Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 NİSAN 1999 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER 2000'li Yıllara Girerken Türkiye'de Bilim Prof. Dr. BAHATTİN BAYSAL TÜBÎTAK Marmara Research Center • • niversitelerde ve araştırma U merkezlerinde yapılan çalış- malar bilimsel dergüerde ya- yunlanır. Birbilimsel araştır- ma, yayımlandığı zaman ta- mamlanmış olur. Dünyada çeşitli bilim dallannda binlerce bilimsel der- gi yayımlanıyor. "Bttirain naba dergiler- de aör!". Bu dergiler, çeşitli meslek der- nekleri ile tanınmış yayinevleri, akademi- ler vebenzeribilimsel kurumlar tarafından yayımlanıyor. Editörler, yazı kurulllan, bi- limsel hakemler, yayın etigi kurallanna sı- kı sıkıya bağlı bir sistem içinde çalışır. Bilimsel dergiler, makaleler, yazarlar, kaynaklar ûzerinde istatistik veriler çeşit- li kurumlar tarafından düzenlenip yayım- lanır. Dünyadaki hemen bütün bilimsel ko- nulan ve yayınlan kapsayan tarama siste- mi, ABD'nin Philadelphia şehrindeki "Ins- ötute for ScJenüTıc Information. ISI" tara- fından örgütlenmiştir. Son yıllarda bilgi- sayarteknolojisindeki hızlı gelişmelerne- deniyle, bütün istatistik verilerin CD ola- rak pazarlanıp iletişime sokulduğu görü- lüyor. ISI sisteminde bilimsel dergiler, ko- nulara, ülkelere. yazarlara ve kaynaklara göre düzenlenir. Yazılar(makaleler), anıl- dıklan yerlere ve sayılara göre sıralanrr; ağır- lık faktörleri hesaplanır v.b. ISI bütün dünyada tanındıktan sonra in- celediği dergi sayısını arttırmış ve geniş- letilmiş-SCI adı altında yeni bir veri-taba- nı sistemi kurmuştur. Bu sistem, yayımlan- mışçalışmalannkaynak olarak anılması (si- tasyon) ve ağırlık etmerderinin (faktörle- rinin) hesaplanması dışında, bütün dergi- !eri% yazarlan ve makaleleri sıralamakta ve konularına göre düzenlenen CD'lerde makale özetlerini vermektedir. Genişletil- miş-SCI sistemini yerleştiren ISI'nın ka- zancını iki-üç kat arttırdığı anlaşılıyor. Bu yeni veri-tabanı sistemi içine Türkiye'den üç dergi girmiş bulunuyor: TurkishJour- nalofPediatrics'',''TurkishJoumalofCbe- mistry" ve sosyal bilimler veri-tabanında yer alan "Tûrk Psikotoji DergBT (1). Bu yazının amacı, Türkiye'de yaptlan bi- limsel yayınlar ûzerinde sayısal bilgiler vermek ve bazı görüşlerimizi Cumhuriyet okurlannailetmektir.Bilindiği gibi, 1980'li yıllarda Türkiye kaynaklı bilimsel yazı (makale) sayısı 400-500 dolaylannda idi. Son on yılda bu sayılarda önemli artışlar gözlenmiştir. 1997 yılında ana-indeksteki yazı sayısı 3313, genişletilmiş-SCI'da ise 4299'a ulaşmıştır. 1998 yılında bu sayı 5150 olarak verilmiştir. Yazı sayısınm Yu- nanistan'ı (5115) ilk kez geride bıraktğı görülüyor. Genişletilmiş-SCI'da dünyada yayımlanan belge (doküman) sayısı 1997 yılında (925490), 1998'de ise (957717) olarak verilmektedir. Son on yılda yuka- nda belirttiğimiz artışa karşın memleketi- mizde üretilen bilimsel yayınlann dünya- daki yayınlara oranı %0.5 dolaylannda kalmaktadır. Oysa Türkiye dünya nüfusu- nun yaklaşık % 1 'ine sahiptir. Dünya orta- lamasına erişmek için yayın sayısının he- men on bin dolaylanna yüksekilmesi ge- rekiyor. NeleryapdabıHr? Bu soruya yanıt verebilmek için, bun- dan tam on yıl önce Cumhuriyet'te ya- yımladığım (2) bir incelemenin sonuçla- nnı özetleyerek konunıuza girelim: Hazi- ran 1988'de Türkiye'deki 29 üniversite- nin kimya ve kimya mühendisliği bölüm- lerinde 74 profesör görevli idi. • Bu profesörlerin 1987 yılında, yurt- dışı dergilerde, genellikle yardımcı araş- tırmacılarla birlikte olmak üzere, topluca 40 yazı yayımladıklan, • 54 (%73) profesörün 1987 yılmda yayın yapmadığı, • Yayımlanan çalışmalann yaklaşık ya- nsının (19 çalışma) sadece 4 profesör ta- rafindan yapıldığı saptanmıştır. Cumhu- riyet'te yayımladığım yazıda (2) bu sağ- lıksız durumubaşlıca iİci nedene bağlaya- rak açıklamaya çalışmıştık. 1- Üniversitelerde bir sistem bozuklu- ğu vardır. 2- Türkiye'de bilim adamlan ve bilim- sel araştırmalar her türlü destekten yok- sundur. Uluslararası profesyonel bilim dergilerindeki yayın sayısını Türkiye'nin bilimsel potansiyelini yansıtacak düzeye çekebilmek için, sadece durum saptama- sı ile yetinmek fazla bir anlam taşımıyor. Bu konuda somut önerilerin ortayaçıkma- sı yararlı olabilir. Aralık 1998'de Türki- ye'deki üniversitelerin kimya ve kimya mühendisliği bölümlerinde 367 profesö- rün çalıştığı biliniyor. Genişletilmiş-SCrda kimya ve kimya mühendisliği konulann- da 1997 yılında 427,1998'de437 yazıya- yımlanmıştır. 1997'de 145 profesör 385 ya- yın yapmıştır; 5*in üstünde yayın yapan- lann sayısı 24'tür. 1998'de ise 144 profe- sör 384 yayın yapmıştır, 5'in üstünde ya- yın yapanlann sayısı 22'dir. 1997 yılında (222, %61), 1998 yılında ise (223, %61) profesörün hiç yayın yapmadıklan görü- lüyor. Her iki yıldada yayınyapmayan pro- fesörlerin genellikle aynı kişileroldugu an- laşılıyor. Akademik aşamalardan geçerek profesör olmuş bir ögretim üyesini ceza- landırma olanağı yoktur. Ancak bazı dü- zenlemeler yapılabilir. Örneğin, bu öğre- tim üyelerinin lisansüstü dersi vermeleri, tez yönetmeleri önlenebilir. Lisans düze- yinde ders yükleri armrabilir. Araştırma fonu destekleri kesilebilir ve emeklilik yaşlan 60'ın altına çekilebilir, v.b. Bu tür önerileri gerçekleştirebilmek için, kuruluş aşamasını tamamlamış üniversitelerde rek- törlerin, araştırmalan ile tanınmış bilgin- ler arasından seçilmesi, öğrenci sorunla- nnın ve günlük işlerin ise ügili rektör yar- dımcılan ileyürütülmesi yararlı olur. Tür- kiye, uluslararası profesyonel bilim der- giİerinde yayımlanan yazı sayısmı en kı- sa zamanda 10 binin üstüne çıkarmak zo- nındadır. Ülkemiz bu büyük atılımı ger- çekleştirebilecek bilimsel kapasiteye sa- hiptir. Ancak bu atılım yetmez. Sayısal artışlarla birlikte bilimsel yazılann nite- liğınde de önemli gelişmeler sağlanmalı- dır. Bu amaçla bilimsel araştırmalar için ulusal bütçeden aynlan değil, gerçekte ya- pılan harcamalann Batı ülkeleri düzeyi- ne çıkartılması gerekir. Türkiye, bilimsel yayınlarda sayı ve ni- telik olarak bu aşamalan geçtiğinde Av- rupa Birliği üyesi olabilir. II) Daha aynntüı bilgi için, bkz: Türkiye 'de Bilim- sel Dergiler'CBT. 16 Mayıs 1998. (2) '2000 Iılrna Doğnı Türhye de Bilim', Cum- hurivel, Olaylar ve Görûsler, 31 Ocak 19X9. Senfoni Emekçisi Bilinçlenince.. Dr. UMÎT GÜLTEKİN Sanat Tarihçisi, Ankara Üniversitesi Giizel Sanatlar Bölümü Dışandan bakıldığında kapalı bir görünüm yansıtan senfoni orkestrala- rı, iç yapılan ile tipik işyeri örneğidir- ler. Müzikçisi ve destek hizmetlisiyle yaklaşık iki yüz emekçiye iş olanağı sağ- layan bu kurumlar, Batı'da, aristokra- siden sosyal devlete geçinceye değin varlıklannı sürdürebilmede türlü aşa- malardan geçmişlerdir. Değişim zin- cirinin bir halkasını da "despot şefler" oluşturmaktadır. Saatini müzisyene fırlatan Toscani- ni, kadın müzikçi istemeyen Karajan. kendini "manevi Uder" gören Masur bunlardan birkaçıdır. Biletlerinin geliriyle giderlerini kar- şılayamayan, hantal yapılanyla tume- GENERAÜ SİGORTA A.Ş. 31/12/1998 BİLANÇO AKTtF (TL) I.NAKtT DEÖERLER aıKasa MBankalar II.MENKUL DEĞER CÛZDANI Menkul Dejertef Cûzdanı Menkul Dejer Azalış Koş*t> (-) III.ALACAKLAR a)Sigortalılar Sigortalclar Slgortalıiardan Pnm Alacak Kaf^ilıjı (-) b) Acemeler Acenteler Acenletec Prim Alacak Karşıl# (-) OSigorta ve Reasûrans ŞirtıetCah Hesabı d)Sigcma ve Reas.Şvket Nezdindeju Depota- eilkraztaf OOigef AjacaMar g)StoVla HlŞüpheli Alacaklar Karş*g> (-) rV.lDAR! VE KANUNİ TAKIPTEKİ AİACAKIAB Idan ve Kanum Takiptekı Alacaklar Mari ve Kanuni Takıptekı Macaklar KarşıKgı (-) HAYATMfl 1,736.850.585.140 1,147.747,387 1.735.702^37,753 784,348.175 784.348,175 931.871.921.643 59.250.727,878 59.250.727.878 672,169,569.401 748.712,635.875 -76.543.066.474 16.389.451,203 184,062,173.161 HAVJkT 24 484.853,172 260.107,899 24,204,745,273 11.396.992,252 •1.587,018333 •1.587.018,333 165,574.136 165,574.136 12.818,436.449 1,761,315.438,312 1,407,855,286 1,759.907.583,026 784.348,175 784448,175 943,268.913.895 57.663,709.545 57,663,709,545 672,335,143,537 748.878.210,011 -76.543.066.474 16,389,451.203 196.880.609.610 işttrakter Degeı «alış Karşıdgı (-) Işlıraklef Sermaye Taahhütleri (-) vl.SABIT DEÛERLER alMenkuller Menkutler Menkuller Birikmiş Amortismanı (-) btGayrlmenkutter Gaynmenkuiler Gaynmenkvjll.Bınt'jniş Amortismanı ( ) VI1.DİGER AKTlaER (Net) 554.536,662,850 65,131,192,979 157,721.928,926 -92.590,735,947 489,405.469,871 516,141,458,754 -26,735.988.883 554.536.662,850 65,131.192.979 157,721,928,926 -92,590.735.947 489.405.469.871 516.141.458.754 26.735.988,883 AKTtFTOPLAM NAZIM HESAPIAR 3.224,043,S17,aO8 441,603^67,4*3 35,861,845,424 441,»03.267.463 PASİF (TL| I.BORÇLAfi a)Sigorta ve Reas.Şirk.Carl Hes. b)Sigrxta ve Reas.ŞirkDepolan dödenecek vergl ve Difcer rûkûmlûlûk dlOiger Borçiar II.KARŞIUKLAR AlTeknık Karşılıklar a)Cari Rizikolar Karşılıjı Cari Riztkolar Karşjlıgı Cari Rıokotar Reas Payı H blMuallak Hasar Kar>ı!ıgı MuallaK Hasar Karşılığı Reasorte Payt (-) c)Oeprem Hasar Karş-tiıgı d)Havat Matamatık Karşılığı Hayat Matamatik Karşılıjı Reasörter Payı () e .riayat MuaRak Tazmlnat Karşıl* Hayat Muallak Tazmnat Karfiht Reas*ler Payı (-) f)Hayat Kar Payı Karş.hgı Hayat Kar Payı Kavkgı ReasMer Payı (-) g)O*>rfc*pkKar»«(!ar. ^ . ^ BlSerlıast Karşılıktar alKıdem Tazminatj Karşd^ı HAVAT Mf 1 1.469,595,183.749 392,137.540,834 954,049,418,472 37.087,921.237 86.320.303.206 379,149,855.278 379.149,855,278 241,565,177,434 1,124.986,655.323 •883.421.477,889 100,673,763.069 2,579,658,985,911 •2.478.985,222.842 36,910,914,775 HAVAT 20.075.802.105 20,075.802.105 26,632.183.494 1.201.876.722 1,201.876.722 5.482.181.983 •4,280.305,261 8,825,018,529 8,825.018,529 400,000,000 7.000,000,000 •6.600.000,000 16.205.288.243 16.205.288.243 aOMLTOPtAM 1,489,670,985.854 412.213,342,939 954.049,418.472 37.087.921,237 86.330.303.206 405.782.038,772 380.351,732,000 242.767.054,156 1.130,468.837,306 -887.701.783.150 100,673.763.069 2.579.658,985,911 -2,478.985,222.842 36.910,914.775 8.825,018,529 8.825.018.529 400,000,000 7,000,000.000 -6.600,000,000 16.205.288,243 16,205,288,243 IH.DlûER PASIRER ' rV.ÖZKAYNAHLAR a)Odenmiş Sermaye l)Nonjnal Sermaye ıı)Odemıemış Sermaye (-) b)Kanuni Yedek Akçeler c)Olaganûstû Hasar Karş.lıklan («Irıtıvarı tedek Mceter e)0lajanû9lû MMek AKster flYemden DeJertenOtrme Fonu BÖrelFonlar fı)Zarar(-| i)0öoem Zaran li)Geçmiş Vı! Zarartan V.KAR ipönemKan il)Geçmlş Yıl Karlan PASIF TOPUMHI NAZIM HESAPIAR 1.162.043,480,682 900,000,000,000 900,000,000,000 15,405,867,389 2.722.556.102 111.296.660 243^03.760.531 213,254.998.099 213,254,998.099 3.224.043.517.S08 441,603.267,463 10.846.140.175 10346,140,175 1,162,043,480,682 900.000,000,000 900.000,000,000 15,405,867,389 2,722,556,102 111.296.660 243.803.760,531 202.408,857.924 202.408.857,924 441,803^67,463 GENERALI I.TEKNİK GBJRLER A) Alınan Primler B) Alınan Komısyonlar C»Ödenen Ta2.Reas.Pay1 D) Devr.Tek.KarŞş.(Net) a) Cari Rızıkotar b) Muallak Hasarlar c) Hayat Matemarjk Karş. d) Hayat Muallak Has. e) Hayat Kar Payı Karş. ı) uıger letuıiK f\arş. E) Aynlan Tek.K-Reas.P. a) Cari R-Reas Payı b) Muallak Has.Reas.P. c) Hayat Mat.Karş.Reas.P. d) Hayat Mual.Karş.Reas. e) Hayat Kar P.Reas.P. f) Diger Tek Karş.Reas P. rj Lflger ueiınef II.TEKNİK GİDERLER A) Reas.Vertlen Primler B) Ödenen Komisyonlar C) Ödenenen Tazminatlar D) Aynlan Teknik KarstfıkJar a) Cari Rırtkolar b) Muallak Hasarlar c) Deprem Hasar Karş. d) Hayat Matematjk Karş. e) Hayat Muallak Has. ') Hayat Kar Payı Karş. g) Dtğer Teknik Karş E) Oiger Giderler IIITEKN1K KAR / ZARAR IV. GENEL GİDERLER A) Personei Giderlen B) Oenel Yönetim Giderlen C) Vergi ve Diger Yûkûml. 0) Amortisman Giderleh E) Karsılıklar F) Han Giderteri V. MALİ GEURLER A) Faiz Gelırteri B) Kar Payı Gelirteri OSatış Karlar D| Kira Gelineri E) Kambiyo Kartan F) Mger Gelirler VI. MAU GİDERLER A) Faü Gkterteri B) Satış Zararlan C) KamCHyo Zaranan D) Karşılıklar t) uıger btaerıer VII. DÖNEM KAR / ZARARI YAfMIN 2,181.894.605,305 840,706421.323 133,451,164.793 510,237.046,165 41.510.862.425 29,756.441.445 11,754,420.980 - 655.989.110.599 220.441.785,706 435.547,324.893 - 2.119,637.603.098 678,768.408.282 114,758.988,572 565.948,929.806 750,686,078,182 281,636,773,092 450,814,644,700 18,229,976,790 4.683,600 9,475,198,256 62.257,002.207 - • - - 62,257,002,207 SİGORTA A.Ş. NAKLİYAT 269,009,701.973 175.925.709.341 27.550.860,264 25,130,343.312 10,165.001.093 8.614.624.839 1.550.376.254 30,237.787,963 26.047,642,865 4,190,145,098 - 217.976,943.592 106,880.639.129 23,341.503.444 34,242,742,486 50.784,897,334 43.981.427.334 6,803.470.000 1 •• - 2.727,161.199 51.032.758,381 * : '• . - • - - - - - - - 51,032,758.381 KAZA 2,642,039.169.152 1,255,057,420.451 220.015.969.516 554.272.801,740 79,482.347.269 51.858.546.499 27,623.800,770 533.210.630,176 307.034.678.705 226.175351.471 - ' '— - 2,584354.126.898 928,778,116,390 154.854,688.274 750.608,688.289 716.233,897.894 420.444,235,852 295,789,662,042 - 34.378.736,051 57,185,042.254 - • . - • - - - - - 57.185,042,254 31/12/1998 TARIHLI KAR FERNKAZA 59.358.572.542 49,525.895.103 2.116,928,074 5.591,757.757 5.108,877.757 482.880.00C 2.123.991,606 1,355.871,606 768,120,00C - 36.083,239.206 4,047,377.934 10.098,909.00C 1.830,000,OOC 19.792,174,86C 16.591.174.86C 3.201.000.00C 314,777.415 23,275.333.336 23,275,333.336 MUNENDvSIJK 3.761.030.604,218 940.537.892.954 95,878,793.165 613,259,965.821 7,840.257,155 4,093,900,894 3,746,356,261 - - 2,103,513,695,123 293,444,642.131 1.810.069,052.992 - - - 3.681.436,496,486 883,284.409.799 31.387.810,279 623.288,695,483 2,138.487,726,106 315,080,194,141 1,820.510.858,729 2.896,673,236 4.987.854,819 79,594.107.732 • - ' * • - • - - - - - • - • - - 79,594,107,732 GENERALI SİGORTA ANONIM 31 ARALIK 1998 DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ M0UK 286361.779.778 141.039.302.821 7.042.164,361 93,704,009,394 7,7*4,817,939 7,744.817,939 - - 37,331.485,263 35.096,856,875 2,234,628,388 • 278.173.257,675 104.766.736,939 6.455.336.547 116.377,875,913 49,787,516,885 47,248.166.445 2.539.350,440 785.791,391 8.688,522,103 - - - - • • - - - - - 8,688,522,103 VE ZARAR T0P1AM 9,200,194.432,968 3.402,792,641,993 486,055.880,173 1,796.604,166.432 162.335,043,638 107,177,209.373 45,157,834.265 - - 3.362.406.700,732 883,421.477,890 2,478,985.222.842 8.918,161.666,955 2.706,525,688.473 340,897.236.116 2,092.296.931,977 3.725.772.291.261 1.124.981.971,724 2,579.658.985.911 21,126.650.026 4,683,600 52.669.519,128 282,032,766.013 560,595.055,627 351,786,870.881 169,645,137.821 25.597,104,654 13,565,942,271 518,764.514,023 369,612.192.966 932.313,054 30.302.324,887 117.898,912.318 18,770,798 26.947.226.310 26,947,226,310 213,254,998,099 ŞIRKETI'NIN DENETİM RAPORU HESABI HAYAT 66,959,771,629 35,856.526,500 5.633.076.395 3,602.500.000 10.987,363,473 10.659.739,983 327,623.490 10,880,305.261 4,280.305,261 6.600,000,000 74.440,262,223 29.311.378.500 2.463.992,377 5.116.546.064 37,512,488,755 5,482,181,983 8,825,018.529 7,000,000,000 16,205,288,243 35,856,527 -7,480,490,594 11,031,140.077 11,024,275,077 6,865.000 - - 7.665.490.496 7.665.490,496 - •10,846,140.175 GENERAÜ Sigona Anonım Şirkeıi'nin 31 Aralık 1998 laritaı iubanyle dUzenlenmis bilançosunu ve bu tarihte sona eren hesap dönenûne ait gelir tablosunu iocelemi; bulunuyoruz. încekmelerimiz. genel kabul görmüş denetleme ilke. deneüeme yöntem ve lekniklenni içermişlir. 0ENEL TOflAM 9.267,154,204,597 3.438.649.168,493 491.688.956,568 1.800.206.666,432 163.322.407.U1 107.177,209,373 45,157,834,265 10,659,739,983 327,623.490 3.373.287,005.993 887.701.783.151 2.478,985,222,842 6,600.000,000 8,992,601,929.178 2,735.837,066,973 343,361,228,493 2.097.413,478.041 3.763.284,780.016 1,130,464,153,707 2,579,658.985,911 21.126,650.026 8325.018,529 7,000.000,000 16,205.288.243 4.683,600 52.705,375.655 274,552.275,419 571,626,195.704 362,811,145,958 169,652.002,821 25,597,104,654 13,565,942,271 526.430,004,519 377,277,683,462 932.313,054 30,302,324,887 117,898,912,318 18.770.798 26,947.226.310 26547,226,310 202,408,857,924 esas ve standartlanna uygun olarak yapılmı; ve dolayısıyla hesap ve işleırüerle ügili olarak muhasebe kayıtlannın komrolil ile gerekli gördüğümüz diğcr Görtşiimüze göre mali lablolar GENERALI Sigoru Anonim Şırtteü'nin 31 Aralık 1998 tarihi itibariyte gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir oncekı hesap dönemı ile tutarlı bir şekilde uygulanan genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine ve TDrk Tıcaret ve Sigoru Murakabe Kanunlan hukümlerine uygun olarak. doğru bir bıçimde yansıonaktadır. İstan- bul, 03.03.1999 • PEREK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVtRLtK LÎMİTED ŞÎRKETt Sorumlu ortak B15 Denetçi AhmetTahir PEREK Yeminli mali Müşavir leri pahalıya gelen senfonilerin yaşam koşullan giderek güçleşmektedir. Yir- minci yüzyıl "yeni nrirak1 " bestecileri dokuz-on dört kişilik küçük kadro içe- ren yapıtlar üretmektedirler. Afışlerde ilkin bestecinin adı büyük yazılmakta, şef ve solist ise altta küçük puntolarla yer almaktadır. Çünkü, şefin yetkilerini yönetim kurul- ları almıştır. Şef, sadece müziğin akışını yönlendi- ren bir "trafik potisi" göre- vindedir ve hiçbir şekilde orkestra müzikçisinden üs- tün bir statüsü bulunma- maktadır. Yönetirken, ge- reği olmayan, salt gösteriş içeren artistik el, kol ve vü- cut devinimlerini bırakmak durumundadır. Türkiye'de ise tümüyle devlet desteğine sahip or- kestralann "memursanat- çı n lan, sağlanan güvence- nin "rehaveti"yle sendika- laşmamış, demekleşmemiş ve örgütlenememişlerdir. Sürekli Romantik dönem yapıtlannı seslendiren or- kestralarımızdaki emekçi- rerşefm egemenliğine bo. yün eğmiş, onu alaşağı et- meyi düşünememişlerdir. Bizdeki orkestralar mü- dürlerini ve yönetim kunıl- lannı kendileri seçebildik- lerinden, diğer kamu ku- rumlarına göre daha özeîk- tirler. Ne yazık ki, adeta "apartman yönetkisi" gi- bi her yıl seçilen müdürler etkin bir işletmecilik yan- sıtamamışlardır. Bu, dev- lete ya da sponsora "gebe kalmak" olgusunu doğur- muştur. Gerek müziğin doğasın- da bulunan sürekli değişim öğesi, gerekse zorlayıcı ekonomik-sosyal koşullar Türkiye'de de "senfoni emekçilerTni bilinçlenme- ye itmiştir. Ilkin, lstanbul Devlet Senfoni Orkestrası "orkestra solistieri''Em var- lıklannı sorgulamış, kendi istemleri yönünde çözümü sağlamıştır. Arzulamadığı şeflere programda yer vermemiş- tir. Bugünlerde, Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Senfo- ni Orkestrası'nrn (CSO) ye- ni yönetimi, yıllardır ge- ciktirilen yeniliklerden ba- zılannı uygulamaya koy- muştur. Ama bu kadarcı- ğı bile bazı çevreleri rahat- sız euneye yetmiştir. CSO yönetimi, Amerika'da ya- şayan genel müzik direktö- rünü değiştirebileceğinin, aslında her şeyi ona danış- manın gerekmediğinin, onun da sadece bir orkest- ra müzikçisi olduğunun ayırdına varmıştır. Yaniso- nuçta, senfoni orkestrası emekçileri bilinçlenmek- tedirler. Dansı, opera ve bale çalışanlannın başına- dır. Merak edilen ise, Kül- tür Bakanlığı üst bürokrat- lannm bu bilinçlenmeye karşı yansıtacaklan tutum- dur. Sigara içenlerî Bugün kendinize değerfi bir firsat verin: Sigarayı bırakın. TÜRKKALPVAKFI 19 Mayıs Cd (Vo: 8 Şişli/İSTANBUL Te/: (0 212)212 0707 fpbx) 10 Hat Faks:(0212)212 6835 CUMHURÎYETTEN OKURLARA ORHAN ERİNÇ lakkeDüştü Kel Göründü' Okurlanmıza "sabah erkenden sandık başın- da olun" demiştik ya. Gazeteciliği bir yaşam bi- çimi olarak algılayan meslektaşlanmız gibi, çağ- nmıza uymak zorunluluğunu duyduk. İş günlerin- deki trafik sıkışıklığından yolda geçirdiğimiz sü- reden, pazargünleri yolların tenhalığından yarar- lanarak dinlenme süresine eklediğimiz bir saat- lik lüksümüzden fedakârlık edip yollara düştük. Meğer pek çok seçmen bizden de önce yolla- ra düşüp kuyruğa girmiş bile. Bereket, bizim gi- bi ilk listede yer almayan ve kendilerini ilçe se- çim kuruluna başvurarak yazdıran "sürgûn seç- menler" kuyruğu fazla uzun değilmiş. Yanm sa- at kuyoıkta bekleyip, oy pusulalarını, mühürieri bozmadan katlama sıkıntısını aşarak yaklaşık üç dakikada imzamızı atıp sandık başından ayrıldık. Sol elimizin işaret parmağına çıkmaz mürekkep sürdürmeyi de unutmadıktabii. Edindiğimiz de- neyimden yararlanarak da, gelecek seçimin san- dık kurulu başkanlarına bir dileğimizi bugünden iletmek istedik. Çıkmaz mürekkebi lütfen oje sür- mesini bilen bir bayan sandık görevlisine sürdü- rün. Hem siz "eyvarı, mürekkep yetmeyecek" diye telaşlanmaktan kurtulursunuz hem de mü- rekkebin seçmenlerin orasına burasına bulaş- masını önler, kötü görüntülü, keyfekeder panmak- lar oluşmasına firsat vermezsiniz. Bu yazıyıyazdığımızsaatlerde, kuyruktaki seç- menlerin oy kullanımı sürdüğünden kimi partiler için "takke düşüp kel görünmemiş", kimi parti- ler için de "ak mı kara mı", belli olmamıştı. Bunlan biraz geç saatlerde öğrenebileceğiz. Ama seçim seçimdir ve demokrasinin "olmazsa olmaz" bir parçasıdır. Peki demokrasi nedir? 90 yıl öncesine dönelim. Defter-i Hakani Nazırı (Bugünkü tapu kadast- rodan sorumlu devlet bakanı ki sonradan soya- dını Kadaster olarak almış) Mahmud Es'ad Efen- di, Ikinci Meşrutiyet'in birinci yıldönümü olan 23 Temmuz 1909 günü Musavver Muhit (Resimli Çevre) dergisine "Osmanlı Milli Bayramı" başlık- lı bir yazı yazmış. r Bugünkü dille diyor ki: "Hürriyetgüneşinin memleketimizdepariama- sı herkesin gözlerini kamaştırdı. Osmanlı ülkesi- ni bir şaşkınlık sardı. İlk etkilerazaldıkça hürriyet deyanlış anlaşılmaya uğradı. Kötüye kullanlma- ya başladı. Otuz üçsenelikyasadışı bir baskıdan kurtulan millet, bununla yetinmeyerek, hürriyeti hiçbir yasal kayıt ve koşulla sınırlanmamak ma- nasınayordu. Milletibaskı altında ezmiş bulunan- lar dahi hürriyeti getirenlehn önde gelenleri sı- rasına geçerek, üçte bir yüzyıldan beri alışkan- lık haline getirdikleh entrikalan o yolda sürdür- me hevesine düştüter." .' ,M Bugün de öyle değil mi?^ ». , ^ Seçlm kampanyasında izleçliklerimizi şOyl© pir anımsarsak "hürriyet" yerine' "demokrasi söz- cüğünü koymanın bugünü anlatmak için yeterli olduğu görülmüyor mu? Geçen dönemde; demokrasinin kendi dinci an- layışlan ile sınıriı olduğunu söyleyenter, işçiteretop- lu iş sözleşmelerinde sıfır zam dayatanlar, çevre- ye korku salarak istediklerinin yapılmasını bekle- yen eli silahlı-sopalılar karşımıza nasıl çıktılar der- siniz? Bunlardan kimi "demokrasi havarisi" okju. Ki- mi "işçianası cesuryürek". Kimi de kurtken ku- zu postuna bürünmüş barış koruyucusu... Seçimler sonucunda oluşacak politik ortam, Mahmud Es'ad Efendi'nin yazısının 95'inciyıldö- nümündeyinelenmesini engellerse neâlâ. Engel- lemezse daha nice yıl "demokrasi" üzerine yazı- lar yazmak için boş yere mürekkep harcama zo- runluluğu sürecek demektir. SON DAKİKA: Şu dakikalarda güneş dogmak üzere. Seçimin galipleri ile mağlupları belli olmuş durumda Galipler DSP ile MHP. Mağluplar ise baş- ta CHP ve DYP olmak üzere öteki partiter. Özellikte MHP'nin beklenmedik orandaki ata- ğına Güneydoğu'daki terör sorununu ekonomik geri bırakılmışlıktan soyutlayıp "Kürt sorunu" di- yegenelleştirerekaçıklayanların büyük katkı sağ- ladıklan anlaşılıyor. Ege, Akdeniz ve Marmara böl- gelerindeki dağılımda MHP ile HADEP'in oy oran- ları da böyle bir yorumu haklı çıkaracak göster- geleri oluşturuyor. Aynı değerlendirmenin ve Apo'nun yakalan- masının DSP'ye ek katkı yapmış olduğu da söy- lenebilecek ilk sözler arasında. CHP ve DYP'lilerin öncelikli işleri ise yere dü- şen takkeye bakıp, liderlerinin geleceği konusun- da karar vermek olmalı. Haftanın en ağırlıklı gündemini dün yapılan se- çimler için yoğunlaştınlan siyasal parti toplantı- lan oluşturdu. Arkadaşlanmız haber, izlenim vefo- toğraflanyla propaganda çalışmalannı yansıttı- lar. Muhabir ve yazarlarımız seçmen ve milletve- kili sayılan açısından önde gelen illerde yaptıkla- n nabız yoklamalarını yansız biçimde aktarırken Erhan Karaesmen de geçen seçimlerde oldu- ğu gibi değerlendirmelerini okurlarımrz için kale- me aldı. • Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Arna- vutluk ve Makedonya gezisi ile Makedonya'da- ki gelişmeleri Serkan Demirtaş aktardı. • Islami sermayenin, Fazilet Partisi'neoy kazan- dırmaya dönük yurtdışı seçmen turlarını Sertaç Eş yazdı. Melih Gökçek hakkında açılan son davayı ve Alfagas'la ilgili usulsüzlükleri Evin Göktaş haber- leştirdi. • Tutuklulann değişik cezaevlerine sürgün edil- mesine olanak sağlayan genelgeyle ilgili Danış tay kararının uygulanması istemini ve sürgün ed lenlerin dava açma hazırlığını Necati Aygın h berleştirdi. : • ' ' A önümüzdeki pazartesiye kadar gönlünüzt hafta geçirmeniz dileği ve saygılanmızla. oerinc@cumhuriyet.cofn.tr