Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 15MAYIS1998CUMA
HABERLER
Karakola
bombalı saldırı
• İstanbul Haber Servisi -
Kuştepe Karakolu'na dün
bombalı saldında bulunuldu.
Inönü Caddesi üzerinde
bulunan karakolun arkasına
sabah 10.15'tebırakılan iki
bombadan biri patlarken,
şans esen can kaybı olmadı.
Patlamamış ikinci bomba.
bomba ımha ekıplen
tarafından etkısız hale
getirilirken. bombanın
"sigara ateşlemeli ve parça
tesirli" olduğu belirtildi.
SİT alanları
takas programı
• ANKAR* (Cumhuriyet
Bürosu)- Kültür Bakanlığı.
StT alanlarının. eşdeğer
büyüklükte Ha2İne arazisi ile
değiştirilmesıni öngören
1998 Yılı Takas Progrann'nı
hazırladı. Program. bu yıl
152 doğal ve arkeolojik SÎT
alanını ıçeriyor. Kültür
Bakani lsiemihan Talay'ın
onayladığı takas listesindeki
bölgelerin dışında kalan SİT
alanianndaki taşınmaz mallar
ile ilgili başvunılann da daha
sonra değerlendirilmesi
benimsendi.
Karar 18
Hazipan'da
• ANKAR* (Cumhuriyet
Bürosu)- HADEPin
1996'dakı kongresinde Türk
•bayrağını indiren Faysal
AkçanileHADEPĞenel
Başkanı Muraı Bozlak'ın da
aralannda bulunduğu 46
sanık hakkındakı kararlara
ilişkin temyiz duruşması
Yargıtay'dayapıldı. Yargıtay
9. Ceza Dairesi'nde dün
yapılan duruşmada Avukat
Yusuf Alataş. tüm samklar
adma yaptığı savunmada.
davariın siyasal parti tüzel
kişiliğine karşı açıldığını,
dolayısıyla siyasi olduğunu
söyledi. Duruşma 18
Haziran 1998'eertelendi.
Komisyonlap
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - TBMM Anayasa ve
Adalet komisyonlan. FP'nin
"ilk adım" şölenı \e
DYP"nin grup toplantısı
nedeniyle toplanamadı.
Anayasâ Komısyonu Başkanı
Atila Sav. dünkü toplantıda
FPmillenekıIlerinın
partılennin kurultayı
niteliğındekı "ilkadım"
şölenine katılmak
istediklerini. DYP'li üyelerin
de grup toplantılan olduğunu
bildirerek görüşmeleri
ertelemevı önerdi. Yapılan
oylamadâ erteleme önensı
kabul edildi.
Sayıştay
seçimleri
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Sayıştay başkan ve
üyelerinin seçimi için
TBMM Genel Kurulu'nda 3
hafta önce başlayan turlar,
dün tamamlandı. TBMM
Genel Kurulu'nun dünkü
birleşiminde yapılan
seçımlerde Maliye
kontenjanından Ali Serdar
Sayıştay üyesi seçildi.
Böylece Sayıştay'ın 15 üyesi
belirlenmiş oldu.
Recai Kutan'm genel başkanlığa seçilmesine Ersönmez Yarbay tepki gösterdi
FP'de iç çeldşme başladıANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - FP'nin genel başkan ve
kadro değişıminin açıklandığı
"ilk adım" şöleni. kapatılan
RP'nin siyasi yasaklı eski genel
başkanı Necmettin Erbakan'ın
gölgesinde yapıldı. FP Genel
Başkanlığı görevini Recai Ku-
tan'a devreden İsmail Alptekin.
"Bu davada başta can olmak üze-
re her şey emanettir. Yeter ki
emanetin hakkını veretim" söz-
lerivle "emanetçi" olduklannı
vurguladı.
FP'nin yeni MKYK ve parti
meclisi, bazı milletvekillerinin
sert tepkisine neden oldu. FP
Ankara Milletvekili Ersönmez
Yarbay. "Yanndan itibaren par-
• FP"nin yeni seçilen MKYK ve parti meclisine Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay
sert tepki gösterdi. Yarbay, parti içi mücadele hareketine başladıklannı belirterek Tayyip
Erdoğan ya da Abdullah Gül'ün genel başkanlığa getirılmesi gerektığinı savundu.
Yarbay, "Parti kadrolanna kan koca, eş dost, akraba doldurulmuştur" dedi.
ti içi mücadele hareketini başla-
öyoruz* diyerek listede yer alan-
lann "arazide çahşma kabiliyeti
olmayan, halkla kucaklaşma im-
kânı bulunmayan isûnler oldu-
ğunu" sa\ıındu.
FP'de genç kuşak ile aksaçlı-
lann kavgasına neden olan vitrin
değişikliği. Erbakan'ın müdaha-
lesiyle bulunan ara formül çerçe-
vesinde gerçekleştı.
Genç kuşağın tepkilerini ha-
fifletmek amacıyla yapılan lıder
değişikliği Atatürk Spor Salo-
nu'nda düzenlenen ilk adım şö-
lenindeaçıklandı.
Erbakan'ı taklit
İstanbul BüyükşehirBelediye
Başkanı Recep Tayyip Erdo-
ğan'ın, konuşması sırasında "si-
zi gidi Uericiler sizi" diyerek Er-
bakan'ın üslubunu taklit etmesi
dikkat çekti. Aldığı yoğun alkış-
la Kutan ve Alptekin"i gölgede
bırakan Erdoğan. "Tabanla bü-
tünleşildiği taban demokrasisi-
nin gerçekJeştirildiği gün nıiKon-
larca insan bizi iktidara taşıya-
caktır" sözleriyle parti vöneti-
mine yönelik eleştinlenni yine-
ledi. Erdogan'dan sonra salon
büyük ölçüdeboşalırken FP'nin
yeni Genel Başkanı Recai Ku-
tan kürsüye çıktı. Kutan.
"FP'nin hiçbir partinin devamı
olmadığuu. yepyeni bir parti ol-
duğunu" ıddiaettı.
FP'nin yeni MKYK üyeleri-
nin yanı sıra ilk kez oluşturulan
parti meclisi üycleri de kamu-
oyuna açıklandı. MKYK'de Er-
Kadınlarla
erkeklerin ayn
ayn tribünierde
oturduğu
saJonda sık sık
* Fazilet geüyor,
iktidara
yiirüyor", BBP
ve DYP'li
konuklar
takdim edilirken
de "İnançlı
insanlar onıuz
omu/a,
demokrat
insanlar omuz
omuza"
sloganlan atıldı.
(Fotoğraf:
TARIK
TINAZAY)
bakan'a yakın isimlerin ağırlık-
ta olması dikkat çekti.
'İlk adım' şöleninin ardından
FP Genel Merkezf nde MKYK
üyeleri kısa bir toplantı yaptı ve
ardından başkanlik divanı üyele-
ri açıklandı. Eski FP Genel Baş-
kanı Alptekin. Diyarbakır Mil-
fetvekili Abdülkadir Aksu, ts-
tanbul Millervekilı Aydın Men-
deres. Prof. Dr. İrfan Gündiiz,
Prof. Dr. AJiGören ve Prof. Dr.
N'evzat Yalçıntaş genel başkan
vardımcılıklarına getirildiler.
Prof. Dr. Eyüp Sanay genel sek-
reter. Fikret Erçoban da genel
muhasip olarak görevlendinldi.
MKYK'nin kadın üyelen Nazlı
Ihcak, Oya Akgönenç ve Gülten
Çelik'e başkanlik divanmda gö-
rev verilmedi.
Yarbay'dan eieştiri
Ersönmez Yarbay, FP
MKYK'de ve başkanlik divanın-
da milletvekilleri yerine akade-
misyenlerin ağırlıklı olduğuna
dikkat çekerek "Biz üniversite
açmıyoruz. Profesörieresaygımız
var. Ama toplum sadece onlar-
dan oluşmuyor. Biitün toplumsal
kesimleri yamıtmanyız" dıye ko-
nuştu.
Yarbay. Tayyip Erdoğan ya da
Abdullah Gül'ün genel başkan-
lığa getiriimesi gerektiğini savu-
narak MKYK ve PM'de yer alan
bazı kadın uyelere ilişkin eleşti-
nlenni dedile getirdi. Kapatılan
RP'nin Ankara tl Başkanı Zeki
Çelik'in eşi Gülten Çelik'in
MKYK'de. Necmettin Erba-
kan'ın hukukçu kurmaylanndan
Mustafa Kamalak'ın eşinin de
PM'de görevlendirilmesıne tep-
ki gösteren Yarbay, "Parti kadro-
lanna kan koca, eş dost, akraba
doldurulmuştur" dedi.
Çiller:
Hepimiz
birer
Menderesiz
ANKARA (CumhuriyetBüro-
su)- DYP Genel Başkanı Tansu
Çükr. Demokrat Parti "nin (DP)
iktidara gelişinin 48. yıldönü-
münde gerçekieştirilen grup top-
lantısında, Türkiye'de demokra-
sinin dört kez duvara "tosladığı-
nı" belirterek. birkez daha bu sü-
recın yaşanmaması için "kavga-
a" damgası yemek pahasına mü-
cadele edeceğini söyledi. "Atan-
nuş" iktidara karşı çıktıklan için
eieştiriIdiklerini savunan Çiller.
"Bi/f *ermek istedikleri, ancak
şiddetle reddettiğiıniz rol, dalka-
vukluktur" dedi. "Hepimizbirer
Menderesiz"diyen Çiller. "Oda-
rağacında hepimizden, milletten
birer parça idam edildi" görüşü-
nü dile getirdi.
DYP grubu. DP'nin iktidara
gelişinin 48. yıldönümü nedeniy-
le özel gündemle toplandı. Grup
toplantısına katılan eski DP \e
AP milletvekillerinden bazılan
konuşma yaptılar. DYP Grup
Başkanvekili Saffet Ankan Be-
dük'ün, toplantıya katılan bazı
milletvekillerini gruba takdim et-
memesi küçük bir tartışma ya-
şanmasına neden oldu. Listenin
uzaması nedeniyle Bedük, ismi-
ni okuyamadığı eski milletvekil-
lerine de teşekkürlerini sunarken.
adlan okunmayan eski AP ve
DYP'liler bu duruma sinirlenin-
ce uzun süre isim okuma karma-
şası yaşandı.
Daha sonra kürsüyegelen Çil-
ler, uzun uzun DP iktidannı över-
ken. bütün arkadaşlannı "birer
Menderes" olarak nitelendirdi.
Kurultayda, Ricky Martin'in şarkısı partiye uyarlanarak çalınacak
CHP'den
i
çağdaş
i
kıınıltctyhagrhğı
TÜREVKÖSE
ANKARA - CHP'nin 23-24
Mayıs'ta yapılacak kurultayının
"çağdaş" bir atmosferde ger-
çekleştirilmesi çahşmalan sür-
dürülürken Genel Başkan Deniz
BaykaTa liste baskılan yoğun-
laştı
Baykal'ın vitrin değişikliğine
gitmesini tsteyenler yönetimi
eleştirirken Genel Sekreter Ad-
nan Keskin ve yandaşlan "Ge-
nel başkanın etrafinı boşaltmak
istiyorlar. Asıl hedef genel baş-
kan" görüşünü sa\oınuyor. Yö-
netimin, parti meclisi (PM) lis-
tesinin21 Mayıs'ta yapılacak il
başkan lan ve 22 Mayıs'taki
Merkez Yürütme Kurulu'nda
(MYK) netleşmesi bekleniyor.
CHP PM. 18 Mayıs Pazarte-
si günü son kez toplanacak. Ça-
hşma raporunun ele ahnacağı
bu toplantıda muhalif üyeler
muhalefet şerhlerini açıklaya-
cak. Muhalif PM üyeleri Hasan
Fehmi Güneş, Şahap İnce, Ab-
dülkadir Ateş. Kenan Coşar,
Mustafa Gazalcı. Halil Çulha-
oglu, Salman Kaya ve Ziya Ha-
lis'in ortak bir muhalefet şerhi
hazırladıklanöğrenildi.21 Ma-
yıs günü il başkanları toplana-
cak. 22 Mayıs'ta da MYK. son
toplantısını yapacak.
Kurultay öncesinde liste mü-
cadelesinin yanı sıra kurultayın
"çağdaş" bir atmosferde ger-
çekleştirilmesi çabalan da yo-
ğunlaştınldı. CHP lideri Bay-
kal, kurultayın bilgisayar orta-
mında gerçekleştirileceğini ve
sonuçlann 45 dakikada alınaca-
ğını müjdeledi. Genel Başkan
Yardımcısı AJi Topuz. kurultay
hazırlıklan konusunda şu bilgi-
leri \erdi:
"Bilgisayar ortamında kurul-
tayın yapılnıası için gerekli izin-
ler alındL teknik hazıriık yapıl-
dı. Firma yetkilileriyle bir de-
monstrasyon \apacagiz. bir de
secim kurulu ile bu tekrarlana-
cak. Vledeni bir ortamda kurul-
tayımızı gerçekleştirmek istiyo-
ruz. Oylama için hücreierin sa-
yısı da arttınldı. 2.5 saatte oyla-
mayı bitirmek istivoruz. O> ver-
me işleminden sonra, bir saat
içinde de sonuçlar belli olacak."
Atatürk Spor Salonu'nda 23
Mayıs günü başlayacak kurul-
tayda 09.00-10.00 saatleri ara-
smda klasik müzik çalınacağı,
ardından TRT Çoksesli Koro-
su'nun sahneye çıkacağı bildi-
rildi.
CHP yönetiminin kurultay
sürprizi olarak da Ricky Mar-
tin'in ünlü şarkısı "L'n-Dos-
Tres^in sözlerini CHP'ye uyar-
lattığı öğrenildi.
Baykal'dan Mustafa Güngör önergesi
Liste kavgası
AJVKARA (Cumhurhet Bürosu) - CHP
Genel Başkanı Denk Baykal ve arkadaşlan,
eski milletvekillerinden ErolGüngör'ün oğlu
Mustafa Güngör ün milletvekili
lojmanlannda öldörülmesi olayıyla ilgili
olarak araştırma önergesi verdi. CHP Grup
Başkanvekili Nihat Matkap. "Onayetbı 7
yıldır aydınlaniamamış oünasımn kamu
vkdanını yaraladığı gibi. emniyet teşkilatının
)
r
etersizlikJeri. basirvtsi/liği tartışmaiannı da
beraberinde getirdiğini"' söyledi.
CHP'lilerin TBMM Baskanlığı'na verdigi
araştırma önergesinde şu noktalara dikkat
çekildi:
"Cinayette bıçak ve tabanca kullanıldığı kesin
oünasına rağnıen, soruşturmanın daha
baslangıcında savcı ve emniyet yetkilileri
tarafından cinayette tabanca kullanıldığının
dahi tespit editemenıesi, işe ciddiyet ve
basiretten yoksun başlanıldığını ortaya
koymaktadır. Gnayeti aydmlatmak için
mücadeie veren Erol Güngör'den olay günü
iojmanlarda görevli güvenUk mensuplannm
Lsimk'ri dahi gizJenmiştir. Öte vandan faili
meçhul ctnayetlerle ilgili TBMM Araştırma
KomisyTMJu'na Adalet Bakanlığı ve Emniyet
Genel Miidürlüğü'nce gönderilen listede bu
cinayetin gösterilmemesi daha da çarpıcıdır.
Soruşturma sonuçlanmadan cinayetin
işlendiği evüu Erol Güngör'ehaber
verflmeksidn bosaitılması. eşyalann depoya
taşmmas] aynca düşündürücüdür.
r
'
CHP Grup Başkanvekili
Nihat Matkap, dün düzenlediği basın
toplantısında Erol Güngör'ün cinayetle iJgili
çabalannın 504 sayfalık kocaman bir cih
oluşturduğuna dikkat çekti. Matkap,
"Cinayetin 7 yıldır aydınlatılamanıası devtet
kavTamınm ve TBMM'nin ciddi yara
ahnasma yol açü. Öncrgeınizin öncelikle
göriişülmesi için tüm partilerin katlusım
istirham edivoruz" dedi.
Genel başkanlik yanşı bek-
lenmeyen kurultayda, tüm mü-
cadele PM listesinin oluşumun-
da yasanacak.Genel merkez yö-
netiminin anahtar listesinin ya-
nında, muhaliflerde ayn bir PM
listesi çıkaracak. 1200 delege-
nin oy kullanacağı kurultayda,
büyük yanş 60 kişilik PM liste-
sinin oluşumunda yasanacak.
PM listesinde kadın kotasın-
dan 15 kişi ve 30 millervekili
yer alacağına dikkat çekildi.
CHP lideri Baykal'ın vitrin de-
ğişikliği gerçekleştirmek için
Grup Başkanvekilleri Önder
Sav ve Oya Araslı'nın da arala-
nnda bulunduğu bazı ısimleri
listesine alacağı kulislerde dile
getirildi. Kadın Kollan Başkanı
Güldal Okuducu ile Gençlik
Kollan Başkanı Erhan Bay-
dar'ın da genel merkez listesin-
de yer alması bekleniyor.
)Z YAZII ORHAN BİRGİT
Meclis'in çarşamba birleşiminde, ik-
tidar gruplan gündemde yığılmış olan
yasa önerilerini sonuçlandırmak ama-
cı ile geceleri de çalışılmasını istediler.
Bu öneriye karşı çıkanlar arasında
ÇHP de vardı ve Grup Başkanvekili
Önder Sav. öncelikle norrnal çalışma
saatleri için çoğunluğu sağlama göre-
vinin iktidar milletvekillerinin sorumlu-
luğunda olduğunu söylerken haklıydı...
"Ondan sonra da", diyordu Sav, "ge-
rekiyorsa CHP'den işlerin yürümesi
için destek beklemeliydiler".
Bir azınlık iktidan olan ANASOL-
D'nin milletvekilleri, birleşimi başlata-
cak çoğunluğu önceki gün sağlamış
olmalanna karşın Meclis'in geceleri de
çalışmasını gerçekleştirecek önergele-
ri, CHP'nin kendileri ile değil, Fazilet ve
Doğru Yol ile birlikte oy kullanmalan yü-
zünden reddedildi. Ve aklı başında ve
sağduyuya açık bir politikacı imajına
sahip görünen Önder Sav'ın söyledik-
leri ile uygulamaları birbirine zıt iki olay
olarak Meclis tutanaklanna geçti.
Deniz Baykal, partisınin kurultayı
yaklaştıkça, anlaşılmaz bir strateji ile
gerginliği arttınyor.
Baykal stratejisi. sadece Meclis'i ça-
CHP Ne Yapmak İstiyor?
lıştırmamakla ve gündemi tıkamakla
kalmıyor. CHP milletvekillerini, Fazilet
ve Doğru Yol'un, doğal işbirlikçileri ha-
line getiriyor.
Parlamento, gece çalışmalı mı?
REFAHYOL iktidannın kader arkadaş-
larının elleri. "hayır" diye kalkarken,
Baykal'ın CHP'si de onlarta birlikte oy
veriyor.
Yüce Divan tehdidi altında bulunanın
sadece Tansu Çiller olmadığını kendi
yandaşlarına göstermek isteyen
DYP'lilerin, Başbakan için hazırladıkla-
n soruşturma önergelerinin gündeme
alınmasında, Baykal'ın CHP'si de
REFAHYOL iktidannın kader biriikçile-
rinden aynlmamaya özen gösteriyor.
Fazilet Partisi. kendi içindeki anlaş-
mazlığı da örtecek olan bu sert muha-
lefet stratejisini nereye kadar götürrnek
istediğini grup başkanvekili Lütfü
Esengül'ün parlamentoda çarşamba
günü yaptığı basın toplantısı ile bir de-
fa daha gösterdi. Esengül, soruşturma
açılması önergeleri kabul edilmiş, üste-
lik bu yöndeki oylamaya kendisine gü-
venoyu vermiş olan CHP'nin de katıl-
mış olması karşısında Mesut Yıl-
maz'ın, Cumhurbaşkanı'na istifasını
vermesi gerektiğini söyleyerek, hedef
saptaması yapıyordu.
FP ve DYP, soruşturma ve araştırma
önergeleri ile parlamento gündemini tı-
kayarak, irtica ile mücadele yasalannın
görüşülmesini engellemekle kalmaya-
cak, Çiller soruşturmasını da adamakıl-
lı yozlaştıracak bir taktik uygularken,
gizli bir müttefik gibi Baykal'ın hırsına
güveniyorlar.
Deniz Baykal, son haftalarda artık iyi-
ce gün ışığına çıkan taktiği ile oyunu "ya
kendisi ya da kendisi" olasılıklan için
kuruyor.
Ama bu gerildikçe gerilen ortamın
nereye kadar gidebileceğini en başta
kendisinin fark edemediği anlaşılıyor...
Hemşirelık Haftası nedeniyle beyaz
meleklerden oluşan bir heyeti kabul
ederken, televizyon kameralan önünde
Akın Birdal'ın vurulduğunu öğrendiği
an Baykal'ın dudaklarından bir mınltı
biçiminde çıkan sözleriyle, eylemleri
çelişiyor.
•••
CHP'nin eski tabanı da, kimi yöneti-
cileri de zaman zaman bir nostaljiyi açı-
ğa vurur ve "Sosyal demokratlar niçin
birleşmiyoriar? Ecevrt bir kezhe desin
ve gelsin başımıza geçsın" plağını kim
bilir kaçıncı kez pikaplanna koyarlar.
Ama genel başkan olarak başlann-
da görmek özlemini duyduklan kişinin
önceki gün DSP grubunda söyledikle-
rini acaba buz üzerine yazılmış sözler
olarak mı yorumluyoriar?
Başbakan Yardımcısı, Akın Birdal'ın
vuaılmasında "Kışk/rtıcıajan oyunu da
elbette akla geliyor" hatırlatmasını ya-
parak başladığı o konuşmasında
CHP'lilerden beklediklerıni şöylesıralı-
yor
"Hem hükümette reform yasalan için
destek sözü verip hem de Meclis ça-
lışmalannı engellemek, uydurma ge-
rekçeli soruşturma önergeleri ile gün-
demi tıkamak ve toplumu belirsizlik or-
tamına sürüklemek ülkeye büyük zarar
veren bir çelışkidir. Biz TBMM günde-
mini CHP ile birfikte belirledik. Eğer is-
teklen değişti ise, öncelikle ilgili önerı-
leri değişti ise, bunlanyeniden beliıie-
yebiliriz...
Türkiye'de bazı ara rejim özlemcile-
rinin ve demokrasiyiyozlaştırmak iste-
yenlerin vartığı sırdeğildir. Bunlar ken-
di başlanna amaçlannı gerçekleştire-
meyecek kadar küçük bir azınlıktır. A-
ma CHP'nin dayattığı olağandışı se-
çim hükümeti modeli. bunlann amaç-
larına hizmet eder, hem devletin ve
ekonominin hızını keserhem de birara
rejimın yolunu açar. Bunun da sorum-
lusu yine CHP olur.
Geçmişteki gerçek CHP'nin mirası-
nı mirasyedıce harcayanlar, tarihe de
millete de bunun hesabını veremez-
ler."
• • •
Cumhuriyet Halk Partisi'nin grubun-
da da tabanında da Baykal'ın Tansu
Çiller'i bir defa daha Yüce Divan'dan
kurtaracak bir strateji izleyişinden ra-
hatsız olanlann sayılan artıyor.
BERBAKIMA
SERVER TAJNILLI
Marksizmin Güncelliği
Marksizm güncellik kazanıyor gitgide.
Berlin Duvan'nın yıkılışı daha onuncu yılını bile dol-
durmuş değil. O sıralar "Marx öldü!", "Marksizm ta-
rihe kanştı!" diye düğün-bayram edenlerin önüne, 11
Mayıs günlü Le Monde'un. Komünist Manifesto'nun
150. yılı vesilesiyle yapılan bir iki toplantıdan hare-
ketle, Marksizme ayırdığı o iki koca sayfayı ve orada
söylenenleri nasıl özetleyip de anlatmalı?
Toplantılardan biri. geçen 1 Mayıs'ta, Nevvyork
Üniversitesi'nde düzenlenmiş olan kollok. Amerika
Birleşik Devletleri'nde. komünizmin, bir siyasal ha-
reket olarak tutunup kök salmadığını biliriz. Ama ga-
zetedeki yazılardan birinden öğreniyoruz ki, Komü-
nist Manifesto, orada hem çabucak çevrilip gün ışı-
ğına çıkmış, hem de Marx'ın düşüncesi daha baş-
lardan bir ilgi odağı oluşturmuş ve bu artarak sürü-
yor: pek ciddî eserler yayımlanıyor Marx üstüne. Da-
hası, o yazının belırttiğine göre, soğuk savaşın anı-
ları küllenır, Sovyet aleyhtarı saplantı dağılırken,
Marksizm üzerine inceiemelerin merkezi, Birleşik
Devletler'e doğru yer değiştirir durumda.
Paradoks diyeceksiniz, ama gerçek bu!
ister misıniz, bir ayağı Amerika'da olan aydınları-
mızın, hatta para dilenmeye gıden görevlilerimızin
burnuna. Marksizm üstüne en son tartışmalarla ilgi-
li sorular da uzatılsın bundan böyle? Oralardan fikir
diye, insanlanmızı aptal yerine koyup çuval çuval sa-
man yollayanlann. örneğin şu Nevvyork'taki 1 Mayıs
kolloku karşısında sessız kaimalannda hiçbiracayip-
lik yok.
Kalıbımı basarım. duymamışlardır bile!
•
Bir ikinci toplantı. 13-16 Mayıs tarihlerinde Pa-
ris'te. Yine Komünist Manifesto'nun 150. yılı vesile-
siyle duzenleniyor. Birçok ülkeden yüzlerce tarihçı,
filozof ve iktisatçı, Marx'laEngels'in 1848'deyayım-
ladıklan. asıl adı "Komünist Parti Bildinsi" olan bel-
genin üstünden şu kadar yıl geçtikten sonra. dünya-
yı onca etkılemiş olan bir dünya görüşünden elde ka-
lan ne, dıye tartışacaklar.
llginç de bir adı var kollokun: "150 yıl, kazanılacak
bir dünya!".
Manifesto olsun. Marksizmi kuranlann bütün eser-
leri olsun. kimi insanların durup durup tekrartadıkla-
rı gibi öyle çöp sepetine atılmış değil, "hayatıyet"\e-
rini sürdurüyorlar. Ama bu, onlann eieştiri ve yorumun
uzağında kalmalan anlamına gelmiyor. Gazetedeki
bir yazıdan. bu eieştiri ve yorumlamanın bir 150 yıl-
lık öyküsünü pek açık izliyoruz; tarihle bu kadar yük-
lenmiş bir kuramın neden bugün de güncellik taşıdı-
ğını o zaman anlayabıliyorsunuz.
Yazılar arasında, sosyal bilimlerle ilgili bir yüksek-
okulun yöneticisi. aynı zamanda Saint-Simon Vak-
fı'nın genel sekreteri olan, ciddî kitaplar da yayımla-
mış Pierre Rosanvallon. kendisiyleyapılmış birsöy-
leşide. "Marx'm incelenmesi bize çok şey getirir;
çünkü modern toplumun özünü yakalamıştır o" di-
yor; ve ınsan haklarıyla Marksizmin ilişkisi üzerine so-
rulan bir soruya yanıt olarak da bir yerde şunu söy-
lüyor: "Insan hakları, çağdaş toplum için müthiş bir
kurtuluş aracıdır, ancak sosyal değişmeyi de sade-
ce onlann üzerine kunvak mümkün değil. Kuşkusuz,
insan haklan bireyin bağımsızlığını elde etmesinisağ-
layabiliyor. özeli kamudan ayınyor ve bir ölçüde, si-
yasal değişim bu bağımstzlığın sonucudur. Ne varki,
sosyal bağın reforma uğramasım da gerektiriyor bu
değişiklik. Marx'ın incelenmesi, işte bu noktada çok
şey katabilir bize."
Yazılar arasında beni en çok çarpan, Paris üniver-
sitelerinden birinde öğretim üyesi olan filozof Dani-
el Bensaid le yapılan bir söyleşi oldu. O da Manc'ı
yeniden yorumlayanlardan biri.Yığınla sorunu göz-
den geçirirken, üzerinde bir durduğu da şu: 1917'den
sonra, Marx adına yürütülmüş olan terörün kaynağı-
nı onda görmek hiç de doğru değildir; bu, tarihi terk
edip mitoslara bağlanmak olur. Ancak Marx, politi-
kayı kurumsal boyutlan ve hukukla olan -karmaşık-
ilişkileri bakımından pek düşünmemişti. Böylece,
Marx'la beraber düşünmeyi sürdürmek isteyenlerin
önünde ivedi bir görev vardır: "Demokrasi üzerinde
düşünmek!"
Filozof, Marksizm söz konusu oldukta, çağımızın
gerçekliğini pek çarpıcı biçimde özetliyor ve şöyle di-
yor: "Manc'la düşünmek, Marx'a karşı düşünmek, a-
ma onsuz asla!"
Buradan kalkarak diyeceğim ki, Marx yalnız gün-
cel değil, ne olursa olsun kendini dayatıyor da. Kar-
şınıza da alsanız, hesaplaşmanız onsuz mümkün de-
ğil!
20. yüzyıl biterken taşların yeniden yerli yerine otu-
rur gibi olduğunu görmek, insanı sevindiriyor. Çün-
kü sorun, bir yerde düşünmede "yöntem sorunu"dur,
ya bölük-pörçük bakacaksınız çağınıza, ya da ger-
çekler dünyasında kalarak ama "diyalektik bütünlü-
ğü" de gözden kaçırmadan ufku tarayacaksınız.
Bitmedi, daha konuşacaklarımız var.
Not: Akın Birdal'a olan saldınyı nefretle kınıyo-
rum. Hayatta kalmış olması, hepimizin şimdilik tek
avuntumuz. Yetmez: Saldırganları mutlaka bulması-
nı istiyoruz devletten...
Komisyondan ÇillerHn
dokunulmadığına ret
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - TBMM
Anayasa ve Adalet Kar-
ma Komisyonu. DYP
Genel Başkanı Tansu
Çiller ile Ulaştırma Ba-
kanı NecdetMenzir'in de
aralannda bulunduğu 22
milleuekilinm dokunul-
mazlığının kaldınlması
istemini reddetti.
Karma komisyon.
dünkü toplantısında.
CHP Kahramanmaraş
milletvekili Ali Şahin
başkanlığında oluşturu-
lan alt komisyonun gün-
demındeki 22 dosyadan
I9"uyla ilgili hazırladığı
raporu ele aldı. Komis-
yon, alt komısvonun gö-
rüşü doğrultusunda 19
dosyada yer alan 22 mil-
letvekilinin dokunul-
mazlığının kaldınlması-
na gerek olmadığına ka-
rar verdi.
Karma Komisyon
Başkanı Atila Sav. alt ko-
misyonlardan kendileri-
ne gönderilen tüm dos-
yaları görü^erek karara
bağladıklannı. son dö-
nemde gelen dosyalann-
sa yeni bir komisyon
oluşturularak ele alına-
cağını söyledi. Sa\. kar-
ma komisyonun doku-
nulmazlıkların kaldırıl-
ması yönünde karar ver-
diği dosyalarınsa genel
kurulda beklediğini be-
lirterek -Grup başkanve-
killerimizden gerekeni
yapmaJaruu istedim" de-
di.
Alt komisyonda biri
Çiller. dığen DYP Elazığ
Milletvekili Mehmet
Ağar hakkında olmak
üzere iki dosya daha bu-
lunuyor. Batı Çalışma
Grubu"na yönelik eleşti-
rileri nedeniyle Çiller,
Abdullah Çatlı ya sahte
silah ruhsatı verilmesi
olayıyla ilgili olarak
Ağar hakkında açılan da-
valar nedeniyle hazırla-
nan iki dokunulmazlığın
kaldınlmasına ilişkin
dosyaysa bazı eksiklikler
bulunduğu gerekçesiyle
görüşülemedi.