Katalog

15 AĞUSTOS 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Kürk imalatı ve ticareti yapanlar, bir asgari ücretliye maaş verecek kadar kazanmıyormuş! 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Vergide değişen bir şey yok ? Kurumlar vergisi beyannameleri, ortalama gelirlerin çok düşük kaldığını gösteriyor. Örneğin kürk imalatı ve ticareti yapanlar, ayda 573.5 YTL gelir elde ediyor. 2005’te bir asgari ücretlinin işverene maliyeti ise 593.77 YTL idi. Ekonomi Servisi Çok sayıda işçi çalıştıran birçok şirket, kurumlar vergisi bildirimlerinde, tek bir asgari ücretliye maaş ödeyecek kadar bile para kazanamadığını beyan etti. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın değerlendirdiği 2006 kurumlar vergisi beyannameleri, vergi bildirimlerindeki aylık ortalama gelirlerin çok düşük kaldığını ortaya koydu. Bir asgari ücretlinin işverene aylık maliyetinin 593.77 YTL, yıllık maliyetinin ise 7 bin 125.24 YTL olduğu 2005 yılında, birçok kurumun bildirdiği aylık kazanç, bu rakamların altında kaldı. Beyanlara göre, Türkiye’de en az parayı kürkçü dükkânları kazanıyor. Kürk imalatı ve ticareti yapanlar, ayda ortalama 573.5 YTL, yılda ise 6 bin 882 YTL gelir elde ediyor. Diş kliniklerinin aylık geliri 704 YTL ’de, kuyumcuların ise 818 YTL ’de kalıyor. Bu rakam, diş protez ve laboratuvarlarında 856 YTL, lokantalarda 865 YTL, bina inşaatıyla uğraşan müteahhitlerde 895 YTL, seyahat ve turizm işletmelerinde 1546, süpermarketlerde 2 bin 110, otel ve motellerde 2 bin 705 YTL olarak hesaplanıyor. Türkiye’nin dış ticaretinin patladığı 2005’te ihracat ve ithalat firmalarının bildirdiği aylık ortalama gelir ise 5 bin 415 YTL ’yi aşmıyor. En fazla kazanç bildirimi, 98 mükellefin bulunduğu bankacılık sektöründen geldi. Toplam kazançların yüzde 27.5’inin elde edildiği bu sektörde, vergiye tabi gelir yıllık 11 milyar 688 milyon 860 bin 570 YTL oldu. İhracat ve ithalatçılar, yıllık 1 milyar 16 milyon 82 bin YTL, inşaat ve bayındırlık işleriyle uğraşan müteahhitler de 1 milyar 795 milyon 631 bin YTL kazanç beyan etti. Suça Ortak Olmamak Aydınların çağrısı, Cumhuriyet’in dünkü başyazısı, önceliğimizin barış olması gereğinin altını çiziyorlar. Atatürk’ün ‘‘yurtta barış dünyada barış’’ ilkesi, hem ülkemizi kirli savaşın dışında tutabilmek, ülkemiz çıkarlarını kollayabilmek hem de kirli savaşın suç ortaklığını yapmama anlamında, yaşamsal önem kazandı. Türkiye, iki ateş arasında yolunu şaşırmamak konumunda. Bu işin yanlış kaldıracak durumu da, yanlışın geri dönüşü de yok... Birileri hâlâ ABD’nin Irak işgali suçuna suç ortaklığı yapmamamıza hayıflanmakta... ‘‘Tezkereyi reddetmeseydik, ABD ile birlikte Irak’a girseydik, kırmızı çizgilerimizde, PKK konusunda açıkta kalmaz, Irak’ın paylaşımından, Musul petrollerinden bile pay alabilirdik..’’ benzeri yorumlarla, ülkemiz insanını kışkırtmaya çalışıyorlar. Erdoğan hükümetinin siyasi iradesinin zaten bu doğrultuda konulduğunu görmezlikten geliyorlar. Meclis’ten son dakikada dönen tezkerenin, aslında tam da bu nedenle, ABD’nin Irak işgali projesinde Türkiye’ye düşlenen payın verilmesinin söz konusu olmadığının kesinlik kazanmasıyla ilişkisini atlıyorlar. Tezkere Erdoğan hükümetinin sağduyusu ya da ülkemizdeki barıştan yana güçlerin siyaset üzerinde etkin olmaları ile dönmedi. Tezkere son dakikaya kadar yapılan pazarlıklarda, ABD’nin çok net, ‘‘Siz bize istediklerimizi vereceksiniz. Topraklarınızı üs yapıp silahlarımızı, askerlerimizi yerleştireceğiz. Irak’a siz bizimle gelmeyeceksiniz’’ anlamında koşullar dayatması nedeniyle döndü. Kimi barıştan yana, Erdoğan hükümetinin sağduyusuna güvenen aydınlarımız da çok fazla yanıldılar. Ne hükümetimizin taktiği olarak tezkere son dakikada döndü, ne de ABD’nin Irak’ı parçalamamak öngörüleri doğru çıktı. ABD’nin Ortadoğu haritaları ile oynama projesi gündemde idi. Tabii ki Irak bataklığında böylesine bir çuvallamayı hiç hesaplamamışlardı. En azından Saddam’dan kurtardıkları Şiilerin kendilerine biat edeceğini ummuşlardı. Kürdistan projesinin baştan hesapta olduğu ise Saddam heykelinin devrilmesi ile eşzamanlı Musul’a giren güçlerin tapu kayıtlarını yakmalarıyla açığa çıkmamış mıydı? ??? O tarihlerde hiç kimse Hariri suikastı gerekçe gösterilerek Suriye’nin Lübnan’dan çektirileceğini, ardından İsrail’in tetikçiliğinde Lübnan’ın bombalanacağını aklından bile geçiremezdi. Sanırız ABD’nin şahinleri bile Irak bataklığında yarattıkları sonuçlarla İran, Suriye, Rusya, Çin, Şanghay zirvesi.. güçlenmesine, dünya dengelerinin değişmesine hizmet edeceklerini hesaplamamışlardı. Herhalde Saddam’ı devirirken Ortadoğu’da, İran ekseninde Şii radikal İslamcı örgütlenmesine böylesine katkıda bulunacaklarını hiç düşünmemişlerdi. Dün sabahın ABD, AB, İsrail kaynaklı stratejist yorumlarında Lübnan’daki İsrail tetikçiliğinde de hesap hatası yapıldığı görüşleri ağırlıktaydı. Uzmanlara göre çocukları, kadınları ayırmayan bombardımanlara karşın, Hizbullah’a hedeflenen askeri güç yıkımı gerçekleştirilemediği gibi üstün ABD silahları ile donanımlı İsrail askeri gücünün bir anlamda yenilgisi bir tablo ortaya çıkmıştı. Önce İsrail hükümeti, uzun süreçte Bush yönetimlerinin bu yanlışın bedelini ödemeleri beklenirdi. Ne ilginçtir ki tam da böyle bir tabloda ister BM, ister NATO çatısı altında olsun Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Lübnan’da tampon güç olması projesi gündeme geliyor. Bizim belleğimiz çok zayıf olduğundan anımsatmakta yarar var: Paylaşım projesi bağlantılı, Irak işgal edilirken ABD askerinin yanında istenmeyen (iyi ki) Türk silahlı gücü, ikinci tezkere aşamasında, yani Irak bataklığında fazlaca Amerikan askeri ölmeye başladığında istenmişti. Erdoğan hükümeti yine karşı duramamış, bu tezkere Meclis’ten geçmişti. ABD, Irak’ın sonradan kendisinin bombaladığı, Sünni direnişin, terör eylemlerinin odağındaki kentlerde, sıcak ateş hattında, tampon olarak Türk askeri gücünün yerleştirilmesinden, Iraklı Kürtlerin karşı çıkmalarıyla vazgeçmişti. O günlerde ABD sözcülüğü yapan medya yıldızlarımızın günübirlik, önce ‘‘Tezkere çıksın’’ sonra ABD cayınca, ‘‘Aman gitmeyelim, bizi istemiyorlar’’ diye çığlık attıklarını lütfen ibretle anımsayın. Şimdi Ortadoğu’da ateş hızla yayılıp daha çok can yakar, daha çok acımasızca kan dökerken.. ABD kuyruğu sıkışmış hayvanın güdüleriyle hareket ederek daha acımasız saldırıları, ‘‘uygarlığın tüm değerlerini, demokrasi, insan hakları, savaş suçları kavramlarını tümden unutmuş, rafa kaldırmış olarak’’ öngörüyor. Türkiye’ye biçilen rollere karşı durabilmek daha zor, o kadar da yaşamsal. Erdoğan hükümeti pusulasını iyice kaybetmiş, yalpalarken.. önceliğimiz barıştan yana, savaşta suç ortaklığı yapmamak üzere güçleri birleştirmek, safları sıklaştırmak... soner@cumhuriyet.com.tr Kim ne kazandı, ne ödedi? FAALİYET GRUPLARI Akaryakıt istasyonları Kuyumcular Ayakkabıimalat Ayakkabıticaret Bakkalsüpermarketler Bankalar Bina inşaat Otel ve moteller Deterjan imalatçıları Deterjan san. ticaret Demirçelik ticaret Demir çelik imalatçıları Deri imalatçıları Deri ticareti Deriden mamul eşya imali Deriden mamul eşya satışı Ecza ve ilaç depoları Fırınlar Elektrikli ev alet. imalat Elektrikli ev alet. ticaret Diş klinikleri Diş protez ve laborat. YILLIK YILLIK ORT. MATRAH ORT. VERGİ 24.466 81.631 2.946 9.821 10.409 34.903 5.975 19.925 7.544 25.327 35.782 119.274.087 3.222 10.740 9.783 32.462 75.631 252.106 5.313 17.985 12.310 41.106 44.487 148.307 6.846 22.824 5.806 19.355 7.646 25.487 2.827 9.419 116.486 393.643 4.247 14.220 131.180 437.273 14.510 48.529 2.534 8.458 3.078 10.269 YILLIK YILLIK ORT. MATRAH ORT. VERGİ FAALİYET GRUPLARI 39.134 Doktor muayenehaneleri 11.736 30.459 Mimarmühendislik büroları 9.132 18.555 Seyahat ve turizm işl. 5.567 55.415 Toprak sanayi 16.608 44.344 Un imali ve satışı 13.276 16.709 Çırçırlama sanayii 4.990 50.666 Mensucat san. iplik imalat 15.199 36.807 11.039 Mensucat san. kumaş 23.343 Mensucat san. kumaş eşya 6.974 17.400 Mobilyacılar 5.211 10.379 Lokantalar 3.113 6.882 Kürk imali ve ticareti 2.064 31.557 İnşaat malzemeleri ticaret 8.707 34.647 İnşaat ve bayındırlık işl. 10.389 64.983 İhracatithalat 19.453 30.840 Et ve etten mamul maddeler 9.250 31.908 Konfeksiyonimalat 9.571 20.555 Konfeksiyonperakende 6.162 18.112 Konfeksiyontoptan 5.431 53.116 YMM ve muhasebeciler 15.934 25.709 Sanatsal faaliyetler 7.712 81.228 Diğer faaliyet grupları 24.107 88.706 26.424 Tüm mükellefler Verimlilik giderek azalıyor Ekonomi Servisi Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2005 araştırmasının sonuçlarını esas alarak hazırladığı çalışmada, çalışan ücretleri artarken verimliliğin azaldığını bildirdi. Ücretlerin net katma değerden aldığı payın 2005 yılında önemli ölçüde arttığı kaydedildi. Söz konusu oranın 2004 yılında yüzde 53.6 iken 2005 yılında yüzde 62.7’ye yükseldiği ifade edilerek net katma değerde kârın payının ise yüz de 35.9’dan yüzde 29.2’ye indiği belirtildi. Açıklamada şunlar kaydedildi: ‘‘2005 yılında işçi başına ortalama reel ücret düzeyleri özel sektörde yüzde 7.55, kamuda yüzde 26.98 ve 500 büyük kuruluş genelinde yüzde 9.48 oranlarında arttı. Özel kesimde reel ücret yüzde 7.6 arttı, verimlilik yüzde 13.3 azaldı. 2005’te net katma değer ve işgücü verimliliği azaldı. Bu, özel kuruluşlarda yüzde 5.1, kamu kuruluşlarında yüzde 28.5 ve toplamda yüzde 9.6 oranında küçüldü.’’ ÜRETİCİ AYAKTA Türkiye KamuSen, KESK ve MemurSen kamu emekçilerini temsil edecek Üzüm mitingi bugün Haber Merkezi Üzüm üreticileri, maliyetlerinin altında ürün satmalarına neden olan AKP hükümetinin politikalarını bugün Alaşehir’de ‘‘Üzümümüze Emeğimize Sahip Çıkalım’’ mitingiyle protesto ediyor. Alaşehir merkezli Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜzümSen), tarafından Alaşehir Cumhuriyet Meydanı’nda saat 14.30’da gerçekleştirilecek mitingde üreticilerin sorunları, talep ve beklentileri dile getirilecek. ÜzümSen Genel Başkanı Adnan Çobanoğlu, mitingin 2006 üzüm sezonu açılmadan önce gerek hükümeti, gerekse de TARİŞ yöneticilerini uyarmak ve 2006’da olması gereken referans fiyatını açıklamak üzere düzenlendiği belirtti. Çobanoğlu, ‘‘Bugün Alaşehir’de üzüm üreticileri olarak hep birlikte taleplerimizi haykıracağız. TARİŞ için yeni üye kayıtlarına gidilmelidir. TARİŞ bize dedelerimizin mirasıdır. Bizler mirasyedi olmayacağız ve mirasımıza sahip çıkacağız’’ diye konuştu. Alaşehir, Sarıgöl, Salihli ve diğer üzüm üretilen ilçe ve beldelerden geniş katılımın beklendiği miting için dağıtılan bildirilerde de ‘‘Fındık üreticileri, üzerlerinde oynanan oyunların farkında ve bu nedenle olup bitenlere sessiz kalmıyorlar; emeklerine, ürünlerine sahip çıkıyorlar’’ denildi. Bildiride, ‘‘Fındık üreticilerinin onurlu tutumlarını tüm kalbimizle destekliyoruz. Aynı şey yarın biz üzüm üreticilerinin de başına gelecek’’ ifadelerine yer verildi. Memur toplu görüşme masasında ? Memur temsilcileri ve hükümet toplu görüşme masasında. Talepler arasında, ‘‘yılda iki kez ikramiye verilmesi, aile ve çocuk yardımlarının yükseltilmesi, eşit işe eşit ücret uygulanması ve yüzdelik zam verilmemesi’’ de yer alıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye nüfusunun 1.5 milyonunu oluşturan memur kesimi ile ailelerinin merakla beklediği toplu görüşme maratonu bugün başlıyor. Memurlar adına yetkili konfederasyon Türkiye KamuSen, görüşmeleri yürütecek. KESK ve MemurSen temsilcileri de toplu görüşme masasında yer alacak. Memur taleplerini iletecek konfederasyonların istemleri şöyle: Türkiye KamuSen: Vergilerin düşürülmesi ve vergi dilimlerinin genişletilmesi. Ortalama memur maaşının 1050 YTL ’ye çıkarılması. Maaşı yüksek memurlara düşük, düşük memurlara da yüksek zam verilmesi. Doğum, çocuk ve aile yardımı göstergelerinin yükseltilmesi. 5 YTL ’lik sendikalılık ödentisinin arttırılması. Memurlara grev ve toplu iş sözleşmesi hakkı verilmesi. MemurSen: En düşük memur maaşının 1475 YTL ’ye çıkarılması. Grevli toplusözleşme hakkının verilmesi. Eşit işe eşit ücret düzenlemesi yapılması. Enflasyonun yükselişinden kaynaklanan hak kaybının telafisi için yüzde 10 fark ödenmesi. En az 250 YTL kira yardımı yapılması. Memur sendikalarının kent konseylerine ve insan hakları kuruluna katılımının sağlanması. KESK: En düşük memur maaşının 1050 YTL ’ye çıkarılması. Aile yardımının, çalışmayan eş için 188 YTL, her çocuk için 105 YTL olması. Kira yardımının 300 YTL’ye çıkarılması. Birer maaş tutarında iki ikramiye verilmesi. Ücretsiz ulaşım, yemek yardımı ve sosyal tesislerden ücretsiz yararlanma hakkı sağlanması. En az 50 memurun çalıştığı işyerlerinde ücretsiz kreş oluşturulması. Enflasyon nedeniyle maaş kaybının karşılanmasını isteyen memur sendikaları, eylem planlarını da hazırladı. KESK’in araştırmasına göre, kaynağı faiz ödemeleri aldı Emekçi mağdur, rantiye zengin Ekonomi Servisi ? Son 5 yılda iç borç faizi ile rant çevrelerine aktarılan Hakkı Tombul, faizKESK Araştırma kaynak 224 milyar YTL ’yi buldu. Kamu emekçisine lerde yaşanan düşüşe Merkezi (KESKAR) rağmen faiz giderleriaktarılan kaynak ise 116 milyar YTL ’de kaldı. tarafından Merkez nin bütçe içerisinde Bankası, Hazine Müsteşarlığı ve Araştırmada, bankaların yüksek kara delik olmaya devam ettiğine Maliye Bakanlığı verileri esas alı kârlarının, yoksullaşma, kamu dikkat çekerek hükümetin, kamu narak yapılan araştırmaya göre, 5 emekçilerinin ücretlerinin geriletil hizmetlerini yerine getirilemez hayılda rantiyeye 2 milyon kamu mesi, kamu hizmetlerinin nitelik le getiren faiz dışı fazlayı artırmak emekçisinin 2 katına yakın kaynak sizleşmesi pahasına sürdürüldüğü yerine, faiz ve borç ödemelerinin aktarıldı. bütçedeki ağırlığını azaltma yoluna ne dikkat çekildi. Araştırmaya göre ortalama ücret Raporda kamu emekçilerinin üc gitmesi gerektiğini söyledi. artışı 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 retlerinin iç borç faiz oranları oraToplu sözleşmeler döneminde yıllarında sırası ile yüzde 48.6, nında arttırılması durumunda, 2005 kimsenin ‘‘kaynak yok’’ söylemi53.3, 24.5, 13.3 ve 10 olarak ger yılında 773 YTL olan kamu emek nin arkasına saklanmaması gerekçekleşirken ortalama iç borç faizle çilerinin ortalama ücretlerinin tiğine işaret eden Tombul ‘‘Hüküri ise yüzde 96.2, 63.8, 45, 28.6, 17 1.448 YTL olacağına dikkat çekil met yüzünü biraz olsun halka ve olarak gerçekleşti. di. KESK Genel Başkanı İsmail emekçiye dönmeli’’ dedi. ‘Kayısı taban fiyatları arttırılsın’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Üreticiler ve Tüketiciler Birliği Başkanı, kayısı üreticisi Veysel Karani, kayısı taban fiyatlarının arttırılmasını istedi. Karani, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından fındık alımı yapılmasının başta kayısı üreticileri olmak üzere çiftçileri derinden yaraladığını söyledi. Üreticiler ve Tüketiciler Birliği Başkanı, kayısı üreticisi Karani, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile görüşmek için dün Çankaya Köşkü’ne giderek Köşk’ün 5 No’lu giriş kapısında basın açıklaması yaptı. Karani, kayısının kilosunun kendilerine 3.25 YTL’ye mal olduğunu belirtti. UZEL’DEN PAMUĞA ÖZEL MAKİNE Uzel, 9 13 Ağustos tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen AgroEurasia Tarım Fuarı’nda teknolojiyi çiftçi ile buluşturdu. Beylikdüzü TÜYAP Fuar Merkezi’nde düzenlenen İstanbul Tarım Fuarı’nda ilgi çeken ürünlerden biri de pamuk hasadı için özel olarak geliştirilen toplama makinesi oldu. Dünyanın en büyük 7’nci pamuk üreticisi olan Türkiye’nin pamuk tarımındaki mekanizasyon eksikliğine dikkat çeken Uzel yetkilileri, mekanizasyon seviyesinin yüzde 10 15 seviyesinde olduğuna işaret etti. Bu alanda yüzde 100 yerli üretimle Türk çiftçisinin yanında olduklarını vurgulayan yetkililer, yeni geliştirdikleri hasat makinesiyle pamuk çiftçisinin üretim maliyetini düşürmeyi hedeflediklerini belirtti. VAILLANT’TAN YÜKSEK ENERJİ TASARRUFU Ürünleriyle, tüketicilerine geleceğin ev konforunu sağlamayı amaçlayan Vaillant’ın yer tipi yoğuşmalı ısıtma cihazı ‘‘ecoVIT’’, paslanmaz çelik eşanjörü sayesinde yüzde 109 enerji tasarrufu sağlıyor. Yoğuşma tekniğinde Vaillant’ın geliştirdiği bir sistem ile cihazın içine entegre edilen multi sensorik sistemdeki COsensor ve su basıncı sensoru sayesinde cihazın yanma şartları her zaman en ideal şartlarda oluşturularak yüksek verimli çalışması sağlanıyor. Bu sensorlar sayesinde oluşabilecek tüm arızalar önceden tespit edilip cihaz arızaya geçmeden kullanıcısına uyarı vererek arıza oluşmasına engel oluyor. Yer tipi yoğuşmalı ısıtma cihazı ecoVIT’lerde bulunan ‘‘Aqua Kondens Sistem’’i sayesinde, istenilen sıcaklık tam olarak yakalanıyor ve fazladan yakıt kullanımının önüne geçiliyor. ÇELEBİ, BAGH’IN HİSSELERİNİ ALACAK Çelebi Hava Servisi, Budapeşte Havalimanı’nda yer hizmetleri veren Budapest Airport Handling Kereskedelmi Es Szolgaltato Korlatolt Felelossegu Tarsasag Şirketi (BAGH) hisselerinin tamamının satışına ilişkin yapılan ihaleyi kazandığını bildirdi. Çelebi Hava Servisi AŞ’den borsaya gönderilen açıklamada, ihale sonucunun 7 Ağustos 2006’da kendilerine bildirildiği aktarıldı. Açıklamada, ‘‘Şirketimiz, hisse devri anlaşması ve ilgili görüşmeleri yapmak üzere BAGH tarafından çağrılmıştır’’ denildi. CUMHURİYET 13 K