Katalog

23 MAYIS1996 CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 GÜNCEL CÜNEYT ARCAYUREK • Baştarafi 1. Sayfada fonu. Türkıye ile "sürekli 'irtibat' tialinde" ve yani, görev başın- da! Ukrayna ile Türkiye arasında h'çbirsorun olmadıgı için gaze- teciler hem kendi aralarında rtem de heyette bulunan konu- ya yatkın siyaset adamlanyla "Türkiye meselelerini" tartışıyor- lar. Genelde ele alınan konu; Cumhurbaşkanı'nın özenle ve sürekli üzerinde durduğu baş- kanlık sistemiyte bu görüşlere karşı çıkan Başbakan'ın nereye varacaklannı, ne yapacaklannı ıçeriyor. Başkanlık sistemi, son gün- lerde überal Demokrat Parti Ge- nel Başkanı Besim Tibuk'un Cumhurbaşkanı'nı ziyaretinde konuya genişçe değinmesiyle hararetlendi. Cumhurbaşkanı'nın Tibuk'a verdiği yanıtlar kamuoyuna çok geniş yansıdı, tartışıldı ama, Ti- buk'un söyledikleri duyulmadı. Oysa, Tibuk'un başkanlık siste- mindeki kimi öğeler dikkat çeki- Orneğin; Tıbuk, Demirel'e "Amerika da tek turlu olduğu için (sistemi) aynen alırsak, bu sefer 'yüzde 18, yüzde 20 ile başkan seçilebilir1 ve toplumun büyük kesimi 'Biz bu başkanı seçmedik' havasına girebilir" di- yor. Kuşkusuz, artık lise öğrencile- rinin bıle anlayacağı gibi, adı "LJ- beral Demokrat" olan partinin başkanı Tibuk, yüzde 18-20 oy alan ve alacağı sanılan eskı Re- fah, günümüzdeki "yeni parti" Fazilet'in başkan seçtireceğini dokunduruyor ve sonuçta top- lum için tehlike işaretleri veriyor. Bu sakıncadan kurtulmanın yolunu Tibuk, 2 dereceli başkan seçiminde buluyor. Cumhurbaşkanı ise Tibuk'a verdiği uzun yanıtta, başkanlık sistemini ilke olarak savunması- na savunuyor ama; "aslında, başkanhksisteminin de birtakım mahzurları var" demek zorunlu- ğunu duyuyor. Çankaya'daki bu söyteşiyi ak- tardığımızda gazeteci arkadaş- lann kimileri ilginç bir sonuç üze- rinde durdu. Tıbuk, aceleci ve kolaycı. Baş- kanlık sistemini getirecek ana- yasa değişikliğinı TBMM'-den bir haftada geçiriyor, iki haftada yasalaştınyor. Oysa, sistem 1982 Anayasa- sı'nda öyle bir-ıkı maddenın de- ğiştirilmesıyle çozüme ulaştırıla- cak cinsten değıl. Dörtte üçü değişirse Daha bız temel ilkede, baş- kanlık olsun mu olmasın mı tar- tışmasının (A) harfindeyiz; ana- yasada nelerın değişeceğinı bi- le bilmıyoruz. Geziden önce Yekta Güngör Özden dostuma sordum; başkanlık sistemi için kaç maddesı değişecek anaya- sanın diye... "Ohoooo" dedi. Şöyle bir dü- şündü; anayasanın yaklaşık dörtte üçünün değişeceğini söyledi. Neredeyse 45 madde. Hem de "baba madde/er". Yü- rütrneden yasamaya dek. Örneğin 75. maddeden baş- layıp... uzayıp giden maddeler listesı. Bugünku TBMM'de bir milya- ra yakın maaş alan milletvekille- riyle boylesıne duyarlı maddele- rin hem de bir haftada değişe- ceğini sanmak! Düş ürünü bir varsayım değil mi? Peki ama, Cumhurbaşkanı gi- bi çok deneyimli bir siyasetçi. bugünku TBMM'den çok kap- samlı bir anayasa değişikliğinin çıkmayacağını bılmez mi? Bılır elbet. Üstelık Cumhur- başkanı "başkanlık sisteminin bugünku Meclıs'in 'hayatına son vermek' hadısesi olduğu bi- lincinde" değil mıdir? O neden- le, "tek hedef tartışma" diyor. Başka bir şey demıyor. Kafasın- daki olası amaç şu olabilır: "Her şey bir yana, önce ka- muoyu oluşturmak. Butun ku- rumlarda bu havayı, sistem de- ğışikliği istemıni egemen kılmak. Bu öğelerin baskısıyla TB- MM'nın 'tıpış tıpış' söylediği noktaya geleceğini" hesaplıyor olabilir. Gerekçe, "Çünkü, herkes bu işin (siyasal ıstikrarsızlığın) so- nunun ne olacağı noktasına ar- tık gelmıştir" dıye düşünüyor da olabilir. Kısacası tartışmanın asıl ama- cı, "Meclis ve siyasetçiler üze- rinde gereken baskıyı sağlaya- cak ortamı hazıriamak!" Tabii, "ufak bir sakınca" var: Toplum, karizmadan yoksun bu- günkü liderlerden yakınıyor. Bugünkuler ya da benzerten- ne tam dört yıl tek başına Türkı- ye'yi yönetme yetkisı venlebilir mi? Insan faktörü ve ülke koşulla- n hıç hesaplanmıyor. Yurtta sel seferberlîğL GUNDEM MUSTAFA BALBAY Yurt Haberieri Servisi- Batı Karade- nız Bölgesı, Antakya \ e çevresinde y a- şamı felç eden şiddetlı yağışlann yol açtığı selde Hatay 'da 6, Bolu'da da 2 ki- şinın yaşamım yıtırdığı. 3 kışının de kaybolduğu behrlendı. Şanhurfa'mn Ceylanpınar ılçesinde yıldırım ısabet eden Mustafa Kaçkan v e A\ şe Kaçkan öldii. Adapazan'nda. evındekı sel su- lannı boşaltırken eleknk akımına ka- pılan MuratTekin de yaşammı yıtirdi. Bartın ve Karabük"te ıse kaybolan 6 kişidetı 2'sinın cesedi bulundu. 152 verleşım yen sular altında kalırken mahsur kalan 231 yurttaş kurtanldı. Sulann ya\aş yavaş çekilmeye baş- ladığı Karadeniz bölgesinde bir yan- dan yaralar sanlmaya çalışırken dığer taraftanda hasar tespitçalışmalansür- dürülüyor. Kara. Deniz ve Hava Kuv- vetlen komutanlıklanna bağlı 3 uçak. 18 helikopter ile Barbaros Fırkateynı Karadeniz Bölgesi'ndekı kurtarma ça- lışmalannakatıldı. Karayollan, Bayın- dırlık ve Sağlık bakanlıklan ile Kızı- lay da bölgede yaşamın yeniden nor- male dönmesı için seferberlık başlattı. Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit sel felaketıyle ılgıli olarak Başbakan- lık'ta dün bır basın toplantısı düzenle- dı. Sel bölgelerinde yağışlann yer yer durduğunu ve yavaşladığını, bazı yer- lerde sulann çekilmeye başladığını ve kurtarmaçalışmalannın kolav laştığını belirten Ecevit." Kurtarma çalışmala- n. biitün ilgili kunıluşlann işbirliği ve eşgüdümüyle hızla sürüyor" dedı. Hava Kuvvetlen Komutanhğı. Bar- tın bölgesıne 8 kurtarma botu atarken Denız Kuvvetlen Komutanlığı'na aıt Barbaros Firkateyni ile Gölcük'ten 3 hücümbot da bölgeye ulaşarak yardım çalışmalannakatıldı. SAS ve SAT ko- mandoları ile doktor. sağlık ve gıda malzemelerinın bulunduğu Barbaros Fırkateynı, sel sulannda mahsur kalan yurttaşlan tahlıve ettı. Başta Genelkurmav Başkanlıgı Ta- bii AfetlerKoordinasyon ve Değerlen- dirme Merkezi olmak üzere Kara. De- niz. Hava ve Jandarma Genel Komu- tanhğı knzmerkezlerınıntümbirimle- n, aralıksız kurtarma çalışmalanna ka- tıldılar. TSK. öncekı gün 4 uçak. 12 helikopter, 3 hücümbot ve 1 helıkop- terlı firkateyn ile bölgede kurtarma ve yardım çalışmalannı kesıntısız sürdür- dü. TSK dün de 2 uçak. bıri ambulans olmak üzere 18 helikopter. 3 hücüm- bot ve 1 firkateyn. SAT ve S A.S timle- nyle kurtarma çalışması gerçekleştir- di. Çatılar \ e dığer kntık yerlerde mah- sur kalan toplam 231 yurttaş kurtanl- dı. TSK'nin 5 adet naklıye ucağı. böl- geye taşınacak yaklaşık 15 ton malze- me ve gıda yardımını, 'erverişsiz ha>a Mağdurlam krediANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Yardımcısı Bülent Ece\it afetten zarar gören esnaf ve sanatkâr- lann Halk Bankası'na olan kredi borçlannın ertelendiğini. kredi faız oranlannın da yanya düşürüldügünü bıldirdi. Ecevit, sel felaketıne uğravanlara, Sosyal Yardtmlaşma ve Dayanışma Fonu'ndan gerekh mali yardımın dünden itibaren yapılmaya başlandı- ğuıı. hasar tespitınden sonra bu yar- dımlann daha da genişletileceğini bil- dırdi. Ecevit, Halkbank Yönettm Ku- rulu'nun, Devlet Bakanı Hüsamettin Ozkan tarafından toplanarak sel afe- tinden zarara uğrayan esnaf ve sanat- kârlara yapacağı yardınılann karara bağlandığını söyledi. Buna göre. sel felaketıne maruz kalan esnaf ve sanat- kânn kredi borçlan bir yılı ana para ve faiz ödemesiz ü<; ytla uzatıldı. bu kredilerin faiz oranlan yan yanya dü- şürüldü. Aynca hasar tespıt komıs- yonlannın belırlemelennden sonra 3 ay içınde Halkbank'a başvnracak es- naf ve sanatkâriara istedikleri kredi- ler öncelikli olarak verilecek. Ecevit, 27 Mayıs Çarşamba günü Doğal Afetler Koordinasyon Kuru- lu'nu toplantıya çağırdığım, alınacak karar ve önenlenn. aynı akşam topla- nacak Bakanlar Kurulu'na sunulaca- ğını bildırdı. Türkiye Vakıflar Bankası, TRT ve lstanbul Valiliği, Batı Karadeniz Böl- gesi'nde meydana gelen sel felakettn- den zarar görenlere yardımda bulun- mak üzere yardım kampanyası baş- lattı. Vakıflar Bankası'nın 50 mılyar lira katkıda bulunduğu yardım kam- panyasının hesap numaralan şöyle: Ankara Merkez Şubesı 400666 USD. 400777DM, 2000555 TL. TRT'nın kampanyasına katılacak- lar ıse şu hesaplara para yatırabıle- cekler: T.C. Ziraat Bankası Yenışehir Şubesı - AnkaraTûrk lirasi: 10000-4, mark: ( W00O-9 dolar 90001-8, lş Ban- kası Başkent Şubesi - Ankara Türk Lırası: 4770000. mark: 3500000 do- lar: 3200000. tstanbul Valılıgi'nm lOOmilyon li- ra ile başlattığı afetzedeler yardım kampanyası ile ilgili hesap numarala- n da şöyle: Vakıfbank Sirkecı Şubesi 2015086. Halkbankası Beşıktaş Şu- besı 304020-1500005. tşbankası Ca- ğaloğlu Şubesı 488329. Ziraat Banka- sı Cağaloglu Şubesi 30459-3097-8, Yapı Kredi Bankası Sirkecı Şubesi 1006225-7. koşullan nedeniyle' paraşütle atamadı. Kızılay tarafından sağlanan malze- melen bölgeye götüren CASA tıpı uçaklardan yalnızca bın. Bolu Koman- do Tugayı'na ınerek 3 tonluk yardım malzemesıni boşalttı. Ekmek. kuman- va. peynir. zeytin ve helvadan oluşan gıda maddelernle battanıvelerin yer aldığı dığer malzemelenn ıse helıkop- terlerle Bolu'ya ulaştınlmasına karar \enldi. Karabük ve Bartın'da ıncele- melerde bulunmak üzere bölgeve ha- reket eden lçışlen Bakanı Murat Ba- şesgioğlu. Baymdırlık ve Iskân Bakanı YaşarTopçu ve Emnıyet Genel Müdü- rü Necati Bilican'ın bulunduğu heli- kopter ıse arızalandı. Çaycuma'ya zo- runlu ınış vas^n helikopter. 1 saatlik gecıkmeyle Karabük'e ulaştı Çe>-re illerden yardım Karabük ve Zonguldak'm Devrek ıl- çesinde sular normal yatağına çekılır- ken Bartın'da 1-1.5 metre sevıyesınde- kı su boşaltılamadı. Karabük'ün Yenı- ce ılçesinde boşaltılan 5 katlı bır bına çöktü. Ankara. lstanbul. Bolu. Kasta- monu, Kayserı ve Samsun Karavolla- rı müdürlüklenndekı çok sav ıda ış ma- kmesı bölgeye sev kedıldı. En fazla ha- sann Yenıce-Karabük yolu üzerinde gerçekleştığı belırlenırken buradakı yol açma çalışmalannın uzun sürebıle- ceği öğrenıldı. Devlet Su Işlen Genel Müdürü Do- ğan \ltinbilek, Zonguldak. Bolu. Ka- rabük. Düzce'de bırçok yerleşım yen- nin sular altında kaldığını kav dettı. Ka- rayolları Genel Müdürü Yaman Kök, Mengen yolunun açılmasıvla yıyecek sıkıntısı çeken Devrek'e yardım ulaş- tınlacağını bildirdi. Yollar kapalı Hasar gören Bolu-Gerede. Mengen- Zonguldak, Zonguldak-Ereğlı-Akça- koca. Karabük-Yenıce. Ismetpaşa-Ka- rabük. Devrek-Ereğli, Bartın-Safran- bolu. Mengen-Yeniçağa. De\ rek-Çay- cuma-Yenice yollan ula^ıma kapandı. Çaycuma-Bartın yolu küçük araçlara kapatılırken Karasu-Adapazan yoluda su yükselmesi nedeniyle Karapınar üzerınden gerçekleştinliyor. Okuüar tatil Mıllı Eğıtım Bakanlığı. Müsteşar Yardımcısı Necdet Özkava başkanlı- ğında bır knz komıtesı kurarak büyük hasar gören yörelerdekı okullan tatıl ettı. Karabük'te ve tamamen sular al- tındakı Yenıce ile Bolu'nun Mengen. Yağlıca. Düzce ve Dörtdıvan ılçelenn- de tüm okullar tatıl edılırken Zongul- dak'ın Ereğli ilçesı ile 12 köy okulun- da da eğıtım-öğretım vapılamadığı kaydedildı. Devrek'te 3 ılköğretım okuluyla 1 Anadolu lısesınin sular al- tında kaldığı, hasar tespıt çalış- malannın sular çekıldıkten sonra yapılacağı kaydedildı. I Baştarafi 1. Sayfada Yolsuzluğa karışmak serbest, bu iddialann üzerine gitmek ya- sak! Örnekleh uzatmayalım, konuya girelim. Yıne bu yasak-serbest ilişkisinin yaşandığı bir alan da medya. Radyo ve televizyonlann kuruluşunu düzenleyen yasaya ılişkın değışıklikler Meclis gunde- minde. Kamuoyunda Radyo Tele- vızyon Üst Kurulu'ndan (RTÜK) esinlenerek "RTÜK Yasası" ola- rak bilinen duzenlemelerin Meclis gündemıne geliş biçimi uzun sü- re tartışıldı. Biçimden çok öze bakmaya çalışalım. Yasadaki değişiklik dört temel ayağa dayanıyor: 1 - Radyo televizyon sahipleri- nin şeffaflaşması. 2- Ekran karartmayerine önce- likle para cezasının getirilmesi. 3- Ortakhklara ılişkin kısıtlama- ların kaldınlması. 4- Devlet ihalelenne girme ya- sağının kaldınlması. Ilk iki maddeye diyeceğimiz yok. Ama son iki madde, Mec- lis'in ve medyanın gucünü orta- dan kaldırmaya yönelik. Meclis devre dışı, medya amaç değil araç! Yürürlükteki yasada ortaklıkla- ra ilişkin kısıtlamalar şöyle: - Uçuncü dereceye kadar kan bağı ve sıhri akrabalığı olanlar ay- nı televizyon ya da radyoda pay sahıbi olamazlar. - Bir hıssedar radyo-televizyo- nun yüzde 20'sinden fazlasına sa- hip olamaz. - Yabancı sermayenın payı yüz- de 20'yi geçemez. Hiçbir serma- ye sahibine imtiyazlı hisse verile- mez. - Gazete sahıplen radyo-tele- vızyonda yüzde 20'den fazla pay sahibi olamaz. Perşembe günü görüşülmeye başlanan değişiklikle bunlar kalkı- yor. Yenne sadece şu madde ge- liyor: "Bır gerçek veya tüzel kişi, ulu- sal yayın yapan ve yıllık ızlenme oranı toplamıyüzde 30'uaşanku- ruiuş ya da kuruluşlarda aynı an- da hısse sahibi olamaz." Son derece oynak bir tanım. Yıllık yüzde 30 izlenme oranı iste- nildiği gıbi ayarlanabilir. Bunu sap- tayacak olan RTÜK'un de henuz böyle bır altyapısı yok. Bu değışık- lığin anlamı, bugunkü tekel yapı- sını yasal hale getirmek, Devlet ihaleleri konusunda ıse yürürlükteki yasa. özel radyo-te- levizyonda yüzde 10'dan fazla hıssesi olanlara yasak getırıyor- du. Değişikliğin en önemli unsu- runu oluşturan bu bölüm, tümüy- le iptal edilmek isteniyor. Yazının başında vurguladığımız gibi demokrasısı rayına oturmuş ülkelerde bu sınırlama var. Neden var? Radyo televizyonlann ıhale- lerde yönlendınci etkısi olmama- sı için... Birkaç yıl önceydi. Her yere "uzan "an bir kanalda kamuya ait bir fabrika grubuna büyuk saldırı- lar yapılıyordu. Arkadaşlarta takıl- dık: - Anlaşılan bu fabrikalan satın almak istiyoriar. Kısa bir süre sonra bu satış ger- çekleşti. Hâlâ, devlete ödemeleri gereken parayı da odemedıler. Mafyasallık... Değışıklığe FP ve DYP karşı çı- kıyor. CHP yönetımi utangaç des- tek veriyor. Iktidarortaklan istiyor. ANAP, DSP, CHP milletvekillerıy- le değişık ortamlarda sohbet et- tik. ikili göruşmelerde bır tek, "Bu değişiklik doğrudur" diyen yok. Tepkilerin çoğu şöyle oluyor: - Her şeyi sor, onu sorma. - Mecburum... Allah kahretsin, başka türlü yapamam. - Yanlış olduğunu Başbakan'a dasöyledım ama... CHP den Yahya Şimşek, Şa- hin Ulusoy, ANAP'tan Hayrettin Uzun, DEPAR Genel Başkanı Gökhan Çapoğlu gibi kımı net davranıp değışıklığe karşı çıkan- ' lann, aleyhlerindekı haber kam- panyalarına da hazırlıklı olması gerekiyor. Her türlu olumsuzluğa karşı duran Halit Dumanka- ya'nın da kafası bugunlerde du- manlı olsa gerek. Aynı gün, önce Kuran kurslannın yaygınlaştınlma- sı ıçın kavga verdi, sonra "RTÜK değişıkliğini destekliyorum, ırtıca kanallannı önleyecek" dedı! Bu değişiklik medyaya guç ve- recek, medyayı guçlendirmeye- ' cek. Medyanın "guç"değil, "güç- lerin aracı" haline gelmesine ne- den olacak. Daha önce, "Medya gücü yok, güçlehn medyası var" demıştik. TBMM bunu tümüyle yasallaştırmış oluyor. Bu gücü bugün göreceli olarak genel kabul görmüş kişiler kulla- nıyor olabilir. Yann kimin eline ge- çeceği ya da hangi amaçla kulla- nılacağı hiç bellı olmaz. Medya gücü mahvolacak... Ama her şey yasal olacak... Böylece tanım netleşiyor: Maf-ya-sal... Rugstore RUGSTORE GAFE BRUNCHTa alışvcriş keyfe dönûşöyor HAND MADt Sorunsuz Halı Cenneti" eı büfîk d holısıRenklenni mmtmit Bu el dokuma halıda görmüş oldugunuz motifler gerçek hayattan alınmıştır. 80 yörenİDDiiöümleHk, oab'mlerce el kahst ve kilim iilediğİBİıî seci*. 3KHahRugstore 3K Halı'nın tescilli markasıdır. Yeşilova mrvkii E-5 iislü 34640 Florya İSTANBUL Tel: 0212-541 22 22 (Phx) Faks: 0212-540 77 37 E-Hml 3khalilglurk.nrl <•»» 3khali. ra