Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ftTFA CUMHURİYET 8 MAYIS 2004 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
PUMTAZ SOYSAL
lanlış Beklentiler
DIŞ polıtıkada Kıbrıs ve Avaıpa Bırlığı bakı-
rndan gelınen noktalar bırkaç notla ozetlene-
br.
3ırıncısı, Annan Planı'yla onemlı odunler verı-
lek ve en başta "bırıncılhukuk" konusunu çoz-
n>denTurktarafının "eyef"esuruklenmışolma-
sbeklenen sonuçları vermış sayılmaz Tam ter-
sıe, bazı çozumiere evet" denmış olmasının
cblomasıdekı anlamı ve sonucu şudur: O ço-
zmler konusunda artık başka bırtutum takınmak
vya daha fazlasını ıstemek son derece guçleş-
rrş, hattâ olanaksızlaşmıştır Kiprianu donemın-
dt Denktaş Kuzey'dekı toprağın yuzde "29 ar-
tı /a ındırılmesıne razı olmaya zorlanmıştı, o za-
rmndan ben bu yuzdenın ustune bır turlu çıkıla-
rryor
kıncısı, "evef'demekleyaratılan beklentılerın
bıyuk olçude boş olduğu da anlaşıldı Avrupa,
geek Avrupa Bırlığı, gerekse Avrupa Konseyı
olırak, Yunanıstan'ın ve "Kıbrıs Cumhunyetı"nm
tusağı durumunda. O cephede "tanınma" şım-
dı k soz konusu bıle değıl Ambargolann ve baş-
ka sınırlamaların kaldırılması, eskıden olduğu gı-
bı şımdı de ancak "meşru" Kıbrıs hukumetı sa-
yılan Rum Yonetımı'nın kanallanndan ya da mu-
saadesınden geçerek mumkun olabıleceğe ben-
zer.
jçüncusu, Kıbrıs konusunda verılen, amaçok
şu<ur Papadopulos ve Rusya "sayesınde" ger-
çekleşmeyen odunler AB'nın Turkıye konusun-
dekı tutumunu yumuşatmaya yetmemıştır.
viuzakere tanhı verılıp verılmeyeceğı hâlâ bı-
ImTiıyor, ama, verılse de, o muzakerelerın on beş
yılkadar surebıleceğı çeşıtlı ağızlardan neredey-
se kesın ve bılınçlı bıçımde tekrarlanmakta Bu-
na karş/lık, Sayın Talat'ın VVashıngton'da gordu-
ğt "husn-u kabul' gostermıştır kı, Amenka, bun-
den boyle Kıbns'takı Turk tarafına daha sıcak ve
hıç de "jeo-stratejık" amaçsız olmayan bır bakış-
la bakma eğılımındedır
Ama, dıkkat edılmesı gereken bır başka nok-
ta var kı, o hepsınden onemlı. Sayın Talat, An-
kara'nın sıyasal teşvıkı ve Kuzey Kıbns halkının
Avrupalılık ozlemı sayesınde geldığı başbakan-
lık makamını, ulkesının ekonomısıne canlılık ka-
zandırmak ve doğru durust kalkınmayı yoluna
koymak yenne, Ankara'dan koparak ne yolla olur-
sa olsun Avrupa'nın bağrına sığınmak ıçın kulla-
nacağa benzıyor. Guney'dekı "kardeş partı"
AKEL'ı zamanla yenı bır referandum konusunda
ıkna edıp artık kapanmış olması gereken Annan
Planı'nı canlandırma nıyetının belırtılenne hemen
hemen her demecınde rastlanmakta.
öteyandan, kendı partısının genel tutumunda,
o Plan olmadan da, AB'yle kurulan yenı bağları
Turkıye'den gelebılecek nufus akışına karşı kul-
lanma eğılımı sezılıyor Adadakı Turk askerî var-
lığının sağladığı koruyucu kalkan gensınde gelış-
tınlen bu "kopuş" stratejılerının "paradoksal" tu-
haflığı ortada
Kıbns, Turkıye ıçın, herhalde adadakı bırkaç po-
lıtıkacının heveslerıne, nıyetlenne ve hesap-
larına terkedılmeyecek kadar onemlıdır
Midhat Paşa ve Ziraat Bankası...
Mıdhat Paşa. XIX yuzyılın seçkın de\ let adamlanndan bındır Valı olarak gorev
yaptığı yerlerde kalıcı eserler bırakmış, ulkenın ekonomısınden eğıtımıne kadar her
sorunuyla ılgılenmış ve çozumler uretmıştır Emnıyet Sandığı'nın, kız ve erkek
meslek okullanntn kurucusu da Mıdhat Paşa'dır tmparatorluğun keyfı değıl, halkın
katılımıyla yonetılmesını savunanların başında Mıdhat Paşa gelmektedır
Prof. Dr. Zeki ARIKAN
Bıze hurrnetı sen \erdm exet sen \erdın
Bıze ınsanhğı humvet u mılhyetle
Tevfik Fıkret, Mıdhat Paşa Içın
T
artzımat, Osmanlı Imparatorluğu'nu
ekonomık ve malı > onden Avrupa'nm
tutsağı durumuna getınrken kımı
olumlu gelışmelere de ortam hazır-
ladı Burokratık v apının > enılenme-
sı çağdaşeğıtımegıdenyolunaçılması.hukukun
kısmen de olsa laıkleşme surecıne gırmesı. oz-
gurluk \atan. meşrutıyet, efkâr-ı umumıye (ka-
muoyu) ka\Tamlannın guncelleşmesı, basın-ya-
> ın alanındakı gelışmeler Kısaca bunlar ara-
sında sayılabılır Tanzımat'ınen olumlu \onlenn-
den bın de ulke sorunlanna duyarlı, çokuşun ne-
denlennı sorgulayan >enı bır avdın tıpının \etış-
mesıne olanak veraıesıdır IboiHaktun°unu
Dev-
let nasıl ofea çokecektir" felsefesı yenne terakki
duşuncesını benımseven bu ajdınJar. bır oncekı
yuzyılda yoktu Bunlan, basıt bır "kopyacT ola-
rak suçlamak versızdır. anlamsızdır Aynnnva
gırmeden bu doneme damgasını vurmuş bır bu-
yuk adamdan. Midhat Paşa'dan soz etmek ıstı-
yorum Bu konuva eğılmemın nedenı, onun olu-
munun (daha doğrusu Padışah tarafından katlı-
nın) 120 vıldonumu olması (8 Mayıs 1884) \a-
nında. TC Ziraat Bankası şubelenndekı resımle-
nnın sokulup atılmasına karşı duyduğum tepkı v e
denn acıdır Turkıv e Cumhunyetı Ziraat Banka-
sı şubelennde Ataturk'unfotoğrafıvanındaası-
lı bulunan bu sakallı Osmanlı pasasının resmı
acaba gereksız vere mı buralara konulmuştu
9
Onun bu resmının kaldınlmasına karar v eren sa-
yın burokratlar \oksa bır yanhşi mı duzeltıyor-
lardı"" \ a da "tasamıf" gerekçesıne mı sığınıy or-
lardı Hıçsanmıvonım Buyruk acaba nereden gel-
mıştı
1
Her şev. den once Mıdhat Paşa'nın kım ol-
duğunu bılıyorlar mi\ dı
7
Yanıtlanması zor bırkaç soru Yetkılıler bu so-
rulann yanıtlannı aravadursunlar. olav ın o kadar
basıt olmadığının altını çızmek gerekır Şımdıye
kadar bunun uzenne gıdılmemesı, kınanmama-
sı da esef \ encıdır Hemen her fırsatta Cumhun-
yet"ın bızı koklenmızden, tanhımızden kopardı-
ğını ılen surenler, boyle bır tutum karşisinda nı-
çın sessız kalıyorlar. kalabılıyorlar"'
Evet. Mıdhat Paşa. XIX yuzyılın seçkın dev-
let adamlanndan bındır \alı olarak gore\ yaptı-
ğı yerlerde kalıcı eserler bırakmış ulkenın eko-
nomısınden eğıtımıne kadar her sorunuyla ılgı-
lenmış ve çozumler uretmıştır Emniyet Sancb-
ğı'nın, kız % e erkek meslek okullannın kurucusu
da Mıdhat Paşa'dır tmparatorluğun keyfı değıl,
halkın katılımı> la y onetılmesını savunanlann ba-
şında Mıdhat Paşa gelmektedır
1876 Anayasası. butun sakatlıklanna karşın
onun esendır ve şenatın egemen olduğu bır ul-
kenın de anayasah bırduruma gelebıleceğını ka-
nıtlamıştır Asıl uzennde durmak ıstedığım nok-
ta. Mıdhat Paşa'nın Zıraat Bankası"nın kokenı olan
Memleket Sandıklan m kurmasıdır (1863) Os-
manlı lmparatorluğu bır tanm ulkesıydı ama ta-
nmı gelıştırecek. koylulen koruyacak kurumlar-
danneredeysetamamenyoksundu Çıftçıler.mu-
rabahacılann. seiemciferin, tefecüerin ağır baskı-
sı altında ezılıy orlardı Bunun farkında olan Mıd-
hat Paşa. 1863 yılında Nış ın Pırot kasabasında
ko> luy e duşuk faızlı kredı sağlav acak Memleket
Sandıldan"nın temelını attı Bu kuruluşun ışley ı-
şı şoyle ıdı Koyluler imece yoluvla kımsenın
rnulkıyetınde olma\ an topraklan surecek. elde edı-
len urun pazarda satılacak \e kazanç, Memleket
Sandıklan'na yatınlacaktı Işte buradan kovlule-
re duşuk faızlı kredı venlecektı Mıdhat Paşa'nın
bu u> gulaması kooperanfçılık tanhının onemlı bır
asamasıdır Uluslararası tanmsal kredı tanhınde
de onemlı bır yer tutar Memleket Sandıklan ul-
ke çapında > aj, gınlaştı Daha sonra bunlar Me-
nafıSandıklan'nadonuştu 1888>ılındau
Mena-
fî Sandıklan'mn yerine geçmek uzere bir Ziraat
Bankası'nın teşkflme" karar venlmış \ e soz ko-
nusu ^andıklann 3 mıKon altım geçen serma>e-
sı >enı banka\a de\ redılmıştır Bu banka. ulke-
nın tanmına. ekonomısıne. malı\ esine çok buvıok
hızmetlerde bulundu Ikmcı Meşrutı>et donemı-
ne kadar sermayesı tamamen "miüi'' olan tek
banka Ziraat Bankası'vdı Banka Cumhunvet
donemınde yenı yapılanmalarla varlığını surdu-
rerek gunumuze kadar geldı \ ıne Cumhunv et do-
nemınde bankanın genel mudurluğunu \ apan bı-
lınçlı yonetıcıler, her fırsatta Mıdhat Pasa"> a du-
vnlan "minnet borcu'"nu çeşıtlı etkınlıklerle \e-
nne getırmekten gen kalmadılar (\a\ın anma
programlan, pul emıs\ onu. muze. sergı \ b ) Şım-
dı ulkemızde bo\ le bır kuruluşun temelını atmış
olan Mıdhat Paşa'nın resmını Ziraat Bankası şu-
belennden sokup atmanın anlamı nedır acaba1
Son olarak bu- konuva değınmek ıstıyorum
Mıdhat Paşa. her şe\ den once bu ulkede koope-
ratıfçılık ruhunu mandıran bır kımse olarak da
tanhe geçmıştır Bırleşmek şırket kurmak ortak
bır sermave bınkımı sağlamak hem kentte hem
de kırsal kesımde yaşayan ınsanımıza vabancı
ıdı A>dın(Izmır)ValısıKamilPaşa. 1900 >ılın-
da koylere gonderdığı bır genelgede kov lulenn
kendı aralannda bırleşerek kuçuk bır pav la bırer
bakkal dukkânı açmalannı, bovlece sovgımcu
tuccar ve gezgıncı esnafin elınden kurtulmalan-
nı salık venvordu Iştebukoybakkallan sorunu.
tzmır'ın Ahenk gazetesının sayfalannda onemlı
bır vankı buldu Bır yanşma açıldı Gondenlen
>azılar gerçek anlamda. Zi>a Somar ın devışıy-
le bır ko> darvasıedebıyab oluşturacak nıtelık ve
nıcelıktevdıler Bırleşmenın oncelıkle bırtoplum
bılıncı ve ruhu ıçınde karşılıklı gore\le sağlana-
bıleceğını savunan bu yazılarda. ılk aşamada ca-
hıllığın >ok edılmesı tıcaret şu"ketlennden once
akıl, fıkır şırketlen kunılması gerektığı uzennde
duruluyordu Gerek II Meşrutıvet donemınde
gerek Cumhunyet donemınde kooperanfçılık ala-
nında atılan adımlar v e elde edılen başanlar ka\ -
nağını ve hızını hep Mıdhat Paşa'nın duşun-
celennden aldı Onun resmını ındırebılırsınız,
fakat Mıdhat Paşa ruhunu olduremezsınız
Kemalist Türkiye ve Lozan...
Bahir M. ERLRETEN Hukukçu
Anıaçlan açısından tanım- laf Devletlen temsılcılen ıle
landığında K.emalızm. Ulusal
Ant sınırlan ıçınde. Llusal
Kurtuluş Ulusal Tam Bağım-
sızlık ve çağdaşlaşma ıdeolo-
jısıdır
Bu ıdeolojının ılk ayağını
oluşturan Ulusal Kurtuluş,
Osmanlı'nın, Bınncı Dunva
Savaşı'nda yenılgı>T kabul
etnğı, 30 Ekım 1918 gunu, 1u-
ımzalanan Mondros teslımi-
yet sozleşmesının, duşman-
lara terk zorunda bırakıldığı
topraklann otesınde, bundan
boyle, bır kanş toprağuı ve-
nlmemesı ıçın. Atatürk ön-
derlığınde başlatılan Kurtu-
luş Savaşı mıdır
9
Osman-
lı'nın geçmışte yıtırdığı top-
raklann faturası Ataturk'e
Sıvı hali!
Katı hali!
o
Dunyanın en ozel zeytınlen kabu! edılen KUZEY EGE zeytınlerınm, ozenle seçılıp tanamen doğal
yontemlerie hıçbır katkı maddesı olmaksızm sıkılmasıyla elde edılen Tarş Naturel Sızma Zeytınyagı
gerçek bır meyve suyu nıtelığındedır Uluslararası Zeytınyagı Konseyı tarafından kalıtesı onaylanan
tek Turk zeytınyagı olan Tanş, Ege'nın o doyulmaz Iezzetını katışıksız olarak sofranıza getınyor
o
cl0Oha<ıkı % 100 Tanş'
çıkmaz Başka bır deyışle.
Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın
esas amacı. Mondros'un ağır
koşullan ıle yetınmevıp Tur-
k'un son kalan v-urduna ya-
pılan saldınlara karşı, Turk
Ulusunun ortaklaşa duşmana
başkaldırmasıdır Gazı Mus-
tafa Kemal'ın onderlığınde
başlatılan bu ulusal savaş,
tum olumsuzluklara karşın
başan ıle sonuçlanmış. duş-
manlar tum cephelerde, Ulu-
sal Ant'ın sınırlan dışına çı-
kanlmıştır Lozan Antlaşma-
sı, bu utkunun, tum duşman
devletlere onaylatılmasını
sağlayan uluslararası hukuk
belgesıdır Ulusal Ant'ın Ke-
malist ıdeolojıdekı yennı ve
değennı kavTayamayanlar. el-
bette, Lozan'ın da yennı ve
değennı bılemezler
Bu değen çarpıtanlar. her
zaman v ardı şımdıden son-
ra da olacaktır \mabugune
kadar, bu tanhsel gerçeklen
saptırma gınşımı cumhun-
v et gıbı. Ataturk v e onun ıde-
allenne gonulden bağh Cum-
hunyet gazetesuıde de çıka-
bıleceğı akla gelmezdı Sanı-
nm bu talıhsız olay, cumhu-
nyet devletını kuranlar ka-
dar, Cumhunvet gazetesının
kurucusu Viınus \ adi ve Na-
dir Nadi'ın de kemıklennı
sızlatmış olmalıdır Bunun
da otesınde, bov le talıhsız bır
v azı. Ataturkçulere karşı ya-
pılmış bır haksızlıktır
Ev et, ne v azık kı, bır koşe
yazan, Toktamıs Ateş, uste-
lık tum Atatûrkçu mıllıvetçı
kesıme karşı saldırgan ıfade-
lerle kaleme aldığı yazısında.
Ataturk'un. Lozan'da verdı-
ğı odunlen (
l 0
) şoyle sıralı-
yor "Irak. Surive, Lübnan.
Filistin, Kuveyt, Katar, Du-
bai, BAE, Yemen 1. Dünva
Sas-aşı'iKİaetimizden çıknuş."
Aynca. Mısır, Kıbns ve ada-
lar da aynı bıçımde, elımız-
den çıktığı halde, Ataturk
"toprak yhirıııek'' suretıyle
(
| 0
) Lozan'da bunlan kabul ve
tescıl ettırerek odun vermış
1
Bunlarla da yetınmemış, Bo-
ğazlar'da en buyuk odunu ve-
rerek buyuk hatalar ışlemış ve
butun bunlan sulh ıçuı yap-
mış
1
tlk balaşta ınanılmaz goru-
nen bu soy lemler, hıç de rey -
tıngı olmayan bu koşe>e, o
gun epeyce ılgı toplamışnr
sanınm Bıryazar-kımolur-
sa olsun- Cumhunyet gıbı bır
gazetede bu çarpıtmayı nasıl
yapabılır'' Nereden duzelt-
meye kalkılsa tutar yen y ok
Nereden baksanız, guya Ata-
turk'un ve İnöniı'nun toprak
yıtırmek suretıyle (') duşma-
na bıraktıklan topraklar, bu-
gunun Turkıyesı'nden ıkı kat
daha fazla, vaklaşık ıkı mıl-
von metrekare tutanndakı ul-
keier
Şımdı bu sav ın v azara sor-
mak gerekmez mı ^ Arkadaş
bu sav dığın topraklann buvuk
bolumu, Mısır Kjbnsveonı-
kı adalar gıbı hangı v-uzyıl-
da duşmana hangı antlaşma-
larla geçtı
1
Ulusal Kurtuluş
Sav aşı, bu topraklan ve Arap
\ arımadasını gen almak ıçın
mı yapıldı
9
Lozan Sozleşmesı'nde. so-
zu edılen bu topraklardan bır
bolumununveralması Itılaf
dev letlennın egemen olduk-
lan bu topraklar ıçın ortada
muhatap vanı eskı sahıp Os-
manlı Devletı. dıve bır dev-
let kuruluşu kalmadığı ıçm,
eskılenn deyımı ıle, (malum-
u ılam) fıılı durumun beya-
nından başka anlam taşımaz
Hele hele, Ataturk ve Ino-
nu'ye v-uklenecek "Toprak
yitirimi'' olarak nıtelenemez
Yazara ı\ı nıvetımızı koru-
yarak seslenıvoruz Bır kez
daha, Kurtuluş Savaşı'nın ana
oğesı olan ulusal ant belge-
sını bırkaç defa daha okusun
Kurtuluş Sav aşı nın hangı
amaç ıçın yapıldığıru ıv ı an-
lasın Hattaorada Boğazlar
konusu bıle açıkça yazılmış
Lozan'da. ulusal ant dışına
hıçbırkonudaçıkılmadı Rah-
metlı UğurIVfumcu ne guzel
sovlemış -BUgısahibı olma-
dan, fikir sahıbı olunmaz."
TÜRKİYE - AVRUPA VAKFI K4DİR HAS ÜNİVERSİTESİ
AVRUPA GÜNÜ KUTLAMASI
Tarih: 10 Mayıs 2004 Pazartesi
Yer: KADİR HAS ITSİVERSİTESİ Konferans Salonu Cibali
PROGRA.M:
9 00 - 9 30 Ka>ıt ve Kahve Ikramı
9 30 Açılış ve Program Takdımı
Kadır Has Unıversıtesı Rektoru Prof Dr Yucel YILMAZ'ın konuşması
Turkıye - Avrupa Vakfi Başkanı B E Zı>a MUEZZtNOĞLU'nun konuşması
Muzık Dınletısı
1O3O-13OOPANEL
"4VRUPA KCLTCREL DEĞERLERİ"
Panel Başkanı Prof Dr \lesut 0NE\ Turk - Ital) an Kultur Derneğı Ba^kanı
Panelıstler:
Prof Dr NıluferNARLI, KHU lletışım Fakültesı Dekanı
Prof Dr Şenf MARDtN. Sabancı Unıversıtesı Oğretım Üyesı
Suzan Bames BUB1C tngılız Kultur (Bntısh Councıl) Muduru
Prof Sılvıo MARCHETTI Italvan Kultur Merkezı Muduru
Alaın BOURDON Fransız Kultur Merkezı Muduru
Dr Pablo Martın ASUERO Ispanyol Kultur Merkezı (Cervantes Enstıtusu) Muduru
Dr Alexandra GRUNDEL Alman Akademık Değışım Programı (DAAD) Temsılcısı
13 00Kaparaş
PANEL GENEL SEKRETERİ \rd Doç Dr UğurÖZGÖKER
Cıbalı Merkez Kampus Hısaraltı Cad Eskı Cıbalı Tütun Fabnkası
34230 Fatıh İST\NBUL
Tel 0 212 533 65 32 632 ve>a465 BaharHanım
Faks 0 212 533 65 15 - E-maıl uozgokerfâ khas edu tr
Not tngılızce - Türkçe sunultane tercume olacaktır Kallavı Sokak,No
1
K. 1 Bey oglu Istanbul
Tel +90 212 - 249 29 39 249 29 53, Faks +90 212 252 81 20 e-maıl tavakfi(a rarcom
PENCERE
Kadınlarımızın Çoğunhğu
Uyuyor... mu?
Tufan Türenç ın 3 Mayıs gunlu koşe yazısını
okurken şu satırların altını çızdım
"Sız (AKP) 378 kışılık parlamento grubunda ka-
dınlara topu topu 13 sandalye ayırırsanız, sızın
kadın-erkek eşıtlığı masallannıza kımse ınanmaz
Bır toplumda ıktıdardakıler çağdaş ve uygar du-
şunceye sahıp olmadıklan surece kadın-erkek
eşıtlığı gerçek yenne oturtulamaz
Bız 2004 yılında hâlâ kadın-erkek eşıtlığını tar-
tışıyorsak bunun bır tek nedenı var
O da 15yılgıbı çokkısa bır zaman dılımınde ola-
ğanustu devrımler yapan Atatürk un 80 yıi once
başlattıgı Aydınlanma donemının yozlaştırılması-
dır
1950 de Demokrat Partı ıktıdarı ıle başlayan ve
bugun artık doruk noktasına ulaşan gerıye donuş
olmasaydı, bugun uygar dunyanın gundemınden
çıkan bu konuyu tartışıyor olmayacaktık " (Hum-
yet, 3 5 2004)
•
Ataturkçuluk (ya da Kemalızm) bugun çoğu Av-
rupalı'nın anlayamadığı bırdevrımdır, AB'nın kımı
bılısız polıtıkacısı konuyu kavramıyor
Avrupa'da 'Aydınlanma' gereğı 'Medenı Ka-
nun' once 1802'de Fransa da yasalaştı, ardından
kıtaya yayıldı Almanya'da yuzyılın sonuna doğru
Turkıye'de ıse 1926 da gerçekleştı bızde kadınlar
tepeden ınme yontemle haklarına bırdenbıre ka-
vuştular; ulkemızde kadınlara seçme ve seçılme hak-
lan verılırken Avrupa nın kımı devletınde kadın bu
temel haktan yoksundu
Avrupalı kadın ozgurluklerını dışıyle tırnağıyla
kazandı eylemleryaptı, tutuklandı ıçerıatıldı ce-
zaevlerındesurundu erkeklerle dıdıştı ingıltere'de
(1909 yılında) Başbakan Asqurth ın evının camla-
rını seçımlerde oy hakkı ısteyen kadınlar taşlıyor,
bır kadın 1910'da İçışlerı Bakanı VVİnston Churc-
hill'ın ustune kamçıyla yuruyordu eylemlerınden
oturu tutuklanan kadınlar hapıshanede açlık grevı
yapıyorlar, kıyamet kopuyordu
Turkıye de Kemalist devnm (kadın daha uyan-
madan) kadına haklarını sağladı
Pekı, bugunku durum ne
9
Kadınlar AKP ye nasıl bakıyoriar'? Kadın gaze-
tecıler kesımınde turbanı ozgurluk sayanlar bıle
var bılınçsızlık gırfa
•
Turkıye'dekı kadını şerıat gozluğuyle değeıien-
dırenlerın temsılcılen tek başına ıktıdar
Kadını ıkıncı sınıf yaratık olarak horlayanlann par-
tısj nasıl oluyor da son yerel seçımde yuzde 42 oy
oranına tırmanabılıyor'?
Kadın ıle erkek sayısı bır toplumda aşağı yukarı
eşrrtır
Seçmen sayısında da bu denge vardır
Yuzde 50 erkek seçmen
Yuzde 50 kadın seçmen
Kadınlan erkekten aşağı goren AKP, 'taıfeı nısa 'nın
oylarıyla mı tek başına ıktıdara geçebılıyor'?
incelenmesı gereken bır çarpıklık
•
Kemalızm Turkıye'de kadınlara kımı Avrupa ul-
kesınden once haklarını tanıdı
Ama vur Kemalızm'e
1
Turkıye'de kadın bılınçlenmeden Turkıye'ye de-
mokrası gelemez
Kadını kul kole, ıkıncı sınıf ınsan sayıp bılenle-
rın, ortup tesetture mahkûm edenlerın tek başına
ıktıdar olduklan bır toplumun ortak bılıncınde de-
mokrasının d'sı hecelenmemıştır
GECİKMİŞ TEŞEKKÜR
Hepımızın gozbebeğı
İZZET GUNDAĞ KA\\OĞLU'nun
hastalığı sırasında bızı yonlendıren
kadım doktorumuz
FARUK TURNAOĞLU'na,
amelıyatını vapan
ProfDrERDOĞAN
KALAV'a,
tedav ısını gerçekleştırerek bızımle bırlıkte
dort buçuk yıl daha yaşamasını saöla>an
f Dr BÜLENT BERKARDA
prof Dr REHA UZEL'e,
olumunun ardından, çok koru gunlenmızı
"çıçeklenvle. bağışlanyla. sevgılenyle"' bu"
şolen havasında geçırmemıze yardımeı olan
butun akraba. dost, arkadaş ve Trabzonlu
hemşehnlerımıze teşekkur ve
mınnetlenmızı sunuyoruz
\İLESİ
Cumhuriyet
kitap kulübü
BIRLIĞI VAKFI
BAĞIMSIZUK HAFTASI ETKİNLİKLERİ
"Emperyalizmin Yeni Yüzü
ve Gençlik Konferansı"
Erol MANİSALI
(8 Mayıs 2004 Saat: 15.00)
Sayın Erol Manısalı soyleşı sonrası
kıtaplannı ımzaiayacaktır.
Yer Cumhunyet Kıtap Kulubu
(Fransız Konsolosluğu'nun yanı)
Adres Istıklal Caddesı Zambak Sokak No 4D 1-2
Tel 0212 252 38 81-82