Katalog

3 NÎAN 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 liırkcelltelsiz liarasını kaybetti A.VKARA irin, telsiz lcullamm ve ruhsat b e d i lerinin abon;lerden toplanarak "Tekkomünikasyon K.uamu'na ödenmesı zorunluluğunun iptali için .\nkara Asliye 7. Hukuk Mahkemesi'ne açtığı davayı kazanmasının ardından yapılan itirazı inceleyen Vargıtay 13. Hukuk Dairesi. mahkeme karannı bozdu. Bozma karanrun Turkcell"e tebliğ edildiği bildirildi. Petrol fiyatlan düşmeye başladı • LONDRA (AA) - ABD ordusunun ilerleyişiyle ilgili haberlerin uluslararası piyasalarda petrol fiyatlannı gerilettiği bildinldi. Londra piyasasında brent petrolünün varıl fiyatı 1.26 dolar azalarak 25.1 dolara ınerken ABD hafif petrolü ise 1.33 dolar azalışla 28.45 dolara genledı. Böylece petrolün varil fiyatı son iki günde yüzde 8 ucuzladı. AYB'den 350 milyon Euro kredi • ANKARA(ANKA)- Hazıne ile Avrupa Yatınm Bankası (AYB) arasında toplam 350 milyon Euro'luk ikı krediye ilişkin anlaşmalar imzalandı. Kredinin 150 milyon Euro'su AYB'nin deprem nedeniyle açtığı 600 milyon Euro'luk kredinin son dilimini oluşturuyor. 200 milyon Euro'luk kredi ise KOBl'lenn finansmanında kullanılacak. Sigaraya yüksek vergi önerisi • tSTANBUL(AA)- Ekonomistler Platformu'nun hazırladığı ek kaynak projesinde. sadece sigaraya uygulanan özel tüketım vergisi oranının arttırılmasıyla yılda yaklaşık 4.3 katrilyon lira ek kaynak sağlanacağı öngörüldü. Tütün ürünlerine ek vergi getiren projeyle, orta ve uzun dönemde sigaraya bağlı tedavi masraflannın da düşürülmesinin amaçlandığı, aynca faiz dışı fazla hedefı içtn yüzde 12 ile yüzde 22 arasında ek bir kaynak sağlanacağı savunuluyor. Faktoring'in ciposuarttı • tSTANBUL(AA)- Faktonng Derneğı Genel Sekreteri Erdinç Özselçuk. 2002 'de faktoring sektörünün, 3 milyar 370 milyon dolan yurtiçi. 1 milyar 160 milyon dolan yurtdışı olmak üzere 4 milyar 530 milyon dolarlık cirosu olduğunun tahmin edildiğini bildirdı. Buna göre ciro yüzde 25 oranında arttı. Cironun sektörel dağılımında en büyük paylara sırasıyla tekstil, kimya ve ılaç ürünleri, demir, çelik sektörlennin sahip olduklan belirtildi. Hanr giyimde sipanişlep arttı • İSTANBUL(AA)- îstanbul Hazır Giyim ve Konfeksıyon Ihracatçılan Birliği Başkanı Süleyman Orakçıoğlu ihracat sıpanşlennin iptal edilmedığini aksine arttığmı söyledi. Bu yılın ilk üç ayında hazrr giysi ihracımn yüzde 33.9 artnğını ifade eden Orakçıoğlu Mısır, tsrail, Ûrdün ve Pakistan'dan alınan sıpanşlerin artarak cevam etmesinin leMendığini ifade etti. IMF yetkilileri AKP hükümetine duydukları güvensizliği şu sözlerle dile getirdiler: Sizden2yumrukyedikHACER BOYACIOĞLU ANKARA - IMF 'yle yürütülen 4.-göz- den geçirme çalışmalarının, IMF yetkili- lerinın AKP hükümetine olan güvensiz- liği nedeniyle uzadığı belirtildi. Fonun tutumunu üst düzey bürokratlara açıkla- yan bır IMF yetkılisı,w Vergi afi&veemek- likre verilen zamla, hükümet karomuza iki yumruk attu Bu nedenle her şeyi çok sıkı denetieyeceğiz'' dedı. IMF'yle görüşmelerde yer alan üst dü- zey bır yetİülı de TMF'nin, kamu ban- kalan,vergiaffi ve aytıi kredfler konusun- da sorun çıkaran ve sıkı güvenceler iste- yen rurumu. fonun hükümete olan güven- • Fonun tutumunu üst düzey bürokratlara açıklayan bir IMF yetkilisi, "Vergi affı ve emeklilere verilen zamla hükümet karnımıza iki yumruk attı. Bu nedenle her şeyi çok sıkı denetleyeceğiz" dedi. sizliginin bir göstergesidir* dedı Nıyet mektubunun bu hafta ıçinde gön- denlmesı bekleniyor. Mektuba, IMF'nın istemlen doğrulrusunda, BDDK'nin özerkleştınlmesi ve bağunsızhğının art- hrılmasına ilişkin bir paragraf eklendiği de öğrenıldi. Buna göre, yapılacak dü- zenlemelerle BDDK, personel yöneti- minde ve harcamalannda özerk olacak. Bövlelikle kamudaki her türlü tasarruf önlemınden muaf tutulacak olan kurum, çalışanlannın maaşlarını da herhangı bır kısıtlamaya tabı tutulmaksızın kendisi be- lırleyecek. Fonun görüşmeler su-asında tüm BDDK üyelerine "dokunulmazhk zırhr ıstediği de öğrenildi. Görüşmeler- de, IMF yetkılilerinin, nıyet mektubuna "fon üyelerinin görev gereği yapüklan fa- ahyetkr nedeniyle soruşturma göremeye- ceğT yönünde bir maddemn eklenmesı- nı istedıği kaydedildi. Ekonomi yönetımi- nın ıtırazlan sonrasında, buna ilişkin dü- zenlemenin nıyet mektubu taslağından çıkarıldığı belirtildi. Juha Kahkonen başkanlığındaki IMF yetkilileri de değerlendirmelerde bulun- du. Fon yetküilerinin. ekonomi bürokrat- lanna: "Her türlü çahşmanın tam olarak yapıbnasuıda ısrarcryız.Çünkü. emeklile- re verüen zam ve vergi afnyla hükümet karnımıza iki yumruk attT dedıği öğre- nıldi. Bir ekonomi bürokratı da "Kamu bankalannda \önetimin değiştirümesinin ardından. fon bu güvensiznğmi bir kez da- ha gösterdi ve mektuba bankalaria ilgili güvenceler ekletti"" dedi. AKP iktidarının zam bîlançosu Akaryakıt Çay ve Şeker Tekel Köprü ve otoyol İstanbul Ulasım Üniversite harçlan Lojmanlar Vapur ücretleri Alüminyum 04 AraJık 15Kasım %15 15Kasım%13-25 19Şubat(1) %40 11 Mart %50 14Kasım %35 04 Aralık %200 01 Şubat %18.33 23 Aralık %1.7 11 Aralık 19 Aralık 20 Aralık 03Ocak 100cak 22Ocak 04 Şubat 20 Şubat %0.4 , %1.1-2.7 | %5.1 %1.3-6.7 %2J5 %1.7 %3-4.3 %0.8 31 Aralık %1.1 04 Mart %1.6-4.8 l TOPLAM: ortalama %22 Devlet Opera ve Bale Biletleri Internet Elektrik ŞansOyunları Doğalgaz Kalorifer yakıtı Tüpgazve Otogaz Telefon 05 Mart %20 , 03 Şubat %8.1 09 Kasım %13-25 09 Kasım %2.4 09Ocak %20-66 01 Ocak %3.3 , 25 Aralık %8.8 14 Kasım %1.9 01 Mart %4.7 Benzinden ehneğe, ilaçtan köprü geçişlerine kadar her şeyin fiyatı katlandı AKP'nin enbaşarılı icraati zamlar oldu ERDAL USTA Kamu çahşanlanna yüzde 5 oranında zam yapan AKP hükümeti iğneden ipliğe her şeye yaptığı zamlarla seçim vaatlerini unuttu. Seçimden önce iktıdara gelmeleri halinde ilk iş olarak mazot fiyatlannda yüzde 50 oranında indirim yapacaklannı ılan eden Erdoğan, göreve geldıği günden bu yana geçen sürede akaryakıt ürünlerine 10 defa zam yaparak bu alanda kınlması güç bir rekora imza attı. AKP iktidan döneminde toplam fiyat artışı mazotta yüzde 25. benzındekı artış yüzde 19. tstanburdakı ulaşım hizmetlerinde yüzde 50, Ankarada satılan ekmekte yüzde 100 oldu. Son olarak ilaç fiyatlanna yapılan yüzde 7lik zam ise yurttaşların sağlık giderlerinin önemlı ölçüde artmasına yol açtı. Sağlık güvencesinden yoksun olan yurttaşlar. eski fiyatlarla ilaç gıderlerini karşılamakta zorlandıklannı, son zamlarla ise bunun artık mümkün olmadığım söyledi. Köprü ve otoyol fiyatlanndan tekel ürünlerine, çay ve şekerden şans oyunlanna kadar hemen her alanda büyük oranlarda zamlarla karşılaşan yurttaşlar AKP hükümetine olan tepkilerini de dile getırmeye başladı. AKP iktıdannm da diğerlerinden farkı olmadığım savunan Mehmet Yorulmaz (52), "EVIFfleanlaşıp bizi unuttular. Verdikleri sözleri rutmadüar. Zam yok dediler ama zamlanmayan ürün kalmadı. Vergi yok dedikr her şeyden iki kat vergi almaya başladılar. Kemer sıknıaktan bıktık. Geçen seçimde yaptığınıızı tekrar yapabiliriz. Bizi zam ve vergüerle ezeni, biz de sandıkta ezeriz'" dıye tepkisıni dile getirdi. Kurumun değer tespiti bile yapılmadı Petkim haraç mezatsatıştaFATMAKOŞAR Ihaleye çıkanlan Petkım'in şu anda piyasa değeri 800 mil- yon dolar civarında ifade edi- lirken sadece tesislerin kurul- ması için en az 2 milyar dolar gerekli olduğu hesaplanıyor. Altyapısı, Hman olanağı, yüz- de 33 'lük pazar payı, kurumun değenni 4 kat arttınyor. Ozelleşrirmeye dırenen işçı- ler, mühendislerle birlikte al- dıklan, Aliağa'da işyerini terk etme- me eylemini sürdü- rürken dün Petkim için son teklifler alındı. Petkım'in ihalesine Sanko Holding, Zorlu Holdinğ, ABD ser- mayeli Suudi şirke- tı SABIC (Suadı Basic Industries Corporation) ile Rus Lukoü'in katıl- • Şuanda piyasa değeri 800 milyon dolar ifade edilen kurumun gerçek değeri 4 milyar dolan buluyor. ması bekleniyor. Petkim'le ay- nca Doğan Grubu da yakın- dan ilgılenmiştı. Yüzde 33lik pazar payıyla tekel konumunda olan Petkım için teklif veren şirketlerin "değeri daha da düşürmekiçin aralannda anlaşabüecekkrr iddialan da var. Teklif veren- lerden Sanko Holding Yöne- tim Kurulu Başkanı Abdulka- dirKonukoğlu, teklif öncesin- de Zorlu Holding'le yapt^kla- n toplantıyla ilgili olarak soru- lan yanıtlarken "herhangi bir işbirliğiııin w gündemde olma- dığım söyledi. T e k başımıza teklif \r erdjk" diyen Konukoğ- lu, Zorlu'yla aynı işkollannda faaliyet göstediklerini ve ba- zen bir araya geldiklerini kay- detti. Öte yandan, Petkim tesisle- rinde işgal eyleminin süreceği- ni belirten Petrol-İş Sendıkası Genel Başkanı Mus- tafa Oztaşkm, İstan- bul Sanayi Odası'nın 500 büyük kuruluşu arasında üst sıralarda yer alan Petkim'in bu yıl 38. kuruluş yıldö- nümü olduğunu anımsattı. Öztaşkın Petkim'in geçen yıl itibariyle 21 trilyon faaliyet kân elde etti- ği ve 70 trilyon lira yatınm gerçekleştir- ! diği kaydedildi. Açıklamada, "Devlete 12.4 trfl- yonlira vergiödeyen kurumun ne içinsaûldığı sonısu yanrtsız- dır" denilirken Petrol-îş .\raş- tuma Uzmanı Ayfer Eğilmez. Petkim'i almak isteyen özel kuruluşlan Petkim gibi tesisler kurmaya çağırarak "Petrokim- ya pazannın ihtiyaanın ortala- ma >üzde60'ı ithalatla karşıla- nıyor. Bu aiana yönelerek veni Petkim''ler kursunlar, bunu ni- ye j"apnuyorlar?" dedı. Çarşı Mağazalan, franchising sistemiyie ilk mağazasmı DHarbakır'da bu avm sonunda açacak. Boyner, tedirginîiği önleyen adımlar atılmasındanyana IHyarbakır'a Çarşı morali OLCAYBÜYÜKIAŞ DÎYARBAKIR-Nüfusun üzde 15'inın savaş endişesiyle aynldığı Diyarbakır'da yatuıma de- vam karan alan Bo>Tier Holding Yönetim Ku- rulu Başkanı Cem Boyner, Çarşı Mağazası'nın tanıtım toplantısım şantiyede yaptı. Türki- ye ekonomisinin en çok sislı ortamlarda kö- tüye gittiğini söyleyen Boyner, sisi dağıtaaya kaücısı olacağına inan- dığı için devam karan aldıklannın söyledi. Uluslararası mağazacılık anlayışı ile yerel ya- tınmcmın deneyimini birleştiren perakendeci- likteki ilk örneği Diyarbakır'da açacaklanm an- latan Boyner, "Baa işadamlannm Türldye hi • Savaşm etkisiyle nüfusu yüzde 15 azalan Diyarbakır'a Çarşı Mağazası açmaya hazırlanan Boyner'e göre "Eğer işadamı ve sanayici iyi olursa ülke de iyi olur". ohırsa işadamı da iyi olur düsturunun tam ter- sine eğer işadamı i\i olur ve üstüne düşeni yapar ve üstüne düşeni yaparsa h i ohır düsturunu be- nimsiyorum" dedi. Seferberlik önerilerine ıtibar etmediğini vur- gulayan Boyner "Ahali zaten tedirgin, bu ne- denle yastık altındaki parayı ekonomik siste- me çekecek öneriler ya- pumah.Vatandaşıürkü- tecekönerilerdeğiF de- di. Boyner, aynca borç ödeme sıkıntısı olduğu- na inanmadığını ifade etti "Ekmeğin olduğu yere gitmemiz lazım" diyen Boyner, mağazarun açılacağı alışveriş merkezinin ziyaretçi sayısının savaş nedeniyle 12 binden 8 binlere düştüğünü belirterek "Aına biz gelince 10 binlere, 16 binlere çtkannz" dedi. İŞÇMNEVllENtNDEN ŞÜKRAN SONER Medeniyet Dediğin.. Irak'ın işgali operasyonunda, ABD-lngiliz bomba- lannın hedef aldığı merkezlerin başında Saddam, ailesi, askerlerinin bulunduğu mekânlarvarsa, ikin- ci sırada Irak kaynaklı iletişim merkezlerini vurmak var. Gelişmeleri aralıksız izlediğinızde, her önemli karşı yayın, açıklamanın ardından söz konusu ile- tişim odağının vurulduğunu gözlemleyebiliyorsu- nuz. Savaş ilanı yapılıp bombardımanın başlatıldığı ilk gecenin ilk saatlerinde, Bush'un konuşmasının ar- dından Saddam, Iraklılara seslenmeye kalkıştığın- da, Irak televizyonunda görüntü kaybolmuştu. Uz- manlar gelişmiş teknoloji sayesinde ABD'nin Irak radyosunun yayınını durdurduğunu, Saddam konu- şurken televızyon yayınının da karartılmasının ba- şanldığmı açıkladılar. Yabancı ajanslar aracılığı ile biz Saddam'ın konuşmasının tümünü izledik, ama verilen bilgiye göre Irak halkı izleyemedi. Daha sonraki günlerde bu tablo değişti. Irak te- levizyonu bombardımanlara hedef olduğunda bir süre için yayını kesiliyor. Sonra yeniden yayına baş- layabiliyordu. Düne kadar bu bombalamalar ve ye- niden yayına geçrne savaşının kaçıncı kez yaşan- dığını bilemıyorum. Gerçek şu ki ilk günün uzman yorumlarında Saddam'ın koîay kolay ekranda gö- rülemeyeceği savı doğru çıkmadı. Hemen bir bom- balanmaya hedef olmamak üzere belki canlı yayın olamadı, ancak görüntülerinin sahte ya da savaş öncesi çekim olduğunu ABD-lngiltere cephesı bi- le savlayamadı. Üstüne üstlük Bağdat televizyonunun imdadına başta El Cezıre, Arap kökenli birçok televizyon ka- nalı yetışmişti. ABD-ingiltere cephesınin dünyayı tek yanlı medyatik bonbardımana tutma hesabı tümden çökertildi. Böylece 'Irak halkını özgürleş- tirme operasyonu" pazarlaması için kurgulanmış medya savaşı stratejileri ile zafere ulaşma şansı yi- tirildi. ABD'nin tek yanlı medyayı kullanmasında, duru- ma göre, Kosova'da Arnavutlan Sırp katliamından kurtaran. Afganıstan'da kadınları burkaya hapset- mış terörist Taleban'ı temizleyen rolünden, elbette Irak'ta dünyayı tehdit eden bir diktatörün ortadan kaldınlması operasyonuna canlı yayın olarak geçe- cektik. Aynı zamanda silah pazarlama, Irak işgali- ne dünya ölçeğinde karşı çıkıldığı için de ABD ek- seninde, emperyalıst güçler adına güç ve dehşet saçma da medyatik amaçlar kapsamına alınmıştı. Medyatik pazarlamanın bir yüzünde sivilleri vurma- yan akıllı bombalar, diğer yüzünde "şok. dehşet" operasyonu adıyla, gerçekten şok bombardıman- la hem Iraklıları hem de dünyayı, insanlığı teslim al- mak vardı. Canlı yayınlarda karşı atakla, ilk kez insan, çocuk- kadın öiümlen görüntülerı, Irak halkının, akıl almaz silah, savaş gücü eşitsizlığı, yoksulluk, çaresizlik, açlık, susuzluk.. her tür yoksunluğa karşın ülkele- rini savunma. direnme kararlılığı içinde oldukları yansıtılınca bır şeyler tersyüz oldu. Tıpkı savaş gü- cündeki haksız, eşitsizfarklılığın insan onurunuya- ralaması, ters tepki yaratması gibi medyatik güç eşitsızliği de sadece var olmak, ayakta kalabilmek- le Iraklılar lehine işledi. Savaşı öteki yüzüyle, çok sı- nırlı görebilmek bile insanlık için önemli bir aşama, degişimdi. Gelin görün ki bu haksız, eşitsiz, ışgal savaşın- da, bizim uzmanlan, yorumcuları, habercileri, el- bette politikalan ile ABD'den yana, teknik ve kad- ro anlamında ızleyebilmekte yetersiz kalan medya- mızın bile kamuoyuna sonuç olarak yansıttığı sa- vaş gerçekleri çok ama çok anlamlı kalıyor. De- mokrasisine dudak bükülen Türkiye'de, taraflı med- ya, yıne de kırti savaşın, dehşet saçan yüzünü yan- sttmış olabıliyor. Ya dünyaya demokrasiyı yayma sloganı ile yola çıkmış zengın kuzey, demokrasinin beşiği ülkeler- de neler oluyor? Emperyalist ülke çıkarlanna uygun düşecek sözde gönüllü, siyaset-sermaye irtifakın- da akıl almaz bir sansür gündeme gelmiş bulunu- yor. AB ülkeleri çıkarları nedeniyle bu kirli savaşın tam içinde olmadıklarından göreceli durumu kur- tarıyorlar. Ancak ABD ve Ingiltere'de demokrasi, basm özürlüğü katledılmış, durum vahım. Ünlü BBC'nin ünlü tarafsızlığına, güçlü ABD med- yasına ne oldu böyle? Bombalann öldürdüğü, ya- raladığı ınsanlar, kadınlar, çocuklann haberleri, gö- rüntüleri yasak. ABD-lngiltere cephesinin doğru ol- mayan spekülatif, medyatik savaşı kazanmaya yö- nelik yalan haberleri baş tacı. Eleştiri ve yorumlara katlanmak söz konusu degil. Baksanıza askeri stra- tejinin başarısız kaldığını söylemeye kalkışan ünlü gazeteciler bile hemen işten atılabiliyoriar.. Gelin de istiklal Marşımızın dizelerinde yer alan, "Medeniyet dediğin tek dişı kalmış canavar" satı- rında vurgulanmış emperyalist güçlerin eleştirisi- nin, şiir dilıne şapka çıkanp doğruluğuna hak ver- meyin.. soner@cumhuriyet.com.tr Laleli piyasasına teşvik • ANK\RA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM Plan ve Bütçe Komısyonu'nda görüşülen vergi paketi yasa tasansına, Laleli bavul ticareti piyasasına vergi teşvikı niteliğinde bir madde eklendi. Ağır- lıklı olarak hazır giyim ve teksrilde yoğunlaşan ve ihracata önemli katkıda bulunan Laleli için verilen önergede, Laleli'deki ihracatm yeniden canlanması amacıyla antrepolara (gümrük bölgesindeki büyük depolara) mal teslimi ihracat kapsamında sayıla- cak ve ihracatta katma değer vergisi iadesi olanağı doğacak. BfCONOMÎ J 1974Meşrubatayuzde21,pastörezısüteyüzde25zam I yapıldı, Kolalı ıçkıler 100 kuruştan 125 kuruşa, yarım \ , kiloluk pastörize sütün fiyatı da 250 kuruşa çıkanldı. _ J 1985 Türkiye'ye 500 milyon dolarlık kredinin anlaşması Malıye Bakanlığı yetkilileri ile krediye katılan 44 bankanın temsılcılerı tarafından Londra'da imzalandı. 1988 Çalışanlann maaşlanndan kesilecek olan Tasarru- fu Teşvik Fonu uygulamasının 15 Nısan'da başlayacağı açıklandı. 2001 Devlet Bakanı Kemal Derviş ve Ulaştırma Bakanı Enıs Öksuz Telekom özelleştırmesi ıçın bir araya geldı. Öksüz anlaştıklannı açıkladı. 2001 Vural Akışık, Kamu Bankalan Ortak Yönetim Ku- rulu'nun başına getinldi.