Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 2002 PERŞEMBE 8 1 MAYIS Almanya başta olmak üzere birçok ülkede olaylar çıktı. Yüzlerce kişi gözaltına alındı Dünyada çaüşmaDış Haberier Senisi - "1 Mayıs tş- çi Bayramı" tüm dünyada düzenle- nen gösteri ve mitinglerie coşkuyla kut- landı Pek çok ülkedeki gösterilere "künesdkşmekarşrttarT damgastnı vu- rurken gösterilenn büyük çoğunluğu olaysız geçti. Almanya başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde çahş- malarçıktı. "1 MayıstşçiBayramTnı coşkuyla ve çatışmalann gölgesinde yaşayan dünyadan satır başları: Berlin'de çatışma ALMANYA: Başkent Berlın'de 1 Mayıs gösterileri öncesinde şiddetli ça- tışmalar çıktı. Polis,öncekiakşamgeç saatlerde Kreuzberg"dekı "Antifaşist EylenT adlı göstenye katılan yakla- şık 200 kişinin bir süpermarketi talan ettiğinı. yapılan müdahale üzerine göstericilerin pohse şişe, taş ve havai fişek attığını kaydetti. Polis, 17 kişi- yi gözaltına aldı. Çeşitli kentlerde yü- rüyüş düzenleyen aşın sağcı Alman- ya'nın Milliyetçı Demokratik Partisı taraftarlanyla polis arasında olaylar çık- tı. Başbakan Orhard Schröder, Le- ipzig'de düzenlenen 1 Mayıs mitin- ginde, ışletmelerin daha fazla mesle- ki eğitım imkânı sunmalan çağnsın- da bulundu. Frankfurt'ta, 3, Ham- burg'da da 17 kişi gözaltına alındı. İNCİLTERE: Londra'dakı 1 Mayıs gösterilen yaklaşık 7 bine yakın ka- pitalizm karşıtı göstencinin kanlımıy- la olaysız geçti. SKY TVde bir değer- lendirme yapan Kıol Ken" lakaplı Londra Belediye Başkanı Ken Li- vingstone da Londra'dakı olaysız gü- nü demokrasinin zaferi olarak nitele- di. *DirenişjKüreseffleştir''ineylemin- de Le Pen ve aşın sağ protesto edildi. Bush'un kuklası yakıldı YUNANİSTAN: Atina'nın Sin- tagma Meydanı'nda toplanan bınler- ce kişi, ABD ve tsrail büyükelçilik- lerine doğru yürüyüdü. Amenkan ve Israil karşıtı sloganlar eşliğinde önce ABD ve daha sonra da İsrail büyükel- çıliklerine gelen göstericiler, İsrail bayrağına sanlı ABD Başkanı Geor- ge W. Bush ve İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un kuklalannı yaktı. BULCARJSTAN: tktidardaki es- ki Kral IL Simeon hükümetıne karşı ilk protesto göstensi Bulganstan Sos- yahst Partisi tarafindan, Sofya'da dü- zenlendi. 5 bin kişinin katıldığı gös- tende hükümetın ıstıfası istendi. İTALYA: Roma, Bologna. Tonno, Milano ve Napoli gibi kentlerde işçi FRANSA'DA 70İLDE KUTLAMA 1 milyon kişi faşizme 6 hayır' dedi UĞURHÜKÜM PARİS - Fransa genelinde düzenlenen "1 Mayıs İşçi Bayramı" gösterileri, cumhurbaşkanhğı seçimlerinin ikinci turuna kalan aşın sağcı Jean Marie Le Pen karşıtı gösterilere dönüştü. Başta başkent Paris olmak üzere 70 ilde, 1 milyondan fazla kişi Le Pen'i protesto ettı ve aşın sağa karşı çıktı. Fransız radyo ve televizyon kuruluşlan, Fransız tarihinde ilk kez bu kadar geniş katılımlı bir protesto gösterisi düzenlendiğine dikkati çektiler. — Paris'te polisin çok yoğun güvenlik önlemi aldığı gösterilere, 400 ile 500 bin arasında gösterici katıldı. Marsilya, Strasbourg, Lılle, Lyon, Bordeaux ve diğer taşra r ransa'daki gösterilere işçi sendikalan dışında yabancı düşmanlığı ve ırkçıhkla mücadele eden demekler, sol partiler ve öğrenciler yoğun ilgi gösterdiler. kentlerinde yapılan Le Pen karşıtı gösterilere ise 600 ile 700 bin arasında göstencinin katıldığı bildirildi. Ülke genelinde 1 Mayıs tşçi Bayramı gösterilerine, işçi sendikalan dışmda. yabancı düşmanlığı ve ırkçıhkla mücadele eden dernekler, sol partiler ve öğrenciler yoğun ilgi gösterdiler. Le Pen yandaşlan ise dün sabah saatlerinde Paris'te gösteri yaptılar. Le Pen'in bir konuşma yaparak katıldığı gösteriye, polise göre 10 bin. gösteriyi düzenleyenlere göre ise 100 bin kişi katıldı. Haber kaynaklan, Gösteriye katılanlann sayısının 50 bine ulaştığuu bıldirdi. Pans polisi, 1 Mayıs'ta Le Pen karşıtlan ve yandaşlannın yapacağı gösteriler için farklı saat ve farklı istıkametler belirlemişti. Paris'teki gösterilerde, iki grup arasında bir olay çıkmaması için 4 bin civannda polis görev yaptı. Fransa'da 70 ilde, 1 mihondan fa/la kişi Le Pen'i protesto etti ve aşın sağa karşı çıktı. Londra'daki 1 Mayıs göste- rileri yaklaşık 7 bine yakın kapitalizm karşıta göstencinin kaülımıyla olaysız geçti. Moskova'da, 1 Mayıs, biri ikti- dar yanlm. diğeri Komünist Parti'nin düzenlediği iki yüriiyüşle ayn ayn kutiandı. (Fotoğraflar: REÜTERS) RealMadrid-Barcebna maçı öncesindemeydanagelen olayda 17 Jdşiyanüandı Saldmdan ETA sorumlu tutuldu Madrid patlamalarla sarsıldı• Bemabeu Stadı'na yaklaşık 50 metre mesafede. patlayıcı yüklü bir araç havaya uçtu. Ihbar alan polisin stadyumu kordon altına almasıyla büyük bir facianm önüne geçildiği bildirildi. Embajaderes SokağYnda. ilk saldmdan yaklaşık 50 dakika sonra meydana gelen ikinci patlamada ise yaralanan olmadı. MADRÜ)(AA)-ls- panya'nın başkenti Madrid, dün art arda meydana gelen iki ay- n patlamayla sarsıldı. Avrupa Şampiyonlar Ligi'nda oynanan Re- al Madrid-Barcelona karşılaşmasından ön- ce, maçın yapıldığı Bernabeu Stadı'nın önündeki patlamada 17 kişi yaralandı. Pat- lamalardan, Bask böl- gesinin bağımsızlığı için mücadele veren ETA örgütü sorumlu tutuldu. Şampiyonlar Li- gınde dün gece oyna- nan Real Madnd-Bar- celona maçı öncesinde karşılaşmanın yapıldı- ğı Madrid'in Bemabeu Stadı çevresinde hare- ketli saatler yaşandı. Stada yaklaşık 50 met- re mesafede, patlayıcı yüklü bir araç TSt 17.55'te havaya uçtu. Patlamada 17 kişi ya- ralandı. Stadyum ya- kınlanndaki patlama öncesinde. ihbar alan polisin stadyumu kor- don altına aldığı ve bü- yük bir facianın önü- ne geçtiği belirtildi. İhbarın, ETA örgü- tü tarafindan telefonla, Bask bölgesinin ba- ğımsızhğım destekle- yen Gara gazetesine yapıldığı ifade edildi. Bernabeu yakınla- nndaki patlamada 20 kilogram patlayıcı kul- lanıldığı bildirildi. İkinci patlama 50 dakika sonra Kentin diğer kesi- mindeki Embajaderes Sokağı'nda, ilk saldı- ndan yaklaşık 50 da- kika sonra meydana gelen ikinci patlamada ise kimsenin yaralan- madığı bildirildi. Bernabeu Stadı önünde meydanagefen patlamada 20kilograni patiayıcı kullanıldığı bildirildi. (Fotoğraf: REUTERS) sendikalan tarafindan düzenlenen gös- terilerde, dayanışma ve banş slogan- lan atılırken hükümetin işçilerin aley- hine İş Yasası'nda değişiklik yapma- sına bir kez daha karşı çıkıldı. Ro- ma "daki yürüyüşe 600 bin kadar kişi- nin katıldığı. diğer büyük kentlerde de yaklaşık bu sayıda kişinin katıldığı gösterilerin yapıldığı bildirildi. İSPANYÂ: tspanya'daki gösteriler- de işçiler, hükümetin işsizlik ödenek sistemiyle ilgili getirmeyi planladığı değişiklikleri protesto ettiler. Mad- rid'de 60 bin kişi aösteriye katıldı. HIRVATİSTAN: Başkent Zag- reb'de binlerce kişi, hükümetin işçi haklannı kısıtlama planını protesto etti. Gösteride, "tş Vasası'nı değil, kendinizi değjştirin" yazılı pankart- lar taşındı. KKTC: 1 Mayıs'ın res- mi tatılolduğu'KKTC'de bazı sendika ve sıvil toplum kuruluşlan Leflcoşa'da "Ba- nş v« Demokrasi" mitingi düzenledi. AVUSTRALYA: Ülke genelinde 1 Mayıs gösteri- leri için binlerce kişi so- kaklara dökülürken Sydney'de polisle, ülkede- ki mültecilere yapılan mu- ameleyi protesto eden gös- tericiler arasında çatışma çıktı. Anarşıst, Troçkist, iş- çi sendikalan, öğrenciler ve küreselleşme karşıtlan- nın oluşturduğu sol ıttifak tarafindan düzenlenen gös- teri sırasında yaklaşık 500 eylemcı pohse taş ve may- taplarla saldırdı. Gösteri- cilenn iltica talebinde bu- lunanlarve kaçak göçmen- lerin tutulduğu kamplan iş- leten özel güvenlik şirketi ACM'nin bürolanna giriş- leri engellemeye çalıştığı sırada polisle çatışmalar çıktı. 31 kişi tutuklandı. castro 1 milyon kisive seslendi KÜBA:Küba- da.Devlet Başkanı Fidel Castro'nun da katıldığı başkent Hava- na'daki l Mayıs kutlama- lanna l milyondan fazla kişi katıldı. Castro. baş- kentteki Devrim Meyda- nı'nda yaptığı konuşma- sında, bu yılİâ kutlamala- ra katılımın Küba tarihi- nin en kalabalık gösterisi ol- duğunu söyledi. RUSYA: Başkent Mos- kova'da l Mayıs gösterile- ri, biri iktidar yanlısı, diğe- ri Komünist Parti'nin dü- zenlediği iki yürüyüşle ay- n ayn kutiandı. iktidaryan- lısı birinci yürüyüş, Ba- ğımsız Sendikalar Birliği tarafindan düzenlendi ve burada Devlet Başkanı VTa- dimirPutin'inmesajıokun- du. Moskova'da Komünist Parti tarafindan düzenle- nen ve 150 bin kişinin ka- tıldığı diğer gösteride eko- nomi bakanlannın görev- lerinden alınması istendi. ÇİN: Bütün ülkede l Mayıs kutlanırken hükü- met ilk kez serbest girişün- cileri "iş dünyasının kahra- manlan" ilan etti. JAPONYA: Ülkenin pek çokkentinde on binler- ce işçi, giderek artan ışsiz- liği protesto ettı. GÜNEYKORE: Büyük kentlerde yaklaşık 20 bin işçi yürüyüş yaptı. Sendi- kalar hükümete karşı "işçi haklan için topyekûn sa- wtş" ilan etti. HİNDİSTAN: Kalkü- ta'da 2 bin hayat kadını ça- lışma haklan için yürüdü. ENDONEZYA: Baş- kent Cakarta ve diğer kent- lerde toplanan binlerce gös- terici, çalışma şartlannın iyileştirilmesini ve 1 Ma- yıs'ın tatil ilan edilmesini istedi. FİLİPİNLER: Başkent Manila'da yürüyüş düzen- leyen göstericiler, hüküme- ti ve Amenkan askerlerinin Filipinlilere verdiği askeri egitimı protesto etti. MALEZYA: Başkent Kuala Lumpur'da yüzler- ce tanm işçisi ücretlerinin arttınlması talebiyle gös- teri yaptı. Polis, 17 kişiyi gözaltına aldı. PERŞEMBE ORHAJN BURSALI 27 Milyon Köle Çok sayıda tanıdığım, evlerine yardımcı, hastalanna bakıcı vb. gerektiğinde soluğu Ak- saray'da Veznecıler'de alıyor. Önceki gün de bir gazetede Köle Pazan (Sabah) başlığını gö- rünce, bu cumartesi Cumhuriyet Bilim Tek- nik'te okuyacağınız "Kölelik: Sömürünün uç noktası" yazısını anımsadım. Türkiye'de köle var mı? Kölelik nedir? öncelikle "Bir insanın tüm yaşamını sahip- lenmek ve onu denetim altında tutmak" olarak açıklanıyor kölelik. Köle birey "özgür irade ve tercih hakkını" yitirir. Hemen bütün ülkelerde yasaklanmasına rağ- men, bu tarife uygun, 27 milyon köle varmış dünyada. Ancak, kölelik de eski kölelik gibi değil. De- ğişime uğrayarak, türlü çeşitli kılıklar altında yaşamını sürdürüyor. Orneğin Doğu'dan Batı'ya özellikle deniz yo- lundan kaçak gitmek isteyenlerin çoğu, aslında tercih hakkını tamamen yitirmiş insanlar. Bre- zilya, Afrika gibi, köleliğin en eskı vatanları, hâ- lâ köleliğin yine gözde bölgeleri. Türkiye. modern köleliğin ticarı yolları üzerın- de. Yılda 30 bin kadar "köle -işçi" ülkemize gi- riş çıkış yapıyor, Scientific American dergisı- ne göre (Nisan 2002). • • • Sosyal bilimciler köleliğin evrensel özellikle- rini belirlemeye çalışıyor. Tabii ki hepsinin temeli ekonomik. 1850 yılında ABD'de, tanm sektöründe bir köleyi 1500 dolara alıp satabilirdiniz (Bugünün 30 bin doları). Tabii, o zamanlarda köle yasal olarak da sızindi, ayrıca haklan vardı ve bu ne- denle flyatı çok pahalıydı. Bugün ise örneğin 100 dolara Uzakdoğulu bir kadın satılabilir, "Bir geneleve düşünceye kadar birkaç 100 dolar" onlarca kişi daha ka- zanabilir. İnsanın bu "maliyet ucuzluğuna" bakarak "Nerede o eski köleler!" diyesi gelmiyor mu? Yasaların varlığı, sadece, "kölenin aleyhine" çalışmıyor mu?! Geçen dönem içinde "İnsanın varlığı" sudan ucuz bir hale gelmemiş mi? Acaba köleliği yeniden "yasal haklanna" ka- vuşturmak daha "insani" olmaz mı!? Her ne kadar "Serbest piyasa ekonomısi ku- rallarına aykın o/sa" bile! • • • Evet, modern zamanların köleliğini küresel- leşmenin kamçıladığı bir gerçek. Düşük ücret. ekonomik rekabet açısından önemli. Dünya üzerinde sayıları 150 milyonu aşan göçmenler ordusu, bu düşük ücret sömürüsünün ve mo- dern kölelik ilişkilerinin odağında oturuyor. Ayda 200 dolara ülkemizde her işi yapan Balkan ülkeleri kadınları da, aslında bu modern köleliğin çerçevesi içindeler. Ekonomik koşullar her şeyin temeli. Ekonomik koşullar ne demek? Her şeyden önce, insanca yaşamanın temel- leri... Ülkemizde ekonomik koşullan bir kenara bı- rakın, iş bulamayan insanların hiçbir sosyal gü- vencesi ve geliri olmazsa, modern köleliğin her türlü altyapısı yaratılmış olmuyor mu? Avrupalı birey, işsiz kaldığında yıllarca işsizlik ve sosyal yardımla "özgür yurttaş" olarak yaşamını sür- dürme olanağına sahip. Ya bizim gibi ülkelerde? Ekonomik koşulların "sıfııiandığı" noktada, bireyin "özgür iradesi" ve "seçme hakkı" kalır mı? Bunların kalmadığı noktada "kölelik ilişkileri" başlamaz mı? Ülkemizde, örneğin, köktendinciler parayla kaç tane insanın özgür irade ve tercih hakkını satın alıyorlar? Bu gücü, sandıkta oya ve kalabalığa. ideolo- jik/dinsel görüşlere dönüştürüyorlar? Yeraltı dünyasının emrindekı köle ordusunun kapasrtesi nedir? Ülkemizde özgür iradesini ve seçme hakkını hemen kaybetmeye ve her türlü "patrona" sat- maya hazır insan potansiyelinın hacmi nedir? Toprak ağalarının köyleri ve köylüleri, köleli- ğin unsurlan değil mi? Kentlere yoğun göç olaylarıyla modern köle- liğin arasındaki ilişkiler nedir? Ve daha binlerce soru, meraklısına tabii. Bütün bu sorular Türkiye'nin tarifi tabii, aynı zamanda. obursali@cumhuriyet.com.tr EKOSOK organlarında temsilcilik Türkiye'nin BM başansı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Bırleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (EKO- SOK) seçimlerinde bü- yük başan elde eden Tür- kiye, 29 Nisan'da yapılan seçimlerde aday olduğu tüm organlarda temsil edilme hakkını aldı. Dışişleri Bakanlı- ğı'ndan verilen bilgi- ye göre Türkiye, seçim- lerde aday olduğu Sos- yal Kalkînma Komis- yonu, Kadının Statüsü Komisyonu, BM Insa- ni Yerleşimler Progra- mı Yönetim Konseyi ve Hükümetdışı Kuru- luşlar Komitesi'ne ye- niden seçildi. BM Kadının Ilerle- mesi İçin Araştırma ve Eğitim Enstitüsü (INSTRAW)Mütevel- li Heyeti üyeliğine de Türkiye tarafindan aday gösterilen Hacettepe Universitesi Tıp Fakül- tesi öğretim üyelerin- den Prof. Dr. Ergül Tunçbilek seçildi. Türkiye BM'de ha- len, Uyuşturucu Mad- deler Komisyonu, Nü- fus ve Kalkînma Ko- misyonu, Sürdürülebi- lir Kalkînma Komisyo- nu ve BM Kalkînma Programı, BM Nüfus Fonu (UNDP0JNPF) Icra Kurulu üyelikleri- ni de sürdürüyor.