Katalog

17EYLUL1999CUMA CUMHURİYET SAYFA EJMY.\JIS O J V L I / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 Eximbank kredisi • ANKARA (ANKA)- Türk Eximbank, yurtdışı ve yurtiçi fınansal piyasalardan, ihracatın finansmanında kullanılmak üzere 33 bankanın katılımıyla 110 milyon dolarlık euro-sendikasyon kredisi sağladı. Krediyi ABN Amro Bank. Credit Lyonnais, Citibank, The Sanwa Bank, The Dai-Ichi Kangyo Bank ile West Deutsche Landesbank Girozentrale'nin düzenlediğı, kredi faizinin liborartı 1.4 olduğu bildirildi. Yabancıların hisse senedi portföyü • ANKARA (ANKA)- Türkiye'de hisse senedi alım satımı yapan yabancı yatınmcıların hisse senedi portfoylerinin toplam değeri temmuz ayı sonunda 6.6 milyar dolan aştı. İMKB verilerine göre, ekonomideki tüm olumsuzluklara rağmen tMKB hisse senedi piyasasında net alıcı durumunda bulunan yabancı yatınmcılann hisse senedi portfoylerinin toplam değeri temmuz ayında bir önceki aya göre 1 milyar 48 milyon dolarhk bir artış kaydederek 5 milyar 555 milyon dolardan 6 milyar 603 milyon dolara yükseldi. Ekmekte sözlii savunmaya çagrı • Ekonomi Servisi - lstanbul ekmek piyasasında rekabetin çığnendiğine karar vererek soruşturma başlatan Rekabet Kurulu, taraflara sözlü savunma yapmalan için çağnda bulundu. Kurul tarafindan geçen yıl başlatılan ve lstanbul ili ekmek piyasasında Rekabet Yasası'nın ihlaline ilişkin olarak açılan soruşturma kapsamında, hakkında soruşturma yürütülen kooperatiflerin bir kısmımn talebi üzenne 13 Ekim'de söriü savunma toplantıo .• pâpılmasma karar veriidi: Yatırımlarda gepileme • ANKARA (ANKA)- Imalat sanayii, enerji ve madencilik sektörü yatınmlannda yılın ılk sekiz ayında daralma yaşandı. Buna karşılık hizmetler sektörü yatınmlan artış seyrini korudu. Hazine'nin verilerine göre, ocak- ağustos döneminde verilen teşvik belgeleri kapsamında toplam sabit yatınm tutan geçen yılın eş dönemine göre yüzde 20.6'hk artışla 3 katrilyon 286.9 trilyon liraya ulaştı. Teşvik belgesine bağlanan imalat sanayii yatınmlannda sabit yatınm tutan yüzde 2.8'lik düşüşle 1 katrilyon 350.7 trilyon liraya gerilerken, hizmetler sektörü yatınmlannda bu tutar yüzde 56'lık artışla 1 katrilyon 714.5 trilyon liraya yükseldi. Eczacıbaşı İrlanda'da • DUBLİN(AA)- Eczacıbaşı Holding ve Qualceram ortakhğıyla, Irlanda'nın Arklow bölgesinde kunılan "Vitra Ireland"ın üretim tesisi, Irlanda Başbakan Yardımcısı Mary Harney tarafından hizmete açıldı. trlanda hükümeti tesise 1.8 milyon Irlanda Sterlini teşvik ile katkıda bulundu. Arklow'un geçmişten günümüze seramik endüstrisinde önemli yer tuttuğu, bölgenin istihdam ve yatınm açısında öncelikli ölduğu bildirildi. Radar ihalesi • ANKARA (AA) - Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu. Boğazlar'dan güvenli geçiş için kurulacak radar sistemi ihalesinde Denizcilik Müsteşarlığı'mn değerlendirmeyi bitirdiğini belirterek sonucu Başbakan'a sunduğunu söyledi. Mirzaoğlu, komitenin teknik değerlendirmeyi yaparak 5 firmanın katılmasını kararlaştırdığını. bu fırmalardan birinin teknik şartnameye uymaması nedeniyle elendiğinı kaydederek geriye kalan 4 firmanın değerlendirmeye alındığını anlattı. Deprem kredisinin nasıl kullanılacağı, İcra Kurulu'ndan geçecek niyet mektubuyla belirlenecek IMF'den 500 mîlyon dolarANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Ulus- Iararası Para Fonu (IMF) heyeti, Türkiye'ye deprem nedeniyle venlecek acil yardım kre- disinin 330 milyon dolardan 500 milyon do- lara çıkanlmasını icra kuruluna önerecek. Bu paranın nerelerde ve nasıl kullanılacağı ko- nusunda IMF'nin belırleyici olacağı kaygı- smakarşı Hazine Müsteşan SelçukDemiralp. bu paranın deprem için kullanılması konu- sunda hukuki açıdan sorun olmadığını, söz konusu kaynağı Hazine olarak depremle il- gili harcamalara ayıracaklannı bildirdi. IMF ve Dünya Bankası'nın deprem nedeniyle iç borçlanma yoluna başvurulmaksızın ek ge- lir getirici düzenlemeler istemesi KDV oran- lannın arttınlmasını gündeme getirirken Ma- liye Bakanı Sümer OraL KDV oranlannda artışın söz konusu olmadığını bildirdi. IMF heyetimn, Türkiye 'de 10 gündür sür- dürdüğü deprem incelemeleri bugün sona eri- yor. Hazine Müsteşan Selçuk Demiralp, IMF Türkiye Masası Şefi CartoCottarefli ile düzenlediğı basın toplantısında, fonun dep- rem nedeniyle yapacağı yardım tutannı Tür- kiye'nın kotasının yüzde 25'ine denk gelen 330milyondolardan kotasının yüzde 37.5'ine kadar artırarak 500 milyon dolara çıkardı- ğını açıkladı. Demiralp, IMF'den alınacak acil yardım kredisi için Türk hükümetinin fona gönde- receği istek mektup taslağı üzerinde uzlaş- maya vanldığını, bu taslakta Devlet Planla- ma Teşkilatı ile Dünya Bankasrnın deprem- le ilgili açıkladığı venlerin dikkate alındığı- nı bildirdi. IMF'den gelecek yardımın, icra kurulun- dan geçtikten sonra ekim ayında sonuçlana- cağını, mektubun da 16 Ekim 1999 tarihin- de kamuoyuna açıklanabileceğini bildirdi. IMF'den gelen yardımlann genellikle öde- leme yapması gerekip gerekmediği sorusu üzerine. "Hukuki mevzuat açısından bu pa- ranın depremle ilgili kullamlmasına engel yok. Şu anda alınan karar çıkan tahribaüa- nn bir an öncegiderilmesi. Hazineolarak bu kaynağı depremleUgib harcamalaratahss ede- ceğiz. Gayet şeffaf şeldlde kamuoyuna bilgi • IMF Türkiye Masası Şefi Cottarelli, söz konusu yardımla deprem sonrası makro ekonomik politikalann dengeye oturtulmasının amaçlandığını belirtirken bu paranın Türk hükümetinin uygun gördüğü yerlerde kullanılacağını kaydetti. meler dengesinin olumsuzluğunun gideril- mesi için kullanıldığını belirten Demiralp, "Ancak ûlkemizin dö>1z rezervlerinin şu an- da çok iyi durumda olması nedeniyle söz ko- nusu imkân münhasıran depreminekonomi- miz üzerinde yol açnğı zararlan karşılamak için kullanılacakür" dedi. Demiralp, bu kaynağın deprem için kul- lanılmasında Türkiye'nin hukuki bir düzen- vereeegiz. Bu kaynak depremin ekonomide yolacöğı zararlar için kullanılacak'' diye ko- nuştu. Demiralp, bir ay gibi kısa bir sürede 3 milyar dolann üzerinde kaynak sağlanma- sını yabancı ülkelerin ve uluslararası kuru- luşlann Türkiye'ye ve ekonomisine olan gü- venlerinin göstergesi olarak niteledı. Demi- ralp, IMF'yle görüşmelerinde temmuz, ağus- tos ve eylül ayı bütçe-ekonomik performan- sın da değerlendirildiğini ve hedeflerde sap- ma ohnadığının görüldüğünü söyledi. IMF Türkiye Masası Şefi Cottarelli, söz konusu yardımla deprem sonrası makro eko- nomik politikalartn dengeye oturtulmasının amaçlandığını belirtirken bu paranın Türk hükümetinin uygun gördüğü yerlerde kulla- nılacağını kaydetti. Cottarelli, bu yardımın verilmesinde Tür- kiye'nin makroekonomik performansının ve yapısal reformlarla ilgili çabalannın dik- kate alındığını, miktann belirlenmesinde deprem zararlan yanında Türkiye 'nin uygu- ladığı ekonomi politikalarmın da etkili ol- duğunu vurguladı. Türkiye'nin IMF ile stand- by imzalaması gerekip gerekmediği sorusu üzerine, Türkiye'nin stand-by'la sağlanacak paraya çok fazla gereksinimi olmadığını an- latan Cottarelli, uygulanan politikalann da kredi desteği sağlamak için değil, Türki- ye'nin son 20 yıldır basının belası olan enf- lasyonu düşürmek ve faizleri indirmek için gerekli olduğunu anlattı. IMF'nın bu çerçevede Türkiye'nin uygu- layacağı ekonomik politikalan mali olarak desteklemeye hazır olduğunu, ancak bura- da önemli olanın IMF'nin kredi verip ver- memesi olduğunu ileri süren Cottarelli, ya- kın izleme anlasmasıyla 2000 yılı için yüz- de 25.2001 için yüzde 10 olarak öngörülen enflasyon hedeflerinde deprem nedeniyle değişiklik gerekmediğini savundu. Dışyardımlar3 milyar dolan aşacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye'ye deprem nedeniyle dışandan sağlanacak yardımlar Hazine Müsteşan Selçuk Demiralp'in açıklaması- na göre 3 milyar 537 milyon dolara ulaştı. Ancak 458 bin liralık kur üzerinden 1 katrilyon 619 tril- yon Iira olan dış yardım tutan, Türiaye'nin 1999 büt- çe büyüklüğünün yüzde 5.5'i civannda bulunuyor. Selçuk Demiralp'in açıklamasına göre deprem ne- deniyle dışandan gelecek 3 milyar 537 milyon do- larlık kaynak tutarlan şöyle: • IMF: 500 milyon dolar acil yardım kredisi. IMF tcra Kurulu'ndan geçtikten sonra kesinleşecek. • Dünya Bankası: 1 milyar 50 milyon dolar. Dün- ya Bankası heyeti, gelecek hafta bu kaynağm nere- lerde kullanılacağını belirleyecek. • Avrupa Konseyi Sosyal Kalkınma Fonu (Av- rupa Iskan Fonu): 317 milyon dolar. ' • Islam Kalkınma Bankası: 300 milyon dolar • Avrupa Birliği: Avrupa Yatınm Bankası aracı- lığıyla 670 milyon dolar. • Japonya: Program kredisi 200 milyon dolar. • Körfez tşbirliği Konseyi ülkeleri (Kuveyt-Bir- leşik Arap Emirlikleri kaynaklan): Düşük faizli ve uzun vadeli imkân olarak 500 milyon dolar. Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı'nın tek çatı altında toplanması dışında 5 yasa taslağı daha hazırlanıyor Yasa çok, emekçiye bir şey yok • SSK'nin siyasilerin 'arpalığı' olmaktan çıkanlması, iş güvencesi getirilmesi, emekli kuyruklannın sona ermesi, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi şeklinde düzenlemeleri içermeyen Sosyal Güvenlik Yasası'nın ardından 6 yasa taslağı daha hazırlanıyor. HAZALATEŞÇAKIR Çalışanı büyük risklerle karşı karşıya bıra- kan ve depremin şoku atlatılmadan Meclis'ten geçirilen Sosyal Güvenlik Yasası'nın ardından Bağ-Kur, SSK ye,Emekli Saadjğj.'.nm "Sosyal GûvennkKüruniu* adıyla tek çatf altmda top- lanması ve Bıreysel Emeklılik Fonu oluşturul- masına ilişkin yasa taslaklannın hazırlıklan baş- ladı. Eskı SSK Genel Müdürü Kemal Kıbçda- roğlu, üç kurumun farklı sigortalan bulunduğu- nu belirterek işsizlik. emeklilik, ölüm ve iş ka- zalan sigortalannın ayn ayn örgütlenmesinin gündeme geleceğini, ancak buna ilişkin bir mo- del olmadığını söyledi. Kılıçdaroğu, özel emek- liliğin zonınlu olamayacağını vurgulayarak "Enf- lasyon olduğu sürece,özelemeklilik işlemez" de- di. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan'ın SSK hastanelerinin aynlacağına yö- nelik açıklamalannı eleştiren Kılıçdaroğlu. "Bun- lann bir şekiDe devri anayasaya aykınlık oluştu- rur. Kişinin SSK'nin malını başka kuruma ve- remezsiniz, özel mülkiyetin devredilmezliği var" diye konuştu. Emekçi sınıfın protestolanna karşın Mec- lis'ten geçirilen Sosyal Güvenlik Yasası'nın ar- dından 6 yasa taslağı daha hazırlanıyor. Bu tas- laklar. sosyal güvenlik kurumlannın tek çatı al- tında toplanması, prime muhatap olmayan tüm faalıyetlerin Sosyal Hizmet ve Yardım Kurumu adıyla bir örgütlenme içerisine alınması, Genel Sağlık Sigortası, SSK'nin yeniden yapılandınl- ması, Bağ-Kur'da yeniden düzenleme yapılma- sı ve Bireysel Emeklilik Fonlan'nın oluşturul- ması başlıklannı taşıyor. Kılıçdaroğlu, üç kurumun farkh sigortalara sa- hip olduğunu belirterek. tek çatı alunda toplan- masmın somut dayanağı olmadığını söyledi. Kı- lıçdaroğlu, "Sigorta dallan itibanvla örgütkn- me>e giderseniz 3 kurumun ortadan kalkması lazım. Emeklilik sigortasu işsizliksigortası, iş ka- zalan. ölüm sigortasını bir başka kurum >apa- cak. Bunlar bir bakanlığa ya da özerk bir \ öne-, tiraebağlanabair. Henüzmoddortava pkmış de-' gfl"dedı. Özel emeklilik Özel emeklilik sigortasının Türkiye'de saglık- lı bir şekilde işleyemeyeceğini anlatan Kılıçda- roğlu. "Enflasyon olduğu sürece uygulanamaz. Bankalar çocuğunuza prim ödeyin bü> üşünce maaş alacak diye reklamlar veriyordu. Bunla- nn hiçbiri yaşamadL Uygulamanui başanh ola- bilmesi için sağükh bir altyaptsının olması la- znn" değerlendirmesini yaptı. Özel emekliliğin zorunluolamayacağını vur- gulayan Kılıçdaroğlu. "Hiçbirzamansosyalgü- venliğin omurgasını oluşruran kurumlardan emeklilik zorunhıluğu kakhrüamaz" dedı. SSK'nin hıçbır zaman ülke ekonomısınin "kamburu" olmadığını ifade eden Kılıçdaroğlu. "Tek şans- sızlığı kendi yasalannı çıkarmıyor. Pnlitiktercih- lerie kullanılmak istenmiştir. TBMM'nin Araş- urma Komisyonu raporlannda da bu kununla- nn sivasiler yüzünden bu denli yozlaştıklan an- lanlıyw. Kurumun idari ve mali açıdan özerk ot- ması lazun" değerlendirmesini yaptı.Kılıçda- roğlu, YaşarOkuyan'ın u Hastaneieriayıracağız'R şeklindeki açıklamasını daeleştirerek şöyle de- vam ettı: "Bakan ısrarla hastaneleri ayiracağız. dh'or. Mülkiyeti SSK'ye ait Bunlann bir şekille devri anayasaya aykınlık oluşturur. Dolayisıyla SSK'nin malını başka kurumaveremezsûıiz. Bu- na SSK Yönenm Kurulu karar verir.'' Çaiışanlann y^ptığı eylemler, Sosyal Güvenlik Yasası'nın TBMM'den geçzmesine engel olamadı. Açık iş sayısı azaldı İşsizlik sorunu aşüamtyor Ekonomi Servisi-Turkiye'de iş- siz sayısı 4-5 milyona ulaşırken, \ş ve Işçi Bulma Kunımu'na (ÜBK) temmuz ayında sadece 30 bin 384 kişi müracaat etti. Yeniden yapılan- ması öngörülen kuruma müracaat- larda, geçen yıla oranla yüzde 9.6 düşüş saptanırken, açık iş sayısın-' da da geçen yıla oranla yüzde 25.2 azalma oldu. İş ve Işçi Bulma Kurumu istatis- tiklerine göre, temmuz ayında baş- vuran 30 bin 384 kişiden 12 bin 695'inin işverene bildirildiği kay- dedildi. İş ve Işçi Bulma Kunı- mu'na 1999 Temmuz ayı sonu iti- banyla kayıth işgücü toplamı 627 bin 159 olarak belirlendi. Açık iş sayısının 14 bin 54 ol- duğu saptanırken, kayıth işsiz sa- yısı 455 bin 213'e ulaştı. Daha iyi şartlarda iş arayanlar 51 bin 369, emeklilerden iş isteyenlerin sayı- sı 513, yalnız belli bir işyerinde çalışmak isteyenlerin sayısı da 120 bin 64 olarak saptandı. Bu arada, kayıth işsizlerden 73 bin 989'unu kadınlar, 381 bin 224'ünü de erkek- ler oluşturdu. , j Rapora göre yoksulluğun giderilmesi için üretilen formüller başanh olmadı Dünya Bankası günah çıkardı VVASHINGTON (AA) - Dünya Bankası, küresel düzeyde yoksulluğu azaltmak ve yoksullann eğitim düzeyini yükseltmek için sürdürdüğü politikalannda özeleştiri yaparak bazı geçmiş polıtikalannm yanlış olduğunu bildirdi. Dünya Bankası tarafından her yıl yayımlanan Dünya Kalkınma Raporu'nda, Dünya Bankası'nın, geçmiş yanlışlanndan çok şey öğrendiği, yoksullukla savaş için daha fazla pragmatik yaklaşım göstermeye hazır olduğu belirtildi. Raporda, geleceğe yönelik iyimser yaklaşımına devam eden Dünya Bankası'nın geçmişte, yoksulluğun ortadan kaldınlması için sorunlann çözümünde "sihirti formüller" aradığı belirtildi. Bu rür "sihiıii formûlkr" arasında 1950 ve 60'lı yıllarda Dünya Bankası'nın desteğiyle dünyayı saran "baraj yapma hummasr örnek göstenldi. O dönemde, yoksulluğun çözümü ve kalkınma için sihirli formül kabul edilen barajlann, yararlannın yanı sıra topluluklann geleneksel topraklanndan kopanlmasına neden olduğu kültürel yıkımlar Rapordan çarpıcı itiraflar • Küresel düzeyde yoksulluğu azaltmak ve yoksullann eğitim düzeyini yükseltmek için sürdürülen politikalardan bazılan yanlıştı. • Dünya Bankasrnın desteğiyle sürdürülen 'baraj yapma humması' topluluklann geleneksel topraklanndan kopanlmasına, kültürel yıkımlara ve çevre tahribatına neden oldu. • Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) faaliyete geçtiği 50 yılı aşan süre içinde yoksulluk azalmak yerine arttı. ve çevre tahribatı gibi öngörülmeyen bir dizi olumsuzluğu da getirdiği kaydedildi. Dünya Bankası'nın, yatınm ve istihdamı arttırarak uzun dönemde yoksullann yaranna olacağı gerekçesiyle "zengin kesimin vergilerinin azaltibnası" yolunda gelişmekteki ülke hükümetlerine verdiği politik öğutlerinin de uygulamada istenen sonucu vermediği itiraf edildi. Dünya Bankası'nın, kardeş kuruluş Uluslararası Para Fonu (IMF) ile birlikte faaliyete geçtiği 50 yılı aşan süre içinde, geliştirilen birçok politikaya rağmen yoksulluğun, azalmak yerine giderek arttığı belirtildi. Dünya Bankası raporunda, dünyada günlük geliri 1 dolann (450 bin Iira) altında kalan insanlann sayısmm, 1987'de 1.2 milyardan bugün 1.5 milyara çıktığı belirtildi. Bu sayının 2015 yılında 1.9 milyara ulaşması bekleniyor. "Geçmişte yapılan yanhşhklaon gelecek için iyi bir ders oluşturdugu" belirtilen raporda, bu derslerin ışığmda yoksullukla mücadelede gelecekte daha başanh sonuçlar alınacağı vaadi yer aldı. Petrol üretimi Rezervler milyon vani ı gun müyarvartl Antma kapasitesi nvfyon v£rt I gün Total-Elf şirketleriııin evliliğiııin arka penceresi UGURHÜKÜM PARİS - Dünyadaki 'yeniden yapüan- ma'ya ya da 'yeni dünyadüzeni'ne karşı, Av- rupa ve daha da özel olarak Fransız serma- ye ve endüstrisini ayakta tutabümek gerek- çesiyle geçen 5 Temmuz'da Elf şirketinin Total'i satm alma operasyonu. düşünülenin aksine, tersinden gerçekleşmesiyle sonuç- landı. Birleşmenin iîk faturasını ise yine çahşanlar ödeyecek. Böylelikle bir süre önce birleşen Exxon- Mobil (USA), Royal-Dutsch-Shell (UK- Hol), BP-Amoco-Arco (UK-USA-G) grup- lannın ardmdan Total-Elf grubu dünyanın 4. büyük petrol. Fransa'nın da en büyük şirketi konumuna geçti. Chevron (USA) ve İexaco (USA) ise sırasıyla 5'incilik ve 6'ncüığı paylaşıyorlar. Fransa'nın 2. büyük şirketi France Tele- com. Hemen ardından da sigorta devi Axa geliyor. Dağıtım alanmdaki son resmi ra- kamlara göre, Total'in 3 bin 367'si Fransa'da 13 bin 509, Elf'in 2 bin 489'u Fransa da ol- mak üzere dünyada toplam 5 bin 58 benzin istasyonu mevcut. Total 1998 sonu itibany- la 71 bin 655 kişi istihdam ederken, Elf çe- şitli işletmelerinde 85 bin kişi çalıştınyor. Elf'in son bilançoya göre cirosu 32.3 mil- yar Euro (33 milyar dolar). Total'inki 34.9 milyar Euro (36 milyar dolar). Birleşmenin ilk faturasını dünyanın de- ğişik ülkelerinde çahşanlar ödeyecek. Fran- sa'nın payına düşen, 3 yılda 2 bin istihdam alanııun silinmesi. Amabaşkanın sözüne gö- re işten atılma olmayacak. Operasyon; er- ken emeklilik. gönüllü ve prirnli istifalarla gerçekleştirilecek.