Katalog

30 HAZİRAN 2008 PAZARTESİ CUMHURİYET KÜLTÜR SAYFA kultur@cumhurlyet.com.tr 17 Bu yıl kurulan, yasal dayanağı olmayan değerlendirme komisyonu kazı başvurulannı eliyor Arkeoloji dünyasında tartışmaSELCEN AKSEL Türkiye'de yeni mevsim arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalan tartışmalı başladı. Türk ve yabancı bilim heyetlerinin 2008 yı- lı için Kültür ve Turizm Bakanlığı'na yap- tıkları başvurulardan bazılan, bu yıl ilk kez 'gayri resmi' olarak kurulan "Değer- lendirme Komisyonu'nca (Bilim Kurulu)" irdelendikten ve bilimsel nedenleri açık- lanmadan reddedildi. Dünyada en çok arkeolojik kazı ve araş- tımîalann yapıldığı Türkiye'de, arkeoloji he- yetleri, her yılın aralık ayı sonuna kadar ye- ni yılın kazı, araştırraa, onarım programla- n ile heyet üyelerinin listesini Kültür ve Tu- rizm Bakanlığı'na bağlı Kültür Varlıklan ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bildiriyorlar. Genel müdürlük, yasaların öngördüğü in- celemeleri yaphkian sonra arkeolojik kazı he- yetlerinin "yıllık izinlerini" Bakanlar Ku- rulu'nun karanna sunuyor. Kurulun yasal dayanağı yok Geçmiş yıllardan farklı olarak bu yıl ilk kez 2008 başvurulannı, bakanlığa bağlı kurulan "Değerlendirme Komisyonu'nun" ince- lediği açıklandı. Başvuru yapan heyetlerin bilimsel yeterliliğinin değerlendirilmesi açı- sından önemli bir gelişme olduğu kabul edil- mekle birlikte, söz konusu Değerlendirme Komisyonu'nun kuruluş aşamasında üni- versitelerin arkeoloji bölümlerine danışıl- • Türk arkeoloji dünyasının saygın temsilcileri 'yasal dayanağı olmayan böyle bir değerlendirme komisyonunun' yerine, Türkiye'de de 'özerk bir Türk arkeoloji enstitüsünün' kurulmasını öneriyorlar. madığı ve öneri alınmadığı, ayrıca bu ku- rulun varlığının "herhangi bir yasal da- yanağının bulunmadığı" vurgulanıyor. Başvurulan, alışılmış uygulamanın dışında böyle bir komisyonca reddedilenlerin tepkisi kadar, bu komisyonun hangi yetkinlik öl- çütlerine göre belirlendiğinin bilinmezliği ka- zı iznini alan arkeoloji heyetlerini de rahat- sız ediyor. Arkeoloji çevrelerince komisyonun ku- ruluşundan, kararlanna uzanan sürecin ye- terince saydam olmadığı vurgulanıyor. Ko- misyonun "kabul" ya da "ret" karan al- masındaki ölçütlerin bilinmezliği de "key- filik" olgusunu gündeme getiriyor. Bazı say- gın bilim kurumlarının temsilcileri de ra- hatsızlıklannı ilekmek istedikleri Kültür ve Turizm Bakanı'yla görüşme olanağını bu- lamadıklannı belirtiyorlar. Mayıs ayı so- nunda Ankara'da DTCF'de gerçekleştirilen "30. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Ar- keometri Sempozyumu"nda böyle bir ko- misyonun açıklanması tatsız bir sürpriz olarak yorumlamyor. özerk arkeoloji enstltüsü kurulmalı Sempozyumun kapanışında Kültür Var- lıklan ve Müzeler Genel Müdür Yardımcı- sı Abdullah Kocapınar komisyonun ku- ruluşunu özetle şöyle açıklamıştı: "Başvu- ruların yürürlükteld mevzuata olduğu ka- dar, bilimsel ölçütlere de uygunluğunun değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle, ye- ni bir değerlendirme komisyonu oluştu- rulmasının, söz konusu komisyonda Ugi- li bilim dallarından uzman akademis- yenlerin de yer almasının faydab olaca- ğı mütalaa edilmiştir. 2008 izinlerinde bu komisyonun değerlendirmeleri dikkate ahndı." Türk arkeoloji dünyasının saygın temsil- cileri 'yasal dayanağı olmayan böyle bir değerlendirme komisyonunun' yerine, Türkiye'de de temsilcilikJeri ve araştırma merkezleri bulunan Alman, îngiliz, Ame- rikan, Fransız, Avusturya, Hollanda'da ol- duğu gibi Türkiye'de de 'özerk bir Türk arkeoloji enstitüsünün' kurulmasını öne- riyorlar. Spor ve doğayla iç içe bir yaşam süren Svensson, amatör dalgıçlık merakının kurbanı oldu Caz ötesi bir Esbjörn vardı...ERHAN KARAESMEN Esbjörn Svensson'un yakın- lardaki trajik ölümü evrensel müzik dünyasındaki önde gelen bir güncel olayı oluşturdu. Gü- nümüzün medyatik, tecimsel üne sahip efsane (!) pop cazcı- lannın, harika (!) divalannın baskınına uğramış bir Istan- bul'da ve Türkiye'nin genelin- de ise bu olay sadece bir iki du- yarh aydın yazann ilgisini çek- ti, o kadar. Futboldaki ulusal ba- şannın duygusal hamur edicili- ğiyle, içine bol miktarda ilkel bir milliyetçilik afyonu da karıştı- nlmış olarak, kendinden geçmiş bir Türkiye için bir büyük mü- zisyenin ardmdan gözyaşı dö- külmesi zaten beklenemezdi. Ama çok özgün bir koca adamın kaybının gürültüye gitmesine gönlüm razı olmadı ve bu sa- tırlar yazıldı. Klslllfllndekl özgünlük { Esbjörn'ün kişiliğindeki öz- günlük onun ölümünü sarmala- yan drama kadar kendini gös- terdi. Sportif ve doğayla iç içe •geçirümiş bir Iskandinav ya- şantısının adamı Svensson ama- tör dalgıçlık merakının kurbanı oldu. Yeni geliştirilmiş olan bir dalma düzeneğini denerken vur- gun yiyerek yaşamını yitir- • Adını duyup, kayıtlannı dinlediğimiz bu büyük adamı, Esbjörn Svensson'u, önceki sezonun Ankara ve Istanbul konserlerinde etten ve kemikten de tanıma fırsatımız olmuştu. miş olduğu haberi geldi. Do- jörn, elbette bu müthiş üçlünün ğaya ve sulann derinliklerine düzenleyici ve sürükleyici mo- olan tutkulu düşkünlüğü Esb- toruydu. Ama sahne varlığı ola- jörn'ün müzikal yaratıcılığın- rak ve müziğin işleyicisi niteli- daki olağanüstü pürüzsüzlüğü- ğiyle alabildiğine alçakgönüllü, nü ve zorlamasız akıcılığını bes- ölçülü bir görüntü sergiliyordu. leyen anakaynaklardan biriydi. EST'nin (Esbjörn Svensson Adını duyup, kayıtlannı dinle- Trio) müziğin özüne inen bu- diğimiz bu büyük adamı önce- luşmaların dikkatli izleyicisi ki sezonun Ankara ve Istanbul özel merakJılarca kucaklanışın- konserlerinde etten ve kemikten daki sıcakJığın bu olgudan çı- de tamma fırsatımız olmuştu. karak geldiği düşünülebilir. Bu Medyatik süslemecilikten uzak benzersiz üçlünün şimdi isimsiz sempatik bir sadelik içindeki ve başsız kalışı çok talihsiz bir üç insan vardı karşımızda. Esb- olaydır. Thelonious Monk her sağlam yapılı zenci genci gibi yaşamının ilk dönemlerinde belki biraz basketbol oynamıştı. Ancak mü- zik tarihi, onu, alkol ve esrar âle- minin bir öğesi olarak kaydeder. Yakından tanıma fırsatını ve büyük keyfini yaşadığım bu ko- ca Monk'u yıllar sonra konser- leri ve kayıtlanyla yücelten bir Svensson ise aktif bir sporcu ve doğa insanı bir öbür büyük adamdı. EST'nin benzersiz bir doyuruculuk ve eşsiz bir derin- likle yorumlayarak yapnğı Monk kayıtlanndan ve konser perfor- manslanndan yakın geçmişteki bir Cumhuriyet yazımda söz et- miş bulunduğumu hatırlıyorum. sakln ve blraz hüzünlü Medya ve reklam şöhretinin hiç uğramadığı büyük sanatçı- lardurağının sakin ve biraz hü- zünlü insanlan vardır.Theloni- ous ve Esbjörn, ikisi de bu çok az sayıdaki çok özel büyük sa- natçılar arasmdaydı. Ayrıca, ikisi de cazm müziksel yaratı- cılığındaki gelişme parabolle- rinin hafîfçe dışmda, bilinen çizgilerin biraz ırağında kal- mışlardı. Caz olaymın hafıfçe ötesinde bir yerlerdeydiler. Esb- jörn'ün acısıyla birlikte her iki- sinin de anılan önünde say- gıyla eğilerek... Festival, Garanca ile sona eriyor Kültür Servisi - Uluslararası İstanbul Müzik Festivali'nin 36. yılı opera sahnelerinin son yıldızı, dünyaca ünlü mezzosoprano Elina Garanca'nın Borusan Holding sponsorluğundaki konseriyle sona eriyor. Viyana'dan New York'a opera sahnelerinin son yıldızı Letonyalı mezzosoprano Elina Garanca, şef Karel Mark Chichon yönetimindeki Borusan tstanbul Filarmoni Orkestrası eşliğinde bu akşam saat 20.00'de Aya trini Müzesi'nde müzikseverlerle buluşacak. Garanca, konserde Ravel ve Luna aryalan ile Bizet'nin Carmen operasından bir seçki sunacak. Elina Garanca etkileyici sahne performansı, duyarlı müzisyenliği ve çarpıcı sesiyle son beş yıldır Viyana Devlet Operası başta Mezzosoprano Elina Garanca olmak üzere önemli Avrupa sahnelerinde eleştirmen ve izleyicileri adeta büyülüyor. Sanatçının bu yılın başında Sevil Berberi operasında canlandırdığı Rosina rolüyle New York Metropolitan Operası'nı fethetmesi, önümüzdeki birkaç yıl içinde dünya operaevlerinin vazgeçilmez isimlerinden biri olacağının habercisi olarak yorumlandı. Elina Garanca, 2007 yılında Deutsche Grammophon etiketiyle yayımlanan "Aria Cantilena" albünıüyle Almanya'nın ECHO Klassik "Yılın Şarlacısı" ödülünü kazandı. Garanca'nın cşi konuk şef Karel Mark Chichon, New York Times tarafindan "dâhi şef' olarak nitelendiriliyor. 2006 yılından beri Graz Senfoni Orkestrası birinci şefi olan Karel Mark Chichon, European Sinfonietta'nın daimi şefliğini ve Gibraltar Philharmonic Society'nin sanat yönetmenliğini üstleniyor. ÎKÎNCt BtR FELAKET YAŞANABıLÎR Myndos 'ta rant kuşkusu NURPERİ DEĞİRMENCt BODRUM - Bodrum'un Gümüşlük beldesi sınırları içinde yer alan Myndos antik kentindeki kazı çahşmalannın, "rant ve yapılaşmanın önünü açnıa" gerekçesiyle durdurulduğu savlandı. Antik coğrafyada hem stratejik, hem de jeopolitik özelliklerinden ötürü Karya bölgesinin en önemli kentlerinden biri olan Myndos'ta kazılar, 2005 yılında Bodrum Arkeoloji Müzesi başkanlığında başlamıştı. 2006 yılında ise Bakanlar Kurulu karanyla kazı başkanlığına getirilen Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, kısa sürede Helenistik çağa ait yamaç evleri, imparator hamamını, Apollon tapınağmı ortaya çıkarmıştı. Beledlye de tepkl gösterdl Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı geçen yıl bölgede kazı izni vermedi. Şahin, bakanlığa iki kez başvurmalarına karşın, "değerlendiriliyor", "inceleniyor" gibi yanıtlar aldıklannı belirterek "Burada yapılmak istenen 'ört, unuttur, sonunda da iptal et' mantığıdır. Konuyu gündemden düşürecekler, büyük bir olasılıkla daha sonra da kazılar iptal edilecek" dedi. Gümüşlük'teki arazilerin değerli olduğuna da dikkat çeken Şahin, "Büyük bir olasılıkla rant çevrelerinin baskısı, isteği döğrultusunda kazı çalışmaları durma noktasına geldi. Kültür ve Turizm Bakammız Ertuğrul Günay'a, konuya duyarlı olması çağrısında bulunuyorum. Lütfen inceletsin. Ve Gümüşlük'e, Myndos'a yazık etmeyelim. Eğer burada kazı çalışmaları durdurulursa 5-10 yıl içerisinde ikinci bir Bodrum felaketini yaşayabiliriz" diye konuştu. Bakanlar Kurulu karan olmasına karşın bakanlığın tavnnı anlayamadıklarını belirten Gümüşlük Belediye Başkanı Mehmet Ülküm de, "Bu kazının durdurulması Bodrum Yarımadası'nın kültürüne vurulmuş bir hançerdir" dedi. HIZLIİNTERNETE HIZLI BAŞVURU DEVRİ BAŞLADI! TTNETADSL'etelefonla ya da internetten, hızlı ve h abone olun, sinema, konser, tiyatro biletinİzi internetten alın. 2 GB USB bellek hediye! 444 0 375 www.ttnet.net.tr TTNETTORKIYE-NIN INTERNETİ YAKLAŞIK 2.5 AY SÜRECEK Foça 'dan Marsüya 'ya tarihyolculuğu 1 Z M t R (Cumhuriyet Ege Bürosu) - 360 Derece Ta- rih Araştırmala- rı Grubu, "Fo- ça-Marsilya Tarihe Yolcu- luk" adlı proje- sini Limantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Hayat Erkanal'ın ön- derliğinde yaşa- ma geçiriyor. Grup üyelerin- den arkeolog Osıııaıı Erkurt, "Marsilya Foçalılar tarafindan MÖ 600'lü yıllarda kunılmuştur. Bu bilgiyi daha de- neysel arkeoloji di- siplini içinde tasarla- yarak bir kültür pro- jesi haline getirdik. Proje kapsamında dö- neme ait biri savaş, di- ğeri yük olmak üzere 2 tcknenin inşasını gerçekleştiriyoruz. Koloni hareketlerinin bu teknelerle yapıldı- ğını varsayıyoruz. Amacımız, tekneleri tamamlayarak suya indirmek, Marsil- ya'ya kadar yelken ve küreklerle yolculuk yapmak" dedi. Erkanal da 360 De- rece Tarih Araştırmalan Grubu'nun bundan bir- kaç yıl önce 3500 yıllık Uluburun teknesini in- şa edip 9 gün 9 gece yolculuk yaptığını anımsatarak "O günün koşulları ile inşa edi- len Uluburun teknesi, dünyada büyük yaııkı uyandırdı. Inanıyo- rum ki, 'Foça-Marsil- ya Tarihe Yolculuğu' projesi de önemli bir başarı sağlayacaktır" dedi. Yolculuğun gele- cek nisanda başlayaca- ğı ve yaklaşık 2.5 ay sürmesinin beklendiği bildirildi. Poseidon'dan sonsuzlufia armağan • Kültür Servisi - Poseidon Mozaik Atölyesi, 1996 yılından bu yana hem klasik hem de modern teknik ve malzemelerle bu sanatı ileriye taşıyor. Atölye, mozaiğin iç ve dış mekânlardaki avantajlannı, sağladığı görsel zenginliği daha geniş kitlelere göstermek için Istanbul Maltepe'de faaliyetini sürdürüyor. Hakan Demirok önderliğindeki Poseidon Mozaik Atölyesi, mozaiği, antik şiirselliğini bozmadan, masumiyeti ve ateşliliğiyle ele alarak Anadolu mirası bu sanatı günümüze taşırken, kullanılan teknik ve malzemenin ışıkla olan ahengini de göstermeye çahşıyor. Aşk kadar yorucu, ama bir o kadar da zevkli olarak nitelendirdikleri mozaik çalışmalannı sonsuzluğa armağan eden sanatçılar, yüzeye yerleştirilen ilk parçayla başlayan ve tüm camların özenle işlenerek şekil verilen, kan, ter ve zamanla yoğurarak ortaya çıkardıklan binlerce camla eserler oluşturuyorlar. (0 216 383 0712) 2 GB USB betlek hediye kampanyası, 9 Ha2iran - 31 Ternmuz 2008 arasında gecerlıdır. Kibarlık Budalası Enka'da • Kültür Servisi - Dünya Tiyatrosu'nun en büyük klasiklerinden biri olan "Kibarlık Budalası" 20. Enka Kültür Sanat Yaz Etkinlikleri kapsamında çarşamba günü saat 21.15'te tiyatroseverlerle buluşacak. Tiyatro Kedi tarafindan sahnelenen Moliere'in ünlü eseri 17. yüzyıl Fransa'sında cahil, saf ama çok zengin bir adamın soylu sınıfın bir parçası olabilmek için çabalamasını mizahi bir dille anlatıyor. Yönetmenliğini Hakan Altıner'in yaptığı oyunda Haldun Dormen, Tank Pabuççuoğlu, Atılgan Gümüş ve Ebru Cündübeyoğlu rol alıyor. Çorum'dakf arkeolojik kazılar • ÇORUM (AA) - Çorum'un Boğazkale ilçesinde bulunan Hitit uygarlığının tarihi başkenti Hattuşa'da 2008 yılı arkeolojik kazı çalışmalanna başlandığı bildirildi. Kazı çalışmalanna başkanlık yapan Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden Doç. Dr. Andreas Schachner, bu yıl kazı çahşmalannın tamamlanacağını belirtti. Gelecek yıl ise kazı çahşmalan Hitit başkentinin ilk yerleşim alanı olan "Aşağı Şehir"e kaydınlacak. Schachner, Aşağı Şehir'de bulunan 'Büyük Saray' ile 'Büyük Mabet' arasındaki bölgede, 10 ile 15 yıl kadar sürecek olan yeni bir kazı sürecinin başlayacağını sözlerine ekledi. Ece Demfrci. Akbank Sanafta • Kültür Servisi - Piyano sanatçısı Ece Demirci, 3 Ternmuz Perşembe günü saat 20.00'de Akbank Sanat'ta müzikseverlerle buluşacak. Piyanoya sekiz yaşında Rana Erksan'la başlayan Ece Demirci, MSGSÜ Devlet Konservatuvan'ndaki yüksek lisans eğitimini dereceyle tamamladı. Kazandığı üç burstan biri olan DAAD bursuyla Hannover Müzik Yüksekokulu'nda aldığı eğitimin ardmdan, eğitimine Essen Folkwang Müzik Yüksekokulu'nda devam etti. Cemal Reşit Rey'le özel olarak teori ve kompozisyon çalışmalannda bulundu. Doçent olarak MSGSÜ Devlet Konservatuvan öğrerim üyeliğini sürdüren Demirci'nin "Piano Sonare" adlı bir de albümü bulunuyor.