Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURtYET \AKFI «hna İLHAN SELÇUK Genel Yavın Yönetmeni: İbrahim Yddız • Yazıişleri Müdürü: Satim A^»dan#Sorurnlu Müdür. Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara tstüıbarat, Cengiz Yıldırım • Ekonomi: Hasan Eriş • Kültür Egemen Berköz 9 Spor 1 Ab- dülkadir Yücelman 9 Makaleler: Sami Ka- raören 9 Düzeltme: Abdullah Yazıcı 9 Bıl- gı-Belge. Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen: Meh- met Faraç 9 Avrupa Temsılcısı: Güray Öz Yayın Kurulu: tlban Selçuk (Bâşkan). Emre Kongar (Da- nışmarO.Orhan Etinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tb- rahim Yıldız, Orhan Bursalı. Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulv an No 125, Kat.4. BakanlıkJar Tel- 4195020(7 hat). Faks- 4195027 9tzmırTemsılası SerdarKızık.H ZıyaBlv 1352 S. 2? Tel 4411220. Faks 4418^45 9 Adana Temsılcısı Çetin Y iğenoğlu, tnonu Cd 119S No 1 1. Tel.363 1211,Faks.363 12 15 AnalyaTemsılcısı Ahmet Oruçoğlu Cumhurivet Cad. 80 5 Tel 0242 2480057 Fax 2430509 9MuesseseMü- 9 Cumhuriyet Reklam: dürü ErolErkut 9GenelMudurÖzlemAyden 9 Bılgı Işlem 9 Genel Müdur Yardımcısı. Ahmet Korulsan Semra Y aacı Tel (0212)512 9 Satış: Fazilet 41 19-512 48 30-512 47 78 Kuza Fax (0212)513 84 63 \«>ımtovM:'taııûiiııHjbCTA.jan>ıBainı\e'ıavıncılıkA$ 1 urtocagı Cad 3941 CajaJoglu MjVHsonbul Pk. : * - SıA«ı M4 o ln Te! .;i:,5i:O5us:uhaı. Fab (u:i:ı.-iî t>5"5 Yaygtn sjreiı >a\ın Baskı: Mafcez üazete Dergı Basım ^ avnKilık San *e Tıc A$ Faüh Matı Hasan Basn Cad Samandıra K^rui1^îantwl Dığmm: Mettez Daâtün Pazariama San. \e îıc ^ S 30 KAS1M 2004 tmsak:5.29 Güneş. ^.02 Öğle 12.00 Ikindi. 14.22 Akşam:16 46 Yatsı: 18.11 Newsweekl Hrmalapdan yılbaşına hazırlık • Haber Merkezi - Yeni yılın son günlerine girdiğimız şu günlerde firmalar birbirinden ilginç koleksiyonlarla tüketicilerin dikkatini çekmeye çalışıyor. Bu bağlamda Vakko firması da "1001 gece", "kristal", "etnik" adlı koleksiyonlarının yanı sıra son olarak porselen, gümüş, kristal armağan alternatifleriyle Vera Wang koleksiyonlannı da müşterilerin beğenisine sundu. Kore'de kök hücre mucizesi • ANKARA (AA) - Güney Kore'de bılim adamlan, 37 yaşındaki felçli Hwang Mi- Soon'u, omuriliğini göbek bağı kanından elde edilen kök hücrelerle tedavi ederek yeniden yürüttü. Bilim adamlan, Mi- Soon'un omurilik sakatlığı, göbek bağı kanından elde edilen kök hücreyle tedavi edilen ilk hasta olduğunu belırtirken göbek bağında bulunan çok etkili kök hücrelerin, cenınlerden elde edilen ve çok amaçh olarak kullanılabılen birbirinden farksız hücrelerin tersine sınırlı sayıda özel hücreler oluşturabildiklerini kaydettiler. Bilim çe\Telerinde, yöntemin ceninlerden kök hücre elde edilmesine etik ve güvenli bir alternatif olabileceği de konuşuluyor. 3.5 metrelik köpekbalığı • ÎSTANBUL (AA) - Marmara Denizi'nde Gürpuıar açıklannda yakalanan, 300 kilo ağırlığmdaki ve 3.5 metre uzunluğundaki "camgöz" türü köpekbalığı, Büyükçekmece Gürpınar'daki bir balıkçıda sergileniyor. Balıkçı Kenan Balcı, Marmara'da bu büyüklükte bir camgöz köpekbalığının nadir görüldüğünü söyledi. Köpekbahğının hamsi sürüsünü kovalarken Çanakkale Boğazı'ndan Marmara Denizi'ne geçtiğini tahmin ettiklerini kaydeden Balcı, büyük ilgi üzerine köpekbahğını 1 hafta daha sergilemeye devam edeceklerini belirterek balığı daha sonra incelemek için isteyen îstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'ne vereceklerini bildirdi. VenezüeJla'dan 'güneş' otomobili • CARACAS (AA) - Venezüella'da, güneş enerjisiyle çalışan ucuz fiyatlı bir otomobil üretileceği bildirildi. "Bauxicar" isimli küçük otomobilin gelecek yıldan itibaren Venezüella çeliği ve alüminyumundan üretileceği ve yaklaşık 7 bin 800 dolar (12 milyar lira) fiyatla satılacağı belirtildi. Güneş enerjili yeni otomobil, petrol ülkesi Venezüella'nın yerli üretim ilk otomobili. yüzyılın sonunda yaşamın nasıl olacağmı yaşlıların belirleyeceğini öne sürdü Emeklilik tarüı ohıyorNEW YORK (ANKA) - Dünyanın yaşlı nüfusundaki büyük artışın, top- lumsal yaşamda önemlı değişiklik- lere yol açacağı, gündemi artık genç- ler değıl yaşlıların belirleyecegi öne sürüldü. Dergide yaşlıların artık toplumun ana unsunınu oluşturduğu, dünyanın halen 606 milyon olan 60 yaş üzen nüfusunun iki kuşaktan sonra dört katlık artışla 2050 yılında 2 milya- n bulacağına da dikkat çekildi. Dergiye konuşan BM Nüfus Fo- nu yetkilisi Aıın Pavvticzko da "İlk defa yaşhlar, çoçuklan aşacak. Gide- rek artan bir biçimde geleceğiıniz ço- cuklar değfl, yaşular olacak" diyerek TULUYHAN UĞURLU îstanbul piyanonun tuşlanndaHaber Merkezi - Tuluyhan Uğurlu, dünyanın önemli merkezlerinde vereceği konserlerde müziğiyle Istanbul'u tanıtmaya hazırlanıyor. Görüntülerle desteklenen "Dünya Başkenti Îstanbul" adı venlen konserlerin galası 6 Aralık Pazartesi saat 20.30'da Çırağan Sarayı'nda yapılacak. Konserler 2005'in ilk aylannda Atina, New York ve Moskova'da tekrarlanacak. Zengin tarihı, doğal güzellikleri ve binlerce yıllık mozaığiyle 21. yüzyılın dev metropolü îstanbul'un müzikle görselliğin bir arada kullanılarak tanıtılacağı "Dünya Başkenti İstanbuT tasansının esın kaynağı Fransız Imparatoru Napol'eon Bonaparte'ın şu anlamlı sözleri: "Eğer dünya tek bir ülke olsaydı, başkenti tstanbul olurdu." Bu sözden yola çıkılarak hazırlanan îstanbul tanıtımında, tstanbul'un doğal ve tarihi güzelliklerinin ötesinde inançlann kavgasız yaşandığı bir kent oluşu üzerine mesajlar veriliyor. konserin galası Çırağan Sarayı Balo Salonu'nda yapıldıktan sonra Atina, New York ve Berlinde turizmi yönlendiren önemli konuklara seslendirilecek. • Newsweek dergisi, son sayısında, yaşlılann sayıca ilk kez çoçuklan aşacağına dikkat çekerek, bunun sonucunda yakında 'siyasetten kapılann genişliğine kadar her şeyin' buna göre değişeceğini yazdı. Dergi, yaşlılann ömrii uzadıkça zenginle yoksul, sağlıklı ile zayıf yaşlılar arasındaki uçunımun daha da belirginleşeceği uyansını yaptı. dünya nüfusundaki bu gelişmeyi ta- nhın en önemli değişikliği olarak nitelendirdi. EsRlsl glbi değll Nevvsweek, yaşlanmanın da artık geçimiştekı gıbi olmadığını, tekno- loji ve sağlık alanlanndaki yeni ola- naklann yaşlılara güç verdiğinı be- lirtirken, eskiden sadece kulaklık- lar veya sigorta reklamı yapabilen, Avrupa'nın 50 yaş üstündekı piya- saya yönelik tek reklam şirketı olan Senioragency'ye artık Coca-Cola ve Siemens gibi büyük şırketlenn de baş\wduğuna dikkat çekti. Buna karşın, yaşlıların ömrü uza- dıkça zenginle yoksul. sağlıklı ile zayıf yaşlılar arasındaki uçunımun daha da belirginleşeceği uyansını yapan dergi, yaşlılann yeni sağlık ve destek sıstemlerine ihtiyaçlan oldu- ğunu, bağımsız olarak yaşamak is- teyenlerin de uygun evler, sokaklar ve kent alanlanna gereksinim duya- caklannı kaydetti. Dergi, "Gençlerinsürükledigison Adaları çekirge bastı Ispanya'ya bağlı Kanarya Adalan'ndan biri olan Fuer- teventura çekirge istilasına uğradı. Geçen hafta Batı Af- rika'da tanm arazilerine büyük zarar veren ve yetkili- lerin açıklamalanna göre geçtikleri ülkelerin tanm ürün- lerinin üçte birini yok eden çekirge sürüleri, Fuerteven- tura'da yaşamı adeta felç etti. Yetkililer adada 'kırmızı alarm' ilan ederken çevreci gruplar yaklaşık 100 mil- yon çekirgenin adaya ulaştığını açıkladı. Fuerteventu- ra'da yaşayanlar ve turistler ise çekirgelerden kurtul- makiçin büyük çaba harcadılar. (Fotoğraflar: REUTERS) yanm asnn kültüründen farkb ola- rak 2l'inci yüzyılın son kısmının na- sıl yaşanacağuıa ilişkin gündemi >aş- hlar belirleyecek" dıye yazdı. Emekllllk sistemlnde krtz Bazı ülkelerin şimdiden emeklilik sistemlerinde krizle karşı karşıya bulunduklarını, dünyanın yüzde 80'inin maddi açıdan emekli olabi- lecek durumda olmadığını belirten dergi, bazı uzmanlann, "Baü Avru- pa ve ABD'de emeklilik ka\ramının, yakında İkinci Düm a SavBşıile terör- lesavaşarasındaki çagm tarihi bir sap- ması olarak görünmeye başlanaca- ğı" görüşüne de yer verdi. JAY GREEhfBERG Hyaşında 5 senfoni besteledi NEW YORK (AA) - ABD'de 21. yüzyılın Mozart'ı doğuyor. New York'taki ünlü Julliard School'da eğitim gören ve henüz 12 yaşında olmasına rağmen 5 senfoni besteleyen Jay Greenberg'ın. son 200 yılın en büyük müzik yeteneği ve bestecisi olduğu ileri sürülüyor. Greenberg'ın pek çok esennin şimdiden ABD'nin önde gelen orkestralannca seslendirildiği belirtilirken, sadece birkaç saat içinde bestelediği "The Storm- Fırüna' 1 adlı eserinin Connecticut'ta New Haven Symphony Orkestrası'nca seslendirildiği ifade ediliyor. CBS News televizyonuna konuşan. besteci Sam Zyman, müzik teorisi hakkında ders verdiği Greenberg'ı dâhi olarak niteliyor. 10 yaşında tam burslu olarak dünyanın en meşhur konsenatuvarlanndan Julliard'da eğitime başlayan Greenberg, 11 yaşına geldiğinde ise konservatuvann üçüncü sınıfındaki öğrencilerle müzik teorisi üzerine çalışmalara başlamış. Aynı zamanda başka bir okulda lise eğitimi gören Greenberg'in bu okulu da 14 yaşında bitireceği belirtılıyor. Dünya SağlıkÖrgütü: Küreselsalgın olacak Kuş gribi 100 milyon kişiyi tehdit edecekDış Haberier Servisi - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yeni bir kuş gribi salgınının yaşanması durumunda 100 milyon insanın ölebileceğini ıleri sürdü. DSÖ Batı Pasifık Direktörü Şigeru Oml Hong Kong'a ziyaretinde yaptığı açıklamada, küresel bir salgının neredeyse kesin olduğunu söyledi. Hastalığın. kuş gribinin mutasyona uğramasıyla insanlara geçebileceğıni dile getiren Omi, çok geniş çaplı aşı programlannın bile bu salgının hızlı ilerleyişi karşısında etkisiz olacağını öne sürdü. Omi, "En iyimser tahmine göre 7 ila 10 mihon kişi ölebilir. Ancak 50 mihon, hatta en kötü durumlarda 100 mihon insan yaşammı vitirebiHr" dedı. Salgının ne zaman başlayacağını tahmin etmenin imkânsız olduğunu vurgulayan DSÖ LJünya Sağlık Örgütü Batı Pasifik Direktörü Şigeru Omi,, salgının ne zaman başlayacağını tahmin etmenin olanaksız olduğunu söyledi. Omi, ülkeleri acilen önlem almaya çağırdı. uzmanı, "Hastahk mudaka gelecek ve dünyanın dört bir yanına yayıhnası da çok uzun sürmevecek. Daha önceden olsaydı bu süre bir \ıh bulabilirdi. Ancak küreselleşme sayesinde birkaç haftada yay ılacakûr" şeklinde konuştu. Uzman, ülkeleri acilen önlem almaya da çağırdı. DSÖ uzmanı Omi, bu yıl Asya'da yaşanan ve 32 kişinin ölümüne neden olan kuş gribi virüsü H5Nl'in, evcil ördeklerle yayılmış olabileceğini kaydetti. En fazla ölümün, ördeklerin çok olduğu yerlerde yaşandığına dikkat çeken Omi, "Ördeklerin, hastahğı taşıma konusunda çok etkin rol oynadığînı düşünüyoruz. Ta\ uklar hastalandıklannda bdirtileri gösterip ölüyorlar. Ördeklerse, ne betirüleri taşıyor ne de ölüyorlar" dedı. Roberts anne oldu Oscar ödüllü aktrist Julia Roberts'ın sözcüsü Marcy Engelman, ünlü aktristin Güney Califomia'da bir hastanede bir erkek bir de kız bebek dünyaya getirdiğini söyledi. İlk kez anne olan Roberts'ın bebeklerine Patricia ve Phinnaeus Walter ismi verildi. AL GÖZÜM SEYREYLE /IŞILÖZGENTÜRK Annem sizi derse bekliyor Bu yıl çe\Temde üniversiteye ha- zırlanan, yeğenim ABcanda içlerin- de, tam dört genç insan var. En baş- tan karar \ermişler. bu yıl yeme iç- me, gezme tozma yok, sadece test çözülecek. Sabah akşam fark et- mez; çalışma odası. yatak odası, tuvalet fark etmez; bir saniye bile boş geçmeyecek. Günde toplam al- tı saat test çözmeyenin sınavda ba- şan kazanamayacağını kafalannın bir yerine ıyice kazımışlar. Tannm hepsi birer kürek mah- kûmu. Sadece onlar mı, cümle ai- le bireyleri de bu zorunlu kürek mahkûmluğunu kabul etmiş du- rumdalar. En çok da anneler. Alı- nacak vitaminler, günde mutlaka üç ce\ iz, iki portakal suyu, bir bü- yük ha\ııç salatası. haftada iki, en az ıkı kez balık. Tabü bu arada işi abartanlar da var. Biyo enerjiye bel bağlayanlar gibi. Benim ve kızımın kürek mah- kûmluğunu hayal mayal anımsı- yorum ama, elımde sevgüı arkada- şım Can Kartoğlu'nun nefis bir kitabı \ar, Can bizzat kendinin, kı- zının, eşinin. bütün aile yakınlan- nın, dostlann yaşadığı kürek mah- kûmluğunu her şeyiyle bire bir an- latarak komik ve hüzünlü bir anı- lar kitabı yazmış. Eve gelip gıden hocalar, tüm kaprisleri anında yerine getirilen ya- nşma kızı, küçükhanım rahatlasın dıye ailecek ve yakın dostlarla ya- pılan geziler. Kitabın bir yerinde benim de olduğum kış günü yapı- lan bir Ağ\a gezisi var. Kitapta okuyunca kahkahalarla güldüm. Nehır üstündeki teleferiğe biner- ken korku çığlıklan atan kürek mahkûmu ana kıza ağız dolusu gü- lerek, "Sizi gidi Nişantaşı sosyete- leri" demışim. Herkesin benim gi- bi sokak çocuğu olması gerekmi- yor, öyle değil mi? Şaka bir yana kıtaptakı anılar, an- lar ve durumlar bütün komik yan- lanna rağmen hüzün verici. Bızim kürek mahkûmu kızımızın kitap- ta adı Ada, durumu beylerde pa- şalarda yok. Hocalann biri gelip bi- ri gidiyor, kendine ait bir odası, yepyeni bir bilgisayan, emrinde annesi, babası var. Ya ötekiler? Ya- ni büyük çoğunluk. Hocasız sınıf- lan dolduranlar, elh müyonluk burs ahnak için inanılmaz bir mücade- le verenler; kitabı, kalemi olmayan- lar? Ilkel bir sınıf aynmcılığı yap- mak istemiyorum ama bunlar da aklımageldiişte. BirdenHakkâ- ri'de ressam Su'nun atöh/e çahşma- sına katılan çoçuklan anımsadım, yaşlan sekizle on iki arasında de- ğişiyordu; boyayla, resim kâğıdıy- la ilk kez karşılaşıyorlardı.. en önemlisi, ilk kez birileri onlara ne yapmalan gerektığinı söylemiyor- du; özgürdüler ve bununtadını so- nuna kadar çıkanp en karanhk öy- külerden en aydınlık öykülere ka- dar bir dizi resim yaptılar. Bu kadar karamsarhk yeter, şim- di sözü Can'a bırakmak istiyorum. Ada'nın her zaman anımsayacağı o hikâyeyi anlatması için: "İlkokul hatıra defterimin ilk sayfasına yazdığım gibi zaman su gibi akıp geçi>or. Mayıs'a girdik bile. Ada'nın etekleri tutuşnıaya başladı sonunda! Ada artık test çözmezse bu işinolmay^cağını kav- radı! Ne kadar çok test çözerse o kadar başanlı olacak... Nihayet! Bir de bana çatrjor arada:' Mille- tin annesi çocuklannın başında oturup şu kadar test yapacaksın diye zorluyor, sen beni hıç zorla- madın! Niye zorlamadın anne? Ol- du mu şimdı bu' diyor. utanmadan. Ada, okula gitnıeyecek arük. Bir ay evde çahşacak. L stelik. dersha- neye de ghmeyecek. Dershanede A Plus ve A'larla yoğun çahşmalar olduğundan yakuuyor Ada. Ken- dine B Plus tanımı yapddığı için o da böyle konuşuyor. Özel öğret- menlerin önerileri doğrultusunda evde sıkı bir test dönemi başlaya- cak! Hedef günde 300 tesL Bizim tatü Arap aümız Ada, so- nunda şaha kalkryor. 100,150,200, 250 derken günde en az300test çöz- meye başhyor. 'Allahım bu açığı kapatmalıyım, niye bu kitaplann sayfasını açmamışım ben' diyetest çözihor. TesL. test_ İki kelime ko- nuşsam, 'anlatım bozukluğu' di- yor. Bir hesap yapıyorum, Hayır o öyle olmaz, a kare bilmem ne' diyor. Heyecanlanıyorum,içimden 'Ah Ada, aklın neredeydi sene ba- şında' diyorum. Ada'yaisepekhis- settinnemeye çabşryorum bu he- yecanımı. Ada, bir cumartesi günü sınıf- tan çok sevdiği can arkadaşı Bes- te'yk Nişantaşı'nı turiarken gir- dikleri biryerde 'çift kaşarlı tost' yerine 'çift kaşarlı test' istediğini anlatryor. Yerlere yatryoruz-." Ada'nın ve annesınin kürek mah- kûmluğu bitti, dansı tüm kürek mahkûmu analar ve çocuklannın başına... isüozgenturkı a superonHne.cem