Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 MART 2007 CUMARTESİ 16 ENERJİ neriman?cumhuriyet.com.tr ENERJİ KÜRSÜSÜ ABD, İsrail ve Araplar arasında yaşanabilecek olası tüm çatışmaların merkezinde Suriye var Bölgenin kilit ülkesi:Suriye B azı uzmanlar; Irak’ta ABD ordularının bulunmasının İsrail ve Suriye arasında bir gerginliğe sebep olabileceğini söylüyor. Son 3 yıldır Suriye ise olası bir savaşa girmemek için çeşitli bahaneler öne sürüyor. NERİMAN ÖZCAN / ÖZLEM ŞENER Fırsatı kaçıracak mıyız? 2Turgay ÖĞÜT * Bölgedeki rekabetten faydalanan taraf, şu an Hazar Bölgesi ülkeleri prensip olarak tek bir tarafa bağımlı kalmadan kendi öz kaynaklarından maksimum yararlanmayı istiyorlar. Örneğin; daha birkaç hafta önce, Kazakistan’dan, Batı Çin’e giden 160.000 varil/gün kapasiteli ilk petrol boru hattı işletmeye açıldı. Her gün buna benzer yeni haberlerle, Hazar ülkelerinin petrol ve gaz konulu anlaşmalarına şahit oluyoruz. Ancak görülüyor ki şu anda Rusya ve Çin kazanıyor. Her geçen gün, Türkiye ve Batı dünyası için kayıp. Türkmenistan, Özbekistan ve Kazakistan’daki doğalgaz rezervleri 10 trilyon m3 civarında. Bu büyük gaz rezervlerinin, 1/3’ü (yılda 30 milyar m3) Türkiye üzerinden Avrupa’ya aksa bu rakam Avrupa’yı 100 yıl besler. Bu gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesi için ilk şart, Hazar Denizi’nden geçecek TürkmenistanBaku boru hattıdır. Mavi Akım (400 km uzunluğunda 2000 m. su derinliği) ile kıyaslandığında 200 km uzunluğunda ve 100 m su derinliğinden geçirilecek bu boru hattı çok daha kolay ve ucuz. Bu projenin birkaç milyar dolarlık finansmanı, ABD ve AB açısından zor olmayacak. Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığının azaltılması, AB ve ABD açısından önemlidir, bunun gerçekleşmesinde Çin ve Türkiye kilit noktada yer almaktadır. Türkiye bu tarihi firsatı çok iyi değerlendirmeli; bu proje, Türkiye’nin en önemli ekonomik ve jeopolitik projesi olmalı. Bunun için Türkmenistan ile Azerbaycan’ın, Hazar Denizi’ndeki sınır anlaşmazlığının çözülmesi gerekiyor. Bu konuda Türkiye’nin, tarihi bağlarını politik deneyimleri ile birleştirerek bu iki kardeş ülkeyi “ikisinin de çıkarlarına uygun” bir anlaşmaya ikna etme görevi düşüyor. Bu iki ülkenin anlaşmasını sağlamanın hiç de kolay olmayacağı biliniyor. Bu konuda, Türkiye’nin ciddi girişimlerinin, Batı’dan maddi manevi desteğini göreceğine inanıyorum. Bu iki ülkenin onayını alabilecek, Türkiye’nin Batı’daki itibarı ve önemi kesinlikle artacaktır. Sonuçta, Türkiye hem Hazar ülkelerinin hem de Batı’nın daha ciddi bir iş ortağı olacaktır. Takdir edileceği gibi, butün bunlar ilk defa benim ileri sürdüğüm görüşler değildir. Amacım, TürkmenistanAzerbaycan boru hattının bu proje için en kritik köprü olduğunu ve bunu gerçekleştirmek için Türkiye’nin Batı ile birlikte vakit geçirmeden tüm gayretini sarf etmesi gerektiğini vurgulamaktır. Bu konu, Türkiye’nin 1 numaralı projesi olmazsa, korkarım bu tarihi firsatı kaçıracağız. Saygılarımla, * TC Kanada Calgary Fahri Başkonsolosu İsrail’in, radikal dinci olarak adlandırılan Hizbullah’a karşı savaş açabileceğini, geçen dönemler içinde sık sık gündeme getirmesiyle başlayan felaket senaryolarının ardı arkası kesilmiyor. Olası bir savaş düşüncesi ve gündemden düşmeyen savaş hazırlıkları, son zamanlarda İsrail halkının, hükümete karşı yoğun eleştirilerde bulunmasına sebep oldu. Çünkü İsrail ordusu son savaşta ciddi bir başarısızlık örneği sergiledi. Bu başarısızlık da halkın geniş kesiminde mutlak bir memnuniyetsizliğe neden oldu. Şimdilerde hem hükümet hem ordu hızlı, kısa süreli ve başarılı bir savaş yapmayı planlayarak eski imajını geri kazanmayı istiyor. Bazı uzmanlar; Irak’ta ABD ordularının bulunmasının İsrail ve Suriye arasında bir gerginliğe sebep olabileceğini söylüyor. Son 3 yıldır Suriye ise olası bir savaşa girmemek için çeşitli bahaneler öne sürüyor. Eski İsrail Genelkurmay Başkanı Danom Halutsem bile, İsrail ve Suriye arasında bir savaşın çıkmasının muhtemel olduğunu iddia ediyor. İsrail’in mevcut ordusu yaklaşık 200 bin kişi. 150 bin kişilik kara kuvvetleri, İsrail 35 bin kişilik hava ordusu kuvvetleri ve 6 bin 500 kişilik deniz kuvveti mevcut. tikasının değişmesi bekleniyor. Uzmanların, yakında ABD parlamentosu içerisinde bir araştırma komisyonu oluşturularak Irak’taki askeri ve stratejik hataların neler olduğu konusunun masaya yatırılacağı söyleniyor. Şu anda, Bush hükümetinde hatalarından dolayı istifa edenler listesindeki ilk istifayı Savunma Bakanı Donald Ramsfeld gerçekleştirmişti. Durum değişebilir Çok yakında da ABD’nin BM Temsilcisi John Bolton ve Başkan Yardımcısı Richard Chejni’nin istifa etmesi bekleniyor. ABD’deki başkanlık seçimlerinden sonra, Irak’ta bulunan ABD ordusunun kademeli olarak azaltılarak tamamen geri çekilmesi bekleniyor. İsrailliler, ABD’nin ordusunu bölgeden azaltmasının, Irak’ın, İsrail’e karşı olan cepheye katılmasına neden olabileceğinden endişe ediyor. İran hükümetinin roket teknolojilerini komşu ve dost ülkelerle paylaşacağını söylemesi İsrail’de savaş endişesini arttıran etkenler arasında. Bunların dışında, İslam devrimi generali Yahya Rahim Safarya’nın, İran’ın 2000 km menzilli füze sahibi olduğunu açıklamasının ardından, Hizbullah lideri Nasrullah’ın da 33.000 rokete sahip olduğunu söylemesi İsrail’i tedirgin ediyor. Suriye ordusu Suriye ordusu kara kuvvetleri 320 bin, hava kuvvetleri 50 bin ve deniz kuvvetleri 10 bin olmak üzere toplam 380 bin kişiden oluşuyor. maya bile başladı. Diğer yandan, İsrailli uzmanlar, Arapların kendilerine olan güveninin artmasıyla olası bir savaş sürecinin hızlanmaya başla yabileceğini düşünüyorlar. ABD’deki siyasi gelişmelerin, İsrail’i fazlasıyla etkilediği göz önüne alınırsa, Arapların kendine güvenmesinin savaş sebebi ola rak görülebileceği, İsrail medyasının üzerinde durduğu konular arasında yer alıyor. ABD’de, Demokratlar’ın son seçimleri kazanmasıyla ABD Ortadoğu poli Tedirginlik artıyor İsrail içerisinde geniş bir kesim, son birkaç yıldır savaş harekâtı için hazırlığın gerektiği ve hızlı bir şekilde savaş sistemlerinin geliştirilmesi konularında ısrarcı davranıyor. Hatta bu amaçla askerlerin izninin azaltılması uygulamaya koyuldu. İsrail’de, askeri uzmanlar olası bir çatışma sırasında, İsrail ordusunun ne yapması gerektiği üzerine çalış İsrail hükümetinden azımsanmayacak bir grubun, Suriye’ye bir askeri harekâtın yapılmasını desteklediği de biliniyor. Tüm bu gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda, Suriye’nin, İsrailHizbullah çatışması arasında kalabileceği tahmin ediliyor. Akla gelen felaket senaryoları şöyle sıralanabilir: 1. senaryo: Eski İsrail Genelkurmay Başkanı Haluts’a göre; Suriye Hizbullah’la beraber İran’ın da desteğini alarak İsrail’e kuzeyden girebilir. 2. senaryo: İsrail ordusundaki bazı yetkililere göre; İsrail karşıtı olan Arap ülkeleri, çatışmada Suriye’ye destek verirse, ABD ordusu Irak’tan çekilebi Felaket senaryoları lir. 3. senaryo: Amerikan ordusu Irak’tan çekilirse; Şam da dahil olmak üzere, SuriyeIrak sınırı yeniden çizilebilir. 4. senaryo: Suriye, Irak sınırını teröristlere kapatmazsa ve Hizbullah’a verdiği iddia edilen desteğe devam ederse Amerika, Irak’tan çekilerek ve İsrail ile birlikte Suriye’ye saldırabilir. Washington için 2. senaryo en iyisi, çünkü insan kaybı minimum düzeyde olacak. Bu da iç politika için çok önemli. Amerika’daki başkanlık seçimleri öncesi ordunun minimum kayıp vermesi Amerikalıların ortak dileği. OPET’in hedefi zirve ? OPET Yıllık Değerlendirme Toplantı’sında konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Fikret Öztürk 2006 yılının zorluklarla dolu olmasına karşın OPET için renkli ve başarılı geçtiğini açıkladı. 2006 yılının TMME’ye (Türkiye Müşteri Memnuniyeti Endeksi) göre sektörde birinci olduğunu söyleyen Öztürk, Marmara Terminali’nin kapasitesini kısa süre içinde 3 milyon metreküp seviyesine çıkartacaklarını ve hedeflerinin müşteri tercihinde olduğu gibi pazar payında da birincilik olduğunu açıkladı. Kirli hava kadınları öldüryor Uluslararası Çevre Koruma Ajansı’nın yaptığı bir araştırmaya göre; kirli ortamlarda yaşayan yaşlı kadınların, temiz bir havada yaşamını sürdüren kadınlardan yüzde 76 daha fazla ölümcül kalp hastalıklarına yakalanma riski olduğu ortaya çıktı. Araştırmalar öncelikle büyük şehirlerde yaşayan kadınların dolaşım sistemi hastalıklarına yakalanma riskinin arttığına işaret etti. Şu an, risk oranının daha önceki yıllara göre 3 kat daha fazla olduğuna dikkat çeken uzmanlar, asıl sorunun büyük şehirlerde insan hayatının tehdit altında bulunması olduğunu ifade etti. Washington Üniversitesi profesörlerinden Joel Kaufman’nın yürüttüğü bu çalışmada kalp hastalıkları riskinin gelecek dönemlerde herkesi tehdit edebileceğini ortaya koyuyor. Tezel: “Türkiye genelinde yüzde 18 olan kayıp/kaçak oranı AB oranlarına çekilebilir. ” Kaçak kullanımın faturası ağır UĞUR KUTLUKAYA Derin suların efendisi öldü Japonya kıyılarında tarih öncesinde yaşadığı iddia edilen bir deniz canlısı görüldü. 2 metre yakın bir uzunluğa sahip olan balık için bilim adamları köpek balığı ailesinin atalarından biri olduğu fikrini ortaya attı. 600 ile bin metre derinlikte yaşayan bu canlının, 50 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyor. Derin suların efendisi olarak nitelendirilen bu balık yakalandıktan kısa bir süre sonra öldü. Günümüzde yaşaayıp/kaçak oranlarının düşürülmesi, özel sektörün devreye mın her alanında vazgirmesi gerektiğinin altını çizen Siemens Enerji İletimi ve geçilmez bir öğe olan Dağıtımı Bölüm Direktörü Oğuz Tezel, şebekelerin gerçek enerji, dünya ile rekaatlar bet içerisinde bulunan anlamda ele alınması, gerekli mühendislik hesaplarının tüm endüstriyel tesisiyileştirilmeli verimliliği artıracak şekilde yapılması gerektiğine dikkat çekti. lere, aynı zamanda bireysel kullanıcılara kaDağıtım şebekeleriliteli ve ekonomik şenin özelleştirilmesi ile özel sektörün devreye girmesi gerektiğikilde iletilmesi ve dağıtılması açısından ilgilenen firmalara çözüm sunmaya başlanin altını çizen Tezel, şebekelerin gerçek büyük önem taşıyor. Üretim tesislerinde dıklarını açıklayan Tezel, Sabancı Enerji anlamda ele alınması, gerekli mühendisenerjinin sürekliliği kadar, iletim ve dağıGrubu ile yapılan anlaşma kapsamında dalik hesaplarının, verimliliği artıracak şetım sistemlerinin belirlenen kriterler çernışmanlık hizmetlerini ilgilenilen şebekeler kilde yapılması gerektiğine dikkat çekti. çevesinde, ihtiyaçları eksiksiz karşılamaiçin sunduklarını söyledi. Dağıtım şebekeBu oranların Avrupa standartlarına çesı ve ekonomik olması da önemli bir etlerinde kayıpların ortadan kalkabilmesi kilebileceğini iddia eden Tezel “Burada ken. Bu konular doğrultusunda, dünya ile için, hatların iyileştirilmesi, kesintisiz ve dikkat edilmesi gereken bir diğer rekabet halindeki sanayicimizin enerjiyi kaliteli enerjiyi sunabilecek altyapı çalışönemli husus, 30 yıllık süre ile işletme uygun fiyata alabilmesi, Avrupa ile Türmalarının yapılması gerektiğini kaydeden devir hakkı kazanacak firmaların kakiye’deki kayıp/kaçak oranları ve Elektrik Tezel, altyapı malzeme seçimlerinde 2025 liteli ve ekonomik enerjiyi Piyasası Kanunu başlıkları altında soruyıl problemsiz çalışabilecek ürünlerin kulsunabilelarımızı yönelttiğimiz Siemens Enerji İlelanılması gerektiğini ifade etti. Dağıtım cek mütimi ve Dağıtımı Bölüm Direktörü Oğuz Yönetim Sistemi (DYS) diye de adlandırıhendisTezel çarpıcı açıklamalarda bulundu. lan uzaktan izleme ve kontrol sistemleri salik ve yesinde oluşabilecek arızanın etkili bir biçimde giderilebileceğine dikkat çeken TeB standartları zel, dağıtım şebekelerinin iyileştirilmesi yakalayabiliriz için yapılan harcamaların yıllara göre büAlmanya’da yüzde 5, Amerika’da yüzyük bir artış göstermesinin, TEDAŞ’ın kade 8.3, Belçika’da yüzde 5.5, Yunanisyıp/kaçak oranlarındaki yükseklikle mücatan’da da yüzde 9 civarında olan kadelesinin en büyük göstergesi olduğunu yıp/kaçak oranının, Türkiye’nin bazı vurguladı. illerinde yüzde 80’lere yakın olduğuÖzelleştirme idaresi 20 dağıtım bölgenu ifade eden Tezel, “Elazığ yüzde sinde yapılacak iyileştirme çalışmalarının 75, Hakkari yüzde 65, İstanbul toplam tutarının TEDAŞ’a göre 2.7 milAnadolu yakası yüzde 10, Kocaeli yar dolar cıvarında olacağını vurguladığını yüzde 12.5 civarında. Türkiye genesöyleyen Tezel, “ Dağıtım ihalesi ardından linde kayıp/kaçak oranı ise ortalaihaleyi kazanan firmalar, 5 yıllık süreç içema yüzde 18 civarında. Bunun risinde devraldıkları şebekelerin kayıp/kayüzde 56’sı iletim hatlarındaki çak oranlarını arzulanan seviyeye düşürekayıplar, diğerleri ise dağıtım bilmek için bu yatırımı yapmak zorunda şebekesinde oluşan katutacaklar” dedi. yıplar ve usulsüz (kaçak) Elektrik Piyasası Kanunu’nun, pikullanımlardır. Bu kayasa oyuncularının beklentilerini yıpkaçak oranının Türkarşılayabildiğini vurgulayan Tekiye’ye yıllık maliyetizel, uygulamalar sırasında piyasanin 1.52 milyar dolar nın iç dinamikleri sonucu ortaya civarında olduğu sanılıyor” dedi. çıkabilecek taleplerin de göz ardı Kayıp/kaçak oranlarının düşürülmesi, edilmemesi gerektiğine dikkat çekti. K altyapı yatırımlarını en kısa sürede yapma gerekliliğidir” diye konuştu. Türkiye’den 14 okul yarışacak ?1113 Mayıs tarihleri arasında Fransa’da, 22’ncisi düzenlenecek SHELL EcoMaraton’nda bu yıl Türkiye’den 14 okul yarışacak. Gençlere yarının en az yakıtla en fazla yol kat edebilecek otomobillerini yaratma olanağı sağlayan SHELL EcoMaraton Yarışması’na katılacak öğrencilere destek veren SHELL Türkiye Genel Müdürü Canan Ediboğlu, bu etkinliğin Türkiye için sevindirici ve gurur verici olduğunu söyledi. H PO’dan Türk sporuna destek ?Son yıllarda ekip dayanışmasının ön planda olduğu spor dallarına verdiği destekle adından söz ettiren PETROL OFİSİ, sponsorluğunu yaptığı 2007 Türkiye Grand Prix’nin tarihini 24 ile 26 ağustos olarak açıkladı, PETROL OFİSİ, İstanbul Grand Prix’inin sponsorluğunu üç yıllığına almıştı. A GAZPROM’dan çevreci adımlar ?GAZPROM ve Drezdner Bank ile 15 milyar avroluk bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma kapsamında gerçekleştirilecek ortak projelerin amacının enerji verimliliğinin artırılıp aynı zamanda karbondioksit emisyonlar salınımının azaltılmasının amaçlandığını açıkladı. Kyoto Protokölü’nü göz önünde bulunduran bu yeni yatırımlar Rusya ve Doğu Avrupa’ya yapılacak. CUMHURİYET 16 K