Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 ŞUBAT 2015 CUMA 10 EKONOMİ [email protected] Körfez sermayesi 2013’te 2 bin 600 kişi gayrimenkul yatırımı için Türkiye’yi seçerken, bu sayı 2014’te 7 bin 600 kişiye ulaştı. Körfez ülkeleri 2013’te 1.1 milyon m2, 2014’te ise toplamda 2.8 milyon m2 yatırım yaptı. Körfez ülkeleri vatandaşları 2014’te Türkiye’de 2013’e göre yüzde 153 daha fazla yatırım yaparken, yatırım yapan kişi sayısı da yüzde 86 arttı. 2013’te Türkiye’de en fazla alanı Alman yatırımcılar alırken 2014’te Suudi Arabistanlı yatırımcılar Almanları solladı. 2013’te Türkiye’de 549 Suudi Arabistanlı yatırımcı Türkiye’den 641 bin 785 metrekare alan alırken bu oran 2014’te 1578 kişi ve bir milyon 509 bin 599 metrekare alana yükseldi. Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı’nın verdiği bilgilere göre Körfez ülkeleri 2013’te 1.1 milyon m2, 2014’te ise toplam 3 konuttan birini kadınlar aldı Türkiye’de evleniyor da 2.8 milyon m2 yatırım yaptı. Yani alan bazında yatırımlar yüzde 153 arttı. Yabancıların yaptığı toplam yatırımlarda kişi başına düşen alan 295 m2 iken, bu sayı Körfez ülkelerinde 370 m2’ye yükseliyor. Bu da Körfez ülkeleri vatandaşlarının daha büyük metrekarelere yatırım yaptığını gösteriyor. Kuveyt vatandaşları 2013’te 155 bin 292 m2 alan ile Türkiye’yi en çok tercih eden 6. ülke iken 2014’te aynı ülke 607 bin 518 m2 alan ve 2 bin 204 yatırımcı ile iki basamak yükselerek 4.’lüğe yükseldi. 2013’te 2 bin 600 kişi yatırım için Türkiye’yi seçerken, bu sayı 2014’te 7 bin 600 kişiye ulaştı. Türkiye genelinde 2014’te 1 milyon 165 bin 381 konut, satış sonucu el değiştirdi. Satılan konutların yüzde 29.5’i kadınlar, yüzde 59.7’si erkekler, geri kalanı çeşitli ortaklıklar tarafından alındı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre erkekler konut alımlarında yüzde 40.9 oranında ipotekli alımları tercih ederken, bu oran kadınlarda yüzde 26.5 oldu. Üç büyük il incelendiğinde, 2014’te satılan konutların İstanbul’da yüzde 28.2’sini kadınlar, yüzde 58.8’sini erkekler, Ankara’da yüzde 28.7’sini kadınlar, yüzde 60.7’sini erkekler, İzmir’de ise yüzde 35.1’ini kadınlar, yüzde 54.3’ünü erkekler satın aldı. Doğu illerinde erkekler kadınlara göre daha fazla konut satın aldı. Konut alımında erkeklerin en fazla paya sahip olduğu iller sırasıyla; Ardahan ve Ağrı, Bingöl, Siirt, Bitlis ve Batman oldu. İç Tasarruflar Yurtiçi tasarrufların GSYH oranının yüzde 15.0 hatta bu düzeyin de altına inmesi, yatırımlar için kaynak yetersizliği yarattığı gibi, yatırımiç tasarruf dengesizliği cari işlem açığını artıran nedenlerden biri, hatta bazı yazarlara göre de başlıca neden olmaktadır. İç tasarrufları artırabilmek için tasarrufların oluşum alanlarını incelemek gerekir. Tasarruflar genellikle şu dört alanda oluşuyor: (i) Hanehalkı, (ii) İktisadi işletmeler, (iii) Sosyal güvenlik kurumları, (iv) Devlet. Kuramda, kişisel yıllık geliri 40 bin USD’nin üstüne yükselmiş, gelişmiş ekonomilerde hanehalkı tasarrufu önemlidir. Ülkemizde zorlama 10 bin USD kişisel gelir, artmayan kullanılabilir gelir, gelirinin yüzde 50.0 düzeyini aşkın borçlanma yükü taşıyan hanehalkından tasarruf artışı beklenemez. Kuşkusuz hanehalkının da likidite fazlası; ihtiyat saiki gelecek kaygısı ile tasarruf etme çabası da olur. Bu kesimde çeşitli kaygılarla tasarrufları yastık altı biriktirme, ekonomik anlamda gömme eğilimi yüksektir. Hanehalkı likidite fazlasını, alternatif yatırım olanakları kısıtlı olduğundan küçük birikimlerini bankalarda mevduat olarak tutar. Bankalarda mudi sayısı çok, mudi başına ortalama mevduat tutarı ise düşüktür. Mevduatın çok büyük bölümü az sayıda mudinin elinde toplanmıştır. Gelir dağılımı daha da bozuldukça bu kişilerin mevduatı artar ama, hanehalkının toplam mevduatı artmaz. Faiz, bu kesimin tasarruf tutarını değil; kullanımını, yatırım alanlarını etkiler. Mevduat faizi indirildiğinde büyük mevduat sahiplerinin yatırım alanı olarak dövize, bir ölçüde de altın ve menkul kıymetler borsasına yönelmesi beklenir. Mevduat faizinin en azından enflasyon düzeyinin ve dövizin getirisinin üstünde oluşu, büyük mudilerin TL vadeli mevduat seçeneğinde kalmalarına yol açar. HHH Özetle, faizle, teşvikle ülkemizde hanehalkının marjinal tasarruf eğilimini, dolayısıyla tasarruf düzeyini yükseltmek olanağı ya yok ya da çok sınırlıdır. Tasarrufların önemli kaynağı, iktisadi işletmelerin içsel sermaye yaratımıdır. İçsel sermaye yaratımı işletmelerin kâr elde etmeleri, kâr dağıtımı ve yönetim etkinlikleri sonucudur. İşletmelerin finans yapısı, pazar genişliği, yönetim etkinliği, bir orta vadede dahi işletmelerin büyük boyutlu kaynak yaratamayacakları, tasarruf artışına yeterli bir katkıda bulunamayacaklarını göstermektedir. Sosyal güvenlik kurumları, sosyal sigortalar, genelde tasarrufçu kurumlar olarak tanınırlar. Bizde ise tasarruf bir yana, tasarruf açığı vermektedirler. Uzunca süre içinde de tasarrufçu kurum kimliğine dönüşme olasılıkları da görülmemektedir. Bu bağlamda BES, bireysel emeklilik sigortasının katılımcılara güvenilir, doyurucu getiri sağlaması koşuluyla gelişiminin hızlanması beklenir. Kişilerin tasarruf etmeleri de önemli bir güçlü gelecek kaygısı, ihtiyatlılıktır. BES bu güdüyü geliştirebilir. Aylık gelir, toptan ödeme seçeneklerine konut edinme, edindirme seçeneği de eklenebilir. Makro düzeyde en az özel tasarruflar kadar kamu tasarrufları da önemlidir. Devletin sağlayacağı tasarruf, iç tasarruf düzeyini büyük ölçüde belirler. Bizde devlet tasarruf bir yana, sürekli tasarruf açığı vermektedir. Türkiye’nin kamu gelirlerini artırıcı, kamu harcamalarında israfı, gösterişi, yandaş kollanmasını azaltıcı bir maliye politikasına gereksinim vardır. Maliye politikasını temel olarak benimsemeden tasarruf sorununa da çözüm bulmak olanaksız gibi görünüyor. SEKTÖRDEN * Emlak Konut GYO ile İntaya, EYG, İntes hasılat paylaşımı ortaklığıyla Başakşehir’de geliştirilen EVvel İstanbul’un örnek daireleri mart ayına satışa çıkıyor. Dekor’s tarafından tasarlanan projede 2+1 ve 3+1 örnek daireleri bulunuyor. * Selin Yapı, Rings İstanbul projesinde hem ev sahibi olan hem de olmak isteyenler için özel bir kampanya başlattı. Kampanya kapsamında büyük metrekareli bahçeli veya teraslı evlerden birini alanların 1 yıllık aidatı Selin Yapı tarafından karşılanıyor. * Royal Group’un Kartal’da hayata geçireceği ilk projesi Sky Blue İstanbul’da satışlar devam ediyor. Royal Group Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Çehreli “Türkiye’deki deprem gerçeğini göz ardı etmeden inşa ediyoruz” dedi. * 216 Yapı, Çekmeköy’de hayata geçirdiği 216 Butik Plus Rezidans’ı düşük aidat ve kira garantisiyle satışa sunuyor. Bu amaçla ‘Kazancı Garanti’ adıyla kampanya başlatan kuruluş, projeden daire alanlara ev tesliminden sonraki bir yıl boyunca kira desteği veriyor. Bir daireyi 36 kişiye sattılar HAZAL OCAK Mahallesi’nde imar planlarında konut alanı olarak görünen 23 bin 850 metrekarelik arsa üzerine Eminevim şirketi otel inşaatına başladı. 3 bloktan oluşan projede 2 blok konut olarak planlanırken bir blok da konut görünümlü otel olarak tasarlandı. Şirket yurttaşlara inşaatın otel kısmında 36 kişiye tek daire satmaya başladı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi ve Pendik Belediyesi’nin u Eminevim şirketi Pendik Kurtköy’de 5yüz60 projesinde imar planlarında konut alanı olarak görünen 23 bin 850 metrekarelik arsa üzerine otel inşa ediyor. İstanbul Pendik Yenişehir CHP’li meclis üyesi Tarık Balyalı, “İmar planlarında konut alanına konut yapılır, otel alanına da otel. Bütün bunlar kanunun arkasından dolanarak iş yapma çabalarıdır. Yurttaş mağdur olur. Biz inşaatla ilgili vatandaşların ihbarını dikkate alacağız ve konuyu Pendik Belediyesi’nin gündemine taşıyacağız” dedi. Eminevim şirketinin Pendik Kurtköy’de 5yüz60 projesinin inşaatına başladı. Binaların kaba inşaatı bitmek üzere. Projeye ait reklamda 5yüz60 projesinin devremülk otel kısmında 33 bin 500 liraya kira garantisiyle hisse satılıyor. 36 kişiye 40 metrekarelik tek daire satılıyor. Yıllık 3 bin 600 lira getiri sağlanacağı belirtilen reklamlarda aylık net 300 lira kazanılacağına yer veriliyor. İnşaatın otel kısmında günlük kiraya verilen evler yapılıyor. Projenin otel kısmının önümüzdeki ekim ayında teslim edileceği tüm projenin de 2016 Ekim’de teslim edileceği kaydediliyor. Fakat inşaat alanı imar planlarında konut alanı olarak görülüyor. Arsaya konut dışında, toplam inşaat alanının yalnızca yüzde 1’i kadar dükkân yapılabilir. Otel yapılması için değişikliğin imar planlarına işlemesi ve iskân belgesi alınması gerekiyor. Ali Ağaoğlu Hasan Rahvalı Ağaoğlu’dan yüzde 35 faiz desteği Ağaoğlu, 200 dairesinde hemen teslimde, yüzde 1 peşinat ve yüzde 35’e varan faiz desteği verecek. Ekonomi Servisi Hükümetin konut alımlarında destek sunacağını açıklamasından sonra Ağaoğlu da düzenlediği kampanya kapsamında 60 aya yüzde 0.47, 120 aya ise yüzde 0.57 faiz uygulanacak. Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, “Devletin destekleyeceği yüzde 25 peşinata yüzde 15 hibenin dışında kalan yüzde Ali Ağaoğlu, dolar kurundaki dalgalanma ve 16/9 kuleleri ile ilgili küfürlü konuşmalarıyla dikkat çekti. Ucuz dövizin Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesinde bir sorun teşkil edeceğini her fırsatta söylediğini hatırlatan Ağaoğlu, kısa dönemde dövizin stabil hale geleceğini söyledi. Türkiye’de güven problemi olduğunu söyleyen Ağaoğlu, “16/9 projesi gündemde diye söylüyorum, sahibi Mesut Bey bu projeyi ruhsat alarak yaptı. Mesut Bey’i idam edelim ama bu ruhsatı muz cumhuriyetinden mi aldı? Eğer yanlış verildiyse, önce o ruhsata imza atan bürokrattan hesap sorulsun” dedi. Ağaoğlu, 1725 Aralık sürecine kendisinin dahil edilmesini medyatik 75’e destek olarak bu kampanyayı başlatolmasına Mevzutık” dedi. Ağaoğlu Şirketler Grubu Üst Yöne atların sık bağladı. sık değişmesinticisi (CEO) Hasan Rahvalı, “Kampanyamız den şikâyet eden AğaoğMy Towerland, My Home Maslak ve Androlu, “Kuralın olmadığı meda Gold projelerindeki 200 hemen teslim daiyerde anarşi vardır” diye konuştu. relerde geçerli olacak” dedi. Ağaoğlu, İstanbul’da Ağzını bozdu KISA... KISA... KISA... * Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, çatışmaların sürdüğü Ukrayna’ya yapılacak yardım paketinin toplam büyüklüğünün 40 milyar dolar olduğunu söyledi. * Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İcra Direktörlüğü’ne Fatih Birol getirildi. Enerji alanında dünyanın önde gelen kuruluşu olan Paris’te yerleşik IEA İcra Direktörlüğü’ne Birol, üye 29 ülke arasında sağlanan oybirliğiyle seçildi. artık kendi arazileri üzerinde proje yürütecek. Konut alan sevgililer tatile gidiyor Gayrimenkul sektörü, yaklaşan Sevgililer Günü’nü kampanyalarla kutlamaya hazırlanıyor. l Demir İnşaat, İstanbul Avrupa Yakası’ndaki projesi Demir Romance’tan ev alan çiftleri 4 günlük kış tatiline gönderiyor. Demir Romance, 7 bloktan, 779 rezidance konut, 28 villa, 60 ticari birimden oluşuyor. l Dap Yapı İstMarina projesinde rezidans dairelerinden şubatta ev sahibi olanları Maldivler’de 3 veya 5 gün tatil yaptıracak. Kampanya, 28 Şubat’a kadar geçerli olacak. l Yeşilyurt İnşaat, Kurtköy’deki projesi Still İstanbul Diamond’da 15 Şubat’a kadar ev alan herkese yüzde 12 indirim uygulanırken 4 gece 5 gün de tatile gönderecek. l 24 Gayrimenkul İstasyon 24 ve Airport 24 projeleri için Sevgililer Günü’ne özel yüzde 24 indirim yapıyor. l Gül İnşaat, Liv Yapı ve 3S Kale ortaklığıyla Beylikdüzü’nde hayata geçirilen Kalekent’te Sevgililer Günü’nde yüzde 14 indirim fırsatı sunuluyor. Sosyal alan da ev kadar önemli PELİN ÜNKER Koç Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Cenk Koç, sosyal alanların metrekare hesabına dahil edilmemesi için öneri sunduklarını belirterek “Belediyeler ile birlikte resmi bir şekilde sosyal donatı oluşturulması için özel bir imar mevzuatı geliştirilebilir. Konut yapmak insanları dört duvar arasına sokmak değildir” dedi. Binaların altında, çocuk oyun alanları, toplantı alanları, fitness alanları gibi sosyal alanlar yaratmaya çalıştıklarını anlatan Koç, ortak alanların iç alanlardan daha önemli oldu u Koç Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Cenk Koç, sosyal alanların metrekareye dahil edilmemesi için belediyelerle birlikte özel bir imar mevzuatı oluşturulmasını önerdi. ğuna işaret etti. Koç, yeni binalarında kuaför salonları, lostra, eczane, çiçekçi gibi ortak alanlar oluşturacaklarını belirterek “İnsanların asgari ihtiyaçlarını karşılaması lazım. Türk insanı bu kültürde bir bina eski zamanda bir mahalle” diye konuştu. Bağdat Caddesi’nde kentsel dönüşüm ile butik projeler yaptıklarını ifade eden Koç, 910 km. uzunluğundaki caddede yenilenmesi gereken konut sayısının 10 bin civarında olduğunu söyledi. Koç, “Pazardan yüzde 10 pay alsak çok mutlu olurum. İlk üçte olacağımızı biliyorum. Şu anda da seçilen bir firmayız. Caddenin iyi parselleri bizi tercih ediyor. Bağdat Caddesi’nin ardından Etiler, Ulus gibi şehir içlerinde Hamit Cenk ki butik projelerKoç de yer alacağız” ifadesini kullandı. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ 2.4886 13 ŞUBAT 2015 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 2.4967 1.9302 0.38102 2.8299 3.8245 2.6914 0.29631 1.9928 8.6080 0.32636 0.66949 2.0934 SATIŞ 2.4930 2.4869 1.9187 1.8974 2.8257 2.8186 3.8188 3.7963 2.6874 2.6663 1.9853 1.9691 8.4808 8.2456 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9062 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.8206 3.7990 2.6703 1.9764 8.3712 1 DANİMARKA KRONU 0.37829 0.38015 0.37803 0.29260 0.29563 0.29240 0.32344 0.32561 0.32321 2.0718 2.0855 2.0641 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.66331 0.66451 0.65834 C M Y B