Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 20EYLUL1998PAZA
10 PAZAR KONUGU
Dr. EyalZisser'le Ortadoğıı 'nunyeni düzeni, Israil - Türkiye ilişkileri üzerine söyleştik
'Ortadoğu'da amaç savaştan uzaklaşmak'Ç* ¥ f\TW JÇ Geçen hafta IstanbuJ kendi türünden önemli ve ilginç bir topiantıya ev
^ *J 1 * *-^y sahipliği yaptı. Bu toplantının adı "Türk ve İsrail Aydınları ve Gazete-
cilerininBuiuşmasfydı. İstanbul'daki îsrail BaşkonsolosluğuveKültür Ataşeliği'ningi-
rişimiyle Israil'denbirgrupaydınvegazeteci, sanatçı davetedilmişti. Bugrup içindeözel-
likle bir kişi dikkatimizi çekti. Bu kişi, Ortadoğu işleri. özellikle de Suriye konusunda
uzman olan Dr. Eyal Zisser'di. Dr. Zisser'le toplantının yapıldığı mekânda bir araya gel-
dik. Kendisine bugün Ortadoğu'nun yeni düzenini. Netanyahu'nun iktidara gelişiyle bir-
likte değişen İsrail toplum yapısını, Türkiye-İsrail ilişkilerinin yeni aldığı boyutları. Su-
riye'nin Ortadoğu barış sürecinde oynadığı rolü, Türkiye'nin Suriye'yle bir türlü düzel-
nıeyen ilişkilerini ve Suriye'nin PKK'ye verdiği desteği, Ortadoğu'daki su sorununu ko-
nustuk. Dr. Zisser özellikle Surive'nin, su sorunu ve Hatav konusu vüzünden PKK"ve
olan desteğini çekmeyeceğini ve PKK'yi herzaman koz olarak kullanacağını anlattı.
SÖYLEŞTLEYLA TAVŞANOĞLU
••••i Türkiye ile İsrail arasmda genelde iş-
birliği, özehlede asken işbirliğinin Ortadoğu'da-
ki dengeleri nasıl etkileyeceğini düşünüyorsu-
nıız
ZİSSER - Türkiye ile Israil arasında çok geniş
kap'.anılı \e çok yönlü bir işbirliği için geniş bir
alan okluğunu düşünüyorum. Bölgedeki Arap iil-
kelcn. bunun dişinda Avrupa ve ABD'yi de he-
saba katarsanız ıkı ülke arasında işbirliğinin ge-
reklı olduğu da söylenebilir. Bölgede hatta bir it-
tifaktan da *öz edilebılır. Ama bu ittifak Arap ül-
keleri dahii hiç kimsey i hedef alma> ı amaçlama-
nıaktadır. Bu ıttıtakın anıacı taınamıyla iki ülke-
nin çıkan ıçındir. Askeri ışbırlığmden söz eder-
ken de şunlan söylemek ıstiyorum: Hiç kimse bu
işbırliğı sonra.Mnda Türkiye ile Suriye arasında bir
savaş çıkarsa İsraıl'in Türkive'nin imdadına ko-
şacağını ya da Israil'le Suriye arasında bir çatış-
ma patlak \erirse Türkive'nın İsrail safında sa-
vaşacağını düşünemez: düşünmüyor da. Ama bu
askeri işbirlığının hedefi. Türk \e İsrail silahlı
kıı\\ctlerinın kapa.sitesi \e becerisıni güçlendir-
nıektir Türk Silahlı Kuvvetleri'nin daha çok eği-
" tıme. daha çok tekııık bilgiye. İsrail ordusununda
daha çok yedek parçaya ihtıyacı \ar. Özetlemek
gerekirse bu ışbirligi hiç kimseye, hiçbir ülkeye
karşı değil. hiç kimsevi hedef almıyor. Dedigim
gibi İsrail \e Türkiye arasındaki askeri ışbirligi
anlaşmasının amacı iki tarafın silahlı kuvvetleri-
nııı kapasıte^i \e beeerisini arttırmak.
• • • • i Öyleyse Türkiye ile İsrail arasında iş-
birliği ıtedengeçen birkaçytl öncesine kadarge-
listirilt'nıedi?
- Bizler, israirde Türkiye \e tsrail arasında as-
keri işbirliği anlaşnıası imzalandığını duyduğu-
mu/da çok şaşırdık. Türkıyenin tsrail'le ilişki-
lerini diişük düzev de tutmay ı tercih edeeeginı sa-
nıyoıduk. Ama. Türk tarafının, özellikle de Türk
Silahlı Kuvvetlerı'nin aksı yönde istek göster-
nıesi bi/i gerçekten jjaşirtu. Bana gâre Türki-
>e'ıımbnşoldakararalmas,ı.Türkiye 'ningünde-
raindelu koritıîarla ilgilidir. Daha açık söylemek
gerekirse Türkıye'nin kaygılarıyla ilgilidir. Tür-
kıyeanlav'an Rusya">laolan ilişkilerini veken-
di iç sorunlarını enıne boyuna düşündü. Daha
sonrada İsraıl'le olan ılişkilerini daha geliştirme-
nin kendı çıkanna olacağı karanna vardı. Türki-
ye. kendı ıçindekı eleştirilerle başa çıkabilecek
güçte bir ülke. Ama Araplarla olan ilişkiler var.
Belki Aıaplarla ılışkilerde Juyulan düş kınklıgı.
Yunanistan'la yaşanan sorunlar, ilk kez giderek
kötüleşen Türkıye - Suriye ilişkileri, Türk tarafı-
nın perspektiflerini değıştirme karan almasma
yol açmışolabilir. Suriye ıle ilişkilerde herzaman
gerginlik \ardı. Ama bu ılışkilerin giderek kötü-
!e>mesi IV^O'lı \ıtların başına rastlıyor. llişkile-
rin bu şekilde gelişmesini İsrail de çok istiyordu.
Ama esas olarak Türkiye'nin karanyla ilişkilerin
düzeyı arttırıldı vegelıştirildi.
I Sizce Türkiye neden perspektiflerini
değiştirip hrail'le ilişkileriböylesine geliştirme
kararıaldu Evet, \İ7.dıştabirçokgelişmeninbun-
da etken olmııs olabileceğini söylediniz, ama e-
sas olarak neden sizce nedir?
- Tabii işin ekonomık yanı da var. Israil'le Tür-
kiye arasında runzmin geliştirilmesinin ciddi ka-
zanç sağlavaeağı hesaplandı. Sonra. İsrail ve Tür-
kiye'nin bırlikte çahşmalanyla ABD'den daha
fazla kredi alacaklan da biliniyordu. Sonra. da-
ha önce de dediğim gibi Sunye ile olan sorunlar
Türkıve'nin eıddi olarak başını agntıyor. Türki-
ye'nin Suriye'yle PKK, Hatay gibi sorunları var.
• • • • Suriye bu sorunları körükleyerek sizce
ne elde etrneyi hedefliyor?
- Türki>e ile Suriye arasında herzaman gergin-
lik olmuştur ve olmava da devam edeeektır. Bır
kere, dediğim gibi Hatay sorunu var. Sonra, Su-
riye, Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu'nu ye-
niden canlandtrmak istedığıne inanıvor. Surive
dı\or ki: "Türkhe. Halep ve Musul'u işgal etnıe-
yi hedefliyor." Türkıve'nin NATO üveliğı de on-
lar içın sorun. Ama en sıcak nokta da su konusu.
Suriye daha fazla su isti>or.
• • • • Ama Suriye, Türkiye'den su almak i$-
temiyor...
- Tabii. Çünkü Suriye suyun kendisine ait ol-
duğunu varsayıyor. Türkiye'nin suyu kendilen-
ne vermediğinden. aslan payını kendisine sakla-
dığından vakınıyor.
I Peki, ama Suriye bunu yaparken gü-
Dr. EYAL ZİSSER
Dokrorasmı Tel Aviv L'niversitesi'ndeyaptı.
Dünyauı iinlii ve eıkili olan Mofe Dtıyan
Merkezi 'nin unıştırma görevlik'rinden. Ayrıca
OnadoÇu ve Alrika Turihi Kıirsüsü öğretinı
üyesi. l W5 'te ABD ı/eki Cornell
İ'nivenitesi 'mle konuk öğıvtım üyesi olarak
dersler venli. Ortadoğu harif süreıivk- ılgüt
çeştt/i ulııslararası konferanslara katı'ldı. Suriye
\e Lühnan ın cagdtis tarihi vepolitikası. Arap
ülkelen arasındaki iliçkiler konusunda çefitli
çalışınalar vaptı. Bu konııdu diinva çapında bir
uzman olarak lamnıvor.
yapanlar var. tşte. eski Ortadoğu ile yeni Ortado-
ğu arasındaki fark bu. Bu yeni durum önümüzde
yeni ufuklar açıyor. daha fazla çalışma gücü ve-
nvor. Evet.radikal tslam'ın iktidaragelmesiteh-
likesi vok değil. Barış umutlan da daha fazla. Her
zaman. keşke Israil'ın Surı\e"yle ilişkileri, Tür-
kıve'nin Sunye'yle olan ilişkileri gibi olsaydı,
dıvorum.
Seden?
- Evet, Türkiye'nin Suriye'yle ilişkileri kötü.
Amahiçolmazsaortadabırdiplomatık ılişkı \ar.
Şam'da bır Türkiye büyükelçısi bulunuyor. tki
ülke arasındaki sınırdaaçık. Onedenle îsrail'in
Surıye'vle aynı derecede kötü ilişkileri olmasını
isterdim, dıvorum. Yeni Ortadoğu'da ilişkiler yi-
ne kötü olacak. Ama en azından diplomatik iliş-
kiler ve divalog bulunacak. Yeni Ortadoğu yak-
laşımınıız bu. Bu konuda ne çok karamsar ne de
çok iv imser olmalıyız.
Peki, Başbakanınız S'etanyahu iktida-
ra geldikten sonra yeni şekillenmeye başlayan
yeni İsrail toplumunu nasıl tarif ediyorsunuz?
- Yıllar boyu Israil'de sisteme yatkın. marjinal
olmayan, radikalizmekaymayanbirtoplumumuz
vardı. Yıllar boyunca da toplumumuzun içinde
marjinal olarak adlandırdığımız gruplar bulundu-
ğunu biliyorduk. Ancak Netanyahu'nun ortava
çıkışıvla birliktebu marjinal grupların hepsi Ne-
tanvahu'nun çevresinde birleştiler. Böylece de
birçoğunluk sağladılar. Bakın, Rusya'dan gelen
göçmenler vardı. Bunlar hiçbir zaman İsrail top-
lumuna entegre olmamışlardı. Hep toplumun kı-
yısında yaşıyorlardı. Bunlar toplumun marjinal
gruplanndan sayılıyorlardı. Hiçbir zaman siste-
me dahil olmamışlardı. Bunlar aynı zamandaçok
da tutucu. Siyasete de geçmişte kanşmıvorlar.
nün birinde kendi içinde Frankenstein 'in robo-
tunuyaratmayacak mı?
- Bakın. Hafız Esat. görüniirde Kürtlere var-
dım ediyor. ama kesinlikîe bir Kürt dev letine kar-
şı. Düşünün. bir Kürt dev letı kurulursa Suriye'de-
kı Kürtlerde özerklık dıve ayaklanacaklar. Yani
Esat, alevlerin boyunu kontrol altında tutuvor.
Yangını körüklüyor, ama alev lerinin yayılmama-
sı için de sürekli kontrol mekanizması işletiyor.
Bu da tabii çok kurnazca bir politika.
I Ama günün birinde bu yangın kontrol
edilemez hale gelebilir.
- Evet. ama şimdilik bunu başanyor. Bakın. E-
sat iyi bir taktisyen. ama stratejist değil. Israil'le
olan ilişkilerine bakın. Son derece katı. sıkı bir
pazarlıkçı. Size şöyle anlatayım: Esat. bana göre
birdükkâna girip tezgâhtarla çekişe çekışe pazar-
lık ederek çok iyi bir fiyat aldıktan sonra malı sa-
tın almaktan vazgeçen bir müşterıye benziyor. E-
sat. çok parlak bir siyasetçi. Ama nereye gitmek
istiyor? Hiçbir stratejisi yok. Taktikte ivi. ama
I Genelde Ortadoğu ya bir göz atarsak,
sizyeni bir Ortadoğu oliiituğunıı dıişünüyor mu-
sunuz?
- Bakın, eski Dışişleri ve Savunma Bakanı ve
Başbakanımız ŞimonPeres'inbirplanı vardı. Bu
da bölgesel işbirliği. Batı ölçülerinde ilerlemiş ve
modernleşmiş bir bölge öngörüyordu. Ama bu
olamadı. Daha önce sözünü ettığım demokratik-
leşme sorunlan var. Sonra. sadece Surive'de nü-
fus her 20 yılda bir ikiye katlanıyor. Bu ülke hem
çok güçsüz hem çok voksul. Girtikçe artan nüflı-
sa iş olanakları yaratmaktan yoksun. Sosyal hiz-
metler yok denecek kadar az. Bunun sonucu ola-
rak da doğal olarak radikal Islam güçleniyor. Bir
yanda bu. bölgevi daha da istikrarsızlaştınyor.
Öte vandan bölgenin liderleri sorunların bilin-
cindeler vebunlan savaşlarladeğil. sosyal veeko-
nomik sorunlann üstesinden gelerek çözmeyi
amaçlıyorlar.
Daha ılımlı politikalar gütmeye çalışıyorlar.
Tabii bunu bütün siyasi liderler vapmıvor. ama
girmıyorlardı. Ama demin de söyledığim gibi.
Netanyahu'nun ortaya çıkışıyla birlikte bu radi-
kal grupların hepsi bir araya geldiler. Ve bugün
neredeyse bunlar sistemi oluşturma noktasında-
lar. İşte, İsrail roplumunda meydana gelen degi-
şiklik bu. Netanyahu onlann desteğini aldıgı için
seçimleri kazandı. Bütün bu gruplar bugün nere-
deyse nüfusun yansını temsil ediyorlar.
Bu grupların sistem içine girdiklerini
söylüyorsunuz, Bunlar sisteme entegre olmala-
rı durumunda topluma tehdit oluşturmaktan çı-
kıp ılımldaşamazlar mı?
- Bu olabilir. Ama bır yandan da kendi gele-
nekleri, göreneklerine ve dünva görüşlerine sıkı
sıkıya bağlı kalmaya devam edebilirler. Bu du-
rumda da Latin Amerika ülkelerinde olduğu gi-
bi sistemi olmayan bir toplum ortaya çıkar. Bu-
gün İsrail toplumunun karşı karşıya bulunduğu
çıkmaz bu. Bugün toplum içindeki çeşitli grup-
lar arasında. onlan bir arava getirebilecek ortak
bir payda nasıl bulunur
1
Bunlar arasında bir di-
yalog nasıl saglanır? Bu sorun hükümet içinde de
var. Oysa geçmişte böyle bir durum yoktu. Böy-
le bir hükümet ülkeyi nasıl yönetebilir'1
Bugün
karşı karşıya olduğumuz sorun ve soru bu ve bu-
na bir yanıt hâlâ bulamıvoruz.
••••• Peki, bütün bunlar olurken Ortadoğu
barış sûreci nasıl işliyor?
- Bugün için bütün amaç, bir savaş tehlikesin-
den uzaklaşmak. îsrail ve çoğu Arap ülkesi bu
fikre hâlâ sıkı sıkıya bağlı. Ama hâlâ Araplarla
aramızda. banşın ne anlama geldiği konusunda
ciddi aynlıklarvar. Buavnlık hâlâ çok büyük. lş-
çi Partisi hükümeti Araplara karşı çok daha ılım-
lı bir politika güdüvordu. Araplara daha fazla
açılmaya hazırdı. Ama öte yandan bu politika İs-
rail halkının çoğuniuğunun desteğini saglayama-
dı. Netanyahu hükümeti ise daha aşırı uçta oldu-
gu için Araplara açık değil. Ama öte v andan Ne-
tanyahu hükümeti İsrail halkının çoğunlugu ta-
rafından da destekleniyor. Bütün bunlar olurken
de Netanyahu hükümetinın Araplarla bır anlaş-
maya varması da gerekiyor.
I Ama bu koşullar altında bir anlaşma
sağlamayı nasıl başaracak?
- Bu konuda net bir > anıt v eremeyeceğim. Hâ-
lâ insanlar ".\etanyahu nedir? Neyapmakistiyor?
Amacı nedir" sorularını soruyorlar. Bu konuda,
dediğim gibi. net bir v anıt veremiyorum.
• • • • Peki, Şimon Peres iktidarda olsaydı
Araplarla kesin bir barış anlaşmasına varmayı
basarabilir miydi?
- Şimon Peres Araplarla çok daha kolay barış
sağlayabilir. Ama bildiğiniz gibi İsrail genel se-
çimlerini kaybetti. israil halkının çoğunlugu Pe-
res'e "Biz senin çöziimlerini istemhoruz" dedi-
ler. Simon Peresin sorunu Araplarla değil. Isra-
illi seçmenle.
Şimon Peres 'in seçimleri kaybetmesi-
nin altında yatan gerçek nedenler nedir?
- Geçmişiyle ilgili nedenler var. Bir de İsraüli
seçmenin oy verirken aşın duygusal davrandıgı-
nı da gözden kaçırmayalım. Şimon Peres zaman
içinde halkaçok fazla vaatte bulundu. Bu vaatle-
nni de tutamadı.
Örnek verebilir misiniz?
- Örneğin. halka *.\rtıkterörbitti"dedi. Ama
çok acı biçimde terörün kökünün kazınamadığı
anlaşıldı. Oslo sürecinin Filistin terörünün sonu-
nu getirdiğıni söyledi.
Ama o arada eski Başbakan İtzak Ra-
bin öldürüldü.
- Evet. Bakın. Rabin tutamayacagı hiçbir söz
vermezdi. O nedenle de Israilliler için Rabin'in
peşinden gitmek, ona inanmak çok daha kolay-
dı. Peres ise her seferinde yeni sözler veriyor. ye-
ni vizyonlar üretiyor. Bu nedenle de Israilliler
birbirlerine "Perez'in ayağı yere basıvor mu. yok-
sa basmıvor mu" diye soruyorlar. Şimon Peres
halka büyük umutlar vaat dettı. ama onlann hiç-
birisini tutamadı.
• • İ H İ Peki, sizce İtzak Rabin 'in öldürülmesi-
nin altında yatan nedenler nelerdi?
- Onu öldüren kişi, Rabin 'in ölümüyle banş sü-
recinin sonunu getirmeyi amaçladığını söylemiş-
ti. Bildiğim kadanyla Rabin'in öldürülmesinin aİ-
tında yatan başlıca neden banş sürecinı durdur-
maktı.
I Suikastçımn arkasında başka gruplar
yok mu?
- Suikastçı yüzeyde bireysel dav ranıyor gibi
görünüyordu. Hiç kuşkusuz birtakım gruplar ta-
rafından desteklendi. Zaten İsrail'de bu konuşu-
luyor. Deniyor ki: ~Bu kişi doğrudan değilse bile
dolav lı olarak birilerinin desteğini almıştır."
Ben debuna inamyorum. Birilennin desteği ol-
masaydı böyle bir suikast gerçekleştirilemezdi.
Venezuela, Atatürk aıııtı ile arbk daha güzel Haftalık Aydınlık dergisi
MUSTAFA HOLOĞLL
K.AR.AKAS - "Bu güzeller hangi ül-
keden?". "Nene/uelair ,"\bkcanım.,.",
"E\et. geçen vıl ki kainat güzeli de \e-
nezutlaJndı. Ondan önceki de..."
Bclkı bıındjn 5-10 vıl önce. "\ene-
zuela dümanm neresinde yer alıyor"
dıye bir >oru yöneltsek büyük çofun-
luk> anıt vermektegüçlük çekerdi. An-
cak bu ülkenın. 'genç' bayanlan birer
ıkişer podv umlarda boy gösterip yanş-
malarda dereceye girince Venezuela
adını Türkive'de de duvuruverdi. An-
cak bu Latın Amenka ülkesi. sadece
**gü/elba>anlan"ilemianılacaktı. Ha-
yır. Gütıev Amerika'nın tam ortasmda
yer alan Venezuela'nın artık Türkler
için büyük bırönemi var. Çünkübueg-
zotik Ciünev Amerika ülkesinin baş-
kentı Karakas'ta artık bir Atatürk anıtı
var. Mımar Sınan Üniver.sitesi profe-
sörlennden FeritÖzşen'in el emeği ve
göz nurııv la oluşturduğu bu yapıt İstan-
hııl Kıraç Belediyesi'nin çabalan ile
Karakaslılara. "ÇağdaşTürkiyeCum-
huriyeti"
1
nin varlığını hissettiriyor.
Santa Sofıa Mevdanı'ndakı bu anıt. sa-
nıyomz kı Venezuelalılara Türkiye ile
•ilgili >ınirlı da olsa bilgi verecek. Çünkü önlerinde bir Si-
mon Bolnar örneği var. Her bulvarda adı geçen. her mey-
danda lıev keli bulunan hatta adı para birimine verilen Boİi-
var. \enezuelalıar için nasıl büv ük önem taşıyorsa, biz Türk-
ler içın de Atatürk avnı şey: yani özgürlük, yani çağdaşlık.
\ani ınsanca vaşaın. .
Ve anıtla bugüne kadar tüm Asyalılara takılan. "El Tur-
co" adı ariık sadece bizler: yani Türkiye Gumhuriyeti va-
tandaşlan içın kullanılanacak.
N'eııezuela sokaklarında dolaşırken gözlerimiz bir akade-
Kıraç Belediyesi'nin çabalan ile Karakas'taki Santa Sofîa Meydam'na
türk anıtı sayesinde bugüne kadar tüm Asyalılar için söylenen "El lurco
dece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlan için geçerü oiacak.
miye takılıyor. Burası, "güzellik" okulu. Çünkü. güzelleriv -
le ün yapan Venezuelalılar. uluslararası platformdakı yerle-
rini kaybetmek istemivorlar. Ve bilivorlar ki her işın başın-
da da eğitim geliyor. İşte bu nedenle. 14-15'ine gelen her
genç kız, bu okullann yolunu tutuyor.
Bu kadar güzelın olduğu yerde mücevher dükkânlan da
dikkatimizi çekmiyor değil. Gerçi 23 mılyon nüfusla Vene-
zuela'nın en önemli gelir kaynağı altın. elmas ve zümrüt nıa-
denleri. Ve bu değerli taşlar güzellerin üzerinde bir başka
'güzellik' kazanıyor. 1996'ya kadar 'vatandasük hakkı" açık
olan Venezuela şimdi Latin Ameri-
ka'nın en gözde göç merkezi. Brezilya.
Paraguay. Ajarintin ve Şili'den bu ülke-
ye göç edenlerin sayısı hiç de az değil.
Ancak hükümet son dönemlerde bu bu
kolay vatandaşlık hakkına. "2 yıl ika-
met" şartını getirmiş.
Her diiden. her renkten. her kültür-
den insanla karşılaştığınız Karakas so-
kaklannda bir 'Atrupa'hâkimiyeti var.
Atlantik kıyısı bu ülke özellikle İspan-
yol kültürü ile voğruimuş durumda. Ve
bu İspanyol havası diliyle. gelenek ve
görenekleriyle İtalyan ve Portekiz etki-
sinin çok üzerinde. Bir de neden kon-
duğunu pek anlamadığımız demir par-
maklıklı evler dikkatimizi çekti. Ama
"Niçin bö>le" demeye frısat bulama-
dık.
Karakas turumuz sona ererken her
yurtdışı volculukta aklımıza gelen.
"Aeaba burada Türk yok mu" sorusu
gündeme geldi. Elbette var. Ancak sa-
vıları çok az Aslında Karakas'ın göz-
de beldelerinden Baruta'nın Belediye
Başkanı IvenneAttas. Türkiye\e Türk-
lere vabancı değil. Çünkü o bir "Tür-
kiyeli". Babasi ve annesinın anlattık-
lanna göre aile kökleri Selanik'e. ulu
önder Aıatürk'ün doğup büvüdüğü o 'anlamlı' topraklara
dayanıyor. Izmir ise onlann Türkıye'deki sonduraklan. Son-
ra Güney Amerika: N'enezuela macerası başlamış. Yaşam
mücadelesı Ivenne Attas'ı bu görkemli göreve kadar getir-
miş ve 1997 vılında Türkive'vı ziyaret eden ve İstanbul
Kıraç Beledive Başkanı Sennur Yalnı/uğhTnun davetlısi o-
larak İstanbul'da kalan Ivenne Attas. bu Atatürk anıtı ile
Kıraç'la Baruta belediyelerinin artık 'kardeş' ilçeler ol-
duğunu söylüvor \e "Vaşasın Venezuela, yasasın Türkiye.
Yaşasın o/.gürİük"
\aptırılan Ata-
" sözü, artık sa-
'FP'nin yan kolu olan AMGT
Hıristiyan partisine yanaşıyor'
İstanbul HaberServisi- Kapatılan RP'nin men grubumın \üzde 70'inin 27 E\ lül'deki
eski lıderi Necmettin Erbakao'ın yeğeni ve
Avrupa Milli Görüş Teşkilatı'nm (AMGT)
Genel Sekreteri MehmetSabriErbakan'uı,
üye olmak için Hıristivan Demokrat Parti-
si "ne (HDP) başvurduğu öne sürüldü. Al-
man Focus dergısinın haberine göre
HDP'nin başvuruya yanıtı "Henüzerken"
oldu.
Haftalık Aydınlık dergisinin bugün piya-
sa>a çıkan sayısındaki habere göre Fazilet
Partisi'nin (FP) yan kolu olan AMGT'nin
Genel Sekreteri Mehmet Sabri Erbakan.
toplu halde ü>e olmak için Almanya Vest-
falya Eyaleti HDP'ye başvurdular. Liberal
eğilimli ve 870 bin tırajlı Focus dergisinin
14 Eylül tarihinde çıkan sayısındaki bilgi-
lere dayandmlarak yayımlanan haberde
özetle şöyle denildi:
"Almama'da 26 binden fazla üyeyi yön-
lendiren İslamcı dernek Milli Görüş'ün Ge-
nel Sekreteri Mehmet Erbakan. aylar önce,
Vestfaha Evaleti Hıristiyan Demokrat Par-
tisi yönen'cüerine, partilerine girebileceğini
bildirdi. Öneri karşısında oldukça şasıran
\öneticiler. kendilcriniaravadiplomatikme-
safe kovarak kurtardılar ve bunun için vak-
rin hen üz erken olduğu görüşünü büdirdiler.
Erbakan'ın yeğeni, Alman HDP'nin Türk
seçmenlerin gözünde fazla itibannın olma-
masından yararlanmak istiyordu. Bu seç-
genel seçimlerde ovlannı sosva) demokrat-
lara verecekleri anlaşüıyor. Hıristiyan de
mokraüan sececeklerin oranı ise>üzde 10'a
bile ulasmıyor."
Söz konusu haberde, Mehmet Sabri Er-
bakan'ın Almanya'v la ilişkileri şöyle anla-
tılıyor: "Alman fasistleriylearasuıdansusız-
mayan Mehmet Sabri Erbakan'ın sorunlu
olduğu tek makam. Alman iç isrjhbarat ör-
gütü Anavasavı Koruma Dairesi. Dairenin
vıUara göre düzenlediği aşın akımlar liste-
si'nde, Milli Görüş ön sıralarda. Milli Gö-
rüş'üo aşınlığL şeriatçı faaüvetJcrinin \anı sı-
ra CIA'nuı güdümündeki Scientology Tari-
kaüilekaranlıkiliskileriııden kaynaklanıyor.
AMGT ile Scientologv.raaddiilişki içinde.
Milli Göriiş. özellikle Berlin'de Scientolog»
ile birükte emlak alım satımı japıyor. l'z-
ınanlar. Milli Görüş'ün istihbarat raporla-
nna alınmasını. iki nedene bağlıvorlar. Birin-
cisi.AMGT'ninAJman hükümerinden aldı-
ğı parayidoğru kullanmaması: ikincisi. Tür-
kiye'nin gözünü bo>anıak. Son yülarda ken-
disini Türkıye'deki "etnik dinsel katmanlar'
konusuna ada>an KörberVakfi.geçen vıl İs-
tanbul'da Orient Enstitüsü'vle birlikte Türk
kimliği' sempozyumu düzenJemişti. Alman
Dış İstihbaratı ile bağını gizlemeyen >akfin
hedefi,vüzyılın başındakinin aynısı: Alman-
va'vı İslam âleminin hanüsi kılınak."
Nüfus cüzdanımı kaybetttim hükümsüzdür. AYHAS BAHÇEH4PILI