Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 AĞUSTOS 2004 CUMARTEî 14 KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr Tenor saksofoncu Joe Lovano, sevdiği baladlan Tm All For You' adlı albümünde topladı Caz ustalan konuşuyor...MURATBEŞER Kuşağının her açıdan tartışmasız tam do- nanımJı tenor saksofoncusu, arayışlannda dur durak tanımayan Joe Lovano, "VTva Ca- ruso" ve "On This Day_At the Vanguard" gi- bi birkaç kalabalık kadrolu projeden sonra yi- ne küçük bir orkestrada karar kıldı. tyi ki de kıldı, çünkü karan ve partner ter- cihleri ile tam on ikiden vurdu. Yeni albümü T m Afl For You"da caz tarihi pınannın en gür aktığı zamanlanndaki sayısız etkiyle co- şan hassas tonlardan yakaladığı yeni balad- lan sevgiyle yaratıyor 52 yaşındaki müzis- yen. Etkileyici bir duyarhlıkta, ekonomik ama çok doğru yerlerde kullandığı piyanist Hank Jones, basçı GeorgeMrazve davulcu PaulMo- tian'ın sıkı eşliği ile zaman ve mekân içinde nostaljik yolculuklar yapıyor. Babadan tenor samsafoncu Bu albümün alt başlığı "Baflad Songbo- ok". Adından da anlaşılacağı üzere usta, baş- ka koşullar altında daha üçüncü parçaya var- madan kapatma düğmesine basma nedeni olabilecek bu durumu, söz konusu albümde dört nadir göriilen yeteneğin bir araya gelme- siyle altın değennde bir müziğe dönüşrürü- yor. Motian ve Mraz neredeyse duyulamaz ol- duğu anJarda bile her an hissedilebilirken, 86 yaşındaki Jones kuvvetle akorduna bası- yor ve birinci sınıf bir kaliteyle klavyede ge- ziniyor ki, Lovano buna ancak oldukça du- manlı, kumlu ve sıcak üfleyişlerle yanıt ve- rebiliyor. Lovano asla salya sümük olma ucuzluğu- na düşmeyen bir geçmiş zaman duygusuyla kucaklıyor dinleyenlerini, ama hiçbir zaman onJaruı nefes almasına engel olacak kadar çok kollannın arasında sıkmadan. Düşünce hızımızı yavaşlatan bir hız mera- kının egemenliği altındaki bir çağda yaşadı- ğımızı inkâr etmek olanaksız olsa da, Lova- no'nun soluğu ile yürüyüşe çıkan birinin ko- şan birinden daha çok şeyin farkma varabi- leceği unutulmamah. 1952'de Cleveland, Ohio'da doğan Lovano, müzik kariyerinde çok kere balad yorumu üstadı olarak kabul edilir. Lovano'nun baba- sı Tony 'Big T Lovano, Cleveland'de çalan bir tenor saksafoncuydu. Oğul, babasının teşvikiyle altı yaşında al- to çalmaya başladı ve beş yıl sonra da teno- ra geçti. Berklee'ye girdi, JackMcDuffve Lon- Ye, nie Smith ile birlikte çalıştı. 70'lerin sonun- da VVoody Herman'ın orkestrasıyla üç yıl do- laştıktan sonra New York'a taşınarak sıra- sıyla Mel Levris's Big Band, Paul Motian'ın çeşitli orkestralan, Charlie Haden's Libera- tion JVlusicOrchestra ve John Scofield ile bir- likte çalıştı. 87'de de Ehin Jones ile Avrupa turuna çıktı. 95'te "Rush Hour" albümünü, şarkıcı eşi Judi SchuDer ile birlikte çıkardı. T m All For You" albümü, Coltrane'in Impulse yıllannın unurulmaz baladlannı ye- niden yaşatan enfes yorumlar içeriyor. Buna verilecek en iyi örnek, kuşkusuz albümün kapanışmda yer alan John Coltrane bestesi 'Countdown\ Cazın bütün büyük saksofonculannda gö- rülen ortak özellik, yani başkalanna benze- meyen tınılar yaratma özelliği, burada da Lo- vano'nun şahsında bir kez daha vücuda ge- liyor. Bu üstünlük, yeniden canlandırılan eserlerin ve ustaca kullanılan çalgılann, ku- lağa aynı anda hem iri yapılı, hem de kınl- gan gelmesini sağlıyor. Bir balad yorumcusu olarak Lovano, kuş- kusuz îtalyan operasına duyduğu sevgiden de besleniyor, ama neyse ki dozunda. Hatırla- nacağı üzere Coleman Hawldns de bir ope- raseverdi ve 1939'da 'Body And Soul' bala- dının yorumuyla cazda ilk tenor kahramanı olmuştu. Bir ustalar dörtlüsü Cazın tenor saksafonculan arasında olduk- ça rağbet gören bu kompozisyonu Lovano, 91 'de "From The Soul" albümünde yorum- lamıştı. Bu kez 'BodyAndSoul' yok, ama The- eni albümü i rmAUForYou"da caz tarihi pınannın en gür aktığı zamanlanndaki sayısız etkiyle coşan hassas tonlardan yakaladığı yeni baladlan sevgiyle yaratıyor 52 yaşındaki müzisyen. Etkileyici bir duyarhlıkta, ekonomik ama çok doğru yerlerde kullandığı piyanist Hank Jones, basçı George Mraz ve davulcu Paul Motian 'ın sıkı eşliği ile zaman ve mekân içinde nostaljik yolculuklar yapıyor. lonious Monk'un 'Monk's Mood'u, Young- YVashington ıkılisinin 'SteJla By Sfaröght'ı ve Dizzie GiDespie'nin 'I NYaited For You'su var; hem de tüm ihtişamı ile. Orkestrada yer alan dedeleri anlatmaya ge- rek yok; Jones, klasik caz piyanosunda türü- nün son örneklerinden biri. Çekoslovak kö- kenli usta basçı Mraz, enstrüman hâkimiye- ti konusunda; ders olarak okutulan bin. Da- vulda oturan Motian ise ısrarlı mınimaliz- miyle kocaman dalgalara karşı savaşan bir ge- lenek karşıtı. Resimlerine bakarak dedeler topluluğu san- mayın. Lovano'nun efsane dörtlü formunda çıkardığı T m AH For You", 2004 yılının 'kaçmaz' caz albümlerinin başında yer alıyor. muratbeser@ studyoimge.com Akın Eldes 'den 'Türlü' 2002 yılında ilk solo albümü "Kâfi"yi çıkaran gitarcı Akm Eldes. ikinci çahşması "Türlü"yü Kalan Müzik etikeri ile yayımladı. Ülkemizdeki bir avuç iyi rock fusion gitarcısından biri olan Akın Eldes'in yeni albümü "TürtiPnün tamamı kendi bestelerinden oluşuyor. Albümde Eldes gitar ve VG8 çahyor; davulda Cem AkseL, basta Alp Ersönmez'in dışında, ses mühendisi Tanju Duru'nun ciddi katkılan var. Eşlikçi müzisyenler ise Birol Topaloğlu (tulum), Burcu Börû (klarnet, bas klarnet, vokal), Erkan Oğur (vokal) ve Sumru Ağıryürüyen. Albümde dokuz parça var. Bunlartn biri dışında hepsi çalgısal. Morissette'ten yeni şarhlar Etkileyici sesiyle 9O'lı yıl- lara damgasını vuran kadın seslerinden biri olan Kana- dalı şarkıcı Alanis Morisset- te,altıncı stüdyo aJbümü "So Called Chaos"u çıkardı. Al- büm Balet Plak tarafindan ülkemizde de yayımlandı. 30 yaşına basan ve arük ol- gunluğa ilk adımlarını atan Morissette, yaşının özellik- lerine uygun şarkılar söylü- yor bu albümde. Genelde aşk ve laskançiık üzerine yoğunlaşan şarkıla- n ile *So Called Chaos", ol- dukça ağır birromantizm et- kisi taşıyor. Bunun yanı sı- ra albümün adı ve birkaç şar- kısı ile özlem duyduğu dün- ya banşına gönderme yapan şarkıcı, dünya banşının ge- leceği üzenne olumlu cüm- leler kuruyor. 10 şarkılık albümün ya- pımcısı Morissette ve John Shanks,albümden çıkan ilk sıngle ise "Everythtag". Bu albüme aynca bazı şarkıla- nn akustik versiyonu. Mo- rissette'in görüntüleri ve "Everything" adlı şarkının videosu hediye olarakila- ve edilmiş. Özgün Pembe Panter müzikleri albümü çıktı "The UlumatePinkPanther''adlı CD, efsanevi Pembe Panter'i Henry Manci- ni'nin müzikleri eşliğinde hayalinde tek- rar canlandırmak isteyenler için kolek- siyon niteliğınde bir çalışma. 24 parçadan oluşan "The Ulfimate PinkPanther", Pembe Panter filmlerin- den bildiğimiz tüm ana temalan içeri- yor. Adını bir elmastan alan sevimli ya- ratık, ilk kez 1963 yılında Blake Ed- wards'ın yönettiği, Müfettiş Clouse- au'yu da Feter Seflers'ın oynadığı füme adrru vermiştı. Çizgi kahraman, tasarla- nanın aksinejenerik olarak kalmamış, kı- sa filmlere ve animasyon bir TV dizisi- ne dönüşmüştü. Anımasyona 63 yılını ve- ren yaratıcısı Friz Freleng, Pembe Pan- ter sayesinde beş Oscar alarak, kendisi de bir rekor kırdı. Daha ö'nce hiçbir anı- matör bu kadar Oscar alamamıştı. MÜZÎK DÜNY4SINDANKISA KISA Rick James yaşamını yitirdi • Ünlü hip-hop fotoğrafçısı Mikael Vaisanen, 320 sayfadan oluşan bir fotoğraf albümü yayımladı. • Amerikan halkmın sınıf savaşımlan doğrultusunda caz müziğini, inceleyen Ingilizce bir kitap yayımlandı: "Free Jazz". •'Super Freak' şarkısıyla ünlenen şarkıcı Rkk James, 56 yaşında yaşama veda erti. James 3 çocuk babasıydı. %/ Van Helsing ve X-Men filmlerinin oyuncusu Hugh Jackman, bir caz albümü kaydetmek üzere stüdyo çalışmalanna başladı. •Queensryche, yaptığı basın açıklamasıyla, "Operation Mindcrime'' albümünün ikincisini hazırladıklannı açıkladı. • Prodigy 5 yıllık sessizliğini ağustos ayında çıkaracağı "Ahvays Ournumbered, Never Outgunned" albümü ile bozuyor. • Rock topluluğu Tesla, 10 yıl önce yayımladıklan "Bust A Nut" çaiışmasının ardından "Into the Now" adlı çalışmasını çıkanyor. • Sıdney"de yapılan bir Ash konseri sırasmda kaybolan 22 yaşındaki Ash hayranı Sean Kennedy hâlâ bulunamadı. • Scissor Sisters topluluğu, yeni albüm çalışmalan için, bir parçada Kylie Minogue ile kayıtlar yapıyor. SANATA BAKIŞ SELMİANDAK Avni Anıl ile Müzik Üzerine Türk rnüziğinin en popülersanatçılanndan beste ci Avni Anıl ile, uzun bir süre sonra yine eski dost luk ve sevgi içinde, tatilde olduğum Erdek'te güze bir rastlantıyla beraber oldum. Geçmiş anılann an- latımı yanı sıra, konu ve söyleşimiz doğal olaral< müzikle sınırlandı. Ne ilginçtir ki, müzığin içerdiği dopdolu ve çeşit- li konular arasında, Avni Anıl dostum, en önemli so- run olarak "yaratıcıntn" (besteci, söz yazarı, düzen- leyici) telif hakları durumuna değindi. "Sanat ve sa- natçı için başta saygı unsuru telif haklan için yapı- lan ve yapılabilecek mücadeledir. Ben de bu konu için şimdiye kadar yapabildiğim mücadele ve uğ- raşı için övünürüm doğrusu... Bu konuda hep bir- likte emekler verelim ve doğrulan, gerçekleri anla- tarak meslek biriiğimiz MESAM'ın uğraşısına, ona- yına ve başansına katkıda bulunalım" diyondu Av- ni Anıl. Popüler bestecimiz Avni Anıl'a müzik eğitimini sordum. - Tüm müzik eğitimimi Üsküdar Musiki Cemiye- ti'nde, Emin Ongan dönemindeki arkadaşlanmJa ça- lışarak yaptım. Her usulde, formda esefieri incele- yerek ve küçük-büyük usulleri kullanarak beste ha- yatımı genişlettim. - Beste çalışmalarınızda ağırlık taşıyan önemli faktörler kısaca nelerdir? - Bilimsellik ve engin bir repertuvara sahip olmak. - Çalışmalarınıza destek ve katkıda bulunanlar oldu mu? - Evet. Tanıdıklanm, yaratımlarımı güçlendirenler. Yayıncılığım. Gazeteciliğim. Şair ve müzisyen dost- lanm. - Bestelerınizde öncelikle dayandığınız temel un- surlar var mı? - Bu sorunuz çok önemli. Ben bestelerime baş- lamadan önce sözcüklerin anlamını ezgilerimle an- latabilmek, sonra bilimsel verileri, ömeğın prozodi denilen uyumu sağlayabilmek için uğraşırım... Her zaman söylüyorum: Ben besteci olarak akademis- yen bir musiki adamı değilim. Yeterince bilgim var sanıyorum, ama önemlisi duygu yolumdur. Eh, bi- raz da vasıflılığım var galiba! Hocalarım, ustalar ve arkadaşlanm öyle dıyorlar... Avni Anıl Türk müziğı alanında beste yaratıcısı olarak tanınmış bir sanatçı olmanın yanı sıra, yine kültür ve sanat uğraşılarıyla hizmet vermiştır. Bu gö- revlerinden bazılannı özetle analım: 15 yıl Istanbul Radyosu'nda gazeteci (redaktör) olarak, 10 yıl !z- mir Radyosu'nda müzik adamı olarak 25 yıl hizmet etmiştir. 1955 - 1958 dönemi Akşam gazetesinde Kazım Şinasi'nin patronluğu, Hıfzı Topuz'un yaz, işleri müdürlüğü ve Melih Cevdet Anday'ın sanat yönetmenliği zamanında çalışmıştır. 1967-1972 dö- neminde Dünya gazetesinde Bedii FaikAkın'ın yö- netimi altında her cuma çıkan kültür-sanat sayfası- nı yapmıştır. 1969-1972 yıllanndan 1985'e kadar Musiki ve Nota dergisinin yayımlanmasına katkıda bulunmuştur. "Anılarla ve Belgelerie Musikimiz Söz- lüğû", tek tip notaları içeren "Bestecilehmizden Ez- ov/er" fasikülleri, 1985'teBursa, 1986'daAdanaBü- yükşehir Belediyesi konserleri çalışmalan... 1990- 1993 Kültür Bakanlığı Izmir Devlet Klasik Türk Mu- sikisi Korosu Danışmanlığı ve uzman sanatçılığı... Diyarbakır, Elazığ, Samsun, Bursa ve Konya Dev- let Korolan'nda sınav komisyonu üyeliği... TRT'de Bir Besteci, Musikimizden Portreler, Müzik Konuk- lan, Sazdan Söze belgesellennde metin yazarlığı, da- nışmanhk ve müzik yönetimı görevlenni üstlenen Avni Anıl, dostça söyleşimızde genel olarak ülke- mizde müzik etkinliklerinin olumsuz yönde yoğun- laştığını ve tekrar gerçek sanat ve sanatçının uyan- ması gerektiğıni de belirtti. Taş medpesenin öyküsü • AFYON (AA) - Taş Medrese olarak da bilmen Afyon'daki 532 >ıllık Gedik Ahmet Paşa Medresesi, müzeye dönüştürme çahşmalannda rurubeti giderileme>ince, eski yapıtların depolanmasında kullanılmaya başlandı. Tarihi medrese, Cumhuriyetin ilk yıllannda Afyon Asar-i Atika Muhipleri Cemiyeti'nin çabalanyla, resmi müze deposu haline, 1933'te de Afyon Müze Müdürlüğü haline getirilmiş. 1933'ten 1970'e kadar karma müze olarak hizmet vermiş müzenin, 1971 'de Arkeoloji Müzesi'nin bulunduğu yeni binaya taşuımasıyla, Gedik Ahmet Paşa Medresesi etnografik özelliİdi taş yapıtların deposu olarak kullanılmaya başlannuş. Medrese, 1978'de başlatılan ve 1994'e kadar süren onanm, teşhir ve tanzim çalışmalan sonucu 1995'te Türk îslam Eserleri Müzesi olarak ziyarete açılsa da, rutubet giderilemeyüıce, 1996'dakapatılmıştı. Brkteyn mağapatermnı tarihi • DÎYARBAKIR (AA) - Diyarbakır'ın Lice ilçesiyle Bingöl arasında yer alan, Asur dönemine ait kalıntılann bulunduğu Bırkleyn mağaralannda kazı çalışmalan başlatılacak. Diyarbakır Müze Müdürlüğü paralel 2 kayalığın içinde bulunan 3 mağaradan birinci mağarada İO 1114-1077 yıllan arasında Asur dönemine ait kabartma çivi yazılı yazıtla ÎÖ 859-828 yıllanna ait çivi yazılı 2 yazıt bulunduğunu belirtti. Ikinci mağarada da genç antikçağa ait yapı kalınnlannın yanı sıra Asur dönemine ait yazıtlar bulundu. Aynca mağaralann tarihini ortaya çıkarmak amacıyla Almanya'dan bir ekip gelecek. 28 Ağustos'ta çalışmalanna başlayacak olan ekip Asur döneminin haberleşme merkezi de olduğu düşünülen mağaralarda yüzey araşhrması yapacak. Tirbe Höyüh'te süren kaalar • SÖRT (AA) - Türbe Höyük'te 3 >ıldır süren kazılarda ilginç sonuçlara ulaşılıyor. Kazı ekibi başkanı Haluk Sağlamtemür, verilerin höyükteki yerleşimin milattan önce 5 binli yıllarda başladığını gösterdiğini söyledi. Sağlamtemür, "Bulduğumuz ana tannça figürleri de burada düşündüğümüzden daha farklı sosyal gruplann yaşadığını gösteriyor. En önemli bulgulardan birisi de henüz tam çözemediğimiz çivi yazıh tablettir. Bu tablet, bölgede, düşünülenden daha çok örgütlü toplumlann yaşadığını göstermektedir" dedi. Münih Üniversitesi'nden Dr. Andreas Schachner ise bölgede Mezopotamya uygarlığına ait bulgulara rastlanmasının şaşırtıcı olduğunu vurgulayarak "Bu kazı yeni sorulann sonılmasına neden olacak" dedi.