Katalog

20 ARALIK 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Time’a göre Putin yılın adamı ? LONDRA (AA) Amerikan Time dergisi, 2007’de “Yılın Adamı’’ olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i seçti. 55 yaşındaki Vladimir Putin’in seçiminde, “ABD ve Batı ülkelerine karşı eski SSCB saygınlığını yeniden kazandırmaya çalışması’’ önemli unsurlar arasında gösterildi. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Florida’da zorla çalıştırılan göçmen tarım işçilerinin zincire vurulduğu ortaya çıktı ABD’de modern kölelik Dış Haberler Servisi Amerika’nın Florida eyaletinde göçmen tarım işçilerinin zorla çalıştırıldığı ve işkenceye maruz kaldığı ortaya çıktı. İngiltere’de yayımlanan Independent gazetesinin haberine göre, Florida’da meyve ve sebze toplayıcısı 3 göçmen işçi zorla alıkonuldu, zincire vuruldu, dövüldü ve baskı altında borç karşılığı çalıştırıldı. Bir yılı aşkın süre geceleri bir minibüste elleri bağlı olarak hapsedilen göçmenler, sonunda bağlarını çözmeyi başararak, minibüsün vantilatörünü kırıp, vantilatör deliğinden kaçtılar. Baş ve vücutlarında darp izleri taşıyan işçilerden birinin kolunda da tedavi edilmemiş ağır bir bıçak yarası vardı. Mariano Lucas, Jose Velasquez ve Jose Hari, kendileri gibi minibüs ve barakalarda tutulan başka işçiler bulunduğunu polise bildirdiler. Polisin başlattığı soruşturmayla, başka bir işçinin de her gece elleri arkadan bağlı olarak zincirlendiği anla B ir yılı aşkın bir süre hapsedilen işçilerin kaçmayı başarmasının ardından aynı koşullar altında çalıştırılan diğer işçiler de bulundu. Çoğu Meksika’dan gelen işçilerin asgari ücret kazanabilmeleri için yaklaşık 2.5 ton domates toplaması gerekiyor, ki bu neredeyse imkânsız. Florida’da yetişen domatesin müşterileri arasında McDonald’s, KFC, Pizza Hut ve Burger King gibi büyük zincirler de var. yacını karşılıyor. On binlerce kadın, erkek ve çocuk işçi, sendikasız ve kayıt dışı çalıştırılıyor. Haftada 200 dolar kazanabilen meyve toplayıcıları, 30 yılda zor ödenecek borçların altına sokuluyor. ne de aynı ailenin el koyduğunu, hastalandığında işe gidemeyen işçilerin yine Navarettesler tarafından dövüldüğünü ortaya çıkardı. Florida’da yetişen domatesin müşterileri arasında McDonald’s, KFC, Pizza Hut ve Burger King gibi büyük zincirler de var. Yerel insan hakları örgütü “Immokalee İşçi Koalisyonu”nun, söz konusu firmaların, işçilere topladıkları yaklaşık yarım kilo domates için 1 sent daha fazla ödemesi amacıyla başlattığı kampanyaya Burger King katılmıyor. Burger King, işçilere ödeme yapmanın yasal bir yolu olmadığını, ayrıca yapacakları yıllık 250 bin dolarlık ya da işçi başına 100 dolarlık ödemenin sorunu çözmeyeceğini savunuyor. Ermeni meclisinin gündemi ilişkiler ? ERİVAN (AA) Ermenistan parlamentosu, TürkErmeni ilişkilerinin çeşitli yönleriyle ele alındığı “TürkErmeni ilişkileri: Sorunlar ve olasılıklar’’ konulu iki günlük özel oturuma dün başladı. Oturumlar için Türkiye’den Dışişleri Bakanı Ali Babacan ve Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’un da aralarında bulunduğu 20 kişinin davet edildiği, ancak çeşitli nedenlere bu davetlere olumlu yanıt alınmadığı açıklandı. Oturuma katılan AB Güney Kafkasya özel temsilcisi Peter Semneby ise “Türkiye’den katılım olmamasının gerekçesinin, aynı günlerde dini bayram (Kurban Bayramı) kutlanması olabileceğini’’ belirtti. şıldı. Daha sonra aynı koşular altıda çalıştırılan 11 kişi daha saptandı. İşçiler, minibüslerde barınmak, yıkanmak ve kötü yemekler için para ödemeye zorlanarak borçlandırıldı. Bahçe hortumuyla ya da tulumbadan su çekerek yıkanmak için 5 dolar ödeyen işçiler, minibüslerde barınmak için haftada 20 dolar, yemekler için de haftada 50 dolar ödemek zorunda. Üstelik tuvalet ihtiyaçlarını da dışarda gidermekten başka çareleri yok. 15’ten fazla kişinin kaldığı karavanların aylık kirası ise 2 bin 400 dolar. Aralıkmayıs arasında Florida, bütün Amerika’nın tarla domatesi ihti ERCOSUR ZİRVESİ Mercosur (Güney Amerika Ortak Pazarı) üyesi ülkelerin liderleri Uruguay’ın başkenti Montevideo’daki zirvenin ardından aile fotoğrafı çektirdi. (Fotoğraf: AP) M Hasta işçilere dayak Gıda fiyatlarını düşük tutmak amacıyla kayıt dışı çalıştırılan göçmen işçilerin çoğu Meksika’dan geliyor. Göçmenlerin asgari ücret kazanabilmeleri için yaklaşık 2.5 ton domates toplaması gerekiyor, ki bu neredeyse imkânsız. Soruşturmayı derinleştiren polis, bölgede iyi tanınan Navarettes ailesinin, üreticilere ucuz işgücü sağlamak için yasadışı yollara başvurduğunu, borçlandırılan işçilerin çekleri FARC, rehineleri Chavez’e verecek Dış Haberler Servisi Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC), ellerinde tuttukları 46 rehineden 3’ünü, Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’e teslim edeceklerini açıkladı. FARC, rehineler arasında bulunan eski Kolombiya devlet başkanı adayı Ingrid Betancourt’un danışmanı olan Clara Rojas, oğlu Emmanuel ve eski kongre üyesi Consuelo Gonzalez’in bırakılacağını duyurdu. Açıklamada, rehinelerin Kolombiya’da, Chavez’e ya da görevlendireceği bir kişiye teslim edileceği bildirildi. değil” diye konuştu. Fransa ise rehineler karşılığında hapisteki FARC gerillalarının serbest bırakılması halinde, gerillaları kabul etmeye hazır olduğunu duyurdu. Fransa, Fransız asıllı Kolombiya vatandaşı Betancourt’un rehine olması nedeniyle arabulucuk girişimlerinde bulunuyor. Fransa Başbakanı Francois Fillon, Kolombiya Devlet Başkanı Alvaro Uribe’nin de bu yönde kendilerinden istekte bulunduğunu söyledi. FARC daha önce, kimini 2001, kimini de 2002’den beri elinde tuttuğu rehineleri serbest bırakma karşılığında hapisteki 500 FARC gerillasının serbest bırakılmasını istemişti. Kolombiya Devlet Başkanı Uribe, daha önce taraflar arasında arabuluculuk yapan Chavez’in görevine, kendisini atlayarak doğrudan FARC’la görüştüğü gerekçesiyle son vermişti. ÖZEL GÜVENLİKÇİLER Amerikan şirketine işkence davası ? Irak’taki Ebu Garib ve diğer cezaevlerinde 2003 ile 2004 arasında işkence gördüklerini belirten çoğu Iraklı 256 kişi, Washington’daki federal mahkemede tazminat davası açtı. Dış Haberler Servisi Irak’ta ABD ordusuna hizmet veren CACI International Inc adlı özel güvenlik şirketi hakkındaki işkence iddiaları yargıya taşındı. Irak’taki Ebu Garib ve diğer cezaevlerinde 2003 ile 2004 arasında işkence gördüklerini belirten çoğu Iraklı 256 kişi, ABD’nin başkenti Washington’daki federal mahkemede tazminat davası açtı. CACI, cinsel taciz, tecavüz tehdidi, köpeklerle korkutma, çıplak sürünmeye zorlama gibi suçlamalarla karşı karşıya. Davacılar, haklarında herhangi bir suçlamada bulunulmadan serbest bırakılmıştı. Fransa: Gerillaları kabul ederiz Gelişmeler üzerine bir açıklama yapan Chavez, FARC’ın teklifini, “Güzel bir Noel hediyesi” olarak niteledi, ancak “Onlar ormanın ortasında, istesem de bizzat gidip rehineleri teslim almam mümkün Nükleer silahlar indirimine onay ? WASHINGTON (AA) ABD Başkanı George Bush, nükleer silah stoklarının “önemli ölçüde azaltılmasını” onayladı. Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino, nükleer silah stoklarını, ülkenin ulusal güvenlik çıkarlarıyla dost ve müttefiklerine verdikleri sözlere uygun olarak en alt düzeye çektiklerini belirtti. Perino, azaltmanın sonunda ABD’nin nükleer silah stokunun Soğuk Savaş’ın sonundaki rakamların dörtte birinden daha az düzeye inmiş olacağını kaydetti. Sözcü, ancak ulusal güvenliğin bir parçası olarak, acil güvenlik sorunlarına karşı makul sayıda nükleer gücün mevcut olduğunu söyledi. Amerikan hükümeti, nükleer silah sayısını açıklamıyor, ancak ABD’nin konuşlandırılmış ya da stokta hazır bekleyen 6 bin civarında nükleer başlığı olduğu sanılıyor. Falaşalar isyan etti Falaşalar diye anılan Etiyopyalı Yahudiler, Kudüs’te İsrail hükümetini protesto etti. Başbakanlık binası önünde toplanan göstericiler, Dış Haberler Servisi Irak’ın ABD tarafından devrilen eski Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, asılmasının birinci yıldönümünde anıldı. Saddam Hüseyin’in, memleketi Tıkrit kenti yakınındaki Avca köyünde bulunan mezarı başında dün sabahın ilk saatlerinden itibaren toplananlar oldu. Mezara çiçek bırakıldı ve Kuranıkerim okundu. Saddam Hüseyin’e bağlılığıyla bilinen hiçbir lider ‘K Falaşaları Etiyopya’dan İsrail’e taşıma operasyonuna son verilmesini kınadılar. Polisle göstericiler arasında zaman zaman itiş kakış yaşandı. 1970’lerden itibaren, yaklaşık 22 bin Falaşa, işgal edilen Filistin topraklarına yerleştirildi. (Fotoğraf: AP) İRLİ SAVAŞ’IN KAYIPLARI Arjantin’de eski cunta komutanına 25 yıl Dış Haberler Servisi Arjantin’de, 197683 yılları arasında ülkeyi yöneten cuntanın üyelerinden 8’i 2025 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı. Hüküm giyenler arasında eski Kara Kuvvetleri Komutanı Cristino Nicolaides de var. 25 yıl hapis cezası alan Nicolaides, cunta üyelerine yönelik çıkarılan af yasalarının 2003’te yürürlükten kaldırılmasından bu yana mahkum edilen en üst düzey cunta lideri oldu. Cuntacılar, 1970’lerle 80’ler arasındaki “kirli savaş” döneminde solcu bir gerilla grubunun üyelerini öldürmekle suçlanıyorlardı. Yine Blackwater vahşeti Geçen eylül ayında 17 Iraklı sivili öldürmekle suçlanan Amerikan özel güvenlik şirketi Blackwater elemanları ise bu kez New York Times gazetesinin Bağdat bürosundaki bekçi köpeğini öldürmekle suçlanıyor. Amerikalı bir diplomat ve beraberindekileri korumakla görevli Blackwater elemanları, geçen hafta heyetin gazeteyi ziyareti öncesinde binada bomba araması yapmak istediler. Bekçi köpeği, şirketin bomba uzmanı köpeğiyle dalaşınca özel güvenlikçiler tarafından öldürüldü. Blackwater hakkında soruşturma açılmasına yol açan geçen eylüldeki olay ilk olarak New York Times tarafından yazılmıştı. Direniş bölgeleri Saddam’ı andı anmaya katılmazken, anmaya katılanların Amerikan karşıtı direnişin hâlâ etkin olduğu Selahaddin, El Anbar, Diyala ve Musul gibi Sünni bölgelerinden geldiği, güneydeki Basra’dan da gelenler olduğu öğrenildi. 30 bin kurban Sağlık nedenlerinden dolayı mahkemede bulunmayan Cristino Nicolaides’in (80) özellikle kaçırma eylemleri ve işkencelere karıştığı belirtildi. Sanıklardan biri yargıca cuntanın “baskı değil düzen getirdiğini” söyleyince salonda tepkilere neden oldu. Arjantin’de cunta döneminde 13 bin kişi kaybolmuş, ölen ve kaybolanların sayısı 30 bini bulmuştu. Çokuluslu güçle 1 yıl daha Bu arada, BM Güvenlik Konseyi oybirliğiyle, Irak’taki çokuluslu gücün görev süresini 1 yıl uzattı. Irak’ın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Hamid el Bayati, Irak hükümetinin, çokuluslu gücün görev süresinin uzatılmasını son kez istediğini söyledi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ise Irak’ta son 3 ay içinde güvenlik alanında “önemli ilerlemeler” kaydedildiğini, Mart 2007’den bu yana saldırılarda yüzde 62’lik düşüş olduğunu bildirdi. Pentagon raporunda İran, Iraklı direnişçilere, patlayıcı ve mühimmat sağlamakla suçlandı. 100. Hafta erşembenin Gelişi köşesi yüzüncü haftasında. Yüz haftadır bu köşede bir sürü yazı okudunuz. “Her derde deva köşe yazarı” olmayı başaramadığımdan daha çok 24 yıldır yaşadığım Rusya’yı ve öteki eski Sovyet ülkelerini yazdım. Bazen başka dış politika konularını ele aldım. Hatta “dışarıdan içeriye bakış” denemesi yaptığım, daha çok ahlakiinsani sorunlarla ilgili görüş aktardığım da oldu. Ve tabii siyasi fıkralar ile düşündüren sözler her hafta köşemizin konuğuydu. Bu yüz hafta içinde sizden internet üzerinden yüzlerce ileti geldi, bazen faksla veya sözlü olarak görüş ve öneri bildirenler de oldu. Rusya üzerine soru ve görüşler başta geldi. Kimi okurların “senin işin değil” dediği “hayata dair” bazı yazılar, genelde okurlardan en fazla ses getirenler oldu. Bir fıkra yüzünden “memlekete saygısızlık etmek” suçlamasıyla beni gazete yönetimine şikâyet edeceğini söyleyen de, bu fıkra ve özdeyişleri her hafta özenle kesip biriktirdiğini yazanlar da çıktı. Hakaret unsuru taşıyan birkaçı dışında elime ulaşan hiçbir iletiyi cevapsız bırakmadım. Günahıyla sevabıyla yüz haftayı devirdik. Cumhuriyet şu sıralarda okur anketi yapıyor, sizin görüşlerinizi alıyor. Mümkünse ben de yüz haftanın sonunda sizden Perşembenin Gelişi üzerine görüş, eleştiri ve öneri rica ediyorum. Elime ulaşan iletilere bu köşeden cevap vereceğim. Adresim: aksay@rusya.ru. Faks: 007 495 981 07 38. İyi bayramlar... PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY usya’da iktidarın geleceğiyle R ilgili bilmece sonunda çözüldü. Küçük bir ayrıntı dışında... Devlet Başkanı Putin, Başbakan Yardımcısı Medvedev’i devlet başkanlığı için önermişti. Buna karşılık Medvedev’den başbakanlık teklifi almış, ama bir süre cevap vermemişti. Putin hafta başında bu teklifi kabul etti. Üstelik, başbakan ile devlet başkanı arasındaki yetki dengesini ve yasaları değiştirecek herhangi bir düzenleme istemediğini ekledi. Yani artık “ulusal lider” mertebesine erişmiş olan Putin, yıllardır yanından ayırmadığı ve “siyasi olarak özenle yetiştirdiği” Medvedev’e bağlı olarak çalışacak. aksay@rusya.ru P Halk Bir Ayrıntıdır Dünyada taklit edilemeyen tek şey cesarettir. Napolyon Gazetecilere Hipokrat Yemini edyamız iyice kirlendi. Paralar, küfürM ler, sinsi planlar ve yalaka söylemler ortalıkta uçuşuyor. Bağımsız ve dürüst gazetecilik örneği bulmak için elinize koskoca bir mercek almalısınız. Gazete ve dergiler, patronların savaşında birer maşa. Objektif haber ve yayın beklemek hayal. Gazetecilerin önemli kısmı “sahibinin sesi”. Bugün burada ve “bu patron haklı” diyor, yarın daha çok paraya ötekine gidecek ve onu savunarak eski patronuna savaş açacak... Evet, “parayı verenin düdüğü çalma hakkı” var. Ama bir gazetecinin de “her istediğini yazamasa bile, istemediğini yazmama hakkı” var. Ama nerdee?.. Bir doktor için önemli olanın “konjonktür” ve şartlar değil, insan hayatı olduğu tartışmasızdır. Bir gazeteci için de en önemlisi insan hayatıdır. Bazı meslektaşlarımızın ölçütlerinde ise belli ki “iş ve para verenin konumu ve görüşü” ve “güçler dengesi” gibi kavramlar ön sıralarda geliyor. Onlar mesleklerini icra ederken, hükümet veya başka kurum ve şirketlerin danışmanı ya da “strateji uzmanı” ciddiyetiyle davranmaya özen gösteriyor. Bu “ilkeli yaklaşım”, onların ahlaki sorumluluktan kolaylıkla sıyrılmalarını sağlıyor. Tıbbın babası sayılan Hipokrat’ın 2 bin 500 yıl önce ettiği yemini bilirsiniz: “Tıp fakültesinden aldığım bu diplomanın kazandırdığı hak ve yetkileri kötüye kullanmayacağıma, hayatımı insanlık hizmetine adayacağıma, insan hayatına mutlak surette saygı göstereceğime, din, milliyet, cinsiyet, ırk ve parti farklarının görevimle vicdanım arasına girmesine izin vermeyeceğime şerefim üzerine yemin ederim.” Hipokrat Yemini’nin temel amacı, hekimlik mesleğinin saygınlığını arttırmak, ana fikri ise “hayata saygı duymak ve zarar vermemek”tir. Gazetecilikte de böyle bir yemin edilmesinin zamanı gelmedi mi? Gerçi bu tür ilkelerin varlığını hatırlatanlar olabilir. Örneğin, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nde (1998) şöyle deniyordu: “Gazeteci; barış, demokrasi ve insan haklarını savunur. Uluslar arasında nefreti, düşmanlığı körükleyici yayından kaçınır. Şiddeti haklı gösteren, özendiren, kışkırtan yayın yapamaz. Üzüntü, sıkıntı, tehlike, yıkım, felaket ya da şok halindeki insanlar söz konusu olduğunda, gazetecinin olaya yaklaşımı insani olmalıdır. Gazeteci hiçbir maddi avantajın peşinde olamaz.” Son yıllarda ciddi bir sınava giren Türk medyasının toplumda kaybettiği saygınlığı telafi etmesi ve kendini yenilemesi için, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Diplomasi Muhabirleri Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği, Parlamento Muhabirleri Derneği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası ve başka örgütlerin, medya organlarının ve tek tek gazetecilerin kendi Hipokrat yeminlerini oluşturmaları ve saflarını arındırmaya çalışmaları bir zorunluluk haline gelmedi mi sizce?.. Kremlin, 2 Mart’ta sandık başına gidecek olan halkın ne seçmesi gerektiğine karar verdi. Olur mu olur... Böylece gelecek yıl mart ayında yapılacak devlet başkanlığı seçimleri sonrasında “Medvedev başkan, Putin başbakan” olacak. Ve son 8 yıldır Putin’in uyguladığı politikalar (“putinizm”) sürecek. Yazının başında, iktidar bilmecesi “küçük bir ayrıntı dışında” çözüldü, demiştim. O ayrıntı, halk... Son zamanlarda Kremlin’de olup bitenlerin epeyce dışında kalmış görünen seçmen kitlesi... İşte o kitle bir sürpriz yapmazsa, her şey planlara uygun olarak gelişecek. Sürpriz zaten beklenmiyor. Halk uysal ve öngörülebilir yapıda. Ama yine de “kötü bir sürpriz”in olması ihtimalini iyice azaltan bir adım attı Putin. 1 Şubat’ta, yani seçimlerin arifesinde, devlet memurlarının ve ordu mensuplarının maaşlarına yüzde 1418 zam yapılacağını açıkladı. Seçimlere kadar yürütülecek usta PR kampanyalarını ve muhalefetin dağılmışlığını da düşünecek olursak... Her şey ortada... Asayiş berkemal... Ne dersiniz, sonuçları belli seçimler için heyecanlanmaya değer mi? Heyecan sağlığa zarar. Kremlin ise herkesin sağlığını çok iyi koruyor son zamanlarda... Bambaşka Baba, krallarda da paranoya olabilir mi? Olabilir oğlum. Peki, nasıl ortaya çıkar? Kendilerini halkın sözcüsü ilan ederler... CUMHURİYET 11 K