Katalog

18 ARALIK 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA JİİİVvJlN U1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Vestel, taklrtten şikâyet ediyor • İZMÎR(AA)-Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, Uzakdoğu ülkelerinde Vestel markalı ürünlerinin taklit edildiğini söyledi. Linens'in 88. mağazasmın, tzmir Bomova'daki açılışında konuşan Zorlu, bu tür sorunlann bir yandan da mutluluk verici olduğunu kaydederek Vestel'in güvenilir ve kaliteli bir marka olduğu için taklit edildiğini belirtti. Turkcell Ukrayna'da • Ekonomi Servisi - Turkcell'in sahibi olduğu Turktell Bılışim Servisleri, Ukrayna mobil iletişim pazannda yer alanveGSM 1800 lisansına sahip olan Digital Cellular Communıcatıon'la ortaklığa gıdıyor. Söz konusu şirkete Turktell'in 50 milyon dolar tutanndaki sermaye payıyla yüzde 51 oranında ortak olmasına karar verildi. GAP'lı ihracatçı Irak'la güldü • GAZİANTEP (AA) - Irak GAP bölgesındekı ihracatçılar için yeniden gözde pazar oldu. Ocak- Aralık 2003 döneminde GAP ıllennden Irak'a yapılan ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 123 artarak 35 milyon 200 bin dolardan "?8 milyon 500 bin dolara ulaştı. Bağdatta benzin kuyruğu uzadı • BAĞDAT(AA)- Irak'ın başkentı Bağdat'ta yaşanan benzın sıkıntısı nedenıyle 4 kilometre uzunluğunda kuyruklar oluştu. Irak Petrol Bakanı Dr. İbrahım Bahr El Ulum. benzinin karaborsada satılmasını yasaklayarak. satanlann 3 ıle 5 yıl arasında hapis cezasına çarptınlacağını bıldirmişti. Iki keıttte moda • ANKARA(AA)-Dış Iıcaret MüsteşarhğVnın DTM)tekstıl- tonfeksiyon sektörlerinde voğunlaşacak rekabete iarşı hazırladığı strateji ;erçevesinde, İstanbul ve \nkara'da birer moda enstitüsü kurulması 3ngörülüyor. DTM, ".stanbul'a moda merkezi jrojesini. mali fonlanndan vararlanmak üzere AB Komisyonu'na sundu. somisyon. projeiçin 10 nilyon Euro destek .ermeye karar verdi. 52 maddelik yeni vergi paketi Maliye Bakanı Unakıtan tarafmdan açıklandı Faize 'istisna' yurttaşa 'vergi'• Faiz gelirlerine yönelik vergi istisnası 1 yıl uzatılacak, tüketilen 1 metreküp sudan ' 100 bin lira' çevre vergisi alınacak. Özel iletişim vergisi de sürekli hale getirilecek. AJVKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümetin vergi paketinden, "yurtta- şa vergi yükü"; faiz gelirine ise "vergi istisnası" çıku. Pakete göre; motorlu ta- şıtlar vergisi (MTV) araçlann bırbölü- mü için yüzde 41 düzeyinde arttınla- cak; motosikletlerden de 2005 yılıyla bırlıkte MTV alınacak. Faiz gelirlerine yönelik vergi istisnası 1 yıl uzatılacak, tüketilen 1 metreküp sudan "100 bin li- ra'' çevre vergisi alınacak. Özel iletişim vergısi de sürekJi hale getirilecek. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, ye- nı vergi paketını dün açıkladı. Pakette yer alan düzenlemeler özetle şöyle: Faiz ylne vergi dısi: Mevduat faızlen, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr paylan, repo gehrleri, yatı- nm fonlannın katılım belgeleri kâr pay- lan için yıllık gelir vergisi beyanname- sı verilmemesine yönelik düzenleme ve devlet tahvili-Hazine bonosu faizleriy- le ilgili istisna 1 yıl daha uzatılacak. Clder kapsamı genişletlli- yOf: Serbest meslek kazancının tespı- tinde dikkate ahnan giderlerin kapsamı Cep telefonundan ÖİV kalkıyor •Kurumlar Vergisi, 2004'te 3 puan artırılacak Faiz gelirinden vergi alınmayacak • 1 metreküp sudan 100 bin lira çevre vergisi alınacak Özel İletişim Vergisi kalıcı olacak •MTV'de motorun silindir hacmi ve arabanın yaşı esas olacak Gecikme faizi günlük olacak •Teknoparklara yönelik istisnalar sürecek Motosikletten de MTV alınacak •Uçak biletlerinden Özel Işlem Vergisi (ÖİV) ahnmayacak Cep telefonundan her yıl alınan ÖİV kaldırılacak •Tarihi eserlere yönelik harcama ve bağış gider sayılacak genişletilecek. Tarihi eserlere yönelik harcama ve bağışlar da gıder sayılacak. Kurumlar vergisinde 3 puan- ll artl$: 2003 yılmda yüzde 30'a ın- dirilen kurumlar vergisi; sadece 2004 yılı için yüzde 33 olacak. Buna göre, 2004"e ilişkin geçici dönem ve 2005 Ni- san ayında verilecek kurumlar vergisi beyan oranı yüzde 33 olacak. Bu dü- zenlemeyle 1.7 katrilyon liralık gelir bekleniyor. Ceçici 28 ve 29a uzatma: Ku- rumlann, sermayelenne dahıl etmek için iştirak hissesi ve gayrimenkul sat- ması durumunda uygulanan vergi istis- nası 1 yıl daha sürecek. Gayrimenkul satışından elde edilen gelırin bankalara yönelik borç ödemesinde kullanılması durumunda da istisna uygulanacak. Cecikme zammıhda gün he- Sabl geçerli: Gecikme zammı aylık yerine günlük hesaplanacak. Gecikme zammının bileşık faiz yöntemine göre hesaplanması için de yetki alınacak. MTV'de yeni donem: Motorlu taşıtlar vergisi, motor sılındır hacmı ve yaş kriterine göre hesaplanacak. Buna göre, MTV 1-3 yaş arası 1300 cc'lik araçta 250 milyon lira; 4-6 yaş arasında ise 175 milyon lira olacak. Buna göre, 1300-1600 cc'lik 1-3 yaş arası bir oto- mobilde yüzde 41 oranında vergi artışı olacak, aynı niteliktekı 4-6 yaş arası bir otombilde ise vergi yüzde 2 azalacak. Engellilerin kullanımına uygun özel ter- tibatlı taşıtlar, vergiden istisna olacak. Maliye Bakanı Unakıtan, Porche'nin 900 milyon lira olan vergisinin de 9 mil- yara çıkanlacağını belirterek "Küçük bir fark olacak" dedı. Mahsuplasma ocakta: Ek MTVye yönelik mahsuplaşma ocak ayında otomatık olarak yapılacak. Mah- sup edilemeyen vergi ise aynı ay içinde sahiplenne lade edılecek. Sudan çevre vergisi: Konutia- ra aıt çevre vergısı odeme sıstemı deği- şecek. Buna göre, su faturalanna tüke- tilen her 1 metreküp su için 100 bin li- ra çevre vergısı eklenecek. Işyerlerinde ise çevre temızlık vergısı eski sisteme 2Öre alınacak. ÖİV kallCI Olacak: Özel iletişim vergisi kalıcı olacak. Cep telefonu abo- nelerinden her yıl alınan Özel îşlem Vergisi ile uçak biletleri üzerindeki Özel Işlem Vergisi ve Eğitime Katkı Payı kal- dınlacak. Telefon aboneliğinin iUc aşa- masında alınan Özel Işlem Vergisi ise Özel iletişim Vergisi olarak alınacak. Kredllere damga vergisi Is- tiSnaSI: Bireysel amaçlı taşıt, ev, ihti- yaç kredisi, kurumsal amaçlı yatınm kredisi gibi kredi kullanımlannda dü- zenlenen kâğıtlar damga vergisinden muaf olacak. Hakkında vergi kaçırdığı için dava açılan ancak dokunulmazlık zırhıvla yargüanmaktan kurtulan Unakıtan, vergi kaçıranın canına okuyacaklannı söyledL TÜSİADİŞSİZLİGE DİKKAT ÇEKTİ Ekonomik büyüme istihdamayansımıyor Ekonomi Servisi - Türk Sanayicileri ve Işadamlan Derneği (TÜSlAD). son bir yılda yüksek üretim artışı sağlanmasına rağmen ıstih- dam rakamlannda henüz ciddi bir iyileşme yaşanma- dığını belirtti. TÜStAD, Devlet Istatis- tik Enstitüsü tara- fından açıklanan 2003 yıh 3. çeyrek Hanehalkı îşgücü Anketi geçici so- nuçlan ile ilgili bir açıklama yaptı. Tür- kiye'nin son on yıl- da büyüme ve istih- dam alanında olumsuz bir performans sergilediği, iş- sizlik oranlannın özellikle son kriz ertesmde ciddi bir sıçrama gösterdiği kayde- dilen açıklamada, yüksek işsizlik oranlannın yarattı- ğı ekonomik, siyasal ve top- lumsal sorunlann önüne geçebilmenin önem kazan- dığı dile getinldi. Açıkla- mada. 3. çeyrekte kent nü- fusunda işsiz sayısının 1 milyon 809 bin, işsizlik ora- nının yüzde 13.4 olduğu anımsatılarak yıllık ortala- ma yüzde 2.5 civannda ar- tan tanmdışı işgücü arzmın gelecek on yılda yüzde 4.1'e yükseleceği tahmini yapıldı. Yılhk yüzde 5 büyüme oranı var- sayımı altında, 2010'e kadar işgü- cüne yaklaşık 6 milyon kişinin ek- leneceğinin öngö- rüldüğü, yüzde 13 "\in üzerinde sey- reden tanmdışı işsizlik ora- nının aşağılara çekilebilme- si için her yıl 750 bin net is- rihdamın yaratılması gerek- tiği belirtildi, Açıklamada. 2001-2003 döneminde en yüksek istihdam artışının yıllık rakamlarla 460 bin ki- şi gerçekleştiği bildirilerek "Yani, performans 750 bin kişinin çok altmdadır" de- nildi. Unakıtan: Asgari ücret kapsam dışı bırakılmayacak Vergi kaçırara yakacağız ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı Ke- mal Unakıtan, asgari ücrete yönelik vergi ve SSK indirim istemlenni kesin bir dille red- detti. Unakıtan, asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının söz konusu olamayacağını belir- terek; "Herkes verginin, SSK primlerinin indirilmesini isti- yor. Herkes bir şeyin indirilme- sini istiyor. Bu şeyin suyu nere- den gelecek, nasıl olacak yani" dedi. Maliye Bakanı Kemal Una- latan, vergi paketıyle ilgili ba- sın toplantısında gazetecilerin sorulannı da yanıtladı. Enflasyon muhasebesinin yaşama geçirildiğini; bırçok kalemin de gider olarak yazıl- masına imkân sağlandığını belirten Unkakıtan, "Enflas- yon muhasebesiyle gelir ve ku- rumlar vergisinde yüzde 10'luk kayıp yaşanacak. Arka- daşlar, bundan sonra vergi ka- çırmanın mazereti yok. Bu masraf yazma kalemlerini gi- derek arttıracağız. Ama vergi kaçıranın da canına okuyaca- ğE" dedı. Lüks aracın bedeii ağır Yaş Silindir hacmi 1-3 4-6 1-3 4-6 1300 cc 1300 cc 1300-1600 cc 1300-1600 cc Vergi miktarı 250 milyon lira 175 milyon lira 400 milyon lira 280 milyon lira Değişim yüzde 40 arttı yüzde 3 arttı yüzde 41 arttı yüzde 2 azaldı Unalatan, spor kulüplerinin vergi borçlannın anımsatıl- ması üzerine, bu kulüplere ciddi kolayhklar sağlandığını belirtti. Bu noktadan sonra on- lardan da gereğinin yerine ge- tiribnesini beklediklerini kay- deden Unakıtan. "Onlara uy- mayanı ben yola getirmesini biörim" dedi. Kltnse duvara tırmanmayacak' Unakıtan, bakanlığın kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyı esas kabul ettiğine dikkat çe- kerken bunun tüm milletin bir ayıbı olduğunu da belirtti. Ka- yıt dışı ile mücadele etmek amacıyla. 10 milyar liranın üzerindeki işlemlerin banka- cılık sisteminden geçmesini zorunlu hale getirdiklerini ifa- de eden Unakıtan, bu rakamı ileride biraz daha düşürecek- lerine dikkat çekti. Kayıt dı- şıyla mücadele için; akaryakıt dağıtım istasyonlanna da ya- zarkasa takma zorunluluğu getireceklerini belirten Una- kıtan şöyle devam etti: "Mali disipline uymak zo- rundayız. Arabayı fevkalade dikkatli bir şekilde sürmeye çalışıyoruz. Ama a\Tiı zaman- da Maliye'de yurttaşımızı du- vara Ormandırma dönemi son bulmuş bulunuyor. Bu Maliye için önenüi bir tarihtir." IŞÇÜNIN EVRENINDEN ŞÜKRAN SONER İnsanca Eski diktatör Saddam'ın yakalanması sonrası yapı- lan tartışmalar tek başına insan hakları, evrensel de- ğerlerinde kavram kargaşasının hangı boyutlara var- dınlabileceği, insan hakları adına insan haklannın gasp edilebileceğinin çok çarpıcı örneklerini oluşturuyorlar.. Başta Bush, ABD'nin şahinleri, herkesi kendileri gi- bi bildiklennden mi, yoksa yoksul, eğitımsiz kitleler üzerinde daha etkilı olacağını düşündüklerinden mi, ya da her ikisi birden, Saddam'ı ne kadar düşkün, aşağı- lanmış olarak pazarlayabilırlerse o kadar kazançlı çı- kacaklannın hesabındalar. Tartışılamaz kaba güç üs- tünlüğünün sergilenmesi ile hem ABD'de Bush'tan, şahinlerden yana oylann toparlanması, hem de Irak'ta direnişin kınlması, işgal güçlerine tam teslim hesapla- nıyor. Elbette insan haklan, evrensel ilkelerine, ulusla- rarası sözleşmelere uyma gibi kaygılar hak götüre. Türkiye'ye Abdullah Öcalan'ın yargılamasında, in- san hakları adına, adil yargı, idamdan kaçınma uyan- lannı yapan başta ABD, AB ülkeleri söz konusu Sad- dam olunca açıklamalarında insanca olma ölçülerinin çok dışına çıktılar. Bush ona kalsa idamdan sözü açı- yor. AB'nin insan haklanna en yatkın bilinen başkan, bakanlan, uluslararası sözleşmelerin ayaklaraltına alın- ması önerilerinde, yargısız infazda yanşıyorlar. Besbelli diktatör Saddam'ın geçerli evrensel huku- ka göre, uluslararası yargıda, ilkelere uygun yargılan- masından, kendi kiıii çamaşıriannın, insan haklan ih- lallerinin, suç ortaklıklannın ortaya çıkmasından ödle- ri kopuyor. Diktatör Saddam'ın hangi tarihte, hangi in- san haklan büyük suçunu, hangı insan haklarından yana geçinenlerie suç ortaklığında ışlediği ortaya çı- karsa?.. Insanlann katliamında kullanılan kimyasalla- nn, silahlann kaynaklan, savaşlara, işgallere destek veren ülkeler, siyasi liderler. kaybedecek bir şeyi kal- mamış eski diktatörün intikam duygulan içinde. bir bir, kanıtlan ile ortaya konursa. En önemlisi, Irak'a, bolgeyedemokrasi getirme, dik- tatör Saddam'ın kimyasallarla dünyayı, komşulannı tehdit altında tutmasına son verme adına gerçekleşti- rilen, insanlık tarihine, insan hakları ihlalleri boyutu ile kara leke olarak yazılacak emperyal işgalin haksızlığı, kirli yüzü, gerekçelerinin yalana dayanması, işgal ey- leminin her aşamasının tümü ile insan hakları, ulusla- rarası ilkeler, sözleşmelere aykırı fiilleri, insan haklan suçları çok çıplak ortaya çıkarsa?.. Dün güzel bir rastlantı olarak Kadıköy Belediyesi'nin öncülüğünde, toplumun ezilenlerinden yana çalışma yapan örgütlerini kucaklayan "İnsanca Yaşam Proje- s/"nin tanıtımı vardı. Belediye Başkanı'nın sunuşunu yaptığı proje, insan haklannın birçok alanına yönelik ça- lışmalar yapan örgütlerin, insan haklanna inanmış bi- reylerinin, insan haklannın evrensel ilkeleri, değerleri üzerinde bilgilenmeleri, bilinçlenmelerini amaçlıyor. Bugün geldiğimiz noktada, bilimsel teknolojik dev- rim çağında, insan haklannın evrensel değerlerini tar- tışamıyacak bilgi birikimi ve deneyimine ulaşmışken, bu kadar ağır insan haklan ihlallen, kavram kargaşası elbette insan haklan üzerine bilgilenmeyi, bilinçlenme- yi zorunluluk haline getiriyor. Ancak bu da tek başına bir anlam taşımıyor. Galiba toplumlar ve sivil örgütlen- meler öncelikle insan haklan savaşımının birinci elden kendi sorunlan ve sorumluluklan olduğunu kavramak durumundalar. Kısacık bir yazıya sığmaz ama anlamını açmaya ça- balamalıyım... İnsan haklan savunuculan, örgütlenme- leri ve evrensel değerlerle ulaşılan, bilinen tek gerçek, insan haklannın dünyada geçerlilik kazanmasının tek yolunun, bireyler, toplumlar ve sivil örgütlenmelerın in- san haklan savaşımını kendilerine bayrak yapmalan ile olacağıdır. Devletlerin, siyasi iktıdarlann insan haklan- na katkılan sevinçle karşılanır. Ancak insanlık tarihi çı- karlann güdümünde siyasetin insan haklanna katkıla- nndan çok zararlannı yazmaktadır. Siyasetin, devletleri ternsil eden iktidarların çıkarla- n doğrultusunda insan haklannı katletmemeleri için çok sıkı, ilkeli, toplumsal denetim, bilinç, örgütlülük gerekmektedir. Iki kutuplu dünyadan tek kutuplu dünyaya geçişte, insan haklan adına beslenen umutlann tersıne sonuç vermesi neden? İnsanlık adına bugün yaşanan büyük acıların açıklaması, dini imanı olmayan tekelleşen ser- mayenin çıkarlan adına uygulanan emperyal üstün tek- nolojili kaba güç, vahşet ile, yoksulluk ve yoksunlukta çaresizliğin ürettiği terörün, kuralsız düzenin kuralsız savaşlan değil mi? Gerçek şu ki çıkartara teslim diktatörier, sandık de- mokratlan iktidarlar eliyle, tek kutuplu dünyada ABD jandarmalığında dünyada insan haklan gelişmiyor. Iki kutuplu dünyanın dengesinde daha vahşi bir boyut ka- zanmış bulunuyor. Bu nedenle eskisinden daha şıd- detle, bütün ülkelerde insan haklarından yana örgüt- lenmelerin insan haklan savaşım bayrağını ellerine al- malanna gereksinimimiz var.. soner@cumhuriyet.com.tr I Iyı bir yatırımcının ajandasından -Jj ipuçlari: 11 km \ ——» Tae24 terden. Teletei den (444 0 444), \ • Teteweb'ben |www teteweb com tr) ve şubeterden t I' Hisse senedi ) aiımiarı için tek tek uğraşmıyorum, Yapı Kredi ) uzmanlığı ile yönetilen A tipi fonlardan ) alıyorum. YAPI^KREDi • "hızmette smır yoktur' Asgari ücret 25 Aralık'a kaldı • Ekonomi Servisi - Asgan Ücret Tespıt Komis- yonu. 1 Ocak 20O4"ten itibaren geçerli olacak ye- ni asgari ücreti belirlemek için 25 Arahk'ta yeni- den toplanacak. Öte yandan Türkiye İşveren Sen- dikalan Konfederasyonu (TÎSK) Başkanı Refik Baydur, asgari ücret üzerinden işçi ve işverence ödenen gelir vergisi ve SSK primlerinin yüzde 25 oranında azaltılması halinde hükümetçe önerilen asgari ücretteki artışın ekonominin gerekleriyle uyumlu hale getirilebileceğini söyledi. SABANCI HlSSELERÎNtN ARDINDAN NESTLE'NÎN MÎS'tNÎ DE ALDI Türkiye pazan Danone'ye yaradı İSTAJVBLTL (AA) - Danone, DanoneSA'daki yüzde 50'lik Sabancı hisselerini 72 milyon dolara satın almasının ardından, Nestle Türkiye "nin süt ve sütlü ürünler işini satın almak ıçın an- laşma imzaladığını açıkladı. Sabancı Holdıng'in yüzde 50 payını satın alarak DanoneSA şirketinin hisselerinin tamamı- na sahip olan Danone, Türki- ye'deki süt ve sütlü ürünler pa- zanndaki faaliyetlerini Danone Tık\eşli Gıda ve Içecek Sanayi Ticaret AŞ ticari ismi ve Dano- ne. Tikveşli, Birtat, Petitdano- ne. Danatte, Dany marka port- föyüyle sürdürecek. Nestle Türkiye'den satın alı- nan süt ve sütlü ürünler işi. sa- tın alma onayını takiben bu şir- ketin bünyesine katılacak. Yer- li Mis ve Gülüm mar- kalannın aıdıyeti Danone Türki- ye'nin olacak. Groupe Da- none, Türki- ye'deki şişe- lenmiş su pazanndaki faaliyetıni Da- none Hayat tçe- cek ve Gıda Sanayi ve Ticaret AS tican ismi ve Hayat, Akmina, Evian, Flo-, ra ve Şaşal marka portfoyüyle devam edecek. Ortaklığın devralınması ne- deniyle düzenlenen toplantıda konuşan Danone Tik- veşli Gıda ve tçe- cek Sanayi ve Ticaret AŞ Genel Mü- dürü Serpil Tfanurav, 1997'de Group Da- none ve Sa- bancı Hol- ıJ^ ding'in eşit ortak- lık yapısıyla kurulan Türkiye'deki DanoneSA şirket- lerinin yüzde 50 hissesinin Sa- bancı Holdingden, şirketinbü- tün taşınır ve taşınmaz mallan, tesisleri, personel ve yönetim kadrosu tarafından devralındı- ğını, yönetimde de değişiklik yapılmadığını söyledi. Timuray Danone Türkiye olarak Nest- le'nin Türkiye'deki süt ve sütlü ürünler işini satın almak üzere anlaşma imzaladıklannı belir- terek "Bu satın almayla şirketi- miz cirosunu ikiv e katlamakta, Türkiye taze sütlü ürünler paza- nndakiöncü konumunu güçlen- dirmekte ve de içilebilir süt pa- zanna ilk kez stratejik bir giriş yapmaktadır" dqdı.