Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYEA CUMHURİYET 19 OCAK 2000 ÇARŞAMBA
HABERLER
Bilanco
Binden
fwda
cinayet
YurtHaberieriServisi-
Hizbullah 1991 yılından
itibaren başta PKK üyeleri
ve yandaşlan olmak ûzere
büyük çoğunluğu Kûrt
kökenli sosyalist, demokrat
ve çevresinde yurtsever
olarak bilinen binlerce
kişiye saldınlar dû2enledi.
Örgüt silahlı saldınlannda
Takarov maıka tabanca
kullandı. Namlulann
değiştirilmesi ve iğnelerin
zımparalanjnası nedenıyle
silahlar iz bırakmadı. Satırlı
saldınlar ise genellikle
yaralamaya yönelik
eyfemlerde kullanıldı.
Orgütün eylemlere
başladıgı 1990'h yıllardan
itibaren Güneydoğu'da faili
meçhul cinayetlerin
sayısında da bır patlama
oldu.
Örgüt özellikle
Güneydoğu'da
kamuoyunun yakından
tanıdığı kişilere yönelik
eylemler de düzenledi. Bu
kişıler arasında 2000'e
Doğru dergısuıın
Diyarbakır temsilcisi HaHt
Gfingen, HEP Mazıdağı
ilçe Başkanı M. Sait Erten,
Gerçek Dergisi Diyarbakır
Temsilcısi Namık Tarancı,
HEP Kurucusu Meiunet
Tekdağ, DEP Yönetim
Kunılu üyesi Hatip Kıbç,
IHD Batman Yönetim
Kurulu üyesi Sıddık Tan, İP
Cizre örgütü üyesi tbrahiın
Sanca, IP Cizre yönetıcisı
Mefle Resul Sarar, Özgür
Gûndem gazetesi yazan
Hüseyin Deniz (Tetikçi
yakalandı), Özgür Gündem
Diyarbakır tnuhabih
Burhan Karadeniz, Gercüş
muhabin Yahya Orhon.
Mflletveküi
öldûrdüler
Hizbullah örgütünün HEP
Mılletvekılı Mehroet
Sincar'ı da Öldürdüğü
güvenlik güçlerince
açıklandı. Diyarbakır
Emniyeti'nin Aydın'ın
öldürülmesi olayıyla ilgili
açıklaması şöyle;
"04.09.1993 tarihinde HEP
Millervekili Mehmet
Sincar'ın öktürülmesi
eykmi, obyın gerçekleştiği
ve sonrasuu takip eden
tarihlerde yıkıa ve bölücû
odaktarca sürekli
devietimizi töhmet aranda
bırakacak şeküde
propaganda materyati
obrak kuflanılagetmiştir.
Yakalanan örgüt
mensupbnnın sanümi
mraflanndan, öldürme
eyleminin Orhan tlçin ve
Veysi Kovan tsûnli
Hizbulhah tUm Grubu
mensuplan taranndan
gerçekkştirildiği teyiden
öğrenilmiştir."
HEP DıyaıbakiT II Baskanı
Vfedat Aydm'ın da örgüt
militanlannca katledildığı
iddia edıldı. Hizbullah
eylemleri Güneydoğu
kamuoyunda uzun süre
"kontrgerilla eylemi" olarak
tanımlandı. Bazı çevreler
buna "HJzbulkontra" adını
verdi.
Ancak örgütûn eylemleri
durmadı. Hizbullah, 600
kadarPKKyandaşı,300
kadar karşıt grup Menzil
sempatizanı ile aralannda
imam, siyasi partı
temsilcısi ve solcu olarak
bilinen 100'den fazla üısanı
öldürdü Menzilcilerin
lideri Fıden Güngör de
öldüriilenler arasında.
Örgütûn satırlı, sopalı,
zincirli, silahlı, bombalı
saldınlan ile kundaklama
eylemlerinde 250 kişi
yaralandı. Yaralananlar
arasında yüzlerine kezzap
atılan kız öğrencilerle bar
ve pavyon kadınlan ile
çevrelerinde "kötü"olarak
adlandınlan kadınlar da var.
Orgüt kendi milıtanlan ile
cami imamlannada
acunadı. Batman,
Diyarbakır ve Mardin'de 12
cami imamı örgüt
. militanlannca öldürüldü.
Hizbullah yoğun
operasyonlar nedeniyle güç
kaybederken, polis ajanı
olarak suçladığı 14 kişiyi
de 1999yılınınson6
ayında öldürdü.
Orgüt en kanh eylemlerini
1992 üe 1997 arasında
yaptı. Bu tarihler arasında
örgüt 255 kişiyi öldürdü,
219 kişiyi yaraladı. Bu
dönemde 1578 militan
yakalandı.
Hizbullah'ınkanlı yolcıüuğu
Milli Türk Talebe Birliği ve Akıncılar Derneği içindefaaliyet gösteren kimi köktendinci
gruplar, 1980 yılı ortalarında Diyarbakır da Vahdet Kitabevi f
nde bir araya geldiler
MEHMET FARAÇ
^^•^•nîrkiye'nin terör olaylanndan henüz kur-
' m "tulduğul980'liyıllar...Solörgütlerinbü-
m yük darbe yediği dönem. Deraeklerın,
M partilerin kapatıldığı bu dönemin şaşkın-
-A- lığını atan ve genellikle Milli Türk Tale-
be Birliği (MTTB) ve 600 kadar şubesi bulunan Akın-
cılar Derneği içinde faaliyet gösteren kimi köktendin-
ci gruplar, 1980 yılı ortalarında Diyarbakır'da Vahdet
Kitabevi'nde bir araya geldiler. "Fikri topbuıÖlar"ın
yapıldığı bu kitabevindeki taröşmalar, 12 Eylûl dar-
besiyle önemli sarsuıülar geçiren sağcı-dinci grupla-
nn yenidentoparlanması içinbir başlangıç oldu. Top-
lantıya Fîdan Güngör, Hüseyin Yeüoğlu,Mansur Gü-
zelsoy, Abduflah YTğit (Mehmet Ali Bttd), Ubeydul-
lah Dalar katıldı. Toplanüya katılanlardan bazılan
dikkat çekmektedır. Orneğia Fidan Güngör... Ileriki
tarihlerde Hizbullah "Men/â" grubunım siyasi lide-
ri olarak ortaya çıkacak olan Güngör, Diyarbakır Haz-
ro doğumlu. 1978'e kadar MTTB'de
faaliyet gösterdi. 1974'te memur ola-
rak çalışOğı TRT'den 12 Eylül darbe-
siyle birlikte aynldı. MTTB'den aynl-
masının ardından Islamcı mücadeleye
ağırlık verdi.
Diğer kişi ise Mansur Güzelsoy...
Daha sonralan Menzıl'ın dini lideri
olarak ortaya çıkacaktır. Ileriki yıllar-
da Hizbullah'ın vurucu gücü tlimci-
ler'ın lideri olan Hüseyin Velioğlu da
MTTB kökenli.
Ikinci toplantı 1981 'de Batman'dakı
Cem Kitabevi'nde düzenlendi. Bat-
manlı Ekrem Baytap'ın sahibi olduğu
kitabevindeki toplanüyla aynı yıllarda
üçüncü toplantı ise lstanbul Kasımpa-
şa'da gerçekleştirildi. Akuıcılar Der-
neği'nden 8 kışılık bir grup "Idtapokn-
mak ve fikir taroşması" için bir araya
geldiler. Batman. Djyarbaİar, lstanbul
hattı, örgütûn bu etkinliğini sürdürdü-
ğü rota açısından da ilgınç ipuçlan ver-
mektedir.
Bu üç toplantıda da fikri tartışmalar-
dan çıkan sonuç şöyle özetlenmekte-
dir:
"Laik cumhuriyetin yıkıbnası ve ye-
rine tran'dakine benzer bir tsiami dev-
letin kurulması zonınluluğu_"
Hizbullah bu kıtabevleri çevresin-
de, özellikle Güneydoğu'daki imam-
hatip liselerindeki potansiyelini de de-
ğerlendirerek bir yapılanma içerisine
girdi. Giderek büyüyen grup. ileride
kanlı örgüt Hizbullah'ın ana kadrosU-
nu oluşturacaktır.
ilk eylemler... - •
rinin de oluşmasına yol açtı:
Hizbullah...
"Aüah'ın Partisi-Allah'ın Askerteri" anlamına ge-
len Hizbullahi yapılanmalara ilk kez Hüseyin Velioğ-
lu'nun Diyarbakır'dan aynlarak Batman'a gittiği 1987
yılında rastlanmaktadır. Velioğlu, Hizbullah'm bir-
likte ilk tohumlannı attığı arkadaşı Fidan Güngör ve
Mansur Güzelsoy'dan "Silahlı mücadeleye karşı çık-
tridan"gerekçesiyle aynldı. Silahlı mücadeleye kar-
şı çıkan Güngör, bunun gerekçelerini şöyle açıklamış-
ür
u
tsiami hareketin ilk meriuüesi azsayıdaMüslüma-
nm özel bir gayret sonucu eğttflmeteridir. Bunlar üeri
dönemkrde öncü görevi üstienecek kadroiardır. H*-
reketin daha ilk günlerinde işe okuyarak b«şlanması-
nı istiyor rabbimiz» Bu şu anlnma gettn Çahşnubr,
big&enmeyi, kuftür edmmeyivebunadayak oiarak dü-
şûncenin geiişmesiııi sağbmayı >imi^faınfi|tt«^ır *
Velioğlu. Batman'da llım Kitabevi'ni kurdu. Üim-
ciler olarak adlandınlan Hizbullah'ın tehlikeli kana-
Köylerde, ibadethanelerde, cemiyet ve cemaat top-
lantılannın yapıldığı mekânlarda hızlı bir yapılanma
ve kadrolaşmaya gidılır.
Siyasi kanat her biri üç üe bes kişiyi kapsayan üç
alt birimden oluşur:
Halk birimi: Cami, mescit, Kuran kursu, kahveha-
neler, halkın toplandığı yerlerde veya özel münase-
betlerin yapıldığı mekânlarda çalışır.
Ortaöğretim birimi: Ortaokul ve liselerde, yurtlar
öğrenci evlerinde faaliyet gösterir, öğrenci sorunla-
nyla ılgılenme, sınaviarda yardımcı olma, harçlık sağ-
lama vaatleriyle öğrencilerle ilişkiye geçilir. Dinsel
sohbet ve ibadet gibi yollarla eğitim verilir. Bu arada
siyasi militanlarca da propaganda yapılır.
Yükseköğretim birimi: Üniversite ve yüksekokul-
lardaki öğrenciler arasında çalışır. Bu iş için kampus-
lar, kantinler, kütüphaneler, öğrenci yurt ve evleri ve
mescitler kullanüır.
Içtimai ve ıstihbarat kolu: Fiilen siyasi kanat çatısı
altında çalışır. Görev alanlan çok geçişli olmalda bir-
Yasadışı Hizbullah orgütünün "İlim Grubu" hücre evi baskmında ele geçen silah ve dinci yavınlar.
Yıl 1983... Kasımpaşalı Hizbullahçılann da arala-
nnda bulunduğu bir grup, tstanbul'da Tekel büfeleri-
nin de aralannda olduğu küçük soygun olaylanyla
eylemlere başladı. Örgütûn ilk büyük eylemi bir yıl
sonra Mecidiyeköy'de bir kuyumcu soygunu... Bir
Hizbullahçı olay sırasında polisin elinden kaçamadı.
Sonralan "tslami Hareket" olarak lanse edilecek bu
yapılanmanın içinde örgütûn lideri trfan Çağma ile
kardeşi Rıdvan Çağuncı da bulunuyor. Çağıncı bir ca-
mi avlusunda sakladıklan siiahlan da polise gösteren
kişi. O dönemde güvenlik birimleri 01.11.1984 ta-
rihli basın açıklamalannda olayı şöyle duyurdular:
"İstanbul ilinde bir kuyumcu smgununa müdaha-
leeden güvenlik kuvvetleri ile sanıklar arasında çıkan
çaöşma neöcesi,faiUerinden biri ola> yerindeyakatan-
nuşür. Şahsın yapüan sorgusunda, iDegal Hizbullah
örgütü mensubu olduğu, kuyumcuyu örgüt adma ar-
kadaslanyla birlikte so> maya teşebbûs ettiği öğrenil-
miştir. Genişletilen tahkikat sonucunda örgüt mensu-
bu olduğu anlaşılan 13 kişi, 1 adet Sten makineli ta-
banca. 4 adet çeşiüi çapta tabanca, bu tabancalara ait
şarjörler. bine yakın mermi ve bol miktarda örgütsel
dokümanlarta büiikta yakalanınışlanlır. Sanıklann
yapdan sorgusu ve ele geçen dokümanlann değerlen-
dirilmesiyle, 'mevcut anayasal düzenimizi yıkarak,
yerine dini esaslan temel alan bir şeriat devleti kur-
mayı amaç edindikleri, amaçlannı gerçekleştirmek
için silahlı mücadeleyi örgütledikleri, 1983 yılında
kurduklan Hizbullah Örgütü adma çeşıtlı eylemlere
kanştıklan' tesph edilmiştir. Somşturma sonucunda,
1983-84 tarihleriarasında İstanbul'da bakkal. market
ve oto gasptanndan oluşan toplam 19 faili meçhul ola*
ym, bu örgüt mensuplannca gerçeklestirildiği tespit
edflmiştir. Dar-ül Harp (Harp Hab)şartiannın Türki-
ye'de var oMuğuna inanan örgüt mensuplan. bu ey-
lemlerini, Hz. Peygamberimizin dönemindeMekke'de
müşriklere yönelik yapüan kervan gasplannt örnek
alarak gercekkştirdilderini beyan etmişkrdir."
Örgütûn Teşkılat Genel Emiri'nin İrfan ÇağıncL
Askeri Kol Başkanı'mn Sdim Gükan, Içtunai Kol
Başkanı'nın NejatAtiker, Istihbarat Kol Başkanı 'nın
MehmetBabnaz, Tebliğ Kol Başkanı 'nın da Metin To-
run olduğu belirlendi. Haklannda istanbul Sıkıyöne-
tim Komutanlığı Askeri Savcılığı 27 Aralık 1984 ta-
rihve 1984/732 esas, 1984/732 kayıtla dava açılan ve
1984/479 karar sayılı iddianamede adlan geçen diğer
militanlar da şöyle:
Rıdvan Çağıricı, Ramazan Koyuncu, Sefim Ayhan,
Erdoğan Torun, Adil Ateş, Metin Sankaya, Ramazan
Karakaya,AbduDahBilen,HaBtTekin,Mehmet Kah-
ved, Mustafa Gükan, Lütfü Esen.
Sanıklann bu^ bölümü gazeteci Çetin Emeç cinaye-
tine de kanştıklan gerekçesiyle halen Bandırma Ce-
zaevi'nde. Orgût o dönemde büyük darbe yedi.
Bir başka gerekçe...
PKK'nin etkin olduğu yıllar... Köylerin basıldığı,
kadın çocuk demeden yûzlerce insanın katledildiği
dönem... Özellikle siyasilerin
tt
Bir avuç eşkrja" diye
yorumladığı PKK'lilerle güvenlik güçleri arasmda
amansız bir mücadelenin yaşandığı 1987 yıh...
Marksist örgüt PKK'nin bu eylemleri bölgedeki
bazı kitabevlerinde Iran modelinden etkilenerek fikir
düzeyinde çalışmalar yapan bazı tslamcı gruplann
fitilini ateşlemeye yetti. Hareket, "dinsizkâfir "olarak
adlandınlan PKK'lilerin kadın çocuk demeden yap-
üğı katliamlara bir tepki olarak büyüdü, bu fikir ha-
reketi ileriki yıllarda tarihin en kanlı örgütlerinden bi-
dının yapılanması burada sürdü.
1988'de taban kazanma faaliyetlerini yoğunlaşür-
dı. Özellikle PKK ile mücadelenin sûrdüğü bu dönem-
de Velioğlu ve grubu, dini düşünceleriyle ön plana çı-
kan kişileri çevresine aldı, lise öğrencileri ve gençli-
ğin diğer kesimlerine el attı.
Akrabalık ve aşiret baglan örgütlenmeyi güçlendir-
di. PKK terörü tumanırken Hizbullah yapılanması
önce Batman, ardmdan da Diyarbakır ve ilçelerinde
hızlandı "Efld-tepki'' diye tanımlanan bu süreçte ken-
dilerine bu adı vermeseler de Hizbullahçılar, PKK
sempatizanlanyla küçük sürrüşmelere gırmekten ka-
çınmadj.
Güneydoğu'da 199 l'den itibaren faili meçhul cina-
yetlere rastlanmaya başlandı. Diyarbakır'da, Mar-
din'de, Silvan'da, Gercüş'te, Nusaybin'de birileri gü-
nün berhangi bir saatınde sûrekli tetiğe bastı.. Ense-
lerinden Takarov marka tabancalarla kurşunlananJar
da bölgelerinde solcu, yurtsever, Kürt aydını ya da la-
ik kışılerdı.
PKK'nin yarattığı korku ve gerginlik faili meçhul
cinayetlerin yarattığı kaosa terk etti yerini. PKK'li
gruplar ve sempatizanlan, yandaşlanru hedef alan bu
saldınlarda hep aynı adresi gösterdi: Hizbulkontra...
Batman ve Diyarbakır'daki Islamcı gruplar Hiz-
bulkontra suçlamasına tepki gösterdi. Hizbullah de-
yimine ise tepki vermedıler.
Ancak Hizbullah, PKK'ye karşı bir güç olarak ör-
gûtlenmede zaman kaybetmedi. Temelleri 1980'ü yıl-
larda aülan yapılanma kısa sûrede bir örgütlenmeye
dönüştü. Camiler örgütûntoplantı alanlan olarak kul-
lanıldı. PKK ile mücadele içinde olan güvenlik güç-
leri ise uzun süre bu yapılanmayı bir tehlike olarak
görmedi.
örgütlenme
Resmi kaynaklara yansıyan bilgilere göre tlimciler
ve Menzilciler olarak adlandınlan Hizbullah, "Ule-
ma" (din adamlan) önderliğinde örgütlendi. Iki örgü-
tûn de birer "genel emni" oldu. Örgütler siyasi ve di-
ni ağırlık olmak üzere ikiye aynldı. Bu yapı Menzil-
ciler'de daha belirginleşti. Menzilcüer'de Fidan Gün-
gör "siyasi'', Molla Mansur Güzelsoy da "dJDİ" lider
olarak adlandınldı. Örgüt yapısı da şöyle oluştu:
Şûra: Klasik partilerdeki merkez komite işlevini
görür. Karar ve yürütme kurulunu denetler. Örgütûn
siyasi, askeri ve lojistik, basm yaym ve halkla ilişki-
ler gibi kol sorumlulan şûra içindedir.
Şûra'nın görevleri: Eylem karan almak. Hayata ge-
çirümesi yolunda fetva vermek. Yeni katüımlann ça-
lışma alanlannı belirlemek. Örgütlenme ve yapılan-
mayı gerçekleştirip örgüte yön vermek. Örgütüyönet-
mek ve denetlemek.
Şuranın altında siyasi ve askeri kanatlar yer alır:
Siyasi kanat: Ulema, Hizbullah ve Islam davasının
propagandasını yapan elemanlardan oluşur. Bunlara
tebüğci ya da davetçi denir. Siyasi kanadı birim men-
suplanna genelde tebliğci, cami gruplanna "seyda"
ve grup sorumlulanna "mete" (molla) denir.
Siyasi kanat, belirlenen amaçlar doğrultusunda din
temasını işler, dindar ve muhafazakâr kesimin şeriat
özlemini körükler, dinsel adetler ile yerel gelenek ve
göreneklere sahip çıkar.
Kuran kurslan, dini nikâh, taziye, mevlüt gibi mü-
nasebetler, Hizbullah lehine başanyla kullamlır. Ca-
mi ve mescitlerdeki kadrolu imamlara ek olarak med-
rese çıkışlı mollalar ile siyasi kanat elemanlan işbir-
liğı halinde çalışır.
likte ıçtımaı kol, örgütûn cemiyet, cemaat, tarikat,
özetle halkla ilişkıler birimi gibi çalışır. Daha ziyade
örgüte mali destek sağlar.
Askeri kanat: Bu kanada "cihat grubu" da denil-
mektedir. Çünkü nihai amacı mevcut düzeni yıkmak
için Islamda kutsal savaş anlamına gelen cihat ilan et-
mek, yani şiddet yoluyla iktidan devirip yenne şeri-
at esasına dayalı bir tslam devleti kurmaktır. Bu amaç-
la elemanlan askeri eğitimden geçirip vurucu timler
oluşturup halkı dûzene karşı ayaklandınr.
Hizbullah'ın askeri kanadına bağlı olarak faaliyet
gösteren "icra birimi'' kanlı olaylara imza atan gru-
bu kapsamaktadır Diğer bu- adı "eylem grobu" olan
bu yapılanma kendi arasında "saörölar'', "tetikçier''
olarak iki altkümeye aynlır. Eylem kümesi şöyle olu-
şur:
Tetikçi: Bizzat eylemi yapar.
Yakm koruma: Eyleme fiilen kanşmayıp, tetikçi-
ye müdahale olması halinde duruma el koyarak onu
yakından koruyup kollar.
Emniyet nöbetcisi: Eylem yerinden belli bir uzak-
lıkta bekleyip çevTeyi gözetleyen tetikçiyle yakın ko-
rumayı kollar.
Hedefgösteren: Vurulması gereken hedefi gösteren,
kılavuziuk eden kişi.
Örgütûn icra birimi sorumlusu şûra tarafuıdan alı-
nan eylem karannı alt birimdeki hücrelerden birine
aktanr. Eylemi yapacak hücrede en az iki kişi olma-
sı gerekmektedu".
İcra biriminin bir başka kolu olan sorgu ve infaz bi-
rimi ise örgüt aleyhinde faaliyette bulunduklan sap-
tanan kişileri sorgulanmak üzere ka-
çuıp bir yere götürme görevini üst-
lenir. Sorgu, bu birim üyeleriyle ka-
çınlan kişi hakkında ıstihbarat ça-
lışması yapan siyasi kanat mensubu
bir üyenin de katıldığı üç kişilik bir
tun tarafından yapılır.
Sorgulanan kişi tövbe ederse ser-
best bırakılu-. Tövbe etmediği tak-
dirde kurtulma şansı çok azdır. Töv-
be etsin ya da etmesin sorgulanan
kışinın sesi banda kaydedilip bir ûst
birime aktanlır.
Şûranın alacağı karara uygun ola-
rak sorgusu yapılana çeşıtlı cezalar
verilir. Bu cezalar, para, evini yak-
ma ve öldürme olabilir. Uygulama-
yı yine bu birim yapar.
Hizbullah örgütü bu yapı içinde
kısa sürede başta Batman ve Diyar-
bakır olmak üzere Mardin, Bingöl,
Siirt, Şanlıurfa ile ilçelerinin büyük
bölûmünde örgütlendi.
Örgütlenmeyi Menzilciler de
Ilımciler de aym hızla sürdürdü. Bu
^üreçten sonra bu kentlerde iki gru-
\ı bağlı olarak yûzlerce tun oluştu.
Gruplar daha sonra batıya kaydı.
Oluşumlanna "Menzfl cemaati",
"Fedrcemaati" ve "Tevhidd grup"
adını veren Menzilciler, 1993 yılın-
da Diyarbakır kent merkezinde ya-
yunladıklan bir bıldıride "tsfaûni
Halk Hareketi" adını kullandı.
Menzilciler Batman'da " f t d r
Grubu" adı altında örgütlendi. Po-
lis, örgütûn dini lıdennı thsan Yeşi-
hnnak, siyasi liderini ise Giyaset-
tun üğur olarak belırledi. Bu iki ki-
şi de daha sonra tlimciler tarafından öldürüldü. Hiz-
bullah'ın en yoğun örgütlenmesi Diyarbakır'ın Süvan
ilçesinde gerçekleştinldi. Silvan, örgütûn saldınlan
nedeniyle korku kenti oldu.
Örgüt ilçe merkezi ile Yolaç Köyû'nü uzun sûre ka-
rargâh olarak kullandı. Kuruluşunda iki kanattan mi-
litanlann da bulunduğu Silvan Hizbullahi 1992'de
tlüncüer'in denetimine girdi. "Mele Mehmet" adh
bir kişinin önderliğinde yayıldı.
SORECEK
C a m i l e r i n k u l l a n ı l m a m a s ı i ç i n ö n l e m a l ı n d ı
GüııeydoğııMa eşzaıııaııl
operasyonlar yapdıyor
MAHMUTORAL
DİYARBAKIR - tstanbul'da Hizbullah'a yönelik
operasyonun ardından Güneydoğu'da örgütûn hücre ev-
lerine yönelik yoğun baskınlar yapıhyor. Batman, Bin-
göl, Mardin, Diyarbakır ile Nusaybin, Kızıltepe ve Sil-
van ilçelerinde güvenlik önlemleri arttınldı. tstihbarat
birimleri şeriatçı örgûtün liderinin öldûrûlmesinin ar-
dmdan Hizbullah'ta "şok" yaşandığını belirttiler.
Güneydoğu'da ıstihbarat buTrnlerinin yaptıklan ça-
tışmalar, emniyet ve jandarmanın ilgili birimlerine ak-
tanldıktan sonra geçen iki yıl içerisinde düzenlenen
operasyonlarda ortaya çıkanlan hüc-
re ve sorgu evlerinin bulunduğu Mar-
din, Diyarbakır, Bingöl, Batman ile
Gercüş, Kızıltepe, Nusaybin ilçele-
rinde hücre ve sorgu evlerine baskm-
lardüzenleniyor. Operasyonlarda Di-
yarbakır Emnıvet Müdürlüğü'nde ku-
nılan"Hnptmiiah BUgj Bankas" veri-
lerindenyararlamlıyor. Polis, aynı bi-
riınde oluşturulanHizbullah haritası-
na göre operasyonlan sıklaşünyor.
Tüm bolge genelinde camilerdeki
denetimlersıkiaştınlırken, namaz sa-
atleri dışında camilerin kullanılma-
ması için önlem alınıyor. Bu amaçla
başta Diyarbakır olmak üzere tüm
bölgedeki camılerde 24 saat boyunca
ikişer stvil polis memuru görevlendi-
rildi. Diyarbakır tl Müftülüğü de Hü-
• Istanbul'da
Hizbullah lideri
Hüseyin Velioğlu'nun
öldûrûlmesinin
ardından Güneydoğu'da
örgûtün hücre evlerine
baskınlar düzenlendi.
Hizbullah
mih'tanlarunn
yoğunlukla bulunduğu
Bingöl, Mardin ve
Batman cezaevlerinde
de güvenlik önlemleri
arttınldı.
seyinVeUoğhTmın öldûrûldüğü haberinin alınmasının
hemen ardından cami imamlan ile temasa geçerek, ör-
gütun camileri amaç dışı kullanmalan konusunda ve
piövokasyonlann yaşanması ihtimaline karşı uyanık
olunması talimatım verdi. tmamlann, örgûtün camiler-
de faaliyet gösterme çabalan hakkında iyi gözlem yap-
malan ve derhal durumunbildirilmesi gerektiği vurgu-
landı.
Bu aradaHizbullahmilitanlannınyoğunlukla bulun-
duğu Bingöl,Mardin ve Batman Cezaevleri'nde de gü-
venlik önlemleri arttınldı. Burada toplu namaz kılmak
isteyen Hizbullahçılann bir araya gelerek herhangi bir
olay çıkarrnalanmn engellenmesi için "topbı ı
kdramasi" uygulamasına son verildi. Özellikle Bingöi
Cezaevi'nde tutulan yaklaşık 400 kadar Hizbullahçı
geçen yıflarda başka cezaevlerine nakil talebi bahane-
siyle olay çıkarmış, sık sık açlık grevlerine gitmisler-
di.
Öte yandan örgûtün liderinin öldürülmesiyle ortaya
çıkanboşluğun giderihnesi için daha önceleri halkm di-
ni duygularının suiistimal edilmesi amacıyla Hizbullah
tarafindan "$eaMik" olarak lanse edilen Diyarbakır'ın
Silvan ilçesine bağlı Yolaç (Susa) Köyû ile Çınar ilçe-
sine bağlı Pembeviran mezrasındaki mezarlıklar da sı-
kı korumaya aundı. Bu mezarlıklara
içinde cenazesi bulunan köy halkımn
dışında sahıslann gkmesı yasaklandı.
Bu arada Çınar'a bağlı köydeki me-
zariığm köylüler taranndan Hizbul-
lah'a karşı sahiplenildiği, mezarlann
temizlenerek boyandığı ve Türk bay-
raklan ile donatıldığı ve etraânın çev-
rildiği bildirildi.
Hizbullah'a yönelik operasyonlar-
da elegeçirilen bilgisayardisketleri ve
örgütten çıkan 8 kadar itirafçı, Hizbul-
lah'ın yapılanması, gelir kaynaklan,
işlediği cinayetler ve destekçileri üe
üyeleri hakkında oldukça detayh bil-
gileri güvenlik güçlerine verdi. Ele
geçirilen bilgi ve belgelerde örgûtün
20 bin kadar üyesinin olduğu, aynca
tetikçi konumunda 4 bin kişi milita-
nının bulunduğu ortaya çıkö. Arök kapalı kutu olmak-
tan çıkanHizbullah hakkında daha çok bilgi sahibi olan
emniyet ve ıstihbarat birimleri bu kez sanıklann yaka-
lanması çalışmalannı bızlandırdı. Bu çerçevede iki yıl
içinde yalnızea Diyarbakır'da 1.350 Hizbullahçı yaka-
ianarak gözaltma ahndı. Bu kişilerden 1.145*i Diyar-
balur Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne çıkanlırken,
333'ü ise örgüt üyesi olmak iddiasıyla tutuklandı. Di-
yarbakır DGM'de operasyonlarla bağlanolı olarak
200'e yakm Hizbullah davası açıkh. Bölgede işlenen
yaklaşık 3 bin kadar faili meçhul cinayetin bin kada-
nndan Hizbullah'ın sorumlu tutulduğu ıfade ediliyoc