Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 TEMMUZ 2008 PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER ARADA BİR Av. Dr. CENGIZ ABBASCIL Yasaklıların Bağımsız Adaylıklan Parti kapatma istemleri, Anayasa Mahkemesi'nde görülmeye başlama- sı ile birlikte yoğun tartışmaları da be- raberinde getirmiştir. Aslında yargıda- ki bir konu hakkında ileri geri düşünce belirtmek yasal değildir. Hele bu dü- şünceleri patavatsızca ileri süren dış kaynaklı kimseler ise ülkemize karşı ya- pılmış saygısızlığın doaık ömeklerini ver- mişlerdir ki onanması olanaksızdır. Ânayasamız parti kapatma olasılık- larında, kapatmanın sonuçları hakkın- da da düzenleme getirmiştir. Onlardan en önde geleni kapatılan partinin bir başka ad altında kurulamayacağıdır. Bunun yanında kapatmaya neden olan parti yönetici ve üyelerinin beş yıl içe- risinde başka bir partinin kurucusu, üye- si, yöneticisi ve deneticisi olamaya- caklarıdır. Anayasamızın siyasi partile- rin uyacağı esaslar başlığındaki 69. madde hükmü bunu buyurmaktadır. Açıkça bu gibi kişilere siyaset yasağı ge- tirilmiştir. Aynı hüküm Siyasi Partiler Ya- sası'nın 95. maddesinde de tekrarlan- mıştır. Kısıtlılığın süresi beş yıl olarak ka- rarlaştırılmıştır. Yine anayasamızın 84. maddesinin son fıkrası ise "partisinin ka- patılmasına beyan ve eylemleri ile se- bep olduğu Anayasa Mahkemesi'nin te- rnelli kapatmaya ilişkin kesin karannda belirtilen milletvekilinin milletvekilliği, bu kararın Resmi Gazete'de gerekçeli olarak yayımlandığı tarihte sona erer. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlı- ğı bu kararın gereğini derhalyerine ge- tirip genel kurula bilgi sunar" buyur- maktadır. Burada dikkat edilecek özel- lik bu gibilerin milletvekilliklerinin ba- ğımsız olarak süreceğine kesinlikle olanak tanınmamış olmasıdır. Yoksa bunların dönem sonuna kadar bağım- sız milletvekili olarak kalmaları açıkça belirtilirdi. Burada amaç bu gibilerin beş yıl sü- rece yasama çalışmalarına katılma- malarıdır. Bunun da nedeni ve amacı partilerin kapatılmasına neden olabile- cek çalışmaların yinelenmesini önlemek ve bunun beş yıl boyu kesiksiz sür- mesidir. Gerek ânayasamız gerekse mil- letvekili seçimi yasalarımızda milletve- kili olabilme yeterliliklerini düzenleyen maddelerin de adaylığa engel neden- ler arasında bu hususa açıkça yer ve- rilmemiştir. Bu durum ise bağımsız aday olunabileceği yanılgısını gündeme getirmiştir. Ancak şunu göz ardı etmemek ge- rekir. Anayasanın amacı nedir? Amacı yansız ve doğru olarak belirlediğimiz- de çözüm kendiliğinden ortaya çıkar. Bi- ze göre yasanın amacı, bu gibi kimse- lere beş yıl süre ile her tür siyaset yap- mayı ve Meclis çalışmalarına katılma- yı yasaklamaktır. Meclis'e katılabilmek ise adaylıktan geçmektedir. Bir siyasi partiden aday olunamayacağına göre bağımsız adaylık akla gelse de bize gö- re olanaksızdır. Zira milletvekili olabil- meye engel yasaklar arasında siyasi kı- sıtlılığın açıkça sayılmaması bu gibile- re bağımsız aday olma hakkını veremez. Yukarıda belirtilen anayasa hükmü, bu olanağı ortadan kaldıracak bir ama- cın göstergesidir. Eğer bu gibilerin Meclis'e girebilmeleri amaçlansaydı partileri kapatılan siyasilerin devre so- nuna kadar bağımsız olarak kalmaları- na olanak tanırdı. Demek ki amaç bun- ların beş yıllık sürede yasama çalış- malarına katılmalarını önlemektir. Ataşehir Merkez Bankası(!) Tiıııur ERKMAN SHPMYKÛyesi B undan bir sürc önce Mer- kez Bankası'nın lstan- bul'a taşınması konusun- da Sayııı Başbakan'ın, Sa- yııı Dcvlet Bakanı Şim- şek'in ve Sayııı Maliyc Bakanı'nın "Bu iş. taınam", "Yeri bilc hazır", "Kinı- seyc sormayız" cümleleriyle tamam- lanan açıklamalan basında yer aldı. Merkez Bankası'nın neden lstanbul'a taşınması gerektiği konusunda tek gc- rekçe: "lstaııbul'un fınaıısul merkez olduğu-olacağı, biitün nıali vc fi- nans kurumlannın İsraııbul'da top- lanması gerektiği" olarak belirtili- yordu. Bu açıklamalara kamuoyu sert tepki verdi. SHP de gerek Genel Baş- kanı'nın demeçleri, gerek web sitesinde ve basında yer alan parti açıklamala- nyla taşınmanın gereksizliğini ve an- lamsızlığını vurguladı. Bu konuda bir süre ses çıknıaması üzerine, hükümetin girişimin anlam- sızlığını kavradığı ve vazgeçtiği sanıldı. Ancak bu ay basında Merkez Banka- sı'nın Istanbul'a taşınmasına ilişkin ya- sa tasarısı Meclis'e sevk edildi. Mec- lis'e gönderilen tasanya göre Merkez Bankası'nın yanına Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kunılıı (BDDK) baş- kanlıklan ve Vakıflar Bankası Genel Müdürlüğü de eklendi. Şimdilik Ma- liye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlı- ğı'nın taşınması tasanda yer almadı. Yasaya göre lstanbul'a taşınmayla il- gili iş vc işlemler tamamlanıncaya ka- dar bankanın idare merkezinin Anka- ra'da kalması öngörüldü. Özelliklcbu madde gerçek bir sağduyu ömeği ola- rak değerlendırildi. Bu gelişme karşı- sında Merkez Bankası'nın lstanbul'a ta- şınması ile ilgili görüşlerimizin ka- muoyunım tekrar bilgisine sunulması ve lıatırlatılması gerekli görüldü. "Finans merkezi" konusunda hü- kümet yetkililerinin yeterli bir bilgi bi- rikirni olmadığı anlaşılmaktadır. Sayııı Başbakan da basına yaptığı bir açık- lamada, Merkez Bankası'ndan genel müdürliik olarak bahsetmiştir. Merkez Bankası Başkanlığı (guvemörlüğü). içinde 15 genel müdürlüğün yer aldı- ğı bir yapıdır. Sayın Başbakan, yasa- sını biİe okumadığını böylelikle açığa vurduğu bankanın lstanbul'a taşın- ması karannı alırken "Kinıseye da- nışnıayız" diyebılmcktedir. Gerekçe haklı değil Finans merkezleri, o ülkenin eko- nomik koşullanna bağlı olarak, finans hareketlerinin belirli yörelerde yo- ğunlaşmasına bağlı olarak oluşur. Meı- kc/, Bankası'nın böyle bir oluşuma kat- kısının olması doğaldır. Ancak Merkez Bankası'nın bir yerdc olmasıyla, o yerin finans merkezi olması beklcne- mez. Öyle olsaydı şimdiye kadar An- kara Türkiye'niıı, VVashington ise Amerika Biıieşik Devletlcri'nin fi- nans merkezi olurdu. Dolayısıyla bu ge- rekçe Merkez Bankası'nın lstanbul'a taşınmasını lıiçbir zaman haklı gös- tennez. Finans merkezi ile alışveriş merkezi karıştınlmanıalıdır. Öte yan- dan elektronik haberleşmenin ulaştığı gelişmişlik aşamasında ve hemen he- men tiünü elektronik habeıieşmeyle gerçekleştirilen finans hareketlerinin BİZİ LAYIK GÖRDÜGÜN YER İÇİN TEŞEKKURLER TÜRKİYE! yer aldığı bankacılık sisteminde "fi- ııaıısal merkez" kavramının bir öne- mı kalmamıştır. Merkez Bankası'nın lstanbul'a nak- li için gösterilen bu gerekçenin zayıf- lıgı karşısında, neden Ankara'da olması gcrektiğini gösteren çok sağlam ge- rekçeler vardır. 'Cumhuriyet' kurumu %100TURK SERMAYEU 70lik BURGAZ RAKIHALA Para basma faaliyeti, devlet olmanın en öııemli unsurlarından bin olarak, devletin merkezinde bulunur. Merkez Bankası'nın ekonomik ve fınansal iş- levleri yanında bir sembol olma işlcvi de vardır. lsminın "Türkiye Cumhu- riyet Merkez Bankası" olması bir rast- lantı değildir. Bankanın bir "Cumhu- riyet" kurumu olduğunu vurgular. Merkez Bankası'nın bağımsız olarak Tiirk parasının istıkrannı korumak, aııa görevidir. Bunun yanında para ve kur politikalaruun yürütülmesi, ödeme sistemlerinin kurulması, gözctimi ve denetimi, hükümetle birlikte Tiirk Li- rası'nın iç ve dış değerinin korunma- sı, zonınlu karşılıklar ve disponibilite usul ve esaslannın belirlenmesi, ülkc altın ve döviz rezervlerinin yönetilnıesi, Türk Lirası'nın hacim ve tedavülünün düzenlenmesi, hükümetle birlikle en- flasyon hedefinin tespit edilmesi, ya- sanın bankaya verdiği temel görcvler- dir. Banka aynca mali ve iktisadi ko- nularda hükümete danışmanlık yap- makla görevlendirilmiştir. Yasa, bankanın, hükümetin mali ve ekonomik müşaviri, mali ajanı ve haz- nedan olduğunu vurgular. Bu görcvler ancak Hazınc Müsteşarlığı, Malıye Bakanlığı ve diğer kamu mali kurum- larıyla yakın bir işbirliği ve bilgi alış- verişi ile gerçekleşcbilir. Bu temasların işın özelliği nedeniyle yüz yüze yapıl- ması zorunludur. Merkez Bankası İdare Merkezi, büyük yatırımlar yapılarak işlevlerinin ge- rektirdiği özclliklere göre gerçekleştirilmiş özel ve pahalı bir inşaattır. (Para ko- ruma vc saklama birimlen, altuı koruma mekânlan, ile- ri emniyet vc güvenlik öıı- lemleri gibi.) Ayrıca Mer- kez Bankası'na bağlı olarak çalışan Banknot Matbaası da Ankara'dadır ve o da özel ve ileri tcknolojik un- surlan olan bir yapıdır. Bu binalann Istanbul'da yeniden yapılması akıl al- maz bir israf olacaktır. Her ne kadar yeni tasarı Merkez Bankası Genel Merkezi ifa- desini kullanıyorsa da ban- ka genel merkezi ve bank- not matbaasının ayn illerde olması düşünülemez. Merkez Bankası'nın ba- sılan banknotları karayo- luyla Türkıye'nin her tara- fına ulaştıran bir dağıtım sistemi vardır. Ankara'nın merkezi konumu bu ulaşı- mı kolaylaştınnaktadır. Merkez Bankası'nın ye- tişmiş, nitelikli ve uzman- laşmış kadrosu Ankara'da yerleşik durumdadır. Bir yer değiştirme halinde bü- yük bir çoğunluğu banka- dan ayrılnıayı veya emekli olmayı tercih edeceklerdir. Bu durumda bankada yeni bir kadrolaşma lıarcketi baş- layacaktır. Acaba nakilde söylenmeycn gerekçeler- den biri de bu mudur? Atatürk Ankara'yı tercih etti Merkez Bankası'nın An- kara için büyük önemi var- dır. Atatürk, ulus-devletin başkeııtini oluştururken, tüm unsurlarıyla birlikte düşünmüş ve Merkez Ban- kası'nın Ankara'nın Cum- huriyetçi kimliğini oluştu- ran unsurlardan biri olarak Ankara'da olmasını tercih etmiş ve bankanın İdare Merkezi projesi (şimdi An- kara Şubesi) Mımar Holtz- meister'c çizdirilerek An- kara'nın o zamanlar en prestijli yerine bir sembol bına olarak yapılmışhr. Her- lıalde o tarihte de lstanbul ekonomik ve fınansal açı- dan Ankara'dan ileri bir konumdaydı. Buna rağmen Ankara'nın neden tercih edildiği üzerinde hükiimct yetkilileri biraz daha dü- şünmclidir. Bütün bu gerekçeler bir yana itilip, Merkez Ban- kası'nın Istanbul'da çok değerli birarsasının (lstan- bul şubesi ve para transfer merkezi olarak düşünüleıı) bulunduğu Levent'e değil de Anadolu yakasında yeni bir yerleşim birimine götü- rülmekte ısrar edilmesi, Merkez Bankası'nın bu yö- renin dcğerlendirilmesi için bir yem olarak kullanılmak istendiğini akla getirmek- tedir. PENCERE Dokunulmazlık... Kıdemli bir okurum dünkü 'Pencere'y\ okumuş... Ve şaşmış... Sordu: - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül gerçekten 'Kayıp Trilyon Davası 'nda 'özel belgede sahteci- lik' suçundan zanlı mı?.. Ben de ona sordum: - Bilmiyor muydun?.. - Vallahi bilmiyordum... - Erbakan'ın aynı davada, aynı dosyadaki bu suçtan yargılanıp hapis cezasına çarptırıldığını da bilmiyor muydun?.. - Onu biliyordum; ama, neden biri içerde biri dı- şarda?.. • Işin püf noktası nerede?.. Dokunulmazlık diye bir şey var... Milletvekili oldun mu dokunulmaz oluyorsun... Yargılanamıyorsun... Millet Meclisi'nde olduğu için yargılanama- yanların sürüsüne bereket... Yüzlerce milletvekilinin dava dosyası rafa kal- dırılmış durumda... Hele bir dokunulmazlık kalksın... Seyreyleyin gümbürtüyü... • CHP milletvekili Atilla Kart bu davaya parmak basmış, "Türkiye'de adil yargılanma hakkının engellendiği ve hak ihlali yapıldığı" iddiasıyla AİHM'ye (Avrupa Insan Hakları Mahkemesi'ne) başvurmuş... Mahkeme başvuruya olumlu yanıt vermiş; açı- lan davada Atilla Kart'ı haklı bulmuş... • Bu nedenle kıyamet koptu kopacak... AKP cenahından Burhan Kuzu kuzuluğu bir ya- na bırakmış, AİHM'ye ve Atilla Kart'a ateş püs- kürüyor... AİHM kararı için diyor ki: "- Bu karar yanlıştır ve çok zayıftır..." •k Abdullah Gül, AKP milletvekiliyken, AKP oyla- rıyla Cumhurbaşkanı seçildi... Seçilene dek dokunulmazlığı vardı... Dokunulmazlığı olmasaydı, hocası Erbakan gibi o da 'özel belgede sahtecilik' suçundan yar- gılanacaktı... Bugün Cumhurbaşkanımız zanlı... Böyle devlet olur mu?.. Meclis'teki milletvekillerinden yüzlercesi dos- yalı... Atilla Kart çok iyi bir iş yapmış... Dokunulmazlara dokunmuş... Peki, dokunulmazlık imtiyazı ya da zırhıyla ko- runan sözüm ona "demokrat" AKP milletvekille- ri AlHM'nin kararı karşısında ne yapacaklar?.. Sözcü Kuzu diyor ki: "- Dokunulmazlığın kaldırılması dehşet bir yol, tehlikeli bir yol..." Evet, tehlikeli... Ama, kimin için tehlikeli?.. MERİÇ VELlDEDEOĞLÜ DEMOKRASİDEN TEOKRASİYE Ml? Meriç velidedcoğlu, AKP iktîdarının "dinsel temelli bir diinya görüşii" ile "dünyasal yaşam alanı"nı düzenleme ğirişimini ele aidığı kitabında son yıllarda puşulasız bir gemi durumuna geliriien Türkiye'nin dev dalgaların ortasına siiriiliîşiinü anlatıyor. AlKU Yayın Dagıtrm 0 217 27? 45 4B Merkez: Ankara Şube: iımir Şubc: ALFA DAOlTIM I7I2M1UD3 c<Cumhuriyet Kitapları www.cumhuriyetkitaplari.com Prol Nureltın Mazhaı öktel Sokak No: 2 Şışli Tel: 0 212 343 72 U Ahmel Raslm Sokak No:14 Çankaya Tel: 0 312 442 30 50 H Ziya Bulvaıı 1352 Sokak No: 2/3 Pasaporl Tel: 0 232 441 12 20