Katalog

31 ARALIK 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 Ödiifler ve yitîıxlMeriırıizTİYATRO Dünyada tiyatro 1998'de Ber- tolt Brechtimzası taşıyordu adeta. Ünlü tiyatro adamı Brecht'in 100. dogum yılı bütûn dünyada çok çe- şıtli etkinliklerle kutlandı. Ülke- mizde ise Dostlar Tıyatrosu Bertolt Brecht'in 100. doğum günü kutla- malan nedeniyle "Yosma"yı sah- neledi. Brecht'in şiir. şarkı ve oyun- lanndan Genco ErkaT m u> arlavıp yönettıği tek kışılık müzıklı göste- riyi Zdiha Berksoy yorumladı. Yü- cel Erten de tstanbul ŞehirTiyat- roları'nda "Kafkas Tebeşir Daire- si" Ankara Dev let Tiyatrosu'nda da "Muthı Son" olmak iizere ıki ba- şanlı Brecht yorumuna imza attı. Nedret Güvenç 50. sanat yılını kutladı bu yıl. GülrizSururL uzun UÜ aradan sonra kendi yazdığı 'Söy- leyeceklerim Var' adlı müziklı oyun- la şubat başında sahnelere döndü. Ülkemiz tiyatrosuyla özdeşleş- miş pek çok özel topluluk bu yıl- kirepertuvarlanndayıllar önce sah- neledikleri oyunlan genç kuşaklar için yeniden yorumladı. Genco Er- kal, Dostlar Tiyatrosu'nun ilk ola- rak 1984 yılında sahneye taşıdığı "Sokrates" ile yıl sonuna doğru yeniden izleyici karşısınaçıktı. Ha- di Çaman Yedıtepe Oyunculan'nın 17 yıl aradan sonra izleyicıyle bu- luşturduğu "KekbekkrOzgürdür" oyununda başrollen Sevinç Erbu- lak ve Tolga Çevik üstlendi. Kent Oyunculan ise yaklaşık otuz yıl aradan sonra Çehov'un •*Mara*sı- nı sahneledı. Moskova Modern Sa- natlar Tiyatrosu'nun rejisörü ve sa- nat yönetmeni Jossif Raikhelaga- ouz tarafından yönetılen yapıtta ofuz yıl önce genç Nina'yı canlan- dıran Yıldız Kenter, ellinci sanat yı- lını kutladığı 1998'de aktris Arka- dina olarak çıktı karşımıza. Tiyatro Oyunevı. Cervantes'in 'La Mancha'ü Yarabcı Asilzade Don Quijote' adlı romanından uyar- lanan 'Hikâye-i Don Kişot' adlı oyunu sahneledi. Aksanat Prodük- siyon Tiyatrosu'nda Tîlbe Saran. CüneytTüre) ve Köksal Engür'ün yorumladığı "Alacaklılar"ın yö- netmeni Işıl Kasapoğlu'ydu. Ka- sapoglu, Istanbul Devlet Tiyatro- su'nda "Cyrano dc Bergerac"ın yönetmenliğinı de üstlendi. Tivatro Istanbul, "Sanafın ya- nısıraRefikErduran'ınvazdığrSe- her Yakti' ve NevraSerezünın bir- birine zıt ıkizleri canlandırdıgı "Aca- ba Hangisi' adlı yapıtlan da sahne- lemeye başladı. Dormen Tiyatro- su 'Bu FilmiGörmüştüm' v e 'Fop- corn' adlı yapıtlarla çıktı ızleyıcı- nin karşısına. Ferhan Şensoy da Ortaoyuncular'da 'Çok Tuhaf So- ruşturma' adlı oyunu sahneledi. Stüdyo Oyunculan yönetmen- liğinı Şahika Tekand'ın yaptığı Sa- muel Beckettın 'Beş Kısa Oyun\ 'Oyun Sonu' ile Harold Pinter'ın 'Gei-Git Dolap' ısimlı oyunlannı sahneledi. Kumpanya da 'Vınla- ımuun Binbir Yeİu'nu sundu. 27 Mart Dünya Tiyatrolar Gü- nü bildırgesıni bu yıl Çedn Altan hazırladı. Salon sorununun yaşan- dığı Istanbul'da 27 Mart'ta Afıfe Ja- le Sahnesı, sezon başında da Pro- fîlo Kültür Merkezi'nin tiyatro sa- lonu açıldı. Devlet Tiyatrolan Ge- nel Müdürü Bozkurt Kuruç hak- kında açılan çok yönlü soruşturma sonrastnda kurumun genel müdür- lüğüne Lemi Bflgin getınldi. lstanbul Uluslararası Tiyatro Fes- tivali'nin Onur Ödülleri'ni bu yıl Rus yönetmen Yuri Lubimov ve Mefih CevdetAnday aldı. Yıhn en ödüllü oyunu ise "Balkon"du. Av- ni Dilligil, Türkân Kahramankap- tan ve Ikinci Afıfe Ödüllen'nde en iyi yapım ödüllerinin yanı sıra Tiyatro Eleştirmenleri Birliği'nin lstanbul ödülünü kazanan "Bal- kon" daha pek çok dalda ödül ka- zanmasına karşın oyunu sahnele- yen Tiyatro Stüdyosu 1999'a da salonsuz giriyor. A\TIİ Dilligil 'de en başanlı oyun yazan seçilen, 2. Afıfe Ödülleri'n- de Cevat Fehmi Başkut Ödülü'nü alan Selim İkri; Sanat Kurumu Ödülieri'nde en iyi kadın sanatçı, Avnı Dilligil'de jüri büyük ödülü- nü, 2 Afıfe Tiyatro Ödülieri'nde Muhsin Ertuğrul Ödülü ve Cum- hurteşkanlığı Kültür ve Sanat Bü- yük Ödülü'nü alan Yıldız Kenter; Afîfe Ödülieri'nde Nisa Serezli Aşkner Ödülü'nü ve Altan Erbu- lak Tyatro Ödülü'nü kazanan Su- na PekuysaL tsmail Dümbüllü Ödü- lü ileAvni Dilligil ödüllerinde Bel- kas DJligU Ödülü'nü kazanan Nec- det Mahfi Ayral; Çok Tuhaf So- ruştırma'dakı rolüyle Afife Ödül- leri'nde en iyi yardımcı erkek oyun- cu, Ismet Küntay Tiyatro Ödülle- ri'ntk de En iyi Erkek Oyuncu Ödû j'ne değer bulunan Tuncel Kurtz. yılın en çok ödül kazanan tiyaroculanvdı. 2. Afıfe Tiyatro Ödüleri'nde Yılın En Başanlı Yö- netıren Ödülü Başar Sabuncu'ya 'BaBon' adlı oyunla verildı. Yılın En Bışarılı Erkek Oyuncusu Ödü- lü. •Smyaa-Dostiar Tiyatrosu' iie Genco Erkal'ın. yılın En Başanlı Kain Oyuncusu Odülü ise "Alacak- hiar ıle TilbeSaran'm oldu. Ce\ - detLudret Edebiyat Ödülü'nü bu 1) Salvador Dali, 2) Bilkent Senfoni Orkestrası, 3) Bertolt Brecht, 4) Milva, 5) Semih Poroy, 6) 'Martı'-Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter, 7) Yaşar Kemal, 8) ' C a m Temizleyicisi'' - Pina Bausch. yıl Sokağa Çıkma Yasağı adlı oyu- nu> la GvanCanova kazandı. İsmet Küntay Tiyarro Ödülleri'ndeen ıyı oyun dalında Aııkara Sanat Tiyat- rosu'nun sahneledığı Eşber Yag- murdereli'nın 'Akrep 11 adlı vapıtı ödül kazanırken a> nı oyundaki ro- lüyle Lcmi Bilgin de Tı> atro Eleş- tirmenleri Birligi'nin Ankara"dakı ödülünü kazandı. • Uluslararası tstanbul Tivatro Fes- tıvali Brecht ağırlıklı bırprogram- la çıktı onuncu \ihnda ızieyıcile- rin karşısına. Festhalde .Miha ve Gisela M» 'ın sundugu Brecht şar- kılannın yanı sıra Pina Bausch un VVuppertal Dans Tnatrosu'nun 'Cam Temizlevicisi'nı. Susan Son- tag' m İbsen' m o> unundan çıkarak yaadığı "DenizdenGelenKadın'ın- da Robert^ilson'm \orumunu iz- ledık. İzmit Bü\ ükşehır Belediye- sı Şehir Tiyatrosu ile Fuar Müdür- lüğü"nün düzenledığı İzmıt Ulus- lararası Sokak Tiyatrolan Festha- li'ne İngıltere. Fransa \e Roman- ya'dan olmak üzere üçü yabancı toplam 11 topluluk katıldı. Italya. Fransa. Hollanda. KKTC ve Ma- kedonya'dan yabancı gruplann ka- tıldığı 3. Ankara Ti\atro Festnalı yapıldı. 34 tijatro topluluğunun 4" oyunla yer aldığı festıvalın 'Onur Odûlü' A>1a A^ana \erildi. De- nizli'dedüzenlenen Amatör Tiyat- ro Festı\alf nde salonlann yanı sı- ra kenar semtierde de oyunİar sah- nelendi. Hollanda'da ilk kez düzenlenen •Türk Tiyarro Festhali" 21 -26 Ni- san tanhlen arasında gerçekleştı. Hollanda v e Türk dı llennde oyun- İar. İstanbul-Berlın Buluşması kapsamında da Türk oyunları sahnelendi. "Godot'yu Beklerken" 20. yüz- yılın İngıliz diiindekı en ünlü oyu- nu seçıldi. Turgut Savaş. Ali Sururi, Ne\- zar Okçugil, Oğuz Bora \e Zeki Yurtbaşı bu \ ıJ yitirdıklenmizdı. MÜZİK 1998 yılı müzik dünyasında dön me\ sime >a\ilan festi\ allenn dışın- dagenç sanatçılanmızınv'urtdışın- da elde ettiği ba^anlar. Türk Beş- leri'nın yapıtlannın yurtiçmde \e yurtdışmda seslendınlmesı büyük önem taşıdı. Müzik dünyasının bir- çok dev ismi Türkive'devdı The Blues Brothers Band konse- n> le başlayan 5. Uluslararası tstan- bul Caz Festrvalf nın ağırtoplan ara- sında Björk. Japon Da\ullan top- luluğu Kodo. BiuesBrothers. Chick Korea. Deep Forest \e Michael N'.vman bulunuyordu. Ana teması 'Fransa ile Buluş- ma' olarak belırlenen 26. Ulusla- rarası lstanbul Müzik Festıvah'nde bırçok ilk gerçekleşti 11. Yapı Kre- dı Sanat Festnah ise bu yıl dört me\ sıme ya> ıldı. GrupGündoğar- ken'ın açılış konsenyle başlayan festivalde Vanessa Mae. Faal Sa>\ Sfcftergıbı iMmlerkonser\enrken. İlhan L smanbaş. Necil Kazun Ak- yılı kutlamalan kapsamında Ata- türk Orman Çiftiği'nde gerçekleş- tınlen Cumhunyet Karnavalı ve I. Aspendos Avrupa Klasık Müzik Festıvalı bu yılın ılgı çeken etkın- lıkleri arasındaydı. Cumhuriyet Karnavah'nda GûrerAykal'ın yö- neteceği konser. CSO Müdürü Ne- dfm Tannkulu orkestraya ızın \er- meyerek engelleyınce. Cem Man- sur yönetımindeki Akbank Oda Orkestrası tarafından \enldi. Izmir'de düzenlenen 5. Parlı- ament Superband Jazz Festıvalı DavidMıırra>. RobertaFbck. Bur- han Öcal, Jamalaadeen Tacuma. Barbaros Erköse ve Craig Harris 'alkon ile birçok ödül alan Tiyatro Stüdyosu 1999'a salonsuz giriyor. Kent Oyunculan 30 yıl sonra Martı'yı, Dostlar Tiyatrosu da Sokrates'i yeniden sahneledi. Yücel Erten'in Brecht yorumlan dikkat çekti. L.lk filmini çeken genç sinemacılar gündemdeydi. 1997'de büyük ilgi toplayan fıhnler bu yıl uluslararası başanlar kazandı. Yüksek bütçeli ve kalabalık kadrolu Cumhuriyet filmi çekildi. Müzik dünyasının ünlü isimleri Türkiye'de konser verdi. s«s ve Müze»en Senariçinözel ge- celerdüzenlendı. Cemal Reşit Rey Konser Salo- nu. Mistik Müzik Festhalı. Ulus- lararası Pıvano Festıvalı. Gençlik Festıvali. Çocuk Festivali gibi et- kinliklere ev sahıpiıği yaptı. CRR'de Cumhuriyetin 75. yılı kutlamalan kapsamında yıl boyunca konserler gerçekleşti. Eylül ayında gerçekleştırilen 1. Aya Irini Bach Günleri'nde aynca Osmanlı Imparatorluğu'nda Lale devri gündeme getirıldi. Fazıl Sa\ 'ın İstanbul A>a îrini'de, Anka- ra Atatürk Spor Salonu'nda ve İz- mir Hilton'da verdiği konserleri toplam 10 bin kışı izledi. Ankara resitalıni 5 bin kışı izledi. Marc L rsukvönetimındeki To- uluse Orkestrası Ankara Gan'nda konser verdi. Cumhuriyet'in 75 gibi isimleri ağırladı. tzmir'de 5. Av- rupa Caz Günlen yapıldı. Doğu Akdeniz Kültür ve Sanat Vakfı ve Kültür Bakanlığı tarafın- dan .\mfor Müzik Festivali düzen- lendi. 5. Bilkent Uluslararası Ana- dolu Müzik Festivali kapsamında ağırlıklı olarak doğu ve güneydo- ğu illerinde konserler veren BAS- SO büyük iîgiyle karşılandı. tstanbul, Ankara ve Adana'da gerçekleştirilen Akbank 8. Caz Fes- tivali Gonzab Rubakaba Vlamı Di- bango. Tania Maria gibi ustala- n ağırladı. 9. Efes Pılsen Blues Festıvalı ts- tanbul. Ankara. Antalya. Mersin, Adana. Eskişehir ve bu yıl ilk kez Bükreş'te müzikseverlerle buluştu. 3 gün süren fstanbul Müzik Şen- liği birbirinden ılginç etkinliklere ev sahıpiıği yaptı. Kürtasıllı Reşo ve Ermeni topluluk Knar'ın kon- serleri iptal edıldi. MonserratCabaDe ve kızı Mon- serrat Marti ile Jose Carreras İs- tanbul'da konser verdiler. Rolling Stones. Led Zeppelin'ın kurucula- nndanJimrm Pİ^e ve RobertPtent Alan Parsons Projecfın yanı sıra Diana King, Rachid Taha da ts- tanbul'da konser verdıler Fahir Atakoğlu. Cumhuriyetin 75. yılı dolayısıyla üç ilde konser verdi. Kamran İnce'nın Acade- mica SenfonikŞüri'nin dünya prö- mıyen gerçekleştinldi. 3. Ulusla- rarası 20. Yüzyıl Piyano Yanşma- sı'nda Toros Can, Blanchelselva Binncılık Ödülü'nü Japon piya- nist Ami Fujmara ile paylaştı. Hû- seyin Sermet'e Marmara Üni versi- tesı lletişim Fakültesi tarafından 'Onursal Doktora' verildı. Hovvard GriSfiths yönetımindeki Northern Sinfonia Türk bestecilerinden olu- şan bir CD çıkardı. Bu yıl 50. kuruluş yılını kutla- yan Atlantic Records'un sahibi Ah- met Ertegün'e Fransa'dan Güzel Sanatlar Madalyası verildı. Polar Müzik Ödülü'nün sahipleri, Ra\i Shankar ve Ra> Charles oldu. Keman sanatçısı Tunç Ümer. 40. sanat yılını. caz sanatçısı İl- ham Gencer 50. sanat yılını. Nedl Kazun Akses 90. yaşını kutladı. 10. Yıl Marşı. Cumhuriyet Marşı olarak değerlendirildı. Cumhuri- yetin 75. yılı için bir marş buluna- madı. Safiye Av la, Frank Sinatra. Alf- red Schnittke. Betty Carter, Sir Michael Kemp Tîppett Savaş Çe- kirge. Svirido*. bu yı) y itirdiğimiz isımler arasında. SİNEMA Türk sineması 84. yaşını kutla- dığı 1998'de az sayıda. ancak gışe hasılatı yüksek, genç yönetmenler açısından umut verici yapıtlarla çıktı izleyicmin karşısına. Genç si- nemacılann 1997 yılında imza at- tıkları filmler 98'de uluslararası başanlar kazanırken yurtiçınde yı- ne çoğu ilk fılminı çeken genç si- nemacılar gündemdeydi. Zeki Demirkubuz'un Masumi- yet'ı, Derviş ZainT'ın Tabutta Rö- vaşatası. NuriBflgeCeylan'ın Ka- saba'sı. Ferzan Ozpetek'ın Ha- mam'ı vurtdışında yüzümüzü gül- düren fılmlerdi. Fatih Akm'm Kı- sa ve Acısız adlı filmınde rol alan Mehmet Kurtuluş, A)exander Ja- vonoviç ve Adam Bousdokus, Lo- karno Festivalınde oyuncu ödülü- nü payiaşırken YılmazAslan'ın Ya- raadlı filmindero! alan VHdaKav- makçı Reynaud. Arjantın'de dü- zenlenen Mardel Plato Film Festi- vali'nde oyuncu ödülünü aldı. Ağır Roman, Hoşçakal Yann ve Her Şey Çok Güzel Oiacak gi- bi filmler uzun süre gösterimde kalmayı başardı. Çoğu ilk fılmle- nne imza atan genç yönetmenler öz- gün filmler koydularortaya. Umur Turaga>; Ömer Vargu Turgut Ya- salar. Yılmaz Aslan, Serdar Akar, KudretSabancL Necefl'ğuriu, Jü- BdeOvür, Fatih .Akm, NurettinÖzel ilk filmini izlediğimız >önetmen- ler arasında yer alıyordu. Genç oyuncular ise beğeni topladılar. Ya- kın dönem tarihimizi konu alan filmler dikkat çekiyordu bu yıl. Cumhuriyetin 75. yıl kutlama et- kinlikleri sinemayadayansıdı.Zi- ya Oztan'ın Turgut Ozakman'ın senaryosundan çektiği Cumhuri- yet, yüksek bütçeli ve kalabalık oyuncu kadrolu bir filmdi. Filmde Atatürk'ü RutkayAziz, Jsmet Inö- nü'yü Savaş Dinçel canlandırdı Hoşçakal Vann ve Leopann Kuy- ruğu ise 68 kuşağının verdiği mü- cadelelerin yansıdığı fılmlerdi. Ağır Roman, Gemide, Azize, Kanşık Pizza, Her Şey Çok Güzel Oiacak gibi fılmlerde şıddet, maf- ya ve kavga temalan ağırlık kaza- nırken Sen de Gitme, Kaçıklık Dip- loması ve Yara gibi filmler psiko- lojik çağrışımlan ağırlıklı yapıt- lardı. ÇASOD ödülleri, Masumı- yet'in oyunculanna verildi. En İyi Oyuncu ödülleri Derya Alabora, Haluk Büginer ve Güven Kırac' ın oldu. 17. Uluslararası lstanbul Film Festivali'nm Uluslararası Yanşma Bölümü'nde Altın Lale, tranlı yö- netmen Jafar Panahi'nın 'Ayna' adlı fılimine gitti. Dr. Nejat Ecza- cıbaşı Vakfı Yılın En İyi Türk Fil- mi Ödülü ise Zeki Demirkubuz'un Masumiyet'ıne venldi. Yılın En tyi Yönetmen Ödülü Ferzan Özpe- tek'in Hamam fılmine. uluslara- rasıjürinin Jüri Özel Ödülü, ABD yapımı 'Pazar/Sunda>'adlı fılrrun başrol oyunculan Lisa Harrow ve Dsvid Suchet' in oldu. Ulusal yanş- madaJün Özel Ödülü, Kasaba fıl- mıyle Nun Bilge Ceylan'ın.oldu. Uluslararası Sinema Eleştırmen- len Ödülü Renos Haralambidisin 'PazarhkOv'küsü'nün oldu. Ulusal yanşmada Onat Kutlar adına ve- rilen ödülünün sahibi yıne Kasa- baoldu. FrancescoRosi'yeYaşam Boyu Onur Ödülü, Bertrand Blier e de Festıval Onur Ödülü verildı. Anburnu Ödülieri'nde En İyi Uzun Metrajlı Film Ödülü Masu- miyet'e Türkan Şoray Jüri Özel Ödülü Kasaba'ya, SadriAlışık Jü- ri Özel Ödülü Cemal Şan'ın 'AH' adlı filmme verildi. En iyi Yönet- men Ödülü'nü Zeki Demırkubuz alırken En tyi Erkek Oyuncu Ödü- lü Haluk Bilginer'e. En tyi Ka- dın Oyuncu Ödülü, GülerÖkten'e verildi. 35. Antalya Altın Portakal bu yıl genç yönermenlerin oldu. En İyi Film Ödülü yönetmenliği- nı Yılmaz.Aslan'ın yaptığı Yara'ya. En tyi 2. Film Ödülü Serdar Akar'm 'Gemide'sıne. En Iv ı Ka- dın Oyuncu Ödülü Yelda Kaymak- çı'ya, En İyi Erkek Oyuncu Ödü- lü Erkan Can' a verildi. Mesiha Yelda. . Muhip Arcı- man. Ha>Tİ Caner. Osman F. Se- den. Atilla Ergün. Nevzat Okçugil. Erol Taş. .Man Pakula. Akira Ku- rosa»a, ChrisFarley, BillyDove, Carlo Ludhico, EssieCoffey, J. T. Walsh. UmA Bridges. Betty Marshden v e Robert\oung sinema dünyasının yitirdikleriydi. FOTOCRAF Şaldr Eczacıbaşı'nın Abidin Di- no'ya adadığı 'Türldye Renkleri' adlı fotoğraf kitabı yayımlandı. tF- SAK'ın40.yıhkutİandı. lOyılbo- yunca FidelCastro'nun kişisel fo- toğrafçılığını yapan .Alberto Cor- da'nın Che Guevara Fotoğraflan Sergisı açıldı. Gültekin Çizgen, 40. sanat yılını sergiler. konferans- lar ve vvorkshoplarla kutladı. Açık Radyo'nun katkılarıyla Dolmabahçe Kültür Merkezı'nde Magnum 68 Fotoğraf sergisini izledik. Pamukbank Fotoğraf Ga- lerisi'nde yıl boyunca 'Işık Yılla- n' ve Eşyanm Tabiatı başlıklı ser- gilerin yanı sıraAra Güler'in 'Ara\ Lois Greenfield'ın 'Lçanlar' Eve Arnold'un çektiği fotoğraflardan oluşan 'Eve Arnold'un Gözüyle Marflyn'başlıklı sergileri yer aldı. KARİKATÜR Karikatür Vakfı'nın verdiği yı- lın karikatürcüsü Ödülü'nü Semih Poroy, Onur Ödülü'nü de Bedri Koramanaldı. KarikatürcülerDer- neği'nin düzenlediği 18. Ulusla- rarası Nasreddin Hoca Karikatür Yanşması'nın bü>ük ödülünü Çin- li karikatürcü ZhangJing kazandı. Doğan Güzel dört davada toplam 40 ay hapis cezasına çarptınldı. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Zamana Dair... Bir yılın daha dosyası kapanıyor. Biryıl, yani birzaman birimi. O zaman ki, insanoğlunun hem en büyükgerefc- sinimi hem de belki en büyük ve şimdiye kadarki en inatçı yanılsaması. En büyük gereksinimi, çünküzamanstzinsan, ken- dini dipsiz bir boşlukta bulan insandır. Bu neden- le, en geç Heraklitos'tan bu yana bilincine varıl- mış bir sonsuz akışa -sözde!- egemen olabilme- nin biricik aracıdır aslında insanın. kendi icadı olan zaman. Zaman ve onun -yine insan icadı- birim- leri, bölümlemeleri olmalıdırki, insanoğlu yaşamı- nı belli noktalar arasına yerleştirebilsin. Bir düşünün dün'süz, bugün'süz, yann 'sız ya da geçmiş zaman'sa, şimdiki zaman'sız, gelecek'siz kalıverdiğinizi! Size: "Biraz zamanınız var mı" di- ye sorduklarında, varlığı sorgulanan zamanın ne olduğunu ansızın bilemediğinizi! Nasıl varolabilir- siniz? Yaşadığınız, yaşamakta olduğunuz neye bana ait diyebilir, umutlarınızı bundan böyfe han- gi zemine oturtabilirsiniz? Ya sonsuzluk ve onun her türlüsü? Zaman ol- madan veya herhangi bir zaman- ötesi'ne uzan- mayan bir sonsuzluk kavramı düşünülebilir mi? Herhangi bir kalıcılıktan söz edilebilir mi? Çünkü: Geçicilikten yoksun bir kalıcılık, bütün anlamını yi- tirir. Herhangi bir geçiciliğin varlığı için geçecek bir şeyin, yani zaman'm varlığı önkoşuldur. Bir de özlemler; birzaman yoksa eğer, hangı çı- kış ve hangi varış noktaları doğrultusunda özlem duyulabilir? Nerede kalır özlenen, zaman ansızın yitip giderse? Demek ki zaman, insanoğlunun doğum veölüm arasındaki en gerçek yurdu. Ama aynı zamanda bir yanılsama olduğunu da söylemiştik: Biryanılsama, çünkü doğada zaman değil, yal- nızca öncesiz ve sonrasız bir akış vardır. Zaman ise sadece insanoğlunun bu ak/şı adlandırabilece- ğine, denetim altına alabileceğine inandığı bir var- say/m'dır. Yaşadıklarının hesabını tutmayı, 6u- gün'ünü başka evrelerie bağıntılı kılmayı, henüzya- şamadıklannı da mutlaka bir yerlerde konumlan- dırmayı aklın gereği sayan insanoğlu, çareyi yine kendi aklının ürünü olan o görkemli zaman yanıl- samasına sımsıkı sarılmakta bulur. öyte ki, ömeğin en yitirmek/sfemeo 1 ^' ş^ydir za- man. Hep onun yokluğundan, çok çabuk geçtiğin- den, bir rürlü geçmek bilmediğinden; sonra onu öldürmekten, değerlendirmekten, harcamaktan dem vurur. Öyle ki, çoğu kez zamanın peşinden koşarken, gelecek diye adlandırdığını "hazırlama" çabasıyla gözü başka şey görmezken yanılsama olmayan'i, gerçeği, yani yaşama sürecini, yani 9onsuz akış içersinde zaten bir damla olan kendi akışını harcadığının bilincine varamayabilir. Salt kendi imgeleminin ürünü bir kavrama takılarak, zaman yitirmeme uğruna yaşamını yitirdiğinin ayır- dına varamayabilir. Hangi alana yönelik olursa olsun, iktidar tutku- su diye adlandırılan da, aslında şu salt imgelem ürünü zaman'ın yine imgelemden türetilme yann başlıklı bölümü, yaşanıp yaşanmayacağı kesinlik- le önceden bilinemeyecek bötümü üzerinde ege- menlrkkurmaçabasından başkaca"birşey midir? Kimi ölümler vardır insanlarca zamansız ya da erken diye nıtelendirilen. Böylece doğanın akışın- daki bütün bitişler, aynen doğuşlar ve oluşlar gi- bi, son derece doğalken, insanoğlu böyle bir do- ğallıktan zaman kavramı aracılığıyla yapay bir bi- çimde, bir tür kurmacayla uzaklaşmayı kendi tü- rünün bir ayrıcalığı sayagelmiştir. Uzun bir yaşam boyunca nice insana yakışmaz davranışları hiç de zamansız veyers/z bulmayan, tersine bunların hepsine birer kılıf uydurma peşin- de koşan insanoğlu, yalnızca doğum kadar doğal bir olgu olan ölüm için zamansız demekle, belki de en büyük çelişkisini yaşar: Kendini doğadaki son- suz oluş sürecinden dışlamış olur. Doğuşları onaylayıp, ölüme zamanın kavramsal düzleminde başkaldıran insanoğlu, öldürmeyi hak saymakla ve nice öldürmeler karşısında da edil- gin kalmakla, doğanın akışını ancak insandan kay- naklanabilecek bir lanetlenmişliğe dönüştürmüş ol- mazmı? email:ahmetcemal(rî superonline.com 1998, Viyana'mn Strauss Yılı' • Kültür Servisi - Vıyana, yeni yılda ünlü kompozitör Johann Strauss'un ölümünün 100. yıldönümünü anmaya hazırlanıyor. 1999 yılında Viyana'mn her semtinde. sokağında, sanat kurumunda ünlü bestecinin yapıtlan dinlenecek, yorumlanacak. Johann Strauss'uanmaetkinlikleri kapsamında ilk olarak Vienna Philarmonic . Orchestra'nın Lorin Maazel yönetiminde vereceği Yeni Yıl Konseri yer alıvor. 29 Mayıs'ta ise aynı orkestra, şef Zubin Mehta yönetiminde ve Jose Carreras ile Macar soprano Andrea Rost'un, eşliğinde Heldenplatz Meydam'nda bir açıkhava konseri gerçekleştirecek. Viyana Erkek Çocuk Korosu ise sene boyunca çeşitli dinletilerle Strauss'un yapıtlannı yorumlayacak. 2 Ocak'ta City Hall'de bir "Strauss Balosu' düzenlenecek. 7 Mayıs'ta başlayacak olan Viyana Festivali'nin açılış gecesi yine Strauss'a aynlacak. Bu arada Şehir Müzesi de Strauss'un 550 elyazması beste çalışması, armoni notlan ve orkestra batonunu sergileyerek anma etkinliklerine katılacak. Tuna Nehri üzerindeki tüm deniz taşıtlan ise yıl boyunca 'Mavi Tuna Dalgalan' başta olmak üzere ünlü Strauss valslerini çalacaklar. Aptfıup Koestler'in büstii üniversiteden kaldınıldı • Kültür Servisi - Macar asıllı tngiliz yazar ve felsefeci Arthur Koestler'in Londra'daki Edinburgh Üniversitesi'nde sergilenen büsrü çok ilginç bir nedenle yerinden kaldınldı. Yakın bir geçmişte David Cesârani tarafından kaleme alınan "Homeless Mind' adlı biyografi Arthur Koestler'in pek çok kadına tecavüz ettiği iddialannı gündeme getirmışti. Üniversitenin kız öğrencileri bu iddialardan sonra Koestler'in büstünün, özellikle de bakışlannın kendılerini huzursuz ettiğini söyleyerek üniversite yönetimine başvurdular. Yönetim de öğrencilerin şikâyeti üzerine 'güvenlikönlemleri'ni gerekçe göstererek büsrü geçici olarak teşhirden kaldırdı. 1982'de 77 yaşındayken intihar eden Koestler, vasiyetinde, ünhersitede birparapsikoloji kürsüsü kurulması için yüklü miktarda para ayıımıştı. Edinburgh Üniversitesi yönetimi de Koestler'in anısına üniversite binasının girişine yazann bronz bir büstünü dikmişti.