Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: COIHURİYET YAKFI adma ÎLOAS SELÇUK Genel Yayın Yönetmenı: İbrahim Yıldız # Yazıişlen Müdürleri: Salim Alpaslan - Necnıi ÇeHk # Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu # HaberMerkezi Müciürii: HakanKara İstıhbarat Cengiz Vıldırım 9 Ekonomr Öz- lem Yüzak • Külnir Egemen Berköz • Spor. Ahdülkadir Yücelman # Makaleler Sami Ka- raören # Düzeltme Abdullah Vazıcı • Bii- gı-Belge EdibeBuğra 9 Yurt Haberlen- Meh- met Faraç # Avrupa Temsılcısı. Güraj Öz Yayın ICurulu: İJhan Selçuk (Ba$- kan). Emre Kongar ı Daruşman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- kaya. Şiikran Soner, tbrahim Yıİdız, Orhan Bursalı. Musta- fa Balbav. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Baibay AatüricBulvan No 125. Kat 4, Bakanlıklar-Ankaıâ Tel 4195020 O hat). Faks 4195027»Î2mırTemsilcısı Serdar Kızık, H Zı\aBK 1352 S 2 3 Tel 4411220, Faks 4418^45 • AdanaTemsılcisı.ÇetinYiğenoğlu, InonüCd 119 S No.l Kat 1. Tel 363 12 11. Fak* 363 12 15 Muessese Müdürü. Erol Erkut 4 Koordınator Ahmet Korulsan # Mu- hasebe Bülent Yener# Idare' Hösevin Gürer 9 Sati; Fazilet kuza REKLAM: P..M. Ltd. Şti. • Genel Mudur Gûlbin Erüuran • Koorchııaror Reha I^ıtman # Genel MüdürYrd. Se>da Çoban 9 Fınansman Vludüriı Çetin Erdunuı Tel- 0212 514 0" 53 - 51 ? S460-61. Faks 0212513 S463 \ a>ımlatan: Yem Gün Haber Ajansı Basın ve ^ avıncılık A Ş. Bukı: Sabah Yayıncıhk A Ş TüAocajıCâd 19 41 Cağaloglu 14334 Istanbui PK 246 - Sırkecı 3+P5 tsanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) FaU fO 212i 513 85 95 17 AGUSTOS 2002 İmsak 4.29 Güneş: 6.08 Öfile: 13.15 Ikindi: P.02 Akşam: 20.10 Yatsı: 21.41 Endonezya'da deprem • CAKARE4(AA)- Endonezya'nın Sulawasi adastnda Ricbter ölçeğine göre 5.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde onlarca kişi yaralandı, yüzlerce ev hasar gördü. Yedkililer, merkez üssü adanın başkenti Poso"nun kuzeydoğusundaki Tomini Körfezi olan depremin önceki gün meydana geldiğini belirttı. Depremde 50 kadar kişi yaralandı, 500 dolayında ev hasarlı. 'Beyninizi çahfönn' • İSTAJNBUL(ANKA)- Eğitım düzeyi yüksek olanJarda alzheüner riskinin düşük olduğu bildiriliyor. Psikıyatrik Eğitim Danışma Araştırma ve Tedavi Merkezı PEDAM'ın yayın organı PopüJer Psikiyarri dergisinde Prof. Dr. Mine Özmen, "Demans"' başlıkJı yazısında hastalıktan korunmak için sağlıklı beslenilmesini, egzersiz yapılmasını, beynin çalıştınlmasını önerdi. Yangın yeniden • MARMARİS (Cumhuriyet) - Marmaris'te dün sabah kontrol altına ahnan yangın aşın rüzgâr nedeniyle saat 14.30'da yeniden başladı. Muğla Valisi Hüseyin Aksoy. Marmaris'in Çetibeli köyünde çıkan yangının, kontrol edildiği yerden yeniden başladığını ve Köyceğiz yönüne doğru genişlediğini bildirdi. Vali Aksoy, yangına 4 helikopterle müdahale edildiğini kaydetti. Kan plazması ithal edilecek • LONDRA(AA)- Ingiltere'nin, bebeklerin ve küçük çocuklann deli dana hastalığının (BSE) insanlardaki türii olan Creutzfeldt-Jakob (CJD) hastalığını kapma risklerini azalhnak için kullanılmak üzere ABD'den donmuş kan plazması ithal etmeyi planladığı bildirildi. Plazmanın, îngiltere'de gıda stoklannda deli dana riskinin ortadan kaldınldığının düşünüldüğü 1995 yılından sonra doğan çocuklarda kullarulacagı kaydedildi. 80lerin • NEWYORK(AA)- ABD'de yeni öğretim yılının başlamasına 3 fıafta kala öğrencilerin okul alışverişleri, spor ayakkabısı modasını da ıster istemez gündeme getiriyor. Okulda ya da akul dışmda sürekli spor ayakkabısı giyen gençlerin büyük bölümü 1970 ve SO'Ierin basit görûnüşlü îski okul "sneaker"lannı ;ercih ediyor. Gençlerin £>üyük bölümü, bağcık verine fermuarlı yeni uodel ayakkabılan •'çirkin ve aldatmaca" jlarak niteliyor. Ono'dan Af Üpgütü'ne izin • ANKARA (AA)- Efsanevi Ingiliz topluluğu 3eatles'ın eski üyesi John Lennon'ın dul eşi Yoko öışütü'nün, eşinin bir aıtasını reklam tampanyalannda iulanmasına izin verdi. Toko Ono'nun, Lennon'ın tiöi "Imagine" şarkısını crgüte parasız verdiği seartildi. Felaketten etkilenen ülkelerin başkanlan yarın Berlin'de bir araya geliyor Sel mağdurları toplanacak Dresden'de halk, kenrin tarihi eserlerinin zarar görmemesi için kent merkezinin çevresinekum torbalanj erieştirerek barikat oluşturmaya çahşıyor. (RELTERS) Dış Habeıier Servisi - Büyük bir sel felaketiykkarşıkarşryaolanAlmanya'da on binlerce kişi evlerinden tabJiye edil- di. 30 bin kişiden de evlerini terk etme- leri istenirken felaketten etkilenen ül- kelerin başbakanlannın yann Berlin'de bir araya gelecekleri açıklandı. Yetkililer, yağışlardan sonra su sevi- yesi son yüzyıhn en yüksek seviyesine çıkan Elbe Nehri'nin taşma tehlikesi karşısında, Dresden'in 20 kilometre gü- neyindeki Pirna kasabası ve etrafinda yaşayanlardan evlerini terk etmelerini istedi. Shil ve askeri yetkililerin 30 bin ki- şiyi bölgeden tahliye etmesi beklenir- ken yardım ekipleri, tahliye edilenlerin yerleşeceği geçici yerleşim birimleri kurmak için yoğun çabagösteriyor. Ül- kede ölenJerin sayısıysa 14'e yükseldi. Içişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıkla- mada, bu kişinin, Dresden yakınlann- daki bir nehirde bogulduğu bildirildi. Sular, dün sabah Dresden'de 19. yüz- yıldan kalma Semper opera binası ve meşhur Zvvinger resim galerisinin bu- lunduğu bir meydanı basü. Dresden'de halk, kentin tarihi eserlerinin zarar gör- memesi için kent merkezinin çevresi- ne kum torbalan yerleştirerek barikat oluşturmaya çalışıyor. Macaristan'da seller nedeniyle Tuna Nehri boyunca acil durum ilan edildi. Avusturya ve Slovakya'nın ardından Macaristan'ın da Tuna Nehri 'nde gemi- lerin seyretmesini yasakladığı belirtili- yor. Bu arada, Çek Cumhuriyeti'nin ku- zey Bohemya bölgesinde Elbe Nehri üzerinde akıntıya kapılan ve gaz boru hattı ile yüksek gerilim hatlanna bü- yük oranda zarar veren başıboş bir ma\ - nanın dinamitle patlanlması sırasında bir kişi öldü. Avrupa'daki sel felaketinden etkile- nen ülkelerin başbakanlarmın, Alman- ya Başbakanı Gerhard Schröder ıle gö- rüşmek üzere başkent Berlın'e gide- cekleri bildinldi. Alman Haber Ajan- sı'nın hükumet çevTelerinden edindiği bilgıye göre Avusturya, Çek Cumhuri- yeti ve Slovakya başbakanlan ileAB Ko- misyonu Başkanı Ronıano ProdL Schrö- der ile görüşecek. Toplantıya Macaris- tan ve Polonya başbakanlarmın da ka- hlabileceği belirtildi. Seller, dığerülke- lerde de can almaya devam ediyor. Çin'in Hunun ve Yunnan eyaletini bir hafladır etkisi altına alan sellerde ölenlerin sa- yısı 200'e yükseldi. Yetkililer, çoğu kişinin toprak kay- malanna bağlı olarak evlerinin çökme- si sonucu öldüğünü, yıl başından bu ya- na seller nedeniyle hayatını kaybeden- lerin sayısının ise bini geçtiğini kaydet- ti. Fılipinler'deyse, hafta başından bu ya- na şıddetli yağışlarm ardından meyda- na gelen sellerde ölenlenn sayısı 29'a yükseldi. Aşırı tüketim nedeniyle 2050 yılında yeryüzü yaşanamaz hale gelecek Dünyayı yok ediyoruz• Dünyanın başma dert alan sorunlann hepsi insan kaynakh. Kentler, dünyanın sadece yüzde 2'lik bölümünü kapladığı halde kaynakJann yüzde 75'ini kullanıyor. ÖZLE.MGÜM:.MLt Yıllardır ekolojik felaketlere karşı dırenen dünya için tehlike çanlan çalıyor. Uzmanlar, dünyanın 2050 yılında aşın tüketim nedeniyle yaşanamaz bir hale geleceğini belirtiyor ve insanoğlunun yeni bir gezegene ihtiyaç duyacağını vurguluyor. Tatlı su kaynaklannın hızla kirlenmesi, küresel ısuıma, ozon tabakasının dehnmesi, canlı türlerinin yok olması, buzullann erimesi, ormanjann katledilmesi... Dünyanın başına büyük dertler açan bu sorunlann hepsinin insan kaynaklı olması da son derece düşündürücü. Kaynaklan hızla tüketilen dünya, yaşadığı felaketlerden de kolay İcolay kurtulabilecek gibi gözükmüyor. Kentler, dünya yüzeyinin sadece yüzde 2'sini kaplarken kaynaklann yüzde 75'ini kullanıyor. Kentler sadece yakın çevresini etkilemiyor. Örneğin, Sri Lanka'daki çay ekili arazilere, Brezilya'daki yağmur ormanlanna, Zambiya'daki maden ocaklanna kadar yayılıyor. Dünyadaki tüm ekosistemlerin insanlığa sunduğu bedava hizmet ve ürünlerin toplam değeri, dünyanın tüm kişi başına düşen ulusal gelirler toplamının, yani 33 trilyon dolann iki katı olduğu tahmin ediliyor. Bu hesaplamalarda, sayılabilir ekosistem hizmet ve ürünleri olan gıda, meyve ağaçlan, çiçeklerin ve böceklerin tozlanması, geleneksel hbbi ilaçlann kullanımının yanı sıra sayılamaz olan sel kontrölü, su antımı, karbondioksit emilimi de yer alıyor. Türkiye'de bir kişinin ortalama su tüketimi 4 günde bir metreküp. Buna göre damlatan bir musluk yılda 35 metreküp ile bir kişinin 9 günlük ihtiyacını karşılayacak kadar su israfina neden oluyor. AŞIRI SICAKLAR BUNALl'll - Dünyadaki anormal Udim koşullan insanlan ilginç çözümler üretmeje itijor. Fransa'nın başkenti Paris'te de aşın sıcaklar belediyeye kaldınm kenanna plaj yapbrdı. Sein Nehri'nin kenanna kum döküJerek yapılan yapay plaja Paristiler alon ediliyor. Yolu kullananlar da bu görünrüve o kadar abşnıış Id bir kişi bile kafasuu çevirip seresepre gûneşlenenlere bakmıyor. (Fotoğraf: REUTERS) Stockholm Su Ödülü sahibi araştırmacı Rodriguez-Iturbe: Doğa intikam aldıGÜRHANUÇK4N STOCKHOLM - Dünyanın en bü- yük çevre ödülü olan Stockholm Su Ödülü'nün bu yılki sahibi Venezuella- lı araştırmacı Prof. Ignacio Rodriguez- Iturbe (60), 150 bin dolar tutanndaki ödülü almak için Stockholm'e geldi. "tklim, arazi, bitki örtüsü, sel ve kurak- hk" arasındaki ilişki> r i inceleyen ve alın- ması gereken bir dizı önlemi saptayan Rodriguez-Iturbe, insanlann çevreye acımasızca zarar vermesinin sonuçlan- nın şu anda açıkça yaşanmakta olduğu- nu söyledi ve halen Orta Avrupa'da gö- rülen sel felaketiyle dünyanın çeşitli bölgelerindeki aşın kuraklıkla ılgili şu yorumda bulundu: "HaJen sürmekte olan iklim değişik- likJeri yağışlan ve kuraklığı açıkça etki- liyor. Ddimdeld farkühk sözkonusu böl- gedeki küresel ha\ a aiamlanndan kay- naklanıyor. Son zamanlardaki hava ko- şullanndayaşanan olumsuz geüşmeler- de ben yerkürenin ısuımasının (sera et- kisi) ve EI Nino fenomeninin pay sahibi olduğu görüşündevim." Prof. Ignacio Rodriguez-Iturbe, su kaynaklan, onlann yakın çevresiyle bit- ki örtüsü ve yerleşim yerleri kurulma- sı arasındaki hassas ilişkinin politika- cılarca daha fazla öneme alınması ge- rektiğini belirtti. Rodriguez-Iturbe, dağlann eteklerin- deki ormanlık bölgelerin yok edilme- sinin, su yataklanna çok yakın yerler- de ve alçak rakımda konutlar kurukna- sının doğa felaketlerinin etkılerini art- nrdığını da sözlerine ekledi. Ada sahülerisintineye bulandı tstanbul Haber Servisi - Kartal sahilinde geçen hafta batan küçük tankerden sızan sintine, Adalar'daki plajlara kadar ulaştı. Plajlar geçen hafta sonu kapanırken yaklaşan av mevsimi nedeniyle balıkçılığın da etkileneceği belirtildi. lik-2 adh tankerin 8 AgustöS ü b dd d g günü batmasmın ardından taşıdığı sintine (gemi atığı), yağ, petrol ve yakıttan deniz yüzeyinde oluşan tabaka, akıntının da etkisiyle Adalar'a doğru ilerledi. Büyükada sahili ve uzun bir sahil şeridini kaplayan kirlilik, plajlann kapanmasına, denize girilememesine, deniz canlılannın ölümüne neden oldu. 15 gün sonra başlayacak olan balık avı mevsimi nedeniyle kirlilik balıkçılan da zor durumda buakacak. Adalar Belediyesi küçük Tânkerîh sahibi ~~ olan firma aleyhine dava açacak. Adalar Belediye Başkanı Coşkun Özden tanker sahıbine dava açacaklannı söyledi. MONTERREY(AA)- Meksika'da sağanaklar nedeniyle bir barajm taşması, bir barajın yıkılması sonucu ilk belirlemelere göre 14 kişi öldü, 17 kişi de kayboldu. San Luis Potosi eyaletindeki bir barajm çökmesi sonucu La Ventilla kasabasuıı su bastı. Zacatecas eyaletinde ise El Capulin kasabası, taşan bir baraj nedeniyle su baskınına uğradı. La Ventilla'da 13 kişi öldü, 15 kişi kayboldu. El Capulin'de de bir kişi yaşammı yitirdi, 2 kişi kayboldu. Sel sulanmn tehlike yararması sonucu San Luis Potosi'den 1500, Zacetacas'ta da 3 bin kişinin evlerinden tahliye edildiği bildirildi. Sel sulanmn pek çok evde tahribata yol açtığı, hasar tespit çahşmalarının sürdüğü belirtildi. Meksika, bir haftadır şıddetli yağışlann etkisi altında bulunuyor. Meksika f da barajyıkddı: 14 ölü MESELA DEDIK ERDAL ATABEK Ortayakanşık... Seçım öncesı "politik menü" de lokantaların (yoksa restoran mı olma- lıydı?) listeleri gibi. Gene umduğumuzu değil. bul- duğumuzu yiyeceğimiz an- laşılıyor. Liste de epeyce uzun. yenecek şeylerin se- çimi zorolacağa benziyor. Ama biz artık alıştık. Her sofraya oturuşumuzda ara- mızda yakınıp duruvoruz. sonra da önümüze gelen yemekleri yiyip kalkıvo- ruz. Dışanya çıkar çıkmaz birdaha bu lokantaya gel- meyeceğımizi söylüyoruz ama nafile. Acıkınca ayak- lanmız bizi gene buraya getinyor. Bakalım yemek listesinde neler \ar? Memleketçorbası... 7emeğe çorbayia baş- lamak iyidir, insanın içini ısıtır. Bu çorbanın adı neden "memleket çorba- sı" derseniz, öteki çorba- lara benzemediği için. Her çorbanın kendine özgü bir içeriği vardır. adını da or- dan alır. Ama bu çorbada her şey var. Et parçacıkla- n, sebzeler. biraz un, kekik, nane, ruz muz hepsi ta- mam. Özellıği önce sag- dan sola kanştınlması, son- ra da soldan sağa çalka- lanması. Tıpkı politik par- tılennyaptığıgibı. Sağda- kilerevvelce solun söyle- dıklerine sahip çıkıp polı- tika yaparken soldakiier de sağın yaptıklannı sa- hiplenip sol etiketini ya- pıştınyorlar. Memlekette sağ ile solun adından baş- ka bir farkı kalmamış. Ama insanlar da kendilerini ay- n partilere oy \erecek sa- nıp avunuyorlar. Işte bu "memleket çorbası" her- kese çok 1yi geliyor. içle- rini ısıtıyor. "Sizde neden başka çorba >ok? Hani mercimek çorbası. hani şehriye çorbası, ezogeün nerde?" diyenlere lokanta- cılar "İnsanlar bu çorba- ya ba>xüyor, biz de öteki çorbalan hepten kaldırdık, bu memleket çorbasını ya- prvoruz. Akşama kadar da millete çorba yetiştirenû- joruz"dıyorlar. Bu çorba daha uzun süre gider, öy- le anlaşılıyor. Millet bu çorbayı seviyorsa çorbacı ne yapsın' 1 Dayanacak memleket çorbasını. İç va- tandaş iç. Bir kâse daha is- te. Kaşıklaçorbavı da için ısınsın. ortaya karışık... /^orbadan sonra "orta- \-s yakanşık"getiriyor- lar. bu lokantanın bir ade- ti de bu. Her masaya bir ta- bak "ortaya kanşık" geli- yor. Tabakta her çeşitten bir parça var. Bir tek pir- zola, birkaç köfte, yanın- da az pılav, ıkı kaşık ma- karna. bir iki kaşık zeytin- yağlı fasulye, birparça pe>- nirli börek falan. "Ortaya karışık tabak"tan yemek yivip de doymak bayagı hüner işi. Eğer "Avıp ol- masın. aç kurt gibi saldır- dı demesinler" deyıp sal- lanırsan etlerin anında ta- baktan kaybolduğunu, pey- nirli böreğın hemen kaldı- nldığıru göriirsün. Sana bir çatallık sebze kalırsakahr. Yok. tabak gelir gelmez çatalla hücuma geçip "et- leri soğurma>a geunez" di- ye kaparsan karnın biraz doyar. Burada ilk pozıs- yon çok önemlidir. Masa- nın ortası stratejik yerdır, oraya oturmayı başanrsan işin yüzde elli kolaylaşır. Ama sen "dur şu lafımı bi- tirejim"' dersen, masanuı uzak köşesi kalır ki ora- dan uzanmak için hem eli hem kolu uzun olmak ge- rekir. Şimdi bu "ortaya ka- rışık tabak" durumunda kimlerin neleri kapacağı, kımlerin havasını alacağı ilk dakikalarda bellı olur. Sonra da buna "gelir dağı- umı" dendiğini herhalde biliyorsunuz. Bu sefer de aç kaldınızsa üzülmeyin. Şimdi aç kalmanız gele- cekte de aç kalacağınızın teminatıdır. Gidin, kuzu kuzu ovxınuzu \ erin. Duru- munuzun değişmeyeceği- ni bilmek size huzur vere- cektir. Vatandaş ezme... n u salatanın adı bu de- £j ğildi ama muzip bir müşteri böyle de>r ince "ez- me salatanın" adı böyle ol- du. Kim salata ısterse ar- tık garson da böyle sesle- niyor "çekbir vatandaşez- me". Ezme salata, biliyor- sunuz, içine konan her şey ezilerek yapılır. Ezildikçe suyu çıkan domates, biber vb. türden her şeyin tadı bırbinne kanşır. yiyenepek bir lezzet verir. Bu arada vatandaşm suyu çıkmış, kimin umuru? \"atandaşın suyu çıkacak ki. memle- ketin viyenleri daha birlez- zetle yesin. Vatandaşm su- yu çıkacak kı yemekler da- ha bir ıştah açsın. Ezme salata iyidir. hem de çok iyidir. Hoş ezilen de sesi- ni çıkarmaz. "'Belkibîrgün ben debaşkalannıczerim. bekleveyim de sıram gel- sin" deyip se\ inir. Bu lo- kantanın salatası da bu, "vatandaş ezme". Yersen.