Katalog

5 ARALIK 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabCgcumhuriyet.com.tr 11 Ermenilep Chrac'a baskı yapıyop • PARİS (AA) - Jransaıdaki Ermeniler, Türkiye'nin Avrupa Bırliği üyeliğınin engeîlenmesi içın imza lcampanyası başlattılar. Ermenı Davasını Savomma Komitesi C CDCA) tarafından başlatılan imza Ivampanyasında, Xürkıye'nın AB üyesi olmadan önce sözde Ermeni soykınmı iddialarını tanıması gerektıği ilen siirülüyor. İmza kampanyasında, Fransa Cumhurbaşkanı JacquesChirac'a, AB'nin Kopenhag zirvesinde Türkiye'yi tatmin edicı bır yanıt venlmemesi için çaba sarfetmesi çağnsmda bulunuluyor. Ote yandan, imza kampanyasına katılanlann, Paris, Lyon ve Marsüya'da 11 Aralık Çarşamba günü Türkiye aleytan gösteriler düzenleyecekleri bildirildı. Doğu Timop'da Olağanüstii Hal • DtLt(AA)-Doğu Timor'da öğrenci gösterileri üzenne Olağanüstü Hal ilan edıldi. BM yetkilileri, önceki giin bir öğrencimn nedensiz yere tutuklandığını iddia eden yüzlerce öğrencinin başlattığı ve dün de devam eden şıddet olaylanndan sonra Olağanüstü Hal'in ilan edildiği açıklandı. BM Banş Gücü'nün yetkilisi Vic Josey, yaklaşık 5 kişinin ölmesi ve yağmalama olaylannın artması üzerine Olağanüstü Hal ilan edildiğini belirtti. Göstericilerin Başbakan Mari Alkatiri'nin evini yaktıklan bildirilirken Devlet Başkanı Xanana Gusmao'nun da Emniyet Müdürlüğü binasmdan çıkamadığı belirtildi. Pentagon yalanladı • WASHINGTON (AA) - ABD Savunma Bakanlığı'ndan (Pentagon) bir yetkili, önceki gün Kuveyt'in kuzeyinde Irak botundan ateş açıldığı belirtılen Kuveyt sahil güvenlık devriyelerinde ABD askerinin bulunduğunu söyledı. Bir yetkili, Körfez'de seyreden Kuveyt devriyelenne bottan ateş açıldığı yönündekTrjıIgîIen yalanJarken gemilerin kazara çarpıştığını ve çarpışma sırasında bir askerin haf ıf yaralandığını belirtti ve '"Orada Irak gemisi yoktu, dolayısıyla açılan ateş de yoktu" dedi. 'Suikasta 3 Tiirk karışü' • AŞKABAT(AA)- Türkmenistan Devlet Başkam Saparmurat Türkmenbaşı'na 25 Kasım'da düzenlenen suikast ginşimine, 3 Türk'ün ve 3 Çeçen'ın de kanştığı bildirildi. Türkmenistan Başsavcısı Gurbanbibi Atadzhanova, suikast girişimine katılan 3 Turk, 1 Ermeni ve 3 Çeçen'e 25'er bin dolar ödül vaat edildiğini belirtti. Türkmenbaşı'na, 25 Kasım Pazartesi günü Aşkabaftaki başkanhk sarayına kortejıyle gıderken suikast girişıminde bulunulmuştu. Olayda Tiırkmenbaşı yara almamış, ancak birkaç kişı yaralanmıştı. Türk topraklannı kullanmak istediklerini açıklayan Wolfowitz, 'Ankara'dan hemen yanıt bekliyoruz' diyor Washington AKP'yle uzlaştıSERKAN DEMtKTAŞ ANKARA-ABD Savunma Bakan Yardım- cısı PaulWbHöwita, Türkiye'den aynlmadan önce bir grup Türk gazetecisine yaphğı açık- lamalarla, Irak'a olası bır operasyon sırasın- da Türkıye'nin etkın olarak devreye gırece- ğini, Türk topraklan. üsleri ve bazı askeri bi- rimlerinin kullanılacağını açıkladı. Türkiye"deki yeni hükümetin ABD'nin Irak konusundala anlayışını daha iyi paylaşhğını, cesaret verici ve sürpriz açıklamalarla des- tek verdiğini anlatan Wolfowitz. zıyareti sı- rasında gündeme getirdığı ıstemler içın An- kara'nın bir an önce yanıt vermesini bekle- diklerinı bildirdi. Wolfowıtz, Türk gazeteci- leriyle yuvarlak masa toplantısı yaptı. Yeni Türk hükümetinin, Irak'ın silahsızlandınl- ması için bir güç teh- didi kullanılması ge- rektiği yönündeki • ABD Savunma Bakan Yardımcısı, Türkiye'deki yeni hükümetin ABD'nin Irak konusundaki anlayışını "daha iyi paylaştığım, cesaret verici ve sürpriz açıklamalarla destek verdiğini" anlattı. Wolfowitz, Türk topraklannın, üslerinin ve bazı Türk askeri güçlerinin kullanılabileceğini belirtti. ABD görüşünü daha iyi anladığı izlenimi elde ettiğini, bu yönde güçlü dayanışma mesajlan aldıklannı anlatan Wolfowitz, "Hazırnklariçin hızfa adımlar aülması yönünde uzlaşmay a var- dık. Bu adımlarm hangi üslerin ve hangi kuv- vetierin kullanılacağına ilişkin kararlann abn- ması öncesinde aülması gerekiyor. Bu konulan açıkbğa kavuşrurmak zorundayTz" dedi. ABD'li yetkili, Kuzey Irak'ta bağımsız bir dev- let kurulmaması konusunda da Türk hüküme- tiyle uzlaştıklannı anlatırken Kuzey Irak'ta ah- nacak askeri önlemlenn planlanmasına çahştık- lannı bildirdi. Güç kullanımı durumunda Türki- ye'nin ekonomik zararlannın karşılanması yönün- de de görüşmeler yaptıklannı, ancak rakam söy- lemeyeceğinı belırten Wolfowitz ekonomik za- rarlann giderilmesi için ekonomik güvenlik ağı kurulacağını da anlattı. Wolfowıtz, "Tür- kiye bizimledir. Geçmişte de bizimleydi, geiecek- te de biziınJe olacak. Irak rejimL uluslararası top- lum tarafından çe\ rilmiştir \e silahsızlanmayı ya kenditiğinden seçecektir ya da güç kullanımrvla silahsızJandırüacaknr"' diye konuştu. Türk topraklannın kullanımı ya da Türk güç- lennin operasyonda nasıl kullanılacağına iliş- kin konulann karara bağlanması gerektiğini belirten Bakan Yardımcısı, Türk üslerinin, ha- va sahasuıın, topraklannın ve bazı asken güç- lennin kullanılabileceğini söyledi. Wolfowitz, "Türkiye'nin daha geniş kanumı konusu daha fazla açıkhga kavuşmasına ve Kuzey Irak'taki toplumun Irak'ın geieceğine ilişkin ne görmek istediğine bağbdır. Ayrmülar açıkhğa kavuştu- nümah" diye konuştu. ABD'nin hangi Türk yeteneklerinin kullanı- labileceğı, bunlara ne kadar para harcanırsa Amerikan kuvvetlerinin kullanımına sunulabi- leceği gibi konulan araştırdığını belirten Wol- fowitz, "Burada küçük bir harcamadan bah- setmiyoruz. Birkaç yüz milyon dolar civunnda. Bunun için Türkiye'den istediğimiz spesifık is- tetnkre spesifık yanıt alma aşamasınaayız" de- di. Wolfowitz, bir sonı üzerine, Türk üslerine yapılacak harcamanın "banş için bir yaünm" olarak nitelediğinı, ancak bu çabanın caydır- ma politikasının da bir parçası olduğunu bil- dirdi. "Kuzeyden cephe açılacak mı" sorusu üzerine Wolfowitz, "Türk hükümetinin üst dü- zey iiderleri nin söylemleri açık. Türkiye bizim- le olacak" yanıtını vermekle yetindi. Wolfowitz ABD'nin istemlerinin karşılan- ması içın Türk siyasetçılerinin adım atması ge- rektiğini, yanıtlann bir an önce verilmesini is- tediklenni vurguladı. ABD'ye üs verme hazırlığını ağzından kaçıran bakan çark etti, ancak Wolfowitz soru işareti doğurdu Dışişleri, Yaloş'ı yalanladı ama.•. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişlen Bakanı Vaşar Yakış önceki gün yap- tığı, Genelkurmay'da rahat- sızlık yaratan ve Dışişleri Bakanlığı ile Başbakanlık tarafından yazılı açıklamay- la düzeltılen "Türkiye ABD'ye üslerini açabiür" sözünden çark etti. Başba- kanlık "Türkiye ABD'ye karşı herhangi bir taahhüt alüna gu-memiştir" açıkla- masını yaptı. Ancak ABD'li Savunma Bakan Yardımcı- sı Paul \\olfowitz. başkent- ten aynlırken "Üslerin kul- lanıhnası konusunda Tür- kiye'den onayakhk. Yeni hü- kümet bizimle birükte" di- yerek AKP hü- kümetinı zor du- ruma bıraktı. Yakış'ın, îngi- liz Bakan Jack Straw ile görüş- mesinin ardından yaptığı "Eğerge- reklüik doğarsa ABD ile işbirliği- ne girer, hava sa- hasını ve üsleri kuflandınnz" açıklaması başkenti kanştır- dı. Uluslararası medyada ilk haber olarak geçen sözler ve Genelkurmay'ın açıklama- dan rahatsızlığı Dışişleri Ba- kanlığı'nı harekete geçirdi. Genelkurmay tkinci Baş- kanı Orgeneral Yaşar Bü- yükamt'ın, Dışişlen Baka- nı 'nın sözlerinin hemen ar- dından gazetelere "Bu konu- da ahnmış bir karar yok" demesi, Genelkurmay'ın ra- hatsızlığını ortaya koydu. Dışişleri Bakanlığı, Yaşar Yakış'm oaayı ıle gecegeç saatlerde yazılı bir açıkla- ma yaptı. Açıklamada, Ya- kış'ın sözlerinin "Türkiye bakımından bir taahhüt an- • ABD'li yetkili, "Üslerin kullanılması konusunda Türkiye'den onay aldık" diyerek AKP hükümetini ikinci kez zor duruma soktu. lamına gehnediği'' vurgu- landı \ e şöyle dendi: "Birso- ru üzerine Sayın Bakan, bü- tün bu koşulİar yerine geu- rfldiği takdirde ABDfleara- mızda mevcut iyi Uişkiler çerçevesinde işbirHğinde bu- lunabileceğimizi kaydetmiş ve bu çerçevede hatira gele- bilecek seçenekler üzerinde durnıuşrur. Ancak bu seçe- neklere kendiieri taranndan değinilmiş olnıasu Türkiye bakımından birtaahhüt an- lamına gelmemektedir." Yakış, açıklamalarının basında saptınldığını öne sürerek Büyükanıt ile sabah telefonda görüştüğünü ve Büyükanıt'ınkendisine "Si- zin açıklamanız- dan haberdar de- ğilken sorulara muhatap oldum. Açıklamalanm si- zin sözJerinize kar- şıhkdep w dedıği- ni anlattı. Yakış, Stravv ile görüşmesinın ar- dından "hipotetik senaryoya" dayalı bir soruya yanıt verdiğini belirtirken "Ame- rikah dostlanmızla çeşhü iş- birtigi konulannı görüşme- ye kapılan kapah turmaaV ğımızı söylemiştik. Bu ha- ber biraz saptınlarak ya- yımlanmışhr. Türkiye ABD'ye karşı herhangi bir taahhüt altma girmemiştir" diye konuştu. Dışişleri Ba- kanı, Türkiye'de hıçbir ku- rum ve yetkili tarafından böyle bir taahhüdün iletil- mediğini savundu. Başba- kanlık'tan yapılan açıkla- mada, Irak'a ilişkm olarak askeri seçeneklerin günde- me gelmesı halinde "nihai karar merciinin*1 TBMM olduğunu bildirildi. Kırveyt'te bulunan ABD askerieri olası bir Irak operasyonuna hazırük amacıyla sık sık tatbikat yapıyor. (Fotograf: AP) SlieyeurJJoTk5tmeö 'a göre Washington'm bu talebi geri çevrildi Karada ABD askerine İTİnyok Dış Haberler Servisi - ABD'nin New York Times gazetesi, "Türidye'nin, snuıian içinde Amerikan askeıierinin konuşlanmasma izm vermediğmi" duyurdu. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz'in Ankara temaslanrun değerlendirildiği haberde "Türtdye, Irak'a operasyon için topraklannda çok sayıda asker konuşlandmnasına izin vermeyecegini, buna karşıhk üskrve hava sahasuıın kuDanıhnasuıa olanak tanıyacağmı bfldirdi" denildi. Wolfowitz'ın, "yapoğı temaslardan memnun kaMıgnu" söylemesine rağmen Washington'ın talepleri ve Türkıye'nin cevabı konusunda açıklama yapmak istemediğinin altını çizen gazete, kımliğinı açıklamadığı bir Türk yetkiliye atfen, "ABD'nin Türkiye'de on binkrce askerin konuşlandınlmasını talep ettiğini'' yazdı. Söylentilere göre, bu birlikler arasında seçme kuvvetlerden oluşan 101. Hava üıdırme Tugayı da yer alacaktı. Bu tugayın, helikopterierle K. Irak'a taşınacağı ve Kerkük bölgesindeki petrol yataklannın güvence altına alınmasuıda kullanılacağı, aynca Kürtlenn kendilenne ait olmayan topraklan ele geçirmelenne engel olacağı bildinliyor. Haberde "Türldye'nin, özel operasy onlarda kuDanılacak seçme bhüklerin konuşlandınhnasına karşı çıkmayacağT öne sürüldü. Şarth destek verildi Washington Post da Türldye'nin ABD'ye, Irak'a olası müdahale konusunda şarth destek verdiği yorumunda bulundu. Gazete, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakjş'ı BM Güvenlik Konseyi'nden Irak'a müdahale için ikinci bir karar çıkmasına gerek olduğunu belirttiğine dikkati çekti. ABD Başkanı Bush ilk daveti Abdullah Gül'e yaptı, ancak Beyaz Saray'a önce Erdoğan gidiyor Erdoğan^ Başbakan GüFü atlattı ANK\RA(QnnhuriyetBürosu)-Hükü- met. Ankara'daki yoğun diplomasi trafıği- nin yanı sıra yurtdışı ziyaretlerinde de iki başlı bir yönetim görünümü sergiliyor. Avrupa Birliği turuyla dış politikada ini- siyatifi Başbakan Abdullah Gülden alan AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdo- ğan, ABD Başkanı George W.Bush'un da- veti üzerine ABD'ye de Gül'den önce gi- decek. Erdoğan, hükümette hiçbir sıfatı olmamasına karşın seçimlerden hemen sonra yoğun Avrupa turu başlatırken, Baş- bakan Gül, ilk yurtdışı gezisini Kopenhag Zirvesi nedeniyle Danimarka'ya yapacak. Tayyip Erdoğan, ABD'nin Ankara Bü- yükelçiliği'ndeki akşam yemeğinde ken- disine iletilen Bush'un daveti üzerine yo- ğun bir program oluşturdu. Danimarka'ya Erdoğan da gidiyor 12 Aralık'taki Kopenhag Doruğu nedeniy- le Başbakan Gül Danimarka'da bulunması- na karşın Erdoğan. kendi programından Da- nimarka'yı çıkarmadı. Bush ilk daveti, AKP POVVELL DENETÇİLERDEN YANA Dış Haberler Servisi - BM denetçileri dün başkent Bağdat'ta nükleer ve kimyasal iki tesiste araştırmalar yaptı. ABD Dışişleri Bakanı CoBn Povvell'ın denetimlerin iyi gittiğini belirtmesinin, Washington'da rahatsızlık yarattığı öne sürüldü. Bağdat'ın kuzeybatısında bulunan ve Irak'ın geçmişte kitle imha silah programının merkezi olarak bilinen El Mutanna'ya giden denetçilerin, burada yeniden silah üretiminin başlayıp başlamadığını konrrol ettikleri kaydedildi. Denetçilerin, dün El Tuveyti nükleer tesisine baskın yaptığı belirtildi. Powell'ın, "Bana göre, BM silah denetçileri şimdflik iyi bir başlangjç yapü" şeklindeki sözlerinin, ABD Başkam George Bush ile yönetimdeki şahinlerin açıklamalanna ters düştüğüne dıkkat çekildi. Denetçilerdün de silah tesismdeydi (Fotograf:REUTERS) hükümetinin kurulmasından sonra kutla- mak için aradığı Gül'e yapmıştı. Taslak programa göre Erdoğan, AB'ye uyum paketini ve uygulamadaki gelişme- lerle ilgili raporu vermek üzere 9 Aralık gü- nü Kopenhag'a gidecek. AKP lideri bura- dan ABD'ye geçecek. Washington'da 10 Aralık Salı günü Stratejik ve Uluslararası Etütler Merkezi'nde (CSIS) bır konuşma yapacak olan AKP Genel Başkanı, aynı gün Beyaz Saray'da Başkan Bush ile gö- rüşecek. Erdoğan, bu görüşmeden sonra Da- nimarka'ya hareket ederek 11-15 Aralık'ta Kopenhag"da olacak. Ankara'daki yoğun diplomasi trafiğinde de Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı'nın yanı su^ AKP Genel Merkezi'nin de üçün- cü adres olması dikkat çekiyor. Tayyip Er- doğan, Türkiye 'ye gelen yabancı diplo- matlarla genel merkezde aynca görüşüyor. Erdoğan'm iki başlı görüntü vermesine karşı Abdullah Gül de dün Fransa ve Al- manya'nın Ankara büyükelçilerinı Başba- kanhğa davet etti. Ancak Erdoğan, Başba- kanlığa giderek bu görüşmeyle ilgili ola- rak da etkınliğini gösterdi. OĞUN DİPLOMASİ Başkentte ikna trafiği • AB ve ABD'den üst düzey yetkililer, Türkiye'yi Kıbns ve Irak'ta ikna için Ankara'daydı. ANK\RA (Cumhuriyet Bürosu) - Başkent. önceki gün ve dün yoğun bir diplomasi trafiği yaşadı. AB üyesi Ingiltere ve Yunanistan'ın Dışişleri bakanlan ile ABD'nin Savunma ve Dışişleri bakan yardımcılannın buluşma noktası olan başkentte gündem Kıbns'm AB üyelıği ve Irak operasyonu oldu. ABD'li yetkililer, yalnızca Irak operasyonuna destek değil, Kıbns'ta çözüm ve adanın AB üyeliği konusunda yoğun görüşmelerde bulundular. Önceki gece Ankara'ya gelen Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu'nun önceki gece görüştüğü ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grossman'a. "Türkiye'deki mevcut hükümetin Kopenhag kriterieri ve Kıbns konusunda bu kadar cesur adımlar atabileceğini daha önceden tahmin edemezdik" dediği bildirildi. Grossman, akşam saatlerinde Ankara'ya gelen Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ile bir telefon görüşmesi yaptı. İki Bakan'ın, telefon görüşmesinde, Türkiye'ye Kopenhag Zirvesi'nde bir müzakere tanhi verilmesi ya da "tarih için tarih verflmesi'' konusunda görüş birliğine vardıklan kaydedildT 30 kisi öldü KJrak'ta çatışma Dış Haberler Senisi - Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı güçler (IKYB) ıle El Kaide'yle bağlantısı bulunduğu iddia edilen Ensar el Islam örgütü arasmda dün çıkan çatışmada IKYB'den yaklaşık 30 kişinin öldüğü veya yaralandığı bildirildi. IKYB'nin Halepçe sorumlusu Şeyh Cafer Mustafa, Halepçe kenti yakınlannda dün sabah erken saatlerde yaşanan çatışmada "yaklaşık 30 askerin öldüğünü" belirtti. Ensar el Islam örgütünün de çok sayıda can kaybma uğradığını söyleyen Mustafa, Ensar el Islam kuvvetlerinin, IKYB'ye ait iki tepeyi ele geçirdiği de kaydettı. Mustafa, cesetlerin bulunduğu bölgeye ulaşamadıklan için ölü sayısı hakkında kesin bilgi edinemediklerini belirtti. IKYB" nin, bölgeye özel kuvvetlerinden oluşan ek kuvvet gönderdiği belirtiliyor.