Katalog

6 MAYIS 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET kultur(a cumhuriyet.com.tr SAYFA 13 Skala'nın mayıs sayısı çıktı Fransız düşünüryazar François Hartog'& göre günümüzde tarih yazılı belgelere dayanıyor • Kültür Servisi Skala dergisinin mayıs sayısı çıktı. Scala, bu ay, llyas Ergın Inan'ın Belçika'da Oostende Modern Sanatlar Müzesi'nde açtığı son sergisiyle ilgili röportajdan, Bennu Gerede'nın yakında çıkarmayı planladığı'% 100 Yüz' adlı kitabına, Müjdat Gezen ile yapılan söyleşiden Fransız modacı Madam Carven'in elli yıllık macerasına, lstanbul Kültür vc Sanat Vakfı'nın gerçekleştirdiği 13. Tiyatro Festivali'nden Güney Kore'de yapılan Gvvangju Bienali'ne, New York Metropolitan Müzesi'nin kuruluşundan günümüze uzanan hikâyesınden Paris Centre Pompidou'daki Gerçeküstücülük sergisinc kadar çok geniş bir yelpaze sunuyor. Tanıkhk, hafiza ve kdmlik RANÇO1S HARTOG KİMDİR? "Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales"de dersler veren 1946 doğumlu Fransız tarihçi Hartog, klasik çağ ve modern tarih yazımlarını temel alan araştırmalar ve başkalık sorununu ele alan yazılar yayımladı. Peter Burke'ün deyişiyle "Bir tarihçinin yine bir tarihçi üzerine yaptığı en etldleyici çalışma" olan ilk kitabı "Le Miroird'Hterodote", (Herodotos'un Aynası) Fransız Akademisi'nin Montyon Ödülü'nü kazandı. 2000 yıhnda, çeşıtli yazılarından yaptığı bir derleme ilk kez "TarihBaskalıkZamansallık" başlığı altında Türkçe olarak da yayımlanan ve Cogito'nun "Selçuklular" sayısında bir söylesisi bulunan Hartog, 1996'dan beri dünyanın en saygın antikçağ araştırma kurumlarından biri olan Louis Gernet Merkezi'nde yöneticilik yapıyor. Erdal Erzincan'dan bahar konseri • Kültür Servisi Halk müziği sanatçısı Erdal Erzincan, bııgün saat 18.00'de Antalya Atatürk Kültür Parkı Fııar Alanı'nda 'Hıdrellez Şenlikleri' çerçevesinde ücretsiz konser verecek. Türkiyc'nin cn iyi bağlama virtüözlerinden biri olarak kabul edilen Erzincan, Antalya Kültür Sanat Vakfı'nın düzcnlediği konserde son albümicrindcn parçalar seslendirecek. Erzıncan'ın konserinde ayrıca llke Türkdoğan da bir resital sunacak. 'Gençlik Ödülleri' sahiplerini buldu • Kültür Servisi Kocaeli Üniversitesı Şıir Etkinlikleri Birimi'nin yedi yıldır ülke çapında düzcnlediği 'Gençlik Ödülleri' sahiplerini buldu. Prof. Dr. Nejat Gacar, Yrd. Doç. Dr. 1. Güven Kaya, Yrd. Doç. Dr. Hasan Kolcu ve lhsan Topçu'dan oluşan seçici kurul, Faysal Soysal'ı birinci, lsmail Arslaner'i ikinci, Murathan Çarboğa'yı üçüncü seçerken özendirme ödüllerini ise Umut Çetin, Engin Şahin ve Yavuz Altınışık'a verdi. Geleneksel 7. Şiir Bayramf nın ilk günü olan yarın saat 14.00'te Merkez Kampus Konferans Salonu'nda gerçekleştirilecek ödül töreninin ardından 8 Mayıs günü saat 14.00'te 'Nâzım Hikmet 100 Yaşında' etkinliği yapılacak. Etkinlikte, usta şairın yapıtlannın okunmasının ardından şiirlerinden bestelenen şarkılar seslendirilecek ve dia gösterısi yapılacak. Kültür Servisi Fikirleriyle asrımıza damgasını vurmus düşünürlerin Cogito'da yayımlanmış seçme yazılarını tek bir kitapta toplayan Kavramlar ve Baglamlar Arasında, Yapı Krcdi Yayınlan'ndan çıktı. Kitapta yer alan düşünürlerden biri de dünyanın en saygın antikçağ araştırma kurumlanndan Louis Gernet Merkezi'nde yöneticilik yapan ve Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales'te (Paris) ders veren tarihçi François Hartog. Hartog Yapı Kredi Kültür Mcrkezi'nde gerçekleştirilen "Tarihçi ve Tanık" başlıklı bir konferans vermek için ülkemizdeydı. Kcndisinden, konferansta cevabını aradığı sorular ve Ermenı soykırımı iddiaları konusundaki görüşlerini aldık. Tanık ve tarihçi arasındaki ince sınır nerenizden geçiyor? FRANÇOİS HARTOG Bir tanık, sırf o olayı yaşadığı için tarihçi olamaz. Yaııi tanık olniak, tarihçi olabilnıek için yeterli bir şart değildir. Çok eski bir soru çıkıyor karşımıza: Tarihçi görcmediği veya göremeyeceği bir olayı görmüş gibi aktarabilir mi? 19. yüzyıla geldiğimizde tarih geçmişin bilimi olarak tanımlanmaya başladı. Bu noktadan itibaren tarih, tanıklarla ilişkısini kesti ve yazılı belgelere dayanmaya başladı. Yani artık tanıklarınanlattıklandeğil yazılı metinler önceliklekaynakhalinegeldi. Biranlamda tarihçiler arşiv okuyucu kişiler halıne geldi. Ancak, tanıklara verilen üncnı 2. Diinya Savaşı'ndan sonra giderek artmıştır. Özellikle Naziler'ınyargılandığı Eıchman Davası'nda savcı bılinçli şekilde tanıkları çağırdı ve tanıklar kendilerini uluslararası sahnede gösterdiler. Paradoksal olarak savaşın yıkımını yaşamayan ABD'de tanıklık kendini ortaya koymuştıır. Elie Wiesel'in dediği gibi "Yunanlılar trajcdiyi, Romalılar yazışmayı, Rönesans 'sonet' yi icat ettiyse bizim kuşağımız da yeni bir edebi tür olarak tanıkhğı keşfcttT. Na7i kamplarından gelen ılk fotoğratlar yayımlandığında "fotoğraflar yalan söylemez" notu düşülüyordu. Ancak bugün çok şey değisjti. örneğin fotomontajla bugün, fotoğraflar yalan söyleyebilıyor. Günümüzde tanıkları tüketen bir medya ekonomısine sahibiz. Teknoloj ik gelişmelere paralel olarak artan can lı yayınlar, olayın içinde olma gerekliliği, duygusallığı ortaya çıkarma isteği bir tanık sunmayı zorunlu kılıyor. Orada sunulanın gerçekliğini desteklemek için tanık kullanılıyor. Burada tanığı bir "kurban" olarak niteleyebilinz. Antik Yunan'a dönecek olursak, o dönemde tanıklıkta görmek değil duy mak daha önemliydi. örneğin "Tann şahidim olsun ki"yle başlayan yeminler. Edilecek bu yemini duyacak kişi tannlardır. Aynca Homeros'taki Histor adındaki kişilik ilgi çekici. Biliyorsunuz Histor ve histoire (fr. tarih) aynı kökten geliyor. Bir anlaşmazlık ya da çatışma söz konusu olduğunda Histor devreye giriyor. Ancak bir çözüm, dayatma yetkisi yok. Yapılan ış bir nevi tanıklık, ama görgü tanıklığı değıl. Başvurulmasının sebebi kefil olnıası. Çatışma anında müdahale cden bir tanık diyebiliri7. Ermeni soykırımı iddiaları konusunda Fransız millervekillcrinin bakış açılannı biliyoruz. Peki Fransız tarihçileri meseleye nasıl yaklaşıyorlar? HARTOG Burada bir kanun projesınin oylanması meselesi var. llginç olan, Fransa'nın kendini niye bu sorunun içinde görmek zorunda kaldığı. Niçin 1015 sene önce değil de bugün. Şimdi öyle bir konıonktür içindeyiz ki kamu alanındakı "tanık" olayın en önemlı elemanlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Diğer bir eleman ise hafıza. Tanık, hafiza ve kimlik. Son zamanların en önemli sözcüklcri. Hafızaya yeni bir sözciik ekleniyor: görev, hafızanın görevi. Fransız politikacılan bu hafızanın görevi adına inisiyatif kullanıyorlar. Amaç tarihi olduğu gibi söylemek değil, hafı/.anın görevini hukuki terimlerle ifade etmek. Bu aşamada bir başka kavram çıkıyor karşımıza; kimlik, Fransız Ermeni kimliği. Onlar Fransa'da yaşannıamış bir olayın Fransız devleti tarafından kabul görmesını talep cttiler. Ancak esas talep edilen onların FransızErmeni kimliğının kabul görmesıydı. Kendi tarihlerinin, kimliklerınin devlet tarafından tanınmasını sağlayacak bir kabul görme. Burada Fransa'ya özgü bir işleyiş ortaya çıkıyor. Devlet gelenekleri Fransa kadar eski ve kuvvetli olmayan Amerika vc Ingiltere'dekinden farklı bir işleyış. Bu meselede iki ayn tarih yazıcılığının uyuşmazlığı ortaya çıkıyor. İki farklı söylem var. Sadece farklı ve karşı değil aynı zamanda uzlaşmaz iki söylem. Bu iki uzlaşmaz arasında Fransız tarihçiler sorunu tarif etmeye çalışıyor. * Kavramlar ve Baglamlar Arasmda. 20. Yıızı ıl DüşiiniirlcrİYİc SÖVICŞIUT i )d/>ı Kıvılı Yayınlan ı ( Ogıto l)ı:ısı ı llazırlavun C em Akaş 327 \avfa. ISRN9750H(B4t)9 'Çağdaş Alman Yazarlar' başlıklı Okuma Tiyatrosu etkinlikleri Açılış töreni bu akşam gerçekleşecek Son oyıın Ateş Yüzlü' İJmran inceoğlu ve Mehmet Atakrol alıyor. Bırçok dıle çevrılen, birçok ülkede sahnelenen uyunuıı konusu, çocuklarının odasındaki kimi belirtileri ciddiyc almamayı ahşkanlık haline getiren yetişkinlcr. Büyüklerin dünyasına girmek istemeyen Olga ve Kurt kardeşlerin gözünden yetişkinlerin dünyasına, aykırı, eleştirel, keskin bir bakış yönclten oyun, 1999'dan bu yana 'Beriiner Schauhühne'de dramaturg ve başyazar olarak görev yapan Mayenburg'a 'Kleist Özendirme Ödülü' ile 'Frankfurt Yazarlar Biriigi Ödülü'nü kazandırdı. (0212 219 10 7H) 6 'Behzaî Ay Yazın Ödiilü' sonuçlandı • Kültür Servisi Edebiyatçılar Dernegi'nin öncülüğünde düzenlenen ve 2002 yılında mektup türünde verilen 'Behzat Ay Yazın ödülü', Nemika Tuğcu ve Remzi Demir arasında paylaştınldı. Ödül töreni, 2 Mayıs'ta Içel Sanat Kulübü'nde yapıldı. Kültür Servisi Goethe Knst itüsü ve İstanbul Şehir Tiyatrolan'nın işbirhğiyle düzenlenen 'Çağdaş Alman Yazarlar' başlıklı okuma tiyatrosu etkinliklerinin sonuncusu bugün 20.30'da Harbiye Muhsin Ertuğrul SahnesL, Cep Tiyatrosu'nda yapılacak. 'Ateş Yüzlü' adlı oyunun ardından, yazarı Mariusvon Mayenburg izleyicilerle söyleşecek. Sibel Arslan Yeşilay'ın çevirdiği, Mehmet Atak'ın yönettiği oyunda Ersan Uysal, Semah l\ığsel, Eray Kahya, Bennu Yıldırımlar, Cengiz langör, Ayça Telırmak, Eftal Gülbudak, Yasemin Gezgin, 'Galatasamy Lisesi Tîyatm Günleri' Kültür Servisi Türk tiyatrosuna ErolGünaydın'dan Ergun Köknar'a, Çetin İpekkaya'dan Ferhan Şensoy'a uzanan birçok değer kazandıran 521 yıllık eğıtim kurumıı Galatasaray Lisesi'nın geleneksel 'Tiyatro Günleri' bugün başlıyor. 12 Mayıs'a kadar devam edecek olan 'Galatasaray Lisesi 10. Tiyatro Günleri' kapsamında, lisenin Tevfik Fikret Salonu'nda çeşitli liselerin ve amatör tiyatro topluluklannın sahneleyeceği 20 kadar oyununun yanı sıra mim vc dans atölye çalışmalan da yer alıyor. Bu 1 akşam saat 20.00'ck Friedrich Dürrenmatt'ın 'Babil'e Bir Melek Iniyor' oyunuyla başlayacak etkinlik, Türk Tiyatrosu'nun tarihsel sürecinde amatör tiyatroların irdeleneceği 'Biz Amatörier' konulu panelle sona erecek. Açılış töreni, aralannda Ali Sirmen, Coşkun Kırca, Dağhan Baydur, Erol (>ünaydın, Ferhan Şensoy, izzeddin Çaüşlar, Şevket Altuğ, ranşuğ Bleda, Tarık Pabuççuoğlu, Yiğit Okur gibi isimlerin bulunduğu, 1950'lı yıllardan bugüne kadar öğrencilik yıllarında tı yatro çalışması yapmış liselilerin, tıyatroya gönül veren öğ renci kardeşlerıyle > olacağı 'Kuşakların Buluşması'na sahne olacak. 'Tiyatro Günleri' kapsamında Galatasaray Lisesi Tiyatro Topluluğu, Friedrich Dürrenmatt'ın 'Babil'e Bir Melek İniyor', Anton Çehov'un 'Bir Evlenme', Nâzım Hikmet'in 'Kadınlann İsyanı', Plautus'un 'Çömlek' adlı oyunlarını sergileyecek. Ayrıca Beşiktaş Anadolu Lisesi Güngör Dilmen'in 'IVIidas'ın Kulaklan', Kadıköy Anadolu Lisesi Aziz Nesin'in hikâyelerinden uyarlanan 'Bir Takım Azizlikler', Aydın Doğan Anadolu İletişim Meslek Lisesi Woody Allen'ın 'Tann',Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi Gyula Hay'ın 'At', Notre Dame de Sion Lisesi Alejandro Casona'nın 'Ağaçlar AyaktaÖlür', Akademı lstanbul BernardMarieKoltes'in Batı Rıhtımı', Robert Lisesi llırgut Özakman'ın 'Resimli Osmanlı Tarihi', Haydarpaşa Anadolu Enılüstri Meslek Lisesi Tuncer Cücenoğlu'nun 'Boyacı', Tiyatro Manga Behçet Necatigil'in 'Yol',Kandilli Kız Lisesi Memet Baydur'un 'Düdüklüde Kıymalı Bamya', Ankaıa özel Tevfik Fikret Okulları F.Garcia Lorca'nın 'Bernarda Alba'nın Evi', Ankara Tiyatroperest üyuncuları Hamza Benhür Doğan'ın 'Son Perde', lzmır Değişim Oyunculan'nın Albert Camus'nün 'Yanlışlık', Bılimsel Tiyatro Atölyesi Nodar Dunıbadze'nin 'Kukuracha' adlı oyunlarını sahnelcnecek. Her yıl hem Türkçe, hem Fransızca oyunlar sahneye koyan Galatasaray Lisesi Tiyatro Topluluğu, yıırtiçi ve yurtdışında sergilediği performansla dikkat çekiyor. Geçen yıl Marivaux'nun 'Köleler Adası' oyunuyla (,'ek Cumhunyetı'ne gıden ve 'Frankofoni Ödülü'ne lay ık görülen topluluk, bu yıl da Michel de Ghelderode'un 'Escurial' adlı oyununu Saint Petersbourg'da sundu ve aynı oyunla Ankara 'da 'Tevfik d'Or En İyi Oyun ve En İyi Oyuncu' ödüllerini kazandı. Topluluk, mayıs ayının sonunda Fransa Büyükelçılıği'nin davetıyle oyunlarını Ankara'da sergileyecek. (0 212 263 9729) KADIN FİLMLERİ FESTİVALİ'NDE BUGÜN • ALMAN KÜLTÜR MERKEZI'ndc 13.00'te 'Emity Hubley ve Busi Cortes Tonlu Gösterimi' kapsamında Içinuleki 1 Güvercin', 'Bir Bencil Balık Kız , 'Ebe Adam', 'Yeter', 'Blakebol', 'Büyükaıınesinin Armağanı', 'Kalplerin Yeri', 'Bırak Olsun', 15.30'da 'Kısa Olmazsa Olmaz' kapsamında 'Çatal Bıçağa Rağmen', 'Kercvit', 'Arkadan Ördek !ter\ 'Köpeklc Saklambaç' adlı filmlergösterilecek. (0 312 425 14 36) • KIZILIRMAK SİNEMASI'nda 14.00'te 'Güleryüzlü Madam Beudet', 'Konular ve Çeşitlemeler', 'Disc 957', 'Arabesk Üzerine Sinematografık Bir Çalışma', 'Yolculuğa Davet', 16.30'da 'Şehrin Derisi Altında', 19.00'da 'Özgürlük Günü: Ordumuz', 'lnancın Zaferi', 21.30'da'Ova'adlıfilmler izlencbilir. (0 312 425 53 93) • KAVAKLIDERE SİNEMASI'nda 14.00'te'Güney Yakası Hikâyesi', 16.00'da 'Arkadaşlık', 19.00'da'Hiçliğin Ortasında', 21 3()'da'İz Bırakınadan' adlı filmler gösterilecek. (0 312 426 73 79) • GAZt ÜNtVERStTESİ ıLETİŞÎM FAKÜLTESI SALONU'nda 13.30'da 'Dedelerimi Evlendirirken', 18.00'de 'Çaüsız Kadınlar' adlı filmler izlenebilir. (0 312 212 64 95) İlk iki oyun Mitos Boyut'tan çıktı lstanbul Şehir Tiyatroları'nın Goethe Enstitüsü işbirliğiyle düzenlediğı 'Çağdaş Alman Yazarlar' başlıklı okuma tiyatrosu etkinliklerindc sahnelenen Roland Schimmelpfennig'in 'Uzun Zaman Önce Mayısta' ve Thomas Brasch' ın 'Kadınlar. Savaş. Komedi' adlı oyunlan, Mitos Boyut Yayıncılık tarafından yayımlandı. Sibel Arslan Yeşilay'ın çevirisi, Mehmet Atak'ın yönetimiyle, 18 Mart'ta Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesı Cep Tiyatrosu'nda sahnelenen 'Uzun Zaman Önce Mayısta', farklı çağrışımlariçeren, 81 kısa tablodan oluşuyor. Kaba hatlarıyla çızılnıiş bir aşk öyküsü olan oyun, devınimin ön plana çıktığı, kısa kesik cümlelerle dramatik bütünlüklü bir öykü anlatınayan yapısıyla seyircinın düş gücünü harekete geçiren, hem hüzünlü, hem neşeli bir absürd komedi. Yıne Sibel Arslan Yeşilay'ın çevirisi, Mehmet Atak'ın yönetimiyle, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi Cep Tıyatrosu'nda sahnelenen 'Kadınlar.Savaş. Komedi'de Brasch, 'erkek işi' olarak nitelediği 'savaş'ı kadın gözüyle yansıtırken savaş karşıtı kimliğini gözler önüne seriyor. Düz bir çizgide gelişen ve nedensellik içeren, alışılagelmiş bir dramatik yapısı olma1 yan oyuna yazar, tarih, edebiyat ve masal dünyasından irkiltici sahneler katarak gerçekle imgelemi, zamanmekân ve kişilikleri ıç içe geçiriyor. Troya Savaşı'ndan Birinci Dünya Savaşı'na uzanan oyunda, komik ve trajik öğeler birbirini izleyerek epik bıçımde bir dönem eleştirisi gerçekleştiriliyor. Grafik Tasarım Günleri bugün başlıyor Kültür Servisi Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafık Tasanm Bölümü'nün her sene düzenlediği 'Uluslararası lstanbul Grafık Tasanm Günleri', bugünden itibaren 10 Mayıs'a dek ünıversite bünyesindeki mekânlarda gerçekleştirilecek. Grafik Tasanm Dernekleri Uluslaramsı Konseyi 'lcograda' tarafından desteklenen Graflst 6'ya bu yıl tasanmlarını çevresel grafik, afiş, web tasanmı ve kitap gibi çeşitli iletişim araçlan üzerine yapan tasanmcılar katılıyor. Mimar Sinan Üniversitesi Fındıklı Kampusu'nda bugün saat 9.30'da 'Uluslararası Konuklarla Buluşma' etkınliğıyle başlayacakGrafist6'da, 10.3017.00 saatleri arasında Anthon Beeke, Cyan (Detlef Fiedler/Daniela Haufe),Tom Klinkowstein, Laurence Madrelle, Alemşah Öztürk/Çağatay Bilscl ve Zdenek Ziegler'in atölye çalışmaları yer alacak. MSÜ Grafik Bölümü Atölyeleri'ndeyann 9.3017.00 saatleri arasında atölye çalışmaları yapılacak. 8 Mayıs'ta aynı saatler arasında gerçekleştirilecek. atölye çalışmalannın ardından saat 18.30'da MSÜ Resim ve Heykel Müzesi'nde yazı tasarımcısı Adrian Frutiger'in tasarımları eşliğınde, işaret ve yazı dünyasına bir kcşfin amaçlandığı, Beeke, Cyan, llakkı Mısırlıoğlıı ve Klınkovvstein'ın 'Oku Beni' adlı tipografi sergisi sanatseverlerin beğenisine sunulacak. Grafist 6'ya katılan tasanmcılann 9 Mayıs günü 10.3017.00 saatleri arasında gerçekleştirecekleri atölye çalışmalannı sunmalannın ardından saat 18.30'da Madrelle ve Ziegler'in MSÜ Osman Hamdi Bey Salonu'ndaki sergisinın açılışı yapılacak. Grafik Tasanm Günleri, 10 Mayıs'ta MSÜ Oditoryumu'nda, Beeke, Cyan, Klinkovvstein, Madrella, Mısırlıoğlu ve Ziegler'in katılacağı 10.3017.00 saatleri arasında düzenlenecek seminer ve Sait Madcn anısına gösterilecek filmle son bulacak. (212251 5091) L