Katalog

13ARLLJK2005SALJ CUMHURfYET SAYFA DIŞHABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR Kurt Postunun Altındaki Koyun mu? &ı insan, bu kadar değişir mi? öyle bir dsğişiklik ki tam 180 derece! Isra- il'in "şahinlerin şahini" Başbakanı Ari- el Şaron'dan (77) söz ediyoruz. Şaron'u 1982'de Beyrut'un işgali ite noktalanan "Galila Harekâtı "n\n başın- dak Savunma Bakanı olarak Kudüs'te tanımıştık. Yağ tu/umunu andıran fîzik- sel görüntüsü ile generallık fiziği bağ- daşmjyordu. Lübnan'daki Sabra veŞa- tilla 3öçmenler kampla- nndaki kıyımdan dolayı "Beynıt Kasabı" unvanı- n ı alısjndan sonra nefret etmıştik. 19^8'dedelikanlılıkça- ğındaki herlsraillı Yahudi gîbi c da savaşla, kanla büyümüştü. 20 yaşında ifcen biıiiğinin başında or- dusuna silah kaçırma s o rumluluğunu yüklenmişti. Karnından yaralanmış, radyosu parçalanmıştı. Kendısine verilen "geri çekil" komutunu duymamış, Arap as- kerlerini gördüğünde, takımının terk edildığini algıladığmda ölümle pençe- leşmekteymiş. 1973'te üniformasını çıkararak sağ- daki "Likud (Biriik-Beraberlik)" partisi- nirı kurtıcusu olmuştu. Sonraları, gene- ral olarak üniforma giymekten çekınme- mişti. ükud'un kuruluş felsefesini "Tev- Ariel Şaron. rat'ta Israil ülkesi diye tanımlanan her taş ve tepeciğin herkanşına sahip olun- ması" oiuşturur. Şaron, ister askeri, is- ter siyasal yaşamı boyunca bu ilkenin en geniş kapsamlı uygulayıcısı idi. Beyrut kasaplığından sonra bir süre siyasal sahnede gözlerden uzak duran Şaron, bir koalisyonda Imar Bakanı ola- rak Batı Yakası'nı göçmenlere açmak amacıyla sahnede yerini a/dı. Filistin li- deri Yaser Arafat'ı Ra- manallah'taki karargâhm- da yalrtladı. Sanki Şaron, Beyrut Kasabı, sanki şahinlerin şahini, sanki Batı Yaka- sı'nda duvar ören, Gaz- ze'yi göçmenlerin yerteşi- mine açan o değilmişçe- sine Gazze'den çekilme- yi, Yahudi göçmenlerin boşattılmasını uygulama- ya koyduğunda yalnız Is- rail'de değil Ortadoğu'da yer yerinden oynadı. Şa- ron'un geçmişini bilenler inanamadılar. Şaron kararını "Önûmüzdeki görev, teröre son veren kalıcı bir devlet sınır- lannı yaratarak banş anlaşmasına te- mel oluşturmaktır. Gazze den bağımı- zı koparmak tarihsel bir fırsattır" söz- leri ile açıkladı. Miman olduğu Gazze pla- nından gerı dönme karan ile yaşamının en büyük kumannı oynamıştı. Israil'de 'Büyük PatJama!' Siyasasında samimi olduğunu, Müs- lürnan ülkelerle diplomatik diyalog ata- ğına gnşerek, Israil-PakJstan Dışişleri ba- kanlannı Istanbul'da Türkiye'nin aracı- lığı ilebuluşturarak, bazı Arap ülkelerin- de ticaret bürolan açarak kanıtladı. Şaron, bundan da çarpıcı olan bir başka karan ile sanki evrenin yaratılı- şına benzer bir siyasal "büyük patla- mayı" Israil'de gerçekleştirdi. öteki partiler değil, kendi sağcı ükud Parti- si bu patlamada en büyük zaran gör- dü. Şaron, kurucusu olduğu partisinı "banşçıl çözüme uyum sağlayamadı- ğı" sözleriyle suçlayarak ıstifa etti. Kar- şıt Likudcularagöre, "ABD'nin öngör- düğü 'yol haritasına' göre Filistin top- raklan sayılan Gazze 'den tekyanlı çe- kilmek, ülkeye ihanetve terö- re ödül ver- m&kti". Şaron, "Bü- yük tereddüt- lergeçirdikten sonra istifaya karar verdim. Ukud bugün- küyapısıyta Is- '•aif'i, ulusal hedeflerine ulaştıramaz. Bu nedenle siyasal mü- cadele için Likud içinde kalmak, bo- şuna zamanın yitirilmesi olacaktı" de- di. Partinin adı Ibranice "lleri-ye" an- lamına gelen "Kadim-a" olarak saptan- dı. Şaron, "Kadima, Yahudi halkı içın, Israil devletini ulusal ev olarak gör- mek isteyen herkes için bir evdir" di- ye yorumladı. ükud'un 40 sandalyesi vardı. 4 ba- kan ve 14 milletvekilinden sonra Savun- ma Bakanı Şaul Mofaz da istifa etti. Mofaz'ın Likud başkanlığını ele geçi- remeyeceği ıçın istifa ettiğini, geride kalarak partide Şaron'un tahta atı ro- lünü oynadığını da söyleyenler oldu. Pazartesı günü Likudcular parti baş- kanlığı için seçim yapacaklar. Adayla- rın başında eski başbakanlardan Ben- yamin Netanyahu, Dışişleri Bakanı Silvan Şalom gelıyor. Kim seçilirse se- çilşin kamuoyu araştırmalan Likud'un birinci sıradan üçüncülüğe düştüğünü gosteriyor. Kuşkusuz en ilginç gelışme, bir za- manlar "siyasal defterini dürüp artık emekli olsun" dediği Şaron'un amarv- sız rakibi Işçi Partisi lıderi Nobel Banş ödüllü Şimon Perez (82) de partisin- den istifa ederek Şaron'u destekleye- ceğinı açıklaması oldu. Iki kez koalis- yonda başbakan olup beş seçim yiti- ren Perez'in istifası değişik yorumlan- dı. Kimilenne gore koalısyon kabinele- rinkı "joker bakanı", seçimı kesin ka- zanacağı anlaşılan Şaron'un yeni ka- binesinde görev alacağı söyleni- yor. 1995'te "Or- tadoğu Banş Sürec/n/"döne- min Ürdün Pren- sı Hasan ile uy- gulamadan ön- ce "Cumhuri- yef'te ilk kez dünyaya biriikte açıklayan Perez, Gazze'den çekilmede Şaron'a parti- sinden çok daha fazla arka çıktı. Pe- rez'in Kadıma'ya katılıp katılmayacağı belirsizliğinı korurken Şaron'un "gü- vercine dönüşen görüntüsûnü" pekiş- tireceği de kesin. Işçi Partisi Başkanlığı'nı Perez'e karşı kazanan sendika lideri Amir Pe- retz, koalisyonda kalmayacağını açık- layınca seçimin 28 Mart'a çekilmesi kaçınılmaz olmuştu. Bugün paria- mentoda 40 ükud, 19 Işçi milletve- kilinin yerini 33 Kadima, 26 Işçi, 13 ü- kudlunun alacağı öngörülüyor. Anla- şılan Israil'in iki "kadim" siyasacısı "kadima" ile siyasal yaşam öyküleri- nin son sayfalannı "güvercin" olarak kapatmak istiyorlar. İsrail Haritadan Silinecek mi? "Ortadoğu'da Banş Süreci" ve Isra- il siyasasının konuşulduğu şu günler- deTahran'ın ağzından çıkanı kulağının duymadığı gözlenen yeni Cumhurbaş- kanı Mahmud Ahmedinecad önce *Israil"i haritadan sılmek gerekir" ar- dından da "Hîtler'/n soykınmı yok. Is- rail, Avrupa'ya taşınmalı" dedi. Başta ABD olmak üzere Uluslarara- sı Atom Enerji Ajansı (UAEA), Iran'da- ki nükleer oluşumlardan kaygı duyu- yor. Kuşkusuz, Iran'ın böyle bir silahı kul- lanacağı ülke hele Ahmedinecad efen- dinin sözlerinden sonra Israil olmalı! Iran doğumlu Is- rail Savunma Baka- nı Mofaz, "Iran'ın atom programına karşı her türlü diplo- matikyol denenme- üdir. Bu sıcak pata- tesi BM Güvenlik Kurulu'nun önüne koymak için herşe- yi yapmalıyız ki ıran ûzerinde sıkı dene- tim veyaptınmlaruy- gulanabilsin" derken Şaron'un tepkisi da- ha sert: "Israil'in Iran nükleerprogramına karşı güç kullana- bilme olanağına kuşkusuzsahibiz. Kar- şı koyabilecek hazırlığı da yapıyoruz." Iran "kayanyıldız, kıvılcım"anlamın- da "Şahap" adını verdiğı füzelerinin beşincisinin menzili 4300 km ile Lond- ra'ya ulaşabilecek güçte. 1500 km menzilli "Şahap-3"ün kapsamınaAn- kara da, Tel Aviv de giriyor. Tahran'ın, Rusya'dan yerden havaya atılan "Tor- M1" füzelerinden 30 adet alması da bir başka kaygı kaynağı. Israil'in elinde 200 kadar nükleer baş- lık bulunduğu genel bir kanı. Ancak, ABD askeri kaynaklan, Israil'in 600 km öteye gidebilecek bir menzile sahip uçağının bulunmadığı, Iran'ın nükleer he- deflerinin ise 1500 km'de olduğuna dik- kati çekiyoriar. Bu koşullarda Israil'in, Iran'ı bombalaması için yakın askeri ilişkiler içinde olduğu Türkiye'den ve siyasal ortaklığı bulunan Hindistan'dan havalanması ya da uzun menzilli uçak- lar almasını gerektireceği söyleniyor. Israil Ulusal Güven- lik Kurulu Başkan Yardımcısı Itamar Yaar "Haritada sap- tanan yere iki F-15 uçağı gönderip işi bitirmek artık o ka- dar kolay değil" di- yor. Israil, 1981'de, F-15'lerlelrak'taOsi- rak nükleer santralı- nı yerie bir etmişti. Ancak, yeraltına yer- leştirilen, Iranhedef- lerinin basit bomba- larlavurulamayacak olması da bir başka sorun. Israil Genel- kurmay Başkanı Ge- neral Dan Ha- lutz'un, Iran ûzerinde diplomatik bas- kılann yeterli olmayacağını, askeri çö- zümün kaçınılmaz olacağı biçimindeki sözlerine destek, yeni ükud adayı Ne- tanyahu'dan "Şaron eyleme geçmez- se 1981 'de Irak'a yaptığımızın aynısı- nıyapacağım" sözleri ile geldi. Israil'in uzun menzilli birkaç düzine uçak alımı yaptığı ve Almanya'ya da nükleer füze fırlatabilecek iki denizal- tı siparişi verdiği haberi ise henüz ya- lanlanmadı. Elmek: oacar@superonline.com Faks:0312.442 79 90 Hariri soruşturması sürerken Suriye karşıtı milletvekili Tüeyni de öldürüldü Beyrut'ta yinesuikastDış Haberier Servisi - Lüb- nan'ın başkenti Beyrut'ta Suri- ye karşıtı göruşleriyle tanınan LübnanJı milletveküi ve gaze- teci Cibran Tüeyni, bombalı suikast sonucu öldü. Suıkaste uğrayacağı kaygısıyla uzun sü- redir Fransa'da yaşayan Tüey- ni, önceki gün Beyrut'a dön- müştü. Patlamanın, Lübnan'm eski başbakanlanndan Refîk Hariri suikastını araştıran BM heyetinin başkanı Dedev Meh- is'in soruşturmayla ilgili son ra- porunu BM Genel Sekreteri Kofi Aıınaıı'a sunmasından birkaç saat sonra gerçekleşmesi dıkkat çekti. Ülkenin önde gelen gazetele- rinden Nahar'ın sahibi olan 48 yaşındaki Tüeyni'yı hedef alan saldın Beyrut'un Hıristiyanla- nn çoğunlukta olduğu sanayi bölgesi Mekalis'te meydanagel- di. Tüeyni'nin zırhlı aracı böl- geden geçerken, yakınlannda- ki bomba yüklü bir aracın infi- lak ettirildiği bildirildi. Polis, Tüeyni'nin aracının ge- çişi sırasında, 40 kilogram dı- namit yüklü park halindeki bir aracın uzaktan kontrollü olarak patlatıldığını kaydetti. Saldın- da Tüeyni'nin aracındaki 3 kı- şinin daha öldüğü, en az 10 ki- şınin yaralandığı belirtiliyor. 'azeteci Tüeyni'ye yönelik suikast Hariri raporunun BMGK'ye sunulmasından önce gerçekleşti. Saldınnın ardından çok sayıda Lübnanlı sokaklara döküldü. Şam suçlamalan reddediyor. (Fotoğraf: REUTERS) Patlama, Hariri suikastını so- ruşturan BM heyetinin bürosu- nun birkaç kilometre uzağında meydana geldi. Saldınyı bugüne kadar adı duyulmamış "DogununÖzgür- lüğüve Bnüği Savaşçdan" isim- lı bir örgut üstlendı. Reuters'a gönderilen bir faks- ta, Lübnan'da "Arabizm''ın di- ğer muhaliflerini de aynı akı- betin beklediği belirtildi. Me- sajda, Tüeyni'nin sahibi oldu- ğu Nahar gazetesine atfen, "Tü- eyni'nin kakminitardık,sesini sonsuza kadar susttınhıkveNa- har'ıkaranhkgecevegömdük" ifadeleri yer aldı. 'Hariri'yle bağlantüı' Lübnan Iletişim Bakanı ve aynı zamanda Tüeyni'nin am- cası Mervan Hamadeh ile Lüb- nanlı Dürzı lıder ve milletve- kili Veiid C anbolat, saldından Suriye'yi sorumlu ruttular. Suriye karşıtı Canbolat, EI Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, Tüeyni'nin öldürül- mesiyle BM'nin yürüttüğü Ha- riri soruşturmasının bağlantısı olduğunu ileri sürdü. Canbolat, "Tüeyni, Hariri'yiveSuriyekar- şıtı gazeteci Samir Kasnr'i Jdm öldürdüyse onlar taranndan öl- dürüldü" dedi. ABD yine suçiadı ABD Dışişleri Bakanı Con- dokezza Rice, suikastın ardın- dan yine Şam'ı suçiadı. Rice, Tüeyni suikasn ile doğrudan bağ kurmasa da "Suriye'nin Lüb- nanidaetkinliği sürüyor.Tüeyni, özgürtüğün sesrvdi Susrurula- maz" dedi. Beyaz Saray Sözcü- sü Scott McCJeflan da "JVfiBef- veküiııin kadedflmesi,Suriye'nin Lübnan'a bo\ııneğdinneovunu- nun tedhiş parçasıdır" dedi. Suriye reddediyor Suriye, Beyrut'ta meydana ge- len patlamanın zamanının, Su- riye'nin itibannı zedeleme ni- yetinin göstergesi olduğunu bil- dirdi ve suçlamalan reddetri. Su- riye'nin resmi ajansının habe- rinde, "zamanlamasıyla Suri- ye'yesuçlamalaryöndtmeniye- titaşnan sakfannın kmandığı'' be- lirtildi. Suriye Enformasyon Ba- kanı Mehdi Dahlallah, kaos or- tamında "yabanaparmağı'' bu- lunduğunu söyledı. Saldınnın, BM soruşturma he- yetinin başkanı Mehlis'in Lüb- nan'ın eski başbakanlanndan Hariri suikastıyla ilgili raporu- nu önceki gece Annan'a iletme- sinden sonra ve Güvenlik Kon- seyi'ne sunulması öncesinde dü- zenlenmesi dikkat çekti. Meh- lis'in Annan'a sunduğu nihai ra- porda, ılk rapordakı bulgulann doğrulandığı ve Suriye'yi işa- ret eden bazı kanıtlara yer veril- diği tahmin edılıyor. Beyaz gençleri trende esmer bir kişiye saldınrken gösteren fotoğrafa yer veren yerel bir bulvar gazetesi, "Yüz Karamız" başlığnıı kullandı. " *v 31 kişinin yaralandığı olaylann ardından Başbakan Howard halka hoşgörü çağrısı yaptı. (Fotoğraf: AFP) Sydney'de sarhoş neo-Nazi ve ırkçı beyazlar Ortadoğu kökenlilere saldırdı Avustralya'da ırkçışiddetDış Haberier Servisi - Avustralya'nin Sydney kentının sahıl banliyölerinde önce- ki gün patlak veren ve Ortadoğu kökenlile- ri hedef alan ırkçı şiddet olaylan dün de sür- dü. Olaylarda, aralannda polisın de bulun- duğu 31 kişi yaralandı, 28 kişi gözaltına alındı. Avustralya Başbakanı John Honard halka etnık ve dini hoşgörü çağnsı yaptı. Ortadoğu kökenli olduklan belirtilen ki- şilerin geçen hafta Sydney "in Cronulla sa- hilinde iki cankurtarana saldırmasmm ar- dından önceki gün yaklaşık 5 bin beyaz ırk- çı genç Ortadoğulu görünüşlü kişılere sal- dırdı, polisle çatıştı. îçkili olduklan göz- lenen ırkçı grup "Daha fazla Lübnanh is- temiyoruz" sloganlan attı. Yerel basına göre gruptan bazılan Müslüman bir kadı- nm başörtüsünü çekip çıkardı. Cronulla'da başlayan ykçı şiddet olayla- n kısa sürede Sydney'in dığer bölgelerine yayıldı. Botoni'de polisle vüzlerce genç ara- sında çatışmalar yaşandı, kentin güneyin- de Ortadoğulu görünüşlü bir kişi bıçaklan- dı. Ortadoğu kökenh gençlerin saldınlara za- man zaman yanıt verdüderi kaydedildi. Grubun sarhoş neo-Nazi ve ırkçı beyaz- lardan oluştuğuna söyleyen polıs, bu kişi- lerin 1930'lannBerluıi'neuygunkarakter- de olacağnıı, ancak 2005 Avustralyası'nda yerleri olmadığını belirtti. Howard, ırkçı saldmlan, hükümetin Avustralyalı îslamcı militanlann bulunduğu açıklamasınm te- tiklediği suçlamasını reddetti. Ülkedeki Arap ve Müslüman liderler, Irak savaşı ve Bali saldınsının ardından Müslümanlara yönelik bu tür u-kçı eylemlerin yaşanması- nm uzun süredir beklendiğini düşünüyor. Sydney"s Daily Telegraph gazetesinin birinci sayfasında yer alan ve beyaz genç- leri trende esmer bir kişiye saldırırken gös- teren fotoğrafın altındakı"Yüz Karamız" şeklindeki başlık dikkat çekti. Irak'ta 15 Arahkta yapdacak genel seçimkr öncesinde hastaneler, askeri kamplarve cezaevterinde ay verme işlemi başladL Bağdat'tald Yarmuk hastanesinde bazı hastalar yataklannda oy kullandL (Fotoğraf: AP) ALMAY HALİLZAD 'Kürtler kalmaya karar verdi' Yabancı askere hayır Ehş Haberier Servki - Iraklılann, yabancı askerlenn çekihnesini iste- dikleri ve güçlü bir lider yönetimi- ni demokrasiye tercih ettiİderi orta- ya çıktı. tngiliz yayın kuruluşu BBC'nin yaptırdığı kamuoyu yok- lamasına göre, yabancı askerlerin varlığına karşı çıkanlann oranı yüz- de 65. Kuzey Irak dışındaki bölge- lerde, bu oran yüksehyor; Bağdafta yüzde 72, Felluce ve Ramadi'de yüz- de 85'e çıkıyor. Iraklılar yine de gü- venlik sağlanana dek yabancı asker- lerin kalması gerektiğıni düşünüyor. Ankete katüan 1700 kişinin büyük bölümü, güçlü bir merkezi hüküme- te dayalı birleşik bir Irak fıkrinden yana. Irakhlannyansı demokrasiden- se güçlü bir lideri tercih ediyor. Geçen yıl düzenlenen benzer bir ankette işgalin yanhş olduğunu dü- şünenlerin oranı yüzde 40'ın altın- da iken bu oran yüzde 50'ye çıktı. Iraklılann yüzde 64'ü ise bırey ola- rak gelecekten umutlu. Uydu tele- vizyonu ve diğer dayanıkh tüketım maddelerine sahip olanlann sayısı- nnı arttığı beürtiliyor. Ancak çoğu zaman bunlan çalışnracak elektrik bulunmuyor. Dış Haberier Servisi - ABD'nin Bağdat Büyü- kelçisı Zalmay HaülzadL Iraklı Kürtlerin, bağım- sızlık arayışuıdan ziyade Irak'ın bır parçası olarak kalmanın daha iyi olaca- ğına ınandığını söyledi. CNN televizyonunda konuşan Halüzad, Kür- distan Yurtsever Birli- ği'nin(KYB) lideri Celal Tabbanive Kürdistan De- mokratık Partisi'nin (KDP) lideri MesudBar- zani ile defalarca konuş- tuğunu belirtti. Halilzad'a göre Tala- bani ve Barzani, Irak'tan aynlmalan durumunda bölgede tecrit edilecek- lerini, çevrelerinde bir- çok düşmanlan olacağıru. bunun küçükbiı Kürt dev- leti için iyi ohnayacağuıı düşünüyor. Kürt liderler bu yüzden Kürtlerin, ba- ğımsızhk arayışı içine gir- melerindense Irak'ın par- çası olarak kalmalarının daha iyi olacağma karar verdiler. Haülzad, "Şuan- da daha muhtemel olan Irak'ı bir arada tutmak- ür. Uğraşüğımız şey bu- dur" dedi. Halilzad Amerikan ku^etlerinin Irak"tan he- men çekılmesinin iç sava- şa yol açabileceğini de söyledi. ABD Büyükel- çisi, "Bir Şö-Sünni iç sa- vaşı patlak verebflir. Ayn- caKüröerin,işlerinkont- rolünü kendi eüerine al- ması bir olasıhk. Irak'm bir bölümünde £1 Ka- kte'nin desteğryie Taliban tipi bir mini devlet de or- taya çıkabiür'' dedi. Ifervat generai: Suçsuzum • LAHEY(AA)-Hırvat savaş suçu sanığı Generai Ante Gotovına, Lahey'de- ki mahkemede suçsuz ol- duğunu savundu. Gotovi- na, Hollanda'da eski Yu- goslavya için kurulan BM savaş suçlan mahkemesin- de verdiğı ıfadede, hak- kındakı 7 suçlamayı da reddetti. Balkanlar'da 1990'h yıllarda patlak ve- ren çatışmalarla ilgili ola- rak arananlar hstesindekı ilk üç ısimden bin olan Gotovina, "Fırtına Ope- rasyonu" sırasında komu- tasındakı askerlerin en az 150 Sırp'ı öldürmesı ve bu kişileri sınır dışı etme- siyle suçlanıyor. Çeçenistan'a sürprizriyaret • Dış Haberier Servisi- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çeçenis- tan'ın başkenti Groznı'ye 40 dakika süren sürpnz bir zıyaret gerçekleştirdi ve yeni parlamentonun ilk oturumuna katıldı. Rus ha- ber ajanslanna göre, Groz- ni'ye giden Putın, parla- mentonun açılışında yaptı- ğı konuşmada, "Seçıînler- de ve zor süreçte yer alan herkese çok teşekkür et- mek ıstıyorum" dedi. Bush Iran'ı hedef aldı • Dış Haberier Servisi- ABD Başkanı George Bush, Irak'ta yapılacak seçunlen değerlendirir- ken, 2005 yılmın Irak ta- rihi içın "bu- dönüm nok- tası" olduğunu belirterek "Demokrasi hakkında hiçbir deneyunı ohnayan bir ülke için çok önemli bir dönüşüm olacak" de- di. Iran'ı, komşusu Irak'ın demokratik süre- cinin "altını oymakla" suçlayan Bush, "Iran, Irak'ta demokrasının ba- şanü olmasını ıstemiyor, çünkü özgür ve bağunsız bir Irak, Iran'ın baskıcı teokrasisinin meşruiyetini tehdit ediyor'' dedi. İNüm haberi Noel kaptıra iztedi • HOCKLEY(AA)- Irak'ta görev yapan Ame- nkalı çavuş Mıchael C. Taylor'ın gönderdiği Noel kartı, ölüm haberinden birkaç saat önce ailesine ulaştı. Evli ve bir kızı olan Çavuş Taylor'ın, "Sizı çok sevıyorum ve ocak ayında sizi göreceğim için çok mut- luyum. Mutlu Noeller" şeklinde kart gönderdiği belirtildi.