Katalog

SAYFA 14 CUMHURtYET 5ARAUK1999PAZAR L J 1 \ kuHur@cumhuriyet.com.tr ALLECRO EVİN ÎLYASOĞLU Ferlııuıde Erlrin: Bir çağuı tanığıÇağdaş Türk mûziğınin bestecisi, orkestra şefı ve nice yorumcusunu yetiştıren piyanist Ferhunde Er- kin, bugün Sevda Cenap And Müzık Vakfi"nın altın madalyasını alıyor. Sevda Cenap And Vakfi'nı kutlamamız gerek. Çağdaş müziğimızi yoktan var edenleTe, çoksesli müzik dünyamıza emek verenlere sahip çıktığı için. Her yıl verilen altın onur madalyasına bakarsanız bugüne dek düşûncesiyle, öğretmenliğı ile kurum- lann kuruluşundaki katkılarıyla, besteciliği ile yorum- culugu ile çağdaş müziğımizi zenginleştirmış adla- nn bır tablosunu görüyoruz. Cevad Memduh Al- tar'daıı başlayarak Ahmed Adnan Saygun, VKi Ce- aul Erkin, Necfl Kaznn Akses. CemaJ Reşit Rey, Ha- san FeridAlnar,İlhan Lsmanbaş,Nevit KodaBı,Ley- la Gencer, Snna Kan. tdil Biret gibı sanat ınsanlan- mız I989"dan ben, bu vakfın madalyası ile ödüllen- dirilmekteler. Gıderek medyatık kimliklerin egemen olduğu, sa- bun köpüğü gıbi sanatçılann çabucak parlayıp sön- düğü. hiçbir derinhğı, kalıcılığı olmayan, emek ve- rilmemiş yapıtlann "sanat" adına kol gezdıği toplu- mumuzda bu tür emekçilenn gölgede kaldığı, hatta unutluduğu da bir gerçek. Ne yazık kı çoğu da ölü- münden sonra önem kazanıyor. Sevda Cenap And Vakfi tam on yüdır ilkesinden ödün vermeden bu müzik emekçilerimizı ödüllendi- riyor, onurlandınyor "Derin Tûrkh'e"nin karakter- leri işte bunlar. Her gûn ekranlarda boy gösteren, gündelik yaşantılannın fasafısolanyla gündemımi- zi oyalayan insanlar değil. Derinlerde yaşayan, ken- di alçakgönüllü koşullan içinde durup dınlenmeden Türk sanatına, kültûrûne hızmet eünış kişüer. Onlar ıçın ne devlet sanatçılığı kazanmak, ne medyada boy boy görünmek ne de özel yaşamlannın sırlannı or- taya çıkartmak önemlidir. Kimı yetiştirdıği bir öğ- rencisıyle. kımı verdığı bir konser, kaydettiğı bir CD ile kimi bir bestesinin seslendirilmesiyle mutlu ola- bilir. İşte FerhundeErkin dekaTşılığında hıçbır şey bek- lemeden 1920'lerden emekliliğine, 1980'lerekadar bu topluma durmadan hizmet etmiş bir sanatçı. Pi- yanistliği. öğretmenliği, eşltkçıligı ve ülkemızde bir piyano çalma ekolü yaratması ile. Ferhunde Erkin şu sıralarda geride bırakmakta ol- duğumuz yirmıncı yüzyıhn beşte dördüne tanıklık et- cV^ağdaşTürk müziğinin bestecisi, orkestra şefi ve nice yonımcusunu yetiştiren piyanist Ferhunde Erkin, bugün Sevda Cenap And Müzik Vakfi'nın altın madalyasını alıyor. Erkin karşüığında hiçbir şey beklemeden 1920'lerden emekliliğine, 1980'lerekadar bu topluma durmadan hizmet etmiş bir sanatçı. miş. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçış döneminin sancılannı yaşamış, savas, yıllannın yokluklannı; ye- ni kurulan Ankara sanat ortamının kurueulanndan bırisi olmanın sorumluluğunu yaşamış. Pıyanistüği- nın ve egıümcüiğının yanı sıra ünlü bir piyanist ve besteci olan Ulvı Cemal Erkin'in eşi ve her şeyin öte- sınde iki çocuk sahibi bır anne olarak toplumumu- zun "örnek kaduT simgesı olmuş. 1909 yılında Istanbul'da aydın bir aılerun çocuğu olarak dünyaya gelmış. Babası Birinci Dünya Sava- şı'nda binbaşı imiş; kendisi geleneksel müzıkle uğ- raşuğı halde iki çocuğunun da Batı müziği eğıtunı almasını sağlamış. Ferhunde Hanımkendısindenbir buçuk yaş küçük erkek kardeşı Necdet Remri Atak ile Gedikpaşa Amerikan Okulu'na vazdınlmış. tlk müzik derslerine burada başlarruşlar, ardından zama- nın tanınmış hocalan Berger ve Hege'nın öğrencıle- ri olmuşlar. tkı kardeş ilk büyük konserlerıni ışgal altmdaki Galatasaray Lisesi'nde 17 Nisan 1920 ta- rihinde vermışler. Daha sonraNecdet Robert Kotej'in; Ferhunde, Arnavutköy Amerikan Koleji'nın öğren- cisi olmuş. Kolej ydlan süresınce okulun içinde ve dışında konserler verdikleri konserlerle Istanbul'da ünlenmeye başlarruşlar. Bu gencecik kardeşlenn 1926 yılında konserleri- ni dinleyen Atatürk, onlan defalarca Köşk'e çağır- mış ve Ferhunde Hanım'a yalruz ıcracı olarak kal- mamasını, bestecilikle de uğraşmasını öğütlemiş. Yaülı okuduğu Arnavutköy Amerikan Kız Kole- ji'nden 1928'de mezun olan Ferhunde Hanun yine kardeşı ile birlikte Almanya'dan burs kazanarak Le- ipzig Konservatuvan 'na gıtmiş, buradakı eğitımı ta- mamladıktan sonra 1931 'de Türkiye'ye donüp yeni- den konser maratonuna koyulmuşlar. Türk Beşlerinin bir üyesi olan ünlü bestecimiz Ul- vi Cemal Erkin (1906-1972) ile Ferhunde Harum 1932 yıhnda evlenmışler. Birlikte kurduklan yuva ay- ru zamanda Ankara müzık kültürünün de ılk kuru- lan kozalanndan binsı olmuş. Bu arada Ferhunde Hanım nice piyano konçertosunun ve eşinin piyano konçertosunun da Türkiye'deki Uk seslendinlışıni gerçekleştirmiş. Ferhunde Hanun eşinin ona adadı- ğı bu konçertoyu daha sonra Berlin'de 1943 yılında, tepesinde bombalarpatlarken çabnış. Bukonsetin rad- yo yayıru canh olarak Ankara'dan da dinlenmış. Tam 40 yıl ara venneden öğretmenlık yaprruş. Kimler öğrencisi olmamış ki! Ankara Konservatu- van'nda okuyup hangı dalda egitım görürse görsûn Ferhunde Hanım'ın piyano smıfından geçmeyen pek kalmamış. Hüseyin Sennet gibı parlak bir piyanisti- miz, Kamunuı Gündemir gibı hocasını izleyip du- rup dinlenmeden öğrenci yetiştiren değerli bir egi- timci, nice şef, nice besteci, nice operacı... Ne yazık ki, bu akşamki madalyayı almak için ts- tanbul'daki hasta yatağından kalkıp Ankara'ya ge- lemeyecek Ferhunde Hanun. Ama onun adına yapı- lan bu töreni, onun için çahnan yapıtlan ve ona yol- ladığımız güzel ışınlan algılayacaktır. Ne olur, alçak- gönlüyle kendini perde arkasında tutmuş bu tarihi kı- şilenmizi yaşarken, sağlıklıyken onurlandırsak! De- ğer ölçülerunızın değışmesını beklemek daha uzun yıllar mı alacak dersiniz? e-mail:evuıi(a boiuLedu.tr Maria Riva, Mariene Dietrich'in isnünmticarikşmesinekarşısavaşaçtı. Dietrichyine spotlar altındaKültür Servisi - Almanya'da Msur- lene Dietrich'ın manevi mırasımn paylaşılması konusunda yeni bir tar- tışma başladı. thuraslı yıldızın kızı Maria Rrva, annesinin adını bir mü- zikale verdiği, resımlerini kartpos- tallar ve saatlerde kullandığı gerek- çesıyle Berlınli yapımcı Berhard Knrtz aleyhıne dava açtı. Yüksek Mahkeme'run alacağı ka- rar ne olursa olsunünlüoyuncu ve şar- kıcının ölümünün yedı yıl ardından Almanya için hâlâ cıddı bır tartışma konusu olduğu kesin. Marlene Diet- rich, 1930'da 'MaviMetek' adlı oyu- nunun prömıyenrun gerçekleşeceğı gece Berhn'i terk etmiş ve Hollyvvo- od'a gitmiştı. Orada yönetmen Josef wm Sternberg ile ahı fdm çekti \t dün- ya çapında bır yüdız oldu. lkıncı Dün- ya Savaşı smısında Alman birüklerry- le savaşan Amerikan askerlennin bü- yüleyici, boğuk sesli seks sembolüy- dü. Savaştan sonra Berlin'e Amen- kan üniformalanyla dönen Dietnch, yurttaşlan tarafından yuhalanarak karşüandı. Berlinlileı kendılenni terk edilmiş hissediyorlardı. Paris'te yaşamını yitirdikten son- ' ra naaşı Berlin'e getırildi, ancak hâ- lâ Almanlar için bu nefret kaynağıy- dı: Mezanna süreklı saldınlar düzen- leniyor, sanatı ve anısı pek de hoş ol- mayan sözcükleıie anılıyordu. Ber- lın'in dış kısrmlannda kalan bir so- kağın sakınlen, yaşadıklan sokağa onun adının venlrnesı karanna karşı amansız bir mücadele verdiler. Ölümününardından kimse onu an- mak istemediğinden, isim ve telif haklan söz konusu bıle edilmıyor, Almanlarm çoğu onu unutmayı yeğ- liyordu. Sanatçnun 70 yaşrndaki kı- zı Maria Riva, unutulan annesinin anısını onun yaşamöyküsünü konu alan bir kıtapla canlandırdıktan son- ra bu kez bu ismın ticarileşrnesine karşı bir savaş açtı. Annesinin adını ve imajını kirnlerin kullanabıleceği- ne karar verecek bir telif haklan şir- keti kurdu. Ünlülenn yakınlannın on- lann ısimleriru ticari anlamda pazar- lama haklannın olup olmadığı ka- nunda kesin maddelerle beürlenme- diğınden, mahkemeden nasd bir so- nuç çıkacağı da şimdılık bilinmiyor. Bellini'nin Fatih Sultan Mehmet'i îstanbul'da sergilenecek Ressam, sııltaıı ve portresi Kültür Senisi- Türk toplu- munun kopyalarından, röpro- düksüyonlanndan çok iyi tanı- dıği ama âshnı rieredeyse kim- selerin görmediğı, Gentfle Bet- Bni'nın Fatih Sultan Mehmet Portresi Osmanlı Devleti'nin 700.kuruluş yıldönümü nede- niyle Istanbul'da Yapı Kredı Ka- zun Taşkent Sanat Galerisı'nde sergılenecek. Gerek Osmanlı tanhinin çok önemb bır dönüm noktasını anımsatması, gerek toplumumuzun ortak belleğın- de güçlü bir imge olarak yerleş- miş olması nedeniyle çok önem- li bir yere sahip olan yapıt 1900'lerin başından bu yana, Londra'da The National Gal- lery koleksıyonunda bulunu- yor. National GaUery'nin olağan sergüemesi içinde ohnayan bu tablo yahıızca geçici sergiler için dışan çıkarölıyor. Bu yapıt kuruluşundan baş- layarak Barj 'ya yönelen Osman- lı toplumunun, güçlü ve ıleri görüşlü bir hükümdann ege- menlığinde. Bao uygarhğıru ya- kalama şansına sahip olduğu çok kısa bir 'albn çağnT somut birömeği aynı zamanda. Ondan sonraki padişahlann, ancak üç yüz yıl sonra geTçekleştirdiği biraülımı, XV Yüzyüda gerçek- leştiren Fatıh'inbilvme. sanata. özellikle de dınsel nedenlerle o güne dekyasak sayılan resım sa- natınakucak açışının bır göster- gesi. 'Ressam. SaHan ve FortresH Gentile BeDmi'yegöre Fatih So^ tan Mehmet' sergısi iki gerçek rönesans adamının. Ressam'uı ve Sultan'm öyküsünü anlat- mayı hedefliyor. Antık kültüre ve Batı sanatı- na ilgısi daha şehzadelik döne- minde başlayan Fatih Sultan Mehmet, 1460'b yülardan ölü- G«ıtüeBeffini Fatih Sultan Mehmet r smanlı Devleti'nin 700. kuruluş yıldönümü etkinlikleri çerçevesinde, Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi'nde açılacak sergide iki gerçek rönesans adamının öyküsü anlatılacak. müne kadar. bırçok sanatçıyı sarayına davet etti. Pissanel- to'nun öğrencüerinden madal- ya ustası Matteo ile ressam CanstanzDdaFerrara. heykel sa- natçısı BartotomeoBeiano, res- sam Gentfle Bettni bu sanatçı- lardan bırkaçıydı. 1479 yıhnda tstanbul'a ge- lerek 18 ay kalan Gentile Bel- lini, bu süre içinde sarayda pek çok resim yaptı, padişahın ve yakınlannmportrelerinin yaru- sıra Fatih'in sarayda kendisi için yaptırdığı bır pavyonu da fres- kolarla bezedı. Bellinı biri Na- üonal Gallery koleksıyonunda bulunan, diğeri de lsviçre'de özel bir koleksiyonere ait olan iki önemli Fatih portresi yapö. National Gallery koleksiyo- nunda bulunan ve üzerinde 14 Kasun 1480 tarihi yer alan tab- loda, Fatih'ın büst şeklindeki portresi kemer bıçiminde bir çerçeveye alınmış. Kemerin iki yanınadakı üçer tacın, Fanh'ten öncekı altı Osmanlı padışahrnı, kemenn altındaki işlemeh örtü üzerindekı tacın ıse Fatih'i sim- gelediği;örtününmotırlerive de- ğerli taşlann renk ve sayılannın da Osmanlı ve doğu dünyasmı sembolize ederken tablo, sanat tarihçileritarafından tam bir ım- parator portresi olarak değer- lendinlıyor Resmm Istanbul'dan nasıl çıktığı kesin olarak bılin- memekle birlikte Bellini'nin, portreyi Venedik'e yanında gö- türdüğü veya yerleşık kanıda olduğu gibi resmin II. Beyazıt tarafından çarşıda satümış ve Venedikli tüccarlar tarafından Venedik'e götürülmüş olduğu düşünülüyor. 1865'te Sir Hen- riLayard'ınelinegeçenve 1916 yılmdan bu yana National Gal- lery koleksiyonunda yer alan tablo. ilk olarak bu sergıyle Is- tanbul'a geri dönecek. 8 Aralık 1999- 7 Ocak 2000 arasrnda açık kalacak sergide, Bellini'nin Fanh Portresi'ne Fa- tih Sultan Mehmet ve Belli- ni'nınbihme ve sanata dönükya- şam öykülen eşlik edecek. Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in beşinci fotoğraf sergisi Ankara İMKB Sergi Salonu'nda açılacak Takvim ötesindeMmevsimierden kesiüer Bakış, Arnavutköy, 1978. Kültür Servisi - Dışişleri Bakanı tsmail Cem'in 'Mevsinıter' başlıklı fotoğraf sergisi 7 Aralık'ta Ankara Oran'da İMKB Sergi Salonu'nda açılacak. 100 adet fotoğrafın yer alacağı sergi 15 Ocak 2000 tarihine kadar sürecek. Yazar, gazeteci, Gazetecüer Sendıkası Başkanı, TRT Genel Müdürü, 1987'den sonra milletvekilı. Avrupa Konseyi Sosyalist Grup Başkan Vekili, Kültür Bakanı görevlerinı üstlenen Dışişleri Bakanı İsmail Cem'ın, çoğu Türkıye'nin siyasal sosyolojisi, tarihi ve sosyal demokrasi üzerine yazılmış on ila kitabı var. Aynı zamanda bir fotoğraf sanatçısı olan İsmail Cem, dört kişisel sergi açü ve iki fotoğraf kitabı yayımladı. Beşinci sergisi 'Mevshnkr' için İsmail Cem, "Bana göre, sadece takvimin değiL hayatm. duygulann, renklerin. çizgflerin de mevsünleri var. Bu sergideki fotoğraflann özeUiği, takvim ötesindeld mevsimkrden kesitler getinneleri. Aynca, güzeUikkr karşısında duyarlılığa, güzeUikleri korumaya ortak bir çağn oonalan—" diyor. 'Mevsunter', 1970'lerdenbu yana yaşanrmş mevsimlerden fotoğraflar... Sergi, ismail Cem'in dört kişisel sergisinde ve iki fotoğraf kitabrnda yer alanlann yanı sıra ilk kez sunulanlardan oluşuyor. 'Mevsmler', pazar ve pazartesi günleri hariç her günsaat 10.00-18.00 arasında izlenebilir. (Turan Güneş Bulvan, Zühtü Tigrel Cad. No: 2 Oran- Ankara- Milletvekilleri Lojmanı Yanı). Yeni Kentfikr, tstanbul 1984. R f Son Bondfîlmine îsrail 'den sansür • Abbas Klsrostsml, Kanada'nm en önemli sinetna örgütlennden biri sayılan 'Cinematheque Ontario' tarafından '90'lann en etkili film yönetmenleri' listesinde 'en saygın isim' olarak tanımlandı. Batı'da övgü toplayan yapıtlanyla Kiorastami, lspanyol yönetmen Vlctor Erice, Finlandiyalı yönetmen Aki Kaurismaki, Darumarkab yönetmen Lars von Trier, Macar yönetmen Bela Tan listenın ilk beş sırasında yer ahyorlar. • James Bond serisinin son filmı 'The World is Not Enough', Israıl'de sansüre uğradı. Otoriteler, içersmdeki açık sahneler nedeniyle filme sansür uygulandığım beürttiler. • iodle Foster çalışmalarun Nazi Almanyasrnda sürdüren sinemacı Leni Riefenstahl'ı konu alan bir filmde rol alacak. Foster, 1936 yüında çektiği 'Orympıa' filmıyle sinema tanhinde bu- köşe taşı olarak değerlendirilen Riefenstahl'ın, 20. yüzyılın en önemli kadın sinemacılarmdan bıri oldugunu belirtıyor. • Paul McCartney, Beatles efsanesının doğduğu şehır olan Liverpool'da, üstelik de John Lennon ve George Harrison'la birlikte ilk kez sahneye çıktığı Cavem Club'da şarkı söyleyecek. 40 yıllık bir aradan sonra yeniden Cavem Club'a dönüşünden dolayı çok heyecanlı olan McCartney'in 14 Aralık'ta vereceği ilk konsen 150 kişı izleyecek. • Ceorge MlChael'ın yeru albümü 'Songs From the Last Century' (Geçen Yüzyıldan Şarkılar), daha pıyasaya çıkmadan 750.000 sipariş aldı. Michael'in 20. yüzyılda öne çıkan şarkılan yorumladığı albüm, yann tüm dünyada satışa sunulacak. • Salman Rüçdl Berlin'de bulunan Freie Üniversitesi tarafından fahn doktor unvanıyla onurlandınldı. Iran'uı, hakkında ölüm fetvası çıkardığı ünlü yazar için düzenlenen törende, Nobel ödülü sahibi Günter Grass ve Kenzaburo Oe hazır bulundular. • Slmply Red grubunun vokalisti Mick Hucknall, yeni binyıh kutlamak amacıyla Londra'da Thames nehrinde düzenlenecek partide, James Bond fılmlerini aratmayacak bir gösteri gerçekleştoecek. Çılgm şarkıcı, önce yüksek bir tepeden at arabasına atlayacak. Arabayla Greenwich Limanı'na giderek orada kendısini bekleyen bota binecek ve son hızla konserin yapılacagı alana gelecek. Hucknall, kraliçenın de aralannda bulunduğu 15.000 izleyicinin önünde 'Holding Back the Years' adlı Simply Red marşun söyleyecek. • Cerard Depardleu'nun oğiu Guillaume Depardieu, tspanya'da düzenlenen Gijon Film Festivali'nden uzaklaştrnldı. Leo Carax'm yönettiği 'Pola X' adlı fıbnmin yanşmalı bölümde gösterilmesi nedeniyle festivale konuk olan Depardıeu'nun, içkiyi fazla kaçınp uygunsuz davranışlarda bulunduğu için Gijoo'u terk etmesi nca edildi. • Erton john, Londra'da verdiği konserie yeni bir skandala imza atu. .; Homoseksüeller '' yaranna verilen konserde ızci kıyafeti giymiş dansçılann striptız yapmalan, özellikle son zamanlarda ızci liderlerinin küçük çocuklara tacızde • bulunduklan suçlamalanyla sarsüan izcı gruplan tarafından tepkiyle karşılandı. • Ptılllppe Noiret, Renzo Martinelli'rnn yönettiği 'Vajont' adh filmde başrolü üstlenecek. Çekımlerine nısan ayında başlanacak olan filmde Noiret'ye Giancarlo Giannını ve Mario Scaccia eşük edecekler. • Arnold Schwarzeneger, 'ölüm doktoru'na karşı açnğı davayı kazandı. Kardıyolog Willi Heppe, bır radyo programmda, kullandığı vücut geliştirme haplan yüzünden aktörün ölümünün çok yakm oldugunu açıklamış ve bunun üzerine 'vücut adam', kısa bır süre önce doktor aleybine dava açmıştı. • Beatles, hâlâ îngiltere'de tüm zamanlann favorisı... Altı yüz bin kişinin oylanyla belirlenen üstede Beatles'ı sırasıyla Rolluıg Stones, U2 ve Oasis izledi. • Davld Fincher m son fılmi 'Dövüş Kulübü' Îngiltere'de sansüre uğradı. Fihn hem 18 yaşından küçük izleyicilere yasaklandı, hem de şiddet ıçerdiği gerekçesıyle filmin iki sahnesi kesildı. • Mlchael JackSOIl, on tane çocuk sahibi olmak istediğinı açıkladı. Şimdiden bir kız ve bir erkek çocuğu olan süperstar, babasuun rekorunu kıracağuıı beürtti. Jackson, üçüncü bir evlihğe hazır oldugunu da ekledi.