Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 NİSAN 1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
mmm SECIM'99 mmm
'Yarenler' kenti Çankın'da FP, DYP, ANAP ve barajı aşarsa MHP, üç milletvekilliği için yanşıyor
Sol partiler sadece Şabanözü'ndeSERTAÇ EŞ
ÇANKIRI - "Ya-
renler'' kentı Çankı-
n'da 3 mılletvekıllığı
ıçın sağ pamler yan-
şıyor DSP'dekı yuk-
seiışı tum partı yetkı-
lılennın kabul etmesı-
ne karşın d'hont sıs-
temını delıp 1 mılletvekılı çıkarabıl-
mesı ıçın oyunu yuzde 300 arttırması
gerekıyor FP'nın kenttekı oy oranın-
da azalma beklenmesıne rağmen 1 mıl-
letvekılı alacak kadar oy çıkarabılece-
ğı gozlenıyor Çankın'da sol partılenn
tek varhğı Şabanozu beledıye başkan-
lığı CHP h Ahmet Alpan, Şabano-
zü'nde yenıden aday olmuş Sol parti-
ler bırçok ılçede beledıye başkanlıkla-
nna aday gostermedı bıle DYP'nınde
kırsal kesımdekı geleneksel oyuyla
mıllervekılı çıkarmada zorlanmaması
MHP'nın ulke barajını aşması duru-
munda ANAP'la 1 milletvekilliği ıçın
yanşması beklenıyor Kentte en buyûk
sorun ışsızlık Aytaç'ın Çerkeş'tekı Et
Entegre Tesıslen dışında sanayı tesısı
yok "Ankara'nın üçesi" olarak nıte-
lendınlenÇankın Valı AvhanÇevik'e
TİKKO tarafından duzenlenen bom-
balı saldın ıle gundeme gelmıştı Kent-
te oylar daha çok sağ partılerde topla-
nıyor Butun partı yetkılılen, Çankı-
n'nın devamlı merkezı hukumetle ters
yönde adaylar çıkardığını, bunun da
dev letın kentı "umıtmasına" neden ol-
duğunu anlatıyor Kentın mılletvekılı
sayısının 3 olması partiler arasındakı
yanşın fazla heyecanlı olmasım engel-
Seçmen sayısı: 123.736
Mülehekili saym: 3
lıyor Gorüştuğu-
muz yurttaşlardan
tuttugumuz notlara
gore, DSP'nın oyu
artarken FP ve
ANAP'ın oylan
azahyor
DSP, kentte 8 ay
once orgutlenmış,
adaylan da polıtı-
kavaılkkezbupar-
tıden başlamışlar
CHP'nm kentte ıd-
dıası olmadığını
savunan DSP'lıler,
sol oylann tamamı-
nı alarak 1 mıllet-
vekılı çıkarmaya
çalışıyorlar
DSP'lıler, "Daha
once kov lere gittiği-
mızde kimsc selamımızı bile almazdı.
Şimdi insanlann bize karşı gozleri gü-
liıvor. Kent içinde bırakın Cumhuriyet
gazetesini, Milliyet gazetesinin bik baş-
hğı katlanarak taşınıyordu. Sol için şim-
di durum değişn. Çankın'da yurttaşlar
yoksul. Ecev ıt'in mütevazılığıyla özdeş-
lik kuruyorlar" yorumunu yapıvorlar
CHP'nın mıllervekılı çıkarma ıddı-
ası pek yok Onlann çabalan Turkıye
genelıne katkıda bulunmak Şabanozu
ılçesınde beledıye başkanlığını geçen
seçımlerde kazanan Ahmet Alpan bu
seçımde de aday
DSP'nın ılçede aday gostermemesı
\e Alpan'ın ılçe>e devlet hastanesı ın-
şa etmesının, yenıden seçılme şansını
arttırdığı bıldmlıyor
FP'nın 1 mılletvekıllığını de alaca-
ÇANKIRI
ğıru savunan DYP'lı Tuğrul Sidar ıse
MHP'nm barajı aşması dunımunda 1
milletvekilliği ıçın ANAP ıle yanşaca-
ğını. partılenn daha çok beledıye baş-
kanlıklan ıçın çahştıklannı söyluyor
Eskı DYP'h SadıkYakmbağımsız ola-
rak seçıme katılıyor Yakın' ın DYP oy -
lannı az da olsa boleceğı, buna karşın
kenttekı tankat oylannın DYP'ye gıde-
ceğı ıddıa edılıyor ANAP'ın bınncısı-
ra adayı llker Tuncav ANAP'lılar,
Çankın'da bır partının 2 mılletvekılı
çıkarmasınm çok zor olduğunu dıle ge-
tınyorlar Çankınlılann kendılenne ya-
ran olmayacak adaylara oy vermeyece-
gını belırten ANAP'lılar, "Bakanohna
şansıohnayan adaylarayönelmc az olu-
yor" yorumunu yapıyorlar ANAP II
Başkanı Sabit UysaL Çankın'nın gelış-
memesmın en büyuk nedenmın göç ol-
duğuna. kentten demıryolu geçmesıne
karşın hıç yararlanılmadığına dıkkat
çekıyor Uysal, "Ankara için üretim
yapılabilir. Üretim vaptlabilse Ankara
pazanna sunulabilir. Ankara'daki ha-
vaalamndan da tum Türkhe've ulaşma
şansı var" değerlendırmesm\ yapıyor
FP'lıler, maddı dunımu ıyı olanlann
oylannın bellı olduğunu, bunun ıçın
çalışmalannı yoksul halk uzennde yo-
ğunlaştırdıklannı dıle getınyorlar FP
Çankın beledıye başkan adayı Hilmi
Astarlı. seçımlenn ertelenmesı ıçın
Meclıs'tekı gınşıme FP'nın destek ver-
mesının bellı oy kaybına neden oldu-
ğunu, ancak son günkrde partının to-
parlandığını savunuyor Göruştuğû-
muz esnafin bazısı geçen seçımlerde
de RP'ye oy verdığını, tercıhının bu
seçımlerde de değışmeyeceğını soylü-
yor MHP, 1995 genel seçımlerınde 19
bın 163 oy almış Ozelhkle kent mer-
kezınde guçlu olduğu gozlenen
MHP'nın propaganda çalışmalanna
erken başladığı ve oylannı arttırdığı dı-
le getınlıyor MHP'nın ülke barajını
aşması dunımunda 1 milletvekilliği
ıçın yanşabıleceğı yorumlan yapılıyor
Kent ıçınde seçım arabalan en yoğun
dolaşan partı de MHP
Çankın'nın en büyuk sorunu ışsız-
lık Kentte tslamı sermayenın temsıl-
cılennden YlMPAŞ'a aıt Aytaç Et En-
tegre Tesıslen 'nden başka sanayı kuru-
luşu yok gıbı ll sınırlan ıçınde Türkı-
ye'nın en buyuk kaya tuzu rezervının
bulunmasına karşın, venmlı olarak ış-
letılmedığı, sadece bır fabnkanın bu-
lunduğu dıle getınlıyor Yurttaşlar,
"Çankın \nkara'ya o kadar yakın ki
dev let uzağa bakarken burnunun dibi-
ni görmuyor" dıyorlar Uzun yıllar ıl-
de gorev vapan bır kamu yetkılısı ıse
"Çanlaniılar siyasilerden bölgeye yad-
nm yapmasını istemrvoriar. Sadece iş-
leri duştıiğünde bir yakımn tayininin
yapılmasuu, işsizkrinin işe ahnmasuu
istivorlar" yorumunu yapıyor
Butun partı yetkılılen, Çankın'da
doğal kaynaklann çok yetersız olduğu-
nu, devletın mutlaka bölgeye destek
vermesı gerektığını ve ılın mılletvekı-
lı sayısının az olması nedenıyle gerek-
lı teşvıklenn alınamadığından yakını-
yorlar DYP'lıler bıle sağ ıktıdarlann
Çankın'yı ıhmal ettığını dıle getınyoT-
lar
Belediye
MHP, 1994 yerel seçımlennde Çan-
kın beledıye başkanlığını kazanmış
MHP'lı başkan Ahmet Bukan yenıden
aday FP'lıler, MHP'nın yıpranmasına
karşın oyunun yûksek olduğunu, astık-
lan partı flamalannın MHP'lılertara-
findanındınldığınısöyluyorlar Yanşın
FP ıle MHP arasında geçeceğı genel
kanı DSP Çankın beledıye başkan
adayı Hasan Çetinkaya emeklı banka-
cı Polıtıkaya DSP'de bır- ıkı ay önce
başladığını soyleyen Çetinkaya, bıze
söylemedığı bazı hesaplan olduğunu,
bunların gerçekleşmesı dunımunda
yanşta kendılennın de yer alacağını
belırtıyor ANAP'ın adayı Raif Ok-
tay CHP'den DYP'ye geçmış ve bır
dönem bu partıden beledıye başkan-
lığı yapmış
MHP'deki çatlak ANAP'a yarayacak
İLHAMAŞÇI
KIRIKKALE-Ma-
kına Kımya Endustn-
sı'nın Kınkkale'dekı
muhımmat deposun-
dakı patlamayla goz-
ler, Anadolu'nun bu
kentıne çevnlmıştı
Aslında o gunden bugune "pek bir şe>
değişmemiş." Kentte tum caddelenn
çokça partı bayraklan ıle suslenmesı ve
araç konvoylanndan ya>ılan muzıklı
propaganda dıkkat çekıyor Caddeler-
dekı ınsan akını arasında yurumek ıse
oldukçaguç Tum partılerde yoğun bır
seçım çalışması ıçınde \daylann esnaf
gezmelen. hanımlannm "çat kapüan."
Kınkkale'de hıçbır zaman seçım so-
nuçlannı partiler belırlememiî Seçım-
lerde en onemlı olçüt "bölgecflik." Oba-
lılar, Keskmhler, KırşehıriıleT, Yozgat-
lılar ve Çankınlılar en onemlıler arasın-
da sayılıyor ANAP mılletvekılı adayı
Nihat Gökbulut DYP'den Hacı Füiz
Obalı adavken. bağımsızadav YaşarYıl-
maz Keskınlı adaylardan
Oncekı seçımde 45 bın 405 oyla 2
mılletvekılı çıkaran Refah Partısı'nın
şımdıkı uzantısı FP'nın yurt genelınde-
kı duşuşu kendısını burada da gosten-
yor FP lıstelerdekı
sıralama nedenıyle
sıkıntı yaşarken.
beledıye başkan
adayı Murat Yü-
mazer'ın kentte
tum kesımlerce se-
vılmesımn seçılme
şansını yukselttığı
goruşu ağırbasıyor
Yılmazer, rakıple-
nnın soyledığı gıbı
bazıpartılılennkır-
gın olduğunu, an-
cak bunun kısa sür-
duğunu savunuyor
ANAP'ın şımdı-
kı beledıye başkan
adayı Cemallettin
Akdoğan, once
mılletvekılı adayı
olmuş, ancak on seçımde uçuncu gehn-
ce genel başkanı Mesut Yılmazın des-
teğı ıle yenıden başkan adayı olmuş Bu
da bazı çevrelenn tepkısıne neden ol-
muş ve durum aleyhme ışlıyor Aynca,
Akdoğan'ın beledıyenın olanaklannı
kullandığı savı da yaygın goruş ANAP,
daha once 33 bın 677 oy alarak 1 mıl-
letvekılı çıkarmıştı Bu seçımde oylan
yukselme eğılımı gostermesıne karşm
KIRIKKALESeçmen sayısı: 179.822
Mılletvekili stvısı: 4
RP
DYP
ANAP
DSP
CHP
HADEP
tP
MHP
MP
YDB
YDP
YP
Parlifcri' ParuK tin
(t.ıiılımı >ii/ıirlcri
2
1
1
-
3016
12.87
1133
939
939
«.n012
nsi
8.4$
0-J4
SJS
9.69
Sutakvürt • Çorum
« ^
Keskın / \
• ^ t Kırîehir
r ^ ^ •
—-^ \ ı ~~^^
rakıplen. 2 mılletvekılı çıkarmasıran zor
olduğunu söyluyor MHP, 20 bın 440 oy
almasına karşın, ülke barajını aşama-
ması nedenıyle geçen donem alacağı
mılletvekılını DYP'ye kaptırmıştı Şım-
dılerde ıse Osman Durmuş'un lıstede
bınncı sıraya >erleştınlıp, Kınkkalelı-
ler'ın destekledıgı ErgünTeldn'ın genel
merkezce v eto edılmesı partıde cıddı an-
lamda çatlağa yol açmış MHP'dekı bu
çatlağın buyuk oranda ANAP'a yaraya-
cağı belırtılıyor Partının barajı aşması
durumunda 1 mılletvekılı kesın goru-
nüyor
Geçen donem 19 bın 416 oy alarak 1
mılletvekılı çıkarmayı MHP'nın barajı
aşamaması sayesınde başaran DYP, bu
donemde daha da ıddıalı Ancak, DYP
1 sıra adayı Hacı Ffliz'ın kendı ısteğıne
göre lıste hazırladığı savlanıyor Rakıp-
len de. hem FP'dekı duşuş hem de
MHP'dekı çatlaktan yararlanarak
DYP'nm mılletvekılı çıkarabıleceğını
soyluyorlar
Oncekı seçımlerde hem DSP hem de
CHP 14 bın 156 oy almıştı Yurt gene-
lındekı DSP rüzgân Kınkkale'vı de et-
kısı altına almış Ancak lıste sıralama-
sında aday seçımınde yanlışlık yapılma-
sının olumsuz etkısı olacağı belırtılıyor
Aynca DSP'nın ıl orgutunun kapısının
bır ay öncesıne kadar kılıtlı olduğu soy-
lenıyor Bız de Kınkkalelıler'ın yalan-
cısıyız DSP 1 sıra mılletvekılı adayı
avukat Rıza Avşar'ın "Partimizin
Ozal'ın bir donem soylediği dort görüş
yerine tiim gönışleri kucaklayuı vapısı
var. Günumuze avak uvduramayanlar
yok olmava mahkumdur" değerlendır-
mesı de dıkkat çekıcı Avşar kalkınma-
da oncelıkh ıl kapsamına alınmasının
Kınkkale'nın gen kalmışlığınm onayı
olduğunu belırtıyor
Rakıplen, DSP'nın zorlanarak bır
mılletvekılı çıkarabıleceğı goruşunde
bırleşıyorlar
CHP 1 sıra mılletvekılı adayı Erol
Akkaya hem genel hem de yerel seçım-
lerde ıddıalı olduklannı belırterek, taraf-
sızlann ve tepkı oylannın kendılenne
yenıden doneceğını savunuyor
CHP'nın beledıye başkan adayı Musta-
fa Yıhnaz da başkanlığı alırsa bunun da
fark atarak olacagım ıddıa ederken, oğ-
rencı yurdunun bulunmamasının oğren-
cılen dıncı yurtlarda kalmaya ıttığıne
dıkkat çekıyor Yılmaz.
u
Bu gjdişle der-
viş mezun edecek gibi görüniıvoruz"" dı-
yor
Bağımsız aday eskı mılletvekılı Yaşar
Yılmaz'ın CHP'den oy alacağı goruşu
ağırlıklı
Kınkkale esnafi da MKE'de gereklı
modernızasy on çalışmalannm yapılma-
ması nedenıyle yaklaşık 20 bın kışının
çahştığı fabnkada ışçı sayısuıuı 2 bın-
lere kadar duşmesının kendılennı ke-
penk kapatacak duruma getırdığınden
yakınıyor Organıze sanayı bölgesının
yalnızca rant sağlayan bır yer gıbı gorûl-
mesının ış olanaklannı sınırladığı belır-
tıhyor
CUMARTESÎ
YAZILARI
ATAOL BEHRAMOĞLU
Bip Seçim Öncesi Yansı...
Bırkaç gun once 'Cumhunyet'te Prof Tolga
Yarman'ın bır araştınmasının ozetı ve çızımlerı ya-
yımlandı Ipek Yezdani'nın yayına hazırladığı bu
haber, sıyasetın hâlâ hangı lıderın daha az ya da
daha çok durust olduğu bıçımınde algılandığı ul-
kemızde kaç kışının dıkkatını çektı bılemem Oy-
sa ozellıkle de sıyasetçılenn ev odevı çalışır gıbı ça-
lışmaları gereken bır araştırmanın ozetıydı bu
Incelemesıne, Devlet Istatıstık Enstıtusu'nun
1995 genel seçım verılerını temel alan Prof Yar-
man'a gore, sıyası yapılanmanın 'ınsan hareket-
Ien ve göç olgusundan kaynaklandığı' ulkemızde,
seçmen kıtlelen 'yeıieşıkleşmış kentlıler, göçerler
ve goçmenler' olarak aynşmaktadır Çok katman-
lı bır sıyası aynşmanın soz konusu olduğu Turkı-
ye'de 'emek ve sermaye' aynşması, Batı ulkele-
nndekı gıbı toplumun sıyasal yapısını açıklamada
tek başına yeterlı değıldır Bu nedenle ulkemız-
de sıyasal partılen 'sağ ve sol' dıye tanımlamak da
yetersız kalmaktadır Prof Yarman araştırmasın-
da ozetle, buyuk şehırlere en once gelıp yerleşen
ust gelır gruplannın ANAP'a, en son goç eden ve
kentlerın kenarianndayaşayan alt gelır gruplannın
FP'ye taban oluşturduğunu belırlıyor Bu araştır-
maya gore DYP 'en varsıl kesımlenn ve buyuk ser-
mayenın boyundunığuna gırmemeye dırenen ku-
çuk ışletme sahıplerının sıyası orgutlenmesı'dır
Balkanlar'dan ve Kafkaslar'dan gelıp yerleşmış ve
kentleşmeye doğululara oranla daha ılen evreler-
den başlayan kıtleler DSP'nın, sonradan goç
edenler ıle duşuk gelır gruplarındakı Alevıler
CHP'nın, kenttekı yaşam alanlannı doğudan ge-
lenlerle paylaşmaya tepkı veren yoksul kentlıler
ıse MHP'nın tabanını oluşturmaktadır
Prof Yarman sonuç olarak 'sıyasetçılenn Turkı-
ye 'yı genellıkle tanımadıklannı' ve' paravan soy-
lemlerie yurutülen, olayların ve halkın gıyabında
pıyango turü bır üst sıyaset çarkı ızlendığını' be-
lırtıyor
Bır araştırmanın kapsamını ve sonuçlarını, oze-
tın ozetı bır yazıyla yansıtabılmek mumkun değıl
Prof Yarman'ın vardığı sonuçlann tartışılabılırlığı
de kuşkusuz Fakat son derece renksız ve ruhsuz
bır seçım oncesı ortamında, bır bılım ınsanının
yansız, trtız, zıhın açıcı araştınmasının yuzume ta-
ze bır hava gıbı çarptığını soyleyebılırım
• • •
Aydınlanmız bırbırtenne, abartılı bır kararsızlık
ve kıbırie soruyorlar "Acaba hangı partıye oy ver-
melı?" Aydın sorumluluğu neredeyse 'oy verme-
ye' ındırgenmış Sankı ulkenın yazgısını bır avuç
aydının oyu belırleyecek Her meslek grubu ıçın-
de, bulunulan her ortamda orgutlenme sorumlu-
luğu unutulmuş, ya da zaten hıç bılınmıyor Halk
kıtlelen orgutsuz, dağınık Devlet despot, her tur-
lu orgutlenme gınşımını ezmeye hazır Sıyasal par-
tılenn durumu ıse, Prof Yarman'ın,' olaylann ve
halkın gıyabında pıyango tyıypır us,t sıyaset çar^
kı' tanımlamasına tam tamına uyuyor... Turkıye,
böyie btr ortamda genel ve yerel seçımlere gıdı-
yor
• • •
Sıyasal partılerle seçmen kıtlelen arasındakı
uçurum nasıl aşılabılır? Tum toplumsal sınıf ve
grupların orgutlenmesıyle Bunun onunde ıse sa-
yısız engeller var Baskıcı devlet, halk kıtlelerının
bılınçduzeyı ve toplumsal yerleşmemışlık, sıyasal
partılenn kendı ıçıne kapalı yapısı, lıder tapınma-
alığı vb Boyte bır ortamda, seçımlere de, sonuç-
larına da ılgı duyamamanın uzuntusunu yaşıyo-
rum Yine de dıleğım, gucunu kışı kanzmasından
çok geleneklerınden, yukardan esen ruzgârlardan
çok tabandakı orgutlerınden alan CHP'nın paıia-
mentoya guçlenerek gırmesı, daha soldakı partı-
lerın ıse toplam oy oranlannı arttırabılmelerıdır
Solda bırtık enınde sonunda kaçınılmaz olduğuna
gore, bu partılerden hemangı bırıne verılecek oy-
lardan hıçbın boşa gıtmış olmayacak..
1 8 N i s a n s e ç i m l e r i n e y a k l a ş ı r k e n d ü ş l e r v e g e r ç e k l e r
CHP mitingleri tabanın partisine sahip çıktığını gösteriyor
ERHAN KARAESMEN
Ne bıçım duşman kardeşlerse, en kntık
durumlarda bırbırlennı kolluyorlar
ANAP ıle DYP'nuı son altı-y'edı yıllık
performanslanyla Turk polıtık yaşamına
hıçbır şey katamadıklan duşüncesı zaten
epevce yaygındı Hatta toplumsal ve etık
değerlenn kaybına yol açtıklannı
duşunenler de vardı Bunun ustune
Meclıs'te bırbırlennı aklamalan ve sonra
DSP'nın mucızevı şekılde ıktıdar
olmasını sağlamadakı destekleşmelen,
son avlarda etık değerlerden ek bır şeyler
daha goturmelenne yol açtı Çete. mafya.
rüşvet tetıkçı. erom. vb alabıldığıne
soysuz ve edılgen olgulann toplumda
fılızlenıp yeşermesı bu son altı vılda
buyük yoğunluk kazandı Polıtıkaya
yönelmış ılgının seçım dönemınde bıle
kendını dışa vııramadığı bır toplum
yapısında her şeve rağmen bırevsel
vıcdanlann bu durumdan rahatsızlık
duymaması olanaksızdı Dolayısıyla
ANAP ve DYP'nın küme halınde
ortalama vatandaş gozunde bır mıktar
ıtıbar kaybetmesı zaten beklenmelıydı
Her ne kadar ANAP'ın hızmet
sektorundekı ınlı ufaklı ve bır bolümü
bulanık parasal ılışkılerle uğraşanlann
epeyce yavgın alanında yandaşlan
bulunsa da ve DYP'nın kırsal kasabası
taban kolay kolay kayıp vermeyecek gıbı
gozukse de bu ıkı rakıp (ya da önemlı
olaylardakı ıkı gızlı dost) kan ve oy
zayıatı yaşamaktadır Ustune ustluk, bır-
ıkı ay zaman kazanma yolundakı can
havlı bır telaşla başa oturttuklan DSP,
bıraz Apo nızgân bıraz da medyanın yenı
gozdesı oluvermesıyle her ıkısının bırden
altını kemırmeye başladı Bu olgudan.
oncekı bolumlerde DSP+AN^P
koahsyon beklentısıyle ılgılı
tartışmalardan da kısmen soz edılmıştı
DYP'den sadece bır mıktar DSP yonune
doğru değıl, buna ek olarak bırazcık
MHP'ye ve hatta buyuk kentler ıle
muhtemelen Trakya'ya bır parça CHP">e
bıle oy kayması olabıleceğı yennde
gozleyenlerce dıle getınlmektedır
Bununla bırlıkte genelde taşra ıllennde
daha yaygın varlığryla DYP, ANAP'a
nazaran, 1995 seçımlennde de gozlenmış
olduğu gıbı oylannı mılletvekılı sayısına
donuştunnekte hafıfçe daha şanslıdır
DSP+ANAP koalısyonu kurulamayıp
dıştan bır yedek aranması halınde, ılk
akla gelebılecek ve çözum olabılecek
CHP yenne ozellıkle DSP'nın baskısıyla
DYP nın tercıh edılmesı beklenebılır
Kuçulmelennm ve anlam
ka>betmelennın kaçımlmazlığını bırkaç
yıldır açıkça gosteren bu ıkı sağ
oluşumun büyuk prestıj kaybı ıle ıkıncı
plana ıtılmelennın Turk polıtıka
dunyasına ne getınp ne getırmeyeceğı
aslında bellı değıldır Olay
"mustahakülar; vesinler birbirkrini"
soğukkanlı suçlamasıyla
geçıştınlemeyecek kadar vahımdır
Sıyasal partı ust vonetım zafıyetının
tahhsız bır sergılenmesı daha yapılmış
olacaktır Ancak partısel kurumlaşma
yolundakı başansız denemelerden zaten
yorgun duşmuş olan Tûrk toplumu ıçuı
"Aman demek bdyle oluyormuş; daha
dikkatlı olahm'* turunden bır ders
çıkarmanın peşınde olmak artık pek ışe
yaramayacaktır CHP'ye gelınce,
seçımlere buyuk bır ıhtımalle en
sıkıntıyla gıren partı nıtelığını
sergılemektedır Genel seçımlerde barajı
geçıp geçmemesı cıddı şekılde tartışma
konusudur Yerel seçımlerde de başanlı
olduğu bazı kent beledıyelen dahıl,
beledıye başkanlığı kazanıp
kazanamayacağı belırsızdır Bunda
CHP'nın ust yonetım hatalannın buyuk
payı olduğunu düşünen bellı bır aydın
sınıfı bulunmaktadır Ancak bu satırlann
yazannın da yapmaya çahştığı gıbı olayı
bıraz daha ınsaflı bıçımde anlamaya ve
analız etmeye yatkın epeyce bır yurttaşın
da bulunduğu gozlenmektedır CHP,
devlet ve toplum etıklen bakış açısından
son derece haklı olduğu hukumetı
duşurme gınşımını sıyasal gerekçelennı
topluma maalesef anlatamamıştır Ilk
gunlerde çok ağır bır oyunbozanlık ve
mızıkçılık eleştın savurusu ıle
karşılaştığından sesı pek çıkamamıştır
Seçım kampanyasının daralıp sadece
bırkaç haftaya ındırgenmesı konumu da
bu çerçev ede aleyhıne çalışmış olup, bu
kısa zamanda toparlayıcı bır anlatma ve
algılatma operasyonu surdurememıştır
Rakıp bır DSP'nın polıtıkanm çok talıhlı
bır cılvesıyle, hem ıktıdar hem de
toplumu kurtaran partı pınltısına
kavuşması ıle ışı daha da zorlaşmıştır
Ancak CHP'nın zaten sayısı üç mılyonlar
cıvannda dolaşan son sadık
yoldaşlanndan bu kış aylannda
gelışmelen sonucu pek bır kayıp
yaşanmayacağı gozlenmektedır Bu
kuçülmuş ama çok muhkem taban ınatla
dırenmektedır En coşkulu açıkhava
toplantılannın CHP mıtınglen olarak
kendını gostermesı bu tabanın partısme
sahıp çıkma kararlılığının göstergesıdır
Ancak bu tabana ek olarak I995"te
DSP'ye odunç olarak kaptınlmış gıbı
gozuken bazı oylann daha gen alınması
ve ANAP ıle DYP'nın kuçulmesmden de
bazı katreleT yakalanması beklemrdı
DSP ruzgânnın bır ay oncekı yoğunlukta
esmı>or olduğu kesındır \ncakbuhafıf
duralamadan CHP lehıne bır şeyler
çıkabılmesı de şuphelı gıbıdır Son
yıllardakı vonetım kusurlan ve toplumla
buluşabılmedekı yetısızlığı dolayısıyla
CHP'ye kızan bazı yurttaşlann da aslında
CHP'nın barajı geçememesı halınde orta
sol kesımde yaratılacak boşluğu, hele
DSP bu denlı sağa yalpa vurmuşken, çok
olumsuz bır sosyal tablo oluşturacağını
duşunebıleceklen sanılmaktadır
CHP'nın genelde kamuoyunda ve özelde
de medyada açıkçası haksız ve ınsafsız
bır ablukaya alınmış olması eleştınlebılır
Ancak CHP'nın de polıtıka yapmada
eleştınlecek yonlen vardır Adına
"kararsız seçmen" denen ne ıduğu
belırsız ve hayalı bır kavrama o çok sıkı
bağlı seçım kampanyası oluşturulması,
CHP'nın eleştınlecek bu yonlennden
bındır Bır ara komık bır şekılde %
40'lara vardığı ıddıa edılen kararsız
seçmenın büyuk çoğunluğu "gizli
kararlı" seçmen olup, bırtakım cıddı
gruplann yuruttuğü anket ve
soruşturmalarda bu durum zaten açıkça
gorünmekteydı Öte vandan. % 35
mertebesınde kararsız bır seçmen
belırlemış bır anketın sonuçlannın
yorumunda bu satırlann yazanndan da
katkı ıstenmıştı Orada açıkça
gorünmekteydı kı kararsız seçmen
tıpolojısı ANAP ve DYP kanşımlannın
kırması bır "çankh erkân-ı harp"
tıpolojısı ıle ozdeş gozukuyor Bu
kesımden sola doğru oy kayması
beklenebılırse, bunun en fazla orta sağda
yer almava başlamış bır DSP'yı takvıye
edeceğı ve yukarda da sozu edıldığı gıbı
CHP ye ancak bazı katrelenn
duşebıleceğı son derece aşıkârdı
Kararsız seçmen olayı maalesef
metafızıktı ve toplumun son zınde
gucunu, kendısıne yoneltılmış tum
eleştınlere rağmen hâlâ oluşturmakta
bulunan CHP'nın bu hayalın peşıne
takılıp gıtmesı talıhsızlık olmuştur
CHP ıle ılgılı son soz şu olabılır Orta
solda kalabılmış son sıyasal guç olarak
kendısınden, haldı ama belkı bıraz
fazlaca, beklentısı olan aydın kesımle
olan uzlaşmazlığı ıle, hatasıyla sevabıyla,
şansıyla şanssızlığıyla CHP'nın Turkıye
Buyuk Mıllet Meclısı dışında kalması,
sosyal platformda doldurulması zor bır
boşluk yaratır Yurttaş olarak temennım
ıle uzman olarak tahrnınun çakışmakta
olup CHP'nın yenı Mechs'e de gıreceğını
tasarlamaktayım
Yerel seçimlere
kısaca bır bakış
Yerel seçımlenn beledıye başkanlığı
seçımı parçası çok ılgınç bır olaydır
Ulusal ve toplumsal düşüncenın yanı sıra
kentsel ve hatta bazen mahallesel hesap
yapmayı gerektırebılır Bır beledıye
başkamna venlen oylar boylece
partıselhğın bıraz ötesıne geçer Kent
sahıplılığı sergılemede, hemşehn ıle bıre
bır ılışkılerde guven duygusu yaratan
adaya bıreysel destek ve sempatı o>'lan
da gıdebılır Kışısel guven ve sempatı
unsuru dolayısıyla bır beledıye başkan
adayına, kendı partısının tabanının
dışından bır genel seçımde, farklı bır
partıve o> verebılecek, hatta bazen, aynı
gunku ıl genel meclısı seçımınde, bır
başka tarafa oy vermış yurttaşlardan da
ek oylar çıkabılır Ancak hatırlatılması
gereken onemlı bır husus, bu ek kışısel
sempatı oylannın kendı partı tabanından
aldığı oya oranla, sınırlı kalacağıdır
Yakın geçmışın çok prestıjlı başkanlan
Vedat Dalokay, Selahattin Tonguç,
Bedretün Dalan (başansı çok
tartı^mahdır ama prestıjhydı) da kendı
tabanlan dışında destek oylar
alabılmışlerdı, ancak bu destek yıne de
sınırlı kalmıştı Daha yakınlardakı partı
farkı gozetmeksızın ısımlen sıralıyorum,
Sefa Sinnen, Aü Marun, Muzaffer Önder,
Celal Doğan, Erdem Saker gıbı ısımler de
kendı partı tabanlannın bır mıktar
ustünde oy almayı becerebılmış başkan
adaylan orneklendır 1999 yerel
seçımlennde kendı partısının dışından
destek sağlama olgusu çok daha yaşamsal
bır onem taşımaktadır Genel ve yerel
seçımlenn aynı gunde oluşu ve ıkısının
oy sandıklan arasında sadece bırkaç
metre uzaklık bulunuşu. bır başkan adayı
ıçın partısı dışında destek sağlamayı bıraz
zorlaştıncı bır unsur oluşturabılır Bır
sandıkta genel seçmen olarak kendı
partisine oy vermış bır yurttaş, beş dakıka
sonra komşu sandıkta bır rakıp partının
beledıye başkan adavına oy venrken
p_sıkolojık olarak rahat olmayabılır
Onceden aynntılı ıncelenmış ve
düşunulmuş olmasını ve kararh bır tercıh
yapılmış bulunmasını gerektınr I999'un
18 Nısan gunu, CHP ıle Fazılet Partısı
arasında genel seçım oy farkı bulunacağı
maalesef bır olçude bellı olan bazı kılıt
yorelerde eğer CHP adayı bu farkı
kapatabılecek ıse DSP'li, ANAP'lı,
DYP'lı yurttaşlann bır bölumunden
destek oyu almak durumundadır Bu
destek oyu geçmıştekı bazı
örneklerdekınden mıktarca daha fazla
ohnak zorunda bulunabılır Ama
Ankara"da epeyce bır kesımde tutulmayan
ve hatta açıkçası sevılmeyen şımdıkı
beledıye başkanı yenne tek şanslıca
rakıbı gıbı gözuken bır Murat
Karayalcın'ın gehnesı ıstenıyorsa,
Izmıt'te aksıne sevılen ve başanlı gorulen
bır Sefa Sırmen'ın goreve devam etmesı
arzulanıvorsa, bu onemlıce destek
oyunun bır bıçımde yaratıhnası
gerekmektedır Bunun gıbı örnekleT
başka kentler ıçın de mevcuttur
Otuz kusur yıldır yaşadığım kent olarak
Ankara'da ve aynca bır haylı yakından
tanıyıp sevdığım Izmıt'te beledıye
başkanlığını, kent sevgısı duyarlılığını ve
bıhncını önde tutarak belırleyecek
yurttaşlann, bu soylu davranışlanyla 19
Nısan sabahı ovunebılmeyı çok ıçtenlıkle
arzuluyorum
ÜTTİ