Katalog

MYFA CUMHURİYET 7 NİSAN 2001 CUMARTESİ HABERLER DUNYADA BUGUN ALİ StRMEN G.Saray Kötii Örnek Rahmi Koç'un, eski ABD Başkanı ve yeni Başkan'ın babası George Bush şerefine verdi- ğreseps/yonda,ünlü bir gazeteci arkadaşımız konuğa, Türkiye'nin ihtiyacı olan 12 milyardola- ra sağlanması konusunda, şu soruyu sormuş: - Dönüşte oğlunuza bazı tavsiyelerde bulunur rrusunuz? Uahi meslektaş! O acaba Bush'un Türkiye'ye yatlım için mi geldiğini sanıyor? Bu Bush, Türkiye'nin milyariarca dolar para kzybetmesine yo] açan Körfez olayı strasında, iki- d€ bir aklıevvel Özal'a telefon edip onu işleten ktşj değil mi? "Dün gece President Bush beni aradı" drye zckayı yutup get get geğiren özal, eski CIA'in K/a- zmagelip "Birkoyup üç alacağım" diye üçün bi- riri almamış mıydı? 0 dönemin sivilliğinin simgesi özal'ın militarist macera heveslerini, askerier zor bela önlememiş- lermiydi? Bush Türkiye'ye yardıma gelmiş falan değil. Amacı bambaşka. Nitekim TÜSÎAD Başkan Yardımcısı Aldo Kas- kmski, Bush'un da temsilcisi olduğu yabancı şirketlerin aslında ilginç kriz stratejileri olduğunu, şirket satın almanın en iyi zamanının o şirketin di- be vurduğu zaman olduğunu söylüyor. " Kaslovvski, telaffuz etmıyor ama, adamlan li- san-ı münasip ile "ölü soyucu" olarak niteliyor. • • • Aynı toplantıda, bizim gazeteci arkadaşın Ga- iatasarayiı ağabeyi Inan Kıraç durumu hemen kavramış, "Zorluklar içinde olan yüzlerce şirket var. Yabancılar gelip bütün şirketleri çok ucuza alabilirier; hepimiz satmayacağız diye yemin et- meHyiz" diyor. Kimi manevi değerlerini yitirmemekte direnen bir işadamının çaresiz çağrîsı. Ama aynı anda, günde 140 bin kesim yapan Mudurnu Tavukçuluk'un, daha birkaç ay önce- sine kadar, bizden tavuk ve yumurta alan ve yi- ne bizim mallanmızı Orta Âsya Cumhuriyetle- ri'ne pazarlayan, Israillilere satılması için görüş- meter sürüyordu. Kuruluşun sahiplerınden Oktay Türesin, ken- disini en fazla üzen hususun, şirketin kriz dola- ytstyla değerinin altında satılması olduğunu söy- Kiyordu. Uzakdoğu krizinden sonra, firmalann yüzde 70'inin Amerikan merkezli çokuluslulara geçtiği yıllardır yazılıp söylenmiyor mu? Bu bilgilerin ışığında düşünün isterseniz. Adam sizi ucuza kapatacakken neden ayağa dikilme- nizi sağlayacak yardım yapıp da, kendisini kös- teklesin? Seni önce kapacak, sonra da o firmalann ne- fes almasını sağlayacak ortamı biraz yaratacak. Ona buna kızmanın âlemi yok. Sen ofsaydın ne yapardın ki? • • • Kimileri de, Türkiye'nin krizden kurtulması için Galatasaray'ı örnek olarak gösteriyor. Ama Galatasaray iyi bir örnek değil ki... Bir kere, Fatih Altayh'nın dün de belirttiği gi- bi, Galatasaray iyi yönetilmiyor. Kötü yönetim ör- nek gösterilmez. 24 kişilik kadrosu olan bir futbol takımı, oyun- cutann ve antrenörlerin özverisi ile ayakta dura- bilir Galatasaray örneğinde olduğu gibi. Ama, 65 milyonluk bir ülkenin yapısal neden- lerle hasta olan ekonomisi, kötü yönetilmesine karşın, bir önder ve yirmi özverili hünerii adam- la düzelmez ki. Gerçekten, uygun örnek vermek gerekirse Fa- tih Terim ile oyuncuları gösteımek gerek ismen, yoksa firmayı değil. Üstelik firmayı yönetenler, eseri yaratanların nemasını yiyorlar ama, eserin yaratıcısını kaçıracak kadar da kıskanç ve basi- retsizler. Siz onları seneye görün! Işin bir de başka yönü var. Lucescu bar bar bağınyordu Real Madrid maçı öncesi, sözleş- mesi brten oyunculara atılan kancalar yüzünden, "Bunlar Galatasaray'ı da, Doğu Avrupa futbolu- nu da öldürecekler, yakında Avrupa Şampiyon- lar LJgi, Batı Avrupa'nın bazı takımlannın başa güreşebilecekleri bir alan olacak" diye. Rusya'nın takımlanna bakın, bu gerçeğin ör- neğini görün! Küreselleşen dünyanın gerçeği bu, hem Tür- kiye hem de yanlış yere örnek gösterilen Gala- tasaray olgusunda kendini gösteriyor bu durum. Evet Galatasaray hiç de doğru bir örnek değil. DİSK Cenel Sekreteri Tokmak: Ulusal Program adı altında IMF dayatması tstanbul Haber Ser- visi-DİSK Genel Sek- reteri Murat Tokmak, ülkenin birkaos içinde olduğunu belirterek "Toplum bütün birim- leriyte bir kaosa sürük- lendi" dedi. DÎSK'e bağlı Dev- rimci Banka ve Sigor- ta Işçileri Sendikası (Bank-Sen) üyeleri dün Emlak Bankası Genel Müdürlüğü önünde bir gösteri ya- parak kamu bankalan- nın özelleştirilmesini protesto ettiler. "Fatura işçrye değil, banka hortumlayanla- raçıkarüsm'* yazılı dö- vizler taşıyan Bank- Sen üyelerinin eylemi- nekatılanDÎSK Genel Sekreteri Murat Tok- mak, ülkeyi krize sü- rükleyenlerin hiçbir sorumluluk duyma- dıklannıbelirtti. Ülke- nin zor durumda oldu- ğunu bildiklerini belir- ten Tokmak, 'Kırk sa- tır nru kırk katır nu di- ye dayatıvorlar. Şimdi 'Ulusal Program' adı altındaişçinin, emekçi- nin hiçbir talebine yer vermeyen IMF dayat- ması programa destek vermemiz mümkün değUdir" dedi. Tokmak, konuşması "İş, ekmek yoksa bartş da yok" slogaruyla ke- silince "Bugün iş, ek- mek sloganı atanlan yann biz de durdura- mayız" dedi. Bayram Meral: Türkiye'de siyasihuzursuzluk ve boşluk var. Sağ da sol da bitti Türk-Işparlî hazırhğmdaERZURUM (AA)-Türk-lş Genel Başkanı Bayram Meral, Türki- ye'nin ciddi sorunlarla baş başa bı- rakıldığını belirterek "Hükümetin tutarsızhğı, beceriksiziiği, IMF'nin her dediğine boyun eğmesi ülkeyi bu halegetirdT dedi. Partı kurmak için çalışma yaptıklannı belirten Meral, "Şimdüd siyasiler işi iyi yapamryor- iarsa, biziyisini yapmak için çahşma- lar vapryoruz. Türkiye'de sol da sağ da bitti. Siyasetin bu kadar itibar kaybetmesinden muduluk değil, hu- zursuzluk duyuyoruz. Bu huzursuz- luğu ortadan kaldırmak için üzeri- mize düşeni yapacağız." dedi. Erzurum'da incelemelerde bulu- nan Meral, Belediye-lş Sendikası Erzurum Şubesi Başkanı Murat Su- hıoğlu'nu ziyaret ederek çalışmala- n hakkında bilgi aldı. Meral, ancak hükümet yetkililerine kendi istekle- rini duyuramadıklannı belirtti. Meral şunlan söyledi: "EVIF, hü- kümete, 'tanma verilen desteği çek' diyor, ancak halkımızuı büyük kıs- nıının geçim kaynağı tarun. IMF, bizden 'hayvancılığa desteği kes' di- yor. Bunu yapüğunız zaman hayvan- cıhkla uğraşan kesimimiz göç erme- ye başlayacaknr. İşsizlik artacakür. IMF bizden yatınm yapmamızı iste- nüyor, yatınnı yapıunadığı zaman işsizlik artacakür. Şimdi yıldınm hızıyla pancara olan destek kaldınkü. Şeker fabrika- lan Özelleştirilmeye başlandı. Şeker ithalatı serbest bırakıldı. Bununla birtikte fabrikalarda çahşan işçiler- le birtikte pancar ekicisi dezarar gö- recektir.'' 13 Nisan'daki Türk-lş Başkanlar Kurulu'nun ardından Türkiye gene- linde eylem yapma karan alabile- ceklerini söyleyen Meral, vatandaş- lardan parti kurmalan yönünde tek- lıf aldıklannı belirterek "Partikur- mak kolay bir şey değildir. Seçümek iyi, seçildikten sonra sorunlan çöz- mek önemtidir" dedi. , . . . ITO Başkanı Hükümet istifa etmeli fstanbul Haber Servisi - ls- tanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Mehmet Yıldnım, hü- kümetin istifa etmesi ve TB- MM'de grubu bulunan 5 siya- si partinin gerçekleştireceği bir 'miDi koalisyon' hükümetinin kurulması çağnsında bulundu. Yıldınm, yaptığı yazılı açık- lamada, gerekli önlemlerin alınmasından sonra piyasalann yerine oturup, öngörülen he- deflere ulaşıîdıktan sonra ge- nel seçime gidilerek ülkenin önünün açılmasını bekledikle- rini bildirdi. Piyasalann kilit- lendiğini ve ekonominin dur- duğunu, artık bu hükümete gü- ven kalmadığını söyleyen Yıl- dınm, şöyle devam etti: "Sayın Kemal Dervış'in de bu hükü- met yapısı içinde bir şey yapa- bümesinin güç olduğu anlaşü- nuşür. Bundan sonra hükümet ağâyla kuş tutsa kimse arka- sından gitmez. Ekonomik istik- rar ve ahnacak tedbirlerin ba- şanya ulaşması için güvene ih- tiyaç bulunmaktadır." Yeni programın da başansız olacağı ınancını dile getiren Yıldınm. "İkincikurtuluşsava- şının başanh olabilmesi için bu- günkü hükümet istifa etmeli ve TBMMiçindeki 5 partiden ohı- şacak milli koalisyon acilen ku- rulmah" dedi. 1ĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN Sökmenoğlu ile görüştü Sezer, gidişattan endişe duyuyor • Ahmet Necdet Sezer, Bakanlar Kurulu'nun Cumhurbaşkaru başkanlığında toplanarak olağanüstü hal ilan etmesine gerek olmadığını söyledi. . • . . . , . . . , ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu)-Cumhurbaş- kanı AhmetNecdetSezer, esnaf yürüyüşü nedeniy- le kaygılı olduğunu belir- tirken, 'her şeyüı çözüm yerinin Mechs olduğunu' söyledi.Sezer, Meclis'ten çıkacak yasalar ve hükü- metin ekonomik progra- mına tam destek verdiği- ni kaydetti. Cumhurbaşkanı Sezer dün TBMM Başkanveki- li Murat Sökmenoğlu ile görüştü. Alınan bilgiye göre Sezer, görüşmede esnaf yürüyüşlerine dik- kat çekerek "bu gidjşten ka>gı duyduğunu 1 * kay- detti. Sezer. ekonomik bunalım nedeniyle "Ba- kanlar Kurulu'nun Cumhurbaşkanı başkan- lığında toplanarak, yur- dun bazı bölgelerinde ya da rümünde olağanüstü hal ilan edebilmesine" ilişkin Anayasa'nın 119. maddesinin işletilmesine gerek olmadığını söyle- di. Kanun hükmünde ka- ramame çıkanlmasuıa da karşı olduğunu belirten THE WALL STREET JOURNAL Türkiye'de ekonomik krize karşı yapılan öfkeli gösterilere yer verdi Hükümete tepki yayıhyorEkonomi Servisi - Türki- ye'deki ekonomik kriz ve hü- kümete karşı artan protesto gösterilerine ilişkin haberler dünya basınında yer bulmaya devam ediyor. Wall Street Journal gazete- sinin Avrupa baskısında, Tür- kiye'de hükümetin sorumlu tutulduğu ekonomik krize karşı büyüyen tepkiler şu sözlerle dile getirildi: "Fiyat arbşlan, ekonomik durgunluk, işten çıkarmalar ve 76 yaşındaki Başbakanın yönetünindeki 6 haftahk eko- nomik kriz nedeniyle hükü- meti istifaya çağıran öfkeli gösteriler, Türkiye'de per- şembe günü5 kente yayılârak sürdü." 'Muhafazakâr' bir kent olan Konya'daki gösterilerde 200 kadar göstericinin polis- le çatıştıktan sonra gözaltına alındığım bildiren gazete, Başbakan Ecevit'e yazarkasa fırlatılmasım da anımsatarak gösterilerin daha çok esnaf tarafından gerçekleştirildiği- ni belirtti. Haberde, "Muhalefet pro- testo rüzgânnı arkasına al- maya çahşu-ken Türkiye Cumhurbaşkanı halkı sakin ohnaya çağuıyor" denilerek DYP liderı Tansu ÇUler'in "Yazarkasa bir uyanydL Tür- kiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa sıradan çiftçi ve rüc- car protestolarda bulunuyor. Hükümetistifa ermekiçin ne- yi bektiyor?" sözlerine yer verildi. Gazetenin, Istanbul muha- birinin imzasıyla verilen ha- berinde, askerin örtülü bir muhalefeti olan Çiller'in par- tisiyle Islami muhalefetin, şu andaki üçlü koalisyon hükü- r Bürokrat usulü tasarruf ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Büknt Ecevit'in 7 sayfalık tasarruf genelgesinin ardından kamudaki tasarruf önlemlerini görüşmek için önceki gün toplanan müsteşarlar ilginç önerilerde bulundu. Bürokratlardan tasarruf için yeni harcama gerektiren ve ihale imalı öneriler geldi. Başbakanlık'taki toplantıya eski model bir araba ile geldiğini, buna korumalann bile şaşırdığuu anlatan Gümrük Müsteşan Nevzat Saygıhoğlunun birden çok makam aracı oîduğu bildirildi. Saygılıoğlu'nun dün makamına Opel Vectra marka arabasıyla gittiği belirtildi. Kamu açıklannın giderilmesi için araç kullanımının azaltılması istenirken bir müsteşar devlet sektöründe kullanılan araçlara zamsız benzin verilmesini önerdi. meti için alternatif olmaktan uzak olduğu vurgulanırken ABD müttefıki koalisyon li- derlerinin tekrar itibar kazan- ma mücadelesi verdiği kay- dedildi. Haberde, dış kaynak arayı- şınm sürmesine karşın IMF'den beklenen kredinin gelmediği, istenen yasalann çıkanlması için çaba sarfedil- diği, ancak hâlâ piyasalann kınlgan dunımda olduğu. kredi derecelendirme kuru- luşlanmn Türkiye'yi riskli görerek notlannı düşürmeye başladıklan ifade edildi. Bu kuruluşlardan biri olan Fitch'e göre Türkiye'nin ma- yıs ve ağustos aylan arasında GSYÎH'sinin yüzde 13'ü tu- tannda iç borç ödeyeceği arumsatıldı. SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] Devtet güvenlik mahkemelerinde dü-' şünce özgürluğünü hedef alan davalar sürüyor. Güneydoğu'da devletten kay- naklanan güvensizlik ve gerilim ortamı, bazı çevrelerce bilinçli olarak korunma- ya çalışılıyor. Yunanistan'ın uzattığı ba- nş elini sıkmak istemeyen milliyetçi ön- yargılar, devletin merkezinde hâlâ ege- men. Sorunun asıl kaynağını dışanda arayan, içe dönük propaganda bitmek bilmiyor. Türkiye ekonomtsinin krize düşmesi- nin asıl nedeninin siyasi tercihler oldu- ğunu bu köşede defalarca yazdık. Bu nedenle ekonomik krizin çözülme- si için siyasi adımlann da şart olduğunu düşünüyoruz. Ancak görünen o ki, baş- ta MHP olmak üzere iktidar sahipleri, bu siyasi adımlan atacak çapta değil. Içte ve dışta düşman arama ve ona uygun 12 Eylülcü siyasi yapılanmayı koruma ge- leneği değişmiyor. • • • Türkiye'nin içerideki temel siyasi so- runlan; Kürt sorunu, siyasi Islam ve bü- Bu Kriz Nereye Gider? tün bu ortam içinde özgüriük ve demok- rasi ajandasının hazırianması. Yani açık- çası Kopenhag siyasi kriterleri olarak anılan evrensel demokrasi standartlan- na uygun bir yasal çerçeve hazıriamak. Dışanda ise Kıbns'tan kaynaklanan ve Ege'yeyayılan Yunanistan'la ilişkiler. Er- meni soykınmı iddiası üzerinden gelişen Batı ülkeleriyle artan gerilim. Komşu ül- kelerle yaşanan çeşitli gerilimler (Iran'la siyasi Islam, Irak'la Kürtlerin durumu, Suriye ile su ve PKK). Dışandan bakıldığında, aslında bütün bu sorunlar yumağı, iki askeri darbeyle iyice otoriter hale gelen sistemden kay- naklanıyor. Bu otoriter sistem içeride ve dışanda aşırı milliyetçilikle besleniyor, şiddete ve gerilime dayalı bir dizi politi- ka üstüne oturuyor. ••• içeride kavgalı, dışanda kavgalı bu sistem militer bir rejimi besliyor. Her so- runu şiddetle çözerek korkuya dayalı bir iktidar, ekonominin de askerileşmesine neden oluyor. Bu yönüyle bakıldığında Türkiye'nin durumu Sovyetler'in çöküş dönemini andınyor. SB, ABD ile girdiği askeri rekabet yanşında, içte ve dışta, güçlü bir militarist yapı yarattı. Bu mili- tarist yapıyla korkuya ve bürokratik soy- guna dayalı bir rejim oluştu. Ancak ekonomisi aşın militarize olan Sovyet sistemi, sonunda bu yükü kaldı- ramadı ve rflas etti. Bütün sistemin çö- zülmesiyle büyük bir ekonomik çöküş birbirini izledi. Türkiye'de de haddini ve gücünü aşan birdespotik rejim yaratıldı. Bu rejim, bü- tün dünyanın değiştiği bir ortamda, es- ki dayanaklaria, eski biçimleıie ayakta kalmaya çalışıyor. Ancak görüldüğü gi- bi bugünün iktidar sahipleri, bu düzeni değiştirecek dinamiği kendi içlerinden çıkaramıyoriar. ••• Peki ne olacak? Ekonomik kriz kaçı- nılmaz olarak siyasi krizi tetikleyecek. Aralanndaki uyuma rağmen ne hükümet ne de MGK, sadre şifa bir çözüm ürete- miyor. Çünkü sorun askeri darbelerte iyi- ce katılaşan otoriter rejimde. Bu rejim, bu sıkleti kaldırmıyor. Hep biriikte yaşayacağız; siyasi kriz, sistem krizini beraberinde getirecek. 12 Eylül Anayasası'yta kurulan sistem adım adım çözülüp dağılacak. Bunu bugün- den görebilseler, belki de bu krizin daha az acıyla atlatılması mümkün olacak. Görünen o ki, hâlâ iktidar sahipleri, bu haliyle direnebileceklerini ve sistemi ko- ruyabileceklerini sanıyoriar. Amayaptık- lan her şey, kurduklan düzen işlemeye, kendi aîeyhlerine de işlemeye devam ediyor. Dış ve iç sorunlar bu kadar kör- düğüm edilerek orada öyle bırakılamaz. Onümüzdekı dönem çözülme ve çö- züm dönemi olacak. Dileğimiz; iktidar sahiplerinin Miloşeviç gibi davranma- yıp, akıllannı başlanna toplamalan. Sezer, tt Her şeyin çözüm yeri Mectis'tir" dedi. TBMM'den çıkacak yasalar ve hükümetin ekonomik programına destek verdiğini yinele- yen Sezer, soğukkanh olunması gerektiğıni vur- guladı. 'Yasalar çıkacak 1 Yaklaşık 45 dakika sü- ren görüşmenin ardından açıklama yapan Murat Sökmenoğlu da Sezer'e, TBMM'den yasalann hızla çıkanldığını aktar- dığını kaydetti. TB- MM'nin gerekirse hafta- sonu da çalışarak yasala- n çok hızlı biçimde çıka- rabileceğini belirten Sök- menoğlu, kendisinin ve bazı milletvekillerinin "toplumsal olayiardan fevkalade endişeti olduk- lannı" vurguladı. Sökmenoğlu, "Tûrk nüUetinin güncd vaşamı- nı alakadar eden mesele- lerde sokağa çıkması, ba- zı güçlerin de sokaktan medet umması bizi endi- şelendirmektedir" dedi. İddianame haftaya Beyaz Enerji'de sona doğru ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'cdaki yolsuzluk ve usulsüzlüklere yöneük başlatılan "Beyaz Enerji" soruşturmasında iddianamenin gelecek hafta tamamlanması bekleniyor. tddianamede, tutuklu sanıklar dışındaki bürokrat isimlerine de yer verileceği beürtüdi. Iddianamede, tutuklu bürokratlan tarafından tüm işlemlerden haberdar olduğu ve kendilerine baskı yaptığuıı savunduklan Cumhur Ersümer hakkında yapılacak işlem belirsizliğini koruyor. Iddianamede Ersümer'e de yer verileceği kaydedildi. Tutuklanan eski TEAŞ Genel Müdürü IVtuzafferSehi, DGM yedek hâkimlik ifadesinde. Enerji Bakanı Ersümer'in kendilerine baskı yaptığını belirönişti. Selvi, Mavi Akan projesi ve nükleer enerji ihaleleri dahil tüm enerji ihale ve projelerinde yapılan işlemlerden Ersümer'in haberdar olduğunu anlatmıştı.