Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
14EYLÜL1999SALI CUMHURİYET SAYFA
H ı J V U l 1 V/İTjJ. / ekonomi(Ş curnhuriyet.corn.tr 13
TÜSİAD
semineri
• Ekonomi Servisi - Türk
Sanayicıleri ve İşadamlan
Dem'eğfnce (TÜSİAD)
düzenlenen ve Türk mali
sisteminde yaşanan
sorunlann tartışıldığı
seminerde deprem korkusu
yaşandı. Konuşmalann
sürdüğû sırada meydana
gelen sarsıntıyla panik
yaşanan seminerde.
TÜSİAD Başkanı Erkut
Yücaoğlu, ekonomik
reformlann temelini
oluşturan yasal
düzenlemelerin
yapılmasından duydugu
memnuniyeti dile getirerek
"Ancak uygulamaya
konması da önemli.
Ekonomik yapı, alınan
önlemlerin yaşama
geçirilmesiyle değişecek"
dedi.
Balıkçıları da
deprem vurdu
• İZMİR (AA) - Marmara
Bölgesi'ndekı depremin,
balıkçılan da olumsuz
etkiledıği bıldinldi. lzmir
Balıkçı işadamlan Demeği
Başkanı Mehmet Akif
Olataş. balık fiyatlannda
geçen yıla oranla yüzde 50
diişüş olmasına karşın,
satışlann düştüğunü
vurguladı. Olataş. Izmir"de
avlanan balıklann daha çok
deprem bölgesinde yer alan
illerdeki yurttaşlar
tarafmdan tüketildiğini
kaydetti.
Hanp beton
zamlandı
• ANTALYA(AA)-
Antalya'daki hazir beton
üreticileri fiyatlanna yüzde
10 zam yaptı. Yapılan
zamlarla, hazır beton BS
18'infıyatı 10milyon-12
milyon lira arasmda
değişirken. hazır beton BS
20"nin de 12.5 milyon
liraya yükseltildiği
açıklandı.
Şarap
kalbe iyi geliyor
• CHICAGO(AA)-
Şarabın içınde kansere
karşı koruyucu maddelerin
bulunduğu belirtılirken,
tansiyon \e kolestrolü
düşürdüğü ve kalp
hastalıklan nskıni azalttığı,,.
öne sürülüyor. Fransa'da
1978-1983 yıllan arasında
36 bin 250 İcişi üzerinde
yapılan bir araştırmada.
aşırıya kaçmadan şarap
içenlerde kalp hastalıklan
riskinden ölümlerin,
içmeyenlere oranla yüzde
45 ile 49 daha az olduğu
belırtildı.
Enerji tasarrırf
yanşması
• ANKARA (AA) - Enerji
\eTabıi Kaynaklar
Bakanlığı, sanayicıleri
enerji tasarrufu
çalışmalannı teşvik etmek
amacıyla açılan proje
yanşmasına katılmaya
çağırdı. Katılımcılann,
Elektnk Işleri Etüt Idaresi
Ulusal Enerji Tasarrufiı
Merkezi'nden alınacak
proje değerlendirme
formunu 27 Ekim 1999'a
kadar merkeze iletmelerini
istedi. Ödül alan 5 şirketin
enerji yöneticileri 2000 yılı
Mart ayında Japonya'da
yapılacak ve tüm
masraflan Japon
hükümetince karşılanacak
üç ay süreli enerji yönetimi
kursuna gönderilecek.
Otomotiv desteği
• ANKARA (AA) -
Otomotiv Sanayii Demeği
(OSD) Genel Sekreteri
Ercan Tezer, depremin
otomotiv sektörüne de
ciddi oranlarda zarar
verdiğine dikkat çekerek.
hükümetin bölgede teşvik
tedbirleri uygulamasını
önerdı. Tezer, aracını
kaybedenlere yerli ürün
satın alma kaydıyla KDV
istisnası sağlanmasını ve
vergi borçlannm
affedilmesini istedi.
Kütlü pamuk
• ADANA(AA)-Adana
Ticaret Borsası (ATB)
Yönetım Kurulu Başkanı
Fethi Coşkuntuncel,
Çukurovada özel sektörün
205 bin liradan kütlü
pamuk almasmın mümkün
olmadığını söyledi.
Coşkuntuncel, "Çarkın
sağlıklı dönmesi için
malını özel sektöre satan
üreticılere 5 cent fazla prim
verilmelidir" diye konuştu.
Pamuk taban fiyatlannı
yüksek bulduklan yönünde
yayımlanan haberlerin
gerçekleri yansıtmadığını
belirten Coşkuntuncel,
daha bol ve kaliteli ürün
alınabilmesi için üreticinin
her açıdan desteklenmesi
gerektiğini vurguladı.
Çalışan kesim, Hazine'nin 2.5 katrilyon liralık birikimi fona aktarmasına tepkili
Tasamıflar özel emeldiliğeBAMJSALMAN
ANKARA-Cumhurbaşkanı SüJeyman
Demirerin kendisiyle çelişkiye düşerek
onayladığı sosyal güvenlik yasasının ar-
dından zorunlu tasarruflann nasıl tasfı-
ye edileceği üzerinde çalışmalar hızlan-
dınldı. Hazine'nin, 2.5 katrilyon liralık bi-
rikim bulunan zorunlu tasarruf birikim-
lerinı. oluşturulacak özel emeklilik fon-
lanna aktarma planı. çalışan kesimlerce
tepkiyle karşılandı. Zorunlu tasarruf fo-
nunun özel emeklilik fonlanna aktarıl-
ması planı, sosyal güvenlik yasasında
gündeme getirilen "SSK
çökertilecek, iirikinüer
özel emeklilik şirketJeri-
ne kuUandıruacak" eleş-
tirilerinin göstergesi ola-
rak degerlendirildi.
DtSK Genel Başkanı
Vahdetân Karabay. zo-
runlu tasarruflann özel
emeklilik fonlanna akta-
nlması planını. "Bunun
böyle olacagınu asıl kork-
tuğumuz şe\in özeiemek-
lilik olduğunu söylüyor-
duk. Sosyal güvenlik ku-
ruluşlannın lağ>ina doğ-
ru gküleceği endişeterimiz tekerteker gün-
deme geliyor" diye karşıladı. Karabay.
özel emeklilik fonlannın özendirileceği-
ni, medyanın da buna ön ayak olacagını
belirtirken. "Belli bir sermaye birimini
kapsa>acak fonlar oluşacak. Öndan son-
ra asıl kıyamet kopacak" dedi.
Karabay, TBMM açılana kadar diğerör-
güt yöneticileriyle görüşerek tepkilerini
ortaya koyacaklannı belirtirken. "par-
mak }-apısma" çok güvenen hükümetin.
toplumun karşı olduğu düzenlemeleri çı-
karmakta sakınca görmediğine dikkat
çekti. Karabay. tasarruf birikimlerinin
deprem bölgesinde yaşayanlara öncelik ta-
nınarak tasfıyesini istedi.
Karabay'ın bu önerisinin Erzincan dep-
reminden sonra uygulandığı öğrenildı.
Depremin ardından 28 Ağustos 1992 ta-
rihinde çıkanlan geçicı maddeyle, 13 Mart
1992 tarihinde Erzincan, Gümüşhane,
Tuncelı illerinde çahşanlann isterlerse bu
tarih itibanyla birikmiş olan kesinti, kat-
kı miktarlan ile nemalanmn tamamınm
1992 yıl sonuna kadar almalan hükme
bağlanmış.
Kamu Emekçileri Sendikalan Konfe-
DİSK Genel
Başkanı
Karabay:
'Asıl
kortuğumuz
özel emeklilik. Sosyal
güvenliğin lağvına
doğru gidiliyor'
derasyonu (KESK) Genel Başkanı Siya-
mi Erdem. zorunlu tasarruf birikimleri-
nin şimdiye kadar çok düşük faizle, son
2 yılda da 0 faizle nemalandınldığını.
enflasyonun altında değerlendinlerek rant
çevrelerine peşkeş çekildiğini söyledi.
Erdem, nakit olarak para bulunmayan fo-
nun öze! emeklilik fonlanna aktanlması-
nın şimdiye kadar mağdur edilen çahşan-
lann yeniden mağdur edılmesi. reel kay-
ba uğratılması anlamına geldiğini vurgu-
ladı.
Zorunlu tasarruf fonunu özel emekli-
lik fonlanna aktarma planını, hüküme-
tin. uluslararası tahkim, özelleştirme, sos-
yal güvenlik, ekonomik ve sosyal hayat-
la ilgili kararlanndaki emek karşıtı poli-
tikasının yeni bir göstergesi olarak de-
ğerlendiren Erdem. sosyal devlet, sosyal
politika anlayışlannın tasfiyesiıü isteyen
bir yaklaşım olduğuna dikkat çekti.
Orman Bakanı Nami Çağanın Çalış-
ma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olduğu dö-
nemde hazırlanan işsizlik sigortası yasa
taslağında ise, zorunlu tasarruf fonunun,
"Türk Tekkomünikasyon AŞ hissesi ve-
rilmesL Fon kapsamında geçen her tam yıl
KESK Cenel
Başkanı
Erdem:
Çalışanlar yine
mağdur edilecek
'Hükümetin emek
karşıtlığının yeni
göstergesi'
için ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna tabi
olarak geçen hizmet sürelerine 2 a}' elden-
mesi. Ziraat Bankası nezdinde 18,24 ve-
>a 30 aylık >adeli mevduat hesabı açünl-
masL 18,24 veya 30 aylık de\ let tahvilleri
verilmesi" olmak üzere 4 seçenek tanına-
rak tasfiyesi öngörülüyordu. 57. hükü-
met ise, işsizlik sigortasını oluştururken.
zorunlu tasarrufun nasıl tasfiye edilece-
ğini düzenlemedi. Hazine, Çağan'ın bu
önerisine de karşı çıkmıştı. Çahşanlann
da Telekom hisseleriyle tasfiyeyi kabul et-
memeleri üzerine Çağan döneminde 4 se-
çenekli formül hazırlanmıştı.
Ancak Hazine bu dönemde zorunlu ta-
sarruf fonunun, çalışanlara belirli bir plan
çerçevesinde ödenmesi, şu anda olduğu
gibi emekli olanlara ödemeleri yapılarak
fonun bitirilmesi ve fondaki birikimlerin
oluştunılacak özel emeklilik fonlanna ak-
tanlması olmak üzere 3 plan üzerinde ça-
hşıyor. Hazine'nin ilk planını gerçekleş-
tirmesi fondaki paranın "fiktiP (kâgıt üze-
rinde) olduğu açıklamalan göz önüne
alındığmda olası olarak görülmezken;
özel emeklilik fonlanna aktanmın ön pla-
na çıkanlması dikkat çekiyor.
Ancak, özel emekli-
lik fonlanna birikimle-
rin aktanlması, 3417 sa-
yılı "Çahşaıüann Tasar-
rufa Teşvik Edilmesi ve
Bu Tasarruflann Değer-
lendirilmesine Dair Ya-
sa"nın amaç maddesiy-
le ters düşüyor. Bu yasa-
da, birikimlerin öden-
mesiyle ilgili de şu hü-
kümler yer alıyor
u
Emeklilik veya ölüm
haiinde biriken kesinti-
ler kanuni mirasçılara
ödenir. En az 15yıl tasar-
nıfta bulunanlara isterlerse biriken ke-
sintikri deviet ve işveren katkılan, Bag-
Kur kapsamında olanlar bakımından ta-
sarruf tutartan ve devlet katkılan ile bun-
lann nemasmın toplamının 5'te 3'ü öde-
nir. (Yasanın cıkanldığı 1988 yüından bu
yana zorunlu tasarruf kesintisi yapüan ça-
hşanlannbu haktan yararianabflmeleri için
2003 yıhna gelinmesi gerekiyor.) En az 6
yıl tasarrufta bulunanlara istedikleri tak-
dirde yalnızca biriken tasarruf kesintile-
ri, Bağ-Kur kapsammda olanlar bakunm-
dan tasarruf tutaıian ödenir."
Sivil toplum kuruluşlan, WTO politikalarını protesto edecek
Yarııı eylem günüEkonomi Servisi - Dünya üzerinde bini aşkın ör-
güt, Dünya Ticaret Örgütü'nün (WTO) politika-
lannı ve kasım ayında yapılacak "Mfllenium Ro-
und" konferansını, yann tüm dünyada protesto
edecekler. Türkiye'den de MAI Karşıtı Çalışma
Grubu başta olmak üzere 41 sivil toplum kuru-
luşu, 21. yüzyılda küresel ticaretin yönünün be-
- ftrlenoceği WTO Bakanlar Konferansı'na kaı-,
şı 15 Eylül'ü "Ulusal Eyîeîn Giıhü'*' otarak ilan
ederek, "MiUenium Round'â hayır!" bildirisine
imza attı. Dünyada gelir uçurumunu da- ^ ^ _ ^ ^ _
ha da derinleştiren serbest ticaret polıti-
kalannı "tek yol" olarak dayatan
VVTO'nun gücünün geniş-
letilmesi çabalannın
eleştirildığı bildiri-
de. ABD'nin Seatt-
le kentinde yapıla-
cak bu konfe-
ransa karşı
kamuoyu-
nun uyanl-
ması gerek-
tiği ifade — ^ ^ - ^ ^
edildi. Bildiride. hükümet-
lerin mevcut WTO anlaş-
malannı gözden geçirme-
si gerektiğine dikkat çekı-
lirken. WTO'nun sistemi,
işleyişi. kural ve prosedür-
leri ile antıdemokratikbirör-
güt olduğu vurgulandı.
Dünya Ticaret Orgütü'nun ku-
rulması sırasında tüm dünya uluslan
ve halklan için daha iyi bir yaşam ve küresel zenginlik va-
at edildiği halde, örgütün sadece birkaç yüz zenginin elin-
de toplanmasına neden olduğu belirtilen bildiride, "WTO
küresel yoksulluğu arttırarak, sürdürülemez üretim ve tü-
ketim modelterini uvgulamaya ko\Brak bu kötü gehşmeye
' büyük katkıda bulunmuştur" denildi.
VVTO'nun gücünü arttırmaya ve kapsamını genişletme-
ye yönelik tüm yeni görüsmelerin durdurulması çağnsı-
nınyapıldığı bildiride, "Hertürlüüberalizasyongörüşnıe-
lerine karşı çılayoruz" açıklaması yapıldı. "Küresei tica-
. yüzytlda küresel ticaretin yönünün belirleneceği
WT0 Bakanlar Konferansı'nı da protesto eden sKil
toplum kuruluşlan, "Millenium Round'a hayır!"
bildirisine imza attı
C/lusötesi şirketlerin toplantıya finans sıkınüsı nedeniyle
katılamayan ülkelerin yetkililerinin katılmasmı sağlamak
için fon oluşturduğuna dikkat çekiliyor
retin polisi" konumundaki VVTO'dan yarar sağlayan ulu-
sötesi şirketlerin ve kimi hükümetlerin, kasım ayında ya-
pılacak konferans çerçevesinde yeni liberalizasyon mad-
delerinin kabul ettirilmesi yönünde çaba harcadığı dile
getirildi. Ulusötesi şirketlerin toplantıya finans sıkınüsı ne-
deniyle katılamayan ülkelerin yetkililerinin katılmasını
sağlamak için fon oluşturduğunu belirten MAI Karşıtlan
Çalışma Grubu Sözcüsü Gaye Yümaz, "Binlerce dolarhk
fon oluştunıidu ve ülkelerin o> lan satın ahnıyor. Konferans-
ta MAI'nin gündeme ahnması olasıhğı çok yüksek" dedi.
Yardım göndermek isteyen yurttaşlar, pahalılıktan şikâyet ediyorlar
Vurguncular fiyatlan abarttıEkonomi Servisi- Dep-
remin ardından bınlerce
konut yerle bir olurken.
havalann da soğumasıy-
la aciliyeti artan ihtiyaç-
lar arasında ilk sıradakı
yerini koruyan çadır, je-
neratör, elfeneri ve ışıldak
gibi malzemelerin f iyat-
lannın hızla yükselmesi,
bu bölgeye yardım gön-
dennek isteyen yurttaşla-
nn tepkisine neden oldu.
Başta konut kıralan ol-
mak üzere, birçok ürün-
de fıyat artışı gözlenir-
ken. yurttaşlar vurgunun
engellenmesi için ürün
satışlanna standart geti-
rilmesint istiyorlar.
Marmara Bölgesi'nde
yaşanan depremin ardın-
dan başta ev kiralan ol-
mak üzere çadır, jenera-
tör gibi malzemelerin fi-
yatları artış gösterdi.
Çadır fiyatlan yüzde
30-50, jeneratör fiyatla-
n da yüzde 5-20 arasında yükseldi. Unkapa-
nı'nda çadır imalatı yapan toptancılar, deprem
sonrası gelen yoğun talebi karşılayabilmek için
çok fazla çalışmak durumunda kaldıklannı, da-
ha önce sezonun kapanması nedeniyle işlerde
durgunluk olduğunu belirttiler.
Siparişlerin yoğunluğu nedeniyle çadır fiyat-
lannın yaklaşık iki-üç kat arttığı; bu artışlara,
imalatta kullanılan temel malzemelerin fiyatla-
nna yapılan zamlann neden olduğu kaydedili-
yor.
• Marmara Bölgesi'nde yaşanan depremin ardından, başta
ev kiralan olmak üzere çadır, jeneratör gibi malzemelerin
fiyatlan artış gösterdi. Çadır fiyatlan yüzde 30-50,
jeneratör fiyatlan da yüzde 5-20 arasında yükseldi.
Daha önce Philsa'da çadır malzemesinin met-
resi 255 bin lirayken, deprem sonrası yüzde 30
zam yapıldığını kaydeden toptancılar. "Yardım
amacı\la birçok sipariş alıyoruz.işlerçok yoğun,
bu nedenle depremden önce 20 mihona satüğı-
nuz çadın şimdi 35-40 milyona satnıak zorun-
da kahyoruz. Bizim de vicdanımız rahat değü"
dediler. Yağmurlann da başlamasıyla bannma
koşullan iyice zorlaşan depremzedeler, bölge-
ye gelen çadırlar için metrelerce sıra oluşturur-
ken, yardımda bulunmak isteyen yurttaşlar 4
kişilik bir çadın 70 mil-
yon ile 170 milyon lira
arasında değişen fiyat-
lardan alabiliyorlar.
Bölgenin acil ihtiyacı
olan jeneratör fiyatlan
da yüzde 5 ile yüzde 20
arasında arttı. ANKA
Makine yetkililerinin be-
lirttiğine göre, deprem
bölgesine en çok satılan
portatifjeneratörler 230
milyon liradan başlayan
fiyatlarla sarıhyor. AK-
SA yetkilisi de jenera-
tör satışlarında yüzde
100'den fazla artış oldu-
ğunu. en güçlü jenera-
töriin fiyatının 1 milya-
n geçtiğini belirtti.
Olası bir depremde
mağdur olmak isteme-
yen yurttaşlar. zemin etüt
bedelinin ve ev kiralan-
nın artmasmdan da şikâ-
yetçi. Yoğun talep alan
ışıldaklann fiyatı 7 mil-
yon ile 25 milyon, elfe-
nerleri de 2 milyon ile 5 milyon lira arasında de-
ğişiyor. Satışlardan memnun olan esnaf, deprem
korkusunun piyasayı canlandırdığını belirtti.
Deprem sonrası evlerine giremeyen yurttaş-
lar Kilyos, Şile, Şirinevler ve Ataköy 'deki, gün-
lük kirası 1 milyon 750 bin, aylık 61 milyon li-
raya gelen karavan kamplara yöneldi. Özellik-
le yaz aylannda tatil amacıyla kullanılan kamp-
larda günlük yaşamlannı sürdürmeye çalışan
depremzedeler, bu durumun uzun sürmesinden
endişelendiklerini belirttiler.
Benzin
Sızıntı
uyansı
Ekonomi Servisi-Bi-
lim adamlan, Istanbul 'da
meydana gelebilecek
depremin neden olaca-
ğı zararlan hesaplama-
ya çalışırlarken. şehir
içindeki benzin istas-
yonlannıtı yeraltı tank-
lanndan doğabilecek sı-
zıntının Istanbullulan
tehdit ettiğini belirtiyor-
lar.
Eski tstanbul Itfaiye
Müdürü ve Istanbul Tek-
nik Üniversitesi Maki-
ne Fakültesi öğretim
üyelerinden
Prof. Dr. Ab-
durrahman
Kıhç, yeraltı
tanklannda
meydana ge-
len sızmtının
kanallara ka-
nşarak istas-
yonun ileri-
sinde patla-
maya neden olabüeceği-
ni söyledi.
Kıhç, "Esenler'deld
olavda benzin istasyo-
nunun deposundan ye-
raltı çariağına sızan ya-
krt, kanalizasyon kana-
fana kanşarak yaklaşık
100 metre Oerisinde pat-
lamameydana getirmiş-
ti" diye konuştu.
Doç. Dr. Okan Tü>-
süz de depremin yüzey-
de verdiği zaran yeral-
tında da verebildiğini
belirterek "Yakıtdepo-
su fay kınğma denk ge-
Hrse,deprem anmdade-
po büyük zarar görebt-
Hr ve yakrt sızmbsının
kanaOara kanşması du-
rumunda da tehlikeoiu-
şur" diye konuştu.
İŞÇİNİN EYRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Sahibi Olmayınca
Depremin genel görüntüleri dışında ilk özel yakla-
şım, gazetectlik deyimi ile objektifin zum yapması,
dünkü Milliyet gazetesindeydi. Arkadaşımız Yalçın
Çmar1
! olayın boyutlannı yansrtan fotoğraflan ıçın kut-
lanm.
Adapazan'nı turiarken birkaç kez Türkiye Vagon
Sanayii'nin de önünden geçtim. Enkazların tozu du-
manı içinde sadece çok sayıda vagonun parçalandı-
ğını, bina damlannın çöktüğünü ancak gözlemleye-
biliyorsunuz. Kentin merkezindeTürkiye'nın en büyük
ve işlevsei sendika binalanndan biri dan Demiryol-lş'in
merkezi de çöktüğü için bilgi alacak insanlan nereden
bulacağımızı bilemiyorduk.
Doğrusu, genel merkezi aramayı aklımdan geçirme-
dim. Cumhuriyet okuru bile unutmuş olabilir. Türki-
ye'nin en önemli işkollanndan biri, Demiryol-lş-Türk-
fş liderieri arasındaki bir çirkin, kısır iktidar çatışması
ile de bağlantılı, uzun bir zamandır kayyım yönetımin-
de.
Sözün kısası. demiryolu işçilerinin yürekten bir sa-
hibi, sesini duyuracak örgütü yoktu. Türkiye Vagon Sa-
nayii, medyanın ilgisini çekecek özel sektör kuruluş-
lan arasında değildi. Demiryollan işletmedlığı zaten Cum-
huriyetin ilk yıllanndan sonra üvey evlat muamelesi gör-
müştii. Avrupa'dan I mityon dolara gelen ISO 9001 ka-
Irte güvenceli vagonlann Türkiye'de 450 bin dolara üre-
tilebiliyor olmasından çok fazla sevinç duyanlar ol-
madığı da besbelliydi.
10 bin metrekare kapalı alana yayılmış. 200 adet va-
gon üretme kapasiteli işletmenın yuzde doksanı ile ha-
sar görmüş olmasını bu kargaşada pek de ciddiye alan
olmamış ki, sorun kamuoyunun dikkatinden uzak kal-
mıştı. Birkaç günlük bir uğraşıdan sonra Demiryol-lş'in
Adapazan Şube Başkanı Ergun Atalay'a ulaşabil-
miştim. RadyoCumhuriyet'te, Emeğın Gundemi prog-
ramına canlı yayında söylediklerini size bir özet ola-
rak aktanyorum:
Duvarlan duran işlefrne, ne yazık ki yüzde doksan-
doksan iki oranında hasar görmüştü. Demiryol-lş'in
merkez yönetiminin kayyımda olması, Adapazan dev
merkezinin kooperatif ile birlikte tamamen çökmesi,
işçilerin toparlanması ve seslerini duyurmalannda bü-
yük zaman kaybına, sahipsiz kalmalanna neden ol-
muştu.
Balkanlar'ın bu en büyük fabrikastnda çalışan 1320
işçinin toparlanıp olmayan fabrıkada işbaşı yapması,
gönüllü enkaz kaldırma çalışmalannı başlatması, an-
cak geçen hafta gündeme gelebilmişti. Her anlamda
sahipsiz demiryolu vagon fabrikası işçılennin kapı ka-
pı, sendika sendika yardım isteme girişimleri sonun-
da, bannma sorununa ancak bir özel kuruluştan ya-
nrt gelmiş, 200 işçiyi kapsayan ilk çadırkent, işletme
bahçesine kuoılabilmişti.
Üç yüz arkadaşlannın evsiz kaldığını belirten Ergun
Atalay, deprem gece olduğu için işletme içinde bü-
yük çaplı bir ölüm olayından kurtulduklannı anlatyor.
Ancak geçmişe, acılara bir sünger çekip yaşama dön-
mek istedıkterinı vurguluyor. Uzun uğraşılar, sayısız baş-
vurular sonunda gelinen noktada. bakanlık ve işlet-
me müdürluğü ilk aşamada enkazın kaldınlması, son-
ra biri<aç yıl içinde yeniden üretim koşullannın-düşü-
nülmesi projesini benimsemişler.
Demiryolu ışçıleri ise gönüllü enkaz kaldırma ışini
hızla bitirip, bir an önce yeniden üretimın düşünüle-
ceği yeni ortamı yaratma niyetindeler. Bakan ve ge-
nel müdürterinin iyi niyetine karşın demiryollannın üvey
evlat muamelesi görmesinden, vagon sanayıinin ye-
niden yaratılması projesinin unutulmasından kaygı
duyuyorlar. ' • •?, i
Toplumun, kamuoyunun ilgisini, duyariılığını bekR-
yoriar.
Adapazan'nın simgesi olmuş demiryolu işletrnele-
rinin hali, depremin dördüncü haftasına girilmişken bu
duyarsızlık, Türkiye'de işleyen çarklann tipik göster-
gesi. Yaşama yeniden dönerken, yeniden yapılanma-
da öncelikler ne olacak?
Dün görüştüğümüz Ad_apazan Sanayi Odası Yöne-
tim Kurulu Başkanı Erol Öztürk, Adapazan'nı terk et-
meme karan aldıklarını söytuyor. Ancak yeniden ya-
pılanmada deprem gerçeğinin atlanmayacağını vur-
guluyor. Sanayinin yeniden canlanması için bir dizi bek-
lentiyi sıralıyor.
Adapazan'nda ağır hasar gören sanayi tesisi sayı-
sı 22, orta hasar gören 70. hafrf hasar görenler 17, in-
şa haiinde hasar görenler 5, hasar görmeyenler ise sa-
dece 8. Yeniden canlanma, öyle görüldüğü kadar ko-
lay bir iş değil.
Elektriğin gelmesi, yıkılmamış kimi işyerlerinin da-
ha çok 'rnora/ olsun" amaçlı açılması yaşama dönüş
için henüz çok anlamlı değil. Suyun gelebilmesi en az
35 günlük bir çalışmayı daha gerektiriyor. Altyapı, ka-
nalizasyon çok daha uzun süreçli bir iş. Yine de az ve
orta hasarlı işletmelerin üretime açılması söz konusu.
Üstefik enkaz kaldınmadan başlayın, hızlanacak inşa-
at çalışmalan işçilik istiyor.
Yeniden yaşama dönüşte olmazsa olmaz koşul iş-
çiler ve aileleri yörede nasıl yaşayacaklar? Bannma
ve çocuklann eğitimi her şeyin önünde, en yaşamsal
sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Harb-lş Sendikası'nın Başkanı Izzet Çetin, Gö)-
cük Tersanesi'nin 5 bine ulaşan çalışanı için, askeri
yönetimle işbirliği içinde, tersane alanı içinde kışın ka-
lınabilecek çadırkentler projesini geliştirdiklerini anla-
tıyor. Zaten pek çok işçi ailesi, çocuklar ve eşler köy-
lere sığınmış. Deprem bekârı işçiler ve kalabilen aile-
ler için bu kışı geçirebilecekleri en ekonomik ve pra-
tik çözüm, işveren-sendika desteğinde, işbırliğınde bu-
lunmuş. Aynı türden çözümlerin bütün işletmelerin,
kendi bünyeleri içinde olması gerektiğine işaret edi-'
yor. !
Ne yazık ki, özel işletmelerde aynı anlayışı göreme-!
diklennin altnı çiziyor. Deprem bölgesinde ne yazık ki!
başta eğitim, henüz yaşamsal bütün alanlarda ciddi,'
planlı, sağlıklı çözüm arayışlan gündeme geiememiş!
bulunuyor. i
Türk Ekonomisinin Yazılmayan Gerçekleri
YEPYENİ BİR BAKIŞ AÇISI İLE
Prof. Dr. Zeyyat Hatipoğlu'nun
53 yıllık öğretim ve iş hayatı deneyimlerini içeren
İktisat ve İşletme Yönetimi Bilimlerinin Bütününü Kapsayan,
Bu Bilimlerdeki En Son Gelişmeleri İçeren, Kolaylıkla Anlaşılabilen,
Türkiye Koşullanna Uygun, Ülkemizdeki Yayımlardan Bütünüyle Farklı
15 kitaptan olusan serisi tamamlandı.
Özet Yönetim ve Organizasyon 2 Milyon
Özet Pazarlama 2 Milyon
Tekdüzen Yöntemiyle Temel Muhasebe 4 Milyon
Özet Yönetim ve Maliyet Muhasebesi 3 Milyon
Özet İşletme Politikası 2 Mıiyon
Özet İşletme Finansı 2 Milyon
Temef İktisat 4 Milyon
Bir Iktisatçının Meşru Müdafaası I MHyon
Orta Dûzeyde Işlstme Finaruı 4 Milyon
10- Orta Dûzeyde Mikroiktisat 4 Milyon
11 - Orta Dûzeyde Makroiktisat 4 Milyon
12- Orta Dûzeyde Uluslararası İktisat 3 Milyon
13- Özet Türkiye Ekonomisi 3 Milyon
14- Conventional and Unconventıonal
Economk Analyses 3 Milyon
15- An Abstract Of Conventional and
Unconventional Economic Analyses I Mılyon
KOMPUE SET |Onbeş Ciltlik) 33 Milyon
Genel Dağıtım
LEBİB YALK1N YAXIMLARI ve BASIM İŞLERİA.Ş.
Oto Sanayu, Çamhk Cad. N0:U 4 Ltvtnt 8O660 Istanbul
Tel. (0212) 279 (57 50 (Pbı) - 282 39 00 Fah. (0212i 278 90 64-270 04 78