Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yavın Yonetmcnı Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordınatönr HikmetÇe-
tinkaya # Yazıışlen Müduoı İbrahim
Yüdız 0 Sonımlu Mudur Fikret İlkiz
• Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara
0 Görsel Yönetmen' Fikret Eser
Dı> Habcrler Şinasi Danrçoğlu • ktıhbarat Cengiz
^ ıldınm # Ekcnomı: Mehmet Saraç 0 Kultur
Handan Şenköken 0 Spor \bdülkadir Yücelman
0 Makıieler Sami Karaören 0 Düzeltme Abduilah
Yaacı# Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 0Bılgi-Belgc
Edibc Bugra 0 Yurt Haherlen MeJımrt Faraç
Yavın 'Kurulu İlhan Sılçuk
(Başkan). Orhan Erinç, Okta>
kurtböke, Hikmet Çctinkava.
Şûkran Soner. Ergun Balcı.
Ihrahim Yıldız, Orhan BursaİL
Mustafa Balbav. Hakan Kara.
"\nkaraTemsılcısı Mustafa Balbav Atatürk BuhanNcr
125.Kat:4.Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020 (7 hat). Faks-
4195027 0 tzmır Tem»ı/cisı Serdar Kızık, H Zıya
BK 1352S 23Tel 4411220. Faks 4419! I 7 0 Adaha
Temsılcisi. Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd. 119 S. No I Kat: I,
Tel:363 12 II, Faks- 363 12 15
Müessese Mudünı tstün -Vkınen #
Koordınator Ahmet Korıılsan •
\futoebe Bâfent Yma-Vldae Hüsoin
Cûrer • Işkme ÖnderÇelik»Bı!gı-
Işlem Nail Inal # Bılgısayar Sistera
Vlürihet Çîler«Sanş Fazîlet knza
MEDV4 C: # Vonetım Kurulu
Başkam - Genel Mudur Güibin
Erduran # Koordınaıor Reha
Işıtman # Genel Vludur Yardımcısı
Se\daÇoban Tel 514 07
53 -
5139580-5138460-61.Faks 5138463
>ayımlavaJi \e Basan: Yenj Oun Haber Ajansı. Basın *ç Ya>mcılık A $
TıAocsgı Cad 39 41 Cağaloglu 343J4 Ist PK 246 lstanbul Tel (0 212) 51Z 05 05 (20 hall Faks (0 212ı 513 85 95
I5MAYIS1998 Imsak: 3.52 Güneş: 5.40 Öğle: 13.08 Ikindı: 17 01 Akşam 20.21 Yatsr 22.02
ÖSYM'de görev
değişikliği
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- YÖK Başkanı
Prof. Dr. Kemal Gürüz'le
dün öğle yerneğinde bir
araya gelen Ögrenci
Seçme ve Yerleştirme
Merkezi (ÖSYM) Başkanı
Dr. Fethi Toker, "süresiz
izne" a>nldı. Yerine
yardımcısı ve ÖSYM
Yürütme Kurulu üyesi
Prof. Dr. Ünal Oktay
vekâleten atandı. Süresiz
ızne aynlan Toker'in, bir
süre önce sözleşmesi
yenilenmiştı.
AIDS'le savaşta
yeni bir adım
LOS ANGELES (AFP) -
Bılim adamlannın, AIDS
hastalığına yol açan HIV
v irüsüne karşı vücudun
savunmasını harekete
geçiren kimyasal sinyali
saptadıklan bıldirildi.
Bulgunun HIV virüsüne
karş! aşı geliştirmekte
kullanılabıleceği
belirtilıyor. USCD Tıp
Okulu'ndan Dr. Richard
Kornbluth. bulduklan bir
kimyasal sinyalin, HIV
virüsüne karşı sağlıklı
hücrelenn korunmasını
sağlamak amacıyla
T-hücreleri üreten vücudun
"anaşalterinı"yani
CD40L'yi uyardığını
söyledi.
Boeing ticari
uçaklar grubu
• Haber Merkezi -
Boeing ticari uçaklar
grubu. Amerikan Federal
Havacılık Kurumu"nun,
50.000 uçuş saatini
dolduran Boeing 737-100/-
200-300-400/-500
uçaklannın yakıt
depolanndaki elektnk
sistemınde oluşan anza
sebebıv le ıncelemeyı
desteklediğını açıkladı.
THY uçak seferlerinin,
Amenkan Federal
Havacılık Kurumu'nun
Boeing 737'lerhakkında
aldığı karardan
etkılenmeyeceğı belirtildi.
Talay'dan
denetim
• Haber Merkezi - Kültür
Bakanı tstemıhan Talay,
Cif'ın sponsorluğunda
gerçekleştirilen Topkapı
Sarayı Müzesi Dış
Yüzeylerinin Temizliği ve
Konservasyonu Projesi
çalışmalannı denetledi.
Talay, "Bakanlıgımızın en
önemlı görevlerinden biri
kültürel ve tarihi
güzellıklerimizi korumak
ve yaşatmaktır" dedi.
Hemşirelik
Haftası
• İstanbul Haber Servisi -
Hemşirelik Haftası
nedeniyle Cerrahpaşa Tıp
Faküîtesi'nde görev li
hemşirelerin düzenlediği
"Profesyonelleşme,
bireyselleşme ve
sosyalleşme sürecinde
hemşire" konuiu panelde,
hemşirelerin ev kadinı ve
çalışan olarak yaşadıklan
sorunlarele alındı.
Bektrîk
kesintisi
• tstanbul Haber Servisi -
Kumburgaz Işletme
Müdürlüğü bölgesindeki
trafo merkezlerinde
yapılacak çalışmalar
nedeniyle bazı yerlere 12
saat sürevle elektrik'
venlemeyecek. Boğaziçi
Elektnk Dağıtım Anonim
Şırketi'nden yapılan yazılı
açıklamaya göre 16-17
Mayıs tanhlerinde, 07.00-
19.00 saatleri arasında
elektrik verilemeyecek
yerler şunlar:
Degirmenköy Beldesi,
Seymen Köyü, Çanta
Beldesi ve bölgedeki
fabnkalar.
Yanmadadaki doğal alanlan SİT kapsamma almak isteyenlerle imara açmaya çalışanlar mücadele ediyor
Çeşme, rüziKirnıı da satacak
£
eşme; barlan, diskotekleri ve
eğlence yerleriyle Izmirlilerin otoyol
sayesinde akşamüstü arabalanna
atlayıp gittikleri bir mekân. Ancak
Çeşme'nin bu hareketliliği, tıpkı Foça ve
Ayyalık'ta olduğu gibi halkın geçimini
turizmden sağlamasına yetmiyor.
TURtZM
DOSYA6I
KuşadasTnı kuşlar terk edeli çok olmuş; artık uğramıyorlar. Onlann yerini beton ytğınlan doldurmuş, çılgın-
bğın adı da "konut tjmarhanesf olmuş». (Fotoğraf: CELAL YIL MAZ)
Plansız, çarpık kentleşme
Kuşadası'nı tıkadı
CELAL VTLMAZ
-Benim topraklanmyor-
gun: uzun, arna çok uzun
geçmişimi,dostlanm. kom-
şnianmh biriikte anmak:
unutmamakistiyorum. Bag-
nmda yeşermiş u\ gariıkla-
nn şarkılannı duymak isti-
yorum. Adım Kuşadası.
Egelivim. Sizleri Ege Deni-
zi'nin güzeüiğine, giineşine,
kumuna: bana davet ediyo-
rum."
Geçmışı MÖ 11. viizyı-
la dayanan ve bu dönemde
"Neopoüs" adıyla Ivonlar
tarafindan kuruldugu sanı-
lan Kuşadası'nın dünyata-
tilcılerine çagnsı boyle baş-
lıyor. Ancak. uygarlıklann
zaman tünelınden geçen ve
Lelegler. Aeolyalılar. lyon-
lar, Lıdyalılar, Persler. Ro-
malılar. Venedıkliler, Ce-
nevızliler, Selçuklular. Ay-
dınoğullan ve Osmanlı uv-
garlığının kültür mırasını
taşıyan Kuşadası, artık ge-
lebılecef i son noktaya ulaş-
mış. Yoğun ve plansız ya-
pılaşma, Kuşadası'nı tıkan-
ma noktasına getirmış.
Kuşadası "nda 780 barvar.
Barlar ve plajlardakı şem-
siye- şezlong ışletmecıliğı
"ülkücü mal>a'"nın etkı
alanında. Barlar sokagın-
daki güvenliğın (!) ülkücü-
lertarafindan sağlandığı ve
600'ü bulan personelinin
ülkücü kesimden oluştuğu
belirtıliyor. "Freeshop" sa-
tış merkezlerine Kuşadası
Çarşısı "nda sıkça rastlay ın-
ca şaşırmamak elde değil.
Engin Berberoğlu
KUŞ-ATAK Projesi
sorunlan çözecek
Kuşadası'nın iflas eden altyapı-
sıyla ortaya çıkan ağır sorunlan ve
körfez kirliliğıni ortadan kaldıra-
cağına tnanılan "KlîŞ-AlAK'' Pro-
jesi (Kusadası-DavutJar-Güzelçam-
It Çe\Te Koruma, Altyapı Tesisle-
rini Yapma ve tşletme Birliği) her-
kesin tek umudu. Kuşadası Befe-
diye Başkanı Engin Berberoğlu, dev let desteğinden
yoksun bıçımde ve hızla geüşen turizmin altyapıya
yönelik ciddı sıkıntılar yarattığını belirttı. Berberoğ-
lu. sorunu çözmek ıçin Kü$- ATAK Projesi 'ni geliş-
tirdiklerini kaydederek, 52 milyon dolara gerçekleş-
tirilecek proje için dış kaynak sağlandığinı bildirdi
ve Türk- Alman-lsrail ortaklı uluslararası konsorsi-
yuma ihalesi yapılan projeyi Tiirkiye'nin en büyük
çevre projesi olarak tanımladı.
Kuşadası'ndakı ılginç
manzaralardan bın de dün-
yayı ve Türkiye'yı kasıp ka-
vuran uyuşturucu hap Ex-
tacy"nın KaleıçTndeki bir
bara ısım olarak venlmesı.
Bu arada, ağırlıklı olarak
kuvumcuların bulunduğu
"Barbaros Bulvan"ndakı
satıcılann teknikleri, ılçe-
de '^erör" olarak nıtelendi-
nliyor. Özelhkle bavan tu-
ristlerin, eşlennın yanından
omuzlanndan çekilerek mal
alımına zorlandığı sö>le-
nenler arasında.
Ticaret Odası Başkanı .AB
ErgüL turizmin bir bütün
olarak düşünülmesi gerek-
tiğini v urguluyor. Kjrliliğın
son aşamada olduğuna dik-
katçeken Ergül. "Saltturis-
tik yöreler değil tüm Ege
DenizTnin başı kirlilikle be-
lada. Atıklann rümiiv lede-
ni/e akması, gemilerin ve
Yunan adalannın yarattığı
kirlilik deniziriiketiyor.Ve-
şil hızlayokoluyor. Ağaçlan-
dınmak için yer talep edi-
yorsunuz, sizden kira isteni-
yor. Turistikyörelerdeve kı-
\ ılarda olağanüstü hal uy-
gulaması gerekiyor. Çevre
>apılaşması> la ilgili ilkeler
oturrulmalı. göç durdurul-
malıdır" divor. Alı Ergül.
Kuşadası'ndaki 35 bini aş-
kın vataktan 15 bininin Ba-
tı standartlanndaolduğunu
vurgulayarak, varolan stan-
dartlardaki doluluk oranı-
nınyüzde 10'lardaolduğu-
nu belırtıyor.
Kuşadası'nda 1980yılın-
dan sonra tercih. inşaattan
yana kullanılarak sorunla-
nn agırlaştığı belirtiliyor.
Ülkenm tüm kıyılannı bas-
kisı altına alan plansız ya-
pılaşmadan en çok etkıle-
nenlerden biri olarak göste-
rilıyor Ku^adası. Türkiye
Sevahat Acentalan Birlığı
(TLRSAB) Kuşadası Yü-
rütnıe Kurulu Başkanı Vü-
mazMola, ılçeyedahaçok
Alman. Ingıliz, Hollandalı.
Fransız \e Belçikalı turist-
lenngeldiğini söylüyor. Mo-
la. ilçede nitelikli denilebi-
lecek 5 bin kadar yatak ol-
dugunu, belediye belgeli-
lerın de aynı rakamla ıfade
edılebileceğıni belirtiyor.
llçenın hemen yakınla-
nndaki Selçuk'ta bulunan
Efes Antık Kenti ve Merye-
mana Evi'nın Kuşadası'nı
dünvayatanıttığını belirten
Otelciler Bırligi Dernegi
Başkanı Mehmet Akal İm-
re, turizm adına nıcelik art-
tıran politıkalargüdüldügu-
nü \e en büyük yanlışın da
burada yapıldıgını belirti-
>or. Nıtel binkimin sağiana-
madıginıve (Oyıldırdakit-
le tunzmi uygulanarak fıyat-
ların düşürüldügünü anlatı-
vor. Kuşadası'nı kuşlar terk
edeli çok olmuş; artık ugra-
mıyorlar. Onlann yerini be-
ton yığmlan doldurmuş. çıl-
gınlığın adı da "konut tı-
marhanesi" olmuş...
Sehîr plancıları
'Belde belediyeler
ilçe yapılsm'
e-posta : tan (r; prizma. net. tr
İstanbul Haber Servisi -
Şehır Plancılan Odası
tstanbul Şube Başkanı
Ahmet Turgut. Bakanlar
Kurulu'nun Istanbul"da4
yeni ilçe kutmasını
olumlu bulduklannı
belırterek 3030 sayılı
Büyükşehır Beledive
Yasası'na baglı olmayan
belde kavramının
metropolitan alanla
uyuşmadığını. uygun olan
beldelerin ilçe
yapılmasını istedi.
tstanbul'da 37 adet belde
beledıyesı bulunduğunu
belirten Turgut.
"Buralarda istenilen
şekilde imar düzenlemesi
yapılıyor. Bu dumm da
Istanbul'da düzensizliğe,
denetimsldiğe, çarpık,
plansız ve kaçak
yapılaşmaya yol açıyor"
dedi.
Ahmet Turgut, İstanbul'da
yeni 4 ilçe oluşturulması
ile ilgili görüşlerini
açıklarken özellikle,
denetımden uzak
durumda bulunan belde
belediyelerine dikkat
çekti.
tstanbul için ideal olanın
45 ilçe olduğunu, böylece
beldelerin kalkacaginı
\xirgulayan Turgut,
-Bunlarda3030sayüı
yasaya tabi olarak
örgütlenecekfer ve
buralarda her şe> düzenli,
yasaya uygun şekilde
yapılacak; denetim de
gerçekleştirilebilecek''
değerlendırmesını yaptı.
ASUMAN ABACIOGLl
Çeşme, Izmirlilerin en
eskı sayfıye merkezi. Tür-
kiye'de "savfiye fiıryras|
-
ıu"ilkönce Izmırliler baş-
lattı demek pek de yanlış
olmaz. Yazlıkçılar cuma
akşamından gidip hafta
sonunu geçirdıklen Çeş-
me'den Izmir'e rahat dö-
nebilsinler diye, Çeşme
Yanmadası'nın dogal re-
zerv alanlan, çok şeritli
otoyola kurban edildi. Bin-
lerce dönümlük degerli ta-
nm alanının otoyolun al-
tında kalması yetmıyor-
muş gibi otoyolla birlikte
yapılaşma daha da hız ka-
zandı. Şimdi Çeşme Yan-
madası'nda ne tanm ne
de turistik tesıs yapılacak
alan kaldı. Son birkaç yıl-
dır Çeşme Yanmadası 'nda kalan son do-
gal alanlan SİT kapsamına almak is-
teyen korumacılarla ımaraaçmak iste-
yen rantıyeler arasında büyük bir mü-
cadele yaşanıyor
Çeşme, aynı zamanda barlan, disko-
tekleri ve eglence yerlenyle Izmirlile-
rin otoyol sayesinde akşamüstü araba-
lanna atlayıp gittikleri bir mekân. An-
cak Çeşme'nın bu hareketliliği, tıpkj Fo-
ça ve Ayvalık'ta oldugu gibi halkın ge-
çimini turizmden sağlamasına yetmi-
yor.
Belediye Başkanı Nuri Ertaa, "Ben-
ce Çeşme bir turizm kenti değir divor.
Ertan'a göre. kanalizasyonu bitmemiş-
se. su kesintisiz 24 saat hijyenik ve pe-
riyodik olarak akmıyorsa. iç yollar hâ-
lâ altyapı henüz tamamlanmadığı için
yapılamıyorsa, burası bir turizm kenti
olamaz. Çeşme Turizm Müdürü Os-
manNuri Kabasakal. geçen yıl ılk kez
nısan ayında tesislenn doldugunu. an-
cak havalarsoğuyunca kalonferlen bu-
lunmayan tesıslerde tunstlerin üşüdü-
günü belirterek, "Turisuerbunuaccn-
teierp şikiyet ettüer. Bu yüzden bu yıl
sezon vine mayıs ayına kaydı" diyor.
Kabasakal, geçen yıl otelcilerın 3-4
pounda yatak satmalan nedeniyle çok
turist gelmesine karşın, gelenlerin Çeş-
me've fazla dövız bırakmadıklannı, bu
s
Belediye Başkanı Nuri Ertan'a göre (küçiik fotoğraf) kanalizasyonu bitmemişse, su ke-
sintisiz 24 saat hijyenik ve periyodik olarak akmıyorsa. iç yollar hâlâ altyapı tanıamlan-
madığı için yapılamıyorsa. Çeşme turizm kenti olamaz. (Fotoğraf: OZAN YAYMAN)
yıl daha zengin tunstlenn gelmesını
beklediklerini söylüyor. Çeşme'de kum
ve denizın yanı sıra 'rüzgân' da sata-
caklannı belirten Kabasakal, dünyada
sörfe uygun en iyi rüzgân olan iki mer-
kezden birinin Çeşme oldugunu vurgu-
luyor.
Nuri Ertan
'Sayfiye
vergisi konmalı'
Çeşme Belediye Başkanı Nuri Er-
tan, ılçenin hem sezonun kısa olma-
sı bem de yatak kapasıtesi açısından
kitle turizmine yönelik bir potansi-
yeli olmadığina dikkat çekiyor. Çeş-
me esnafinın da gelen turisti "kazık-
lama" politikası gütmesinin turizmi
olumsuz ctkilediğinden yakman Er-
tan. ikinci konutlan da eleştinyor.
Kıyı bölgelervrıdeld ikinci konut sa-
hiplerine "sayfij'e vergisi" konması-
nı isteyen ve "Çeşme'de evin varsa
bir bedel ödeyeceksin" diyen Ertan,
bunun bütün kıyı beideleri için ge-
çerli olması gerektigüıi savunuyor.
Çeşme'de bugün on bın yatak var. Bu
yataklann yalnızca üç bıni turistik bel-
gelı. Digerlennı ıse on beş-yirmi oda-
lı küçük belediye otellen oluşturuyor.
Pansiyonlann sayısı ıse 15-20'yi geç-
rruyor. .^ntalya'nınhavaalanı. yoluyok-
ken, Belek ve Kemer'e motorlarla gı-
dilirkenTürkıye'nın Foça ıle birlikte tu-
rizm pılot bölgesı ilan edilen yerlerin-
den biri olan Çeşme. gölgede kalma-
nın acısını yaşıyor. Kışın 12 bin olan
ilçe nüfusuyazlıkçılarla birlikte 80 bi-
ne ıılaşıyor.
Otel fiyatları
Çeşme Turizm Müdürlüğü'nce ve-
nlenbılgilere göre mayıs ayındaki otel
ve pansıyon fiyatlan şöyle:
tki yıldızlı otellerde: tkı kişi oda kah-
valtı 7 milyon. Binncı sınıf tatil köyü
ve beş yıldızlı otellerde: 18 milyon ile
22 milyon arasında degişıyor. (îkı kışı
için yanm pansiyon )
Üç yıldızlılarda. 11-12 milyon (ıkı
kışi yanm pansıyon). Pansıyonlar; ıki
kişi oda kahvaltı 3 milyon iİe 3.5 mil-
yon lıra arasında. Belediyedenetımin-
de olan yıldızMZ otellerde; iki kişi oda
kahvaltı 4-5 milyon.
Yarın: Didîm, ölüdeniz
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Öğretim'in 'Çivisi Çıktı'
Bilmez değilsıniz ya!.. Gâzi'ntn 'bızzat' kaleme
aldığı ders kitabının adı, 'Medenî Bilgiler'dı; o
dersi biz, 'Cumhunyet llkmektebi'nüe 'Yurt Bilgi-
si' diye okumuştuk: Kemalist 'Maarif'tn temel ama-
cı, lâik ve demokratik bir 'ulusal kültür sentezt'ne
gitmek: aydınlık 'yurttaş' yetiştirmektir: çünkü In-
kılâp ne istediğini bıliyordu, öğretimi ve eğitımi ona
göre örgütlemişti!
Oyılların, 'Yüksek Muallim Mektebi'nöeki eğitim
kalitesi, günümüzün pek çok üniversitesinde yok-
tur: Inkılâb'ın 'rehberi', 'cumhuriyeti' orduya de-
ğil, partiye değil, gençliğe 'emanet edecek' ise;
o gençliğin, yurt ve millet, dolayısıyla tarih bi-
linciyle yetiştirilmesi elbette şart olacaktı. 01-
muştur: siyasi tavnmız ne kadar farklt, -hatta kar-
şıt- olursa olsun; bizim neslin (20'li yıllarda doğmuş
olanların), yurt ve millet bilincinden, yoksun oldu-
ğunu söyleyebilmek, imkânsızdır.
Kat kat ulusallık' üzerine...
Kemalist cumhuriyet, kat kat 'ulusallık' üzerin-
de yükselmişti: 'Ulusal Savunma', 'Ulusal Ikti-
sat', 'UlusalKültür', 'UlusalEğitim ve Öğretim'! Bu-
radan bakıldı mı, Tevhid-i Tedrisât (Öğretim Bir-
liği) Kanunu'nun, ne mertebe bir 'kültür Misâk-ı Mil-
lî'si oldugunu' kavramak, ne kadar kolaylaşıyor.
Dikkat isterim: cumhuriyet, 'öğretim birliğini', lâf
olsun diye getirmiyordu: Tanzimat ve Meşnrti-
yet'in kozmopolit kültür ve öğretimine 'karşı' geti-
riyor; yâni, tekkeye, medreseye, zaviyeye olduğu
kadar, 'ecrteö/'misyonerokullanna, karşı! Bu 'bir-
lik', eğitim ve öğretimde 'ulusallık'tır: eğer cumhu-
riyet 'maar7'r7n/'geliştiriyorumdiye, 'ulusallığını'su-
landınrsanız, -Inkılâb'ın sızi kurtardığı- kozmopolit
öğretim ve eğitim uçurumunun, daha vahimine dü-
şersiniz; daha vahimine, çünkü, budefa devlet 'ulu-
sa/'dır; çok din. çok dil, çok kültürlü bir ımparator-
luk değil!
Daha 'vahim' bu hataya düşmüşüzdür; düşüren
de, 'cumhuriyet'srfatını bol keseden kullanan, 'So-
ğuk Savaş' yönetimleh: Kemalist 'Maarifin' ulu-
sallığını, Tevhid-i Tedrisât Kanunu'nu, hem sağın-
dan, hem solundan 'delerek' örselediler: hiç kım-
se, ulusallık örselenirse, yetiştirilecek öğrencinin
'mahiyet değiştirebileceğinı' düşünmedi; oysa te-
mel amaç, Gâzi'nin öngördüğü amaç olmaktan
çıkmıştı: artık 'yurttaş' yetiştirilmiyor; onun yerini.
önce 'idare-i mashalatçı' takımı aldı, sonra 'ey-
yamcılar', nihayet 'müşteri' (tüketici)! Türkiye, bi-
lerek bilmeyerek, hanidir 'tüketici' yetiştiriyor; üs-
telik bilinçsiz bir 'müşteri'; daha da kötüsü, 'yerli
malı, yurdun malı' döneminin müşterisi değil, 'ec-
nebi'nin müşterisi!
Türkiye'de 'ulusal' eğitim ve öğretimin çivisi çık-
mıştır.
Manzara-i umumiye. berbat...
Durup dururken, böyle acı konuşmak niye? Du-
rup dururken mi? Sadece gazete başlıklarına
göz atmak, 'manzara-ı umumiye'nin ne kadar ber-
bat oldugunu, göstermeye yetiyor.
ÖSS sınavının ilk basamağında 700.000 (yedi
yüz bin) öğrenci elenmiştir; üstelik bunların, 5.000
(beş bin)i, sıfır almış olarak; Eğitimcıler Birliği Sen-
dikası İstanbul Şube Başkanı Şevket Sezer de-
miş ki: "... lise 1 'inci sınıfta, hâlâ 4 işlem yapa-
mayan öğrenciler var. Daha bugün derste öğ-
renciye, 900 ile 0.12'yi çarpmasını söyledim.
Çocuk bu soruyu yapamadı. Lisede çarpım tab-
losu ile uğraşıyoruz; çocuklar, 'saldım çayıra,
Mevlâ'm kayıra' anlayışı ile yetiştiriliyor." (Za-
man, 6 Mayıs 1998).
Peki, ya şu, 'tesbitler'e ne dersiniz:
1/ "... yıllık ücretleri 300-800 milyon arasında
değişen dershanelere gidemeyen dargeliıii ai-
lelerin çocuklannın üniversiteyi kazanma şan-
sı tükeniyor. Üniversiteyi kazanan öğrencilerin
yüzde 80'inin özel ders ve dershanelerde sına-
va hazırlandıklan belirtilirken; okulda gösterdik-
leri yüksek başanlara karşın 'en kısa sürede test
çözebilme' tekniklerini öğrenmeyen üniversite
adaylannın, 'yükseköğretim umudu' yok dene-
cek kadar azalıyor." (Cumhuriyet, 6 Mayıs 1998)
2/ "... üniversite sınavlan, her yıl 100 trilyon
liranın döndüğü bir sektör haline dönüştü. Ders-
haneler her türtü vergi kaçağının yaşandığı özel
dersler ve test kitapfan, trilyonları yutarken, bir
tek öğrenciye dahi fazladan bir kontenjan ola-
nağı sağlamıyor. Halbuki son 20 yılda dersha-
ne sektörüne giden paralar, üniversite yapımı-
na ve öğretim üyesi yetiştirilmeye yöneltilsey-
di, hem üniversite sayısı ikiye kaüanmış olur, hem
de eğitimin kalitesi artardı." (Millıyet, 6 Mayıs
1998)
İki haberin başlığı da anlamlı: 'Dar Gelirirye Üni-
versite Hayal' ve 'Umut Ticareti'! Kısacası, cum-
huriyetin 'emanet edildiği' gençliğin, 'gelecekara-
y/ş/'destekleneceğine, siyasetçiden dershaneciye,
bir güzel sömürülüyor; acı olan liselerin, bu 'sömü-
rüye'adeta 'imkân'hazırlaması; nasılmı, bakın na-
sıl:
"... geçen yıl 4 bin 355 lise birincisinden, bin
59'unun açıkta kalması düşündürücüdür Genç-
ler, elinden geleni yapıp sadece sınıfmı geç-
mekle kalmamış, yüzlerce arkadaşını geride
bırakarak okul birincisi olmuştur. Verilen eğitim
yetersizdi ki, hiçbir yere giremediler. Şimdi ka-
bahat kimin? Eğer suçlu aranıyorsa, en son ak-
la gelen öğrenciler olmalıdır..." (Milliyet, 6 Mayıs
1998)
'En son akla gelse' bile, kuşkusuz öğrencilerin
de, bu 'çorbada tuzu var', var ama, asıl büyük ka-
bahat, öğretim ve eğitimin 'ulusallığını', laik ve
demokratik yapısını 'bozanlar'da; bu süreç, mün-
hasıran 'maarifin' öğretim ve eğitim tutarlılığının
bozulmasıyla işlemeye başlamadı; yânı sadece 'ya-
pısal' değil; 'ahlakf yanı da ağır basıyor; lıberal ka-
pitalistliğin, 'köşeyi dönme' mantığına yozlaştırıl-
ması; eğitim ve öğretim elemanlannın, görevlerini
'misyon' gibi görmekten, uzaklaşmalarına sebeb
oldu; 'Prezidan' Özal'ın, 'benim memurum işinibi-
lir' mantığı, ne yazık ki pek çoğuna bulaşmıştır: lüt-
fen, 'umut tacirleri'nin, kimler oldugunu biraz kur-
calar mısınız?
Dediydi dersiniz: Sonuç, hiç de iç açıcı olmayacak-
tır
httpJ/ www. prizma.net. tr/ AILHAN
http://www.eda.tr/-bikjiyay/yazar/ailhan.htlm