21 Mayıs 2024 Salı English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAYFA CUMHURİYET 16 MART 2007 CUMA 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Şair Baba’nın mahpusluk yılları 194050 arası Bursa Cezaevi’ndeki Nâzım Hikmet’i karşımıza getiren ‘Mavi Gözlü Dev’ ikinci haftasında SUNGU ÇAPAN rajik yaşamöyküsü, efsaneleşmiş T kişiliği ve Türkçenin sesini dünyaya duyuran eserleriyle çeşitli kuşakları etkileyegelmiş büyük Şair Baba’yı beyazperdede ilk kez vatandaşlarıyla buluşturan filmi ben de gördüm ikinci haftasında. 1951’de başka bir filme konu olacak bir biçimde İstanbul’dan kaçmak zorunda kalarak sığındığı, ama baskıcı iktidarına yalakalık yapmadığı Sovyetler Birliği’nde bile muhalif durumuna halel getirmeden düşündüklerini özgürce dile getirerek yaşamış, yazmış, âşık olmuş ve yurt özlemini duygu yüklü, içten dizelere dökmüş olan, Türk dilinin en evrensel şairi Nâzım Hikmet’in (1902 Selanik 1963 Moskova) dramatik yaşamının 19401950 arasındaki o hapislerde geçen çileli yılları üstüne kotarılmış, sınırlı bütçesine ve kısıtlı koşullara karşın yer yer belge O2@@f ?O2@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mf ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mhe O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?I Mavi G özlü D ev Yönetmen: Biket İlhan/ Senaryo: Metin Belgin/ Kamera: Clauio Bolivar/ Müzik: Cem İdiz/ Oyuncular: Yetkin Dikinciler, Dolunay Soysert, Özge Özberk, Rıza Sönmez, Ferit Kaya, Uğur Polat, Suna Keskin, Ahmet Mümtaz Taylan, Sinan Tuzcu, Nihat İleri/ Türkiye 2006 (Kenda). Biket İlhan’ın yönettiği filmde, Nâzım Hikmet’i Yetkin Dikinciler canlandırıyor. selce bir özenle görüntülenerek 2. Dünya Savaşı tedirginliğinin yansıdığı, karanlık ve kasvetli bir dönem atmosferini yaratmanın da üstesinden geldiği söylenebilecek bir film Mavi Gözlü Dev. Ancak orduyu isyana kışkırttığı gerekçesiyle 28 yıl ağır hapse mahkum olarak 1938’de cezaevine giren Nâzım’ın 1940’ta nakledildiği Bursa Cezaevi’ndeki trajik yıllarına odaklanan senaryosunun zaafları, şairin mahpusluğunun görsel karşılığını çoğu kez bulan, ama akıcı bir tempoya erişemeyen, söz ağırlıklı, donuk ve teatral anlatımı, filmin başarılı oluşunu engelli yor baştan belirtmek gerekirse, bütün o titizce düzenlenmiş, neredeyse bire bir gerçekçi çerçevelemelerine, incelikli sanat yönetimine ve şairin tıpatıp benzeri Yetkin Dikinciler’in sürüklediği oyunculuğuna karşın. EZAEVİNDE BİR ATEŞBÖCEĞİ Yaşamının, 1938 öncesi hapislikleriyle birlikte toplam 15 yılı aşkın bir bölümünü (af beklentisi ya da cezasının temyiz edileceği vaatleriyle maruz kaldığı psikolojik baskılara direnerek ve bunalımlara, korkulara kapılarak) ‘içerde’ geçiren, aklı fikri karısı Piraye’de (Dolunay Soysert) olan komünist şairin hapse tıkılmazdan önce çeşitli gazetelerde yazdığı, film ve seslendirme yönetmenliği yaptığı, senaryolar yazdığı, iki çocuklu Piraye Hanım’la evlendiği 1930’lu yıllardaki bildiğimiz hallerini siyahbeyaz geriye dönüşlerle veren filmin başında, Çankırı’dan nakledildiği Bursa Cezaevi’nde anlayışlı müdürden (Uğur Polat) aldığı 28 yıllık cezasının onandığı haberiyle yıkılıyor Mavi Gözlü Dev. Heraklit deyişini her ekaliyet diye anlayıp demek ki azınlıktan söz ediyorsun, o halde sen bölücüsün, diyen o malum sorgucu polis zihniyetinin egemen olduğu düzende tüm basılı kitapları toplatılır, adı piyasadan silinmeye uğraşılırken Nâzım, Kemalistlerle işbirliği içinde diyen partisince de dışlanıyor. Ama herkese yardım ettiği, çevresindeki karanlığı ateşböceği gibi aydınlattığı cezaevinde, yazmanınçizmenin dışında sürekli üreterek hikâyeler yazan Raşit Kemali (yazar Orhan Kemal Rıza Sönmez), bıyıkları yeni terlemiş köylü delikanlı İbrahim (ressam Balaban Ferit Kaya) gibi birtakım çıraklar yetiştirdiği, yeni bir dünya yaratıyor kendine çok geçmeden. İR DEVİN SANCILARI Yine de sığmadığı bir kafese tıkılmış bir devin çabalayış ve sancıları bir türlü dinmiyor. Alman ordularının zaferlerinin dinlendiği radyo haberleriyle savaşın dehşetini hissettiren, sinir bozucu sirenlerin eşliğinde, kumar iptilasına esrar dumanlarının karıştığı hapishaneyi okula çevirip dokuma tezgâhında ipek üreten, çeşitli elişleriyle oyalanan, küçük tavşan ya da kuş bakan, yaşama sevdalısı, tutkulu Nâzım’ın sadece şiir yazmakla, resim yapmakla kalamayarak genç çıraklarına klasik müzik de dinlettiği, annesi ressam Celile Hanım’ın (Suna Keskin) açık görüşe geldiği, avluda dandun futbol oynadığı, en çok da karısının hapishane ziyaretleriyle moral bulduğu yıllara bizi götüren film, giderek Şair Baba’nın yavaş yavaş çıldırmanın eşiğine ayak bastığını da vurguluyor. Onu en çok yaralayansa karısıyla arasının açılması. Çözüm, ona tutkun dayı kızı Münevver (Özge Özberk). Düşünmenin suç sayılmadığı bir dünya isteyen “komünist, hümanist ve romantik” şairin dört duvar arasındaki yalnızlığına karşı çeşitli elişleri yaparak, çevresine ışık saçarak ve Piraye’nin ziyaretleriyle avunarak geçirdiği Bursa Cezaevi yıllarını renkli, hapse düşmezden önceki halini de siyahbeyaz geriye dönüşlerle yansıtan, zaman zaman aralara sıkıştırılmış bildik Nâzım C dizeleriyle de donatılmış, epeyce titizlenip özenilmiş, ama sonuçta Şair Baba’nın dramının içini yeterince doldurduğu söylenemeyecek Mavi Gözlü Dev’i, ilginç Sokaktaki Adam uyarlamasının ardından Kayıkçı ve Ayın Karanlık Yüzü gibi iyi niyetli, fotoromanımsı filmler yapmış yönetmen Biket İlhan imzalamış. Yıllardır Memet Fuat’ın derleyip yayımladığı kaynak eserlerden, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Balaban’ın anılarına dayanan ve Nâzım Hikmet’in Bursa Cezaevi’nden VâNu’lara Mektuplar gibi kitaplarından okuyup öğrendiğimiz Şair Baba’nın (özel) yaşamını (daha doğrusu yaşamından 10 yıllık çileli bir dönemi) donuk bir anlatımla görüntüleştirmenin ötesine geçemeyen bu film, yine de Nâzım Hikmet’i beyazperdeye taşıyan ilk film oluşu nedeniyle görülmeyi hak ediyor kuşkusuz. Dünya çapında yürütülen bir af kampanyasının ve sağlığı iyice bozulmuş şairin giriştiği bir açlık grevi eyleminin sonucunda 15 Temmuz 1950’de özgürlüğüne kavuşan, Memleketimden İnsan Manzaraları başyapıtının yanı sı B ra Saat 2122 Şiirleri, Kemal Tahir’e Hapishane’den Mektuplar, Oğlum Canım Evladım Memedim, Dört Hapishaneden vb. gibi kitaplarını da hapiste yazan, asla teslim olmamış ama aşkta çok suç işlediğini Münevver’e itiraf eden, yaşarken efsane olmuş Nâzım Hikmet’in çileli yaşamından bir kesit aktaran Mavi Gözlü Dev, zengin malzemesinin kırık dökük bir sinematografiyle işlendiği, oldukça kitabi kaçmış, Nâzım’ı pek bilmeyen seyirciyi havada bırakan belirsizliklerle dolu, melodrama da meyleden bir dönem filmi. Ama en azından Nâzım rolündeki Yetkin Dikinciler’in iz bırakan oyununu seyretmek adına kuşkusuz yine de görülesi bir film sonuçta. Ve sinemamızda bir ‘ilk’. CUMHURİYET 14 K
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle