Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 8 MAYIS 2004 CUMARTESİ
HABERLER
DÜNYADABUGUN
ALİ StRMEN
AyağımVanp Gidemedim
Öncekı gun, Sepetçi Kasn'nda yapılan, Avrupa
Bırlığı Turkıye Komısyonu'nun duzenledığı, AB Tur-
kıye Gazetecıler Konfearansı'n a davetlı ıdım
özölıkle Kopenhag KrıterlenveTurkıye'dekıre-
formlar surecı ıle ılgılı goruşlennnı tartışma bolumun-
de açKİamamı ıstıyoriatrdı
Topantıya, Turk basınmın AJB konusunda kalem
oynatnış ısımlen buyıJkelçıler AB temsılcılerı, kı-
mılennı tanıdığım ve Tûırkıye y\ yakından bıldıklen-
ne tank olduğum yabancı m-eslektaşlar davetlıy-
dıler
llk gjnu açılış konuşTnasını da, Dışışlen Bakanı
Abdulah Gül yapacakrtı
Davet sahıplenne, b u konudakı gerçek duşun-
cemı açıklamamamın benım ıçın ayıp olacağını,
açıklarnamın ıse o ortamda pek yakışık almaya-
cağını soyledıysem d e . çağnl-arında dırendıler
Ama ben yıne de ayağım vanp, gidemedim
Boye bır toplantıda, Turkıye'dekı reformlardan
soz etmış ve Ankara'm n AB üyelığını nasıl da hak
ettığım ballandıra ballandıra a-nlatmış olan Dışışle-
n Bakanı'ndan bırkaç saat sonra,
- Bakmayın bu reform lafiarına1
Hepsı kâğıt uze-
nnde ve lafta kalıyor, rnu dıye-cektım?
Aslında Turkıye'nın, .AKP ılctıdanyla, AB ıle çağ-
daşlığa grttıkçe daha ç o k yakl aşmak yerıne onlar-
dan gıttıkçe daha çok Lizaklaş^rak, bır islam Cum-
hunyetı'ne donuşmekte olduğjunu mu soyleyecek-
tım'?
Gerçekler bunlardı, uiuslararası bır toplantıda,
çıkıp bunlan anlatmak ne kacdar doğru olacaktı"?
• • •
Geçenlerde unlu ve cıddı Le Monde gazetesı
Turkıye'den "casse - tete" (kafa sıkıcı dılersenız
bunu seslılen ıncelterek de okkjyabılırsınız) dıye soz
edıyordu
Bu tur yakıştırmalara yannt vermek gerekmez
mıydı'?
Ama bunlara nasıl bır yanıt venlebılırdı'?
Yıllardır, AB kapısınds, Medine dılencısı gıbı avuç
açmış ve her defasında ya "Gıt başka kapıya'" ya
da "Bekle bakalım
1
" yanıtını almış bır toplumun
uyesı olmak bana haysıyetşıken (onur kıncı) gelı-
yor
Polıtıkacımız ve basınımızın temsılcılen de, bu du-
ruma karşı seslerını çıkanp bnr şey soyleyemıyor-
lar
Hem zaten ne dıyebılırler ki
1
?
Daha 1 Mayıs'ı ozgûrce ku"tlayamayan bır ulke-
dekı reformların ıçten olduğuınu kadın erkek eşıt-
lığını ayıp olmasın dıye telaffuz edıp yaşama geçır-
meyen bır ıktıdarın çağjdaşlaş ma hamlelennın ger-
çek bır anlam taşıdığını mı soyleyeceklerdı
9
Gerçı bunu ıçe karşı da, dışa karşı da yapan
meslektaşlarımız yok ctegıl
Ama doğrusu onları dınlernekten de sıkılıyor ve
bunlar ıle aynı safta yabancılann karşısında yer al-
maktan uzuluyorum
-*•••
Eskıden bu gıbı tavıriar karşısında bır soylemım
vardı
Turkıye'nın uyum yasalarını yırmıncı yuzyılın ıkın-
cı çeyreğının başında yaşama geçırdığını, Ataturk
Turkıyesı nın, yalnızca Avrupa'ya ya da Batı'ya oz-
gu sanılan kımı kurum ve kazanımlan 20 yuzyılda
ılk kez Avrupa ve Batı dışında bır toplumda uygu-
layarak, gerçek Avrupa muktesebatının evrensel-
lığını kanıtladığını salt bunun bıle AB ılebutunleş-
me konusunda mukemmel bı r ortak nokta olduğu-
nu soyluyordum
Ama artık boyle so/lemeye kalksam, başkalan-
nın olmasa bıle once kendımin bu sozlere gulece-
ğımı bılıyorum
2004 Turkıyesı'nın o kazanımlar ve o kurumlar
ıle ne ılgısı var kı?
2004 Turkıyesı artık ılımlı Isl am modelı olarak su-
nulmuyor mu dunyaya
9
Çağdaş Turkıye'nın en barız vasfı olan laıklık
ayaklar altına alınmıyor mu'
Butun bunlan yapan kadronun lıden, RecepTay-
yip Erdoğan'ın Avrupa'ya laıklık dersı vermesı kar-
şısında aklı başında bır adarn ne hıssedebılır kı?
Çağdaşlığımız bır takıyye lâiklığımız tanhı bır ef-
saneye donuşmedı mı
9
Bu durumda gıdıp de ne anlatacaktım'?
AB üyelığını hak ettığımıze oburlerını de ınandır-
maya çalışan komık bır yalancı mı olacaktım?
Yoksa "Ne konuşuyorsun uz Beyler, bu Turkı-
ye'nın AB veya herhangı bır çağdaş kurvmda ne
ışı var? Burada abesle ıştıgaMın anlamı yok'" dıye-
rek doğruyu mu soyleyecektıım?
Boyle bır "Doğrucu Davut" cşlevını yuklenmek ıçın
bır uiuslararası toplantıya katilmayayureğım elver-
medı
Ayaklanm varmadı, çağnlı olduğum yere gideme-
dim
Bu yazıyı okurlarsa, benı çağıran kışıler katılma-
ma konusundakı mazeretırnı de makul bulurlar
sanınm
Dava yeniden görülecek
26 Mayıs, Kaplan
içinkadergünü
ANKARA/KOLN
(AıNKA)- "Kaplancı-
tor"ın lıden Vletin Kap-
lan ın Almanya'dan sı-
nır dışı edılrnesı ıçın Al-
man hukumetınce baş-
latılan hukukı sureçte
"kritik" bır aşamaya
gelındı Kaplan dav ası-
nın yeniden goruşule-
ceğı Munster Yuksek
îdare Mahkemesı, 26
Mayıs'ta halka açık bır
duruşma yapacak Du-
ruşmanın ardından
mahkeme Kaplan'ın sı-
nır dışı edılıo edılmeye-
ceğıne karar verecek
Munster Yuksek Ida-
re Mahkenıesrnın 26
Mayıs'ta yapacağı du-
ruşma sırasında her ıkı
taraftn yanı sıra, uzman-
lann goruşlen de alına-
calc Duruşmanın ardın-
dan Mahkemenın bır-
ka_ç hafta ıçensınde ka-
rar \ ermesı bekJenıyor
Xaplan'a ılışkın hu-
kımkı sureçte daha once
"söirpriz'1
gelışmelenn
yaşandığı belırtılerek
Alman hukumetının ıtı-
razın sonucu konusun-
da "ihrryatlı bir iyim-
se»1ik" ıçensınde oldu-
ğı» belırtıldı
Bu arada, Koln'de ya-
yımlanan Express ga-
zetesınde yer alan bır
haberde, Koln kentının
ra<lıkal Islamcılar ıçın
hâılâ ılgı çekıcı bır yo-
re olduğu belırtıldı
Imam hatip liselerinin önünü açan ve YÖK'ü tasfiye eden tasanya tepkiler artarak sürüyor
'AKP laildiklegüreşiyor'Haber Merkezi - AKP ıktıdannın
ımam hatıp lıselennın onunu açan v e
YOK'u tasfiye eden 11 maddelık ta-
sansına tepkiler buyuyor Laık de-
mokrahk toplumun butun kesımle-
n, hukumetın çağdaş v e laık değer-
len yıpratmak ıstedığı goruşunde bır-
leşırken tasannın bır an once gen
çekılmesını ıstıyor
Pır Sultan Abdal Kultur Derneğı,
Pır Sultan Abdal 2 Temmuz Kultur \ e
Eğıtım Vakfı v e Hacı Bekta, Veh Kul-
tur \e Tarutma Derneğı Genel Mer-
kezi tarafindan ortak yapılan açıkla-
mada AKP'nın surpnz olmayan bır
şekılde çağdaş \ e laık değerlerle "açık-
tan güreş tutmaya" okullardan başla-
dığı belırtıldı Açıklamada "Biz bu
güreşin sonucunun nereye varacağını»
Çorum, Maraş, Sıvas \e Madımak
• AKP hukumetını çağdaş ve laık değerlen yıpratmaya çalışmakla suçlayan unıversıteler ve sıvıl
toplum orgutlen tasannın bır an once gen çekılmesını ıstedıler Pır Sultan Abdal Kultur Derneğı,
Pır Sultan Abdal 2 Temmuz Kultur ve Eğıtım Vakfı ıle Hacı Bektaş Veh Kultur ve Tanıtma
Derneğı Genel Merkezi uyelen de Mıllı Eğıtım Bakanlığı onunde protesto gostensı yaptı
kanîanüanndan bffivoruz. Tehdidin bo-
vııtu, salt Alevıkr ıçın tehdit olmak-
tanöteyegeçmişvenuiayet Çağdaş de-
ğerler ıçınde yaşamak ıstı>orum" di-
yen sağcı, soku, orta>olcu herkesi he-
def alan bir büyüklüge ulaşmıştırn
goruşu vurgulandı Daha sonra der-
nek uyelen Mıllı Eğıtım Bakanlığı
onunde protesto eylemı > aptı Bura-
da açıklama yapan Pır Sultan Abdal
2 Temmuz Kultur \e Eğıtım Vakfı
Başkanı MurtazaDemir, "Cumhuri-
yetin mabedi ve laikliğin kaksi" ola-
rak gorulen okullann, "din devieti
ozentikri" tarafindan ele geçınlmek
ıstendığını, bunun da ımam hatıp ya-
sası ıle sağlanacağıru belırterek >asa-
ya karşı herkesın sesını yukseltmesı
vedırenmesıgerektığınısoyledı Unı-
\ ersıteler \e sml toplum orgutlennın
tepkılen ıse kısaca şoyle
Atatürkçü Düşünce Demeği (ADD)
Genel Başkanı Erruğrul Kazancı
Toplumu, eğıtıme yonelık tehlıkele-
re karşı mucadeleye çağınyoruz
Irak'ta yaşanan emperyahst traiedı-
nın yaratıcılan Turkıye'ye de kılıf
\ e yontemı kendılennce belırlenmış
bır şekıl bıçmışlerdır
Eğföm-Sen Genel Başkanı \laaddin
Dinçen "Vapılmak ıstenen değışıklık-
ler egıtımı ıçınden çıkılmaz bır bata-
ğın ıçıne çekecek AKP ıktıdan ımam
hatıplıler ıçın mılyonlarca oğrencıyı
gozden çıkarmaktadır thtıyaç fazlası
ımam hatıp lıselen, genel lıseye donuş-
turulmelıdır
Eğıt-Der GenelBaşkanı Kasun Koç:
Tasanyla hem unıversıtelerın çağdaş ve
laık >onetıcılen bır kalemde tasfiye
edılecek dığer yandan da hukumetın
arka bahçesı olan laık eğıtımın karşıt
potansıyelı durumuna getınlmış olan
ımam hatıp zıhnıjeh topluma \e >o-
netıme egemen kılınacaktır
Emniyet Müdürü şaşırttı
Cerrah
y
tan
kanunsuduğa
teşvik• Cerrah Bır ılçe müdürünün
benım talımatımı dmlememesı dıye
bır şey söz konusu olamaz Kanunsuz
da olsa yenne getınr, getırtınm.
ALPERTURGUT
AKP'mn Istanbul'dakı kadın yonetıcılennden
NJ), polıs dov duğu ıçın gozaltına alınan
bufecı kocası A.D"nın serbest kalması ıçın
"yakın dostu" Içışlen Bakanı Abdulkadir
Aksu'yu arayınca tstanbul Emniyet
Mudurluğu'nu sarsan bır skandal vaşandı
Iddıaya gore, lstanbul Emniyet Muduru
Cdalettin Cerrah ın araya gırerek "sanıklan
serbest bırakması'" yonunde u>ardığı Maltepe
Ilçe Emniyet Muduru Ali Murat Dağlı,
"torpik ian >erme>ince" gorev ınden alındı
Bostancı Iskelesı onundekı bufecılerle
polısler arasında "hatalı park" yuzunden
tartışma çıktı Organıze Suçlar Şube
Mudurluğu'nde gore\lıpolısler, bufecıler
tarafından tartaklandı Uç polısın hafıf şekılde
yaralandığı ola>ın ardından Maltepe Ilçe
Emnıyet Mudurluğu ekıplen 10 kışıyı
gozaltına aldı Gozaltına alınanlardan
A D"nın AKP lstanbul Sosyal tşler Başkam
olan eşı N D, Içışlen Bakanı Aksu'ya ulaşarak
kocasının serbest bırakılmasım nca etrı Aksu
da durumu tstanbul Emniyet Muduru
Cerrah'a ılettı Cerrah da Maltepe tlçe
Emniyet Muduru Dağh">ı ara>arak gozaltına
alınanlann serbest bırakılmasım ıstedı Dağlı
ıse haklannda yasal ışlem başlamış zanlılan
bırakama> acağını so> ledı Yaşanan bu olayın
ardından oncekı gun Maltepe Ilçe Emnıyet
Muduru \lı Murat Dağlı'run gore\ ven
değıştınldı Dağh'nın surgune gondenlmesıne
yol açan zanlılar oncekı gun Kartal
Adlıyesı'ne goturulduler \KP'lı kadın
yonetıcının kocası A D \e 6 kışı serbest
kalırken, Cemalettin Kılıç kardeşı \liKıüç\e
kuzenlen Burhan Kılıç ıse "kamu duzenini
bozmak ve polise muka>emet gosternıek"ten
tutunkladı Cerrah ıse dun gazetecılenn
sorulannı yanıtlarken ^aşırtıcı açıklamalarda
bulundu ^Basuıda yanhş değerlendirilmiş.
Ancak. emnivet muduru olarak bu- talimat
vermişsem, mutlaka \erine geür" dıyen
Cerrah şunlan soyledı "Bir ilçe müdüninun
benim taümaümı dinlememesi dhe bir şe> soz
konusu olamaz. Kanunsuz da olsa \erine
getirir, getirtirim. Onun sonuçlanna ben
kendim katlanınm. \ma arkadaşunızu yerine
getirmenıe gibi bir sorunu \ok." Cerrah,
Dağlı "nın "görevde yetersizük" gerekçesıyle
merkeze alındığını ıfade etrı
İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN
YÖK'Ü PROTESTOYA DAVA
95 öğrenci için
5yıl hapis istendi
ÖĞRENCÎLERDEN UYARI
Fakültede oturma
eylemiyaptdar
ANKARA(Cumhuri-
yet Bıirosu) - Ankara
Cumhunyet Başsavahğı,
Kızılay'da 13 Mart'ta
gerçekleştınlen YOK'u
protesto eylemıne katı-
lan 95 taşı hakkında, 3 yıl
ıle 5 yıl 9 ay arasında de-
ğışen hapıs cezası ıste-
mıyle dava açtı
Basın Sa\cısı Kürşat
Ka>TaI. 13 Mart'ta ger-
çekleştınlen YOK'u pro-
testo eylemıne ılışkın yu-
ruttuğu soruşturmayı ta-
mamladı Iddıanamede,
"üniversite öğrencileri
hakkında açılan soruş-
turmalarUe\ OK'ü pro-
testo etmek" amacıyla
değışık ıllerden 38 oto-
busle Ankara'ya gelen
eylemcılenn katılımıyla
yaklaşık 1400 kışının
Kurtuluş Parkı'nda top-
landığı belırtılerek slo-
gan atıp halay çeken gru-
bun. oğle saatlennde Ko-
lej 'de yolu çıft taraflı ola-
rak trafığe kapadıklan
kaydedıldı
Eylemcılenn güvenlık
guçlenne karşı taş atma-
ya ve çevreye zarar ver-
meye başladıklan anlatı-
lan ıddıanamede, eylem-
cılere aşamalı olarak mu-
dahale edıldığı kaydedıl-
dı
Iddıanamede, 94 kışı
hakkında, "hükümetem-
rine karşı gelenler" suçu
uyannca3'eryıldan5'er
yıla kadar hapıs ıstendı.
TARKANTEMUR
Oğrencı Koordınas-
yonu uyesı oğrencıler,
AKP hukumetı tarafin-
dan hazırlanarak
TBMM'ye gondenlen
YOK Yasa Tasansf nı
protesto etmek ıçın dun
lstanbul Unıversıtesı
(IU) Hukuk Fakultesı'm
terk etmeyerek bır gun-
luk oturma eylemı
yaptılar.
Bılımsel eğıtım anla-
yışırun unıversıtelerde
yerleşmesı yonundekı
ısteklermı dıle getınnek
amacıyla 1 gunlukuya-
n eylemı başlattıklannı
soyleyen oğrencıler, hu-
kumetın oğrencı uyan-
smı dıkkate almaması
halmde uzun surelı ış-
gal eylemı yapacakla-
nnı soyledıler
YOK taslağma karşı
unıversıte senatolann-
dan tepkımesajlanya-
yımlanırken Oğrencı
Koordınasyonu uyesı
250 oğrencı IU Hukuk
Fakultesı amfısını terk
etmeyerek bır gunluk
oturma eylemı başlattı
Trabzon, Kocaelı, Edır-
ne. Adana Mersın, An-
kara, Eskışehır, Izmu-,
Balıkesır, Bolu, Çanak-
kale'den gelen oğrencı
temsılcılen "üniversi-
telerde söz sahibi ol-
mak" ıstedıklennı be-
lırttıler
Turk Eğitim-Sen Genel Başkanı Şu-
SKİp Ozcan: Tasan >f
uksekoğretım sıs-
temını 21 yuzyıla taşı\acak bır ço-
zum onensı getırmıyor Tasanyı de-
mokrasıden ve katılımcılıktan uzak
bulu>oruz
Çukurova Universitesi Senatosu: Ta-
san toplumsal banşı zedeieyecek \ e unı-
\ersıtelen ıçınden çıkılmaz sorunla-
nn ıçıne surukleyecektır
Dicle CnKersitesi Senatosu: Duzen-
lemenın durdurulması tum kesımlenn
uzennde uzlaştığı çağdaş bır Yukse-
koğretım Yasası'nın çıkanlması ge-
rektığı kanaatım taşıyoruz
AtatürkÜnivBrsitesi Senatosu: Turk
yuksekoğretım sıstemı tasfiye nıte-
lığındekı bu tasan ıle hıçbır bılımsel
temele \e bugunku gelışmış ulkele-
nn kabul ettığı ve uyguladığı ozerk-
lık knterlenne dayandı-
nlmadan değışnnlrnek ıs-
tenmektedır
Turk Fizik Derneği İz-
mir Şubesi \ onctim Ku-
ruhı Başkanı Ka>1ıan Kan-
tarh: Yasa onensınde unı-
\ ersıtelenn karşı çıkmak-
ta kararlı olduklannı ba-
şından ben bıldıklen ımam
hatıp lıselen konusuyla,
unı\ ersıtelenn şımdıye ka-
dar bılerek çozmedıklen
kadro ve ozluk sorunlan-
nın çozumlenmesını ongo-
ren maddelenn eşzamanlı
olarak bulunması, ıküdann
laıklık karşıtı u> gulamala-
nna ses çıkarmayacak bır
unıv ersıte beklentısıne gır-
dığını gostermektedır
YeniKuşakKo> Enstitu-
leri Derneği Başkanı Prof.
Dr. Kemal Kocabaş: Bu ta-
sanyla Oğretım Bıriığı Ya-
sası rafa kaldınlarak doğ-
rudan cumhunyet hedef
alınmaktadır
Kadın Araştırmalan
Derneği Başkanı Gulsevil
Erdem: Toplumu ve dev-
Ietı her yonden dın kıska-
cına almaya çalışan gunu-
muz ıkûdan ımam hatıp lı-
selen ıle ılgılı son gınşımı
ıle laıkhğe ters duşen uy-
gulamalanna bır yenısını
daha eklemıştır
Mımar Sman Guzel Sa-
natlar Unıversıtesı (MSU),
Guzel Sanatlar Fakultesı
Sınema Televızyon Bolu-
mu oğrencılen ıse "YOK
YasaTasan9"nın bazı mad-
delennın değıştınlmesı ıçın
Mıllı Eğıtım Bakanlığı'na
venlmek uzere ımza kam-
panyası başlattılar
Kocaelı Unıversıtesı
Rektoru Prof Dr Baki
Komsuoğlu, Bakan Çe-
lık"ın yasa tasansının uz-
laşma ıçınde hazırlandığı
ıddıalannın gerçeğı yan-
sıtmadığını açıkladı Prof
Komsuoğlu, Urm ersıtele-
rarası Kurul (UAK) adına
Başbakan ErdoğanTa go-
ruşen 7
kışıhk heyet ıçın-
de yer aldığını anımsatarak
"\asa tasansının goruşul-
mesihaznianmasıvmmu-
tabakata \ anlması gibi bir
sureç içensuıde olunma-
mıştır. Kamuovıınun be-
nimsemeveceği. akademik
çevrelerce tasvıp gormeje-
cek hıçbir oluşumun için-
de oimam soz konusu de-
ğUdü-" dedı
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tı
Anayasa değışıklıklerıyle bıriıkte
gundeme gelen "kadın erkek eşıtlı-
ğı" maddesının kadınlar lehıne "po-
zıtıf aynmcılık" ıfade eden paragraf-
lan once AKP yonetım kademelerın-
de, ardından TBMM Komısyonlann-
da ortadan kaldınldı Geçenlerde bır
TVkanalında Kultur veTurızmBaka-
nı Erkan Mumcu'yla da aynı konu-
yu tartıştık Erkan Mumcu, "pozıtıf
aynmcılık"a karşı olanlardandı Ona
gore boyle bır aynmcılık kadını "aşa-
^/"gorenbıranlayışınurunuydu Ka-
dınlara boyle bır ayrım getırmek ka-
dını haksız bır kazanca yoneltmek
anlamınagelıyordu Asıl olan kadının
eğıtım duzeyını yukseltmek onun-
dekı engellen kaldırmaktı Haklaronu
takıp ettığı zaman bır anlam kazana-
caktı
Aslında Mumcu'nun soyledığı bı-
lınen "er#(e/<"goruşlerdı Pozıtıf ay-
nmcılık" kadına hakkı olmadığı hak-
ları vererek ona haksızlık etmek sa-
yılacaktı Tabıı bu goruşlen savunan-
lar da erkekler Onlar kendı aleyhle-
nne olacak boyle bır yontemı "zınhar"
Pozitif Aynmcılık Neden Onemli?
kabul etmıyoriardı Neydı pozıtıf ay-
rımcılık Örneğın sıyası mucadelede
kadınlar lehıne kota koymaktı Bır
partının aday lıstelennı yaparken bel-
iı oranda kadının hstelerın seçılecek
yerierıne konmasıydı TBMM'de şu
anda 24 kadın mılletvekılı bulunuyor
Eğer partıler kadın kotası koymuş ol-
salardı, Meclıs'te en az 100 kadın
mılletvekılı olacaktı
Bu da yasalar yapılırken, karariar
alınırken, toplumumuzun yuzde
50'sınden fazlasını oluşturan kadın-
lann da haklannı dıkkate almak an-
lamına gelecektı
Kotaya ıtıraz eden erkek egemen
soylemın şoyle bır ıddıası bulunuyor
Tansu Çiller de kadındı ve başbakan
oldu kadınlar lehıne bır şeyler yap-
mak bır yana çok kotu baskıcı bır re-
jımın uygulayıcısı oldu Bır yonuyle
doğru olan bu goruşun, dıkkate al-
madığı bazı gerçekler de var Tansu
Çıller, yuzde 95'ı erkek olan bır Mec-
lıs'ın uyesıydı bu nedenle onu yon-
lendıren kadınlığından çok erkek ege-
men havaydı Ayncadunyanın gelış-
mış bırçok ulkesınde kadınlar lehıne
kotalar konuyor Bu kotaların bırço-
ğu da kadınların gucu ve etkısıyle
gerçekleşıyor Isveç'tekı orneğı bılı-
yorum Sanıyorum 1995 seçımlerı
oncesıydı Isveçtekı buyuk partıler lıs-
telenneazsayıda kadın almışlardı Ul-
kenın onde gelen kadınları toplantı
yaptılar ve eğer bu lısteler değıştın-
lıp kadınlar lehıne kota uygulanmaz-
sa seçımlere ayn bır kadın partısıyle
katılmaya karar verdıler
Bu etkılı çıkış partılen yola getırdı
Iktıdardakı Isveç Sosyal Demokrat
Partısı, kadınların onerdığı fermuar
sıstemını kabul ettı Fermuar sıstemı,
lıstelenn bır kadın bır erkek şeklınde
duzenlemesını ıfade edıyordu Lıs-
telenn değışmesıyle yapılan seçım-
lerde Isveç Parlamentosu'nun yuzde
42'sı kadınlardan oluştu Hukumetın
ıse yansı kadındı Bu oran hıç genye
gıtmedı, kadınlar bır daha o eşığı hıç
yıtırmedıler Iskandınav ulkelennde
başlayan bu değışım ruzgârı adım
adım Avrupa'nın dığer ulkelennı de
sardı Almanya, Ispanya da bu ker-
vana katıldılar
• • •
Isveç gıbı kadının etkılı olduğu top-
lumsal yaşamda bır ağırlığının bu-
lunduğu ulkelerde bıle "pozıtıf ay-
nmcılık" gerektığıne gore, Turkıye gı-
bı ulkelerde çok daha fazla gereklı-
dır Isveç'te, Almanya'da kadınlann
onemli bır kısmı kendı kendısını ge-
çındırebılecek kadar para kazanabı-
lıyor, bu nedenle erkeklere bağımlılı-
ğı daha az
Yine de bu ulkelerde eşıtlığın oldu-
ğundansozedılmıyor Kadınlar yasa-
lardakı, uygulamadakı eşıtsızlığe kar-
şı mucadele edıyorlar Bu amaçla or-
gutJenmeleroluşturuyorlar isveç'tesırf
bu amaçla "Eşıtlıkten Sorumlu Ba-
kanlık" kurulmuş durumda, heralan-
da cınsıyetten kaynaklanan eşıtsız-
lıklerle mucadele edıyor
Turkıye'dekılenn "once sosyal şart-
lardeğışsın"öedMen gerekçe Isveç
ıçın one surulemez Çunku, Turkı-
ye'dekı kadınlann Isveçlı kadınlann du-
rumuna gelmesı ıçın belkı de onlar
cayılıngeçmesıgerekır Orayagelın
dığınde bıle pozıtıf aynmcılık gerek
tığını Isveçlı, Norveçlı, Fınlandıyalı
Alman, Ispanyol kadınlar savunma
ya devam edıyorlar ve bu ılkeyı uy
gulatıyorlar
Bu nedenle once gelışelım, sonrs
hukuku değıştırelım teonsı tamamer
sorunu ertelemeye yonelık bır oyun
dan ıbarettır Bu konudakı karan ka
dınlara bırakmaktır doğru olanı Çun
ku sonuçta bu eşıtsızlığın acısını on
lar çekıyorlar
AKP'lılenn "pozıtıf aynmcılık" ko
nusundakı tutumlan, demokrasıyı he
nuz bır şekıl olarak anladıklannı or
taya koyuyor Kadınların yaşamın he
alanında guçlu olmadığı bır ulkede de
mokrasıden soz edılemez