Katalog

22 HAZİRAN 2001 CUMA CUMHURİYET EJJvUiıt_JİVJJ. / ekonomifacumhuriyet.com.tr SAYFA 13 PhilSa Pazarlama ve Satış Müdürü Koçdağ, ithalatın vergigetirilerek serbest bırakılmasını savuııdu Tütiüıcle pazar kavgasıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Philip Morris/Sabancı Pazarlama ve Satış AŞ Genel Müdürü Kürşat Koçdağ. Tütün Yasasrnın yürürlü- ğe girmesi durumunda, ithalatın ser- best bırakılmasında tütün tarımı. 600 bin üretici aile ve sigara sana- yiinin zarar göreceğini bildirdi. Koçdağ, pazara ithal ürünlerin hâ- kim olacağını. tanıamen Türk tütü- nüyle üretilen Samsun. Maltepe gi- bi sigaraların tüketıminın ortadan kalkma tehlikesıyle karşı karşıya kalınacağını ve tekele aıt sigara markalan ve fabrikalann da değeri- nin düşeceği uyanlarında bulundu. Ancak Koçdağ'ın gerekli vergi düzenlemeleriyle birlikte ithalatın serbest bırakılmasını savunması; • Kürşat Koçdağ. Tütün Yasası yürürlüğe girerse, pazara ithal ürünlerin hâkinı olacağı uyarısında bulundu. Ancak Koçdağ'ın gerekli vergi düzenlemeleriyle birlikte ithalatın serbest bırakılmasını savunması; pazarı kaptırmamak için kendisinin yapacağı tütün ithalatında vergilerin düşürülmesi. diğerlerine yönelik ise vergi arttınmlarını sağlamaya çalıştığını ortaya koyuyor. gelirleri açısından bu ıı\ arılar yerın- de olsa bıle dığer yandan pazarın Türkıve'de yatırını ve üretimi olan \alnızca 2 uluslararası şirkete bıra- kılması anlamına gelıyor. pazan kaptırmamak için kendisinin yapacağı tütün ithalatında vergilerin düşürülmesi. diğerlerine yönelik ise vergi arttırımlannı sağlamaya çalış- tığını ortaya koyuyor. Yılda 3.5 milyar dolar vergi Philip Morris Sabancı Pazarlama ve Satış AŞ Genel Müdürü Koçdağ. Yüksel Yalova'nın de\ let bakanlığın- dan istifasının ardından çıkan haber- lerın asılsız olduğunu sa\ undu Koç- dağ'm yazılı açıklamasında, sigara üreteceklere ilişkin getirilen koşulun daha önceden de var olduğu ve buna göre 2 uluslararası şirketin (Philip Morris ve Japon Tobacco) toplam 400 milyon dolarlık sabit sermaye yatınmının olduğu, bu yahnmlarla yabancı marka sigaralarda ithal ika- mesi gerçekleştığini ileri sürüyor. An- cak uzmanlar. bu uygulamayla Türki- ye "de yabancı sigara füketiminin art- tığını ortaya koyuyorlar. Koçdağ. tütün mamulleri sektö- rünün yılda ortalama 3.5 milyar do- larlık vergi sağladığını belirtiyor. Tütün üreticilerinin yanı sıra tüke- ticilerin de sağlıklannı yakından il- gilendiren bu saptamalan yapan Koçdağ'ın, vergilendirme ve Tür- kiye'de yatınm yapma koşullarıyla vabancı sigaraların ıthalatının ser- best bırakılmasını sa\unması ise dıkkat çekıv or. Denetimsiz sigara gırişi \e \ergi Sınırlanmazsa tekel oluşacak Sınırlama olmaksızın ıtlıalat ser- best bırakılırsa da. zaten dünyada tütün pazarında çokuluslu tekellerin hâkim olduklan dikkate alındığın- da, yine birkaç tekel in söz sahibi olacağı görülüyor. Her iki durumda da tütünde dev- lettekelininkaldınlinasi veTekel'in özelleştırilmesıyle. üıetıcıler \e tü- keticılerın çokuluslu ^ırketlerin kâr amacına terk edilmış olacaklarına dikkat çekilKor. Yabancı sigara tekellerme yeşil ışık Tütün Yasası. 250 bin hektar tanm alanını ve miKonlarca tütün üreticisini tehdit edivor. ANKARA(CumhuriyetBOrosu)-IMF'ye verilen söz çerçevesınde TBMM'den hızla çıkanlan Tütün Yasası, 8.4 katrilyon lırahk sigara pazannda çokuluslu şirketlerin elıni güçlendırirken yerli üreticiyi tehdit edıyor. Yiiksel Yalova'nın bakanlıktan istifasına neden olan tütün pazannda çokuluslu şirket- lerin kavgası, kabul edilen yasayla Bakanlar Kurulu'na bırakıldı. Yasada 2 milyar adet sigara üretım ko- şuluna bağlı olarak ithalat izni verilerek Sabancı'nın ortaklığının olduğu Philip Morns ve Japon Tobacco korunmuş gi- bı görünüyor. Ancak Bakanlar Kurulu'na bu miktann altında üretim yapanlann it- halatıyla ilgili yetki verilmesi Koç ve Bri- tish American Tobacco'ya da yeşil ışık olarak değerlendiriliyor. Türkiye'de 2000 yılı itibanyla 200-220 bin ton tütün üretiliyor. Yıllık sigara tü- ketimi ise 168 bin ton. Ortalama sigara fi- yatı 1 milyon lira alınarak yapılan hesap- lamaya göre, toplam sigara pazan 8.4 kat- rilyon lirayı buluyor. Uzmanlara göre, yeni yasa. geniş pazar- da TEKEL'in devreden çıkması sonucu da- ha pahalı tüketim ve dünyadaki stok fazla- sı ürünlerin Türkiye'ye daha rahat girme riskini taşıyor. 1.5 milyon liraya satılan bir paket sigarada işçilık maliyetı 30 bin lıra. tütün maliyeti 30 bin lira olarak hesaplanı- yoı. Buna karşın yasa, tütün ürünleri dışa- lımını kolaylaştınyor. Firmalar. en az 2 mil- yar adet sigara üretimi koşulu ile istediği kadar sigarayı ithal edebilecek. Yerii üretim 5 milyon nüfusu besliyor Üretici kesimlerin. yerlı tütünü korumak amacıyla "üretimde yüzde 15 oranında Türk tütünü kullanılması koşulu ile ithala- ta izin verilmesi** önerisı dikkate alınmadı. TBMM komisyonlanna uiaşan bilgile- re göre. çogu kıraç olmak üzere 250 bin hektar tanm alanında tütün üretimi yapı- lıyor. 600bin aıle \e 5 milyon nüfusun ya- nı sııa enıek yoğun olan tutün üretımınin 200 bin kişıye ış sağladığı A\ rupa Birliği belgelerinde yeı alıyor. Uluslararası GATS sempozyumu • Ekonomi Servisi - Bütün hizmet alanlannı ve hizmetlenn üretilmesi için gerekli olan sınai ve tanmsal ürünlenn üretimini de kapsayan boyutta bir küresel anlaşma olan GATS konusunda sempozyum düzenlenıyor Türkiye Küreselleşme ve MAİ Karşıtı Çaiışma Grubu tarafından 23-24 Haziran tarihlennde düzenlenen uluslararası sempozyum meslek odalan ile sendikalarca finanse ediliyor. GATS sempozyumu, Altunizade'de, Petrol-lş Sendikası Genel Merkezi'nde gerçekleştırilecek. Dış ticaret açığı küçüldü • ANKARA (AMvA) - Türkiye nısan avında 2 milyar 570.9 milyon dolarlık ihracat. 3 milyar 8.8 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Devlet Istatistik EnstırüsiTnden (DİE) yapılan açıklamaya göre, ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.4 artarken. ithalatta yüzde 33'lük bir gerileme oldu. Bilişim Srvesi eylülde • Ekonomi Servisi - Türkiye bilişim sektörü. bu seneki Bilişim Haftası'nda mobilişim için bir araya gelıyor. 4-7 Eylül tarihinde Lütfi Kırdar Kongre \e Sergı Salonu ile Askeri Müze Kültür Sıtesfnde düzenlenecek olan Bilişim Zirvesi 'Ol'de. sektörün tüm sorunlannın ve gelişimının ele alınacağı 21 paralel oturum ve 250 seminer yapılacak. Zirvenın ana temasını ise. mobil-iş kavramım açacak olan 'mobilişim' tartışması oluşturacak. Aracı kurumların tasfiyesi • ANKARA (AA) - Tedncı tasfiyeye tabi tutulan aracı kurumlardan alacaklı olan yatınmcılara, ilk aşamada, Yatınmcılan Koruma Fonu (YKF) tarafından 7.5 milyar lira ödeme yapılabilecek. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından, "Aracı Kurumlann Tedrici Tasfiye Esaslanna tlişkin Yönermelik" yenilendi. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan yönermelik. Merkezı Kayıt Kuruluşu'nun kurulduğu tanhte yürürlüğe gırecek. Telekom'dan yüzde 5.2 zam • ANKARA (ANKA)- Türk Telekom, telefon konuştna ücretlerine yüzde 5.2 oranında zam yaptı. Edinilen bılgiye göre, dünden itibaren geçerli olan zamla birlikte bir kontörün 40 bin 700 lira olan fiyatı 42 bin 800 liraya yükseltildi. Kart ve jeton ücretlenne de aynı oranda zam yapıldı. Denviş, sanayicilerte görüştü • ANKARA (ANKA) - De\let Bakanı Kemal Dervış. Ankara. Gaziantep ve Çorum Sanayi Odalannın başkanlanyla reel sektörün sorunlannı görüştü. Dervış. görüşme sonrası "Sanayici arkadaşlanmızla çok iyi bir toplantı yaptık" dedı. Toplantıdan sonra bir açıklama yapan ASO Başkanı Çağlayan, toplantıda. özellikle de Halkbank kredileriyle ilgili sorunlann masaya yatınldığını söyledi. Kamu bankaları yardım sandıktarı • ANKARA (AA) - Kamu bankalannın yenıden yapılandınlması sürecinde en önemli konulardan bin olan. bankalann yardım sandıklannın devam etmesi ıçin hiçbir engel bulunmadığı bildirildi. Kamu bankalann mensuplarının emekli ve yardım sandığı vakıflanndan, yalnızca Vakıfbank, üyelerine ikincı emeklilik sağlarken. diğer sandıklar, sadece emeklilik esnasında tazminat veriyor. HYUnDRI OLA ÇIKMA ZAMftN Ayrıcalıkların yarati herkesi 25& »tı JJJIIHJ PEŞINAT (TL) 1.294.902.000 SABİT VERGİLER TOPLAMI (TL) VADE (AY) TAKSIT (TL) 445.379.000 2.474.510.000 1.585.490.000 24 3.474.510.000 343.948.000 257.961.000 8.060.000.000 TL(1.3 IX Allegro Sedan için tavsiye edilen odeme tabtosu ve kampanyalı anahtar teslint fiyatıdır.) • Ayrıca Accent, Atos Prime. Elantra. Santa Fe, Trajet XG ve ticari araçlarımız için cazip ödeme koşullarını yetkili satıcılarımızdan öğrenebilirsiniz. • Sınırlı sayıda araç için geçerlidir! Vergiterde olabıtecek değişiklıklerden Hyundaı Assan sorunılu değildir. Hyundai Assan bu ilanda yer alan araçların herhangı bir teknik veya donanım özelliğini önceden haber vermeden değiştirme hakkını saklı tutar. ADANA Ertujrul TEL (03221 429 25 25 PEX ADAPAZARI F«rh»t TEL (0264) 276 91 11 AtMYAMAN Yaaar TEL {0416) 216 01 64 AFVOH Afyon TEL I0272) 214 20 88 AĞRI Köseoglu TEL CJ72j 215 99 04 ANKARA-AKTAŞ Akid TEL (0312) 363 36 36 BALGAT Huyan TEL (0312) 286 30 66 ISKITLER Mega Center TEL (0312) 342 50 70 (5 Halı OSTIM Kuruçayırll TEL (0312) 385 00 <5 PBX HASKÖY Akbak TEL (0312) 336 24 24 YENIMAHALLE Taysan TEL (0312) 397 38 38 (10 Hat) ANTAKYA HATAY Narın TEL (0326) 285 60 00 (10 Halı AMTALYA Sabuncuoğlu TEL (0242) 340 38 60 ALANYA M ve R TEL (0242) 513 39 01 AYDIH Hkem TEL (0256) 214 62 21 BALIKESİR Eraslan TEL (0266) 221 88 90 BANDIRMA Öztunç TEL (0266) 714 90 13 (2 Hat) EDREMIT Uytunlar TEL (0266) 373 23 68 BATMAN Günaydın TEL (0488) 215 68 48 58 BURSA Sercem TEL (0224) 441 76 15 PBX INEGÖL Adnan TEL (0224ı 711 11 30 OSUANGAZI Şenturk TEL (0224) 25C 10 90 ÇAMAKKALE Sönmazler TEL (0286) 213 53 92 ÇORUM Has TEL (0364) 225 35 22 DÜZCE Sözenler TEL (0380) 549 79 14 ,3 Hatl ELAZIĞ Altıntas TEL (0424) 218 77 78 İSTANBUL ALTUNIZADE Uçar TEL 102161 422 30 38/42 AVCILAR Asgündûzler T£L (0212) 509 38 41 PBX BAYRAMPAŞA Erk TEL (0212) 616 44 00 P8X ÇAMLICA Kaynak TEL (0216) 521 26 40 (6 Hat) CEKMEKOY Coskun TEL (0216) 499 28 28 GÖZTEPE Karoto TEL (0216) 472 67 67 PBX KAVACIK Mates TEL (0216) 425 05 60 PBX MALTEPE Karalar TEL (0216) 442 97 00 (10 Hat) MALTEPE Tuna TEL (0216) 441 72 42 PBX OKMEYDANI Elmas TEL (02121 222 58 58 PBX PEN0IK Özo.e TEL (0216) 379 76 00 PBX SAMANOIRA As TEL (0216) 311 14 53 SEFAKÖY Maıttf TEL (0212) 624 67 30(37/39 TOPKAPI Ekol TEL (0212) 567 11 67 P8X ULUS Ulus TEL (0212) 236 26 26/28 YENIBOSNA Bayraktar TEL (0212) 451 19 00 PBX İZMİR-BAYRAKLI Yûkselia TEL (0232) 461 46 00 PBX BORNOVA Çakırlar TEL 10232) 479 87 87 PBX İZMİT Koruma TEL (0262) 335 50 17 (3 Hatl GEBZE Gor-Tan TEL 132621 644 20 20 KAHRAMANMARAŞ Ayda TEL (0344) 231 42 28 (2 Hat) KAR* Abay TEL (0474) 212 48 36 KASTAMONU Günler TEL (0366) 212 00 30 KAVSERİ Hayrullah Gürpınar TEL 10352) 326 48 48 KIRKLARELİ- LÛLEBURGAZ Yalçınlar TEL (0288) 426 47 63 (10 Hat) KONYA NALÇACI Öntur TEL (0332i 236 66 66 SELÇUKLU Irent TEL (0332ı 251 48 34 |2 Hal, UERSIN Dctya TEL (0324) 359 75 00 110 Hat) TARSUS Sungurta; TEL 10324) 614 12 40 MUALA-MILAS Özar TEL (0252) 513 42 77 OMMNİYE Aysanlar TEL (0328) 813 21 21 SAMSUN Erdrnn TEL (0362I 435 25 34 TEKİRDAÖ Gençter TEL (02821 262 97 15 ÇORLU Atmaş TEL (0282) 685 44 40 (3 Hat) TOKAT Saflr TEL (0356) 213 00 99 (2 Hat) TRABZOH Çakırlar TEL (0462) 223 26 36 VAH Ahsan TEL (0432) 214 94 57 TALOVA Omırtu TEL (0226) 813 48 26 (2 Hat) www hvundaı ovn tr • ınto@hyundaı com tr " HYunDnınssnn HYUMDAI ASSAN 0T0HOT1V SAN YE TK A.S 365 GUN 24 SAAT 0800 211 31 70 0212 21S 43 45 ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUJVIİ Tütünde Yeni Bir Facia Dönemi IMF ve Dünya Bankası Amerikan şirketleri adına yeni bir zafer daha kazandı... Kemal Derviş de bir kez daha muradına erdi. Mılyonlarca tütün üreticimizı açlığa mahkûm ede- cek olan Tütün Yasa Tasarısı öncekı gece Mec- lis'te kabul edildi. Sıra şimdi Cumhurbaşkanfnda... Eğer Ahmet Necdet Sezer de onaylarsa Tekel'i parçalayarak özelleştırecek yasa yürürlüğe gırecek ve böylece Türk tütününün de üreticısının de işi bıtecek. Yabancı şirketlerin gözü, 150 yıldan beri hep Turk tütün ve sigara pazarlarında olmuştur. Nitekim 1883 yılına kadar yabancı şirketlerin or- taklığıyla kurulan "reji idaresi" 1925 yılına kadar Türk tütün üreticilerini ve sigara tüketicilerini soyup soğana çevirmiştir. Köle gibi kullanmıştır. Hakları- nı korumak isteyenleri acımasızca öldürmüş ve ce- setlerini sokaklara atmıştır. 1925 yılına kadar suren bu soygun ve katliam Atatürk'ün müdahalesiyle sona ermiş ve Reji Ida- resı'nın zaliın katilleri Türkiye'den kovulmuştur. EğerCumhurbaşkanı tütün yasatasarısını onay- larsa tütün ve sigara pazarlanmız tamamen yaban- cı şirketlerin elıne geçecek... Yeniden reji dönem- lerıne benzer tehlikelerle karşı karşıya kalacağız. Milyonlarca tütün üreticisınin son umudu Cum- hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'dir. Reji Faciası: 1 başlıklı yazı 8.7.1998 tarihinde Cumhuriyet Gazetesi'nin Çiftçı Dostu köşesinde yayımlanmıştı. Bunu ibret olması için bir kez daha sütunlarımıza alıyoruz... Reji Faciası -1 TEKEL'e ait Akhisar Sigara Fabrikası ile 2 sigara markası satışa çıkarıimıştı. Yasal engeller çıkınca satıştan vazgeçildi ve fabrika ile sigara markaları- nın yabancı şirketlerle kurulacak ortaklıklara dev- redilmesi kararlaştırıldı. Hatta, TEKEL ile BAT şir- ketinin temsilcileri ortaklık kurmak için karşılıklı im- zalan attılar. Bu kez de Türkiye ayağa kalktı. Tek Gı- da-lş. KİGEM ve Tütün Platformu anlaşmanın ip- tali için dava açtılar. Iptal davasının ne zaman ve nasıl sonuçlanaca- ğını tahmın etmek guç. Ancak hükümetin ve Eyüp Aşık'ın TEKEL'e ait tüm kuruluşlan teker teker sat- makta kararlı olduğu kesın... Zıra, mahkeme ıptal karan verse bıle, yeni çıkarılacak bir yasa ile siga- ra fabrıkalarının ve markalarının yabancılara devri sağlanacak... Ayrıca, içki fabrikaları dahil TEKEL'ın bırçok sa- nayi tesisi daha satışa çıkanldı. Alıcıları da hazır. Ancak Eyüp Aşık bugünlerde bir haylı sıkıntıda. Önce "Yeşil" ile ilgili sözleri hem kendisinin, hem de partisinin başını ağrıttı.. Ardından Trabzon'da parti içi seçimleri kaybetti. Milletvekilliği bileteh- iikeye girdı. Bizim bildiğimiz Eyüp Aşık bu darbelerin altında kalmaz. Kendisinin gücü yetmese bile, Mesut Ağa- beysı onu gene duzlüğe çıkarır. Çünkü TEKEL'ı par- çalayabılmek ıçın, hükümetin Eyüp Aşık gibi gözü kara bir siyasetçiye ihtiyacı var. Nitekim, aldığımız bilgiler de bu görüşümüzü dogrulamaktadır. En kısa zamanda Eyüp Aşık'ı yeniden "satış ılan- ları" ile birlikte görürsek şaşmayalım. Ancak Eyüp Aşık'ın bu başarısı Türkiye için büyük birtalıhsizlik olacaktır. Zira, Türk tütün üreticisinın ve sigara sa- nayıinin yabancı şirketler tarafından sömürülmest- ne tek engel TEKEL'dır... TEKEL elden gittikten sonra, Türkiye'nın tütün- cülüğu ve sigara sanayıı tamamen yabancı şirket- lerin kontrolüne gırecektir. Türk devleti devre dışı kalacak ve bütün polıtikamızı Amerikalılar, Ingıliz- ler, Fransızlar yürütecektir. Milyonlarca Türk tütün üretıcisi ve sigara sanayi- ımız için bundan daha büyük bir felaket olabılir mi? • • • Türk milleti Osmanlı imparatorluğu döneminde böylesine acılar yaşadı. 1883 yılında yabancılar ta- rafından kurulan "Reji" idaresi tam 42 yıl Türk tü- tün üreticisınin kanını emdi. Nefes aldırmadı. Üç ku- ruşluk çıkarlar uğruna insanlarımız öldürüldü... Ya- bancı ortaklar kazandıkları paraları kendi ülkelen- ne taşıdılar. Türk halkını da köle gibi kullandılar... Osmanlı Imparatorluğu'nun düştüğü hatalaryü- zünden başımıza gelmedik bela kalmamıştı. Reji de bunlardan biriydi. Türk halkı, Reji belasından kur- tulabilmek için, tam 42 yıl cumhuriyetin kuruluşu- nu ve Atatürk u beklemek zorunda kalmıştı... Osmanlı döneminde izlenen tütün politikaları ile bugünlerde Yılmaz hükümetinin izlediği politikalar arasında oldukça ilginç benzerlikler var. Örneğin, Yılmaz hükümetinin tütün bakanı Eyüp Aşık, ya- bancı şirketlerin ürettıği sigaralarla başa çıkamadı- ğımızı söylüyor... Osmanlı İmparatorluğu da 1883 yılında aynı ge- rekçelerle tütünümüzün kaderini ve yönetımini ya- bancı şirketlerin kurduğu "Reji'ye devretmişti. 1880 li yıllarda Osmanlı imparatorluğu borç ba- tağına süruklenmiştı. Bugün de Turkıye'nın en bü- yuk sorunlarından biri ıç ve dış borçlar... Osmanlı imparatorluğu borçlarını ödeyemediği için yabancılara boyun eğmek zorunda kalıyordu. Bu arada tütünde de büyük sıkıntılar yaşanıyordu. Güçsüz kalan Osmanlı devleti, baskılara dayana- madı ve 1883 yılında tütün alım-satımını ve polıti- kasının yürütülmesıni yabancı şirketlerin kurduğu Reji idaresine bıraktı. Böylece, devletin tütün üreri- mınde ve pazarlamasında hiçbir etkınlıği kalmadı. • • • Reji idaresi Türklere karşı çok acımasızdı. Astığı astık kestiği kestikti. İstediği üreticiye istediği ka- dar ekim ızni veriyor, istemediğine ise hiç ektirmi- yordu. Türk tütün üretıcilerı Reji yönetıminın köle- sı haline gelmişti. iş o kadar ileriye grtmıştı kı hak- kını aramak isteyen üretıciler cezalandırılıyor ve hatta ekim izinleri iptal edilıyordu. Reji yönetimi.tütünleri üreticilerin elinden son de- rece düşük fiyatlarla satın alıyor, yüksek fiyatlarla ihraç ederek büyük paralar kazanıyordu. Tütün pa- ralarını da aylarca, hatta yıllarca üreticilere ödemi- yordu. Tütünlerini düşük fiyatla satan ve paralannı za- manında alamayan üretıciler büyük bir geçim sıkın- tısına düşmüşlerdi. Parasızlıktan kıvranıyorlar, aç- lıktan ölüyorlardı. Kasaba esnafı ödeme gücü kal- mayan tütün üreticilerine veresıye bir tek kuruşluk mal satmıyordu. Osmanlı devleti, tütün üreticilerinin bu sıkıntıları karşısında sessiz kalıyor ve Reji idaresini uyarmak- tan çekiniyordu... NOT: Gelışmelere göre tütün ve sigara konusu- nu işlemeye devam edeceğiz.