Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 TEMMUZ 2008 CUMA HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ SİRMEN 'Marathon Man' Üç gündüraklımda John Schlesinger'in 1976 yapımı filmi "Marathon Man" dolanıp duruyor. Içinde, Nazi kasaplarının, McCarthy dönemi kur- banlarının, işkencenin, cinayetin kol gezdiği filmin kahramanı Babe, McCarthy dönemi kurbanı ba- bası intihar etmiş olan bir tarih öğrencisidir. Ho- bisi de maraton koşuculuğudur. New York'un Cen- tral Park'ında her defasında bir önceki kendisini geçme çabasıyla koşup durur ve ağabeyi bir ajan olan Babe'in yolu, "Auschwitz'in Beyaz Meleği" ola- rak adlandırılan işkenceci Nazi Szel ile kesişir, bir yerde. Maratoncu Babe artık yaşamı için koşacak, so- nunda bu uzun rnaratonda işkenceci Nazi dişçi- yi yenecektir. Bu arada kendisi de Szel'in işken- celerinden geçecektir. Filmin işkence sahneleri çok ünlüdür. Ama be- nim belleğimde kalan en güçlü görüntü Dustin Hoffman'ın oynadığı Babe'in bıkrnadan usan- madan parkı turladığı ve hep kendini aşmaya ça- lıştığı koşu sahneleridir. Babe bir maraton şampiyonu değildir, ama id- dialı bir koşucudur. Iddiası herhangi bir derece- ye yönelik olmayıp, direncini arttırmaya, kendini geçmeye, her zaman daha iyisini yapmaya dö- nüktür. O, direnci ve yapısı sayesinde yengiyle çıkar ni- ce güçlü kişiyi alt etmiş, öldürmüş Nazi Szel ile mü- cadelesinden. • • • Bilmem yazılarından, kitaplarından, konuşma- larından tanıdığınız Mustafa Balbay'ın bir mara- ton koşucusu olduğunu bilir miydiniz? Ankara Büro'ya gittiğimde, Balbay'ı ziyaretleri- mi mümkün olduğunca kısa tutmaya çalışırım, çün- kü sürekli yapacak bir işi vardır. Böylesine bir da- kikası bile boş olmayan yaşamının neresine sığ- dınr koşuyu bir türlü anlamamışımdır. Spor sayfalarında boşuna ararnayın onun de- recelerini, bunca çaba arasında onun uzun mesafe koşularının amacı, yarışa katılmak ve bitirmektir. Delikanlılığını ruhen de, fizik olarak da henüz ge- ride bırakmamış olan Balbay (nedense ona adıy- la değil soyadıyla hitap ederiz çoğunlukla) ken- disiyle yarışır, kaslarıyla birlikte iradesine dayanarak koşar. Balbay, üç gün önce "Ergenekon" soruşturması çerçevesinde, diğer bazı çok değerli kişilerle bir- likte gözaltına alındığında düşündüm, uzun me- safe koşucusu her şeye hazırlıklı olmalıydı ve Bal- bay da hazırlıklıydı. Gülümsedim kendi kendime ve - Bir şey olmaz, Balbay maratoncudur, her şe- ye hazırlıklıdır, bu etabı da soluğu tükenmeden ge- çer dedim. Daha ikinci loğusalık dönemini yaşamakta olan eşi Gülşah ile telefonda konuşurken de, yürek- lendirici herhangi bir şey söylememe gerek olmadı. O zaten iyi, sağlam moralliydi. Eee dayanıklı ve her şeye hazırlıklı olmalı bir ma- ratoncunun karısı, öyle görünüyor ki, Gülşah onun da ötesinde, kendisi de bir maratoncuydu. • •* ilhan Selçuk sık sık yaşamın bir sürat koşusu değil maraton olduğunu söyler, uzun soluk ge- rektirdiğini vurgular. Çok sevdiğini ve değer verdiğini bildiğim genç dostu Balbay'ın yaşamı ve hobisi, İlhan Abi'nin göz- lemini doğrular. Kuşkusuz Balbay ile birlikte gözaltına ahnanlar arasında, başka yaşam maratoncuları da vardı. On- ları yakından tanıyanlar yaşam maratonculukla- rına da tanıklık edeceklerdir. Bizim Balbay'ın onlardan farkı, aynı zamanda fi- ziki olarak da uzun mesafe koşuculuğu yapmış ol- masında yatar. Bir dost, bir yakın, bir yoldaş düştü mü içeri, in- san yalnız meraklanmıyor, onun o sırada ne yap- makta olduğunu kafasında canlandırmaya çalışı- yor. Tabii herkesin yaşamda olduğu gibi, içeride de tavrı bir olmuyor, kimi haykırarak yanıtlıyor ken- disini içeri alanları, kimi de Balbay misali bin bir söze eşdeğer bir sessizlikle sıralıyor yanıtlarını. Balbay içeride ne yapıyor diye merak etmiyo- rum. Biliyorum Balbay içeride dar alanda uzun me- safe koşusunu sürdürüyor; çamurlara basarak, pis- liklerin üstünden atlayarak, çalıları yararak, sür- dürüyor uzun mesafe koşusunu Marathon Man. Acaba ona nezaret edenler, onun koşusunu gö- rüp fark edebiliyorlar mı? [email protected] AVRUPAL1 SOSYALİSTLER 'Gelişmelerden derin endişe duyuyoruz* ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL - Avrupa Parlamentosu'nun ikin- ci büyük grubu olan Sosyalist Grap başkan yardımcılan Jan Ma- rinus VV'iersma ve Ilaııııes Swobada, Er- genekon operasyonu çerçevesinde gazeteci- lerin tutuklanması kar- şısında "derin endişe duyduklarını" ifade ederek "Türk ma- kamlarının, ifade öz- gürlüğü prcnsipleri- ne bağlı kalmalarının gerekliliğini" vurgula- dı. Başkan yardımcıla- n, savcıhğın ve yargının Ergenekon soruşturma- sını sonıut delillere da- yanarak, tarafsız ola- rak ele almasmı bekle- diklerini ifade etti. Wi- ersma ve Swobada, Türkiye'nin demokra- sisini güçlendirmesi ve AB'nin Kopenhag si- yasi kriterlerini yerinc getirebilmesi için re- form sürecine devam etnıesinin önemini vıır- guladılar. "AB'ye aday olan bir Türkiye'nin demokratik ve laik devleti sağlamlaştır- nıası gerektiğini" söy- leycn iki parlamenter. aynca "siyasette ne or- duya ne de dine yer ol- duğunu'" ifade etti. Avrupa Parlamentosu sosyalistlerinin, Türki- ye'deki gözaltı fııryası- na "ifade özgürlüğü" bağlammda tepki gös- terirken, Avrupa Ko- misyonu'nun yaptığı açıklamada olayı sade- ce "Ergenekon soruş- turması" bağlammda değerlendirmesi dikkat çekti. Enterprise Enstitüsü uzmanlarından Rubin, Ergenekon soruşturmasını 'komplo' olarak tanımladı 'Erdoğan'ın hayalürünü'ELÇİN POYRAZLAR NVASHINGTON - VVashing- ton'daki düşünce kuruluşu Ame- rican Enterprise Enstitüsü (AEI) uz- manlanndan Miehacl Rubin, "Er- genekon" soruşturmasını bir "komplo" olarak tanımlayarak bıınun Başbakan Tayyip Erdo- ğan'a ait bir "hayal ürünü" ol- duğunu söyledi. Erdoğan'ın bu soruşturmayı kendisini eleştiren, yolsuzluklannı ve iktidarı kötüye kullanmasını sorgulayan kişilcrden intikam almak üzere bir "bahane" olarak kııllandığını söyleyen Rubin. Erdoğan'ın Rusya Başbakanı Vla- dimir Putin'e dönüştüğünü ifade etti. Rubin. 1 Temmuz'da Ergenekon soruşturınası çerçevesinde ger- çekleştirilen gözaltılara yönelik Cumhuriyet'e açıklamada bulundu. Gazetecilerin ve siyasi muhalifle- rin gözaltına alınmasının Türk de- mokrasisine zarar verdiğini söyle- • Michacl Rubin, Erdoğan'ın Ergenekon soruşturmasını kendisini eleştiren, yolsuzluklannı ve iktidarı kötüye kullanmasını sorgulayan kişilerden intikam almak üzere bir 'bahane' olarak kullandığmı söyledi. yen Rubin, bu durumun Rusya'da Putin'in demokrasiyi ortadan kal- dırmasına benzediğini söyledi. Rubin, "Ergenekon komplosu kendisini eleştiren, yolsuzluğıımı ve iktidarı kötüye kullanmasını sorgulayan kişilerden intikam almak için Erdoğan'ın bahane olarak kullandığı kendi hayal ürünü olarak ortaya çıkıyor" şeklinde konuştu. 'Gözaltılar ironik' Rubin soruştumıanın Vakit, Ye- ni Şafak, Zaman gazetelerinin ya- nı sıra Turkish Daily News gaze- tesindeki bazı köşe yazarları tara- fından Erdoğan'ın hukukun üs- tünlüğü ve yargıyı küçümsemesi- ni örtmek ve bahanelcr bulmak amacıyla kullanıldığını da vurgu- ladı. Rubin, AKP'nin hukukun üs- tünlüğünü küçük görmesine karşın devletin kurumlarını kötüye kııl- lanma eğilimi içinde olduğunu ifa- de ederek son gözaltılann bu açı- dan "ironik" olduğımu ifade etti. Pek çok Batılı diplomatın ve Türk yefkilinin AKP'nin kapatma davası konusunda bir "uzlaşı" sağlanmasını umduğuııu ve Türk uzmanların Erdoğan'ın pişman ol- duğunu düşündüğünü ifade eden Miehael Rubin, "1 Temmuz bas- kını uzlaşının mümkün olmadı- ğını gösterdi" dedi. Rubin, "Ya AKP kapanacak ya da Kema- liznı ve hukukun üstünlüğünün yerine diııiıı siyasi amaçlar için fırsatçı bir biçimde kullanıldığı ve özgür medya ve özgür sivil toplumun hor görüldüğü Putin tarzı bir yaklaşım gelecek" şek- linde konuştu. 1 Temmuz'daki gözaltılann Er- doğan'ın AB üyelik sürecine yö- nelik samimiyetsizliğini de ortaya koyduğunu belirtcn Rubin, "Er- doğan Türkiye'ye sömürge vali- si gibi emreden AB yetkililerini kucakladı. Ancak barışçıl siyasi muhalefeti ezmenin Türkiye'nin refahı ve demokrasisinden daha önemli olduğunu gösterdi" dedi. Rubin, "Bağımsız ınedyanın, Türk işadamlarının, Türkiye'nin çok uzun süredir ilmıal edilmiş çiftçilcrinin, aydınlarının vc hu- kukun üstünlüğünü destekleyen herkesin Erdoğan'ın Putin'in yolunu izlediği bir dönemde de- mokrasiyi savunma görevi bu- lunduğunu" ifade etti. Rubin, "Batılı diplomatların da Türk yargısının ardında durarak hiç- bir siyasetçinin hukuktan üstün olmadığı kavramını destekle- nıesi gerektiğini" dilc getirdi. AKP yanlısı basın Ergenekon örgütünün darbe hazırlığmda olduğunu yazdı 4 Kanb kaos planı' ıddiası • Hükümet yanlısı gazetelerin haberlerinde 6 Temmuz'da düzenlenecek 'Hukuka Saygı' mitinglerinde halkla polisin karşı karşıya getirileccği, sansasyonel suikastlar düzenleneceği savunuldu. İstanbul Haber Servisi - Erge- nekon operasyonu ile ilgili tarafll ha- berlerini sürdüren AKP yanlısı ba- suı "7 Temmuz'da kanlı bir planın uygulamaya konulacağı" iddiası- nı ortaya attı. Söz konusu gazetele- rin haberlerinde, 20 kentte 6 Tem- muz'da düzenlenecek "Hukuka Saygı" mitinglerinin darbeye zemin hazırlamak için yapılacağı öne sü- rülerek mitinglerde halkla polisin karşı karşıya getirileccği, sansasyo- nel suikastlar düzenleneceği savu- nuldu. Mitingi düzenleycn Biz Kaç Kişiyiz Platformu ve Memleket Sevdalıları Derneği yöncticileri, "program değişikliği ohnadığını, 6 Temmuz günü mitinglerin ger- çekleştirileceğini" açıkladı. Star gazetesi, dün "7 Temmuz'da Kaos Planı" manşetiyle yayımlan- dı. Haberde, emekli Orgeneral Şener Eruygur'un Fenerbahçe Ordu- evi'ndeki odasından bu hafta başla- tılacak yeni bir plan çıktığı iddia cdil- di. Haberde, Eruygur'un başını çek- tiği grubun 'Milli Egemenlik Ha- reketi' adı altında, ülkedc kaos çı- karıp darbeye zemin hazırlama plaıı- lannı ADD üyesi olarak içlerine sı- zan bir istihbaratçı komiserin boz- duğu anlatılarak, kaos planının adım- ları aktanldı. 7TEMMUZ AKP yanlısı gazeteler 7 Temmuz'da kanlı bir planın uygulamaya konulacağı iddiasında bulundu. 'Harekât planı' Başbakan'a yakınlığı ile tanman Çalık Grubu'nun gazetesi Sabah ise "7 Temmuz kaos planı" sür- manşetinde Ergcnekon'a yönelik operasyonlarda, darbeye zemin oluş- tunnak için hazırlanan harekât pla- nı ele geçirildiğini belirtti. Haberde, "Koznıik plana göre Ergenekon 7 Temmuz'da kalkışma başlata- caktı" ifadesi kullanıldı. "Kanlı plan" sürmanşetiyle çıkan Yeni Şafak gazetesi de emekli Or- general Şener Eruygur'un belgele- rinde yargıç suikastları ve kanlı gösterilerle darbeye zemin hazırla- ma planlan bulunduğunu ijeri sürdü. Bugün gazetesi de "İki gene- ralin darbe planı" sürmanşeti ile verdiği haberde Yeni Şafak, Sabah vc Star'la aynı iddiaları ortaya at- tı. Haberde, "Ergenekon terör ör- gütünün şifreleri çözülüyor. Po- lis, Şener Eruygur ve Hurşit To- lon'un orduevlerinde oluştur- dukları çalışma bürolarında ele geçirdiği koznıik belgeleri ineeli- yor. Örgütün 'Büyük abisi' ko- numundaki iki eski generalin darbe planını uygulamaya sok- tuğu anlaşıldı" denildi. Rektörler hedef Dinci Anadolu'da Vakit gazetesi isc "Darbeci rektörleri korku sar- dı" manşetini atarak Atatürkçü rek- törleri hcdcf gösterdi. Gazcte, "Ül- kede darbe ortamı oluşturmayı amaçlayan Ergenekon terör ör- gütünün asker ve bürokrat kana- dının son opcrasyon ile büyük darbe almasının ardından, darbe ve yasadışı zorbabkları ile bilinen rektörlerin paçaları rutuştu" yo- rumunu yaptı. Haberin "Bu rek- törler de sorgulanacak mı?" baş- lıklı bölümünde hedef gösterilen isimler şöylc sıralandı: "Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Akaydın, İnö- nü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu, 19 Mayıs Üni- versitesi Rektörü Prof. Dr. Ferit Bernay, ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural Akbulut, 9 Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emin Ahcı." Gazetenin Arşiv köşesinde ise gazetemizin önceki günkü "Büyük Gözdağı" manşeti eleştirilerck "Başyazan İlhan Sclçuk'tan sonra, Ankara temsilcisi Mustafa Balbay da gözaltına alınan Cumhuriyet, bu ınanşetle çıktı. Darbecilere açık destek böyle olur. Beyler gözdağı kinıe veriliyor, açıklasa- nıza!" yorumu yapıldı. Fcthullahçı Zaman gazetesi de, Ergenekon göz- altılannın kilit ismi Eruygur'un Fe- nerbahçe Orduevi'ndc gizli bir ça- lışma ofisinin olduğunun belirlen- diğini yazdı. Taraf gazetesi ise "Ergenekon Başbakan'ın ciğerini dinliyordu" manşetiyle Turhan Çömez'in geç- miştc Başbakan Erdoğan'ın en ya- kınında olduğunu anımsattı. Gaze- te haberinde, "Yurda dönüşünde Ergenekon operesyonunda gözal- tına alınması beklencn Turhan Çömez, geçmişte özel kalcm mii- dürü ve doktoru olarak Başbakan Erdoğan'ın en yakınındaydı. Çö- mez'in izlcndiğini ve dinlendiğini bildiren Emniyet'e göre, Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Paksüt dahil birçok yetkili ve Er- genekon tutuklusu, Çömcz dinle- mesine takıldı" dedi. "Hukuka Saygı Mitingi"nin ter- tip komitcsi haberlerin gerçeği yan- sıtmadığını bclirtcrek mitingin hu- kukun üstünlüğünü ve yargının ba- ğımsızlığını vurgulamak için yapı- lacağını vurguladı. Eski Genelkurmay Başkanı, 'resmi bir aktörün' devreye girmesi gerektiğini söyledi Özkök'ten 'çekidüzen' çağnsı Hilmi Özkök, kötü gidi- şe son verilmesini istedi. Haber Merkezi - Eski Genelkurmay Başkanı Ililmi Özkök, "Ergenekon" soıııştumiasıyla ilgili gelişmelerden üzgün olduğunu söyledi, "Resmi bir aktörün, geç olmadan, ortaya çıkıp ortalığa çekidüzen verecek bir hare- keti, lıalkı da arkasına alarak ger- çekleştirmesi kaçınılmaz hale gel- miştir" dedi. "Ergenekon" somştunnasıyla ilgili son gözaltılan Milliyctyazan Fikret Bi- la'ya değerlendiren Ozkök, tüm ana- yasal kurum ve kuruluşlann başında- kilcrin, akil adamlann, jjolitik liderlerin beklenti ve ihtiraslarını bırakıp kötü gi- dişe son vennesini istedi. Özkök, aksi halde olacaklann asıl sorumlusunun hükümet olmakla beraber, yapabile- cek bir şeyi olup da yapmayan herkesin pay alacağını söyledi. Özkök, "Darbe planladıkları öne sürülen komutan- ların bu nedenle sizi devrc dışı bı- rakmayı düşündüğü iddia ediliyor" şeklindeki bir hatırlatma üzerine "üzün- tülüyüm" diyerek, "Yargıya intikal et- miş olan Ergenekon davasına ilişkin olarak üzüntü ve endişelerimin ifadesi dışında şiındilik bir şey söylemek is- temiyorum" dedi. Eski Genelkurmay Başkanı, top- lumdaki gcrginlikle ilgili nasıl birgöz- lemdc bulunduğıı ve neler önerebilc- ceğine ilişkin soruyu yanıtlarken de şu değerlendinneyi yaptı: "Resmi bir aktörün, daha geç olmadan, ortaya çıkıp, ortalığa çekidüzen verecek bir harekcti, halkı da arkasına ala- rak gerçekleştirmesi kaçınılmaz ha- le gelmiştir. Kurumlar arası tesa- nüdü kimin sağlayacağı anayasada açıkça bclirlenmiştir. Ama bu gö- revin yerine getirilmesine katkıda bulunabilecek, halkın güvenini ka- zanmış, politik beklentilcri olma- yan diğer akil adamlann da davet beklemeksizin devreye girmesi bir zorunluluk haline gelmiştir." 4 TSK korumasız bırakıldı' MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, dün yaptığı yazılı açıklamada, Türk Si- lahlı Kuvvetleri'nin (TSK) haklarının ve itibarının psikolojik karalama kam- panyalan karşısında korumasız bıra- kıldığını ve bunun bir yönetim zafiyeti olduğunu bclirterek "Bu konuda gö- rev öncclikle Cumhurbaşkanlığı makamına, ülkeyi yöneten siyasi iradeye vc sonra siyaset kurumuna düşmektedir" dedi. DÜNYA BASINI 'Tutuklamalar AKP'nin manevrası' • Gözaltılann dünya basınındaki yankıları sürerken önemli ekonomi gazetelerinden Financial Times başyazısında 'Türkiye krizde' başlığım kullandı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ergenekon soruş- tunnası kapsamında gerçekle- şen gözaltıların dünya bası- nındaki yankıları sürüyor. Dünyanın Önemli ekonomi ga- zetelerinden Financial Times başyazısını Türkiye'deki ge- lişmelere ayırırken "Türkiye krizde" başlığım kullandı. Gazetc "Türkiye, ülke ve dünya için derin ctkileri olan anayasal bir krizin pençe- sinde" yorumunu yaptı. Yu- nan, Alman ve Ispanyol bası- nı da Ergenekon soruştunna- sı kapsamındaki gözaltılara geniş yer ayırdı. Financial Times'taki yazı, "Türkiye'dc 1980'deki as- keri darbeye önderlik eden Kenan Evren Marmaris'te mutlu bir emeklilik yaşamı sürüyor. Diğer Türk gene- raller ise sessizce kenara çe- kilmeyi reddediyor" sözle- riyle başlarken, Türkiye'dcn çeşitli uzman göriişlerine yer verildi. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ'un önceki gün yaptığı "soğuk- kanlı davranma" çağnsı da, Financial Times'ın sayfala- rında yer alıyor. Gazetenin başyazısının başlığı ise "Tür- kiye krizde". Financial Ti- mes, Türkiye'nin anayasal bir krizin sancılarını çektığini, bunun da ülke ve dünya üze- rinde derin etkilerinin olaca- ğını belirtti. 'Sıkıntılı dönenı' Gazete Avrupa'da saygı du- yulan bir parti olduğunu öne sürdüğü AKP'nin sıkıntılı bir dönemden geçtiğini aktarır- ken, bu duaıma gerekçe ola- rak, TSK tarafından destekle- nen geleneksel laik kesimlerin, iktidar partisi ve liderlerine karşı neredeyse darbe niteli- ğindeki bir dizi eyleme giriş- mcleri gösterildi. Financial Times, başyazı- sında AB'ye de çağrıda bu- lundu. Gazete, "AB, Türki- ye'nin birliğe katılımı ko- nusunda fazla telaşa kapıl- mayı da artık bir kenara bırakmalıdır" görüşüne yer verdi. 'Susturuyorlar' Yunanistan'da 'Elefteros Tipos' gazetesi ise Türki- ye'deki gelişmelere yer verdiği haberinde, "Derin devlete karşı dünkü operasyon, Ana- yasa Mahkemesi savcısının iddianamesini gölgelemek- te başarılı oldu" ifadesine yer verdi. Tanea gazetesinin habcrinin başlığı ise "Muha- lefeti susturuyorlar" oldu. 'Manevra' Almanya'da Frankkfurter Rundschau gazetesi ise "An- kara'daki hükümet karşıt- ları gözaltına alındı. Gözal- tılar AKP'nin bir manevra- sı" değerlendirmesinde bu- lundu. Gazctedeki yazıda, Tür- kiye'deki iç siyasi gerilimin tehlikeli bir şekilde tımıandı- ğına işaret edildi. Italya'nın La Stampa gaze- tesi Türkiye gündemini du- yururken, "Türkiye'de gene- raller tutuklandı, bir tür Gladio'dan söz ediliyor" ifa- desine yer verdi. Gladio, ttal- ya'da seksenli yılların sonun- da NATO'yla ilişkilendirilen bir tür "derin devlet" olarak tanımlanıyordu.