Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2TZ NİSAN 2000 PERŞEMBE • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERİN DEVAMI
TÜRKİYE
İstanbul
EcSme
KocaeJi
Çanakkale
Izrnir
Manisa
Aydın
DesnizH
Y
Y
Y
Y
PB
PB
PB
Y
16
19
18
18
20
17
21
18
Sinop Y 16 Adana Y 27
Zocigutdak Y 19 Antalya
Samsun
Trabzon
Giresun
Ankara
Eskişehir
Konya
Sıvas
Y
PB
Y
Y
Y
Y
Y
22
18
17
20
16
18
17
Y 19 Kars
Mersin
Diyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Siirt
Hakkâri
Van
Y
PB
Y
PB
PB
PB
PB
25
26
27
24
25
18
17
PB 12
Marmara, Iç Ege. Ak-
denız,lçAnadolu,Ba-
tı ve Orta Karadenız ile
Doğu ve Güneydoğu
Anadolunun batısı
sağanak ve gök gunjt-
tülü sağanak yağışlı.
diğer yerier parçalı bu-
lutlu geçecek. Hava
sıcaklığı batı bölgeien-
mızde bıraz daha aza-
lacak. diğer yerierde
değişmeyecek.
DIS MERKEZLER
Oslo
Helsinki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Paris
Bonn
Y
PB
PB
Y
Y
Y
Y
Y
11
16
10
17
16
16
16
24
Münih Y 26
Berlin
Budapeşte
Madrid
Viyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atina
Zürih
PB
PB
Y
PB
PB
Y
Y
PB
Y
21
24
21
23
25
17
22
22
?4
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bişkek
Tiflis
Kahire
PB
PB
PB
Y
PB
Y
Y
B
20
25
22
24
24
24
26
Şam
Buluttu k Çofc bulutlu ı Yağmurtu Kariı x Sulu kar k Gok gurultülü
GUNCELCÜNEYT ARCAYÜREK
• Baştarafı 1. Sayfada
ğu olmayan- ama başlıca rol sahibi cumhurbaşkanı
olarak ün yaptı.
özal'la Demirel'in dış politikadaki tartışılabilir ba-
şanlannı Başbakan EceyK'le medya anlata anlata bi-
tiremedi. Hatta, Demirel'in yakjnımızdaki ülketerie Or-
taAsyaTür1< devtetlerinde, hatta Bat ülketerindeki gö-
receli kişisel itiban, beş yıl daha görev yapmastna ge-
rekçesay**.
Oysa, son yillann cumhurbaşkanian 1982 Anaya-
sası'nın hangi rnaddesine dayanarak dış sorunlara
yön verdiler, yeni polrukaJar saptadıiar, bilinmiyor.
Dış politikaian saptama, yön verme anayasaya gö-
re sadece hükümetterin sorumluluğunda, hükümet-
lerin görevi.
Üstelik cumhurbaşkanlan düzenledikleri politikala-
nn ftyasko ile sonuçianması duaımunda anayasaya
göre sorumsuz!
Cumhurbaşkanlannın görev ve yetkilerini sıralayan
104. maddede sadece "yabancı devletlere Türkdev-
tetinin temsilcilerinigönderrnek, TC'yegönderilecek
yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek" yer alıyor.
8 ve 9. cumhurbaşkanlan; bu ifadeyi herhalde dış
politikayı saptamak ve fiiten yönetmek anlamında yo-
oımlayıp kullandılar.
Ya da son iki cumhurbaşkanı;fiilipolrtika yapan so-
rumlu başbakanlann yeterince ağıriıkla görev yapa-
madıklanndan yarariandı.
Oysa; rejimin adı pariamenter demokrasi. Görevti
ve sorumlu olan hükümet!
Pariamenter rejimin anayasadaki kurallan sürekli
göz ardı edildi.
Her ne kadar yazılı ve görse) basın tersini saviaya-
caksa da; özal da, Demirel de medyayı kendi heves
ve amaçlan dogrultusunda kullandılar.
O kadar ki; anayasa gereği partamenter demokra-
siyi korumak ve kollamakla görevli olan devlet baş-
kanlan "rejimin çöktüğünü" ilan ettikleri zaman med-
yadan alkış seslen duyuldu.
Pariamenter demokrasiye dönüşün işaretteri altnı-
yor.
Her şeyin yerli yerine oturması için bir umut belir-
di.
Her şeyin bir ilki var
Doğal olarak "umut"; Anayasa Mahkemesi Başka-
nı'run cumhurbaşkanı seçilmesi olasıltğından kay-
naklanıyor.
Son konuşmasında Ahmet Necdet Sezer; "Par-
lamento dışında sorumsuz bircumhurbaşkanınınyö-
netimipayiaşmasının, tekbaşınaönemliyetkilerkul-
lanmasının kabul edilemeyeceğini" söylüyor.
Hatta seçilmesi olası bir aday olarak; "cumhurbaş-
kanlannın yetkilerinin daraltılmasını" istiyor.
Gerçi anayasa değişikliğini Çankayayapmayacak,
görev TBMM'nin.
Hangi içerikte olursa olsun; Sezer, anayasaya sa-
dakatle bağlı kalacak, anayasa dışına çıkmayacak bir
cumhurbaşkanlığı vaat ediyor.
Böylece yeni dönemde bütün gerekleriyie parta-
manter demokrasinin işler hale geleceğinin ilk isaret-
leri alınıyor.
Tabii seçilirse. Bu nrteteme hangi turda seçileceği-
ni veya seçilemeyeceğini tartşan senaryolann gün-
cefliginden kaynaklanryor.
5'li karardan sonra Sezer'in ilkturda seçileceği gö-
rüşü ön plana çıktı. Ama liderlerin karanna karşın
"milletvekillerinin 'dışardan bir cumhurbaşkanına'
duyduklan tepkiyi Sezer'e oy vermeyerek" göstere-
ceklerini yansrtan haberter çogaidı.
FP, DYP, ANAP gibi kimi partiterin ilk turda "kendi
adaylanna" oy vereceğini irdeleyen kulis söylentileri;
(tabii 2. turda hangi yöne kayar, bilinmez) Sezer'in 1.
turda ipi göğüsleme şansını azaltıyor.
276 oy gerektiren 3 ve 4. turlar belkirisklideğil. An-
cak, son turda seçilmek hem 5 lider hem de Sezer
için manevi açıdan oldukça yıpratıct bir sonuç oima-
yacak mı?
Bu seçim 5+5'e benzemiyor. O sırada milletvekil-
lerinin önünde anayasanın öngördüğü cumhurbaş-
kanını seçme seçenegi vardı. Bu kez seçenek yok.
Milletvekillerinin liderlerin ortak karanna direnme-
leri, bu kez ya Akbulut'u ya da pek istemedikJeri ge-
nel seçimigetirirse?..
Üstelik milletvekillerinin üzerinde anlaşmaya vardı-
ğı bir isim de yok. Milletvekillerinin bir isim bulup üze-
rinde anlaşmalan da olanaksız.
' ve 2. turda güçlü bir partamento desteğini arka-
sıra alarak Çankaya'ya çıkmak var.
Sezer'in 3. turda seçilme olasılığı yüksek.
Bugünkü 1. tur, cumhurbaşkanlığı seçiminin alaca-
ğı biçimin ilk önemli göstergesi.
Bekleyip göreceğiz.
Yeni Iira' 2002'de
/; 1. Sayfada
lin 25 kuruş, 10 bin Iira
lOkuruş, S bin Iira da 5
kıruş olacak. Böylece
7Obin liralık bir ekmek
7Ckuruşa satılacak. Bol
sıirlı eski paralar hemen
yoileriyle değiştirile-
myeceği için eski ve ye-
niıaralar birkaç yıl sü-
re;le birlikte dolaşımda
kaacak. Bu dönemin
gûlük yaşamda bazı
zcluklara neden olacağı
bxirtiliyor. Eski ve yeni
p-zalann birkaç yıl sü-
rele de olsa birlikte iş-
l e ı görecek olması ve
ıx-^ulanan programa
"^ikolojik destek" ve-
ramesi için sıfırlan atıl-
noi paralann "Yeni Ii-
r-a' gibi bir isünle teda-
vûle sokulması bekleni-
yor. Merkez Bankası
Başkanı Gazi Erçel'in
açıklamasının "piyâsala-
ra monü ve uygulanan
programa biraz daha
destek sağfaunak, kamu-
oyunu psikoiojik olarak
rahatlatnuık* amacı ta-
şıdığı belirtiliyor.
Enflasyondaki ilk 3
aylık verilerin, yıl so-
nunda yüzde 20-25'lik
hedefin tutturulamaya-
cağını ortaya koyduğu,
böyle bir durumda para-
dan sıfır atılması için
acele edilmemesi gerek-
tiği uyanlan yapıhyor.
Özellikle2001yüıba-
şında bu uygulamanın
yapılamayacağı kayde-
diliyor.
kNKARA ASLtYE 24. HUKUK MAHKEMESt
EsasNo: 1999/128 /KararNo: 2000/155
Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi'nın 5.4.2000 U-
thve 1999/128 E., 2000/155 K. sayıh ilamı ile.
1.000.000.000- liranın ödeme tarihi 30.12.1998 gü-
ûnden 1.1.2000 tarihine kadar yasal yüzde 50,1.1.2000
mhınden sonra ise yasal yüzde 60 faiziyle birlikte (da-
alı sigorta şirketının polıçedekı lımıtı ile sınırlı olmak
oşulu ile) davahlardan dayanışmalı surette alınarak da-
acıya venlmesıne karar verilmiştır. Davalı Mebmet Er-
işı'ye karar tebliğı yerine geçerlı olmak üzere ılanen du-
urulur. Basın: 21773
6
tHkiicü şiddet'e tepld• Baştarafı 1. Sayfada
munu görüştü.
Başkanhk divanı toplantısından
sonra açıklama yapan MHP Genel
Başkan Yardımcısı Şevket Bûlent
Yahnki, Meclis'teki her milletve-
kilinin cumhurbaşkanlığına aday
olmasuıın en doğal hakkı oldugu-
nu, ancak Meclis'in bütünlüğüyle
uyumlu kalarak bir davranış sergi-
lemelerinin demokrasinin bir bas-
ka güzelliği olduğunu söyledi.
Somuncuoğlu'nun FP'nin kış-
kırtmasına inanarak adaylık send-
romuna kapıldığını savunan Yah-
nici, Somuncuoğlu'nun partisinin
adayı olmadığını bildirdi.
MHP Genel Başkan Yardımcı-
sı Şevkat Çetin de, gazetecılerin
sorulan üzerine, önceki gece töre-
yi çiğnediği için Somuncuoğ-
lu'ndan istifasının istendiğini söy-
ledi. Çetin, "Töre demekle neyi
kastedryorsunuz" sorusuna şu ya-
nıtı verdi: "Sadi Bey'in yapdğı
davranış töre dıştdır. töreyi ç^ne-
miştir. Töreyi çiğneyen Idşinin
MHP'nin üniformasını taşuna
hakkı yoktur, üniformasını soyu-
nacakör."
Olaylar sırasında küfieden ve si-
lah çeken Ordu Milletvekili Ce-
mal Enginyurt'un cezalandınlıp
cezalandınlmayacağının sorulma-
sı üzenne Çetin. "EngürjTirt'a ni-
ye ceza verelim. Bu davraıuşlara
etki-tepki noktasuıda Cemal Be>
ülkücü tavnnı kovTnuştur" dedi.
Somuncuoğlu ve korumalan ise
milletvekillerinden şikâyetçi ol-
dular. Konımalardan Zeki Hıdır 5
gün, AK Arslan 3 gûn "iş göremez"
raporu aldı. Somuncuoğlu, olayın
önceden planlanması konusunda
Bahçeli'yi suçlarken şunlan söy-
ledi: "Partimizin sayın genel baş-
kanı ile 1 saatten fazia süren bir
görüşme yapöm. Partiden aynla-
rak Meciis'e giderken gömü bir
genel başkan yardıması taraftn-
dan Mec&'in kapısuıda saaöerdir
bekkyen bir gruba haneketimiz
bfldirilmiştir. Görüşmeler ve ko-
mışmalardan hadisenin akşam sa-
atlerinden rtibaren planlandığı an-
laşdmıştııf
Somuncuoğlu, "kaba kuvvetin
ve tedhişin (vıldırma, terör) adına
töre diyerek kompk) ve çirkin sal-
dınlarda buhınanlann TBMM ve
rejime de saldında bulunduklan-
m" söyledi.
Somuncuoğlu'nun partısınden
destek alamayacağını bılmesine
karşın mayıs ayında yapılacak ola-
ğan kongrede parti için muhalefe-
te başlamak için bu girişimde bu-
lunduğu, Bahçeli'rün ise olası mu-
halefeti şımdiden kesmek istediği
bildirildi.
Başbakan Bûlent Ecevit dün
cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin
"aynı partiye mensup kişüer ara-
sında bik tatsı/lığa neden olabile-
ceğtai" vıırgulayarak MHPdeki
kavgayı buna örnek olarak göster-
di. Ecevit'in, liderlerin milletve-
killerine dayatmada bulunup bu-
lunmadığına ilişkin bir soruyu ya-
nıtlarken "Dünkfl (önceki günlcü)
olay dışında dayatma olmamışnr"
demesi dikkat çekti.
Olaylar sırasında küfreden ve si-
lah çeken Enginyurt, dün Bursa'da
yaptığı açıklamada "Eğer birileri
Sezer'i cumhurbaşkanı yapma-
mak için TBMM'de ayak oyunu
yaparsa, Sezer 4. tura kalmaz, y*-
ni ikinci turdan sonra elenirse
MHP'nin 126 milletvekili olarak
4. turda boş oy kullanacağız. Bu-
nun ne anlama geldiğini milletve-
kili olanlar bilir.-Herkes bedeüni
ödeyecek" diyerek genel seçim
tehdidinde bulundu.
Denizcilik
Fuarıaçüdı
Denizcffikten sorunda
Devlet Bakanı Rama/an
NlirzaogJu, "EXPO-
Shipping2000
Uludararaa Denizcffik
Foan ve KoDferansı"nın
açriçun yapö. Deniz
Ticaret Odası'nın
desteğryie DûırvB Tıcaret
Merkezi'nde tstanbul
Fıuunhk tarafindan
dûzenlenen Aıann
açdışuıda konuşan
Mirzaoğlu, tstanbul
Boğan'ndaki trafiği
kontrol attma alacak
radartı geçiş sistemi
projesinin, 2001 yıimm
Temmuz ayında hizmete
girecegmibeMrttLİS
ülkeden200"eyakm
fhnuuun katddığı ve 30
Nban'a kadar açık
olacak oian fnarda gemi
inşasanayii,tesbatve
donanan, gûverte ve
makİDe dairesi dooannn
cüuuJan, anamakine ve
sevk sistemleri,
deoizcffikve deniz üstû
tesisierteknolojaeri
sergfleııiyor.
Meclîs'e silalılı
giriş yasaklanacak
ANKARA(Cumhuriyet
Bûrosu) - MHP'nin Mec-
lis'te silah tehdidiyle kaba
kuvvet uygulaması, TB-
MM Başkanlığı'nı yeni
önlemler aramaya itti.
TBMM Başkanı Yıkh-
run Akbulut, olaylann
"üzücü vetatsız" olduğunu
belirtti. Akbulut, "Silahda
çekilen dûnkü olaylardan
sonra kendinizi güvende
hissediyor musunuz?" so-
rusu üzerine, "O anki ha-
reketler olarak telakld edi-
yorum. Tekerrürü olmaz
diye düşünüyor ve gerekli
tedbirteri anyorum" dedi.
Akbulut, Meclis'e silahla
girmeyi engelleyecek ön-
lemler alınacağını söyledi.
TBMM îdare Amiri Ah-
met Çakar'ın basın men-
suplannın TBMM Ana Bi-
nası'na girmesinı yasakla-
ması ile ilgili bilgisi olma-
dığını bildiren Akbulut,
"Idare amiri de olaylann
içmdeydi" denilmesi üze-
rine, "Belki idare amiri
olaylan yatıştınnak iste-
miştir'' dedi.
Meclis'teki saldınya si-
yasi partilertepki gösterdi.
FP Grup Başkanvekili Bû-
lentAnnç. "Bubasrtbirdi-
sipünsizlik değü. terör ola-
yidır. Sayın Bahçeli'nin de-
mokratîığı ve disiplini söz
konusu olacaksa bu olaya
kanşanlann partiden ihra-
cı gerekir*" dedi FP'nın
adayı Nevzat Yalçuıtaş ise
-kabadayılığın yeri Mec-
lis değildir. Her milletveki-
ttnin aday olma hakkı var-
dır" diye konuştu.
ÖDP Genel Başkan Yar-
dımcısı Yıldınm Kaya.
olaylann tam bir zorbalık
örneği olduğunu kaydede-
rek "Sakhn sırasında kul-
lanılan 'törelenmız uygu-
lanır' ifadesinin karşıhğı
nedir? Geçmişte olduğu gi-
bi da\adan dönenin vıırul-
ması mı? MHP'nin tarihi-
ne, tarzma, geleneklerine
uyan bu zorbaca davranı-
şuı demokratikbir anlayıs-
la zerre kadar ilgjsi olma-
dığı ortadadır" dedi.
ANAP Genel Başkanı
Mesut Ydmaz da "Mec-
Bs'te obnaması gereken bir
olaydır. Bir daha benzer
olaylann olmamasını dili-
yorum" diye konuştu.
'Değişen partiııiıı şiddet gösterisi
TÜREYKÖSE
ANKARA - TBMM'de önceki
gece, MHP'lilerin Devlet Bakanı
Sadi Somuncuoğlu'nun adaylığını
önlemeye dönük "iç operasyom''
meydan okurcasına gazeteciler, ka-
meramanlar önünde gerçekleşti.
MHP milletvekilleri elleri bellerin-
deki silahlannda, küfrederek, yum-
ruklayarak, TBMM görevlilerinin
önündeki adaylık dilekçesini yırta-
rak, "Davadan döoeni vurun" söz-
lerini anımsatan *töre" tehdidinde
bulunarak partilerindeki "değişi-
mi'' sergiledi... TBMM'de önceki
gece cumhurbaşkanlığı adaylık
başvurulannın sona ereceği saat
24.00'e yaklaşırken sinirler geril-
meye başladı. MHP Genel Sekreter
Yardımcısı Ahmet Erol Ersoy.
Trabzon Milletvekili OrhanBıçak-
çıoğhı ve Ordu Milletvekili Cemal
Engmyurt başta olmak üzere bir
grup MHP milletvekili adaylık baş-
vurulanrun yapıldığı Evrak ve Ar-
şiv Müdürlüğü önünde "vaziyete
hâkimdi7
'. Gazetecilerle sohbet e-
den Enginyurt, "Gend Başkanunız
bir karann altma imza artı. Ahmet
Necdet Sezer cumhurbaşkanı seçi-
lecek. Onun karşısına aday çılal-
maz" diye demeç vermeyı de ih-
mal etmedi. Gazetecilerin "5 arö
5'in de Mecfisten gececeğmi söyle-
miştiniz" anımsatması üzerine En-
ginyurt, "5 arn 5'in kime geçtigine''
ilişkin yorumlaryapmaya başladı
Saatler 23.1O"u gösterdiğınde So-
muncuoğlu'nun makam arabası gö-
ründü ve hemen milletvekilleri dı-
şan firladı.
MHP'li Idare Amiri Ahmet Ça-
kararabaya binip Somuncuoğlu ile
konuşmaya başladı. Devlet Bakanı
Tunca Toskay'a makamında saldı-
n, kuliste bazı milletvekillerine kü-
fûrlü saldın gibi "sabıkalan*' bulu-
nan Enginyurt, bakanın korumala-
nna "p k" diye bağınp makam
aracına doğru koşmaya başladı. En-
ginyurt, koruma polisini yumruk-
larken Somuncuoğlu'na da "Parti-
den istifa et, öyle aday ol" diye ba-
ğırdı.
Somuncuoğlu'nun adaylığını ön-
lemeye kararlı olan MHP milletve-
killeri. makam arabasının çevresin-
de barikat oluşturdu. Milletvekille-
ri koruma görevlilerine saldınrken
MHP milletvekillerinden Ahmet
Erol Ersoy'un elini belindeki sila-
hına attığı görüldü. TBMM'ye gi-
remeyeceğini anlayan Somuncuoğ-
lu'nun makam aracı uzaklaştı. Ge-
cenin sözü Genel Başkan Yardım-
cısı Şevkat Çetin"den geldi: "Ah-
nan kararlara berkes uymakzonm-
dadn-, Aday olursa bedehni öder~"
Gazeteciler bu bedelin ne oldu-
ğunu sorunca, Çetin "Töreterimiz
çahşu"" diyerek dunıma açıklık ge-
tirdi...
Bu arada, Somuncuoğlu'nun da-
nışmanlannın başvuru dilekçesini
Kanunlar ve Kararlar Müdürlü-
ğü'ne ılettığı haben geldi. Çetin,
bu- grup milletvekiliyle birlikte so-
luğu Kanunlar Kararlar Müdürlü-
ğü'nde aldı. Görevliler. dilekçeyi
aldıklan için tehdit edildi. MHP tz-
mir Milletvekili Yusuf Kırkpmar.
Somuncuoğlu'nun adaylık dilekçe-
sini yırtti.
Hızuıı alamayan MHP milletve-
killeri. başvuruyu geçersiz kılmak
için bu kez TBMM Genel Sekrete-
ri Vahk Erdem'i aramaya başladı
Çetin, "Bizsadece göre\1iyiz, neya-
pabfliriz'* diyen TBMM çalışanla-
nna, "Nerde bu genel sekreter. Ge-
nel Sekreter ABah mı" diye bağır-
dı. Çetin ile MHP milletvekilleri
toplu olarak Erdem'in odasına git-
tiler. Bu arada odasından çıkan TB-
MM Başkanı Yıkünm Akbulut,
"Başvuruyu aldıklaruu, gerekeni
yapacaklannı" söyledi... MHP'nin
bir "iç operasyomı" böyle tamam-
landı.
Cumhıırbaşkatılıgı yanşı bugün başhyor
»•
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafı 1. Sayfada
olaysız yapılması için çıkardıklan olaylan izlerken
AJbdullayev'in bu sözleri aklıma geldi. Cumhurbaş-
kanı seçiminin büyük bir uzlaşma içinde yapılaca-
ğı havası oluşturuluyordu ki, Sadi Somuncuoğ-
lu'na yönelik "töresel" tavırlar yaşandı!
Gelişmeler çok boyutlu. Artılar, eksiler vaı. CMabil-
diğince yalın bakmaya çalışarak durumu maddele-
yelim:
1 - Demirel için düşünülen 5+5 modeli, "kişiye
âze/"di. TBMM'de grubu bulunan 5 siyasi partinin
genel başkanının bir araya gelerek Anayasa Mahke-
mesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer için imza atma-
lan da "hizmete özel" bir davranış. Siyasi parti lider-
lerinin ortak hareket edebıliyor olması olumlu, özle-
nen tutum. Ancak bunun içeriğinin dolu, altının sağ-
lam olması gerekli.
2-18 Nisan seçimlerinden sonra oluşan Meclis
için yeri geldikçe şu tanımı yaptık:
"Çok partili tekseslilik."
Geçen sonbahardaki anayasa değişiklikJerinden,
Meclis'in işleyişine ait kimi yeniliklere kadar pek çok
alanda bu durumu görüyoruz. Ancak bunun çarpık
bir yanı var:
Parti liderleri birbiriyle çok tyî anlaşıyor, partilerin
içindeki huzursuzluklar artıyor!
3 - Girişte vurguladığımız MHP'nin içindeki durum
yukanda aktardıklanmızdan farklı bir içerik taşıyor.
Somuncuoğlu'nun adaylığını engelleme girişimi için-
de yer alan Genel Başkan Yardımcısı Şevkat Çetin,
işin törelerle çözüleceğini söyledi.
Biz cumhurbaşkanının güle oynaya "törenle" se-
çilebileceğini düşünüyorduk, demek ki "töreyle" ger-
çekleşecekmiş. Meclis tören salonunun Önünde uy-
gulanan töre yasası; MHP'liler için yasalann, anaya-
sanın önünde görünüyor.
Dün parti yönetiminin Somuncuoglu'nu suçlayıp
törecileri aklaması karşısında şu yorumu yapmak
abartma olmaz:
MHP büyük oy aldı, ama henüz büyük parti ola-
madı!
Uç olasılık
4 - Sezer'in bu Meclis'ten çıkıp çıkmayacağı belli
değil. Ancak, nasıl bir kişiliğe sahip olduğu şimdiden
tartışılmaya başiandı bile. Bunun da doğal karşılan-
ması gerekir. Sezer'in Anayasa Mahkemesi üyetiği ve
başkanlığı sırasındaki tutum ve davranışlanna bakıp,
seçilmesi halinde cumhurbaşkanlığını nasıl yürüte-
ceğini öngöımek güç.
En geniş tanımryla Köşk'te görev yapma biçimi
ikiye aynlabilir:
- Köşk'ün iklimine uygun. kurumlar arası dengeyi
sağlayarak cumhurbaşkanlığı yapmak.
- Ülke yönetimine cîamga vurma hevesine girip
her şeyin kendi bakış açısıyla şekillenmesini iste-
mek. Bunun devamında vazgeçilmez olduğunu dü-
şünmek.
Yakın geçmişte birinci şıkka uygun cumhurbaşka-
nı görmedik. ikinci şıkka meraklı olanlar da, zaman-
la Çankaya gerçeklerini kabul etmek duaımunda
kaldılar.
5 - Çankaya'da görev yapmanın anayasasını da
şöyle özetleyebiliriz:
"Çankaya'ya kendi düşüncelerinizle çıkarsınız,
Çankaya'nın iklimiyie cumhurbaşkanlığıyaparsınız."
Sanıyoruz ki Sezer, bu gerçekleri sezer!
Kendisi için "merkezdedir" tanımından, "merkez
sağın sağıyla koalisyon halindedir" değeriendirme-
sine kadar geniş bir yorum yelpazesi var!
Cumhurbaşkanlığı ve benzer makamlar bir bakı-
ma, "silgi kullanmadan resim yapma sanatıdıri"
6 - Bugün ilk oylama var. Üç olasılık gündemde:
- Liderlerin partilerini ikna etmeleri ve Sezer'in ilk
turda seçilmesi...
- Sezer'in ilk turda yeterli sayrya ulaşamaması, an-
cak karşısındaki adaylann çok parçalı olup sayısal
olarak çok gerilerde kalması...
- Sezer'i "liderler dayatması" olarak değeriendi-
renlerin tepkisinin Meclis içinden bir aday üzerinde
yoğunlaşması...
Bu sıralamayı önem sırasına göre yapmadık. Çün-
kü her şey altüst olabilir!
Ergin'in altı
adamı tutuklandıİstanbul Haber Servisi -
Zeytınburnu ve Gülte-
pede 1 kişinin ölümü. 10
kişınin de yaralanmasıyla
sonuçlanan 2 kahvehane-
ye yönelik silahlı saldın-
nın da aralanndabulundu-
ğu çeşitli olaylarla ilgili
olarak gözaltına alınan ve
"Karagümrük çetesi"
üyesi olduklan iddia edi-
len 8 kişiden 6'sı İstanbul
DGM'ce tutuklandı.
"Karagümrük çetesi'"
lideri Nuri Ergin'in tali-
matlanyla hareket ettikle-
ri öne sürülen 8 kişinin îs-
tanbul Organize Suçlar ve
Silah Kaçakçıhk Şube
Müdürlüğü'ndeki işlem-
len dün tamamlandı. Bir-
çok yaralama olayma da
kanştıklan ve şarkıcı Sel-
çuk Ural'm silahla vurul-
ması için plan yaptıklan
iddia edilen 8 kişi. emni-
yetten istanbul DGM
Cumhuriyet Başsavcıh-
ğı'na sevk edildi. Burada
iki kişi serbest bırakıldı.
Diğer 6 kişiyi ise "suç ^-
lemekiçin siİahJı çete oluş-
tunnak" suçundân tutuk-
lanmalan istemiyle Nö-
betçi5NoluDGMYedek
Hâkimliğine gönderildi.
Burada da sorgulanan 6
kişi tutuklandı.
• Baştarafı 1. Sayfada
nn durumu, anayasadaki koşul-
lara uygun bulundu.
MHP'li üyeler, Sadi Somuncu-
oğlu'nun adaylık başvurusunun ge-
çersiz olduğunu savunurken FP'li
MehmetElkatmış "Yapdan suçtur,
gaspör" dedi. DSP'li Cahit Savaş
YazKi da başvurunun geçerli oldu-
ğunu vurguladı. TBMM Başkanı
Akbulut'un, "Ben dilekçeyi gör-
dûm" demesi üzerine başvuru ge-
çerli sayıldı. Somuncuoğlu'nun
başvuru dilekçesinin yırtılması ne-
deniyle başvurunun yapıldığına
ilişkin tutanak esas aluıdı.
Adaylardan DSP Eskişehir Mil-
letvekili Mail Büyükerman, dün
partisinden istifa etti. FP'li Vecdi
GönüL dün öğleden sonra adaylık-
tan çeküdi. DSP'li Imamoğlu da
akşam üzeri düzenlediği basın
toplantısında adaylıktan çekildi-
ğını bildirdi.Yanşakatılan 11 ada-
ym adlan şöyle: "Ahmet Necdet
Sezer (Anayasa Mahkemesi Baş-
kanı) Yıkünm Akbulut (ANAP),
Sadi Somuncuoğlu (MHP), Mail
Büyükerman (Bağunsız), Oğuz
Aygün (DSP), Gönül Saray Aip-
han (DSP), Doğan Güreş (DYP),
Ahmet tyimaya (DYP), Rasim Za-
imoğlu (DYP), Nevzat Yalçuıtaş
(FPX Agâh Oktay Güner
(ANAP)."
5 liderin uzlaşmasrrun oylama-
ya yansnnası durumunda Sezer'in
bugün ilk tur için gereken en az
367 oyu alarak cumhurbaşkanı se-
çilmesi gerekiyor. Ancak ilk tur-
larda partilerin kendi adaylanna
oy vermesi bekleniyor. Sezer'in
TBMM "dtşmdan" olması nede-
niyle tepki oylanmn Akbulut üze-
rinde toplanabileceği yorumlan
da yaygmlaştı.
Başbakan Bûlent Ecevit ise dün
akşam TRT-1 'in ana haber bülte-
nine katılarak milletvekillerinden
genel başkanlann uzlaşmasına
destek vermelerini istedi. Ecevit,
bugünkü oylama için "lyimse-
rim" dedi.
Sezer'in adaylığına "gedkme-
H" desteğini açıklayan DYP, tem-
kinli birtutum ızliyor. DYP, bugün
yapılacak ilk tur oylamada kendi
adayını destekleyecek. İkinci oy-
lamadan sonra ise "yeniden du-
rum değerlendirnıesi"" vapılacak.
KavakçıABD 'de ortaya çıktı
WASHINGTON (AA) -Fazilet Partili
Merve Kavakçı, basmın gözünden uzak
kaldığı uzun bir sürenin ardından VVashing-
ton'da ortaya çıkarken, bir konferansta yap-
tığı konuşmada Türkiye'ye karşı suçlama-
larda bulundu. Kavakçı, Türkiye'de kendi-
sine karşı "finç kampanyasuu" bızzat Baş-
bakan Bûlent Ecoit'ın başlattığını, Cum-
hurbaşkanı Sfiieyman Demirel'm ve bası-
nın da buna destek verdığıni iddia etti.
Georgetown Üniversitesi'nde Müslü-
man-Huistiyan Anlayış Merkezi adlı kuru-
luş tarafindan düzenlenen "tsiam, Aroeri-
ka ve Yeni Milenyum'' adlı konferansta ko-
nusmayapan Kavakçı, Tûrkiye'yiAfganis-
tan ile kıyaslayarak "Afjganistan'daki TaH-
banyönedminikaduüarabaslanruzorlaört-
tûrdüğü için kuıayan Banlı ülkekri, kadın-
lann başlannm açildığıTürkiye'ye boşgörû-
mdavranmakla'' suçladı. Kavakçı, "Saygm
derrukratgoYttnürnlüriuiletvekuieriberıila-
U(devktetehdrtohıştiırmakla$uclayuıcaşo-
keoWum"dedı
Kavakçı, FP'nin kongresinden önce,
muhtemelen gelecek hafta Türkiye'ye dö-
neceğini söyledi. Kavakçı'nın eşi Bekir
Yikünm da gazetecilerin nerede kaldıkla-
nna ilişkin sorusuna karşılık, VVashing-
ton'da kendılenne ait bır evde oturduklan
yanıtım verdi.