Katalog

12 TEMMU2 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Yanıklar, güneş çarpması, kalp krizi... Yaz akşamlannın keyfini çıkarmak için gündüz dikkatli olmak gerek azgüneşidüşmanınızolmasın• Yaz mevsimiyle beraber güneşin ve denizin verdiği enerji. sıcak kumlardan gelen sağhk bilinçsiz davranıldığında 'kötü dostlar' halini alabiliyor. Aşın sıcak]arda dikkatli davranılması gerektiğini söyleyen uzmanlar. özellikle 10.00-15.00 saatleri arasında güneşe çıkmaktan kaçınılması gerektiği konusunda uyanda bulunuyorlar. SAADET USLU / EYLEM UÇOK Kışın kasvetlı havalannın ardından yazla birlücte gülümsemeye başlayan güneş. tatıJ, mutluluk kavTamlannı da beraberinde getir- di. Ancak güneşin ve denızın verdiği ener- ji, sıcak kumlardan gelen sağük, bilinçsiz dav- ranıldığında kötü "dostiar" halinı alabiliyor. Aşın sıcaklarda dikkatli davTanılması gere- ken konulann başında beslenme geliyor. Ağır ve yağlı yemeklerin daha riskli hale gel- diği yaz aylannda, meyve-sebze ağırlıklı beslenilmesi gerekiyor. Hafif ve açık renk- Iı giysiler, şapka, koruyucu güneş kremleri de bu aylaruı vazgeçilmez aynntılan arasın- da yerini alıyor. Cüvenll güneslenln Güneş, verdiği enerjiyle ruh sağlığına olumlu etki ediyor, D vitaminiyle kemikle- ri güçlendiriyor, küçük cilt kusurlannı gide- nyor, ancak güneş bilinçsizce kullanıldığın- da yanıklara, güneş çarpmalanna neden ola- bıliyor. Uzmanlar özellikle 10.00-15.00 sa- atleri arasında güneşe çıkmaktan kaçınıl- masını, çocuk ve yaşlılann daha dikkatli ol- masını istiyorlar. Güneş çarpması yazın en sık karşılaşılan sorunlardan bıri olarak kar- şımıza çıkıyor. Genelde yaşlılar, şişmanlar, çocuklar ve kalp hastalan arasında görülen güneş çarpması. aşın terieme, vücuttaki su ve tuz kaybına neden oluyor. Kendini, yüz ve baş derisüıin sıcak ve kızank olması, hal- sizlik, baş ağnsı, baş dönmesi, huzursuzluk ve bulantı olarak gösteriyor. Uzmanlar basit güneş çarpmalannda, has- tanın soğuk bir ortama alınmasmı, düz ola- rak yatınlıp bacaklan hafif yukan kaldınlma- sını öneriyor. Ağırdurumlarda ıse mutlaka sağ- lık merkezine başvurulması gerekiyor. Bilinçsizce güneşlenmenin neden olduğu güneş yanıklan ise güneşte kalmayı izJeyen 24 saat içinde ortaya çıkıyor ve 72 saat sü- rebiliyor. Uzmanlar güneşten korunmak için koruyucu krem, penye giysiler, şapka, güneş gözlüğü kullanılmasının çok önem- li olduğuna dikkat çekiyorlar. Güneş yanıklarına yoğurt, dış macunu gi- bi maddelerin sürülmesinin zararlı olduğu- nu da ifade eden uzmanlar şu önerilerde bu- lunuyor: "Sadece soğuk suyla ıslaölnus tül- bent kuBanılınah, yanıklar sulu ise hekinıe gklilmeBdir. Güneşten korunmak için, güneş ısmlarının dik geldiği 10.0O-15.00 saatleri arasındagüneşeçıkmaktan kaçınılmaİL Su. kum, kar ve tüm zeminler ışınlan yan- sıfögı için, gölge oJan yerlerde bfle yanılabileeeği dikkate ahnmah- dır. Güneş yağı, güneşe çıkma- dan 15-30 dakika önce sürül- meüdir.'' Uzmanlar güneşin kişileı üzerinde farklı etkilen oldu- ğuna dikkat çekerek doğru bır güneşlenmenin formülünü ise şöyle anlatıyorlar: "En ryi şeldlde bronzlaş- ma vavaş yavaş ve eşit renk kazanriarakeldeedilen bronz- luktur.Otdüzenü oiarak ken- dini yenilerken ölen eski hüc- relerde cift vüzeyinden aûhr. Güneşlenmeye basladığınız- da ciltvüzevindekiatümamış ölü hücreler çoğunluktaysa vücudun rengieşitohnaz. Eşit bronziuk için güneşe çıkma- dan öncepeeingvapmak doğ- ru ohır. Güneşe çıkıldıgında vücut kendini korumak için renkdeğişurir. İlk günlerde yük- sek faktörlü ürünler kuBanılma- sı doğru olur. Koruyucu faktör ya- vaş yavaş düşürülmelidir."" O l K SIK, AZ ve KALORİSİ DÜŞÜK BESİNLERLE BESLENİN Dikkat! 'Gaddar diyetler* * hayatınıza mal olabilir rî ^^i üneş, deniz ve kumlu tatil planlannın yapılmaya başladığı şu günlerde diyet reçeteleri karşımıza yazı dizileri halüıde çıkıyor. Oysa formda kalmak, kısa süreli diyetlerle değil, uygun beslenmenin yaşam biçimi haline dönüştürülmesi ile gerçekleşebiliyor. Doğru beslenme yani sık, az ve kalorisi düşük besinler almak, sanıldığı gibi aç kalmak anlamına gelmiyor. Uygun hazırlama yöntemleri ile makarna, pilav. aklınıza gelen ve mevsimde var olan tüm sebze ve meyvelen yiyebileceginız gibi, tatlı ve ızgara yemek de mümkün. tstanbui Tıp Fakültesi Endokronoloji. Metabolizma ve Beslenme Hastalıklan Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Orhan. gazete ve dergilerde çıkan rejımlere güvenmemek konusunda uyanda bulunarak rejimın kışiye v uygun olarak yapılması gerektiğini behrtti. , Günde en az 2 lltre su Içmefc gereklr Rejimin kalori ıçeriğinin en az 1200, en fazla 1600 olması gerektiğine dikkah çeken Orhan, günde 800 kalori alarak rejim yapanlann hayatlannı tehlikeye attığını kaydetti. *Gaddar dryetler" olarak adlandırdığı bu diyetlerin doktor kontrolü altında yapılması gerektiğini \urgulayan Orhan, "Bazı kişiler çok kısa sürede, çok fazla kilo Sağlıklı sofralarda uzun sohbetler... Y az aylannda iyice çeşitlenen meyve ve sebzeler bize sağlıklı sofralar kurma imkânı sağlıyor. Uzmanlar da sıcak günlerde ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınmamızı. özellikle de akşam yemeğinı hafif yiyeceklerden oluşfurmamızı öğütlüyorlar. Bu aylarda kolayca yapılabilecek bazı yemek tarifleri şöyle: Karnabaharlı makarna.- Mabemeler: 160 gr. kepekli makarna. 200 gr. karnabahar, 1 tatlı kaşığı sıvı yağ, 2 kaşık diyet kaşar peyniri. Yapdışı: Makarnayı ve küçük küçük doğranmış karnabahan tuzlu suda haşlayıp süzün. Derin bır kaba aluı ve içerisine peynirleri ilave ederek kanşrınn. Kabaklı pilav: Malzemeler: 100 gr. pirinç, 200 gr. kabak, 1 tatlı kaşığı sıvı yağ, 2 yemek kaşığı rendelenmiş beyaz peynir. Yapınşı: Kabaklan ince yuvarlaklar halinde doğrayın. Bir tencereye sıvı yağ koyun. Önce kabaklan, sonra da pirinci bu yağla bir süre kanşrınn. Bir bardak su ilave ederek pişinn. Üzerine peynir rendesi serperek servis yapın. Meyveli yoğurt tatlısi: Malzeme: 100 gr. yağsız yoğurt, 1 su bardağı yağsız süt, 1 muz. 2 tatlı kaşığı bal. 1 bardak portakal suyu, 4-5 nane yaprağı. Yapıhşı: Muzu dilimleyin, yoğurtla birlikte miksere koyup kanştınn, portakal suyu, süt ve balı ilave edin. 30 sanıye kanştırarak kâselere boşaltıp buzdolabına koyun. Czerlerine nane yapraklan ile süsleyerek servis yapın. Açık renldigiysi, geniş kenarlışapka K ışın kalın kabanlan. botlan, koyu renklerinin ardından bahann cıvıl cı\r ıl renkjeri giysilere de yansıyor. Yaz aylannda sık yaşanan güneş çarpmalan, baş ağnlan, baş dönmesi gibi sorunlara karşı, beslenme kadar giyinmenin de önemli olduğunu vurgulayan uzmanlar, aşm kalın kıyafetlerin sıcak basmasına neden olabileceğine dikkat çekti. Uzmanlar aşın sıcaklarda hafif ve açık renkli kıyafetlerin giyilmesini önerdi. Yazın vazgeçilmemesi gereken bir aksesuar da şapkalar. Özellikle güneşin etkisinı azaltan geniş korumalı şapkalann tercih edilmesi gerekiyor. AŞIRINEM KRİZE YOL AÇIYOR Kalp hastalan dikkatliolmalı Y üksek tansiyon ve kalp hastalan. obezler. psikolojik sorunu olanlar için güneş, yarardan çok zarar verebiliyor. Istanbul Sağlık Müdürii Erman Tuncer. özelikle risk grubunda olan kişilerin sıcaklara bağh olarak sağlık sorunlanyla karşılaşabileceklerini söyledi. Yaz aylannm en çok etkilediği hastalık grubu olan kalp-damar, yüksek tansiyon ve obezlerin güneşten sonra soğuk denize ve klimalı ortama girmek gibi ani sıcak-soğuk farklılıklanndan ve aşın sıcak ortamlardan korunması gerektiği vTirgulandı. Aşın nemin vücudun sıcağa karşı savunma mekanizması olan terin buharlaşmasını önleyerek serinlemeye engel olduğunu belirten Erman Tuncer. "Kişiler çok terierier fakat az serinlerier. Böyiece aşın sıvı kaybuıa bağlı olarak yorgunluk. halsizük. iç sıkıntısu aşm terieme, nabız zavıflığı ve dolaşım bozukluğu oluşabiür" dedı. Tuncer sözlerini şöyle sürdurdü: "Yaşhlann, kalp ve şeker hastalanmn da serin yerleri tercih edip bol su içmeleri gereld)or. Güneşin ulrraviyole ışınlarmdan korunmak için koru> ucu krenıİer kullanümalı, yağn gıdalar ve alkoklen uzak durulmah." ÇOCUKLAR RtSK GRUBUNDA Yılda 900kisi boğuluyor B unaltıcı havalardan kaçaniann başvuru adresi olan deniz, gölet, su birikintileri boğulmalan da beraberinde getiriyor. Türkiye'de yılda 900 kişinin serinlemek isterken boğulduğu belirtilirken, Acil Tıp Derneği Genel Başkanı Dr. Ülkümen Rodoplu, çoğunlukla 10-19 yaş grubundakilerin suda boğulmalarla karşı karşıya kaldıklannı söyîedi. Istatistiklerin son 20 yılda boğulma olaylannın artış gösterdiğini belirten Rodoplu, bunda yüzme havuzlaraun sayısı, nüfus ve alkolün etkisi olduğunu kaydetti. Rodoplu, "Boğutaıa oigusu Türkiye'de geÜşmiş ülkekrin aksine göl, nehir, baraj göfü, m kanallan, havuz ve küvette yaşanrvor. Su üstünde ya da su kenannda bulunan herkesin yüzme, kurtarma, ilkyardun ve temel yaşam destegi bflgisinin olması gerekJr" diye bilgi verdi. Alkol alırrunm ardından yüzme ya da tekne gezisinin boğulma olasılığını arttırdığına dikkat çeken Rodoplu havuzlarda ilk yardım malzemelerinin el altında bulundurulması, çocuklann yerişkin denetiminde suya girmesi gerektiğini söyledi. • Tatil için deniz kıyısma girmeden önce biraz kilo vermek isteyenlerin imdadına koşan 'şok diyetler' kalp atışlannda düzensizlik, çarpıntı, tansiyonda oynamalar gibi pek çok problemle karşı karşıya kalabiliyor. En iyisi, doktor kontrolünde ve kişiye özel rejim uygulamak... vermek istiyorlar, ancak biz bu drvetleri önermryoruz. Günde 800 kalorüik bir beslenme tablosu izlenecekse, kişi hastaneye yatınlarak bu diyet uvgulanryor. Çünkü bu kişilerde kalp atışlannda düzensizlik, çarpınn gibi belirtiler görüJebinyor" dedi. Günde en az 2 litre su içılmesini öneren Prof. Dr. Orhan. "Su en iyi içkidir. Kişinin tansiyonu yoksa maden suyu da içebihr. Meyve sulan ve koia. gazoz gibi içecekleri kesinlikJe önermiyoruz. Meyve sulan, 9-10 meyvenin suyu sıkılarak elde edilir, Id bu da 9-10 meyvenin kalorisinin birden ahnması demekir. Meyve suyu içmek istryorsaniz, bir meyvevi sıkıp sulandınn. Gazoz gibi içecekler ise zaten hem çok fazla şeker hem de asi( içerdiği için çok zararh" diye konuşru. Prof. Dr. Yusuf Orhan. beslenmenin bir yaşam biçimi olması gerektiğine değinerek. şöyle devam etti: "İnsanlar 'biz bu yazı, tatilde bikıni giyerek geçirebilelim ondan sonra vazgeçelim" şeklinde düşünüyoıiar. Bu da çok yaofaş bir düşünce." Yazları artıyor Estetikte mevsim hareketliliği Y az öncesi mayo giyme ve düzgün bır vücutla plajlarda kendini tem- sil etme arzusunda olan çok sa- yıda kişi yağ aldırma, meme büyütme ve küçültme ameliyatlan yaptınyor. Uz- manlar, bu ameliyatlardan sonra 4-5 haf- ta hareket kısıtlılığı ve güneşe çıkma- mayı önenrken, özellikle amelıyat önce- si ve sonrası solaryumun sakıncalanna dikkati çektiler. Istanbul Tıp Fakültesi Estetik ve Plas- tik Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üye- si Prof. Dr. Atilla Anncı, yaz öncesi es- tetik cerrahi yaptıranlarda artış görüldü- ğünü belirtti. Dünya Estetik ve Plastik Cerrahi Derneği öncekı başkanı Prof. Dr. GülerGürsu da, lipo-suction. meme büyütme ve küçültme ameliyatlannda artış gözlendiğıne dikkati çekerek, lipo- suction ameliyatianndan sonra 4-5 haf- ta güneşe çıkılmamasını önerdi. Prof. Dr. Atilla Anncı, "Yazesteriğidediğimiz operasyonlarda daha çok, kışın alınan kilolann verflmesi için yapılan, lipo-suc- tion ve yağ aldırma gibi ameHyatlar ya- pıyoruz" dedi. Lipo-suction gibi ameli- yatlann küçük olması durumunda 2 haf- ta sonra günşe çıkma ve denize girme- de sakınca olmadığını ifade eden Ann- cı, "Yüz izlerini yok etnıek için yapüğı- nuz operasyonlarda 2-3 a\ kadar güne- şeçıkmamayıönerivoruz. Bunlaryaz dö- nemi ameliyatt değü" diye konuşru. Erkekler de yaptınyor Yaz estetıği olarak adlandınlan lipo- suction tarzı ameliyatlan erkeklerin de yaptırdığını ifade eden Anncı, erkekle- rin en çok şikâyet ettiği durumun, karm ve bel bölgelerinde belirli yaşlardan son- ra ortaya çıkan düzensiz yağ bırikimi ol- duğunu söyledi. Anncı. "Bu operasyon- lann sonucunu etkileven en önemli fak- tör derinin elastikivetidir. Aksi takdirde ametiyatsonrası hoş olmavan görüntüler ortaya çıkabilir" dedi. Eski Dünya Estetik ve Plastik Cerra- hi Derneği Başkanı Prof. Dr. GülerGür- su ise lipo-suction'un, zayıflamak için tek başına yeterli olmadığını belirterek ame- liyat sonrası yüzde 30 gibi bir çoğunlu- ğun diyet yapmadığı için aynı kiloyu tek- rar aldığını söyledi.