Katalog

20 EYLÜL 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER 'Osmanlı'da inşaat staııclarclı vardı 9 Tarihçi Cezmi Yurtsever, kaçak su kullandığı belirlenen Mimar Sinan'a ceza verildiğini söyledi • Tarihçi Cezmi Yurtsever, Istanbul'da 1509 ve 1556 yıllannda yaşanan depremlerin ardından Osmanlı yönetiminin deprem araştırmalan merkezi kurmaya karar verdiğini açıkladı. Yurtsever, 1575 yılında kurulan merkezin ardından bilim adamlannın uzay, yerkabuğu ve mimari konularda çalışmalan yoğunlaştırdıklannı belirtti. ADANA (AA) - Tarihçi-araştırmacı ya- zar Cezmi Yurtsever, Osmanlılann, dep- rem sonrasında araştırma merkezi kurdur- duğunu ve dayaruklı yapılann yapılması amacıyla padişahlann fermanlarla ehil ol- mayan mımar ve ustalann çalıştınlmasını yasakladığını. inşaat katkı maddelerinde standartlargeliştırildığinı bildirdı. Yurtse- ver. kaçak su kullandığı belirlenen Mimar Sinan'ın da bu dönemde cezalandmldığı- nın belırlendığıni söyledi. Yurtsever. düzenledıği basın toplantı- sında. Istanbul"da 1509 ve 1556 yıllannda büyük yıkımlar getiren depremler meyda- na geldığinı. bınlerce insanın öldüğünü ife- de ederek "İstanbul depremleri sonrasm- da Osmaıüı yönetimi 1575 yılında deprem araştırmalan merkezi kurmaya karar ver- miş \e bilim adamlan uzay, yerkabuğu ve mimari konularda çalışmalan voğunlaşor- ımşur" dedi Deprem bölgesindeki Osmanlı dönemi- ne ait bazı eserlerin önemlı hasar görme- mesınde yapılan bu çahşmalann önemli yen bulunduğunu ifade eden Yurtse\er şöyle dev am ettı: "Depretnler sonrasında ehil olmayan mimar ve ustalann çaaşünl- ması padişah fermanıyla vasaklanmışör. Aynca şiddetli depremlere dayaruklı yapt- lar için inşaat katkı malzeraeİerinin stan- dardı da belirlenmiştir. Böylelikle Mimar Sinan'ın eseıieri diiny anın depreme en da- yanıklı anıtsal binalan olarak yapılnuşür." Yurtsever, a>Tica, Osmanlı arşıvinde Pa- dişah III. Murat'ın onayıyla 9 Eylül 1577 tarüıinde çıkanlan fermanla su yollan yö- neticisinin şehir denetımlerine yoğunluk kazandırdıklarmı ve Mimar Sinan'ın Sü- leymaniye Camii yanmda bulunan evine, su kemerine iri bir çeşme başı taktınp faz- ladan su aldığmın belirlendiğini bildirdi Yurtsever, bunun üzerine Mimar Sinan'ın cezalandınlmasına karar verildiğini ve çeşme başlannın söktürüldüğünü belirtti. Yurtsever şöyle devam etti: "Kaçak su aldığı ve kanuna aykın ola- rak yapı tadilaü yapoğı gerekçesiyle hak- kuıda soruşturma açılan Mimar Sinan, bu tarihten 9 yıl sonra padişaha sunduğu di- lekçede affedilmesini istemiştir. Aynca, ce- zasını afTertirebilmek için Kiğıthane dere- sinden gelen suya ilave olarak Kemerbur- gazvadisine kendi çağma göredünyanın en büyük su barajı kabul edilen Moğlau su kemerini yapünruştır. Bunun üzerine de padişahca arTedilmistir." Açıklamalar çelişiyor Bağcılar'da cinayet bilmecesiİstanbul Haber Servisi - Bağcılar'daki bir lekstil atölyesinın 2 gece bekçısı, elleri ve ayaklan ıple bağlandıktan sonra başlanna sert bır cısımle vurularak öldürüldü. Olay yerinde incelemelerde bulunan İstanbul Emnıyet Müdürü Hasan Özdemir. olayın "Adi bir hırstdık" olabileceği yönünde açıklama yaparken terörle mücadeleden sorumlu İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Atilla Çınar'ın da olay yenne gelerek incelemelerde bulunması dıkkat çekti. Güneşlı Hürriyet Mahallesi Cumhuriyet Caddesi Kuyu Sokak'takı Abdullah Dinç lş Merkezi'nın 3. katında faaliyet gösteren Metin, Çetin ve Hikmet Toprak'a ait Toprak Tekstil'e dün öğle saatlerinde gelen işçiler, burada gece bekçiliğı yapan Hacı İlhanlı ve Mustafa Demir'i ölü buldular. Olay yerine gelen polis ekiplen. İlhanlı ve Demir'in. elleri ve ayaklan ıple bağlandıktan sonra başlanna sert bır cisimfe vurularak öldürüldüğünü tespit ettîler. İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir ile terörle mücadeleden sorumlu İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Atilla Çınar da olay yerine gelerek incelemelerde bulundu. Olay yerinden aynhrken gazetecılerin sorulannı cevaplandıran Özdemir, 2 kişinin elleri ve ayaklan bağlanarak öldürülmüş olduğunu, şirkette bulunan dikış makinelennden bazılannın da sökülmüş olduğunu gördüklerini bildırdı. Öldürülen kişilerin şirkette bekçılik yaptıklannı ve bir demir parçasına bağh bulunduklannı ıfade eden Özdemır. bu kişilerin Adıyaman'ın Gerger ilçesi nüfusuna kayıtlı olduklannı ıfade etti. Şu anki bilgilerle, olayın adi bir hırsızlık olduğunu düşündüklerini anlatan Özdemir, olaya ilişkin delilleri topladıklannı ve bu kişilerin nasıl öldürüldükleri konusunun. savcmın incelemesinden sonra belirlenebileceğinı kaydetti. . , Eğitim-Sen Depremzede çocuklara eğıtım İstanbul Haber Servisi - Eğitim-Sen Genel Merkezi, deprem bölgesindeki çocuklann rehabilitasyonu için 200 gönüllü öğretmenin yer alacağı bir eğitim programı hazırladı. Eğjtim-Sen, "Depremin Çocuklar Czerindeki Ohımsuz Etkilerini Hafiflerme Eğitim Projesi" adı verilen projeyle okullann kapatılmasının depremzede çocuklann eğitimi açısından oluşturduğu boşluğu gidermeyi amaçlıyor Eğitim-Sen'in başlatacağı proje için hazırlanan malzemeler bölgeye gönderilirken yaratıcı drama kursu almış öğretmenlerin de projede görev almalan sağlanacak. Proje kapsamında çocuklara deprem ve sonrasında yaşananlan açıkça anlatmanın yanı sıra, duygulannı ifade etme, yaşamın anlamını kavTatma, çaresizlilderinin giderilmesinde işbölümüne aktif katılımlannın sağlanması ve grup etkinliklenne katılımlannın gerçekleştirilmesi yönünde eğitim verilecek. Eğıtim programı kapsmında, çocuklann oyun. müzik, resim, drama çalışmalanna aktif katıhmlanyla yaşamlannın normale döndürülmesi sağlanacak. Eğitim-Sen Genel Başkanı KemalBal, hazırladıldan projeyle Marmara Bölgesı'nde yaşanan deprem felaketinin çocuklar üzerinde yarattığı olumsuz etkinın giderilmesimn amaçlandığını belırterek projelerine Milli Eğitim Bakanlığı'nın sahıp çıkması gerektiğini kaydetti. Bal, bölgede eğıtime ara venlmesiyle oluşan boşluğun gıdenlmesınde hazırladıklan projenın yararlı oiacağını ıfade ettı. RuhiSu türkülerle anıldı "Türkü sövlemek benim için bir aşk halidir. En güzel aşklanmı türkü söyierken yaşadım. Ne onlar beni aldatü ne de ben onlan. Türkü söytedikçe yeşeriyor. çiçekleniyoruırr diyen Ruhi Su. ölümünün 14. yılında türküler ve ciceklerie anüdı. Zinciriikuyu Mezarhğı'ndaki kabri başuıda yapılan anma toplanüsına, Ozgürlük ve DayanışmaPartisi (ÖDP) Genel Başkanı L fuk L ras. 68'Uler Birliği Vakfi Başkanı Haşmet Atahan. Türkiye Jşçi Partisi (TİP) Genel Sekreteri Nihat Sargın, öldürülen eski DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in eşi Sebahat Türkler. şair Yaşar Miraç, halk müziği sanatçısı Ali Ekber Eren ve çok sayıda seveni katakh. Ruhi Su'nun mezaruu kurşunlayan zihniyeti kınadığmı ifade eden Ufuk Uras, "Ruhi Su'nun çizdiği değerleri mutlaka genç kuşaklara aktarmak zorundayız*' diye konuştu. ' Anma toplantısı, Öcal Öcalan şefliğinde. Ruhi Su Dostlar Korosu'nun söylediği türkülerle devam etti. (Fotoğraf: KAAN SAGANAK) Ul Güvenlik güçleri, DBP'nin konferansının iptalinin kınanmasını engelledi Basuı açıklaınasuıa 25 gözaltı İstanbul Haber Servisi - Demokrasi ve Banş Partısı (DBP) istanbul tl BaşkanlığTnca düzenlenen "Kürt Sorunu-Çözümün Neresindeyiz" konulu konferansın İstanbul Valılıği'nce gerekçesiz olarak iptal edilmesı üzerine, bu durumu kınayan kurum ve kişilerce yapılmak ıstenen basın açıklaması da güvenlik güçlerince engellendı: aralannda DBP Genel Başkanı Yılmaz Çamlıbelın de bulunduğu 25 kişi gözaltına alındı. DBP Genel Başkanı Yılmaz Çamlıbel, Sosyalıst Iktıdar Partısı (SİP) MYK üyesı Yalçm Cerit, ÖDP MYK üyesı Erdoğan Tatlav. eski TİP milletvekili, yazar Tank Ziya Eldnci, eski İHD İstanbul Şube Başkanı Ercan Kanar ve Mazlum- Der Genel Başkanı Yılmaz Ensarioğlu'nun konuşmacı olarak katılacaklan "Kürt Sorunu-Çözümün Neresindeyiz" konulu konferansın istanbul Valıliği'nce gerekçesiz olarak iptal edilmesi üzerine, adı geçen parti ve sivil toplum örgütlennın, durumu kınamak amacıyla yapmak istedikleri basın açıklaması da güvenlik güçlerince engellendi. Gerekçesiz iptali kınamak amacıyla saat 13.00'te Tank Zafer Tunaya Kültür Merkezi önünde toplanan gruba müdahale eden polıs. katılımcılardan Çamlıbel ve Cerit, DBP Genel Başkan Yardımcısı Yavuz Koçoğlu, DBP Genel Başkan Yardımcısı Nevin Ü, DBP tstanbul 11 Başkanı Mustafa Aytaç ve partınin dığer yönetıcilerinin de aralannda bulunduğu 25 kişiyi gözaltına aldı. Polis, dağıtılmak istenen basm açıklamasımn gazetecilere iletilmesini engelledi. DBP İstanbul tl Örgütü'nce yapılan açıklamada İstanbul Val'iliği'nin 17.09.1999 tarih ve 169658 sayılı yazısı ile - konferansın hiçbir neden gösterilmeden yasaklandığı anımsatılarak "Kürt sorunu, Türk ve Kürtlerin ortak sorunu haline gelmiştir. Bu yüzden ancak ild tarafin özgür iradesiyle çözülebilir. Yabancılann bile rahatça tartısrjgı ve Türk hükümetlerine önerilerde bulunduğu güniimüzde, sorunun gercek sahiplerinin konuşmasnun engellenmesi. özgür düşünce, demokrasi ve insan haklannm gasp edilmesi anlamına gelir" denıldi. StP Genel Yönetım Kurulu da valıliğin uygulamasımn ke>fi olduğunu ve gözaltına alınanlann nereye götürüldüğünün gızlendiğini belırterek durumu protesto etti. Dünyaca ünlü bilim adamlan, yüzey sulannın kirliliğinin incelenmesi için devrede K. Çekmece Gölü için geç değilİstanbul Haber Servisi - Kü- çükçekmece Gölü'nde kimya- sal zehirlenmenin olmadığı, an- cak gölün ekolojik dengesınin kanalizasyon sulanyla hızla bo- zuldugu belirtildi. Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'nce (ÇNA- EM) 1995 yılından bugüne dek yürütülen "Küçükçekmece Gö- lü ve Yöresinin Risk Yönetimi" projesi kapsamında çalışan ve yüzey sulannın kalıte yönetimi konusunda dünyanın önde ge- len uzmanlan arasında yer alan Dr. PeterLiterathy. tatlı subiyo- loglan Bela Csanyi ve Peter Ju- hasz. gölde ölçüm ve değerlen- dinne yaptılar. Araştırmarun iki gün daha sü- receğini belırten projenin tek- mk koordınatörü Gül Göktepe. dünyanın sayılı "lagün" gölle- nnden biri oîan Küçükçekmece Gölü'nün 30 yıl öncesine dek balık tutulan. havyarlanyla ün- lü, yüzülebilen temiz bir yapıya sahip olduğunu anımsatarak "Tarihi köprüsü. kanalı. mağa- raları. kaplumbağalan, mini kuş cenneti, İstanbul'da nesli tü- kenmeye yüz tutan bitki toplulu- ğu ve göl kenanna kurulan Av- rupa'nın en çağdaş kürek tesis- lerhle bu göl İstanbul için çok önemli bir doğal varüktır" dedi. Uzmanlardan destek Göktepe. Bırleşmış Milletler (BM) nezdınde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UA- EA) teknık yardım de,steğini ka- zanan projenın. kirlilik kontro- lü için edinilen hassas cihazla- nn yanı sıra, yurtdışına gönde- rilen araştırmacılann eğıtimı ve proje ekiplenyle birlikte çalışan uzman ziyaretleriyle de destek- lendiğini belirtti. Göktepe, çar- pık kentleşme sonucu, içınde aşın derecede organik madde bulunan dere ve deterjanlı ka- nalizasyon sulannın kontrolsüz biçimde göle verilmesiyle, tek hücreli su yosunlannın üreyip göldeki oksijeni tükettiğıni, su kalitesini düşürdüğünü söyledi. 'Kendini yeniler' Göktepe. "Ancak inceiemele- rimiz gösterhor ki bir şeyler ya- pabilmek için henüz çok geç de- ğil. Göl, vakit geçirilmeden ön- lem atmdıgı takdirde kendiniye- nileyebilecek dunımda" diye konuştu. Nüldeer Araştırma Merkezi, Asken Birlık, Sazlıdere ve 10 Veteriner Fakültesi'nin bulun- duğu yerlerde gölde hayat belir- tileri olduğunu vurgulayan Gök- tepe şöyle konuştu: "Özellikle Avcılar'daki Gü- müşpala ve Farih mahallelerin- de göl suyunun bakteriy al açı- dan çok kirli olması nedeniyk gölün rengi kırmm. Derelerden geldigi belirlenen kirlilik kay- naklannın azaltılması yönünde gerekli girişimter yapılacak." Dr Literathy de gölde yaptı- ğı incelemede, bulduğu salyan- gozlann çok güzel bir tip oldu- ğunu, Batı Avrupa'da da sık gö- rüldüğünü ifade ederek "Gölün denizle olan bağlanüsı nedeniy- le bazı deniz canlılan da görüyo- ruz. Bu. toksit açıdan çok önem- li bir somıç; gölde zchirlcnme oi- madığını gösteriyor. Ancak la- ğundan kaynaklanan kirlilik o- ranı çok yüksek" diye konuştu. Sorunlara cözüm arayışı Aydmkmlan demokradkieşme girişimi İstanbul Haber Servisi - Bır grup aydın. toplum- dakı her sorun hakkında karşılıklı konuşma, hoşgö- rü. önyargılann azaltılması. kültürler arası ahşveriş ve etkileşimın arttınlması için çabalann geliştinlme- si ve gınşımlertn başlaması karan aldılar. İstanbul'da aralannda Adalet Ağaoğhı. Can Dün- dar, Ercan Karakaş. Aydın Engin. L fuk Uras, Ahmet Türk, Abdülmelik Fırat MuratBoziak. Altan Tan ve Sam Sakık gibi farklı görüşlerden isimlerin bir ara- ya geldiğı bır toplantı düzenlendı. Toplantiya katılan- lar, Türkıye'de hıçbır bıreyin. bazı kimlıklere ıkinci smıf yurttaş muamelesi yapıldığı izletümı ve endişe- si taşımaması gerektiğini belirterek farklılıklann red- dedilmediği bir siyasal. sosyal ve kültürel yaşam or- tamı yaratılması konusunda hemfikir olduklannı açıkladüar. Toplantı sonrası yapılan açıklamada. Tür- kıye'nin demokratikleşmesi içm başta anayasa ve Si- yasi Partiler Yasast olmak üzere ılgılı tüm yasalarda gerekli değişıkliklenn yapılması istendi ve şu talep- lerdile getirildı: • Sorunlara şiddet dıştnda çözüm bulabilmek için özellikle düşünce \ e örgütlenme ozgürlüğünün kısıt- lamasız ve herkes için eşit şekilde tanınması... • Siyasal ve kültürel haklarla, kendini geliştirme hakkının toplumun tümü için eksiksiz ve eşit olarak kullanılabilmesi çerçevesinde, Lozan Antlaşması'na uygun olarak Türkiye 'de yaşayan tüm unsurlann ken- di dillerini öğrenmeleri ve bu dılde yazılı. sesli ve göt- sel yayın olanaklannı kullanmalan... • Kamu kaynaklanndan herkesin adil olarak ya- rarlanabılmesi. ekonomık ve sosyal olarak geri bırak- tınlmış olan Doğu ve Güneydofu Anadolu bölgele- rinın yaşam koşullarınm düzeltilmesi... • "De\lete karşı işleoen suctar"! da içine alan ge- nel bır afTın ilan edilmesi ve ölüm cezasının kaldınl- ması... „-! BeJa Csanyi ve PeterJuhasz,göldeölçüm vedeğerkndirmeyapûlar. ( U Ğ U R G Ü N Y C Z ) Devlet Bakanı Yalova 'TÜPRAŞ'tn açığı dışabmla kapatılacaky ANKARA (Cumhuriyet Börosu) - Devlet Bakanı Yüksel Yalova. dün düzenledıği basın toplantısında, Hazine Müsteşan Seiçuk Deminüp'in üretim kay^p- lanyla birlikte 1 milyar dolar olarak açıkladığı TUP- RAŞ-lzmit Rafınerisi'ndekı hasann 115 milyon do- lar, brüt 1999 yılı cıro kaybınm da 246.9 trilyon hra olduğunu bıldirdı. Yalova. Izmir ve Kırıkkale rafine- nlennin üretrminin arttınldığını, ancak ortaya çıkan 1.5 milyon tonluk petrol ürûnü eksıklığinm dışalrm- la karşılanacağını. Izmıt Rafinerisi'nin de yeni yıldan önce günlük 19 bın 500 metreküplük kapasiteyîe üre-' time açılacağını kaydetti. Devlet Bakanı Yalova, özelleştirmelerden sağla- nacak gelirleri hıçmeraketmediğini. sonuçtaÖtB'nin değer tespit rakamlannı kuşkuya yer vermeyecek ve, gerçek değeri ortaya koyacak şekilde belirleme ka- rarhlığında olduğunu belirttı. Bu yıl için beklenen 4 milyar dolarhk özelleştirme hedefınde değişiklik ol- madığını kaydeden Yolava, kendı hedefinin 5 yılda 50 milyar dolarhk özelleştirme otduğunu behrtırken "haynİandığı noktayı", Turgut Ozal dönemınde dün- ya özelleştirme lıterarurüne imza atan Türkiye'nin. 15 yılın sonunda özelleştirmeyi kabul eden ülkeler ara- sında sonuncu ülke olması şeklinde açıkladı. Özelleştirme tdaresi Başkanhğı'mn önceki gün Ankara ve Güven Sigorta ihalelenni başlattığını, önü- müzdeki günlerde de 4 ORÜS (Orman Üriinleri Sa- nayıı), TURBAN ve ETA kuruluşlannın ihaleye çı- kanlacağını bildiren Yalovanın verdiği bilgiye göre, ckim-kasım-aralık döneminde Taksan, Tümosan. Asil Çelik ve Türkiye Zırai Donatım Kurumu'nun ba- zı bölümleri. Sümer Holding'e ait 5 kuruluş, EBK' nin 7 işletmesi ihaleye çıkacak. Yalova. depremden hemen sonra yaptığı özelleştir- me programında aksama olmayacağı, tersıne hızlan- ma olacağı açıklamasımn biraz duygusal bir yakla- şım şeklinde değerlendınldiğını, ancak kendisimn 3 Eylül'de Londra'da yapılan toplantıda. uluslararası kuruluşlarda Türkiye'ye karşı en küçük bir güvensiz- lik görmediğini söyledi. Yalova. TÜPRAŞ'm yalnızca teknık donannnmın 3 milyar dolardan fazla olduğunu. özelleştınrK değe- rinin belirlenmesı için arsa payı gibı pek çok aeğerin de içine dahil edilmesi gerektiğini kaydetti. ABD Atina Buyükelcisi Burns 'Türk-Yunan diyaloğıı içinyardıma hazınz' ATtNA(AA)-ABD'nin Atina Büyükelçisi Nîcho- iasBurns, ülkesinin Türkiye ile Yunanistan arasmda- ki oiumlu gelişmeleri desteklediğini ve iki ülke ara- smdasürdürülen dıyaloğun özlükonulara varabilme- si için yardıma hazır olduklannı söyledi. Bums. Atina'da yayımlanan Kathimerini gazete- sindeki demecinde, Türkiye ve Yunanistan'da mey- • dana gelen deprem felaketlerinın ardından iki ülke halkîanrun ortaya koyduğu tavnn cesaret verici oldu- ğunu belirtti. Washington'ın, Türkiye ile Yunanistan arasında dıplomatik heyetler aracılığıyla sürdürülen ikili gö- . rüşmeleri olmnlu karşıladığını ve istenildiği takdir- de yardıma hazır olduklannı belırten Burns, "Ancak burada önemli olan. iki ülke ne yapıyorsa, kendiliğin- den yapıyor. Bu da samimi bir banş >e doğal ilişkikr • açuuKİaııeniviyöntemdir'' diye konuştu. ABD Dışişleri Bakanı Madeleine .Albright'm, ge- lecek hafta içinde bışişlen Bakanı İsmail Cem ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ile ya- pacağı görüşmelerde Kıbns sorununun da ele alına- cağını belirten Burns, "Diplomatlar hiçbirzaman ge- ri adım atmazlar. Biz de Kıbns'ta banşın sağlanabil- mesi için mümkün olan her şeyi yapmaya karartıyız" dedi. Burns, Türkiye'nin AB ılışkılenne de değindı- - ği demecinde. ABD'nin uzun bir süreden beri, Tür- kiye'yi AB üyeliğine götürecek bir ilişki oluşturul- masını desteklediğini kaydetti. Yunanistan ile AB'den. Türkiye'ye aday ülke sta- tüsü verilmesıni istedıklerinı ifade eden Bums. "ABD ve AB'nin. Türkiye De tamamen sağhklı ve dogai iliş- kikr içinde ohnasının hepimizin yaranna olacağına i- namyoruz" diye konuştu.