Katalog

23 TEMMUZ 2008 ÇARŞAMBA CUMHURİYET DIZI SA'VFA Dink Komisyonu, raporu açıklıyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM tnsan Haklannı tncclcme Komisyonu bünyesinde yaklaşık 10 ay önce kurulan gazeteci Hrant Dink einayetini araştmııak üzere kurulan alt komisyon bugün raporıuıu kamuoyuna açıklayacak. Komisyon raporunda, lçişleri Bakanlığı ve Mülkiye Müfettişlerinin Dink cinayeti kapsaminda lstanbul vc Trabzon'daki emniyet ve jandarma görevlilerine ilişkin soruşturma raporlanna yer verildi. Erol Aksoy'un davası düştü • İstanbul Haber Servisi - İktisat Bankası'nın eski sahibi, işadamı Erol Aksoy'un da aralannda bulunduğu 15 sanık hakkında, "Kıbns'ta bulunan Trade Despoit Bank'tan devredilen mevduatı, gerçek mahiyetine aykın biçinıde muhasebeleştirdikleri, bu hesaplarla ilgili dönemin bilançosunu hesap uygunluğu sağlamadan kapattıklan" iddiasıyla açılan dava sonuçlandı. lstanbul 8. Ağır Ceza Mahkemcsi'nde görülen davanın dumşnıasında, Aksoy'un da aralannda bulunduğu 13 sanık için açılan dava zamanaşımı süresi dolduğundan iptal edilirken, sanıklar Tevfık Altıok ve Doğan Tunah ise beraat etti. KPSS'nin iptali davaiçin • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ccmali Aslan adlı yurttaş, Öğrenci Seçme ve Ycrleştinne Merkezi'nce (ÖSYM) 28-29 Haziran 2008 tarihlerinde gerçekleştirilen Kamu Personeli Seçme Sınavı'nın (KPSS) Eğitim Bilimlcri testindeki, "13 sorunun iptali, iptal edilmesi halinde de söz konusu test anlamsız kalacağı için sınavın bütünüyle iptali" istemiyle Ankara 13. Idare Mahkemesi'nde dava açtı. Dava dilekçesinde Eğitim Bilimleri testindeki 11,24,27,40, 64,66,68,81,87,89, 97, 104vel07. sorulann yanhş olduğu vurgulandı. TGC'nîn ödülleri • tstanbul Haber Servisi - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin Basın Özgürlüğü Ödülleri bu yıl da basında sansürün ilk kez kaldırıldığı gün olan 24 Temmuz'da törenle sahiplerine verilecek. Her yıl Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen tören, saat 19.30'da başlayacak. Bu yıl kişi dalında, Milliyet gazetesinden Gökçer Tahincioğlu ile Vatan gazetesinden Kemal Göktaş, kurum dahnda isc Basın Müzesi değer bulundu. Gecedeaynca "Sansürden Yasağa 1" adı verilen sergide de, Basın Müzesi'nde yer alan sansürün uygulama biçimlerinin örnekleri sergilenecek. Gcccde aynca, son bir yılda basın kartı almaya hak kazanan TGC üyesi84 gazeteciye de armağanlan verilecek. Eğitimli işsiz sayısı her yıl daha çok artıyor, özellikle lise mezunlannın diploması iş ararken pek bir işe yaramry or Diplomalı işsizler çoğalıyor Ailelerin bin bir fedakârhklar- la, hayallerle okuttukları çocuk- larının önemli bir kısmının dip- loması var ama işi yok. Eğitimli işsiz sayısı her yıl daha çok artı- yor. Özellikle çarpık eğitim sis- teminde lise diplomalılar arasın- da işsizlik hızla büyüyor. Özel- likle de genç kadınlar lise diplo- malan ile kalakalıyor, iş bulamı- yorlar... tşsizlik, lise diplomalı- lardan öte yüksekokul ve üni- versite mezunlannın da kâbusu. Büyük maraton koşusu ile iini- versite-yüksekokul kapısından geçip diplomasmı alan birçok yüksekokul diplomalı da iş bu- lamıyor... Kısa adı TÜİK olan Türkiye Istatistik Kurumu'nun rcsmi ve- rilerinin yaklaşık 2.5 mılyon olarak gösterdiği işsizlerin yüzde 37'den fazlasını, yani 932 binini, lise ve yüksekokul-üniversite mezunları oluşturayor. Bu an- lamda Türkiye'de acı bir okumuş, eğitimli işsizliği var. 2008 Mart ayı işgücü verileri- ne bakıldığında lise vc dengi okul diploması olup da iş bula- mayanlann sayısı 662 binc ulaş- mış durumda. Yani toplam rcsmi işsizlerin yüzde 26'dan fazlası lise diplo- malı. Yinc aynı dönemin verile- rine göre 270 bin kişinin dc yük- sekokul ya da üniversite diplo- ması var, ama işi yok!.. Lnman işçiillerine sendikalbaskı Arlkas Holding'e bağlr/ Arser İş Maki- neleri Servis Ticarf.fi AŞ'de çalışan '57 işçi, sendikaya ijye oldukları ge- rekçcsiyle işten atıldı. Liman- İş üyesi yaklaşık 2O'ı)"ü aşkın işçi dün öğle saatlerindcişten çıkarttnaların durdurulıuası iç in Mecidiyeköy'deki Arkas Holdingtoinası önünde bir araya geldi. O u j > adına basın açık- laıuası yapan Muzaffer Akpunar, ölümcül iş kaza,!,arının engcllenmcsi- nin sendikal ör<gütlenmeden geçtiği- ni söyledi. Ak p ıınaıV'Sendikamıza üye 406 işçi üzerindeki baskılar sür- mektedir. İlk olarak 24 Haziran'da 5 üyemiz işten çıkartıldı. 15 Tem- muz'da 52 kişinin işine yasalara ay- kın biçimdre son verildi" diye konuş- tu. Arkas Hlulding'den dün yapılan yazılı açıkl.a mada ise Ambarlı'da yerleşik ol:an Marport'ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakianlığı'ndan izin almış bir sı.'iıdikasınıın bulunmadığı belirtilerek, işten çıkıartmalarla Li- man-tş Seııdikası tarafından yapılan açıklamalmrı "gerçek: dışı" olarak ni- telendirildi. (SERKAN YILDIZ) Daha şimdiden 932 bini bulan lise ve yüksekokul diplomalı iş- sizlerin her yıl sayısının yüzde 2 dolayında artması halinde 2010'da sayılarının 1 milyonu bulması pek muhtemel... KADINLAR DAHA İŞSİZ Özellikle genç lise mezunu ka- dmlar arasında işsizlik çok yük- sek. Lise mezunu genç kızlar, ka- dınlann sayısı 1 milyon 180 bi- ne ulaşmış olmakla beraber bun- lann beşte biri iş bulamıyor. Yani 237 bin genç kadm işsiz ve bu kesimde işsizlik oranı yüz- de 20!..Yani resmi işsizlik oranı olan yüzde 10'un bir kat üstünde. Kadınlar yüksekokul diploma- lan ile de ikinci sınıf olmayı alt edcmiyorlar. Yüksekokul mezunlan arasın- da da kadın işsizliği daha yüksek. 2008 Mart verilerine göre, Tür- kiye'de yüksekokul diplomalı nüfus yaklaşık 3 milyon 250 bi- ne ulaşmış. Ancak bunlann 270 bini işsiz, yani vasıflı emek iddiasına rağ- men bu kesimde işsizlik yüzde 8'in üstünde. Yüksekokul diploması olanla- nn yüzde 36'sı kadın. Ancak, bu eğitimli kadın işgücü, iş bulma- ya gelince makus talihini pek kıramıyor ve erkeklere göre iş- sizlik oranı daha yüksek. Yüksekokul diplomalı erkekler arasında işsizlik oranı yüzde 6, 7 iken kadınlarda yüzde 11,2. Yüksekokul bitirmiş 132 bin ka- dın işsiz ve 138 bin crkek diplo- malı işsiz ile ülkenin üniversite bi- tinniş 270 bin işsizini oluşturu- yorlar... Hem lise hem yüksekokul dip- lomalı işsizliğinin bu kadar yük- sek olmasında, eğitim ile üretim kesimleri arasında irtibatsızlığın, genel lise eğitiminin üretici-ya- ratıcı işgücü, birçok sektörün i'n- tiyacı olan ara deman ihtiyacını karşılamaması etkin. Benzer şey- ler yüksekokul lar için de söyle- nebilir. Üniversite kapısına yığilan gençleri oyala maktan öteye git- meyen, kalites i günden güne dü- şen yüksekokııllann, üniversite- lerin diplomalan birçok yerde pek itibar göınnüyor ve bu ke- simde de İŞSİÎ: sayısı kabardıkça kabanyor... Büyûme istihdam yaratmıyor Türkiye'de 2002-2007 dö- nemi art arda gerçekleşcn or- talama yüzde 7 büyümc iddia- lanna rağmen istihdamın aynı tempoda artmadığı, büyümenin istihdam yararmadığı yeterince ortaya çıktı. 2002-2007 döneminde bü- yûme ortalamasının yıllık yüz- de 6.8'e ulaşmasına karşın, is- tihdamın artmak yerine yıllık yüzde 1.4'lük düşüşlerle sey- rettiği görülüyor. 2002'de 21 milyon 354 bin olan istihdamın, 2005'in ilk çcyrcğinde 20 milyon 838 bine gerilcdiği görüldü. Bütün çey- rekler itibarıyla ekonominin büyümesinc karşın istihdamı arttırmadığı, eski ve ycni işsiz- lere iş sahası açmadığı görüldü. 2008 Mart ayına gclindiğin- de istihdamın 20 milyon 162 bin ile 3 yıl öncesinin bilc ge- risine düştüğü gözlemlendi... Başka bir ifadeyle, büyüme- nin istihdam yararmadığı, ter- sinc biraz daha işsiz kitlesini bü- yüttüğü gibi garabet ve sağlık- sız bir durumla karşı karşıyayız. 2008 ilk çeyreğinden gcriye 6 çeyrek ya da 1.5 yıl gidildi- ğinde, ekonomi ortalama yüz- de 5-6 büyümesine karşın is- tihdamın sürekli gerilemesi gi- bi son derece sağlıksız bir ger- çekle karşı karşıyayız. FlRSATÇI ANLAYIŞ Bu sonuçta, özellikle ihraca- ta dönük sektörlerde, işsizler or- dusunun artışını da firsat bilip en az işgücü ile cn fazla çıktı- yı sağlamaya yönelimlerin pa- yı büyük. Adına "verimlilik artışı" denilcn bu fırsatçı anlayış, iş- yerlerinde, özellikle 2001 son- rası, iş düzenlemelerinc gidip 3 kişinin işini 2 kişiye yaptırarak 1 işgücü maliyctinden kurtul- mak türü düzenlcmclere gitti. Bunun yanında, döviz kuru- nun düşiik seyrini firsat bilen- ler, hem ycnileme-modcnıi- zasyon yatınmlannda hem de yeni yatınmlarda sermaye yo- ğun teknolojileri kullanarak iş- gücü kullanımını en az.a indir- mc, böylece nispi artık değeri çoğaltarak dışanda rekabet gü- cü bulma yoluna gittiler. Başka bir ifadeyle, 2002 son- rasırun ucuzcu kur politikası da istihdam düşmanı bir sonucu yaratmış, bütün büyüme iddia- larına rağmen, istihdam art- mak yerine azalmıştır. İstihdam Edilen Artmıyor; 2005 - 2008 (Çeyrek Yıllar) Bin Kişi Türkiye'de İsllhdam Yaralmayan Büyüme (2005-2008 Mart. çeyrek Yıllar) \ I II III IV I II III IV 7.6 9.8 5.9 0.5 -4 -6 9.7 10.9 6.3 1.8 5.7 8.8 7MÖ -5.5-8.9 İşgücüne katılma oranı, 2005, (%) nnrn IJiJiJ.ılJJİj,;Kaynak: OECD; Facts and Fİgurvs, 7tOO7 Gerçek işsizlikyüzde 20 Aylık oynamalara karşın yıllık orta'lamada yüzde 10'da kemikleşen "resmi işsizlik" oranı ile Türkiye, iş- sizlik oranı yüzde 8 dolayındaki AB'nin ve yüzde 6.6 olan OECD ü'lkelerinin ilerisin- de... Türkiye'de 15 yaş üstü nüfus 48-49 milyon dolayında belirlen- mesine karşılık, bunun ne kadarı- nın işgücünü oluşturduğu tartışma yaratıyor. TÜlK'in hanehalkı iş- gücü anketlerinde, 49 milyon do- layındaki 15 yaş üstü nüfusun an- cak 23 milyon dolayı işgücü sayı- lıyor. Bu da. her 100 kişiden 48- 49'unun ça'lışıyor ya da çalışıyor olmak isternesi demek... Dolayı- sıyla Türkiyc'de "işgücüne katıl- ma oranı" yüzde 48 dolayında, hatta 2007'de yüzde 47'ye gerilemiş durumda. Oysa işgücüne katılma oranı OECD ve AB-15'te yüzde 65'in. üstünde. • Sayılamayan işsizler, resmi işsizlere eklendiğinde işsiz sayısı 5 milyona yaklaşarak işsizlik oranmı da yüzde 18-20 aralığına taşıyor 932 Bin Lise ve Yüksekokul Mezunu işsiz Var, (Mart 2008) Mevsimlik işçiler işgücükabul edilmiyor Gerçek işsiz sayısı Sayılamayan işsizler Resmi işsizler (bin) Sayılamayan işsizler 3179 TÜİK, işgücü, istihdam, işsiz- lik verilerini her ay yaptığı bir anketle belirlemeye çalışıyor. Bu anket yapılırken örneklenıe giren nüftısa soruluyor; "Son 1 hafta- da iş aradın mı?" Cevap, hayır, bu hafta aramadım ise eğer, o ki- şi işgücü de sayılmıyor, işsiz de... Aynca TÜÎK, mevsimlik iş- çileri de işgücü kabul etmiyor. İşsiz sayılmayanlar arasında "cesareti kırılmış işsizler" var ki, bunlann son yıllarda sayısı 600-700 bin dolayında. "İş bul- sam çalışırım" diycnleri de TÜ- İK, işgücü ve işsiz saymıyor. Bunlann sayısı da 1 milyon 200 bin dolayında. TÜÎK'e göre, mevsimlik işçiler de işgücü de- ğil. Bunlann sayısı ise 300 bin- 500 bin arasında değişiyor. lğreti işlerde, part-time çahşanlan (ck- sik istihdam) da aslında işsizler arasında saymak gerek ve bunla- nn sayısı da 850 bin dolayında. Dolayısıyla, bu kategoriler dikka- te ahndığında, resmi olmayan iş- sizlerin sayısının 2006'da 3 mil- yon 100 bini aştığı, 2007'de 2 milyona yaklaştığı, 2008 Mart ayında da 2 milyon 260 bine ulaştığı görülüyor ve sayılmayan işsizler, resmi işsizlere eklendi- ğinde işsiz sayısı 5 milyona yak- laşarak işsizlik oranını da yüzde 18-20 aralığına taşıyor... lOtZJ DErk»k(B!n) D Kadın Toplam (Bin) Lise mezunu İşsiz 425 237 662 Yüksekokul mezunu işsiz 138 132 270 Lise + Yüksekokul mezunu İşsiz 563 369 932 S Ü R E C E K Kaynak; TÜİK verilerinden hesaplandı Lise diploması işeyaramıyor Diplomalı işsizlerin sayısı yıldan yüa artıyor. Özellikle lise me- zunlannın diploması iş ararken pek bir işe yaramıyor. 2006 so- nunda 645 bin olan lise dipFiomah işsiz sayısı 15 ayda 17 bin iş- si/iıı eklenmesiyle 2008 Mart'mda 662 bine çıktı. 2006 sonun- da 275 bin olan yüksekokul diplomalıların sayısı ise 15 ayda an- cak 5 bin azaldı ve 2008 Mart'ında 270 bin olarak belirlendi.