Katalog

30 KASIM 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DtZt Az ceza almaları nedeniyle, iş vaadiyle büyük kentleregetirilen Doğu kökenliçocuklar kullanılıyor Kapkaçı çeteleryapıyor lşsizlik ve yoksülluğun yarattığı sorun: KAPKAC KAPKAÇÇILARIN YÜZDE 72.2'Sİ İLKOKUL MEZUNU Emniyet Genel Mudürluğü, kapkaç olaylarının analizi için il emniyet mudürlüklerinden rast- gele seçilen 1026 kapkaç olavını inceletti. Araştırma) a göre kapkaç ola\ larının vüzde 70 7 si bır- den fazla kişi tarafından yapılıyor Bu suçtan gözaltına alınan zanlıların yüzde 7J. 9 'unu 19-50yaşları arasındah kişıler oluştururken, zanlıların yüzde 95 'i erkek, yuzde81.9'u ıse bekâr. Kapkaçsuçları en çok 15.00-21.00saatleri arasında işlenirken, kapkaççıların yüzde 72 2'sınınılkokıd mezunu olduğu tespıt edildı. Olaya kanşanlann yuzde 67.2 sının belirh bir ışı yok. Araştırryıa, kapkaç mağdurlarının büyük çoğun- luğunun kadmlar olduğunu da ortaya koydu. Buna göre mağdurlarm yüzde 77.2 sı kadın,yüzde 33.5'/'lisemezunu. Suçlannyüzde 67.87cadde vesokaklardagerçek- leşirken, kapkaçolayları en çokbanka cıvarîan, alışveriş merkezleri,park-bahçeler I vepazaryerierinde isleniyor. Suçlann yüzde 4 'üyaya olarak işlenirken, yüzde 25.4 'ü araba, yüzde 17.4 'ü motosiklet, yüzde 1.4 'üsilah ve bıçaktehdidiylegerçekleştınliyor. ECEVİTKILIÇ -t- stanbul'un kanayan yarası haline gelen ve I zaman zaman ölümlerle sonuçlanan kap- JL kaç, artık çeteler tarafindan gerçekleştin- liyor. Istanbul polisi, çocuklara kapkaç yaptı- ran bu çetelerden 70'ten fazlasını çökertti. Örgütlü çalışan bu çetelenn çoğunun kökenı de Diyarbakır. Emniyet verilerıne göre bu çeteler arasında en organize çalışanlan Tarlabaşf ndakiler. Po- lisin neredeyse giremediği bu semtte, kapkaç- çılar çete tarafından tutulan evlerde kalıyor. Bir semte başka bır yerden gelen bir hırsızın kap- kaç yapması mümkün değıl. Kadıköy'den ge- len bır hırsız Taksim'de kapkaççılık yapamıyor. Yapılsa bile Taksim'deki çete tarafindan para elinden aluuyor. Kapkaç çeteleri arasında ka- tı bır hıyerarşi var. Ortalama 30 kişıden oluşan bir çetenin hiyerarşisi "dümencP, "kuraaz", "kurnaz abiler"den oluşuyor. Çetede, kapkaçı kurnazlar yapıyor. Kurnaz abıler, kurnazlann yetiştirilmesı ve güvenlığın sağlanmasından sorumlular. Kurnazlann getirdikleri para ve eş- yalar kurnaz abilerde toplanıyor. Bu paralar daha sonra çete lıderlerine teslim edıliyor. ÇETELER ÇOCUKLARI KULLANIYOR Dümenciler ise kapkaçı beceremeyen kjşiler- den oluşuyor. Bunlar kapkaç sırasında gölge- leme görevi yapıyor. Sayılan en az 3 olan dü- menciler, mağdurun etrafinı sararken, hırsız kapkaçı gerçekleştiriyor. Çete içinde yükselme- nın birinci kuralı çok para getirmek. Aynca ya- kalanmamakdaönemli. Emnıyetin verilerine göre çeteler, kapkaçta çocuklan kullanıyor Çe- teler, az ceza almalan ve çoğu zaman serbest bırakılmalan nedeniyle çocuklan tercih edı- yor. Daha çok erkek çocuklara yaptınlan kap- kaçı son dönemde kız çocuklan da yapıyor. Sayılan az olmasına karşın, en çok suçu bu kız çocuklan işliyor. Her binnın kapkaç suçundan poliste en az 10 kaydı bulunuyor. Bunlardan biri de S.Ö. Şışlı Ilçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 20 Kasım 2005 "te Ni- şantaşı'nda birkadının çantasıru kapmak ister- ken yakalanan S.Ö.'nün üzennde kımlik çık- madı. Parmak izi sonucu S.Ö.'nün daha önce 85 kez hırsızlıktan gözaltına alındığı belirlen- di. S.Ö.'yle birlikte gözaltına diğer bir kız ço- cuğunun üzerinde SJŞ. adına düzenlenmiş kım- lık çıktı. S.Ş.'nin daha önce 4 ayn sahte kim- Ükle 13 kez gözaltına alındığı belirlendi. DİYARBAKIR KÖKENLİ Yine polisin verilenne göre bu çetelerin içinde yer alıp kapkaç yapan çocuklann yüzde 4O'ı Güneydoğu ve Doğu Anadolu kökenli BuoranKaradenızkökenlilerde yüz- de 19, Iç Anadolulularda ise yüzde 11. Akde- niz ve Ege'den suç ışlemek ıçın Istanbul'a ço- cuk getınlmiyor. Güneydoğu kökenli çocuk suçlulann büyük bu- bölümü iş vaadiyle kan- dınlarak getinliyor. Bazı aıleleler ıse para getırmeleri ıçin çocuklannı bilerek suça iti- yor. Kentte geçen yıl suça kanşan çocuk- lann 8 bın 377'sının adresi Diyarbakır çıktı. Bu kentten çocuk getırip kapkaççılık yaptı- ran en büyük çetenin lıderliğini "Çakmaktaş" lakaplı FıratDelibaş yapıyor. Beyoğlu"nda ço- cuklara kapkaç yapnran Dehbaş'a yönelik 2003 yılının sonunda operasyon düzenlendı. Operas- yon ıçin 3 ay hazırhk yapan polis, çete üyele- rinin kaldığı 30 en tek tek fotoğrafladı, yöne- ticiler belirlendi. Sabaha karşı saat 04.00'te yapılan operas- yonda 110 kişi gözaltına alındı. Çetenin giriş ve çıkışlanna yerleştirdiği kameralarla Çukur Mahalle semtini 24 saat kontrol ettiğı, bölge- ye giren yabancı ve şüpheli kişilerin böylelik- le ızlendığı ortaya çıktı. Delibaş tutuklu olma- sına karşın, çete hâlâ Beyoğlu'nda çok etkin olarak faaliyet yürütüyor. SOSYOLOG NİLÜFER NARLI: GÖÇ, yoksulluk suça itiyor • Kadir Has Üni- versitesi îletişim Fa- kültesi Dekanı Sos- yolog Prof. Dr. Nilü- fer Narlı, göç, yok- sulluk, işsizlik, aile- lerdeki parçalanma ve eğitimsizliğin örgütlü kapkaç çetelerini yarattığını söyledi. BERTVÂNTÂPAN K adir Has Ünıversıtesi îletişim Fa- kültesi Dekanı Sosyolog Prof. Dr. Nilüfer Narh, kapkaç olaylarının temelinde yoksulluk ve işsizliğin yattı- ğını belirtti. Prof. Narlı, "İç göçle bü- yükşehirtere gelen yoksul ailelerin ço- cuklan, yaşadıklan ortamın fıziksd ko- şullannın yetersizJiği nedeniyle kapkaç çetelerine itiliyorlar'' dedi. Bu aılelenn çocuklannın çoğunun nüfus kayıtlan olmadığı için kolayca tespit edilemedi- ğine ve bu durumun da çeteler tarafin- dan kullanıldığına dikkat çeken Narlı, Türkrve'de kapkaç olayı örgütiü bir şekflde çetelerin çocuklara verdiği eği- timle devsan ediyor. Ailelerin çoğunluğu da hayadaruu zaten hırsızlık yaparak ka7anriıgı için çocuk da kapkaçın içinde doğuyor ve büyüyor" diye konuştu. Göç, yoksulluk, işsizlik, ailelerdeki parçalanma ve eğitimsizliğin, örgütlü kapkaç çetelerini yarattığını vurgula- yan Narlı, kapkaçın çeteler tarafindan yapılması nedeniyle önlenmesinin çok zor olduğunu söyledi. ÇOCUKLAR SUÇA İTİÜYOR Narlı, kapkaç suçundan yakalamp ceza- evine giren çocuklann, rehabilite edil- medikleri için içerden yenı suç teknik- lerini öğrenmiş şekilde çıktıklannı ifa- de etti. Kapkaçın temel sebebinin ço- cuklann okula gidememesi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nilüfer Narlı, şöyle devam etti: "Istanbul'un göç alan beJli semderinde çocuklar suça itiliyor. 'On- lann var. benim niye yok' diye düşü- nen çocuklar, haklannı kapkaç yapa- rak eJde etmeye çauşryoriar. Bu çocuk- lann rehabilite edilmesi, okuma-yazma ve bilgisayar öğrenmeleri gerekivor. Bunun için emniyet, shil toplum kuru- luşlan ve uzmanlann makro düzeyde bir proje hazuiamalan gerekiyor. Göç eden aileler yaşadıklan büyük şebiriere kolay uyum sağlavamıyorlar. Bu ailelerin çocuklan da adapte olanııyor. Toplumdaki bazı çatiaklardan yarar- lanarak aileler de dahil olmak üzere çetelerin egittiği çocuklar kapkaça kanşıyor. Toplunılar. sosyalleşme sürecüıde böyle olayiar yaşar." ~W7 mniyetin verilerine göre, suçlann yüzde 4'ü yaya olarak işlenirken yüzde 25.4'ü araba, yüzde 17.4'ü motosikletle H gerçekleştiriliyor. Kapkaççdann yüzde 38.5'i omuzdan, yüzde 26.6'sı ekkn, yüzde 6.6'a aractan çantalan afap kaçryorlar. 'AKP hükümeti sorunu çözemez' CHP Istanbul Milletvekili Ismet Atalay, AKP hükümetinin kap- kaç sorununu çözeceğine inan- madıklarını söyledi. Kapkaççı ve hırsızlann cezaevine konulması- , nın sorunu ortadan kaldırmadığını vurgulayan Atalay, "Ne zaman ki ülke- deki işsizlik, barınma gibi problemler ortadan İSMET ATALAY kalkarsa kapkaç da o zaman aza- lır" dedi. Atalay, son günlerde ar- tan kapkaç olaylannın azalma- sının istihdamın arttınlması, işsiz- liğin ortadan kaldırılması, açların doyurulması ve sokak çocuklanna sıcak bir yuva sağlanması, onlara sahip çıkılmasıyla mümkün olacağını söyledi. PROF. DR. NEVZAT TARHAN: KENDİ YANMAZ AMA İÇİNİ YAKAR Teflon modeli kapkaççılar P rof. Dr. NevzatTarhan. kapkaç olayla- nna kanşan çocuklann "Kendi \an- maz ama içini vakar" diye tanımladığı 'teflon nıodeli* olduğunu anlattı. Bıri eğı- timh, "nitelikli dolandıncr diğeri ise eği- timsiz ohnak üzere ıkı tür kapkaççı oldu- ğunu söyleyen Tarhan, bu hşileri şöyle nıteledi "Eğitimsiz kapkaççılar. suçluluk du\ ma>an, çıkarcı, sorumsuz, benmer- kezci, antisosyal. empati duymay^an, kü- çükken şjddet görmüş, özgüvensiz ve da- ha saldırgan bir >apı> a sahip. EğitimB olanlar ise daha pianb hareket ediyoriar." Televızyonda izledi- ğı hayatı yaşamak ısteyen çocuğun, varlıklı kişılere karşı öflce duyduğıınu ve "servet düşmanagı'' bes- lediğini dile getiren Tarhan, kapkaççının o serveti Prof. Dr. kendisinin hak ettiğım düşündüğü için kap- kaççılık yolunu seçtığını ıfade etti. Tarhan. kapkaççının cezaevı süreci ile ilgılı, "Kap- kaççı cezaevine girse bile oradan yeni suç teknikleri öğrenmiş ve daha da kaiabahklaş- mış olarak çıknor" dedi. Türkıye'de suçu arttıran bır dığer temel nedenın de, \-arlikli kişılenn yoksulluğa karşı sırtlannı çevır- melen ve bana neci yaklaşımlan olduğuna Tarhan v u r 8 u yapa 11 Tarhan, alınabılecek diğer ön- lemleri şöyle sıraladı: tf PoBs, 'Don Kışot' gibi davranman. Olaylann üzerine gitmeü. ABD'de cezaevhtdeki çocuklara empati duymalan için acı çeken kişilerin görüntülerifcdettirili>or.Türkıye'de ise boyle bir rehabilite yöntemi uygulannuyor. Koruyucu aile de bir diğer çözüm yolu olabilir." PROF.DR.ALTUĞ: Ekonomi kötüye gidiyor, suç artacak StBELBAHÇETEPE M armara Üniversi- tesi Iktısadı ve Idan Bilımler Fa- kültesi Öğretim Cyesi Prof. Dr. OsmanÂltuğ, Türkiye'de 13 mılyon yurttaşın işsız olduğunu behrterek "Ekonomik as- tem, sosyal bir organizas- yondur. Bu organizasyo- nun görevi ister hberal oi- sun, ister teokrat olsun helalinden herkese iş bul- makür. Helalinden iş var- sa aş da vardır" dedi. Al- tuğ, hükümetın ve bazıla- nnrn ıyı diye gösterdiği enflasyon rakamlannın gerçeği yansıtmadığını vurgulayarak, "Asıl eko- nomik göstergeler bunlar değfl. Bugün kaç kişi iş buldu. kaç işyeri açıhp ka- pandL kaç çek karşıhksız çıkü gibi durumlar eko- nominin göstergeadü-" dedi. Hükümetın her açı- dan açıklarla dolu oldu- ğunu vurgulayan Altuğ, ülke ekonomisinin 'strip- tiz' yaptığını ve dış tica- ret, bankacıhk, cari, Ha- zine, istihdam dengesı vb. durumlardakı açıkla- nn da gıderek arttığmı belirterek şöyle devam etti: "Bö\1e bir ekonomi- de müzik de lazun. Bizim tophunumuz düğünlerde, derneklerde Hahme'nin türkûsü ile oynar. Türkü- lerde Halime'nin başına neler gelryor. ama biz yine de oynuyoruz. Açıklar artnkça biz de oynamayı artönyoruz. Türkrye eko- nomisi 'Halıme" ekono- misi ashnda." Türkıye "de ekonomının her geçen gün daha da kötüye gıttı- ğme ve kapkaç, gasp, hır- sızlık gibi olaylann da ar- tacağına değinen Altuğ, "Türkrye'de adeta herke- sin ekonomisi kendinedir. Başbakan'uı enflasyonu iyrjse enflasyon rvi ya da düştü diyemevTz" Y A R 1~N • MOBESE kapkaçı nasıl etkiledi? • Polis sayısı neden azaldı? • Prof. Dr. Birsen Gökçe: Kapkaç toplumsal sorunla- rın dışa vurumudur. DUZYAZI ORHAN BİRGİT Kabahat Başka Hanımın Olmayışındaymış! Önceki günkü Hürriyet'in manşetini süsleyen ve Doğan Haber Ajansı'nın Samsun Büro Şefi Şe- nol Çakır'ın imzasını taşıyan o fotoğraf için Bar- selona'dan dönen Başbakan'ın yorumu tam anla- mıyla evlere şenlik. Semiha Yıldınm'ı, Bakan eşınin, Samsun Valisi, AKP'Iİ millervekilleri ve öteki uğurlayıcılann masa- sı dışında yemek yerken gösteren fotoğrafla ilgili tep- kiler için önce "Zait bir şey" yorumunu yapıyor. Da- ha sonra da o gereksiz olduğunu söylediği tep- kiler için, mazeret buluyor. "Demek ki başka hanım olmadığı için böyle bir durum ortaya çıktı" (29 Kasım, Hüniyet). Biraz Osmanlıca olacak ama, Başbakan'ın bu açıklamasına eski hukuk dilindetevil yolu ile ikrar denmez mi? Binali Yıldınm'ın konvoyunda eşi tek hanım ola- rak bulunmamış olsaydı, "harem" süslenmiş mi olacaktı? Öyle anlaşılıyor ki, bu tür görev gezileri- ne Başbakan ve bakanlar eşleri ile katılıyorlarsa harem ve selamlıklar doğal olarak oluşturuluyor. Aksi halde, Islamcılann öteden beri kaşık düş- manı olarak seslenmekte sakınca görmediğı kadın, toplumda ikinci sınıftaki yerini çok doğal bir şekil- de alıyor. Erkeğin önde yürümesinden tutun da ev ziyaret- lerinde bile kadınlann ayn, erkeklerin ayn saflarda oturmalanna vanncaya kadar, ancak Atatürk Cum- huriyeti ile yıktğımızı sandığımız bir geleneği, pa- zar günü Samsun'da bir Bakan'ın eşinin ezilmiş ve horianmış fotoğrafı ile geriye dönmüş görmek, el- bette ibret alınması gereken bir olay olmuştur. Şenol Çakır'ın o fotoğrafı, yıllar sonra, 2005 Türki- yesı ıçin araştırma yapacak siyaset ya da toplum bi- limciler ıçin de değerini yitirmeyecek bir belge olacak- tır. Altında "27 Kasım 2005. Samsun-Kavak ilçesin- de bir petrol Istasyonu. Dönemin Ulaştrma Ba- kanı, Samsun Valisi ve AKP millervekilleri ile ye- mekteler. Yan masada Bakan'ın eşi tek başına." Belki alt sıraya Başbakan'ın bir gün sonraki açık- laması ile Bayan Yıldınm'ın niçin tek başına otur- mak zorunda kaldığını anlatmak isteyen tevili: "Demek ki başka hanım olmadığı için..." Dün AKP Meclis Grubu'nun haftalık olağan top- lantısı vardı. Grup üyesi kadın milletvekillerimizden en az birisi, kürsüye çıkmalı ve Ulaştırma Baka- nı'na, neden olduğu aynmcılık nedeni ile üzüntüle- rini bildirmeli diye beklemez miydiniz? Yapmazlar. Daha doğrusu yapamazlar. Yaparlarsa, iktidar partisi içindeki göstermelık durumlan ilk seçim- de biter çünkü. Bir tür aforoz mekanizması işletilir. Oysa iktıdargrubundaki kadın mılletvekillerimiz, bu- gün için, pekâJâ uygar bir toplum görünümü kazan- dınlma yolunda liderin kendilerinden beklediği gö- rüntüyü veriyoriar. "Sizde kadınlarpolitikada faaJmi?' diye soranlara ömek olarak gösteriliyorlar. Arada bir kürsüye çıkıp konuşanları da oluyor sanınm. AKP nereye mi gidiyor? Ancak kabul etsinler ki, kendi dünyaya bakış açı- lan doğrultusunda, erkek arkadaşlanna göre ikinci sınrf olma görevini bilerek politika yapmaktadıriar. Dün birgazeteci arkadaşım, içtenlikle AKP'nin "ne- reye gittiği" sorusunu yöneltti. AKP'nin inandığı doğrultuda ve seçimlerden önce de bulunduğu yer- de olduğunu yanıtladım. Yahıtımı açıklamak ama- cıyla da bir erkek ya da kadının karşıt cinsten biri- si ile arkadaş olmak ve o arkadaşlığı evlilik kurumu ile pekleştirmek istedikleri zaman birbirlerinin yan- lışlannı yeterince göremediklerini anımsattım. Türk seçmenı, birey olarakda, kurumlan ile de 2202 Kasımı'nda AKP'ye karşı işte öyle bir durumdaydı. Rahmetli arkadaşım Turan Güneş, 1950 seçimle- rinde çok genç bir DP adayı iken seçmenlerin, par- tileri iktıdara gelirse çirkin kızların evde kalmayacak- larına inanarak sandığa gittiklerini anlatırdı. Anlattığı sosyolojik bir değer taşırdı. Vatandaş var olan iktidardan şu ya da bu nedenle bıktınlmış ise yenisini işbaşına getirmek için gerekçeyi kendi yaratır. önce de yine kendi inanır. Eski Refah Partililer kadrosunun Erdoğan'ın ki- şiliğinde ne kadar değiştiğine inanmış olan med- yamızın ve iş dünyamızın katkılannı unutanlar, lüt- fen arşivlere baksınlar. Şimdi bir kadeh içki içebilmek için yerel betediye- lerin gösterdıkleri yerlere gitmek zorunda kalacak olan tunstin ülkemize neden gelebiteceğini düşün- mek zamanıdır. Nitekim Moskova'da yayımlanan No- vie Izvestia'nın dünkü manşetinde "Böyie giderse Tür- kiye'deki turistlerimlz bir bardak bira içmek için de- nize açılmak zorunda kalacaklar" deniliyordu. Medeniyetler Buluşması adı aftında Sayın Başbakan, neyi nasıl sahneye koyacağını da mı bilmiyor? Faks: 0 212 677 08 21 [email protected] EMNİYET CMK'Yİ ELEŞTÎRDÎ Tolisler sokakta gezemezhale geldi' ANKARA (Cunıhuriyet Bürosu) - Emniyet Ge- nel Müdürlüğü Sözcüsü FeyzuDah Arslan, poli- sın, sokakta suç ışlenmesın diye dua ettiğini söy- ledi. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) alt- yapı ohnadan çıktığını belirten Arslan, polisin sokakta gezemez halde olduğunu kaydetti. Türkiye'de Kolluk Kuvveti-Adalet lüşkileri sem- pozyumunda konuşan Arslan, CMK'nin ve ilgili yönetmeliğın altyapı hazırlanmadan çıktığını ve inandmcı ohnadığrnı dıle getirdi. Arslan. poüsin asli görevinin suçu önlemek olduğunu belirterek "Ama bugün suç işlenmesin dtye dua edryoruz" dedi. Türkiye'de hırsızlık suçlarmın yüzde 74'ünün faili meçhul olduğunu söyleyen Arslan, "Peki bu cumhuriyet savasmm. hâkhnin, polisin başansızhğı mı" diye sordu. Arslan, evine hırsız giren yurttaşlann, parmak izi alımı sırasında or- talığuı kirlenmesı nedeniyle polis çağırmaktan çekındiğini dıle getirdi. Arslan, artan hırsızlık olaylan nedeniyle polism sokakta gezemez halde olduğunu da söyledi. Arslan, "Hırsıa bulama- yan, kapkaçı bulamayan poüse sakhnyor. tl eınni- vet müdürüv ken sokakta gezemiyordum. Her üç kişidenbirisi"Benimdükkânahırslzgirdi, evime hırsız gırdı bulamadınız' djyor" diye konuştu.