Katalog

CMYB C M Y B 25 MART 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr Gün geçmiyor ki küresel krize karşı yeni bir kurtarma paketi açıklanmasın. Son olarak bu hafta başında ABD Hazine Sekreteri Timothy Geithner tarafından açık- lanan yeni “Kamu-Özel Yatırım Programı”nda Ame- rikan finans sistemindeki “toksik” varlıkların hızla tas- fiyesi amaçlanmakta. “Kamu-Özel Yatırım Programı”, adı üzerinde “karma” bir fon oluşturma çabasında. “Yeni” kurtarma paketinin bu kez ayırt edici özelliği, sadece kamu ağırlıklı olmayıp “piyasalar” ile birlikte hareket edeceğini açıklamış olması. Kurtarma ope- rasyonunda özel sektörün de, kamuyla birlikte so- rumluluk paylaşması çok önem atfedilen bir tasarım olarak öne sürülmekte. Amerikan Hazine Dairesi, Federal Reserv Sistemi (ABD Merkez Bankası) ve Federal Mevduat Sigorta kurumuyla birlikte söz konusu fona 500 milyar do- larlık bir katkıyla işe başlayacaklarını ilan etti. Ancak, “gerek duyulması” durumunda, fonun kaynaklarının 1 trilyon dolara yükseltileceği de açıklanmış durum- da. Bütün bu adımlar, “toksik” varlıklar diye nitelen- dirilen ve küresel sisteme olan maliyetlerinin yakla- şık 50 trilyon dolara ulaştığı savlanan değersiz men- kul kıymetlerin yeniden değerlenmesinde ve banka- ların bilançolarına kazandırılmasında işlev görmesi umuduyla atılmakta. Ne var ki, “yeni” kurtarma paketinin açıklandığı gün- ler bir yandan da son derece olumsuz gelişmelerin gölgesinde kalmaktaydı. Öncelikle, geçen hafta içinde ortaya dökülen bir habere göre, batık AIG şir- keti’nin eylül ayında Amerikan kamu kaynaklarıyla kur- tarıldıktan hemen sonra üst yöneticilerine ek maaş ve ikramiye adı altında 165 milyar dolarlık bir ödeme yapmış olduğu ortaya çıktı. “Kutsal” vergi gelirlerinin, krizin ana sorumlusu olarak değerlendirilen batık ban- kaların ve finans şirketlerinin üst yöneticilerine böy- lesine pervasızca aktarılmış olması bir skandal ola- rak nitelendirilmekteydi. Dahası, şu anda Hazine Se- kreterliği görevini yürüten Geithner’in eylül ayında New York Federeal Rezerv Başkanı olarak söz konusu pa- ketin kullanımından haberdar durumda olması, bu skandalın Obama kabinesinin bilgisi dahilinde sür- dürülmüş olan bir işlem olarak değerlendirilmektey- di. Anlaşılan, üçüncü dünya ülkelerinin “popülist” hü- kümetlerine atfedilen yoz “ahbap çavuş kapitalizmi”nin yolsuzlukları kapitalizmin merkez ekonomilerine de sıçramıştı! Bütün bunlara ek olarak geçen hafta içerisinde Amerikan Merkez Bankası (Fed), kurtarma paketle- riyle gündeme gelen genişleyici kamu harcamaları- nı desteklemek amacıyla piyasaya 1 trilyon dolar sür- meye karar verdiğini duyuruyordu. Dünya para pi- yasalarını altüst etmeye yeten bu genişlemenin ile- riki aylarda yaratacağı enflasyonist baskılar ise şu an- da göze alınmaya değer olarak yorumlanmaktaydı. Küresel para piyasalarına böylesine cömertçe akta- rılan parasal genişlemenin, “merkez bankaları için bi- ricik görev fiyat istikrarıdır” görüşüyle yoğrulmuş en- flasyon hedeflemesi politikalarının baş teorisyeni Ben Bernanke tarafından bizzat uygulanıyor olma- sı ise muhafazakâr iktisat ideologlarının ezberlerini al- tüst etmekteydi. Bütün bu gelişmeler yaşanırken, IMF İcra Direktörü Dominique Strauss-Kahn, ILO’nun Cenevre’de düzenlenen bir toplantısında küresel ekonominin gö- rünümünü “son derece kaygı verici ve zor” olarak ni- telendirmekteydi. IMF İcra Direktörlüğü’ne göre, “dünya ekonomisi elli yıldan beri ilk kez toptan bir ge- rileme içine girecektir. Kriz, milyonlarca kişinin yok- sullaşmasına ve işsiz kalmasına neden olacak; sos- yal gerginliklere hatta savaşa yol açacaktır.” Dominique Strauss-Kahn’ın uyarıları ise ilginç tespitlerle sürmekteydi: IMF icra direktörüne göre kri- ze karşı tüm ülkelerin ortak hareket etmesi esastı. An- cak ne yazık ki “finans sektörü bir bütün olarak hâ- lâ istikrara ve iyileştirmeye yönelik tüm girişimlere kar- şı koyarak zıt hareket etmekteydi.” Küresel kriz, kapitalizmin ideolojisini temelden sarsmış durumdadır. EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN ABD’nin Yeni Kurtarma Paketi ATO Başkanõ Aygün, hükümete sunduğu kriz paketinde öncelikle toplumsal mutabakat metni oluşturulmasõnõ önerdi Seyretmeyin, önlem alõn ATO Başkanõ, Halkbank’õn özelleştirilmesinden kesin olarak vazgeçilmesini istedi. Aygün bir dizi önlemi içeren paketi Başbakan’a mektupla iletti. Ekonomi Servisi - Ankara Ticaret Oda- sõ (ATO) 63 maddelik kriz paketi önerisi hazõrladõ. ATO Başkanõ Sinan Aygün, ön- ceki akşam TBMM Başkanõ Köksal Top- tan’õ ziyaretinde “Küresel Kriz ve Öne- rilerimiz” başlõklõ paketi sundu. AA’nõn haberine göre Aygün, 11 Mart tarihinde de Başbakan Recep Tayyip Er- doğan’a söz konusu önerileri içeren bir mektup gönderdi. Paket önerisinde, ön- celikle bütün taraflarõn katõldõğõ bir “Top- lumsal Mutabakat” istendi. Pakette, bu uygulamanõn, hem sorunlarõn bizzat ilgi- li kesimlerin katõlõmõyla tespitini hem de çözüm konusunda gönüllü yaklaşõm ve des- teği beraberinde getireceğine dikkat çekildi. Pakette piyasalar için acil önlem planõ, ih- racat, işsizlik ve bankacõlõkla ilgili bir di- zi önlem önerildi. Eximbank TL faiz oranlarını 2 puan indirdi Bu arada Türk Eximbank Genel Müdü- rü Ahmet Kılıçoğlu, yaptõğõ açõklamada, dünden itibaren kullandõrõlacak bir yõla ka- dar vadeli krediler için geçerli olmak üze- re, tüm kredi programlarõnda TL faiz oranlarõnõn 2’şer puan indirildiğini açõkladõ. Kõlõçoğlu, “Bu düzenleme ile ihracatçı- larımıza vadeye ve kredi risk büyüklü- ğüne bağlı olarak yüzde 9 ila yüzde 13 aralığında değişen faiz oranları ile kre- di kullanma imkânı getirilmiştir” dedi. Ziraat’ten 7 milyar TL’lik iki paket Ziraat Bankasõ toplam değeri yak- laşõk 7 milyar TL olan “Ödeme Ko- laylığı Paketi” ile “Bahar Paketi” açõkladõ. Ödeme Kolaylõğõ Paketi ile tarõmsal, bireysel ve ticari kredilerin vadesi uzatõlacak. Bahar Paketi ile ise bireysel kredilerin faizleri düşürüldü. Tüketiciler, bireysel kredileri vadeye göre faizleri yüzde 0.99 ile yüzde 1.49 arasõnda değişen oranlarda kullana- bilecek. Ziraat Bankasõ Genel Müdürü Can Akın Çağlar’õn açõkladõğõ mad- delerden bazõlarõ şöyle: Tarõmsal kredilerde, faizlerin tah- sil edilmesi kaydõyla 2009 yõlõ taksit- leri 2010 yõlõna kadar uzatõlacak. Çiftçiye 4.2 milyar TL büyüklüğün- de bir destek sağlanacak. Tarõmsal iş- letme kredi vadeleri 24 aya, vadesi 5 yõl olan yatõrõm kredilerinde vade 7 yõ- la kadar uzatõlabilecek.  Mevcut konut kredisi olan müş- teriler için kredinin kalan vadesi dik- kate alõnmaksõzõn, kalan borç bakiyesi üzerinden herhangi bir komisyon ya da masraf alõnmadan, yeni 10 yõl va- deli kredi açõlabilecek.  Kart borcu olanlar 2 yõl vadeli, eşit taksitli kredi kullandõrarak kart borçlarõnõ daha uygun faiz ve koşul- larda ödenmesine imkân sağlayacak.  Ticari ve KOBİ kredilerinde de vadelerinin yeniden 4 yõla kadar uza- tõlmasõ imkânõ getirildi.  Bu paketlerden takibe düşmüş müşteriler yararlanamayacak. Anadolulu işadamlarõ, Başbakan’õn ‘işi bilmeyen batõyor’ değerlendirmesine tepkili: Çözüm yerine suçlu arıyor Sabancõ perakendede yüzde 20 büyüyecek Başbakan Erdoğan’õn “Tekstilde anlattõklarõ gibi bir şey yok ortada. Yani işini bilmeyen, başarõsõz varsa, kapanmõş da olabilir” şeklindeki sözleri ticaret ve sanayi odalarõnõn başkanlarõnõ kõzdõrdõ. MURAT KIŞLALI ANKARA - Başbakan Tayyip Erdoğan’õn Bo- lu’da “Kriz teğet geçecek. Şu kadar tekstil fabrikası kapanmış. Anlattıkları gibi bir şey yok ortada. Yani işini bilmeyen, ba- şarısız varsa, kapanmış da olabilir” sözleri tepki çekti. Başkanlarõn değer- lendirmeleri şöyle: Mehmet Özçiloğlu, Ki- lis: Hiç dil bilmediği ül- keye gidip malõnõ pazarla- yan insanlar var. Başarõsõz olsaydõ bu seviyeye gele- mezdi. Burada genel bir kriz var. Hükümet olarak ‘Bu krizi nasıl aşacağız’ diye çare aramasõ lazõm, suçlu değil. Eğer suçlu aramasõ gerekiyorsa, za- manõnda teşhis konsa te- daviye başlanmõş olsaydõ bu kriz bu noktaya gel- mezdi. Halil Öztosun, Kasta- monu: Başbakan’õn bu sözleri yanlõş. İşletmeler işadamlarõnõn başarõsõzlõk- larõndan değil, talep olma- dõğõ için kapandõ. Başba- kan sinirliliğe kapõldõ ga- liba. ‘Seçim bitinceye ka- dar kapatmayın’ demeye getiriyor. Ama halk biliyor ne olduğunu. Arif Parmaksız, Nev- şehir: Başarõsõzlõktan de- ğil; iç talep de, dõş talep de daraldõ. Herkes başarmak için yatõrõm yaptõ. İstisna- lar vardõr. Küresel kriz imalat ve ticarette yüzde 35 daralmaya neden oldu. Lütfü Yücelik, Erzu- rum: Başarõsõzlõğõndan da sõkõntõsõ olan olmuş olabi- lir ama ne olursa olsun, ekonomideki sõkõntõ yan- sõyor. Hükümetin tedbir almasõ, güven sağlanmasõ lazõm. Seçimler de araya girdiği için geç kaldõlar. Serdar Ecemiş, Niğde: Bizim normalde ekono- mik krizden kapanan, çok az zarar gören bir kesim var. Ne bazõ medyanõn çok abarttõğõ gibi ne de Başba- kan’õn hiç yok dediği gibi. Kendi başarõsõzlõğõmõzdan diyemeyiz. Kapatanlara tek tek bakmak lazõm. TOFAŞ’A ALTIN PLAKET 2008’de ihracat gelirlerini bir önceki yõla göre yüzde 49 oranõnda arttõran Tofaş, 2 milyar 554 milyon dolarlõk ih- racat ile Otomotiv Sanayi Derneği tarafõndan Altõn Pla- ket ile ödüllendirildi. Ödülü Sanayi ve Ticaret Bakanõ Za- fer Çağlayan’dan alan Tofaş CEO’su Ali Pandõr, “Bu ba- şarõda hem ülkemizde hem de ihraç pazarlarõmõzda yeni bir segment yaratan ve güçlü bir ürün olduğunu yõl boyunca kazandõğõ uluslararasõ ödül- lerle de ispat eden Türk mü- hendis ve işçisinin emeğiyle üretilen Fiat Fiorino’nun bü- yük etkisi oldu” dedi. Ekonomi Servisi - Diasa, Teknosa ve Carre- foursa markalarõyla faaliyet gösterdikleri perakende sektöründe 2008 yõlõnõ 4 milyar lira civarõ ciro ile kapattõklarõnõ belirten Sabancõ Holding Peraken- de Grup Başkanõ Haluk Dinçer, “Bu yıl üç şir- ketimizle perakendede yüzde 20 büyüme he- defliyoruz. 2009’u yaklaşık 5 milyar lira ciro ile kapatacağımızı düşünüyorum” dedi. Diasa’nõn basõn toplantõsõnda konuşan Dinçer, Diasa’nõn bayilikler vererek girişimcilere büyük bir iş fõrsatõ yarattõğõnõn altõnõ çizdi ve “Bu yıl 60 yeni bayilik vereceğiz. 620 olan mağaza sayısını 700’e çıkaracağız” dedi. Krizle birlikte insanlarõn fiyatõ daha uygun olan marketlere ve ürünlere yöneldiğine dikkat çe- ken Dia Uluslararasõ Avrupa Direktörü Francisco Xavier De La Pena ise, 2008 yõlõnda fiyatlarõ da- ha uygun olan Dia markalõ ürünlerin toplam ciro içindeki payõnõn yüzde 36 olduğunu belirterek, “Bu rakam yılın ilk aylarında yüzde 42’ye çıktı. Yıl içinde de yüzde 45-50’ye ulaşabilir” dedi. Dia grubunun faaliyet gösterdiği bütün ülke- lerdeki brüt satõşlarõ yüzde 11 artarak, 10 milyar 560 milyon Avro’ya ulaşõrken, Türkiye’deki brüt satõşlarõ 683 milyon lira oldu. Diasa 2009’da ci- rosunu yüzde 18-19 büyütmeyi öngörüyor. Halkbank’tan kredi Halkbank, bireysel kredi faiz oranlarõnda indiri- me gitti. Tüketici kredi- si 1-36 ay vadede yüzde 1,99’dan yüzde 1,68’e çekildi. Konut kredisi ise 1-60 ay vadede yüz- de 1,34’e, 61-120 ay va- dede 1,38’e düşürüldü. Kaskonun banka aracõ- lõğõ ile yapõlmasõ duru- munda 1–48 ay yüzde 1,65, kaskonun banka aracõlõğõ ile yapõlma- masõ durumunda 1–48 ay yüzde 1,75 oldu. THY işçisine zam Türk Hava Yollarõ (THY), 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere tüm çalõşanlara yüzde 6 ora- nõnda ücret zammõ ya- põlmasõna karar verildi- ğini açõkladõ. Hava-İş’in THY işyerlerinde yaptõğõ toplusözleşmenin süresi yõl sonunda dolmuş, yeni sözleşme için yetki pro- sedürü de çeşitli neden- lerle uzamõştõ. Bankalar sağlam 19 Mart’ta Londra’da ger- çekleşen G20 hazõrlõk top- lantõsõnda sunduğu Kü- resel Ekonomik Politika- lar ve Beklentiler başlõk- lõ “not”ta Bağõmsõz Dev- letler Topluluğu ve Tür- kiye’deki bankalarõn 250 milyar dolarlõk sermaye açõğõ ile karşõlaşabilece- ğini ileri süren IMF, haf- ta sonunda hatasõnõ dü- zelterek Türkiye’yi bu kategoriden çõkardõ. KISA... KISA... Tanõl Küçük: Destek paketleri kesintisiz sürsün Ekonomi Servisi - İs- tanbul Sanayi Odasõ (İSO) Yönetim Kurulu Başkanõ Tanıl Küçük, içinde bulunulan olağan- üstü koşullarda, destek paketlerinin kesintisiz de- vam etmesi gerektiğini kaydetti. Otomotiv Distribütör- leri Derneği’nin 23. Ola- ğan Genel Kurulu’nda konuşan Küçük, otomo- tiv sanayinin, sağladõğõ katma değer ve yarattõğõ istihdam itibarõyla, eko- nominin öncü sektörle- rinden olduğuna işaret etti. Küçük, otomotiv sektörünün, küresel kri- zin merkezinde yer aldõ- ğõna işaret ederek, hükü- metin açõkladõğõ ve pa- ketin, geç kalmõş olsa da önemli ve olumlu bir ge- lişme olduğunu ifade et- ti. Küçük, “Otomotivin yanı sıra, zor durumda olan diğer alt sektörle- rimize yönelik paket- ler için de katkı ve ön- cülük bekliyoruz” dedi. 29 MART 2009 PAZAR SAAT: 08.00 YURT VE ULUSUN GELECEĞİNDEN KAYGILI YURTTAŞLARIMIZ! SEÇİMLERE BEŞ GÜN KALDI. SANDIKLARA SAHİP ÇIKMAK SANDIKBAŞI GÖREVİ ALMAK İÇİN, SEÇİM SEMİNERİNE KATILIN. KILIÇDAROĞLU’NUN KAZANMASI İÇİN ÇALIŞMAK ÜZERE TOPLANTIYA KATILIN! VERİLEN OYLARI KORUYUN, GELECEĞİNİZİ KAZANIN! Yer: Avcılar, Marmara Cad. No: 20 Kat: 4 Viran Cafe-İstanbul, Tarih: 25.03.2009 Saat: 19.30 KILIÇDAROĞLU GÖNÜLLÜLERİ İletişim: 0532 391 11 27 - 0505 815 10 17 0536 817 18 52 0544 384 45 52 - 0536 739 02 29 - 0532 281 54 54 CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI www.cumokistanbul.org 29 MART 2009 PAZAR SAAT: 08.00 YURT VE ULUSUN GELECEĞİNDEN KAYGILI YURTTAŞLARIMIZ! SEÇİMLERE BEŞ GÜN KALDI! ÇOCUKLARIMIZIN GELECEĞİ İÇİN; SANDIKLARA SAHİP ÇIKARAK 29 MART PAZAR GÜNÜ İSTANBUL’da AKP’Yİ SANDIĞA GÖMMEK GEREKLİ! OYUNUZA SAHİP ÇIKMAK, SANDIKBAŞI GÖREVİ ALMAK İÇİN BİZE ULAŞIN! KILIÇDAROĞLU’na VERİLEN OYLARI KORUYUN, GELECEĞİNİZİ KAZANIN! KILIÇDAROĞLU GÖNÜLLÜLERİ İletişim: 0532 391 11 27 - 0505 815 10 17- 0536 817 18 52 0544 384 45 52 - 0536 739 02 29 - 0532 281 54 54 CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI www.cumokistanbul.org