Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 OCAK 2004 PAZAR 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr ÎDOB hın yeni müdürüSuatAnkan yönetküUde opera sanatçıhğım bir aradayürütmek amaanda En mutluolduğuyer sahne Prof. Dr~. Mesut Iktu'nun Mimar Si- nan Üruvesrsıtesı'ne geçmesi üzerine îs- tanbul Devüet Opera ve Balesı 'nin (ÜX)B) müdürAe s^anat yönetmenliğine atanan Su- atAnkan, tDOB'ninDonGiovanni,Kiss Me Kate. TSabucco, Salome, Figaro'nun Düğüni, Aida gıbi yapımlarında başrol- de izleciğianız, Evita'mn Peron'u olarak alkışladığunız bir sanatçı. Devlet kconservatuvarlannda öğretim üyeliği. ulaıslararası şan yanşmalannda seçıci kurul üyeliği yapan: yurtiçi ve dı- şında sayısız konser ve temsil veren An- kan'm ulıaslararası şan yanşmalannda birçok ödOlü bulunuyor. Önceki genel müdür Mesut tktu'nun 1.5 yıl süreyle yardımcıhğını üstlenen, bu arada Mersin Devlet Opera ve Balesi 'nde de müdür -=ve sanat yönetmeni olarak gö- rev yapan Arıkan'la hoş bir söyleşi ger- çekJeştırdmk. Nelerden konuşmadık ki... Sanatçı ve yönetlcl klmllği - Bir sanatçı için yöneticflikzoriu bir se- rüvwı_ Bajnbaşka bir dünyanm insanı oia- bitaneyi de? gerektiriyor ne de olsa. Bu, ka- riyer için zararb da olabiüyor, değfl mi? SUAT AJUKAN - Haklısınız. Burada aynı savaş gibi çeşitli cephelerde mücadele ver- mek zorundasınız. Daha çok o işlerle uğraş- mam gereSciyor aslında, ama bu koltukta otu- rarak değpl. Sponsor arayışlannda bulun- mam da gerekiyor. Bütün bunlann sanatçı kimliğimi zorladığı, daha da zorlayacağı ke- sin. Asıl lcimliğim sanatçı kimliğim, onu ge- ri plana artmak acımasızlık olur. Sahne en mutlu oldUığum yer ve düzenli çahşma ge- rektirir. Yiaklaşık üç haftadır egzersiz yapa- mıyorum. Oysa KîssMe Kateve Don Giovan- ni'de başroldeyim. Bunun için yöneticilik yaşamırru. disipline almak ilk işım olacak. - Cephder dediniz, açar mısınız? ARIKAvN- Ankara Devlet Konservatuva- n 'nda egİTtimün sırasında aldığım bir mikrop vardı. Ültcemizde bu sanatı sevdırmek, ge- liştirmek için, ışin mutfağında çok kafa yor- ç Llu sıralar 'Kiss Me Kate' ve 'Don Giovanni'de başrol oynayan Suat Ankan birçok sanatı bir arada banndıran operayı geniş kitlelere, özellikle de gençlere sevdirmek istiyor. Bunun için de kurum içi eğitime önem vermek, repertuvan özenle belirlemek gerektiğini söylüyor ve sponsor desteği beklediklerini ekliyor. dum. Üniversıtelerde, okullarda, hastaneler- de yarara konserler verdim. Bu ülkede fırsat verildiği takdirde daha geniş bir kıtlenın bu sanatı sevmemesi mümkün değıl. Içınde re- sım, tiyatro, müzik, dans, miman her şey var. Oysa uzak kalmış seyirci; nedenlerine çok kafa yordum. Yöneticilığimde de halka sevdirmek için çaba göstereceğim. Kurum içindeki sanatçıyı da bu bağlamda daha sıkı eğıtmek -ki ıç eğıtim de çok önemli- istiyo- rum. Aynca, repertuvar çok ciddı bir olay, den- geyi kurmak, terazide altın tartar gibi tart- mak gerek. Sponsor, gişe kaygısını da düşü- nürsek... 'İktu'yla uyum Içlndeçalıştık' - Mesut tkru ile bu bağlamda nasıl bir iş- büiiğiniz oldu? ARIKAN - Yardımcıhgını yaptığım 1.5 yıllık dönemde Mesut Iktu'yla tam bir uyum içinde çalıştık. Sadece Mersin döneminde biraz ayn kaldım. ama fazla değil, çün- kü rol aldığım yapıtlarda alternatifim yoktu, o nedenle temsillere gittim geldim. Dolayısıyla çalışmalanmız hep sürdü. Mesut tktu'nun döneminde İstanbul'da seyirciyle yeniden bir kucaklaşma ya- şandı, repertuvar çok akıllıca seçilmişti ve zengindı, hâlâ da öyle. Önümüzdekı aylann programını yapmakta zorluk çe- kıyorum açıkçası. Mesut Bey'e telefon açıp kızacağım (gülüyor). çünkü o kadar değerli yapıtlar. başyapıtlar var ki hep- sini birlikte nasıl değerlendireceğimi bi- lemiyorum. 'Açılışımız muhteşem olacak' - Önümüzdeki yıl için öngördüğünüz yapıtJar var mı? ARIKAN-Genç koreograflara, rejisör adaylanna, rejı yardımcılanna konser sa- lonunda oyun koymak fırsatını önermiş- tik, işte Telefon, Hanım Olan HizmetçL, Tahiti Macerası, Ispanyol Saati gibi. Ka- yıp Eşya Bürosu, Andante Allegro ve Mûnasebeder dans tiyatrosu biçiminde orada değerlendirilecek. Bunun dışında Ttae VVafl'un sahnelenmesi hâlâ kesin de- ğil, sponsor arayışımız sürüyor. Şu anda sa- dece müzik direktörümüz Antonio PiroOi ve AyşeSezerile paylaştığımız, henüz olgunlaş- mamış düşünceler var. Genel Müdürümüz ile de paylaştık, her türlü desteği veriyorlar. Ama şunu söyleyebilirim. önümüzdeki yıl açı- lışımız muhteşem olacak. Aspendos'a da Madanı Butterfly ile gideceğiz. - AKM'nin bilet saüşlan oldukça iyi durum- da, dolayısryla bu, halkuı operaya olan ügisin- de bir arüş olarak yorumlanabiUr mi? ARIKAN - Halkin ilgısi arttı, biletler yok satıyor, ama bundan fazla gururlanamıyo- rum. Çünkü AKM 30 yıl öncenin ihtiyaçla- n için yapılmış bir bına ve geçen 20-30 yıl- da bir eşi daha Istanbul 'da yapılmadı maale- sef. Megaşehir Istanbul 'da birkaç tane AKM olmalı ki bu değerlendirmeyı daha sağlıklı yapabilelim. En azından karşı yakada da bu- na benzer alternatif bir sahnenin olması ge- rek. EDEFÎ ÜNİVERSİTELÎ VE LİSELİLER 'Operayagençler sahipçıkacak* - Aynı zarnanda öğretim üyesi ve eğhımcisiııiz, bu çabşmalannızdan söz eder rnisiniz? .ARIKA>î - Eğitime çok önem 'veriyorurn, öğrettikçe ben de oğreniyorum. Konservatuvarda «iers veriyorum. Üniversitelere, liselere dönük tasanlanmız var. îBaşka sahneler açmayı, okullara gitmeyı, okullara özel temsiller, lconserler vermeyi düşünüyoruz. Oençlerhn opera-baleye asıl sahip çıkacak kitleler olacağını düşlüyorum. 16 yaşındaki kızımdan biliyorum. Anne-baba sanatçı olduğumuz için operada büyüdü. 12 operayı tüm koro, solo partileriyle ezbere İDİliyor. Terakki Lisesi'ndeki arkadaşlanna bilet alıp zorla •operaya getiriyordu, şimdiyse aradan iki yıl geçmiş, o çocuklar operanın hastası oldular. Ve "buradaki sanatçı arkadaslara hayranlık duyup. onlann fotoğraflannı poster yapıp duvarlanna asmışlar, sanki pop yıldızıymış gibi hayranlar. Operadan o kadar çok şey öğrendiler ki; müzik, tarih, edebiyat, yaşam... Bu çocuklar alıştılar, öğrendiler, anladılar ve sevdiler. - Peki ya diğerleri, tekvole, paparazzi kültüründen demlenen, moda deyimle 'teenage'ler opera- baleye nasıl ahşacak? ARKAN - Modern olan ile işbirliği yapacagız. Inanın yozlaşma, bu kirlilik Italya'da da var. Italyanlar bunun için yapıtlan farklı bir rejiyle onlann gözünden sahneliyorlar ve ilgi müthiş oluyor. Ben de Mersin'de 3.5 saatlik Don Giovanni'yi bu anlayışla sahnelemiştim. Operayı kısaltıp 1 saat birinci yan, 1 saat ikinci yan olmak üzere iki perdeye indirdim. Bir de olayın içinde dolaşan -ama oyuncular onu görmüyor-, Mozart kılığında bir anlatıcı ekledim. Dev bir ekran da koydum fona, konuyu daha kolay anlatabilecek bir film gösterdim. Adına 'Don Juan Mersin'de' dedim. Konuyu da Mersin'de geçirdim bir espriyle. Gençler nereye bakacaklannı şaşınyorlardı, üstyazıyı mı okuyalım, filmi mi seyredelim, sahneye mi bakalım derken bir bakıyorlar perdeler bitmiş. Gençlere opera sanatınm aslmda (Fotoğraf: SERKAN YILDIZ) Suat Ankan, "Gençlere opera sanaünm ashnda korkulacak bir bir şey olmadığmı göstermek gerek" diyor. korkulacak bir şe>' obnadıgını göstermek gerek. Hepimizin vücudunda büyük bir güç var. Herkes aslında şarkı söyleyebilir. Yeter ki eğitimi alınsın. Keyif ahnamak mümkün değil. Düşündükçe, çıkış noktasındaki insanlara, Italya'da Floransa'daki o sanatçılara hayranlık duyuyorum. Yani o insanlar ne iyi etmişler de icat etmişler diye. îlk opera 1594"te yaratılmış. Yani akılla, masabaşmda çalışarak icat edilmiş bir sanat opera. Medici ailesinin kontlan demişler ki biz bu kadar ileri gittik, Rönesans'ı yaşadık, resimde, mimaride, müzikte ileriyiz, hadi bakalım demişler ve çağırmışlar tüm sanatçılan, şimdi öyle bir şey yapın ki 'içinde her şey olsun'. nvn / vcp Aslı SELÇUK | The Last of the Mo- hicans (Son Mohikan)/ Yön: Michael Mann / Oyn: Daniel Day-Le- wis, Madeleine Stovve /1992, renkli, 108daki- ka / VVarner-Tıglon. James Fenimore Co- oper'm romanından ve 1936'daki ilk çevrimm se- naryosundan gerçekleştiri- len ikıncı çevrim, 1757'de Amenka'yı ele geçirmek is- teyen Ingiliz ve Fransız or- dulanarasındaki savaşta, ya- şamda kalma savaşınundaki insanlann dramatik yolcu- luklan içinde doğan güçlü bir aşka da de- ğiniyor. FTansızlara direnen babalan Ingi- liz Albay Munro'nun kalesine ulaşmak is- teyen Cora ve Alice, yolda Hu- ron savaşçılann tuzağından Mo- hikanlann sonuncusu Çingaç- guk ve evlathğı Hawkeye tara- findan kurtanhrlar. Işgalci Fran- sız ve Ingiliz güçleri karşısın- da savunmasız kalan yerlileri ve birbirlerine âşık olan Ingi- liz Cora ve yan Mohikan Haw- keye' ı aman vermeyen bir ya- şamda kalma savaşımı bekle- mektedir. D. D. Lewis'in başanlı yo- rumu yanmda fiziksel per- formans gerektiren rolüne uzun sürede hazırlandığı, son derece vurucu görüntüler içeren, en iyi ses Oscarh bu etkili epik dramatik serüvenin Özel Bölümler'inde fragman ve özgün müziğin tamamı da yer alıyor. • * • El Crimen del Padre Amaro (Günah)/Yön: Car- los Carrera / Oyn: Gael Garcia Bernal, Ana Cla- udia Talancon / 2002, renkli, 114 dakika/Colum- bia-Sony. Portekizli Jose Maria Eça deQueiroz'un 1874'te yaz- dığı klasik romandan senar- yolaştınlan film, erki irdele- yerek gücün insanlar üstün- deki etkisi, inanç, ahlaki çü- rüme, aşk, tutku gibi evren- sel temalara değiniyor. Meksika'daki bir kasabaya atanan genç ve duyarh peder Amaro, erke ulaştıkça ideal- lerini yavaş yavaş yitirmeye başlar. Güzel ve çekici Amelia'nm aşkına da ilgisiz ka- lamayan Amaro dini inanç- lanyla ihtiraslan, bedensel tutkulan arasmda bir sava- şıma girişir. Genç bir rahibin ahlaki yolculuğunun ele ahndığı bu çahşma, insan duygula- nnın ve başa çıkılamayan dürtülerinin karmaşıklığı üs- tüne düşündüren, sorular sor- duran bir sosyal dram. Özel Bölümler'de yapım belgeseli, yaratıcı kadroyla söyleşiler, ekibin lıstesi, frag- manlar. afişlervar. Yeni Mek- sika sinemasının çok ödüllü ve en çok tartışılan bu başan- lı örneğini, yönetmen Carrera, oyuncu Ber- nal'in ilginç açıklamalanyla da izleyebili- yorsunuz. 'Sen de Gitme Triyandafilis' • ANKARA (AA) - Ayla Kutlu'nun aynı adlı romanından sahneye aktanlan 'Sen de Gitme Triyandafilis\ 9 Ocak'tan başlayarak ay boyunca Şinasi Sahnesi'nde. Hatay'ın Türkiye sınırlanna katıldığı dönemdeki değişen yaşam koşullannda 6 yaşında çocuk zekâsına sahip olan Tnyandafüis'in hüzünlü yaşamöyküsünün anlatıldığı oyunu Seyfettın Babat, Pınar L'ysal ve Serhat Nalbantoğlu sahneye uyarlamış. Serhat Nalbantoğlu'nun yönettiği yapıtta başlıca rolleri Ahmet Türkoğlu. Ahmet Yavuz Sepetçi, Aydın Uysal, Ercan Eker, Fatma Öney, Gül Gökçe, Levent Şenbay ve Zeynep Yasa üstleniyor. Oyunun dekorlan Işın Mumcu'ya, kostümleri Gülümser Engür'e, ışık düzeni Seyhun Ayaş'a, müzikleri Can Atilla'ya ait. Kısa Film Günleri sürüyor • Kültür Servisi - Akbank Kültür Sanat Merkezi cumartesi günleri 14.00'te kısa filmlerle sinemaseverleri buluşturuyor. 3 Ocak'ta başlayan 'Kısa Film Günleri'nde Cannes Film Festivali'nde gösterilen 2 kısa Türk fılmi olanNuri Bilge Ceylan'ın 'Koza'sı ve Ebru Ceylan'ın 'Kıyfda'sı. yurtiçinde ve yurtdışında toplam 8 ödül alan Hüseyin Karabey'in "Boran'ı, yine yurtdışından ödülle dönen Ozcan Alperin 'Momisi, gösterilecek olan filmlerden bazılan. "Kısa Film Günleri' 31 Ocak Cumartesi günü saat 13.00'te düzenlenecek bir panelle sona erecek. Filmleri gösterilen genç yönetmenlerin katılacağı panelde, kısa film çekmenin zorluklan ve avantajlan tartışılacak. Sinemaseverleri izledikleri filmlerin yönermenleriyle buluşturmayı hedefleyen panele Hüseyin Karabey, Özcan Alper. Vedat Özdemir, Nesnn Cavadzade. Ebru Ceylan ve Özgür Eken katılacak. (0 212 252 35 00) Su sorunu ikinci baskıyı yaptı • Haber Merkezi - Tümgeneral Orhan Tır\akı'nin, Sınır Aşan Sular ve Ortadoğu'da Su Sorunu' adlı kitabı 2. baskısını yaptı. 21. Yüzyılın Gündemi dizisinde yayımlanan kitabın önsözünü yazan Prof. Dr. Erol Manisah. kitapta, su sorununun karşılaştırmah incelendiğine dikkat çekerek bu alandaki boşluğu önemli oranda doldurduğunu voırguladı. Tümgeneral Tirkayi'nin, gelirini Türk Silahlı Kuvvetleri Mehrnetçik Vakfı'na bağışladığı kitapta, Ortadoğu'daki sulann hukuki, sıyasal ve ekonomık boyutlan irdeleniyor. Türk sineması 90 yaşında • Kültür Servisi - Beyoğlu Beledıyesı Türk sinemasının 90. yaşını çeşitli etkinliklerle kutluyor Bu etkinliklerin ilki yann saat 14.00'te tasanmı Necip Sancı'ya aıt olan '90 Yıl c 0 Afiş' adlı serginin Beyoğlu Beledıyesi Sanat Galerisi'nde açılışıyla gerçekleştirilecek. Serginin açıhşına Beyoğlu Belediye Bakanı Dr. Mimar Kadir Topbaş, Necip Sancı ve Türk sinemasının tanınmış birçok ismi katılacak. 16 Ocak'a kadar açık kalacak olan serginin ardından 19-31 Ocak tarihlen arasında Altyazı dergisinin katkısı ve Ibrahim Türk'ün koordinatörlüğünde Muammer Yanmaz'ın fotoğraflanndan oluşan '40 Yönetmen Fotoğraf Sergisi" açılacak. 9-21 Şubat tarihleri arasında da 'Altın Portakallı Sinema Sanatçılan" sergisi sınemaseverlerle buluşacak. (0212 249 26 10) Sanat işçilerinden protesto • ROMA (AFP) - îtalyan polısi, Medici Sarayı'nda işsizlik sigortası ve ödeneklerinde yapılacak yeni düzenlemelere karşı çıkmak için protesto gösterileri düzenleyen Fransız sanat teknisyenleri ve sanatçılannı binadan uzaklaştırdı. iki yüzyıldır, 'Academie de France' adlı bır düzenlemeyle, ttalya'yla yapılan anlaşma çerçevesinde, binada, Fransa'dan ressam, heykeltıraş, mimar. fotoğrafçı ve sinemacılar çalışabiliyorlardı. Sanat işçilerinin protestosu, 2003 yılında da birçok etkinliğe olumsuz etki etmiş, Avignon Tiyatro Festivali ve ALx - en - Provence Müzik Festi\ r ali'nin iptal edilmesine yol açmıştı. ChaıHes Aznavour'a iyakat nişanı • PARİS(AA)- Fransa'da kaset ve plaklan en fazla satan müzisyenler arasında ilk sırada yer alan Ermeni asılh tanınmış Fransız müzisyen Charles Aznavour'a "Legion d'honneur' liyakat nişanı verilecek. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafindan bu yıl liyakat nişanı verilmesine karar verilen ünlülerin ısımlen, resmi gazetede yayımlanan listeyle kamuoyuna açıklandı. Kızılhaç Başkanı Marc Gentilini, televizyon sunuculan Claire Chazal ve Michel Drucker, ünlü aşçı Alain Ducasse. besteci Henri Dutilleux, sinema sanatçısı Georges Descrieres, yazar Marc Lambron, liyakat nişanına değer görülen ünlülerden bazılan.