Katalog

10ARALIK2001 PAZARTESİ HABERLER CUMHURİYET SAYFA Insan Haklan Evrensel Bildirgesi'nin kabulünün üzerinden 53 yıl geçti. Değişen bir şey yok îşkence hâlâ gündemde Haber Merkezi Insan Haklan Günü dolayısıyla yayımlanan mesajlarda, insan haklan, ırkçılık ve iijkcnce iizerinde duruldu. Insan Haklan Derneği'nin (İHD) 2001 yıluıın ilk dokuz ayını kapsayan verilerine göre, bu yıl içinde toplam 762 kişi işkence ve kötü muameleye manız kaldı. İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi'nin 10 Aralık 1948 tarihindc Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda kabul edilnıesinin üzerinden 53 yıl geçmesine karşın, dünyanın pek çok bölgesinde hâlâ kanlı savaşlar ve insan haklan ihlalleri yaşanıyor. BM Genel Sekreten Kofi Annan. 10 Aralık tnsan Haklan Günü mesajında ırkçılık ve aynmcılığı yenilgiye uğratmak için her zamankinden dalıa çok çaba harcanması gerektiğini belirtti. Türkiye'de de insan haklan alanında hâlâ sıkıntılaryaşanıyor. tHD'nin2001 yı • BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 10 Aralık tnsan Hakları Günü mesajında ırkçılık ve ayrımcıhğı yenilgiye uğratmak için her zamankinden daha çok çaba harcanması gerektiğini belirtti. mokrasi dışı rejimlerle yönetiliynr. Dünyanın dörtte üçü açhk ve yoksullıık sınınnda yaşıyor. Hâlâ 1 mirvar 250 milyon insan sokaklarda yaşıyor" dedi. Türkiye tnsan Haklan Vakfı (TİIIV) venlenne göre de F tipi cezaevlenne karşı başlatılan ölüm oruçlarında toplam 40 kişi yaşamını yitirdi. Ölüm orucunda bulunan 270'ten fazla kişinin ise sağlık nedenlerinden ötürii cezalan ertelendi. TBMM tnsan Haklan Komisyonu Başkanı Hüseyin Akgül, Tiirkıye'nin insan haklan alanındaki sorunlannın mcvzuattan çok uygulamadan kaynaklandığını öne siirerek uygulamanın düzelmesine katkıda bulunmak ü/.ere hazırlanan, 45 metninyeraldığı "UluslararasıTemel lının ilk dokuz ayuu kapsayan verilerine göre, gözaltına alınan 35 bin 389 kişiden, 2 bin 634'ü tutuklandı. Mahkemelerde görülen davalarda 3 bin 758 yıl hapis cezası istendi, toplam 125 yıl hapis cezası verildı. Ocakeylül döncminde 43 yargısı/ infaz olayı gerçekleşti, 124 kişi de faili meçhul cinayete kurban gitti. Aynı dönemde 135 derııek, sendika gibi demokratik kitle örgütlerine baskın yapıldı, 180 yayın toplatıldı, 91 düşünce suçlusıı cezaevine girdi. 58 yer bombalandı, 2 bin 634 kişj tutuklandı, 86 kişi çatışmalarda öldü. İHD Genel Başkanı HüsnüÖndül, "53. yılda ne yazık ki, dünyanın dörtte üçü de İnsan Haklan Bclgeleri" kitabının dağıtımına bugün başlanacağını bıldirdi. İnsan haklanndan sorumlu Devlet Bakanı Nejat Arseven, insan haklan konusunda yürütülen çalışmalara, uluslararası standart ve ölçülerin ışık tutacağını söyledi. Arseven, "Bu alanda baa eksikliklerimizinolduğunununbUıncinde olarak çalışmalanımz artan bir hızla stirdürülmektedir" dedi. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Girişımi taratindan yapılan açıklamada da "İşkence mağdurlan için adalet, işkenceciler için ise ce/ası/Jığa son verilmesi" istendi. Uluslararası Af Örgütü, "tşkenceye karşı bir adım" kampanyasını, 2002 yılına uzattığını ve bundan sonraki aşamada, "cezasızhk" üzerinde yoğunlaşacağını bildirdi. Örgüt, Türkiye'de de bu yönde bir kampanyanın yürütüleceğini belirtti. 'Aile fotoğrafına' yetişemeyen avukat vekil Çete suçlarıyla ilgili yasa Adalet Komisyonu'nda ikinci kez görüşülürken ANAP Sinop Milletvekili YaşarTopçu üye olmamasına karşın yine komisyona konuk oldu. Çete suçlarının DGM kapsamından çıkarılması için yoğun çaba gösteren YaşarTopçu ile DSP'Iİ Ismail Aydınlı tartıştı. Topçu: Türkiye'de Nataşalar yargılandı DGM'de. Beyaz kadın ticareti yapılmış. Sana ne kardeşim Nataşadan. Iş oraya kadar gitti. Her suç işlemek için kurulan çete devletin güvenliğine mi kastediyor. Kız kaçırmak için de çete kurulabilir. DGM savcıları da kanuna karşı hile kullanıyor, kanunun arkasından dolaşıyor. Cumhurbaşkanı da olaya siyasi bakıyor ve toplumu kışkırtan bir ifadesi var. Aydınlı: Işinize geldiği zaman Cumhurbaşkanı iyi, işinize gelmediği zaman kötü. Bu olaya karışma nedeniniz, aile tablosunda birtakım dostlarınızın olması mıdır? Siz hayatınızda hiç DGM'ye karşı çıktınız mı? Topçu: Benim özgürlük kavgam sizin yaşınız kadardır. Aile fotoğrafına gelince, o fotoğrafta ben de bulunabilirdim. O yemeğe davetliydim, gidemedim. Siz ayrım yapıyorsunuz, ayrımcısınız. Aydınlı: Bu krizde banka hortumcularının payı büyüktür. Bu yasayla kurtarılanlar soygunculardır, solucanlardır, kanımızı emenlerdir. Topçu: Halkına solucan diyen milletvekili olur mu? O zaman biri de çıkar sana solucan der. Aydınlı: Hak edene söylerim. Yaşar Topçu'nun hararetli savunusunun altında, seçim bölgesı Boyabat'ta kooperatifçilik adı altında örgütlenen bir grup hakkında çete suçlamasıyla Ankara DGM'de dava açılmasının payı var mıydı? Edindiğimiz bilgiye göre, Topçu bu konudaki rahatsızlığını Genelkurmay'da üst düzey yetkililere kadar göturmüş. Ancak girişimleri, savcının iddianamesini engellemek için yeterli olmamış. ÇİZMEDEN YUKARI MUSA KART Etkinlikler TORL/MACAK Her saniye hak ihlali oluyor Haber Merkezi10 Aralık İnsan Haklan Günü, tüm yurtta yapılacak çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Sosyal Demokrasi Vakfi (SODEV) tarafından düzenlcnen "lnsan Haklan 2001" etkinhkleri ise dün başladı. 40' ın üzerinde sivıl toplum kuruluşunun katıldığı etkinliklerle ilgili olarak Gazeteciler Cemiyeti Lokali'nde düzenlenen toplantıda konuşan SODEV Başkanı Ercan Karakaş, hukuk sisteminin, insan haklanna aykın hükümlerinden mutlaka anndınlması gerektiğini vurguladı. DİSK Genel Başkanı SiUeymanÇelebi de Türkiye'nin, her saniye insan hakkı ihlallerinin yaşandığı bir ülke olduğunu ve işkence sürecinin devam ettiğini söyledi. tHD tstanbul Şubesi tarafından tnsan Hakları Haftası nedeniyle dün akşam Atatürk Kültür Merkezi 'nde Insan Haklan Gecesi düzenlendi. Bugün Sultanahmet Parkı'ndabasın açıklaması yapılacak, İHD tstanbul Şubesi'nde kokteyl ve fotoğraf sergisi gerçekleştirilecek. 17 Aralık akşamı saat 18 00de "İnsan Haklan için Bir Mum Yak" eylemi yapılacak. lzmir'deki etkinlikler kapsamında ilk olarak basın açıklaması yapılacak. Ardından Kemeraltı Çarşısı girişinde İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi dağıtılacak, gelencksel olarak her yıl düzenlenen tnsan 1 laklan Yürüyüşü yapılacak ve Kantar ile Basmane karakollan ziyaret edilecek. CHP Izmir tl Başkanı Alaartin Yüksel, konuyla ilgıli bugün saat 11 .OO'de bir toplantı düzenleyecek. Sola 'şemsiye' dayanmıyor 1980 sonrasında Türkiye'de merkez sol partilerin tarihi "bölün, parçalan, bütünleşmeye çalış" diye özetlenebilir. SODER HP, SHP, CHP çizgisinde bol kurultaylı, bol kavgalı ayrışma ve bütünleşmelere tanık olduk. öyle anlaşılıyor ki, bütünleşme söylemi etkileyici ancak "reel" politika hep çok farklı olmuş. 25 Ekim 1994 tarihinde yayımlanan ve "Karayalçın'a muhtıra" olarak anılan metinde "Biz aşağıda imzalan bulunan milletvekilleri diğer sosyal demokrat milletvekili arkadaşlanmızla parti aynmı yapmaksızın dayanışmamızı ve birliğimizi sürdüreceğiz. Yeni kararlara, tavırlara ve aşamalara onlarla birlikte varacağız. (...) Bu yolda kendimizi serbest sayacağız ve yalnızca sosyal demokrasinin ortak değerlerini ve ilkelerini gözeteceğiz" deniliyordu. Metnin altındaki imzalara ve bugünkü siyasal adreslerine bir göz attık. Seyfi Oktay, Ercan Karakaş, Aydın Güven Gürkan yeni bir sol parti arayışlarını surdürüyor. Abdülkadir Ateş, Mehmet Alp CHP'de. Tahir Köse, Mehmet Kerimoğlu DSP'de. Kamer Genç DYP'de. Hikmet Çetin ve Erman Şahin gibi isimler aktif siyasetten uzak görünüyor. 1994'ten bu yana bütünleşmenin ne kadar sağlanabildiği ortada. Erdal Inönü "şemsiyesi" altındaki birliktelik arayışı "şemsiye" çekilince yara aldı. Oyle görünüyor ki, bu çizgide daha çok parti kurulur, çok "şemsiye" eskitilir... m.kart(V' superonline.com.tr Ağar'ın, itirazı görüşecek kurul üyelerini ziyareti dikkat çekici bulundu Susurluk 'baskı' altında ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Başsavcı SabihKanadoğhf nun Susurİuk davasındaki bozma kararına itirazını yann ikinci kez görüşecek. Geçen haftaki görüşmede ikiye bölünen kurul, ikinci görüşmesinde üyelerin salt çoğunluğunun oyuyla karar alacak. Dava dosyasında adı geçen Elazığ Bağımsız Milletvekili Melımet Ağar'ın ilk görüşme öncesinde Yargıtay Genel Sekreteri Uğur lbrahimhakkıoğlu'nun da aralarında bulunduğu bazı kurul üyelerini ziyareti ise "dikkat çekici" bulundu. Susurluk davasında, aralannda eski özel Harekât Dairesi Başkanvekili İbrahimŞahin, eskı MİT'çı Korkut Eken, özel tim polislerı ile ülkiicü katil Haluk Kırcı'nın aralannda bulunduğu 14 sanık hakkında tstanbul 6 No'lu DGM, 4 ile 6 yıl arasında değişen hapis cezaları verdi. Yargıtay 8. Ceza Dairesi de karan, "eksJksonışhırma" gerekçesiyle oybirliğiyle bozdu. Daire, eksik soruşturına olarak "baa sanıklarm gizii otunım istemleri konusunda bir karar verilmemesini ve Topal'ın öldürülmesine ilişkin dava sürecine ilişkin bilgi alınnıamasınr göstermişti. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Kanadoğlu, karara itiıaz ederek davanın Türkiye'nin temiz toplumözleminin simgesi haline geldiğine dikkat çekti. Kanadoğlu, sanıklann güvencesini sağlayan aleniyet ilkesinin "asıT olduğunu belirterek yaş durumu dışında gizlıliği "istisna" olarak değerlendirdi. Kanadoğlu, davanın zamanaşımına uğrayacağına da dikkati çekmiştı. Topal'ın öldürülmesine ilişkin davanın bu davayla bir ilişkisinin bulunmadığını kaydeden Kanadoğlu, sanıklar hakkında suç işlemek için teşekkül oluştıırmaktan dava açıldığını, bu suçun oluşması için aynca suç işlenmesinin aranmayacağını belirtmişti. Kanadoğlu'nun itirazının görüşüleceği 4 Aralık'tan birkaç gün önce, Mehmet Ağar'ın Adalet Bakanlığı döneminde müsteşarlığını yapan ve halen Yargıtay Genel Sekreteri olan Uğur lbrahimhakkıoğlu'nun da aralarında bulunduğu bazı üyeleri ziyaret ettiği ortaya çıkmıştı. Ağar'ın ziyaret ettiği üyelerin kurulun ilk görüşmesinde itirazın reddi yönünde oy kullandıklan öğrenildi. Yargıtay çevrelerinde, Başsavcı Kanadoğlu'nun itiraz isteminin reddedilmesi için yoğun kulıs çalışması yapıldığı dile getiriliyor. Kanadoğlu'nun itirazı 4 Aralık Salı günü Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nda görüşüldü. İtirazın reddi veya kabulü için kurula katılan üyelerin üçte iki çoğunluğunun oyuna karşılık gelen en az 16 üyenin oyu gerekliydi. Ancak, kurulda üyelerden 13'ü itirazın kabulü, 11 'i ise reddi yönünde oy kullandı. Karar oluştunjlamaması nedeniyle ikinci görüşme 11 Aralık Salı günü yapılacak. Kurulun karar oluşturabılmesi için kurula katılan üyelenn salt çoğunluğunun oyu aranacak. Kuruldan, Başsavcı Kanadoğlu'nun itirazının kabulü yönünde karar çıkması durumunda, dava esastan sonuçlandırılmak üzere yenıden Yargıtay 8. Ceza Dairesi'ne göndenlecek. Daire, yerel mahkemenin verdiği hükmü onarsa, sanıklann olağanüstü kanun yolu olarak bilinen "karar düzeltnıe" istemınde bulunma haklan var. Ancak bu istemin öncelikle daha önce cezanın onanmasını isteyen Yargıtay Cumhunyet Başsavcılığı'nca kabul edilmesi gerekiyor. 'Kurtarılmış' servetin muhabbeti... TBMM kulislerinde geçen hafta Medeni Yasa konuşuldu. Daha çok da, espriler ve karşılıklı laf atmalar düzeyinde. Edinilmiş mallara katılma rejiminin geçmişe dönük olarak işletilmesi için büyük çaba gösteren DSP'Iİ Yücel Erdener kuliste erkek milletvekillerine sitem ediyordu. DSP'Iİ Erol Al, televizyon reklamlarından öğrenip ezberlediğimiz malum hareketi yaparak "Abla, tamamen duygusal" diyordu. DSP'Iİ Ahmet Arkan, "Bundan sonra kazandığım paraları yiyeceğim" derken Cahit Savaş Yazıcı "Valla, bizim bütün mallar hanımın üzerinde. Notere gidip geçmişe dönük işlesin diye başvuruda bulunacağım" dedi. DYP'Iİ Nevzat Ercan, partisinin kadın milletvekilleri Sevgi Esen ile Ayfer Yılmaz'a dert yandı: "Valla yasa çıktığından beri eşim hersabah 'şimdi ne yapacağız' diye soruyor." Yasanın çıkmasına sevinen milletvekillerinden biri de Adalet Komisyonu Başkanı Emin Karaa. Karaa, gerekçesinı şöyle açıkladı: "Bütün malvarlığı eşimin üzerine. Şimdi ben de hakkımı alabileceğim." Devekuşu örneği Genel kurulda Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bütçesi görüşülürken bağımsız Istanbul Milletvekili Azmi Ateş sordu: Tapu işlemleri yapılırken görevlilerin rüşvet aldıkiarı çok geniş bir şekilde iddia edilmektedir; bu iddialar doğru mudur? Oturumu yöneten TBMM Başkanvekili Murat Sökmenoğlu araya girdi: Bu sorunuza sayın bakan cevap veremeyecek efendim, o suali kabul etmedim. Sökmenoğlu soruyu kabul etmedi, ama aynı gün, henüz genel kurul oturumu bitmeden Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile ilgili rüşvet görüntüleri televizyondan canlı yayımlanmaya başladı. Üstelik görüntülerin başrolündeki Cemal Kaban, Tapu Kadastro'dan sorumlu Devlet Bakanı Şuayip Üşenmez'in 4.5 ay önceye kadar özel kalem müdür vekili idi. IRMIKI AYDIN ENGÎN Gözlerimden uyku akıyor. Aksın. Akşama erken uyurum olur biter. Kafam kazan gibi. Olsun. Çıkar, koruda şöyle bir yürürüm. Yüzüme çarpan yağmur damlaları, soluduğum soğuk, ıslak ama tertemiz hava beni kendime getirir. Ama yüreğimdeki ağırlığı nasıl gidereceğim? Yüreğime oturmuş "Türk olmanın dayanılmaz ağırlığı"rur\ üstesinden nasıl geleceğim? Dün gece yarısına doğru bir halt ettim ve televizyonun karşısına geçmek gafletinde bulundum.lki zap, bir zıp derken atv ekranında Hulki Cevizoğlu dostumuzun kılı kıpırdamayan, gülücüğü bile pek cimri yüzüyle karşılaştım. Sonra konuklarını gördüm: Etyen Mahcupyan, Tomris Giritlioğlu, Ahmet Çakar, bizim Deniz Som ve stüdyo dışında ama ekranda Musevi Cemaati sözcüsü Silvio Avadyo. Hımmm, anlaşıldı... Konumuz "Salkım Hanım'ın Taneleri". Yılmaz Karakoyunlu'nun eksikliğini saymazsanız bir tartışma programı olarak konu pek güncel aenginCwdoruk.net.tr "Ben etnik kökeni Ermeni olan bir Türkiye Cumhuriyeti yurttaşıyım" tanımlamasıyla, MHP'Iİ milletvekilinin "Yani Ermeniasıllı Türk vatandaşısın" nitelemeleri arasındaki derin ve önemli ayrımcığın güme gitmesi de kaçınılmazdı. Sıkıntımı ve sıkıntınızı pekiştirmemek için en iyisi ben bu yazıyı noktalayayım. Ancaaaak... Ancak Etyen Mahcupyan'a bir çift sözüm var. Onunla ayaküstü birkaç sohbet dışında bir yakınlığım yok. Ama şu bir çift lafı etmeden de yazıyı bitiremem: Kardeşim (evet: Kardeşim) Etyen Mahcupyan! Bu ülkede Ermeni olmanın zorluğunu biliyorum. önceki gece bu bilgirn daha da pekişti. Ancak kabul et ki tarihiyle yüzleşmekten böylesine ürken, tarihiyle hesaplaşabilecek yürekten yoksun olanlann böylesine saldırganlaştığı bir ülkede Türk olmak, Ermeni olmaktan da zor. Yat kalk, Ermeni doğduğun, Ermeni olduğun için sevin, Hazreti Isa'ya dua et. Ermeni Olmak Türk Olmak asla rüşvet almadığını, Türk askerinin Aşkaleye sürülen gayrimüslimleri asla ve asla itip kakmadığını, filmdeTürkaskeri rolünü oynayanlann çarpık çurpuk, kara kuru, sıska kişilerden seçilmesinin milli duyguları zayıflatmayı amaçladığını, Türklerde ırza geçen, başkasının karısını ya da kocasını ayartanlar olmayacağını, filmde Türkleri kötü işler yapan insanlar olarak göstermenin Türk uluşuna hakaret olduğunu... • •• Olup biten pek yalın: Üfff sıkıldım. "Bizim" Deniz Som MHP üstesinden milletvekili se da "Ermeni cemaati, Yahudi ceçilmiş kıdemli ülkücü "yiğit" Ahmaati" gibi terimler kullanmanın met Çakar, Etyen Mahcupyan'la, yanlış olduğuna ilişkin bilimsel Tomris Giritlioğlu'nun el ele verip katkılarıyla programın düzeyini "Türklüğe karşı içlerinde duyduk yükseltti, içerığini zenginleştirdi. ları kini kustukları"r\\ kanıtlamak Ardından TRT'yi haşladı, Karaiçin başı sonu belli olmayan, 400 koyunlu'yu haşladı, Tomris Giritsözcükten oluşan bir söz dağarlioğlu'nu haşladı, Mahcupyan'ı cığı ile konuştu da konuştu. Ar haydi haydi haşladı ve sonunda dından Ermenilerin ne kadar haseyircilerdahil herkes "beyin haşin ve berbat bir halk olduklarına lama"ya dönüştü. Ardından... ilişkin "pek derin bilgi ve çözümÜfff sıkıldım. lemelerini" bizlere aktardı. • •* Yalnız sıkılmadım, yoruldum Onun gözleryaşartan açıklamalarıyla bizler, Türk polisinin asla ve da. ve tartışmanın bütün taraflan hazır. Gel de seyretme. Pes edip yattığımda saat sabahakarşı üçbuçuktu ve "tartışma" sürüyordu. Izlediyseniz özetleyerek de olsa konuşulanları yinelememin anlamı yok. Izlemediyseniz, o kadar uzun bir tartışmayı aktarmanın imkânı yok. Zaten gerek de yok. Pes edip kalktım. Içimi saran utanca benzer sıkıntıyla bircigarayakıp "Bu tartışmadan bende ne kaldı" sorusuna yanıt aradım. Filmi de, senaryoyu da, senaryo ile roman arasındaki farklılıklara ilişkin tercihleri de, tarihsel gerçekleri de, romandaki gerçeği de, senaryodaki gerçeği de alabildiğine eleştirenlerin söylediklerinden kalan şu: Türkiye'nin yakın tarihinde "varlık vergisi" dıye anılan bir utanç yaşanmamış. Yaşanmışsa bile bu "Müslüman olmayan yurttaşlarımıza" yönelmiş bir hukuk saldınsı değilmiş. Vergı salınanların ağır basan özelliği "gayrimüslim" olmak değil, savaş vurguncusu alçak zenginler olmaktan ibaretmiş, f alan f ilan... Eh eleştirinin düzeyi bu olunca Tomris Giritlioğlu'nun tarihsel gerçeklerle sanatsal gerçeklerin örtüşmesi gibi birzorunluk olmadığına ilişkin açıklamaları da, Etyen Mahcupyan'ın kendini • •• AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ali nufus 4 odalı, içinde sıcak ve soğuk Sezal, DlE'den sorumlu Devlet suyu olan, banyosu olan, banka Bakanı Tunca Toskay'ı nüfus müdürlerinin ve öğretim üyelerinin sayımı konusunda eleştiri oturduğu geçici çadırlarda sayılmış. yağmuruna tutunca, bakan Kahramanmaraş halinde, 122 açıklamaya başladı: kabzımala ait dükkân var. Her "İlk sayımda Türkiye genelindeki dükkânın üzerinde 5 veya 10 katlı nüfus 71 milyon 496 bin 55 kişi bina olduğu varsayılarak nüfus çıktı. Incelemelerimiz sonucu, 3 sayılmış. Bir boş arsada 'Akdeniz milyon 552 bin kişinin hayali Sitesi' isimli bir site ihdas edilmiş ve yazıldığını belirledik. Yani ülkenin burada nüfus yazılmış." Ali Sezal, gerçek nüfusu 67 milyon 851 bin milletvekilliğinden önce RP ve 766 kişi. Kahramanmaraş'a gelince; FP'den 10 yıl boyunca şehir merkezinin nüfusu 7 yılda 75 Kahramanmaraş Belediye bin artmış, son sayımda 3 yılda 204 Başkanlığı görevinde bulunmuştu. bin kişilik artış görünüyor. Şimdi Kentin mevcut belediye başkanı da tespit edilenleri söyleyeyim; 39 tane AKP'li. Tunca Toskay, suçlamasını hayali mahalle ihdas edılmiş ve sürdürdü: "Hırsızın hiç kabahati burada nüfus yazılmış, 100 bin yok, kabahatli DİE." Türey Köse, Enıinc Kaplan, Bülent Sanoglu, Sertaç Eş ankcum@ttnet.net.tr Ava giden avlanır...