Katalog

HAZİRAN 2002 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMl ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 BABALAR GÜNU • THE MARMARA hazzrlayacağı 'Babalar Günü Brunch'ıyla babaLara farklı hediye olanağı sunuyor. • GOLDAŞ, Beşiktaş, &alatasaray ve Fenerbahçe kulüplerinin lago ve amblemlerinden oluşan 'Babalar Günü Koleksiyonu' ile fanatik babalara hitap ediyor. • ARMA.Nİ, babalar gününde, 80 i aşkın modeli 150 ile 650 dolar arası fiyatlarla sunuyor. • D&R, 14-16 Haziran tarihleri arasında 50 milyon ve üzeri alışveriş yapanlara Babalar Günü hediyesi veriyor. • SPORTING, babalar günü için hafta sonunda mağazadan alınacak hediyelere yüzde 15 indirim yapacak. • CEYLANINTER- CONTINENTAL, Beer Garden'da 'Özel Babalar Günü Barbekü'sü düzenliyor. • BOSSHUGOBOSS, Nişantaşı ve Ankara Kavaklıdere mağazalannda babalarına armağan almak isteyenlere seçenek oluşturuyor. J SIEMENS, 'Porsche Design Serisi' ile buz kıncı ve blenderlar özel kokteyller için hazır olacaİdar. • tDAŞ. babalan rahata kavuşturan hediye seçeneklerine özel gün için yüzde 25 indirim yapıyor. • PROFÎLO, babalar gününde küçük ev aletleriyle estetik görüntü ve fiyatlar açısından farklılık sunuyor • GtVIA. babalar gününde indirimli fiyatlarla hediye seçeneklerinin yanı sıra, keyifli bir yemek yeme fırsatı da sunuyor. B • ABBATE, babalar gününde gömlek alanlara şeffafplaj çantalan ve canlı renklerdeki plaj setleri hediye __ edecek. • DUFY, babalar günü için gömlek hediye etroeye karar veren mü<terilerine yanında hedye olarak kravat venvor. Çalışanlar, 30 yerine 15 gün üzerinden verilecek kıdem tazminatı düzenlemesinden kaygı duyuyor îş Yasasıyenibaştan• Mevcut düzenlemede olmayan pek çok yeniliği de kapsayan ön taslakta yer alan en kritik ve tartışmalı konulan iş güvencesi ve kıdem tazminatı ile ilgili düzenlemeler oluşturuyor. OLCAYBÜYÜKTAŞ Çalışma yaşamı ve işçi-işveren ilişki- lerini düzenleyen 147 5 sayılı Iş Yasası baştan aşağı değiştirilıyor. Çalışma ve Sosyal Güveniik Bakanlığı, Türk-lş, DİSK, Hak-Iş ve TİSK arasuıda imza- lanan bir protokolle oluşturulan Bilim Kurulu 1475 sayılı İş Yasası'nı yenile- me çalışmalannı tamamladı. Haziranın ilk haftasında bakanlığın. ilgili taraflara gönderdiği tasannın giri- şinde, medyaya herhangı bir açıklama- da bulunmadıklan için teşekkür edildi. 30 yıldır yürüriükte olan 1475 sayılı yasanın çok sayıda hükmünü değiştiren ön taslakta yer alan en kntık v e tartışma- h konulan iş gü\ encesi ve kıdem tazmi- nah ile ilgili düzenlemeler oluşturuyor. Ön tasanda şimdiye kadar tş Kanu- Yeni Çalışma Yasa Tasarısı Ne getiriyor? • Esnek çalışma Daha önce Tûrk hukuk sistemınde yer almayan ktsmı sürelı (part- tıme) çahşnıa ile ügüı düzenlerae gehyor ^ Ucret odenmemesı lulınde toplu eykm hakkı gettnliyor, mevcut düzenlemede bu durum yasadışi grev sayılıyor. </ Yıllık ızin süreleri 2 gün anarak 14'e çıkıyor. «^ Dogum ızni 12 haftadan 14 haftaya çıkanuyor. Düzenleme aynca doğum sonrası iznın 11 hafuya kadar uzaulmasına da olanak tanıyor. Ne götürüyor? • Tazmınat fonu geiiyor Eskî hakUnn saklı kaldıgj tasanva g t a vasa çıkoktan sonra lazmınatlar fondan ödenecek, ancak 15 yildan az çalışanlar bugun oldugu gıbı ı$ten çıkartıkhğında fazmınal alamayacak i/ Fcn önensı kabul edılmezse ışveren kıdem taanınaanı ödemeye devam edecek. Ancak 30 gün olan kıdem caznunaD sûresı 15 gûne ındınlecek. *' YogunUşnnş çalışma- Genel oUrak konınan 45 saatlik çalışma suresınde. gûnîûk çalışma sûresinın 12 saate çjkanlması olanaklı hale geliyor. • Telafi çabşması: Ulusal bayram ve genel taüiierden önce veva sonra işyerimn tatıl edilmesı dnrumuoda lazla mesai odemesı kalkıyor. •/ Ozurlu ve eskı hükümlû çalışbrma zorunlutuğu vüzcîe 3ten yuzde 2'ye ındınbvor. _ _ ^ _ _ _ _ _ _ _ _ nu'nda yer almayan pek çok yeni uygu- lamaya ve esnek çalışma biçimlerine yer veriliyor. Ön taslakta kıdem tazminatı konusun- da iki seçenekli bir düzenleme yer alı- yor. Bilim Kurulu, ilk tercıhinı kıdem tazminatı ile ilgili bir fon kurulması şek- linde açıklıyor. Bilim Kurulu. îş Yasası ön taslağı ile birlikte bir kıdem tazmina- tı fonu yasa taslağı da hazırlamış du- rumda. Ancak kıdem tazminatının öde- me koşullan emeklilık, malullük ve 15 yıl çalışma koşuluna bağlanıyor. Bugün- kü sistemde oldugu gibı işten çıkartılan işçi kıdem tazminatı alamayacak. Bilim Kurulu eğer fon önerisi kabul edilmezse kıdem tazminatının ışveren taraftndan ödenmeye devam edilmesini ancak 30 gün olan kıdem tazminatı sü- resınin 15 güne ındirilmesüıi öngörüyor. Kıdem tazminatının 15 güne indiril- mesi önerisine sendıkalar çok sert tepki gösterirken fon uygulaması da kaygı ya- ratıyor. Tasarrufu teşvik fonu (nema), konut fonu gibi uygulamalann hükümet taraftndan ucuz kaynak olarak kullanıl- ması nedeniyle fona da sıcak bakılmıyor. Gfiveııceye törpfi Taslakta iş güvencesi ile ilgili olarak ışverenlere iş akdinin feshinde geçerli bir neden gösterme zorunluluğu ve yar- gı denetimi getiriliyor. Ancak yargı de- netimi sonrası davayı işçinin kazanma- sı durumunda işe iade zorunluluğu de- ğil tazminat mekanızmasına yer verili- yor. Taslağa göre mahkeme, işçinin ge- çerli bir nedene dayanmadan işten çıka- nldığına karar verirse işçi 6 ile 12 aylık ücretı tutannda bir tazminata hak kaza- nıyor. Sendikal çevreler kıdem tazmina- tına yönelik düzenlemelere ilişkin bü- yükkaygılartaşıyorlar. İşverençevrele- nnin kıdem tazminatını azaltarak ya da yaptınm gücünü zayıflatarak iş güven- cesı ile ilgili düzenlemenin altım oyma- ya çalıştıklan vurgulanıyor. Gecikmefaizi kuyruğu İşçi emeklileri maaş gecikmelerinden doğan faizin ödenmesi talebiyle SSK Izmir Bölge Müdürlüğü'ne dilekçe vermeye başladı. İşçi emeklilerinin dilekçesinde, Bakırköy tş Mahkemesi'nin aldığı ve Yargıtay'ca da onavlanan karar hatuiaülıyor. Mahkeme karan uyannca, maaşlann her ayın 1. günü ödenmesi gerektiği koşulundan hareket eden emekliler, gecikmelerden doğan faiz alacaklanmn kendilerüıe ödenmesi talebiyle SSK Genel Müdürlüğü'ne dilekçeyle başMiruda bulunuvor. Dilekçe vermek için SSK Izmir Bölge Müdürlüğü'ne gelen emekliler. dün müdüıiük önünde uzun kuyruklar oluşrurdu. Yatınmlarını yurtdışına taşıyan sanayiciler, Türk firmalanna rakip olarak fuara katılacak Kaçan yerlüer yarışa geliyor HACER BOYACIOGLU ANKARA-Yurtdışına gi- den Türk yatınmcılan ve ya- bancı ortaklan, Türk firma- larının rakibi olarak Türki- ye'deki fuarlara katılıyor. Haziran ayının sonunda dü- zenlenecek olan Uluslarara- sı Istanbul Hazır Giyim Fu- an'na. Bulgaristan'da Bul- gar fırmalanyla ortaklık ku- ran Türk yatırımcılannın da katılacağı belirtildi. EBSO Başkanı Salih Esen, "BuJgaristan'a giden 400 Türk tekstilcist fuara bize rakip olarak katılacak" de- di. "*L luslararası İstanbul Hazır Giyim Fuarı", yatı- nmlannı yurtdışına taşıyan Türk işadamlanyla Türki- • Yurtdışına giden Türk yatınmcılan, Türk firmalannın rakibi olarak Türkiye'deki fuarlara katılıyor. Istanbul Uluslararası Hazır Giyim Fuan'na Bulgar firmalanyla ortaklık kuran Türk girişimcilerinin de katılacağı belirtildi. ye'deki firmalan aynı plat- formda buluşturacak. Istan- bul'da 27-30 Haziran'da ger- çekleştirilecek fuara, yurtdı- şındaki Türk yatınmcılarla ortaklığı bulunan Bulgar fir- malannın da katılacağı be- lirtildi. 4 Işi Bulgarlara öğrettik' Fuara katılan 450 Bulgar firmasının çoğunluğunun bu tür ortaklıklara sahip ol- duğuna dikkat çekildi. Türk sanayicilerinin yurt- dışına kaçışı nedeniyle orta- ya bu tür tablolar çıktığını vurgulayan Ege Bölgesi Sa- nayı Odası (EBSO) Başkanı Salih Esen. "400 Türk teks- tikisi. bu fuara bize rakip olarak katılacak" dedı. EB- SO Yönetim Kurulu Baş- kanvekili Ufuk Akgün de, yatınmJannı yurtdışına taşı- yan Türk işadamlannın Bul- garlara tekstil piyasasını öğ- rettiğini v^rguladı. Akgün şöyle devam etti: "Bulgaristan'da 3 yıl önce dikiş ipliği üretimi dahi yok- tu. Bizinı konfeksiyonculan- mız. kurduklan ortaklıklar- la bu firmalara tekstil piya- sasını öğretti. Şu anda ise Türk yatınmcılarla ortaklık ilişkisi içinde bulunan Bul- gar firmalan bize rakip ola- rak fuarlara katılıyor. fşin üzücü tarafı, Türkiye'ye tekstil alanında uygulanan kotalar ve sanayideki mah- yetlerin fazlalığı nedeniyle, bu firmalar uluslararası pi- yasalarda bizden daha avan- tajh." Deniş: Bilmiyordum Yurtdışına giden Türk ya- tınmcılan ve onlann yaban- cı ortaklannın, Türkiye'de düzenienecek birftıararakip olarak katılmasının önemli bir gösterge olduğunu kay- deden Akgün, "Bizkendira- Idplerimizi kendimiz yaratı- yoruz. Sadece Romanya'ya giden yatuımcı sa\ısı 9 bine ulaşü" diye konuştu. EBSO yöneticileri, Türk sanayicilerinin yurtdışına kaçışı hakkında ekonomi- den sorumlu Devlet Bakam KemalDerviş'e de bilgi ver- di. İstanbul Uluslararası Ha- zır Giyim Fuan'na katılacak olan firmalann, bu kaçışın önemli bir göstergesi oldu- ğunu vurgulayan EBSO yö- neticilerine, Der\iş. "Böyle bir şeyden haberim yoktu. Çokşaşırdım1 ' dedi. îşadam- lan, sanayicilerin yurtdışına kaçışını önleyebilecek ön- lemler konusunda Derviş'e bir rapor da iletti. TÜGİAD'm ikinci Bilimsel Eser Yarışması'nda üç ödülün yanı sıra mansiyon verildi Harran'dan girişiıııcflere öneriler TÜGİAD buyıl ikincisini düzenlediği Bilimsel Escr Yanşması'nın ödüllerini dağıtü. Ekonomi Senisi- Türkiye Genç İşa- damlan Derneği'nce (TÜGİAD) dü- zenlenen 2. Bilimsel Eser Yanşmasm- da üç ödülün yanı sıra İstanbul \ e An- kara dışından biri, Harran Üniversite- si öğrencısi Askeri Aslan mansiyon aldı. "Düm^da Risk Sermajesi ve Türk Girişimcilere Sağlayacağ^ Fırsatiar'' konuluyanşmada l.'liködülü, Saban- cı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fa- kültesi öğrerim üyesi Doç. Dr. Döek Çetindamar'a. 2.'lik ödülü Marmara Üniversitesi Bankacılık Sigortacılık Enstitüsü master öğrencisi Hasan Sa- nçiçek'e, 3. ödülü ise Orta Doğu Tek- nik Üniversitesi İşletme Fakültesi ve Sabancı Üniversitesi îşletme Yüksek Lisans mezunu BurçinTüzemen'e ve- rildi. Harran Üniversitesi İktisadiîda- ri Bılimler Fakültesi öğrencisi Aslan, yaptığı çalışmayla projesi olan, bir fikri olan ginşımcilere risk sermaye- si modeliyle nelerin yapılabileceğini göstermek istediğini anlattı. Doğu ve Güneydogu'da işsizlığın yoğun yaşan- dığının altım çızen Aslan, ivieğitinı ve etkin bir adaletsiste- mi ile tüm sorunla- nn çözümlenebıle- ceğınden yana. Do- ğuda, Batman Rafi- nerisi'ndeneldeedi- len petrolün yerinde işlenmesinden Mazı Dağı'ndan maden çıkanlmasına, Mardin'de tanmın art- tmlmasına bir dizi proje düşündüğü- nü dile getirenAslan, Diyarbakırlı işa- damlannın güvence istediğini, doğu- daki sorunların 2015 yıluıa kadar çö- zümleneceğini belirtti. Birincı 3.5 milyar,2'ye 2.5milyar,3.de 1.5mil- yar ve mansiyon alana da 500 milyon lirayla ödüllendirildi. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Baş Ağrısı Bahane Biz yine AB tartışmalanna, sıyasi belirsizliğe, Ecevit'in hastalığına odaklandık. Daha doğrusu günlük haberlerin sunuluşunda hep bu vurgulama- lar yapıldığı için öyle olduğuna ınandık... Günlük borsa düşüşlerinı, faizlerin, doların yük- selışıni ya Ecevit'in hastalığına rağmen çekilmeyi- şine ya Bahçeli'nin Apo'nun idamında direnişine, koalisyonun dağılabileceğı, seçim söylentilerine bağladık. Oysa ciddi uzmanların ciddi yazı ya da açıklama- larını, satır araları ve verıleri ile okuduğumuzda, ya- şadığımız olumsuzlukların gerçek nedenlerine ula- şabiliyoruz. Medyatik "beklentiler" olarak açıklanan nedenlerle iniş çıkışlan yaratmak kolay olsa da sür- dürmenin olanağı yok. Yani ortada ciddi, gerçek ekonomik nedenler olmadığında, borsanın sürekli düşüşü, doların, faizin yükselişi yaşanmıyor. Bugünlerde ne yazık ki bir kez daha yine banka- lar ağırtıklı, dogrudan ekonomik nedenlere dayalı olumsuzluklargündemegelmış bulunuyor. Uzman- lar, bankalann piyasalar üzerındeki bu olumsuz et- kisinin, doların yükselişi ile birlikte ıç ve dış borç yü- künün katlanmasına yol açtığının altım çiziyoriar. Kriz sonrası, büyük dış borçlanma ile güncel ola- rak yaratılmış piyasa ve borçlanma sistemindeki pamuk ıplığine bağlı dengeler sarsılıyor... Öztin Akgüç bir uzman olarak dünkü yazısında, görünen köyün kılavuz istemediğini belirterekeko- nomıdegözden kaçan birkaç önemli olumsuzluğun attını şöyle çiziyor: "Bütçe açığı tehlikeli boyutta büyüyor. Faızgiderferinin, bütçe harcamalanna ve gelirlerine oranı yükseliyor. Reel faız oranlan eko- nominın taşıyamayacağı düzeyde gelışiyor. Mer- kez Bankası'nın bılançosu, mali piyasalarda bir bunalım halinde bankanın bu piyasalara etkin bir şekılde müdahale edemeyeceğini gösteriyor. öde- meler dengesinde cari işlemler açığı büyüyor..." Yetmez mi? Tabii ki. sağiıklı bir başbakan, siyasal istikrar, ko- alısyon ortaklan arasmda uyum, AB aday adayı üyelığinin gündemde oldugu bir süreçte ulusal uz- laşma, en azından koalisyon ortaklan arasında or- tak değerler, ölçülerde buluşmayı.. olamıyorsa se- çime gidilmesıni, çok daha önemlisi bu ülke için se- çimlerin alternatif olabilmesini.. kim istemez ki... Sizi bilmem ama, beni en çok nerede ise durup dururken ekonomiden sorumlu, hükümet üstü, IMF, Dünya Bankası destekli, ondan da öte dünya güç- lerinin medyasında ekonomidekı başarılan Ata- türk'le özdeşleştırilen Derviş'in seçim önermesi huylandırdı. Siyasette lıderler cuntasını ortadan kal- dıracak, demokratikleşmenin önünü açacak birde- ğişim yaşanmadan, sıyasi alternatif, seçimden se- çenek olasılığı, umudu yaratılamadan ekonomide- ki risklı dengeleri sallayacak erken seçimı, bu den- gelerin ne kadar da pamuk ipliğine bağlı olduğunu en iyi bilecek Derviş tarafından dillendirilmesi, ıs-' rarla istenmesi ne anlama geliyordu? Nasıl okun- malıydı? Gerçi sonradan kimı köşe yazarları bunu da Der- viş'in öngörüsüne, bilgeliğine bağladılar. Derviş, Ecevit'in sağlığını, hükümet içindeki riskleri, AB gündemli tartışmalan önceden görmüş, piyasaları olası krize hazırlamış, ısındırmış, tepkilerin hafif ol- masını sağlamıştı. Ongörü oldugu belki doğru da, çok farklı anlamda bir öngörü de olabilir değil mi? Türkiye'nın ekonomik göstergelerini, pamuk ip- liğine bağlı dengelerini, baş ağrısının bahane ola- bıleceğini en iyi bilebılecek konumdaki adamın, IMF, Dünya Bankası patentlı, kendi kimliğini orta- ya koyduğu krızden kurtuluş reçetelerinin kaçınıl- maz sonuçlarının görünmesı öncesi, sorumluluk- tan kaçış planları olamaz mıydı? Gerçek şu ki Türkiye; Derviş ve IMF, Dünya Ban- kası son kurtuluş reçetesınden önce elbette büyük bir krizin ıçine düştü. Krizden kurtuluş reçetesi ile ödemeler dengelen pamuk ipliğine bağlanırken çok ağır bir yoksullaşma, ışsizlik, üretimin geriye çekil- mesi, iç borçlanmaya ek dış borçlanma yükünün altına girdi. Para çarkları ite kaka işletilirken ekono- mi çarklan, üretım çarkları geriye doğru yürütüldü. Şimdi iç kaynakların yok pahasına satılması, yeni katlanmış dış ve iç borçların ödeme takvimlerinin işlemesi, işsizlığe, yoksullaşmaya hiçbir alternatif yaratılmaması sürecınde, kurtanlması ilk hedef alın- mış bankalann bile toparlanamadığı gerçeği ile kar- şı karşıyayız... Aslında bunlar bızim uzmanlık alanımız değil. Ne yazık ki medyanın ekonomi yıldızlan, borsa yupile- ri bize neden borsanın sürekli düştüğünü, doların, faizin yeniden yükselmeye başladığını ekonomik verilerle değil, "beklentilerie" açıklamayı sürdürü- yorlar. Büyük krizdeCumhurbaşkanı'nın anayasa- sını sorumlu tutmayı seçmışlerdi. Bu kez de Ece- vit'in hastalığı başta, gerekçe, bahane çok. Hep- sinde de baş ağrısı bahane... soner@cumhuriyet.com.tr Tasarı Meclis'te Yabancı sermayeye 'eşi? uygulama ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - İkinci gözden geçirme görüş- melerinde IMF "ye taah- hüt edilen Dogrudan Yabancı Yatınmlar Yasa Tasarısı Meclis'e sevke- dildı. Türkiye'de yaban- cılann dogrudan yatırım yapmasuıa, elde edilen gelirin hiçbir sınırlama olmaksızın yurtdışına transfer edilmesine ve yabancılann Türkiye'de taşınmaz sahibi olabil- melenne olanak tanıyan düzenlemenin Meclis tatile girmeden önce bu ay yasalaştınlması he- defleniyor. Tasan ile dogrudan yabancı yatırımlann gerçekleştirilmesinde izin ve onay sistemi, bil- gilendirme sistemine dönüştürülüyor. Yaban- cı yatınmcılar taraftn- dan Türkiye'de dogru- dan yatınm yapılması serbest bırakılırken, ya- bancı yatınmcı ile yerli yatınmcının eşit uygu- lamaya bağlı kılınması öngörülüyor. Tasanya göre dogru- dan yabancı yatınmlar, kamu yaran gerektir- medikçe ve karşılığı ödenmeden kamulaştı- nlamayacak. Onümüzdeki hafta tatile çıkıyorum. Şimdi tatilde de EFT, havale mi düsünülür? Teletel'den, ileri tarihli EFT ve havale talimatı verebilirsiniz. teletel::: 444 0 444 YAPI^KREDi