Katalog

Cumhuriyet Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Ya\ın Vonetmenı Orhan Erinç • Genel Yaşın Koordınatüru Hikmet Çe- tinkava # Yazıı^len Mudunı İbrahim VıJdız # SorumJu Mudur Fikret İlkİ7 9 Haber Merkezı Müdüru Hakan Kara # Görsel Yönetmen Fikret Eser D15 Haberler Şinasi Damşoğlu • Ktıhbaral Cengiz \ ıldırım • Ekonomı Mehmet Saraç • Kultür Handan îjenköken 9 Spor \bdülkadir Yücehnan # \IakaJekT Sami Karaören • DuKİtme AbduHah \ azıcı 9 Foıogral Erdoğan KÖ4«oğiu 9 Bılgı-Belge Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yayın Kurulu: llhan Selçuk (Başkanl. Orhan Erinç. Ok»a> kurtböke llikmet Çetinka>a. Şiikran Soner. Ergun Balcı. İbrahim V ıldız, Orhan Bursalı, Vlustafa Balbav Hakan Kara. AnkaraTemsıiciM MustafaBalbav AtatıirkBuKanNo 125.Kaf4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195O2O(7hat), Faks' 4195027 • lzmır Temsıldsı Serdar Kjzık, H Zıva BK 1352S 23Tel 4411220. Faks-4419117» Adana Temsılcısı.ÇetinYiğenoğlu, tnönüCd 119S No 1 Kat.l, Tel 363 12 11. Faks: 363 12 15 Muessoe Mudunı Cstûn \kmeo 9 Koordınator Ahmet Korulsan 9 Mıitasebe Büknt > ener9Idarc Hüseıin Gfirer • Işletme Önder Çelik • Bılgı- I^lem >aii tnal 0 Bılgısavar Sı>tem Mürihet ÇUer • Satıj Vazikt Kuza MEDVA C: • Yonetım Kurulu Başkanı - Genel Mudur Gülbin Erduran # (Coordırutor Reha Işıtman 9 Genel Mudur \ ardımtısı SevdaÇoban Tel 514 (T 53 - 5139580-5138460-61.Faks 5138463 •\vnniajan ve Basan: Yenı Gun Haber Ajansu Basın ve Yajıncıiık A Ş. "uiocagıCad 39 41 CaŞaloglu 34334 Ist PK 246 Istanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 han Faks (0 212ı 513 f5 24 HAZİRAN 1998 tmsak: 4.23 Güneş: 6.26 Öğle: 13.13 tkındi: 17.12 Akşam: 20.47 Yatsı: 22.41 \v\sw cumhurivet.com.tr MB, sınavı erteledi • ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) - Milli Eğitim Bakanlığı. ckul ve kurum nüdürlükleri için 4 Temmuz'da yapılacak anavı erteledi. Milli Eğitım Bakanı Hikmet Uluğbay, "'acele" notuyla yayımladığı genelgede, daha önce bakanlığa bağlı okul ve kurumlara atanacaklara ilişkin 4 Temmuz'da yapılacağı duyurulan sınavla ilgili işlemlerin, "yönetmelik çalışmalan tamamlanmadığı" gerekçesiyle durdurulduğunu bildirdi. Bu nedenle, okul ve kurum müdürliiklerine atanacaklarla ilgili her türlü iş ve işlemler, söz konusu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin ardından yapılacak. Kommagene festivali • KÂHTA(AA)-Kâhta Kaymakamı Recep Kızılcık, 25-27 Hazıran tarihleri arasında düzenlenecek "6. Uluslararası Kihta Kommagene Festivali "nın yöreye ilgiyi arttıracağını bildirdi. Festivale Öger , Tours, VIP Turizm, Türkiye Turizm Yazarlan ve Gazetecıleri Birliği ile TÜRSAB'ında katılacağını kaydeden Kızılcık. "KKTC, Gürcistan, Fransa ve Çek Cumhuriyeti'nden gelecek halkoyunlan ve tiyatro ekipleri gösteriler sunacak" diye konuştu. İlk müzik kütüphanesi • BIRSA (Cumhuriyet) - Bursa Büv ükşehır Belediyesi bünyesınde olu^turulmaya çalışılan müzık kütüphanesi ile kaliteli müzik dinleyicisine iyi hizmet vermek hedefleniyor. Bursa Şehir Kütüphanesi Müdürü Nezaket Yalmanoğlu, tamamlandığında Bursa'nın, Türkiye'de az sayıda örneği bulunan müzik kütüphanelerinden binne sahip olacağını söyledi. "Sevdiğin müziği öğren" ilkesinden hareket ettiklerini belirten Yalmanoğlu, cazdan halk müziğine. klasik Batı müziğinden sanat müziğine, "kaliteli müzikten" oluşan bir kütüphane hazırladıklannı bildirdi." Rize'ye ikinci müze • RİZE(AA)-Restore edilen geleneksel Rize e\ lerinden biri, 26 Haziran Cuma günü müze olarak hizmete açılacak. Başbakan Mesut Yılmaz tarafından açılması planlanan Rize Merkez Müzesi'nde eski dokuma örnekleri, yöresel giysiler, ağaç ve elişleri, mutfak eşyası örnekleri ile tarihi 1600 yıl öncesine dayanan eserler, altın, gümüş ve bronz sikkeler sergilenecek. 10 bin bitki ve 80 bin omurgasız hayvan türü bulunan ülkemizde canlı çeşitliliği giderek azalıyor Türkiye zengin doğasını koruyamıyor• Bitki ve hayvan türleri açısından tüm komşulanndan zengin olan Türkiye, doğal zenginliklerine sahip çıkamıyor. Yanlış ilaçlama, orman yangınlan, sulak alanlann kurutulması ve aşın avlanma yüzünden birçok canlı türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. CAN GAZALC1 ANKARA - Türkive, cevresinde- ki hiçbirülkede bulunmayan bitki ve hayvan zenginliğine sahip olmasına karşın. doğasına sahip çıkmıyor. Yan- lış ilaçlama. aşırı avlanma. orman yangınlan gibi insan kaynaklı zarar- İar. doğal yaşamın her gün biraz da- ha yoksullaşmasına neden oluyor. E^kı Orman Bakanlığı Milli Park- lar ve A\ Yaban Havatı Genel Müdür- lüğli Yaban Hayatı Koruma Şube Mü- dürü Fatma Güneş Erten, araştırma- sı\la. Türkıve'nin doğal çeşitliliğini koru>amadığını ortaya koydu. "Biyo- çeşitlilik, Tehlike Altındaki Tüıierin KorunmasT başlıkh araştırmada, Av - rupa kıtasında yaklaşık 12 bin bitki türü bulunurken Türkiye'de 10 bin çeşıt bitki olduğuna işaret edıldi. Baa türler tehükede Ülkede 80 bin omurgasız hayvan türü v aşadığını n tahmin edildiğı kay- dedilen araştırmada, "Bunca riirzen- ginliğine sahip olmamıza karşın yüz vıllardır süregelen ohımsuz u\ gulama- lar sonucu bugün birçok türiin nesli tehlike altına girmiş veja tehlikeye düşebflirdurumdadır'"denildi. Araş- tırmadaki bilgiler şöyle: -Kuş göçlerinin 2 önemli yolu Tür- kiye üzerinden geçriğinden kuş türü sayısı oldukça fazladır. A\ rupa'da or- talama 500 kuş türünün \aıiığı biiin- mekteyken Türkiye kuşlaruun sayısı 450'dir. Türkive faunasına ait 132 me- melitürü, I06sürüngen türü. 121 tat- h su balıgu 390 tür deniz balığı ve 21 tûr amfibi varlığı belirlenmiştir. Omur- gasız türlerin sa> ısının da 80 bin civa- nnda olduğu tahmin edilmektedir. - Orman yangınlan. meralann tah- ribi, verimli tanm alanlannın sanayi tesislerine dönüştürülmesı, sulak alan- lann kurutulması. drenaj çalışmala- rı, yerleşim alanlannın çoğalması. ikinci konut alanlannın yaygmlaş- ması ve otoyollann yapımı HABİ- TAT tahribinin ana sebeplenndendir. - Havadan vapılan yoğun ilaçlama- lar. ilaçlann bilinçsizce ve aşırı kulla- nımı birçok kuş türünün varlığını cid- di boyutta etkilemiştir. - Zincirleme zehırlenmeler nede- niyle özellikle yırtıcı kuşlann popü- lasyonlan ciddi biçimde etkilenmiş- lerdir. Günümüzde granül gübreler tanm alanlannda beslenen keklık ve cille- rin toplu ölümlerine ve sayılannın çok azalmasına neden olmuştur. -.Aşınsoğukkjşlar,kurak >adar bir- çok vaban hayvanının vaıiıguu ve üre- mesini önemli ölçüde etkiüvor. - Birçok memelı av hayvanının ve av kuşunun sayılannın azalmasında- ki diğerönemli faktöryapılan aşın ve usulsüz a\ lanmalardır. EXPO' 98ftıaralanında çeşitli ülkelerin düzenledigi açık hava gösterileri ziyaretçilerden biiyük ilgi göriiyor. BoğazlnrVlaki tehlike EXPO 9 98 gündeminde AYŞE VTLDIRIM LİZBON-Lizbon'da dü- zenlenen EXPO '98 deniz- cilik fuannda Türkiye. Rus ve Ukrayna gemilennın Bo- ğazlar'da yarartığı tehlıke- yi gündeme getınyor. Erme- nistan'ın sınırdan Türkı- ye'yi gösteren fotoğrafıyla siyaset yaptığı fiıarda. Is- panya ve Almanya'dan son- ra en çok ilgi çeken ülke Türkiye. Portekizli denizcı Vasco de Gama'nın Hindıstan'a vanşının 500. yıldönümü nedeniyle 22 Mayıs'ta Liz- bon 'da açı lan dünya deniz- cilık fuarının ana teması "geleceğin mirası okyanus- lar". Fuann amacı. okya- nuslar hakkındaki mevcut bilgileri ve tecrübeleri bir araya getirmek, okyanus- lar ile atmosfer arasındaki bağımlılığı ortaya koymak, bilgi ve tecrübe alışverişi- nı gerçeldeştirmek. Ancak fuarkapılannı sadece deni- zi olan ülkelere açmamış. Toplam 155 ülke, 34 ulus- lararası kuruluş ve çok sa- yıda sivil toplum örgütü de katılıyor. Tagus nehn kıyısında 840 hektarlık alana kurulan fu- ann hazırlanması tam 3 v ıl sürmüş. 6.3 katrilyona mal olan fuardaki Türkiye stan- dı ise bin 300 metrekare. Bir ay içinde 110 bin kişi- nin ziyaret ettiği Türk pav - Portekizli denizci Vasco de Cama'nın Hindistan'a ulaşmasının 500. yıldönümü nedeniyle düzenlenen fuann ana teması "geleceğin mirası okyanuslar". yonunun gözdesi ıse 18. yüzyılda Sultan Abdülaziz tarafından yaptmlan 25 metre uzunluğundaki Sal- tanaî Kayığf. Tasav \ uf mü- zıği eşliğınde mıstık bır or- tam yaratılarak hazırlanan pa\yonda aynca III. SeBm'e ait Hmetrelıkipekdonan- ma sancağı \e 7 müzeden 66 tarihi eser daha sergile- niyor. Türkiye'nin tarihi \e turistik yerlerini gösteren fotoğraflannduvarlan süs- lediği pavyonda Boğazı- çı'nin güzellıği \e Türkı- ye'> i tanıtan 5 dakikalık bir film de gösteriliyor. Saltanat Kayığf nın ya- nında ver alan Atatürk'ün fotoğrafının altında Nâzını Hikmet'in "O mavi gözlü birdevdi"dızesi dikkatçe- kerken Boğazlar'da yaşa- nan tehlike de video göste- risiyle v urgulanıyor. Rus ve Ukrayna tankerlerinin geçişleri sırasında meyda- na gelen kazalara yer veri- len filmde "Yann?-" deni- liyor. 8 milyon dolara iha- le edilen Türk pav yonunun yapımını \ e tanıtım organi- zasyonunu Arge Yapı ve Yeni Ajans üstlenmiş. Tür- kiye standında, ulusal mut- fağımızı tanıtabılmekama- cıyla işletmecıliğini Divan Restoran'm üstlendiği birde lokantayeralıyor. Fuara katılan her ülke- den kendıne özgü sanat ve kültürünü tanıtması da is- tendı. Türkiye'nin ulusal gününün 30 Ağustos oldu- ğunu belirten yetkililer, bu süreyi ıkı-üç güne uzatmak için girişimde bulundukla- nnı bildirdiler. Türkiye'nin ulusal gününde Japonlar- dan geri alman Atatürk'ün yatı Savarona'nın da Liz- bon'a getirilmesinin plan- landığı öğrenildı. Bir grup öğrenci. makalelerini bir kitapta topladı ^Şiddetli yaşama karşıyız' ÖZKANGÜ\'EN e-posta : tart (a prizma. net. tr Türkiye, Ataköy'de Alman Lisesi iki gencin intihanyla sarsılırken çocuklar "şjddet" ve "şiddet haberlerinden" uzak yasamak istiyor. Geçen günlerde "ŞKİde- te tayır" kampanyası çerçevesinde bir araya gelen ilköğretim çağtndakı bir grup öğrenci. "Şiddetli Yaşama Biz de Karşt- ytz" adlı kitap çıkararak şiddet ve şiddet haberlerini eleştirdi. Belki "Satanist" adlı grubun üyesiydi- Jer, belki değillerdi... Ama onlar intflıaret- tiler. Televizyonlar, A.Y. ile C.Y'nin inti- hanyla ilgili aynntılan verirken her ne ka- dar "çocuklara izlettinneyin'" şeklinde uyanlardabulunsa da çocuklarşiddetin or- tasında yaşamak istemıyorlar. Özel Yüz- yıl Işıl ilköğretim Okulu öğrencisi bir grup çocuğun makalelerınin yer aldığı "Şkîdetli Yaşama Bizde Karşıjız'' adlı ki- tapta. yaşadığımız, görmezden geldiği- miz birçok olayın eleştirisi var. Orneğin 5. sınıföğrencisi AyşeDanyaJ. yazısında şöyle diyor: "Ben birkaç gün önce gazetede bir re- sinı gördüm. Resimde kamyon altında ka- lan ve 6 saat yardun bekk>erek can çeki- şen vaşlı bir kadını gösterivordu. Her ta- rafta kan vardı. Herkes bir şevler ögren- mekiçin haberieri se>reder, ama artık ha- berlenk bigiden çok kan, ölüler ve cina- yetler gösterilhor. Eğer bunlar kaldınl- mazsa bunian iimek olarakgörenlerdc şid- deti eğience haline getireeek." Kitabın önsözü de çoğu zaman büyük- lerin düşünmediği ya da düşünmek jste- mediği birgerçeği dile getiriyor "Bugün birçok sorunun çözümünün, bü>üklerin koyduğu kural ve uygulamalarda olduğu sanılıvor. Oysa bizier neredeyse medyada moda haline gelen 'şiddet haberlerinin' azahılnıası konusundaki cözümü, kendi fikir ve duygulanmıda kaleme alıp diğer okul arkadaşlannıızın da katkılarıyla bu ' kitabt çıkarmada büvükkre öncü oiarak yerine getirdik" Kıtapta, komedi programlanndan tu- tun da çizgi filmlere kadar birçok prog- ram, çocukların süzgecinden geçirilerek ele alınmış. Birçok kanlı sahne bellekle- rine kazınmış ve onlann yataklannda kâ- bus haline gelmiş. Kitapta yer alan çogu makalede, şiddet yüklü programlann geç saatlerde gösterilmesi, bunlann sayısmın azaltılması, insanlann kalbine sevgi ve merhametin aşılatılması gerektigine işa- retediliyor. SELÇL'K HAVAALANI KONUSUNDA KÜLTt'R BAK.4NLIĞ1 ÇARESİZ Aııtik Efes'teki havaalanına w ıııilli savunma' gerekçesi ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR - Kültür Bakanlığı'nın 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı'nda ya- pıldığı gerekçesi) le > ıkılmasını istedi- ği Selçuk Havaalanı içm asken ma- kamlann. "Türkiye'nin mUli sa\nn- masında gerekli" olduğu yolunda gö- rüş bıldırdiği belirtildı. Efes Antık Kentı'nin orta yenne "kaçak" olarak ınşa edilen ve daha sonra genişletile- rek turistik uçaklann ınebileceği du- ruma getirilen Selçuk Havaalanı konu- sunda Kültür Bakanlığı ıse "çaresizli- ğüıi" dile getiren bır açıklama yaptı. Kültür Bakanlığı. Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklannı Koruma Yük- sek Kurulu'nun 14 Mavıs 1987 gün. 3261 sayılı karanvla "hafriyann mü- ze uzmanlan denetiminde vapılması şarö" ile havaalanı vapımına izin ve- rildiğini, ancak söz konusu alanda "izinsiz" olarak hizmet binası ınşaatı- nın yapımınabaşlanılması üzerine tz- mir 1 No'lu Koruma Kurulu'nun 20 Ağustos 1991 gün ve 3118 sayılı ka- ranyla uygulamanın durdurulması ve projenin kurula getınlmesınin ıstendi- ğıni bildirdi. lzmır 1 No'lu Koruma Kurulu'nun. sunulan projenin 1. Derece Arkeolo- • 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı'nda yapıldığı için yıkılması istenen Selçuk Havaalanı için askeri makamlar, "Türkiye'nin milli savunmasında gerekli" olduğu yolunda görüş bildirdiler. Bu durumda "kaçak" olarak inşa edilen havaalanının yıkılmasını isteyen Kültür Bakanlığı çaresiz kaldı. jik SlT Alanı 'nda kaldığı için 29 Ağus- tos 1991 gün ve 3135 sayılı karanyla reddedildiğını ve konunun Koruma Yüksek Kurulu'nda da değerlendirile- rek 3 Eylül 1991 gün ve 221 sayılı tav- sıye karan alındığıru belirten Kültür Ba- kanlığı, şu bilgileri verdi: "Sözkonusu projenin kurula getiril- meden hizmet binalannın tamamian- ması üzerine Izmir 1 No'lu Kurul'un 13.10.1994 gün ve S332 sayılı karann- da izinsiz.vapılan hizmet binalannın >>- kılnıasına. 2863 \e 3386 sa> ılı >asalara a> kın hareket edenler hakkında >asal kov uşhırma açılması gerektigine, uzun vadede havaalanı için SİT sınırlan dı- şında seçenek aranmasına karar veril- miş olup. konu, 29A1995 gün, 3979; 1.4.1996 gün. 1312 \e 8.7.1996 gün, 3012 sayılı yazılanmız ile İçişleri Bakan- lığı'ııa iletilerek yasalara a> kın > apılan işlemler hakkında bilgi istenmiştir." "•Lçkez" bılgı isteyen Kültür Bakan- lığı'na, İçişleri Bakanlığı'nca 3 Ekım 1996 gün, 54089 sayılı yazıyla yanıt verildı. Içişlen Bakanlığı. konunun tzmir Valiliği'ne iletildığinı. buradan gelen yanıtta ise "Askerimakamların bu ha- vaalanının Türkiye'nin milli sav unma- sında gerekli olduğu görüşleri dikkate alınarak işletilmcsi u>gun görülerek hizmete açıldığı. Efes harabelerine her- hangi bir olumsuz etkisi de buiunma- dıgu turizmin geliştirilmesi amacı>la Ulaştırma Bakanlığı'nın emir ve tali- matları gereği temin ettiği ödenekle teknik kontrolleri yapılarak ülke hava- cılığının enırine sunulduğu. ilgiüler hakkında da soruşturma açılmasına gerekolmadığı büdirilmektedir" den- dığini belirterek \enlen ce\abın İçiş- leri Bakanlığı "nca yeterli görüldüğü- nü kaydetti. 1. Derece Arkeolojik SlT Alanı içın- de kaçak olarak ınşa edilen Selçuk Ha- vaalanı, yasaları başta resmı kuruluş- ların çiğnedığıne örnek oluşturarak "hizmet vermeve" de\am etmekte. SÖYLESİ ATTİLÂİLHAN 'Perhiz' ve Tıırşu'! sözü Menderes meşhur etmişti, "Hâfıza-i be- \*/şer, nisyân ile malûldür"; kısacası, 'insanoğ- lu, unutur'; geçen gece, Demirel'i dinliyorum, bir kere daha hatırladım; diyor ki: "...Yeni Dünya Düzeni, 'küreselleşme' ile re- kâbeti hızlandırdı; 'evrenselleşme', demokrasi- yi ve insan haklannt yayıyor; 'Ozelleştirme' ise, devletin elini ekonomiden çekmesidir; bunu ne kadar çabuk yaparsak, siyasi istikrâra o kadar çabuk kavuşuruz..." (TRT/2 - Haberler, 8 Hazıran 1998) Bu sözler, "Karma Ekonomi" Türkiye'sinde, "ka- mu öncülüğünde hızlı bir sanayileşme "ile "bûyük Türkiye" hayalleri kuran, Demirel'in dudaklanndan dökülüyor "Çağdaş uygarlık duzeyi"n\ yakalaya- bilmenin, yolu buydu; Türkiye Cumhuriyeti'nin "nihai hedefi" de bu! O rapor fııiatılıp atıldı mı? Yoksa... Halbuki, 'Sistem', handiyse yarım yüzyıldır, An- kara'yı bundan caydırmaya uğraşmıştır. 1) 4 Haziran 1951, Dünya Bankası'nın Celal Ba- yar a ünlü raporu: "a) Tarımı ihmal pahasına sa- nayileşmeye öncelik tanımak, ciddi bir denge- sizliğe sebep olmaktadır. b) Devletçilikte ısrar, hükümetin omuzlanna ağır bir yük bindirmek- le kalmıyor, özel teşebbüsün cesaretini kınyor, vb..." (The Economy of Turkey - an analysis and recommandations for a development program) 2) ABD Temsılciler Meclisi, Dış Ekonomik llişki- ler Komisyonu Başkanı Clarence Randall Anka- ra'ya geliyor, yıl 1953. Diyor ki: "... yabancı ser- maye faaliyetine sınır koymayınız, yabancı ser- maye ile yerli sermayeyi eşit tutunuz, yabancı sermayenin kâr transferini serbest bırakınız..." 3) Randall'ı Baker (Baker Raporu) izleyecektir, Baker'i ise Thombourgh (Bir rapor da ondan), bun- lara rağmen Türkiye direniyor, kalkınmasının temel- lerini sağlam tutmaya çalışıyordu; o kadar ki, 70'li yılların başında, New York'lu bir bankacı şöyle de- miştir: "... Türkler çok mağrur! (...) bir türiü o kahrolası gelişme programlanndan vazgeçe- miyoriar!" (The Executive Intelligence Revievv / Hizmete Özel (Gizli) rapor) TBMM'de bir hatip. o sıra, New York'lu banka- cının dediğini doğrulayan sert bir çıkış yapmıştır, de- miştir ki: "... tamam, işte burada Türkiye'nin sanayileş- me gerçeği çıkıyor; ama, bir taraftan diyecek- siniz ki, bize çoban olun, çrftçi olun, manav olun diyorlar... yok öyle şey! Onlar bize çok evvel de dediler, bu kürsülerde Baker raporu tartışması yaptık, on yıl evvel, 1949'larda dediler, 1951 'ler- de dediler onu, Thombourgh tartışması yaptık. Bize dediler ki, 'Siz büyük sanayi kurmayın, kü- çük işletmeler kurun, tavukçuluk yapın, hay- vancılık yapın, besicilik yapın, yâni çiftçilik ve çobanlık yapın'; Türkiye'nin kaderini, o günkü idare, orada görmedi, o raporu fırlattı attı, son- ra da sanayileşmeye, altyapıya ve sanayileşme- ye girişti." Hepsi 'doğru' bu sözleri söyleyen, Isparta Mil- lervekili Süleyman Demirel'di! Evet, Demokrat Parti'nin geçirdiği 'serencâm' biliniyor, Demirel in- ki de! Şimdi kalkmış, 'devlet' adına, devletin elini ekonomiden çekmesi zaruretini beyan ediyor; aca- ba hem kendi kendisiyle, hem de 'ulusallığın' şart olduğu savunma sanayii konusuyla ters düştüğü- nün farkında mı? Zurna nerede zırt diyor? *S zelleştirme' ve 'Küreselleşme'. sorun Ulu- sal Savunma Sanayii olunca, hem TÜBİTAK'ı çapraza alıyor, hem de Devlet Planlama Teşkilâ- tı'nı! Nedeni belli: her iki kuruluş da, Savunma Sa- nayii Stratejisi'ni belirierken. çarnâçâr, 'öre//eşf/r- me' etkisi altında düşünüyorlar; Batı'lı 'gelişmişler' ne yapmış, nasıl yapmış, ona bakılıyor; o ülkeler- de, Özel Sektör, Devlet'ten bağımsızgelişmış; yük- sek teknoloji ve üretim kapasitesine ulaşmış; en el- verişli holding seçiliyor, savunma sanayiinden ve üre- timinden, sektör sektör, o sorumlu tutuluyor. TÜBİTAK, Savunma Sanayii Stratejisi'nde bunu örnek almış, demiş ki meselâ: "... güçlü bir savun- ma sanayii kurulması hedeflenmelidir. Büyük ve güçlü savunma sanayii, şirketlerine sahip olmak için, savunma sanayii, uçak, gemi, zırhlı araç- lar, füze, elektronik, silah ve mühimmat gibi sektörlere aynlmalı ve her ait sektörde ana yük- lenicilik görevini yerine getireeek büyük ve güç- lü kuruluşların/şirketlerin oluşturulması des- teklenmeJidir." (Savunma Sanayii veTedânk, s. 170) Cihet-i Askeriye'nin, TÜSİAD'çı 'takımını' ça- ğırıp, fabrika fabrika dolaştırması, onlara brifing vermesi, belki böyle bir 'özendirmeyı'' amaçlıyor. Eli- nizi vicdanınıza koyup, Allah aşkına söyleyiniz: 1/ Oldum olası devlet sırtından semiren bizim şirket- lerle, neticede bu işin astarı yüzünden pahalıya pat- lamayacak mıdır? 2/ Bizim 'ana yüklenici' sayaca- ğımızşirketlere, ecnebi sermayenin 'küreselleşme' kapsamında el altında 'sızması' nasıl önlenebilecek- tir? Hele bizimkilerin 'ulusallığı', 'ecnebi' teknolo- jiye Türkçe ad bulmaktan öteye geçemiyorsa?.. Temel yanlış nerede? Temel yanlış, Türk Özel Sektörü ile Batılı Özel Sek- tör'ü bir tutmakta yatıyor: oralarda liberal ka- pitalist devleti, liberal kapitalist ekonomi ya- ratmıştır; yâni öncelik, şirketlerdedir, iktidarla- n (partileri) onlar yönlendirir; Türkiye'de liberal kapitalist vurgun düzenini, yukardan aşağıya, totaliter devlet kapitalizmi örgütledi: 'sera'da büyütülmüş bu 'özel sektör' hangi temel sanayi düzeyinde rüşdünü ispat edebildi ki, Savunma Sa- nayii gibi hem hayati, hem özel bir alanda gövde gösterisi yapabilsin? Ciddi olalım, henüz bakkallık (gıda), manavlık(se- racılık), terzilik (tekstil, konfeksiyon), kasaplık (be- sicilik), garsonluk ve otelcilik (turizm) vs.'nin ötesi- ne geçebilmiş görünmüyoruz; anlaşılıyor ki, yarım yüzyıldır gelmiş geçmiş 'iktidarlar', Randall'ların, Baker'lerin.Thornbourgh'lann 'raporiannı', pekde öyle kaldırıp atamamışlar.kuzu gibi, uygulamışlar. Korkarım, 'ulusallığının' üzerinetitrememiz gere- ken Savunma Sanayii'nde de, öyle olacak! Vah bize! http-7/ www. prizma.net. tr/ A ILHAN http://www.eda.tr/-bilgryay/yazar/ailhan.htlm