Katalog

B NİSAN 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 ALLEGRO EVtN tLYASOĞLU Çocukları ne kadar diişünüyoruz?23 Nısan Çocuk Bayramı seçim tar- ışmalannın yoğun \ e ağır havasına bir iantel gıbı işlendı. Genç bir nüfusa sa- lip olan ülkemizde çocukları en dona- ıımlı şekilde eğitmenın yollannı ara- mahyız. Doğal olarak herkes çocuğu- na elindeki olanaklar ölçüsünde en ıyi eğıtımi vermek istiyor. En iyi okullar araştınhyor. ün yapmış öğretmenler bulunuyor. Bir de çocuğun iç dünyası- nm zenginliği söz konusu. Müzik ya da dans gıbı küçük yaşta başlanacak sanat- lar ıçin iistün yetenek belirtileri göste- ren çocuklann ebeveynlerine daha çok iş düşüyor. Her çocuğun üstün yetene- ği olmayabihr ama onlara sanat dünya- sının kapılannı aralamak, bu dünyanın geniş ımgelem gücünü sunmak yine anne ve babalann elindedır. Bu tür ım- ge zengınliklerı yaş ilerledikten sonra kolay kolay elde edilemez, ama bir kez tohum ekıldiyse gelıştirilebilır. Televızyondan ızledığim kadanyla lstanbul Devlet Senfonı Orkestrası, İ«>- nescıı Galatiyönetiminde keyiflı bir ço- cuk programı hazırlamıştı. Hem ço- cuklann ciddi bir senfoni orkestrası önünde yer aldığı, hem de çocuklar için yazılan senfonik yapıtlann ömeklendı- ği bir programdı. Bir kez daha düşüneiim: Çocuk ve sa- nat ilişkısıne yeterince önem veriyor muyuz? Mûzik kurumlanmız çocuklar- dan esinlenen yapıtlara. çocuklann ça- lıp söyleyebileceği bestelere, çocukla- nn kendi yarattığı ezgilere ne kadar yer verebihyor? tlkokullarda sanat dersle- rinin yerini matematik aldıgından bu ya- na ne denlı başarılı bir kuşak yetiştire- bildik? Sanat Dünyamız dergisinin 71. sayı- sındaki Sanat ve Çocuk dosyası için tarih boyunca çocuk ve müzik ûstüne bir araştırma hazırladım. Müzikte ço- cuk imgesi. çocuklar için yazılmış eği- tim müziklerini araştırdım. Bu araştır- mada sanat dallannın tümünde oldugu gibi müzikte de çocuğun bir saflık im- gesi, cennetın sesi, kusursuzluğun sim- gesi olarak yansıttldığını bir kez daha gördüm. Ortaçağın kilisesi en etkileyici ses olarak ölümden sonraki dünyanın gü- zelliklerini simgeleyen çocuk sesinı ka- bul etmiş. Çocuk sopranolardan oluşan korolar, o saf sesi koruyabılmek ıçin ha- dım edilen ve yaşamlan boyunca ses tel- lennde on iki yaşının tazeliğini sürdü- ren erkekler, castrato geleneğini oluş- tunmuşlar. — --. Besteciler sonradan çocuk oyunlan- nın, danslannın, ninnilerinin ve masal- B>ir kez daha düşünelim: Çocuk ve sanat ilişkisine yeterince önem veriyor muyuz? Müzik kurumlanmız çocuklardan esinlenen yapıtlara, çocuklann çalıp söyleyebileceği bestelere, çocuklann kendi yarattığı ezgilere ne kadar yer verebiliyor? îlkokullarda sanat derslerinin yerini matematik aldıgından bu yana ne denli başanlı bir kuşak yetiştirebildik? lannın etkisiyle imge güçlerinı zengin- leştirmişler. Çocuk coşkusu, sınırsızlı- ğa varan bir coşku olabilmis.. Çocuğun temizlıği, günahsızlığı. müzikte duru v e saf anlatıma yol açmış. Ele a\ııca sığ- mazlığı ise kaptmp götüren ritimsel özgürlüklere. Türk müziğinde çocuk Eğitimde artık yalnız küçük yaştan başlamak değil hatta anne karnınday- ken başlamak gereğini savununlar var. Çocuklan 18 aylık, altı aylık ya da üç aylık eğitime başlatanlar da var. Çocuklar için yazılmış yalın yapıtlar oldugu kadar. çocuklara dinletilmek üzere, onlara alımlı gelecek yapıtlan da eğitim müziği olarak algılamamız ge- rekir. Geleneksel Türk müziğinde çocuk- lara yönelen. çocuklan eğitmek için bestelenen ya da çocuk ımgesınden yo- la çıkan yapıtlara rastlanmıyor. Cum- hunyetten sonra eğitim amacıyla çocuk- lar için kolay çalınıp söylenebilir par- çalar ve çocuk oyunlan yazılmıştır. Ce- mal Reşit Rey'in La Fonten Baba (1936) adlı şarkıh-danslı çocuk piyesi; UKi Cemal Erkin'in "Beş Damla"sı; Ad- nan Saygun'un Incinin Defteri; Ekrem Zeki İÎn'ün eğitim şarkılan; Bülcnt Arel'in Hansel \e Gretel gibi masalsı bale yapıtlan; KemalSünder'in ve Yal- çiffiura'mn koro parcalarrve kendini özellikle çocuk eğitim müziğine ada- yan iki bestecimizin, Cenan Akın'm yapıtlanyla Muammer Sun'un koro, solo, marş, radyo oyunu. müzikal gibi dallarda çocuklan eğlendirerek eğiten çalışmalan sayılabilır. Şu sıralarda Leyla Pamir'ın evren- sel ve yerel çocuk ezgileriyle tekerle- melerden yola çıkarak hazırladığı eği- tim kitabını merakla beklemekteyiz. Yuva çağından başlayan çocuklara oyun oynatarak, en küçük ritimden derece derece ciddi formlan öğreten bir çalış- ma. Ankara Müzik Festrs ali başhyor Buakşam Sevda Cenap And Vak- fı'nın ) 6. Ankara Müzik Festi\ali baş- lıyor. 21 Mayıs'a dek sürecek yoğun programlar arasında iki büyük senfoni orkestrası ve çağımızın önde gelen iki büyük şefi yer alacak. Açıhşı, Ameri- kah şef Dennis Russel Davies (1944) yönetimindekı Paris Ulusal Senfoni Or- kestrası gerçekleştirecek. Piyanist-bes- teci Fanl Say, Saint Saens'ın 2. piyano konçertosu ile solist olacak. Romantik program Liszt'in Les Preludes'ü ve Bertioz'un Fantastik Senfonisi ile "romantik" bir program sunuluyor. Ikinci geceki programda yer alacak piyanist Frank Braley'nin son dakikadaki rahatsızlığı nedeniyle bu programa da Fazıl Say yine Saint Saens'in konçertosu ile katılacak. Festival boyunca Finli çellist Arto No- ras, Rengim Gökmen yönetimindeki Millı Reasürans Oda Orkestrası, Cem Mansur yönetimindeki Akbank Oda Orkestrası kalyan kemancı Oto L'ghi, Arthur Grumiaux Trio'su, tngihz ke- mancı Nicoio Loud, Bariton Mesut tk- tu, piyanist tdil Biret, Barok topluluğu King's Çonsort, Italyan bale topluluğu Aterballetto; lsrael Balesi; "Kamepa- ta" adlı a cappela vokal grubu, Enrico Macias'ın nostaljik konseri seçkin et- kinliklerı arasında yer alıyor. Kapanış konserini Belçika'nın ünlü topluluğu Lıege Filarmoni şef Pierre Bartholonıee'nin (1937) yönetiminde gerçekleştirecek. Şimdiden biletlerinin birçoğu tükenen festivalde Ankaralıla- n renkli günler bekliyor. İstanbuTun etkinlikleri Buakşam tstanbuTdaki iki oda orkest- rasının da aynı saatte dinletileri var: In- giliz şef Hovvard GrifRths yönetimin- deki Akbank Oda Orkestrası özgün renkleriyle Barok-klasik bir program su- nuyor. Solistler, MaurieeSteger (blokf- lüt), Naoki Kitaya (klavsen) ve Kevin Griffiths'den (keman) oluşuyor. Öte yanda Mılli Reasürans Orkest- rası da şef Rengim Gökmen yöneti- minde ve çellist Reyant Bölükbaşı'mn solistliğınde yoğun bir program sunu- yor. tlkyan Elgar'm Gıriş ve Allegro'sun- dan Mozart'ın Rondosu'na, Pagani- ni'nin Mosas Fantasy'sine, OBenbadı'ın Les Larmens de Jacqueline adlı yapı- tına uzanıyor. tkinci yan Stravinski'nin Apollon Musagete adlı bale müziğine aynlmış.tstanbullu müzikseverlere se- çitn yapması zpr bir durum!. Akbank Oda Orkestrası y nın şefi Griffiths Kültür Servisi - Akbank Oda Orkestrası. bugün Sabancı Center'da ve yann Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nde şef Hovvard GrifRths yönetiminde konser verecek. Keman sanatçısı Kevin Griffiths. blokflüt sanatçısı Maurice Steger ve çembalo sanatçısı Naoki Kitaya'nın solist olarak katılacağı konserde VTvakii, Bach ve Haydn'ın yapıtlan seslendirilecek. Londra Kralıyet Mûzik Okulu'nda Cecü Aronovitz ile viyola çalışan Howard Griffiths. Ingıltere'de George Hurst, Zürih'te Erich Schmid ve Pans'te Leon Brazin ile şeflik çalıştı. Uzun süre Ankara Devlet Opera ve Balesi Orkestrasrnda viyola grup şefi olarak görev yapan Griffiths, 1978'de kendi oda orkestrasını kurdu ve aynı kurumda opera ve operetler yönetti. Dünyanın çeşitli ülkelerinden pek çok topluluğu yöneten Hovvard Griffiths, Isviçreli ve Türk bestecilenn yanı sıra bazı 18. yüzyıl bestecilerinin tanınmamış yapıtlannın ilk kayıtlannı gerçekleştirdi. 1996- 97 sezonunda Zürih Oda Orkestrasfnın genel sanat yönetmenliği görev ini yürüttü. 1978 yılında doğan Kevin Griffiths, keman çalmaya babasının denetiminde başladı. Keman öğrenımine Herbert Scherz ve Zürih Konservatuvan' nda Jens Lohman ile devam etti. Zürih Konservatuvan Gençlik Orkestrasf nın başkemancısı olan Kevin Griffiths. halen Basel Konservatuvan "nda Adelina Oprean ile çalışmalannı yürürüyor Mauricı Steger, Zürih Konservatuvan"nda eski müzik, blokflüt ve oda müziği dallannda Pedro Memelsdoffile çalıştı. 1995 yılında Kees Bocke'nin sınıfindan başanyla mezun olan Steger, 17. ve 18. yüzyıl İtalyan müziği üzennde yoğunlaştı. Sonatori de la Gıoısa Marca, Europa Galante. I Favoriti ve Ensemble 415 gibi topluluklarla bırhkte çalan sanatçı, İtalyan ve lngiliz blokflüt repertuvarından oluşan 3 CD hazırladı. Org, çembalo ve piyano sanatçısı Naoki Kitaya, ülkesınde gördüğü eğitimin ardından Avrupa'da Nikolaus Harnoncourt. Ofivier Messiaen, Johann Sonnleitner ve Andreas Staier gibi isimlerle birlikte çalıştı. Kitaya. aynca Zürih Müzik Yüksekokulu'nda üç yıl öğretim üyeliği yaptı. Çembalo ve org ile Maurice Andre, Harry Christophers. James Gahvay. Reinhard Goebel. Heiriz Holliger. Heinrich Schiff ve Mkhala Petri gibi sanatçılara eşlık ettı. Sanatçı. Maurice Steger ile birlikte An Italian Ground. English Collection ve La Castella adlı ÇD çalışmalan gerçekleştirdı. KÜLIİIR • SANAT e-mail: evini(S boun.edu.tr (021 2) 293 89 78 (3 HAT) S-1885 ORTAOYUNCULAR İSTİKLAL CAO. N0:140 TEL. (0 212) 25118 65-66 FAX (0 212) 244 43 27 www.orIaoyuncular.CDm Ferhan Şensoy FERHANGİ ŞEYUER 5MaytsÇaı^amba:Z1. Ferhan Şensoy FEUEK BİR SALAKKEN 28 NJsan Çarşamba: 21.ı FERHAN ŞENSOYun YAŞAMIAK PAHALI Perşembe ve Cuma: 21.00 Ferhan Şensoy'un ÇOK TUHAF SORUŞTURMA Cumartesi: 18.30 ve 21.00 TC HŞHJK GÜLDÜRt Derya Baykal AN MUTFAKTAY1M »ı-Yönet«ı F«han ŞENSOY Mûak dkıel KO&OK Salı: 21.00. Pazar: 15.30 ve 18.30 1 C tüHüı bokonhsı ve UKO nun kaManyta Bilet Salış Yerleri: Ortaoyuncular Gişesi: 251 18 65 66 VAKKORAMA-Taksim. Suadiye. Akmerke; ETİLER Ulusoy Travel Center Tel: 283 40 83 MUZAFFER AKYOL RESİM SERGİSİ 28NİSAN-18MAYIS1999 "HARİCİ" S*«t: tZ.OO- 20.00 * • • • \ ANTIK SANAT 6ALERISI S Mühüröar Cd. Özgür Apt. No:59/3 Kadıköy (İSKİ Karşısı) / Tel: (0216) 33013 54 - 33013 44/ Fax : (0216) 348 74 33 > sıumıı mxim laaıma MOUERE / Turuy NAR GÜZ BİTİMINDE MOUERE BÜLENTERKMENıstANiuı ıunjKawmaH)rrBi; TffATBO ARAŞTIRMA LABORATUAM CTAL) OYUNLARLA YASAYANLAR Ç A L I Ş M A L A R IMUHSİN ERTUĞRUL'UN ÖIÜMONON 20. YILI ANISINA ESKİ FOTOĞRAFLAR "ÖLÜM ve OYUN" K«B»T»5 KÛLTÜR HERKtZI TEM SANAT GALERISIBOkn M.CAN - thd* I * * »THAL. S>ı«n HÜN - Muop OaUOĞlU ÖNCE İNSAN Y K«w I$K - MIÇÛZÛ - AriİMB UNÜBH - M ttARACÛZ •teaKEIOK - >«4MrKUL.T*HHE Sdpt SOÖJHÇAT • Fnt TANŞ. SW T0WO6uj • Smlı TUÖa. E» UMUIU - bf snt »OLOJ HUHSİM H T u e n j L HÜIE5IEHSTU1ASTOMU - Huaı DCNİZ MUHSİN EKTUİHUl POOTDEUM 5^c» CCZAOUfl Resim Sergisi 7 Nısan-3 Mayıs 1999 ValıKonağı Ca<J. Prof Dr Ortıan ErseK Sok 44/2 Nışanlaşı-IST Tel 10212) 247 08 99 • 234 13 46 ETKİNÜâiMİZ ÛCRETSİZOİR.*Jia ERHAT Yöneten Kemal KOCATURK 28-29-30 NISAN/ 1-2 MAYIS İLK EVLİLİK MÛNEVVBfİH KASMHAÜ DA* rftncten 27-29-30 NISAN llanlarınız için: 0212.293 89 78 Muhsin Ertuğrul'un anısına İJIüm ve Oyun' • Kürtür Servisi - İstanbul Şehir Tıyatrolan Tiyatro Araştırma Laboraruvan (TAL). yann Muhsin Ertuğrul'un ölüm yıldönümü dolayısıyla 'Ölüm ve Oyun' adlı performansı sahneleyecek. Dünya Tiyatrolar Günü dolayısıyla 27 Mart'ta Sultanahmet Darphane-i Amire binasında sunulan performans, yann yine aynı yerde saat 15.00'te sahnelenecek. Yönetmen Mehmet Atak'ın, Joan Huizinga, Alfred Adler ve Shakespeare'in yapıtlanndan uyarladığı oyun, ölüm ve insan, ölüm ve sanatçı, insan ve oyun, sanatçı ve oyun arasındaki ilişkileri sorguluyor. Performansta Ayla Algan, Kenan Işık ve Erdal Özyağcılar'ın yaru sıra Şehir Tiyatrolan ve TAUdan pek çok genç sanatçı rol alıyor. Darphane'nin iç ve dış mekânlannda aralıksız olarak dolaşılarak oynanacak olan performans boyunca ızleyiciler de zaman zaman oyuna dahil olacak. Performansın bitiminde yapılacak olan Katılıma Açık Okuma Tiyatrosu kapsamında ızleyiciler. Mücap Ofluoğlu, Se\gı Sanlı ve Beklan Algan'ın kaleme aldığı 'Muhsin Ertuğrul Bildirileri'ni okuyacak. Aynca Metin Deniz 'Küçük Muhsin Ertuğrul Müzesi' enstalasyonunu gerçekleştirecek ve Şakir Eczacıbaşı 'Muhsin Ertuğrul Portreleri Fotograf Sergisi'nin açılışını yapacak. Nüztıet Erman Şiir Ödülü'nün töreni bugün • Kültür Servisi - Bu yıl üçüncüsü düzenlenen Nüzhet Erman Şiir Yanşmasf nın ödülleri, bugün Ankara'da Türk Dil Kurumu'nun konferans salonunda düzenlenecek törenle sahiplerine verilecek. Yavuz Bülent Bakiler, Şinasi Ûzdenoglu, Prof. Talat Halman, Prof. Dr. Sadık Tural, Prof. Dr. Bilgi Ercilasun ve Filiz Erman Örekli'nin oluşturduğu seçici kurulun 218 yapıt arasmdan yaptıgı degerlendirme sonucunda Ali Çapan 'Hüzün Faslı' adlı yapıtıyla birinci, Semih Sergen 'Erenler Sofrasr adh yapıtıyla ikinci oldu. Üçüncülük ödülü ise 'Yüreğimdeki Cemre' adlı yapıtıyla Mehmet Ekici ve 'Neredesin' adlı yapıtıyla Selami Yıldınm arasmda paylaşıldı.. Sema Şahin'in resim sergisi • Kültür Servisi - Ressam Sema Şahin'in lstanbul "da Neyran Sanat / Galerisi'nde gerçekleştirdiği resim sergisi cumartesi günü sona criyor. '—• Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesı'nde desen hocalığı yapan sanatçı. soyut resme dönük ürünler veriyor, yapıtlannda boyanın gücünden çok boyasal hareketi sorguluyor. (360 13 77) TYS'den okuma etkinlikleri • Kültür Servisi - Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS), şiir. öykü, roman, çocuk yazını ve oyun okumalan başlığı altında okuma günleri düzenliyor. Bugün başlayacak olan okuma etkinliklerinin ilk konuğu Ataol Behramoğlu olacak. TYS'nin Yıldız Sarayı Dış Karakol Binası'ndaki merkezinde her çarşamba saat 17.00-18.30 arasında gerçekleşecek etkinlikler kapsamında şiir, öykü, roman, oyun ve çocuk yazını dalında ürün veren yazarlar, yapıtlanndan bölümler okuyacak, okurlarla söyleşecek, kıtaplannı imzalayacaklar. TYS 28 Haziran'a dek sırasıyla Orhan Duru, Osman Şahin, Melisa Gürpınar. Mehmet Başaran. Gülten Dayıoğlu ve Tuncer Cücenoğlu'nu ağırlayacak. Liselerarası Tiyatro Festh/ali • Kültür Servisi - Organizasyonunu İstanbul Mızah Tiyatrosu'nun yaptığı 'tstanbul Mizah Tiyatrosu Liselerarası Tiyatro Festivali", 4 Mayıs-17 Haziran günleri arasında Kartal Hasan Âli Yücel ICültür Merkezi'nde gerçekleştirilecek. Haldun Dormen'in sanat danışmanhğını üstlendiği festivale Istanbul'dan yirmi altı lise katılacak. Festival kapsamında, Türkiye'de ilk kez. yaşayan tiyatro sanatçılannın kendi adını taşıyan ödülleri, kendi ellerinden genç kuşak tiyatroculara sunulacak. Buna göre en iyi oyun dalında Haldun Dormen Ödülü, en iyi kadın oyuncu dalında Macide Tanır ve Suna Pekuysal Ödülleri, en iyi erkek oyuncu dalmda Necdet Mahfi Ayral ve Selim Naşit Özcan Ödülleri, en iyi oyun müziği dalında Melih Kibar Ödülü, en iyi dekor dalında Osman Şengezer Ödülü ve en iyi kostüm dalında Sevim Çavdar Ödülü verilecek. Aynca beş adet de mansiyonun verileceği festivalin ödül töreni 19 Haziran günü saat 15.00'te Yeditepe Üniversitesi Acıbadem lstek VaktVnda yapılacak. BUGUN • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZİ'nde 17.30-19.30 saatleri arasında düzenlenecek 'Seçim Ertesi Türkiye' başlıklı toplantıya Ühan Selçuk konuşmacı olarak katılacak. • BORUSAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 12 30 ve 17.30'da 'Macar Bağlantılar: Kodaly, Bartok. Beet, Berlioz' adlı video belgesel gösterilecek. (292 06 55) • AKSANAT'ta 12.30 \e 18.00"de Alan Parker'ın yönettiği 'Evita' adlı film tngilizce orijinaliyle lazer-disk'ten izlenebilir. (252 35 00) • İTALYAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde Prof.Dr. Mesut Önen'in sunacağı 'Türldye ve İtalya: İki Akdeniz Ülkesi' başlıklı forum saat 18.00'de başlayacak. (293 98 48) • İDOB, saat 20.00'de AKM'de Çaykovski'nin 'Kuğu Gölü' balesinı sahneleyecek. "(251 10 23) • MİMAR SİNAN ÜNtVERSİTESİ ODİTORYUMU'nda '21. Yüzyü Karşısında Çocuk ve Genç' başlıklı konferanslar kapsamında 10.00- 16.30 arasında Yrd. Doç. Dr. Muhsine Helimoğlu Yavuz, Prof. Dr.AylaÖdekan, Doç. Dr.Nurdoğan RigeL Elif Yümaz. Doç. Dr Duran Çakmak, Prof. Dr.Türkel Minibaş ve Sibel Bilgin birer konuşma yapacaklar.