Katalog

13 AĞUSTOS 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DİZİ Bir tinercigözüyle hayat: Arkadaşın olmazsa ezilirsin, çevren varsa sen güçlü olursun, sen ezersin Sokağınyasalannıen iyi onlarbiliyor Kayıp dünyamn çocuklan • Ailesini kaybettikten sonra bir yıl yurtta kalan ve daha sonra da sokaklarda yaşamaya başlayan M.K. (17) yaşadığı çaresizliği şu sözlerle özetliyor: "Sokakta çocuk aç kalıyor, ne yapacak? Sen vermiyorsun, o vermiyor. Elinden tutan yok, nasıl yaşayacak." Hiç gasp yapmadığını söyleyen 17 yaşındaki MJC sokakta aç kalan çocukla- nn para istemekten ya da çalrnaktan başka şansı ol- madığını vurguluyor. Anne babasını küçük yaş- ta kaybeden M.K, bir yıl yurtta kaldıktan sonra so- kaklarda yaşamaya başla- mış. 6 kardeşi olan M.K'ye sahip çıkan olmamış. 4 yıl- dır madde kullanan ve ya- şamak ıçin gereken parayı sinyal çekerek (para iste- yerek) kazandığını söyle- yen M.K. "Hiç gasp yap- inadmı" dıyor. M.K. "So- kakta çocuk aç kahyor, ne yapacak? Sen \Brmiyorsun, o vermiyor. Elinden tutan yok, nasılyaşayacak" dıye- rek sokakta yaşayan çocuk- lann çaresizliklerini dile getiriyor. 'Ciiçlü olursan sen ezersin' Madde kullanmaya baş- lamada çevrenin çok önem- li olduğunu söyleyen M.K şunlan anlatıyor: "Çevrende i>i arkadaş- lann varsa sen de iyi olur- sun, kötü arkadaşlann var- sa sen de kötü olursun. Ar- kadaşlanndan aynhrsan tek kahrsın. Arkadaşın ohnaz- sa ezilirsin, çevren varsa sen güçlü olursun, sen ezersin. Bir çocuk sokakta tek başı- na yaşayamaz. Çoğu Do- ğu'dan gelen ailelerin ço- cuklan zaten. Genetde çok çocuk yapryorlar ve sonra çocuklan\ la ilgilenmiyor- lar. Çocuk kendini sokakta buluyor. 1-2 akşam tinerci- lerin yanında kahyor. Ne ohıyorsa o zaman ohıyor." llk kez sokağa çıktığın- da "söğüşlendiğini'' anla- tan M.K, daha sonra bir kavgada "façasnnbozuldu- ğunu" söyleyerek yüzün- deki yara izini gösteriyor. Sokakta yaşayan tinerci laz- lann da olduğunu söyleyen M.K, en çok F için üzülü- yor. "Obaşkabnnabenze- mez,Çokiyidir" dıyen M.K, parası olsa F'yi kurtaraca- ğını söylüyor. Zaman zaman tinercile- rin cinayet işlemesine, sal- dırmasına da değinen M.K, "Içtiginde vurursua Kafa- yı çektiğinde ne yapnğını bilmiyor. L nutkanlık olu- yor, sersemük ohıyor" dı- yor. Kalfalık Eğitimı Mer- kezi'nde motor eğitim gö- rerek kalfalık belgesi aldı- ğını söyleyen M.K, askere gidip geldikten sonra bir servise girip çahşmak, ev- lenmek istiyor. MK'nin ai- lelere tavsiyesi ise "Evlat- lanna sahip çıksınlar, hor gömıesinler. dışlamasınlar. Bir çocuğu bir kere dışlaaV ğmda bir daha gehnez. Ev- lat ayırmasınlar" oluyor POLtTlKACILARIN VURDUMDUYMAZLIĞI Çoculdara potansiyel suçlu olarakbakdıyor *Sûıyal çekmek' olarak adlandırdıklan dilencflik, sokakta yaşayan madde bağımhsı çocuklann en büyük geçinı kaynağı. Bu şekilde para bulamayan çocuklar, çaresizJikten ve kullandıklan uyuşturucu maddeleriıı etkisivle gözü kara birer suç makinesi habne dönüşüyor. 'Abuzer Kadayıf filminde bağımlılar için merkez kurmayı amaçlayan profesörü oynayan Metin Akpınar: Bu film mutlu sonla bitmeliAbuzer Kadayıf filminde, oy- nadığı Ersûı Balkan adh sos- yoloji profesörü rolüyle tiner bağımlılan için merkez kurma- ya çalışan Metin Akpmar, so- runun giderek büyüdüğüne dik- kat çekiyor. Akpınar, asıl filmin sokakta yaşandığını söyleye- rek, "ÖnemK olan bu fü- mi görüp mutlu sonla biurümesT diyor. Abuzer Kada- yıf ta, amaçlan- nın bir kesite ışık tutmak ol- duğunu söyle- yen Akpınar, işin içinde olan herkesin biraz aydınlandığını belirriyor. Tiner bağımhsı gençlerin sokaktan mutlaka toplanması gerektığini belır- ten Akpınar, "Bu çocuklara sahip çı- kacak kurumun yetki ve sorumluluk- lan saptanmalı. Gerekiyorsa yasalar değiştirümeli. Sonra da eylenı planı ha- znianmah. Devletin her şeye koşacak durumu yok Halktan,sermayeden yar- dun ahnmah. Bu çocuklar sokaktan kurtutunca, cemiyette kurtulur" diye konuşuyor. 'Gellr dağılımındaki adaletslzlîk fliderllmeli' Madde satışlannın da kontrol altına alınmasını isteyen sanatçı Akpınar şöy- le konuşuyor: "Gelir dağılımındaki adaletsiztik giderflmeU, 30 metrekare bir yerde 15 kişi bir arada yaşryorsa, ka- nıüannıdoyuramryorlarsa lozlar fuh u- şa, erkekfer uyuşturucuya düşifr or. An- ne babalar da bir şey yapanuyor. Asıl iş, bu yavrulann eğitimi sağlanmah." Abuzer Kadayıf adlı filmde Ersin Balkan adlı sosyoloji profesörünün kansı tinerciler tarafından öldürülür. Bunun üzerine bu gençler için bir şey- ler yapmaya karar veren Ersin Balkan, profesör maaşını yetiştiremeyince, Abuzer Kadayıf olarak türkü söyle- meye başlar. Filmin sonunda çocukla- ra yardım eden Balkan, onlar için bir merkez açmayı başanr. 'Sır çocuiciarı' Sokaklarda yaşayan çocuklan konu eden bir diğer film de "Sır Çocukla- n". Antalya Altın Portakal Film Fes- tivali'nde 5 dalda ödüle layık görülen Sır Çocuklan, senarist Ümit Cin Gü- ven'in kişisel gözlemlerine dayanarak yazdığı senaryonun beyazperdeye ak- tanlmasıyla oluştu. Filmin yönetme- ni Aydın Sayman, durumun sokakta yaşayan çocuklann sorunu olmadığı- nı, toplumun sorunu ve aynası oldu- ğunu söyledi. Projenin hayata geçirilmesi aşama- sında, toplumsal hayatın pannak izle- rini gördüklerini belirten Sayman, 70'li yıllann başında Istanbul'a geldiğini ve o zamanlar Istiklal Caddesı'nın sı- cak ha\a üfleyen depolannın önünde koyun koyuna yatan çocuklann bugün daha büyük bir sorun olarak karşımı- za dikildiğini vurguladı. VedatTürkali'nin "Tophane'ninka- ranhk sokaklannda koyun koyuna ya- tan çocuklar" dizelerini anımsatan Sayman. "Biz 70'li yıllarda bu çocuk- lan görerek de>rimciliğinüzbikrdik. Oniann daha iyi bir dünyada yaşaya- bilmeleri için çareler düşünürdük" dedi. Çoğu kez görmezden geli- nen, sadece suç işlediklerinde hatırlanan tiner bağımlısı genç- ler, politikacılann gündemıne de sadece "proje" olarak geliyor. Umut Çocuklan Derneği Başkanı Yusuf Kul- ca, çocuklann evie- rinı terk etmelerinin önüne geçılmeden çocuklann madde bağımhsı olmalan- nın da önüne geçıle- meyeceğini söyledi. Deviet Bakanı Güldal Akşh, tiner- ci çocuklann eğitim- le topluma kazandı- nlabileceğini belirt- ti. Çocuklann soka- ğın şartlanna daya- namadıklan ıçın madde bağımhsı ol- duklarını belirten Akşit, IstanbuFda başlanlan programın tüm Türkiye'ye ya- yılmasını hedefle- diklerinı dıle getırdı 55. hükümet dö- neminde hazırlanan "Uyuşturucu, Uva- ncı Maddeler ile Al- koiBağımhlarvSer- seriler veya Hasta- hk Yapabilecek Ki- şüerin Tedavi, Eği- tim ve Rehabilitas- yonian Hakkuıda Kanun Tasansı" ise birbakanlığın görü- şünü geç vermesi nedeniyle TBMM'ye gönde- rilememişti. TÜBAüyesiPTof. Dr.BozkurtGihenç, Prof. Dr. Bozkurt Cüvenç: Çocuklar toplumdan intikam alıvor. Güldal Akşh: Çocuklar sokağın şartlanna davanaımvor. ta büyüyen gençlerin, çözüm- süzlük karşısında kendini uyuş- turduğunu belirten Güvenç, bunlann topluluk halinde tera- pilere götürülüp kli- niklere kapatılma- sıyla tedavi olama- yacaklannı ifade et- ti. Güvenç, "Bu ço- cuklan çevrejbu ha- le getirdi. çözümü de çevre bulacak Kurum. kişi, kuru- luş.gönülhi el eleve- ripçahşmaİLBu ço- cuklann intikam duygulannın ve umutsu/luklarının ortadan kaklınlma- sı gerek" diye ko- nuştu. Bu çocuklann ahm güçlerinin ol- madığını belirten Güvenç, "Bu çocuk- lar ancak satm ala- biürler. Kullandık- lan maddelerbeda- vadeğil''dedi. Gü- venç, çocuklann her türlü istismara açık olduklanna da dik- kat çekti. Tlnerclnln de ana babası var Yusuf Kulca: Aile içi şiddet önlenmeli. çocuklann kontrol ve destekten uzak bir şekilde sokakta büyü- düklerini belirterek sağhksız bir altkültür oluşturduklanna dikkat çekti. Çocuklann top- lumun ilgisizliğine karşı intikam hissiyle davrandıklannı belir- ten Güvenç, "Bu, sosyal bir so- run. Çocuklara suçlu olarak bakmakyerine bunun bir sorun olduğunu kabul ederek çözüm aranmasıvveyiemegecirnesige- rekiyor" dedi. Metropollerde eğitimsiz, eko- nomik olarak sıkuıtıda. çe\Te ve deviet desteğinden mahrum aı- lelenn çocuklan olarak sokak- Umut Çocuklan Derneği Başkanı Yusuf Kulca da ço- cuklann evlerinı terk etmelerinin önüne geçılmeden çocuklann madde bağımhsı olmalan- nın önüne geçile- meyeceğini söyledi. Kulca, "Bunu bir havıızsistemi gibi düşünün. .Ai- lesini terk eden çocuk, arûk so- kaktayaşayan çocuktur.Bu ha- yata adapte olmaya çahşır. Bu- rada kendinden büvükleri ör- nek ahr. Tutunmaya çahşır. Bu çoculdardan bazılan ise mad- de bağımhsı ohır. İşte biz bu son havuzdald çocuklann nereden geldiğini araşürmadan henıen hüküm vernoruz. O> sa tüm bu çocuklann ana babalan var" diye konuştu. Yusuf Kulca, aile içi şidde- tin ise evden kaçışlarda en önemlı nedenlerden biri oldu- eunu kavdetti. İstanbul'da sokakta yaşayan ve çalıştınlan çocuklann yüzde 62.8'inin ailesi parçalannıış, yüzde 38.9'u madde kullanıyor Sokakta Yaşayan Çocuklann Sokakta Yaşama Nedenleri Arkadaş Çevresi %4J5 AğabeyEtkisi Aile ile anlaşamama % 14.1 Yurt-Yuva Uyumsuz)uğu %İ2 Çalıştınlma %16.3 Aile ıçı şiddet %33.1 %27.6 Fitili, bozuk aile düzeni ateşlediIstanbul 'da sokakta yaşayan ve ça- lıştınlan çocuklann yüzde 62.8"inin ailesi parçalanmış. Sokakta yaşayan çocuklann yüzde 54.6'sının yaşlan 13-14 arasmda değişiyor. istanbul'da faaliyet gösteren Ço- cuk Koruma Istasyonlan ile Çocuk ve Gençlik Merkezlen hizmetlerin- den yararlanan 786 çocuğun dosya- lan incelenerek yapılan araştırma- da, ailelerin sadece 37.2'sinin bir- likte yaşadığı belirtiliyor. Ailelerin yüzde 41.3'ü Avrupa Yakasfnda otururken, yüzde 31.2'si ise Istan- bul dışında yaşıyor. Istanbul Valili- • İstanbul'da faaliyet gösteren Çocuk Koruma îstasyonlan ile Çocuk ve Gençlik Merkezlen hizmetlerinden yararlanan 786 çocuğun dosyalan incelenerek yapılan araştırmada, ailelerin sadece 37.2'sinin birlikte yaşadığı belirtiliyor. ği'nin îl Sosyal Hizmetler Müdür- 9 yaşın altında ise yüzde 1.9 oranın- lüğu'nün çalışmasındaki diğer so- nuçlar şöyle: %/ Sokakta yaşayan çocuklann ai- lelerinin yüzde 26'sı Doğu Anado- lu'dan, yüzde 22. 3'ü ise Karade- niz'den göç etmiş. En az göç ise yüz- de 2.6 ile Ege Bölgesi'nden. i/ Sokakta yaşayan çocukların yüzde 54.6 'sı 13-14 yaşlan arasmda. da çocuk sokakta yaşıyor. ^ Çocuklann sokakta yaşama ne- denleri; yüzde 27.6 aile parçalanma- sı, yüzde 33.1 aile içi şiddet, yüzde 16.3 çalıştınlma, yüzde 14.1 aile ile anlaşamama, yüzde 4.5 arkadaş çev- resi, yüzde 2.2 ağabey etkisi. yüzde 2.2 yurt-yuva uyumsuzluğu. • Çocuklann yüzde 21. 9'u hiç okula girmemiş, yüzde 59.5'i ise ıl- kokul ara sınıftan terk. • Sokakta yaşayan çocuklann yüzde 38.9'u madde kullanıyor. • Çocuklann yüzde 83.1 'ini er- kekler, yüzde 16. 9'unu kızlar oluş- turuyor. istanbul'da sokakta yaşayan ço- cuklara yönelik SHÇEK'e bağh 8 merkez bulunuyor. Çocuklann te- mel ihriyaçlannın karşılandığı mer- kezlerde, marangozluk, hobi bahçe- leri, bakırahk, mumculuk, hay\an ba- nnaklan ile gençlerin meslek sahı- bi yapılmasına çahşıhyor. Sokakta Yaşayan Çocuklann Ailelerinin Göç ettiği Bölgeler YARIN: Deviet tinerciye 40 yıl borçlu