Katalog

1EKİM20C2SAU CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Koşturitsa'mn • BELGRAD (AA) - Sırbistan'ca öncekı gün yapılan devlet başkanlığı seçiminin resmi olmayan sonuçlanra göre, ilk turu Yugoslavja Deviet Başkanı Voyislav Koştunitsa kazandı. Bağımsız izleme grubu Serbest Seçimler ve Demokrası Merkezi'nın açıkladığı gayri resmi sonuçlara göre, Koştunitsa oylann yüzde 31 'ini alırken, ikinci turda karşısına çıkacak rakibi oylann yüzde 28'ini alan Başbakan Yardımcısı Mirolyab Labus oldu. Eski Deviet Başkanı Slobodan Miloşeviç'ın desteklediği aşın milliyetçi aday Vojislav Sesel ıse oylann yüzde 22'sini aldı. Belçika'dan AB'ye zehir gibi rapor • BRÜKSEL(AA)- Belçika Kraliyeti Uluslararası îlişkiler Enstitüsü'nün (IRRI) hazırladığı bir raporda, AB'de genışlemeye ilişkin gelışmelenn "endişe verici" olduğu ve genişlemenin bir kâbusa dönüşebileceği savunuldu. IRRI'nin 100 sayfalık AB raporunda, Komisyon eleştirildi. "Genişlemeyi öngörenlenn uzun vadeli projeleri bulunmadığı" savunulan raporda, aday ülkelerin AB'ye üye olunca sanıldığı gibi maddi destek alamayacaklan belirtıldi. 250den fazla çocuk öldü • LONDRA (AA) - Uluslararası Af Örgütü, son 23 ayda Filistin'de en az 250, Israil'de de 72 çocuğun şiddet olaylannda can verdiğini bildirdi ve bu durumu kınadı. Merkezı Londra'da bulunan örgüt, dün akşam yayınladığı bildiride, çocuklan katledenlerin cezasız kaldıklanna dikkat çekti. Bildiride, "Çocuk ölümlerinden sonımlu tsrailli askerler ve Filistınli gruplara tanınan dokunulmazlık, çocuklann ve sıvıllenn yaşam hakkının ortadan kalktığı bir ortam yaratılmasına tuz biber ekmiştır" ifadesi kullanıldı. AB ABD'ye boyun eğdi • BRÜKSEL (AA) - AB, ABD'nın baskısına boyun eğdi ve Arnerikalı yetkilileri ilerde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (UCM) yargılanabilecek olmaktan kurtaracak ikili anlaşmalar yapüabilmesinin yolunu açtı. Brüksel'de dün toplanan AB dışişleri bakanlan, Ingiltere ve Itarya'nın bu yolda daha önce dile getirdikleri isteklere olumlu yanıt verdiler ve ABD ile ikili anlaşmalar yapabileceklerini bildirdiler. Bakanlar, Amerikan yönetiminin, ikili anlaşmalann bütün Amerikan yurttaşlannı kapsaması yolundaki isteğini ise reddettiler ve sınırlama getirdikleri ikili anlaşmalann, sadece diplomatik statüye sahip kişileri kapsayacağını belirttiler. AB'nın tutumu, insan haklan örgütü Human Rights Watch tarafindan eleştirildi. P Washington'da binlerce gösterici Başkan Yardımcısı Cheney'nin evine yürüdü: etrol için savaşahayırDış Haberler Senisi - Washıngton'da "Petrol sa- vaşına hayır" sloganlan atan binlerce kişi. ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin konutuna doğ- ru protesto yürüyüşü ya- parken Türkiye'nin de ara- lannda olduğu bazı ülke- leri Irak harekâtına karşı çıktığı için alkışladılar. Washington'da IMF ve Dünya Bankası toplantı- lannı protesto eden küre- selleşme karşıtlannın haf- ta sonu gerçekleştırdikle- ri gösterilerde 650 kişi gö- zaltına alınırken, önceki gün de Irak savaşına kar- şı binlerce kişi- nin katıldığı bir gösteri yapıldı. "Fetroliçinka- nahayır" yazılı pankart taşıyan göstericiler, Che- ney'yi, ülkeyi sa- vaşa sürükle- mekle suçladılar. Washıngton'dakı büyü- kelçilikler sokağı Massac- husetts Bulvan'ndan Che- ney'nin konutuna doğru yürüyen savaş karşıtı gös- tericiler Türkiye, Mısır ve Japonya büyükelçiliklen önünde de bu ülkelenn hü- kümetlerinin ABDnin Irak'a saldınsına karşı çı- kan açıkJamalanndan pa- sajlar okuyarak destek slo- ganlan attılar. Güney Af- rika Büyükelçiliği'nden görevlilerin el salladığı gös- tericileri çok sayıda atlı, bisikletli ve motosikletli polis de izledi. Washington'daki göste- ri, cumartesi günü Londra Cröstericiler, Ankara'nın harekâta destek vermemesini alkışladılar. ve Roma'da yapılan büyük gösterilerin devamı nıteli- ğindeydı. Eylemin mesajı tek sloganda özetleniyordu: Petrol savaşına hayır! Eylemi organize eden- lerden Scott Lynch kamu- oyu araştırmalannın Ame- rikan halkının gerçekduy- gulannı yansıtmadığını be- lirtti ve "Bu üikede insan- lar korku içinde" dıye ko- nuştu. Göstenye katılan Maria Ruzicka "IMF ve Dünya BankasTnm uygula- malannın yoksul halklara etkfleri konusunda dıryar- ta olanlar, Irak'taki bir sa- vaşın burada ve Ortado- ğu'daneanlama geleceği konu- sunda kaygılı- hr" dedi. Vietnam Sa- vaşı sırasında da protestolara ka- tılmış olan Ja- ne Kyriacoopo- ulos "Dünyanın annekri olarak çocuklan- mızın birbirini öldürme- sine izin vermemefiyiz. Ev- de oturup bir şey yapma- dan duramayız. İnsanlara yapüması gerekenin savaş olmadığnu anlatmakyız" dıye konuşurken Ann Stefîy u Şiddet şiddetie top- landığında yalnızca daha fazla şiddet elde edilir. Bu daha çok terorizm doğu- rur" dedi. Onlarca yıl sonra yeniden yollara düşen savaş karşıt- İan, tıpkı Vietnam Savaşı dönemınde karşı tarafin ya- nında yer almadıklan gibi. bugün de Saddam Hüse- yin'i desteklemiyorlar. ŞtDDETE KARŞI ŞtDDET TERÖRDÜR- Yürüyüşte, bundan 30 yıl önce Vietnam Savaşı'na hayır diyen Anıerikalılar da yer aldı. Göstericiler amaç- lannın Saddam Hüseyin'idesteklemekolmadığınısöylediler. (Fotoğraf: AP) Saldırı cephesi NEWYORK(AA)- ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times'ta, ABD ve tngıltere'nin silah denetçilerinin geri dönüşüyle ilgili hazırladıklan karar tasansı ve tasannın daha BM Güvenlik Konseyi'ne sunulmadan Irak tarafindan reddedilmesıyle ilgili olarak, "Şayet Irak'uı son sözfi buysa diplomasiden savaşa geçişüı başlangıcı anlamına geKrT1 denıldı. "Irak'ın reddmin, ABD ve tngötere ile konseyin diger üyeleri arasındaki görüş farkhhklannı arttırmayı amaçladığını" kaydeden gazete, Başkan George Bush ve tngiltere Başbakanı Tony Blair'in askeri güçlerini daha üst hazırhk düzeyine yönelttiklennı yazdı. Yılbaşından ihbaren Güvenlik Konseyi üyelığıni üstlenecek Almanya'yı temsil eden bir diplomat ise gazeteye yaptığı açıklamada, "Bu tasarv kitle inıha silahlannm tahrihini mi öngörüyor, yoksa rejimin tahribini mi" sorusunu yöneltti. SAYDAM BM yetkilisi Hans Blix, Irak'ta bir sınırlamayla karşılaşacaklannı düşünmüyor Viyana'da olumlu başlangıç Dış Haberler Servisi - Birleşmiş Mil- letler (BM) silah denetçilerinin 4 yıl ara- dan sonra yeniden Irak'a dönmesine yönelik resmi görüşmeler, Avustur- ya'nın başkentı Viyana'da başlarken BM Irak Komisyonu (UNMOVIC) Baş- kanı Hans BHx, denetçilerin Irak'a dön- düklerinde herhangi bir sınırlamayla karşılaşacaklannı sanmadığını söyledi. Basına kapalı olarak gerçekleşhnlen görüşmelerde, Irak lideri Saddam Hü- seyin'in saraylannın önemli noktalar ol- ması beklenirken. Blix, saraylann BM ekibine kapahlacağını sanmadığını kay- ÎŞADAMLARIUYARDI: Savaşın faturası ağır olur •Irak operasyonunun Türkiye'de 150milyar dolarlık bir kayba neden olacağı belirtildi. Ekonomi Servisi - Türk-Irak Iş Konseyi tarafindan hazırlatı- lan bir rapor, Irak'a olası bir müdahalenin Türkiye ekonomi- sine 150 milyar dolara mal ola- cağını ortaya koydu. Rapora gö- re, alternatif maliyetlerle birlik- te Körfez krizinin Türkiye eko- nomisinde yarattığı kayıp 12 yıl- da 100 milyar dolan bulurken olası bir Irak operasyonunda Türkiye'nin kaybı 150 milyar dolara ulaşabilecek. Raporda, Türkiye'nin Körfez krizi sonra- smda hesap edilebilir kalemler- de ödediği fatura 44 milyar 622 milyon dolar olarak yer aldı. Raporun tanıümıru yapan Türk- Irak Iş Konseyi Başkanı Meh- met AK.Neyzi, Körfez Savaşı ön- cesi dömende Almanya'nın ardın- dan, 2 milyar dolan aşan ticaret hacmiyle Türkiye'nin 2. büyük ticari partnerini tamamen yitirdi- ğini vurguladı. Işadamlan ola- rak banştan yana olduklannı be- lirten Neyzi, Irak'la ticari ve mü- teahıttlik ılişkilerinin şimdiden zayıfladığma dikkat çekti. • Dünya liderleri tarafindan ilgiyle izlenen Irak ve BM arasındaki görüşmeler Viyana'da dün başladı. Iki gün sürmesi beklenen görüşmelerde 15 Ekim'de Irak'a gitmesi planlanan silah denetçilerinin programımn aynntılan belirleniyor. detti. tki gün sürmesi beklenen görüş- melere, BM adına Hans Blix ile Mer- kezi Viyana'da bulunan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Direktö- rü Muhammed El Baradei, Irak adına ise heyet başkanı EmirEl Sadi kahlıyor. Resmi bir açıklama yapılmamakla birlikte, BM ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı kaynaklan, Irak'ın 1998 yılından beri ısrarla gizlediğı kitle ım- ha silahlanna ilışkın bazı önemli bel- geleri görüşmelerde BM'ye vermesi- ni beklediklerini belirtiyor. ABD Başkanı George Bush ile In- giltere Başbakanı Tony Blair' in Irak' a yönelik askeri bir müdahale için BM ruu Irak heyethieyapılan görüşmelerin çıkışmda basın, UNMOMC Başkanı Blii'in etrafinı sardı. (AP) Güvenlik Konseyi'nden karar çıkart- mak için yoğun girişimlerde bulun- duklan bir döneme rastlayan Viyana görüşmeleri, dünya liderleri tarafin- dan da büyük ilgiyle ızlenıyor. 'İşbirüği beküyoruz' Görüşmelerden önce basın mensup- lannın sorulannı yanıtlayan Uluslara- rası Atom Enerjisi Ajansı basın sözcü- sü Melisa Fleming, "Irak'a 15 Ekiın'de gitmeleri planlanan BM silah denetçi- lerinin son hazırhklannı sürdürdükle- kaydederek, "Irakyetkflflerinden işbirliği beklediklerini" söyledi. Irak'a gidecek BM silah de- netçilerinin "görevierinin siyasi bir yönü bulunmadığmr anla- tan IAEA sözcüsü Fleming, "si- lah denetçilerinin şüpheti gör- dükleri bölgelerde olası kitle im- ha silahı üretimine yönefik araş- ürmalar yapacaklaruu, denet- lemek istedikleri bölgekrdeki te- sisiere girişlerinin engelknme- mesi gerektiğini'' kaydettı. Irak'ın başkenti Bağdat'ta 4 gündür temaslarda bulunan ba- zı Amerikalı senatörler de, Irak ve ABD'yi, BM silah denetçi- lerinin işine kanşmamaya ça- ğırdı. Demokrat senatörler Jim McDermott, David Bonior ve Michael Thompson Iraktaki te- maslanndan sonra açıklama ya- parak savaşın engellenmesi için silah denetçilerinin işine kanşıl- mamasınm zorunlu olduğunu \Tirguladilar. Tatbikatın acil bir operasyona ilişkin hazırhk olmadığı öne sürüldü ABD 'de Fırafı geçmeprovası WASHINGTON (AA)- Amerikan tanklarmın, Fırat Nehri üzerinden Bağdat'ı işgali senaryosuna ilişkin bir askeri tatbikatın, Amerikan zırhlı birlikleri tarafindan Texas'taki bir askeri üste yapıldığı bildirildi. The Washington Post gazetesinde, tatbikatın fotoğraflanyla birlikte yayımlanan habere göre, tanklann, Irak'ın güneyindeki uçuşa yasak bölgeden Fırat Nehri'nin karşı kıyısına geçirilmesi üzerinde bir haftadır çahşıhyor. Mİ tipi tanklann kullanıldığı tatbikatın, "eğer ABD Irak'a sakünrsa", 1991 Körfez Savaşı'ndan farklı olarak, bu kez Amerikan kuvvetlerinin Bağdat'a kadar gideceğine işaret ettiği belirtildi. Gazeteye konuşan üs yetkilileri, ABD Başkanı George Bush'un Crawford'daki çiftliğinin güneyindeki Fort Hood Üssü'nde yapılan tatbikatın, Irak'a yönelik acil bir operasyona ilişkin hazırhk olduğu yönündeki yaklaşımı ise reddettiler. Ancak gazeteye konuşan ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri Amerikan zırhlı birliklerinin geniş Fırat Nehri'nin karşı kıyısma kısa sürede geçirilmesinin, Irak'a operasyon halinde, **en büyük askeri zorluk" olduğunu söylediler. Birliklerin, nehrin karşı kıyısına geçmede yavaş kalması halinde Irak ordusunun harekete geçmesinden endişeleniliyor. Pentagon yetkililerine göre, nehrin en derin yerierindeki mevcut köprüler, Irak lideri Saddam Hüseyin'in adamlan tarafindan bombalanarak yok edilebilir. Gazeteye göre, ordunun amacı kısa sürede 2 bin araç ve 10 binden fazla birliğın, Fırat'ın karşı kıyısına geçirilmesi. YALÇIN DOGAN Muhteşem STO Çıkarması Schpödep'den Simitis'e... Şu listeye bakın!.. Türkıye'de hükumetlerin, si- yasetin yapamadığını, girişimci Türk ınsanının na- sıl başardığını görmek için, şu listeye bakın!.. Önce başbakanlar... Almanya, Ispanya, Irlan- da, Avusturya, Italya ve Yunanistan başbakan- ları... Sonra dışişleri ve ekonomi bakanlan; Al- manya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fran- sa, Hollanda, IngiKere, Isveç, Lüksemburg, Por- tekiz dışişleri, ekonomi ya da AB'den sorumlu bakanlar... Ayrıca, bu ulkelerde iş konseyleri, sanayi odala- rı, ağırlığı olan sıvil toplum orgütlerı, bazılannın par- lamentolarında dış ilişkiler komısyonları, buyük sa- nayı kuruluşları... AB ulkelerinın başbakanları, bakanlan, politika- cılan, üst düzey yöneticilerı, önemli kurumların ön- de gelenlerı ile randevular tamam!.. Türkiye tarihıhın Avrupa'ya en büyük shril çıkart- ması!.. 27 Eylül'de duğmeye basılıyor. TOBB, TÜSİAD, İKV, DEİK ve vakfflar Çeşitlı çevrelerden Başbakan Ecevite bırkaç kez, "AB takvimi için, AB başbakanlarıyla görüş- mek üzere turneye çıkın, fırsat kaçmak üzere" denıyor. Yanıt, "Bana nasıl randevu verirler" gi- bi. cılız ve ürkek. Zaten Ecevıt gitse ne olur!.. Türkiye'de olduğu gi- bi, yurtdışında da şu anda makam sahibi bir siya- setçi ne ıfade edıyor?.. Buna karşı, Türkıye'de halkın yuzde 70'ı AB'den yana. Istemek bir yana, halkın çoğunluğu zaman kaybedıldığine ınanıyor. Hukümet dışarda ınandı- ncılığını artık yıtirdığı için, belli sivil toplum örgüt- leri (STÖj fiilen harekete geçiyor. Başını İKV, TOBB, TÜSİAD, DEİK ve ilgili va- kıfların çektiği bir grup STÖ, oralardaki ılışkilerıy- le, AB ulkelerınin başbakanlarından, dışişleri ve ekonomi bakanlarından randevular alıyor. llgınç olan, randevuyu kabul edenler arasında Yunan Başbakanı Simrtis ile Almanya Başbakanı Schrö- der'ın de bulunması. Türkrye'yi antatmak Anılan STÖ'ler bir süreden berı kendı aralarında toplanıyor. Eklemek gerek, bu toplantılar, yine de bizim Dışışlen'nden ve AB Genel Sekreterliği'nden bağımsız değıl. Yani, onlarla karşılıklı bılgı alışveri- şi var. Örneğın, 9 Eylul'de Istanbul'dakı bir toplantıda Mesut Yılmaz, STÖ'lere "AB uyum yasalanndan sonra şansımız arttı, ısrarlı olmalıyız" mesajını verıyor. Dışişleri Musteşarı Uğur Ziyal, benzer bi- çimde, "STÖ'lerin, medya ile birlikte harekete geçmesi gerektiğini" söylüyor. Bunun uzerıne, anılan kuruluşlar AB başkentle- riyle bağlantıya geçiyor. Şımdı, ekım ayı boyunca dörder, beşer kişılık grupiar halinde, bu ülke baş- bakan ve bakanlan zıyaret edılecek. Onlara şu an- latılacak: "Türk halkı AB'yi istiyor. Türkiye şu anda si- yasal bir çalkantıdan geçiyor olabilir, ama be- lirleyici olan bu istek ve iradedir. Bu nedenle, aralıktaki Kopenhag zirvesinde Türkiye'ye bir tarih verilmeli ve kapı açık tutulmalıdır!.." Bir başka ilgınç nokta, AB'ye yapılacak bu çıkar- mada. Coca Cola, Nokia, Pirelli, HBB, Ericsson, Siemens gıbı uluslararası firmalann da Türkiye'nin yanında devreye girmış olmaları. Bu gırişimı üstlenen STÖ'len kutlamak gerek!.. Hükumetlerin yapamadığını, umarız onlar başarır!.. E-mail: ydogana cumhuriyetcom.tr Faks:0212 513 90 98 İran'da yargı erkini eleştirdiler Siyasetçilere kırbaç cezası • Reformcu kanattan Hüseyin Mücahid ve Müctaba Haydari "Kamuoyunu yargı erki yetkililerini küçük görmeye teşvik"ten 74'er kırbaç cezasına çarptınldılar. TAHRAN (AA) - ıran'ın Hamedan ken- tinde iki siyasetçıye, "yargı erki yetkililerini hor görmek ve kamu- oyunu bu yetküHere kar- şı hakarete teşvik et- mek" suçuyla hapis ve kırbaç cezalan verildı. iRNA'nın haberine göre, reformcu Islami Iran Katılım Cephe- si'nin (îtKC) Hamedan D Başkanı Hüseyin Mü- cahid, "kamuoyunu yargı erki yetkUUerini küçük görmeye teşvik etmekve din adamlan- na hakaretten hapse aö- lan reformcu yazar ve gazeteci Haşim Agaca- n' nin muhaBflerine ha- karetler yağdırmak" suçundan 30 ay hapis ve 74 kırbaç cezasına çarptınldı. Mücahid'in hapis ce- zasını Kerman kentin- de çekmesine karar ve- ren mahkeme, reform- cu Islam Devriminin Mücahitleri Orgütü'nün (IDMÖ) Hamedan 11 Başkanı Müctaba Hay- dari'ye de. "kamuoyu- nu yargı erki yetkilileri- ni küçük görmeye teş- vikten" suçlu bularak, güneydeki Buşehrken- tınde 6 ay hapis ve 74 kırbaç cezası verdi. Mahkeme, Mücahid ve Haydarı'yi, "din adamlanna hakaret et- mek" suçundan Hame- dan kentınde hapse atı- lan Agacan'nin bu kent- te yaptığı konuşmayı protesto edenleri "aşa- ğüamakla" suçladı. Teımize gidecekler Hüseyin Mücahid ve Müctaba Haydari'nin, temyize gitmeleri bek- leniyor. Iran Cumhur- başkanı Muhammed Hatemi'nın kardeşi olan Meclis Başkan Yardımcısı RızaHate- mi, ItKC'nın genel sek- reterlığini yapıyor. İDMÖ üyesi Agaca- ri. İranlı filozof ABŞe- riati'nın ölüm yıldönü- münde temmuz ayında Hamedan'da yaptığı konuşmada, "Möslü- manlara dini Udeıieri- ni körü körüne takip etmemesi gerektiğini söylejerek Şii tslamın yenflenmesi'' çağnsm- da bulunmuştu.