Katalog

Abluka pazarlığı DUYGU GÜVENÇ 10 DUNYA formül, Türkiye’den gönderilecek yardımların hiçbir kısıtlamayla karşılaşmaması. n Hamas şartı: İsrail, Salih Ariri’nin İstanbul’dan, onunla birlikte hareket edenlerin Türkiye’den çıkartılmasını istiyor. Türk kaynaklar “spesifik isimlerle ilgili talep varsa değerlendiririz ama şu ana kadar isimler üzerinden tartışma yürütmedik” dedi. Cumhuriyet’e konuşan diplomatik kaynaklara göre, Ariri İstanbul’dan çıkartıldı. Ancak Türk yetkili, “Burada olup olmadığını söyleyemem” demekle yetindi. n Tazminat bitti: Mavi Marmara’da ölen 10 kişiye ilişkin 20 milyon dolarlık tazminat mutabakatına geçen yıl varılmıştı. İsrail parayı kurulacak bir fona aktaracak. Buna karşılık operasyonda görev alan İsrailliler hakkında açılan tüm davalar düşecek. n Gaz imzadan sonra: Kaynaklar, “somut, olumlu” ilerleme var derken, doğalgaz konusunda mutabakat iddialarına temkinli yaklaştı: “Normalleş Rusya düşürülen uçağının karakutusunu canlı yayında açtı Rusya, Türkiye’nin Suriye’de düşürdüğü Rus savaş uçağının karakutusunu televizyonda canlı yayında açarak yeni bir şov yaptı. İngiliz, Çinli ve Hint uzman ve diplomatların hazır bulunduğu basın toplantısında karakutunun hafıza kartının zarar gördüğü tespit dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN edildi. Buna rağmen Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Sergey Dronov “Rus uçağının Türkiye’nin hava sahasını ihlal etmediğini gösteren tüm kanıtlara sahibiz” dedi. Yabancı uzmanların katılacağı incelemelerden çıkacak ilk veriler 21 Aralık’ta açıklanacak. Cumartesi 19 Aralık 2015 nilgun@cumhuriyet.com.tr w nilgun@ Normalleşme pazarlığında; Türkiye Gazze’ye göndereceği yardımın kısıtlamayla karşılaşmamasını, İsrail Hamas’a desteğin kesilmesini istiyor İspanya’da ürkiye ile İsrail arasında ilişkilerin normalleşmesi pazarlıklarında ilerleme kaydedilirken Ankara açısından en önemli maddelerden birini Gazze’ye abluka, Tel Aviv açısından Hamas’ın Türkiye’deki faaliyetleri oluşturuyor. İşte 5 yıldır devam eden ve son adımı tekrar karşılıklı büyükelçi atılması olacak süreçte gelinen son aşama: n Abluka’da Türkiye farkı: Ankara’nın en önemli şartlarından biri Gazze’ye ablukanın kaldırılması. Türk kaynaklara göre “İsrail tarafında ilerleme var ancak görüşmeler devam ediyor. Nihai tabloya yaklaşıldı”. Türk yetkili, ilişkilerin bozulmasının temel nedenlerinden birinin abluka olduğunu öne sürerken, “Dönem dönem iyileştirme oldu. Bunun daha yapısal hale dönüşmesini bekliyoruz” dedi. Diplomatik kaynaklar ise “İsrail güvenlik politikalarını değiştirmeyecektir” diye konuştu. Masadaki T H DP Grup Başkanvekili İdris Baluken “Gazze’yi abluka altına alanların Cizre’yi abluka altına alanlarla, Gazze’de çocuk sivil katledenlerin Cizre’de çocuk sivil katledenlerle, Gazze’de cenaze sürükleyenlerin Cizre’de cenaze sürükleyenlerle anlaşması şaşırtıcı değil” tepkisini gösterdi. Bu kadar kritik haberleri uluslararası ajanslardan değil mecliste bakanlardan öğrenmek istediklerini belirtti. Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Dışişleri’nin açıklamalarına itibar edilmesini isterken “GazzeCizre arasında kurduğunuz o çirkin paralelleri size iade ediyorum” yanıtını verdi. Meclis’te Gazze Cizre tartışması İHH: Davadan vazgeçmeyiz nsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) Twitter’dan “Anlaşma Türkiye, Filistin ve Ortadoğu halklarının, Mavi Marmara davasının aleyhine. Türkiye ve Gazze kaybeder” dedi. “Sn. Cumhurbaşkanı M. M. davalarında şehit ailelerinin hak sahipliğini defalarca söylemiştir” hatırlatması yapan İHH, “Katil” İsrail askerlerine yönelik “hiçbir davadan vazgeçmeyeceklerini” savundu. ‘öfkelilerin’ seçimi İ Ariri kimdir? İ me sağlandıktan sonra atılacak bir adım. Ekonomik ilişkiler, bölgesel ilişkilerin geliştirilmesi gibi adımlar da var.” Diplomatik kaynaklara göre, MoskovaAnkara arasındaki gerilim, İsrail’le normalleşme sürecinin yeniden ivme kazanmasının en önemli nedeni. Neden şimdi? Türkiye’ye yaptırım tehdidi M Güvenlik Konseyi üyesi 15 ülkenin maliye bakanları, IŞİD’in mali kaynaklarının kurutulması için ABD ve Rusya’nın ortak hazırladığı karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Buna göre IŞİD ve bağlantılı grupları destekleyen şahıs, grup ya da kuruluşlarla cihatçıların gelir ve silah elde etmesini engellemeyen ülkelere BM yaptırımı uygulanabilecek. Tüm ülkelerden listedeki isimlerin finansal varlıklarını dondurmaları ve seyahatlerini engellemeleri, ayrıca listeye katkıda bulunmaları istendi. IŞİD ve yabancı savaşçıların finansmanının cezalandırılmasını sağlayacak yasal düzenlemeler yapmaları istenen üyeler, bu doğrultuda attıkları adımlara dair 120 gün içinde rapor sunacak. Oturumda Rus Temsilci Vitali Çurkin, IŞİD’in günde 1.5 milyon dolar kazandığı petrol kaçakçılığını Türkiye üzerinden yaptığı suçlamasını tekrarladı. Çurkin, “Binlerce tanker Karakamış, Akçakale, Cilvegözü ve Öncüpınar’dan geçiyor. Bir kısmı Batman’da TÜPRAŞ petrol rafinerisine götürülüyor” dedi. Çurkin, IŞİD’e karşı etkili tedbirler almadığının ortaya çıkması halinde Türkiye’ye karşı yaptırım kararı alınabileceğini öne sürdü. B Rusya liderinin ‘küçük kızı’ Katerina Tikhonova ile evlenen işadamı Kirill Şamalov’un kısa sürede muazzam servet edindiği ileri sürüldü usya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yıl sonu basın toplantısında “Kızlarım ticaret ya da siyasetle uğraşmıyor, normal insanlar gibi yaşıyor” demesi, Reuters haber ajansına ‘Damat Kirill Paşa’ dosyasını yeniden açtırdı. Putin’in yakın çevresinin 2000’li yıllarda ülke ekonomisini yeniden şekillendirirken büyük servetler kazandığını, ellerindeki güç ve imtiyazı şimdi çocuklarına aktardıklarını belirten Reuters, Putin’in küçük kızı olduğunu öne sürdüğü Katerina Tikhonova’yla evlenen Kirill Şamalov’un yükselişini mercek altına aldı. Putin’in damadı sefada R Katerina Tikhonova Kirill Şamalov BD Başkanı Barack Obama, dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la telefon görüşmesi yapıp Irak’tan Türk askerinin tamamen çekilmesini talep etti. Musul civarındaki Başika’ya gönderilen zırhlı birliğin Bağdat ve uluslararası toplumun baskıları sonucu kısmi çekilmesi sonrası açılan telefonla ilgili Beyaz Saray şu açıklamayı yaptı: “Obama, Erdoğan’dan Irak’la gerilimi düşürmek için ilave adımlar atmasını talep etti. Buna Türk askerinin çekilmeyi sürdürmesi dahil. Türkiye’nin Irak’ın egemenliği, toprak bütünlüğüne saygı duyması gereğinin altını çizdi.” Obama’dan ültimatom A Daha önce ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu arayıp aynı talebi iletmeşti. Çarşamba gecesi Başika’daki üssün IŞİD saldırısına uğraması sonucu 2 Sünni milisin ölmesi ve 4 Türk askerinin yaralanmasının ardından da Biden “Bağdat’tan yetki almamış Türk askeri tamamen çekilmeli” uyarısı yapmıştı. Dün ABD, IŞİD militanlarının son 7 aydır Irak’taki en büyük saldırıları bu hafta Musul civarında düzenlediğini duyurdu. ABD hava saldırıları sonucu Başika’nın da olduğu peşmerge mevzilerine saldıran 500 militandan 180’i öldü. Salih Ariri srail’in sınırdışı edilmesini istediği Hamas’ın askeri kanadı İzeddin el Kassam Tugayı liderlerinden Salih Ariri, üslendiği İstanbul’dan Batı Şeria’daki silahlı faaliyetleri yönlendirmekle suçlanıyor. Ariri Ağustos 2014’te İstanbul’daki Dünya Müslüman Âlimler Birliği toplantısında, Haziran 2014’te El Halil’de üç yerleşimci gencin kaçırılarak öldürülmesinin sorumluluğunu üstlenmişti. Bu cinayetler İsrail’in 2200’den fazla can aldığı Gazze’ye son saldırısını tetiklemişti. adrid “Türkiye’nin AB’ye girişine geçit verilmemesi.” “Suriye ve Irak’ta İslam halifeliğinin yok edilmesi.” “Radikal imamların sınır dışı edilmesi.” “Sınır denetimi.” İspanya’da son iki yılda kurulan yeni partilerden biri olan “Vox” (Latince “Ses”) partisinin programında, “köktenci İslamla mücadele” başlığı altında yer alan hedefler bunlar. Ses/Vox’un diğer hedefleri de şöyle: İspanya’nın birlik bütünlüğünü sağlamak; israfı önlemek, vergileri kısmak, istihdama destek, göç ve yolsuzlukla mücadele… TV’de izlediğim kadarıyla “Vox”a oy vermeye niyetli olan seçmen pek yok... Niyeti olan da “Oyum Vox’a!” demeye utanıyor. Çünkü Fransa’da Le Pen’in partisi için olağan sayılan fikirler, hâlâ Franco diktatörlüğünün anısını taşıyan İspanya’da ayıp kaçıyor. Bu sebeple, çiçeği burnunda Vox’un seçimde şansı yok… Buna mukabil pazar günü seçilecek yeni parlamentoya girecek çok önemli iki yeni parti var: Bunlardan ilki, Avrupa solunun yeni fenomeni “Yapabiliriz/Podemos”; diğeri “yeni uygar sağ” olarak tanımlayabileceğimiz “Yurttaşlar/Ciudadanos”. M Podemos depremi 2005’te kurulan fakat ancak iki yıl önce İspanya’nın Gezicileri “Podemos”un solda uç vermesiyle birlikte ilgi odağı haline gelen “Yurttaşlar/Ciudadanos” hareketi, eşcinsel evlilikler ve kürtaj gibi konularda muhafazakâr değil. Ama ekonomide sağ liberal fikirlerden yana. “Biz Muktediriz/Yapabiliriz” anlamına gelen “Podemos” beri yandan, kurulduğu 2013’teki popülist “Chavezci çizgisinden” sosyal demokrasiye yönelmiş durumda. Başlattığı şok dalgalarıyla iki yıl içinde sağda alternatif arayanları “Ciudadanos”a doğru yönelten ve “merkez sağdaki” yeni rakibini de kendisi gibi böylece “başrol” yapan Podemos, İspanya’da her halükârda deprem yarattı. 2011 genel seçiminde İspanya politikasına hâkim partilerden iktidardaki muhafazakâr Halk PartisiPP ile anamuhalefetteki sosyalistler (PSOE), seçmenlerin 4 yıl önce toplam olarak dörtte üçünün (yüzde 75) oyuna sahip çıkarken bu seçim için yapılan son kamuoyu yoklamalarında bu toplam oran yüzde 45’e düştü. Merkezin iki güçlü partisinden kaçan oylar; son anketlerde, solda Podemos (yüzde 19,6) ve merkez sağda Ciudadanos (yüzde 16,3) arasında dağılıyor. 3. 4. parti görünen Podemos ve Ciudadanos sıralaması, anket şirketlerine göre değişiyor; ama iki partinin birlikte aldıkları yüksek oy oranları değişmiyor. İspanyol politikasının iki geleneksel partisi PP ve PSOE’nin, bu iki yeni parti Podemos ve Ciudadanos’la sandıkta başa baş sonuç elde edebileceğini savlayanlar dahi çıkıyor. Bu yüzden sonuçlar sürprize açık ve belirsiz. Kararsız oranı yüzde 40. Kesin tek şey, yükselen yeni partilerin İspanya siyasetini şartlayan yeni konumu. “Yeni”nin önlenemeyen yükselişinin nedeni “ekonomik kriz”. 2008’den beri süren ekonomik kriz ve yolsuzluklar; ipotek kriziyle evlerini yitiren geniş kesimlerin varlığı, her 5 kişiden 1’ini etkileyen işsizlik, öfkeyi arttırıyor. “Öfkeli İspanyollar” yıllarca oy verdikleri partilerden kaçıp, yeni oluşumların peşine takılıyorlar. Eski siyasi sınıf ve partilere güven kaybı, aslında tüm Avrupa’da görülüyor. Ama Fransa’da Le Pen örneğinde görüldüğü gibi Avrupa’nın diğer ülkelerinde bu kaçış hep uç partilere yöneliyor... İspanya’yı farklı kılan unsur, yazının girişinde de belirttiğim gibi, tepkilerin “Vox” gibi aşırı sağ partilere gitmek yerine, merkez sağ ve solda yenilenmeye dönüşmesi. Buna İspanyol demokrasisinin gençlik aşısı ile yenilenmesi deniyor. Yarınki seçimler demokrasiye ikinci geçiş gibi görülüyor. “Değişimi” ve bu yeni siyaseti; 3637 yaşlarındaki Ciudadanos lideri Albert Rivera ile Podemos’un süper dijital, medyatik gurusu Pablo Iglesias yönlendiriyor. Bu yüzden yarın gözler, sandıklar açıldığında, eski liderler yerine onlar üzerinde olacak. 2.85 milyar dolar S300 şov Rus savaş uçağını düşüren Türkiye’ye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “Sıkıysa tekrar Suriye hava sahasına girsin” diye meydan okumasının temeli olan füze savunma sistemleri gazetecilere gösterildi. Lazkiye’ye demirleyen Rus savaş gemisi Moskova’daki S300 ve Hmeimim hava üssündeki S400 sistemlerini gezdiren askeri sözcü Igor Konaşenkov “Topla serçe vurmak gibi” dedi. Putin’le birlikte Ozero Kooperatifi’nin kurucuları arasında yer alan, Bank Rossiya ortaklarından Nikolay Şamalov’un küçük oğlu Ki rill 1982 doğumlu. Henüz 20 yaşındayken Rus enerji devi Gazprom’un bankasında hukuk danışmanı olarak işe alındı. Üç yıl sonra hukuktan mezun olduğunda Gazprombank’ın ‘baş hukuk danışmanı’ oldu. 2008’de yine Gazprom’a bağlı doğalgaz ve petrokimya şirketi Sibur’a yönetici olarak girdi. Üç yıl sonra şirketin yüzde 4.3 hissesini satın aldı. Asıl hamleyi ise geçen yıl, Sibur’un iki ana hissedarından biri ve Putin’in yakın dostu olan Gennadi Timçenko’dan yüz de 17 hisse alarak yaptı. Böylece piyasa değeri 2.85 milyar doları bulan yüzde 21.3 hissesiyle, Sibur’un ikinci büyük hissedarı haline geldi. Reuters, genç işadamının Timçenko’nun hisselerini alabilmek için ağabeyi Yuri’nin başkan yardımcısı olduğu Gazprombank’tan düşük faizle yaklaşık 1.3 milyar dolar kredi aldığını tespit etti. Gizli saklı düğün Şamalov’un asıl kredisi, Şubat 2013’te Rusya liderinin kızıyla evlenmiş olmasından milerinin konuşlandırılmasıyla deniz devriyeleri artırılacak. Reuters’e konuşan NATO diplomatları ve askeri uzmanları, Türkiye’nin tekrar Rus savaş uçağı düşürme riskini en aza indirmenin amaçlandığını belirtti. “Bu Ankara’dan daha temkinli biçim geliyor. St. Petersburg’un bir saat kuzeyindeki kayak oteli Igora’da yapılan düğüne tanık olan 5 kişinin ifadelerine göre, sessizlik yemini ettirilen yaklaşık 100 konuğun katıldığı gecede hiçbir masraftan kaçınılmadı. Otelin içine buz pateni pisti ve geleneksel Rus köyü maketi kuruldu. KaterinaKirill çiftinin isimlerinin lazerle kara yansıtıldığını aktaran bir işçi, “Bunun hakkında konuşursam kovulabilirim kimin kızı olduğunu biliyorsunuz” dedi. Reuters daha önce Moskova Devlet Üniversitesi’nin büyütülmesi projesini yürüten Katerina’nın kendisini Şamalov’un eşi olarak tanıttığı, 2 milyar dolarlık şirket varlığı bulunan çiftin Timçenko’un Fransız kasabası Biarritz’deki 3.7 milyon dolarlık villasını da satın aldığı yönünde haberler yapmıştı. Süper ‘medyatik guru’ ATO, Türkiye’nin bir daha Rus saNATO N vaş uçağı düşürmesini engelleyecek şekilde Suriye sınırındaki hasavunmasını güçlendirmeyi kaTürkiye’yi va bul etti. İçeriği gelecek günlerde netleşecek pakete göre Türkiye’ye 400 çapında gözlem yapan erken uyaAnkara’dan km rı uçağı AWACS’lardan daha fazgönderilip hava devriyeleri, Doğu koruyacak la Akdeniz’e Almanya ve Danimarka ge ‘Rus uçağı düşmesin’ de Türk hava sahasını idare etmek için mi” sorusunu NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg şöyle yanıtladı: “Bizim durumun daha ayırdında olmamızı sağlayacak, daha fazla şeffaflık, öngörülebilirlik sağlayacak, böylece bölgede durum istikrarlaşacak, tansiyon düşecek.” Reuters, NATO diplomatlarının, Ankara’nın fazla sal dırganlığı ve S400 konuşlandıran Rusya ile yeni olaylar yaşamasının durumu daha da kötüleştirmesinden endişe ettiğini aktardı. Diplomatlar “ABD ile Avrupalı mütefikleri hem Türkiye’nin sınırını IŞİD’e kapatmasını hem de Rusya ile başka olay yaşamamasını ve üstüne Kürtlerle barış sürecinin canlanmasını istiyor” dedi. C M Y B