Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
25 MAYIS 1996 CUMARTESI CUMHURİYET
t*
SAYFA
KULTUR 15
8 • L L l ' S L A R A R A S I 1 S T A N B U T I Y A T B O F E S T 1 V \ L t
Tiyatro Ti'denbir armağan: AdamAdamdır
DUŞUNCEYE SAYGI
AYŞEGILMKSEL
Hic beklemedıgınız bıranda hıç bek-
lemedıgınız bınndeıı hıı, bekiemedığı-
nız guzellıkte bır armagan aldıgınız ZJ-
man duvdujunuz "se\in<t
>
* baska se\ ınv,
lerınıze bcnzemez Çok ozeldir Bııgun
\e varın Ktanbul Llıislararası Tıvatro
Festı\alı ndı ızle\ı.t.egıııızTı\atroTj \a
pımı "Adam Adamdır" ıste bcn k bır u
magan bo\le bıı "se\ınç"' sunacak sizı
Tıvatrodakı ctkınlıklerıne dalıa once-
den tanık oldııgunuz va da olmadıgıııız
Turknı dckı v,esıtlı sanat \e tıs ıtıo egı
tımı kıırumlannın bırınden \a da ıkısın-
den dıplomalı o\ ıncıı \e \onetmen
(Mahır Gunşırai), bır dramatuıg (Çetın
Sarıkartal). uc, <,e\re-gı\sı tasarımcisi
(C laude Leon. Selım Bırsel. Zekı\e Sarı-
kartal(,bırbextecı (Iurga\ Erdener), bır
ısık tasarımcisi O uksel A\maz) u Ma-
hır Gunsira\ ııı \anında \edı bask ı
o\ UIK u (Taner Bırsel, A\ şe Selen, Şehsu-
\ar Aktaş, De\rım Nas, Hakan Pişkın.
E\ren Du\al. Emıne l mar) Martı S ııı ı
te\ı nde bilgılerıııı bırıkımlerını bece-
rılerını cn onemlisi de du\ariılıklarını
bulu-jturup dogru tı\atro vapnıanın ko-
ijullarını gen,ekles.tırnıı>ler sizııı i(,ın
'Bebek FiT \e 'Adam Adamdır*
Ncdır bu kosullar' Dogru ıletisi olaıı
bırovun metnını dogru okunıak \aban
cı dılden dogru olaıak guzel Turkçe\e
çe\ırmek \oğun bır dramaturıı eslemı
çe\re-gı\si-isik tasanmında sahne ola
\ıvlabutunk>me dogru nıuzık nıuzıgın
sahnededoğru \orumlanıııasi sahne gı
reıjennın kulianımında ıncelık \e aıılanı
butunlugune ulasma bıı gorsıl-isıtsel
altvapının sundugudızgedogrultusuııda
bılın<,lı tartınılı "aksanıa** oLısilıkları-
nı ortadan tumusle kaldırmı* sahnede
kı soluk alıp \v.risi tek kiMiıın e\lemı\-
mis.<,esınedenetlevebılen dısiplınlı \u-
muvık dııigın bır ovunculuk Dalıa da
onemlısi orta\a konulan ortak evlemın
ke>(ını sahıiıdı topluca vasaına \e bıı
kevfî se\ırcı\e de ıletıno kisacası tı
\atrov u olusturan tum gostergelerın ıçe-
nğı \ebıçımı en \etkın dıızlemdc bulııs-
turması adına kurulmus dızgesel (sıste
matıkı bır o\un dıı\arlılıgı \e bıı dıı\ar
lılık doğrultusunda ohisturulnuis ozmlı
bır salııu plastıgı
Bo\ le bırplastık anla\ is it,ınd«. sdhnc
de v.anlanan nittın Bertolt Brecht ııı er
ken doııem o\unlarmdan olaıı "Bebek
FiP \e "Adam \damdır"ın "butunle\ı-
cı" bır sahiKİeme anLı\isı\la bırbırııiı
eklenılenmcMNİc olııstıırı.ılmus Bredıt
bu ıkı urunundc ıkı duma sa\asi arasın
da A\rupa nın savidıgı "mantık çozul-
I ı\.ılıtı-l ı.
ça«daş
tı\atroculuğun
lumozellıklernle
başetme \olunda
ğ \e
satgın bır
çabanın unınunıı
sergili\or. ~ Vdam
Vdamdır"
\apımı "\alnı/ca
tı\atro"sunu\or
sı/e. Dumanın
"tıvatro sahnesı"
olduğunu
anımsatırcasına...
majaıtmiijtır "Vdam \damdır~da Gıl-
l\ Ga> ın vasadıgı bu ıroııık degısım
Brecht mtunıbas\apıtlannınkahraman-
larında gorulen tenıel dencMindır Ct-
saret Aııa GalıoGalıleı "Sezuan'ın IM
Insanrnııı Slıcıı Tesı \e b iv.ka bırvok
ları bu zorunlu "mantık-mantıkdışr bo
lunmuslugunun ııoıı^ıııı \a^arlar "Kını-
lik"lerıiK ^t
ıhıp ı,ıkmı adına "olum"'u
scvcn tıaıık kalııaııı ııılarııı doiKtııı t,ok
tan kapaııınısiıı
Sa>gırı birçabanın tırunii
mesi"nı \ansıtı\ordu Lıılu "epıktı\at-
ro" kuranıını henuz orta\a attnamistı
Bıı nedenle "Bebek f i r dıın\ ının ı\ı
deıı ı\ı\e ^ılsıınlaMigı Ikıııcı Duına Sa
<IM sonraMiıda IMIK kazanatak olan
"UMimsuztı_\atro~ ıkımınınoiKuornck
lerıııdeıı bırıdır "Adam Adamdır™ ısc
BrLcht ııı kısa bır sun. soııra gıındenıe
gefetek olaıı "epık dı\alektik tnatro"
anlavişinın haberusı nıtelıgını tasır
AiKak her ıkı ovun da Bretlıt ııı tıını
\apıtlırını sarıp sarmalavan tenıel bır
"tersınleme"nm (ıronıi urunuduı "Be-
bek Fıl"d<- inncsını oldurnıekle suı,la-
nan Bebek Fıl ın anııeMiıın \ası\orol-
masına k ırsın "katil"saMİıııasi "Vdam
Vdamdır'da IM. sıudan bıı kınılıgı. sa
hıp Miadaıı bırınsanın ııı ıııtıklı bıı so\
lenıe dav ılı "mantık dı^ı" bır ınknisl ı
cskı kımlıgıııı \ok edıp \eııı bn kınılıgL
burunme daha dogrıiMi "kımlıksı/leş-
mt" sureciııın aıılatınııdıı
Brecht bırtıvatroozaıııdıı "Insanıı"
sOIK 1 ımıııı "ınsanı ınsanolmaktancjka-
ran" o\ sa "ınsana ınsanca \aşama ola-
nagısağlamak" »macivlav ııolnıasıge
rekeıı nedcfıııdeıisapmisust-\apıolgu
larını (polıtıka dın luıkıık ekonomık
sistenıler ) \e bu olguların ıı,erdığı ıro-
nıler ustunde \ogunlastirmistir Vvlas
misİKi sisteııı lıelı. "baskıcı'bırsapnıa
\a gttmıssi. BKCIU n,m ııisaııı \e ınsan
kımlıgıııı \okediubirozellikedimr 'loz
dıızciılc b mdasamavaıı ınsan "kurban**
koıuınıuıı ı Jc\eı ()\sa ııisanııı tenıel
dıııtıisııv ırlıgını surdıınııektıı Ozaman
"mantık dışı" olaııı "mantıklı" sa\ mak
dıı/ciK ıı\ ıııak duzenın ıstedıgı kmılığe
buıuıınıek ustelık \asadığı budegisimı
dogal bır i,ıkar vol olarak benmisemek
durıımundadır Sonu(, olarak yozduzen
ııisaııı sonsuz bıı "ironr ıcınde \ar ol-
Breclıt ıııolunıunuıı40 \ılında dıııı-
vavı bır ıımınciı bıı\uk sa\a^ııı esigıiK
ıılastırma \olunda ıleıleven heı alaııda-
kı "guçsa^aşımı" \etmis vıl oııct \a/ıl
nıis ol.fn bıı o\unu ıl ıbıldıgıiK guıiccl
lestırmıstıı
Breclıt bu o\ununda antı-mılıtaıist
barı^ı\ ıkl isimını orta\a ko\arkeıı saıı
kı l9S(tdLiı bu\anaTurkı\ede\asiııan
degisimı de \ıızunıuze \uruvor Oııbts
\ ılda kııı,ıık \ ı da bus uk dozlarda Gal
l\ Ga\ jıbı "mantık dışı"nı "mantıklı"
vivma\a"alı^arak" onunkınebenzerbır
değı^ım sureutıden geı,mı\t)r mu\uz'
Dalıasi bu sure», kımılerınde CjalK
Ga\ ınkınden <,ok daha hızlı olmu\or
mu' "Adam Adamdır" \apımınııı gu-
zellıgı. bu gerı,egı ogretıcı bır sahne ta\ -
rına sıgınıııaksızın soıı derece v unıusak
bır ıroııısle estetık bo\utları on duze\e
alııımis se\ıııılı bır "grotesk" ınlatıııı
volu\ Li anıstırmasında
()\uııun ıkı bas kisisı GalK Ga\ \L
kanlı Bı_s|ı ırasindakı dıvalektık ıliskı
Breclıt ııı ıroııık \aklasiminm uç ııokta
sinıolustıımvor Dunvamızı sarnıisolaıı
"au«, sa\aşımı" baglamında sankı su so-
rıı\u »orıiNor BtLtht "O\le\st> kım guç-
lu.kımguçsu/'" Naıııtı lıazır Erıc Bcnt-
k
v
^ ııı de\ısıvle Kanlı Beslı gıbı guvlu
(dısıplınlı asker) ama bır tek duvgusal
zaatı (tııısel tııtkut olaıı kısilcre oranla
GalK Ga> gıbıguı,siız amaduvgusalza-
atı olmadığı N,III kotıı ^e zalım olmavı
bavirabılen kısıkı ı,ok dalıa "guçlu"ola-
bılıvorlar
iıisanca zavıflıkları vuzundcn dısıplı-
nı çozulen Kaıılı Beslı ler "kurban" ko-
nunıuna geçeıkeıı ınsanca za\ıt1ıklara
sırnevırebıleııGallv (jd\ ler"ka/anan"
olmakta Istı. çagdas dıııı\anıızda \ar
olabılnıenın tornnılıı SIZL Begenmese
ıı ız de
Tı>arro-Tı ı,agdas tıvafrocııluguıı tum
ozellıklernle basetnıe volunda \erılnııs
voğun \esa\gınbırı,abanııuınıniinıı ser-
gılıvor "Adam Adamdır" \apınıı ">ak
nı/ca ti\"atro" sunuvoı sizc Dumanın
"tijatro sahnesı" oldııgıııııı aııınisatır
casina
Tîyatral bir konser: ^
sttv
*^
'Prometeus'un OzgürlüğiT
KulhırSmısı- s Uluslarara!>ı Istanbul
Tı\atro Fesmalj nde \ann saat 21 V)dj
Rumelıhısarı nda Almaıuadan Heıner
Goebbels Pnıjett ın "Pnjmeieus'un
Ozgurluğu" adlı o\unu \er ılıuıı Geı,en
_Mİ ıçerisiııdc vıtırdığımız ıınlu tı\atro
adamı Heıner Muller'ın metnıııden
u\arlanan o\unun ıe|isi \e muzıgı Heıner
GoebbeJs ımzasını ta^ıvor
Aıskh\losun 'Zıncıre \ urulmuş
Prometeııs" ovuııundan \O1J ı,ıkarak Heıner
Muller ın olıısturdugu nıetın hukmetme
bagımlılık ozgurluk gıbı temaları elc
alırken a\dın kımlıgıııı de sorgulıı\or
Heıner Goebbels ın nıuzıklerını \aptıgı \e
\orumladığı 'Prometeus'unOzgurluğu'
tı%atral bır konser olarak dıkkat
çekı\oı Ernst Stotzner gıbı guı,lu bır
aktorun bıı resitalı çagrıstıran dıl
kullanımı Goebbels'ın pıvano \e
kevboard. Davıd Moss'un baterı \e vokalde
gerçekle^tırdıklerı ı,arpıeı muzık
Muller ın bu genlınılı \apıtında siddetın
bo\utlannı dalıa da belırgınlestırıvor
Muller ın metınlerınden NOİa çıkarak
Goebbels ın oneelıkle bır rad\o o\unu
olarak besteledıgı bu \apıt \azarın ıstegı
uzerıne daha sonra \anı baslık altında
gelı^tırılerek (.esitlı ulkeierct sergılenmis
\e sergılenmeve de\am etmekte
Heıner Muller ın •Prometeus'un
Ozgurluğu" uzerıne kaleme ıldıgı
ıııetınden bır bolum sunu\oruz
Insanlara simsegı gonderen ancak
ınsanlann katılmadıgı tannlaıın sotrasında
%eralmadıgı ıı,ın onları bu atesi tanrılara
karsı nasil kullanacıkl ırını oğretnıe\eıı
Prometeııs bıı e\ lemınden daha dogı usu
bu ılımalınden dola\ı tanrıların
gore\ lendırdıgı demıaı Heph ııstos
tırafından sureklı bıı\u\en cıgerının her
üun kopek baslı bır kartal tarafından
venılmesi n.ın Kaf\aslarda zıntıre
\uruldii Onu ku<,uk hareketlerle kismı
olarak veııebılecek bır vem gıbı goren
kartal ozellıkle ka\alıga bağlı kiMtndan
\edıgı zaman tız ı,ıglıklaı kopardıgı ıı,ın
vedıkleıını tekraronun uzerıne
bosaltı\ordu Bıı dışkı Promete nın
gıdasi\dı kartal onu kendı dışkısına
bulavarak ka\alıktakı durumunu surduruı
o\le kı 3 bın \ıl sonra kurtarıcısı Herakles
bu ıssız daga cıktığında kııs pislığınden
olusan be\az bır balt,ıga bulanmıs olan
zıncıre \urulmus Prometeus ıle aralarında
çok bu\uk bır mesate olınasına ragmen
pis kokulu du\arı gei.it vermedıgı ıçın bır '
bın \ıl daha kopek baslı cana\ar zıncıre
\urulmusun cıgeunı \ı\ıp onu kendı
pislıöıvle beslerken ı,e\resını \ogun bır
sekılde kusatan pis koku da ovle artmı^tı
kı kurtancı da buna alistı
\ıha\et 300 \ıl suren \agmui sonucu
Herakles atıs menzılıne gırdı JBu arada bır
elıv le burnıınu tutuvordu Lc. kez kartala
isabet ettıremedı Çunku uzerıne gelen pis
kokııdalgasi onu etkılnordu. \a\ı germek
ıçın elını bıırnundan çektıgınde ıster
ıstemez gozlennı kapatı\ordu Uçııncuok
zıncıre vurulmusıı sol a\ağından hatıtçe
varaiadı dorduncusu kartalı oldıırdu
Prometeus tekrar avaklannın uzerınde
dogrulabıldıgı zaman tıpkı
sahnesinı terk etıııek
istemeven bır tısatro
ovuncusıı gıbı oradan
ınmemek ıçın dırendı
Herakles onu dağlarda
sırtında tasınıak zorunda
kaldı lıisanlıga bu ınis ^ bın
\ıl daha surdıı Tannlar bu
ınısın kavaların parçal \nması
kargasasında bır dıısiıse
donusmenıesi K,III daglan
verlerınden soktuklerınde
Herakles degerlı ganımetını
zaıargormesin dıve tıpkı bır
bebek gıbı kucagına \atırdı
Prometeus kurtarıcısının
bo\nuna \apismi!; olarak
ilçak sesle kava parçalannın
hangı \onden geldıgını
so\lu\ordu Bıı sekıldt hıç
olmazsa çogundan
snrılabılıvorlardı
Bıı arada ka\aların an ard ı
dıı^uijunden karaıan goge
dogru kurtulusiındakı
suçsuzlugu ha\kırı\ordu
Bunıı tannhmı ıııiılıarları
ızledı Prometeııs
kurtarıcısının omzutıda eskı
gunlerıne donnıest
vabalnordu terdetı bunııı
islanmıs bırkatınn sırtında
halkın co^kusuna dogru
dortnala gıden muzafter bır
kumandan ta\rı takındı
Dans Factor\.
Habıtat
etkınlıklcrı
kapsamında 9
ha/ıranda Venus
lı\atrosu'ndakı
gostem le
Istanhul
seMrıısının
karşısına
cıkaıak
Topluluk. daha
sonra '25 uldır
Vlunıh'tc
Turkler" haşlıklı
lestnaldı
Alman\a da bır
gosterı sunacak
(Fotojıat
ER7ADF
ERTEM)
Modern dans üretim fabrikası
SEZASINAM AR
Tıııkı\ede az \apılaıılaıdan bın dc
ıııodeıııdans Topluluklıı kıııuluı ııic
tırler \e dagılırlar Son olarak bıı suıe
cı Turkuaz Modern Dans Conıpam dc
gorduk '\ere>eka\boldular.dağıldılar
mı'" deıkcn belkıde unııttuk onlaıı
Şıındı İstanbıılda t,ok >akında ııretımc
geçecek bır modeııı dans tıbııkusı ku
rulu
Dans Factoı\ - Dans Fabıık isi adı-
nı tasıvan topluluk 4 kisıden OIIIMI\OI
Geçeıı ekım a\ıııda bıra\a gcleıı toplu-
luk u\eleıı ıızun zaın ıııdıı d ııisin iı,ın
deolan \e halenvjlismalaıını smduren
kisıler Bunlarınbesinı I f f î \ ılında da-
gılan Turkuaz \)odeın Dıns Com-
pan\ den tanıvoruz SerapMeııı, Ebrıı
Anıt Ahunba\ Bahar \ ıdınlıoglu /e\
nep Aıkok \e Meltem Teznıen L ı,u ISL
Mımar Sınan Lnı\ersitesı De\ let kon
ser\atuan Modern Dans Boluıııu soıı
sinıt ogrencisi Begıım Tuzıın Tugçe
L lujıııı \c Balı ıı Fılızuldız Toplulu-
gıın tek erkekdansı,iM Mustıta kapl m
da Istanbul Şehıı Tıvatroları dansçı \e
koıegrafl ırından
Geçen e\lııl avıııda Alnıaınadakı
'labancılar Daıresi ndeıı aldıklın bıı
teklıfle \enı bıı pıodııksnon olııştuı
mak uzen. bıraıasa gcldıkİLimı SONII.-
\en Meltem Tezınen \enı bıı gıupolus
tuıarak ınodeın djıis t,j|ısmtı 11kı ın ın
hep \jroldugunu ancak bıılıktclıgı \a-
ratacak bırıticı LUI, \ada balıaneeksık
lıgının bıınu hep ertcledmmı so\ lu\oı
"Dans Facton'ı oıganık \jpılı bıı
tabııka olarak tanıml naıı \lı.ltı.nı Tez
mcn "Işçıler \e »onetıcıler a> nı kışıler
u' tek am<H nıodcrn dans urtfebıl-
mek"dı\oı M ıddı sikıntıl ıı ıicdeımle
dagılaıı Tuıkuaz Modeııı Dıns Conı-
pam de\k^n buıokı ıtık islemLıın ıııe-
tıını ne sekıldı uıgelledıgmı goıdukten
sonrattkidrbciızeı bıı \ ıpıl ının ı\agıt
me\tiek lııt, bıı ııı ıddı kı\ııak ııımık
sızın ktndı gelıı leı ı\ k bu isı. iiıdıkk
11m bclıııeıı TLZIHV.II toplıılugun uele-
ceüi konıısıınd ı stnıl ııı so\ luvoı
" Hepınıızo/«ııru/ ^apaca•>ıHHZ•J(t•.-
tenlerden sonra bd^ka ş>'\ lerı
1
1 ıınelnıe-
lerolabılır Dans Faıton "nın bıı anlam-
da hır hağiaMiılı<;ı \ok Modern dans
oğrencısı ııı, arkadaşımız dıvıuia lupı-
mı/ın klasık bale eğıtımı \ar Fakat kla-
sık bale zaman ııınde sınırlamalar gi'lı-
n\or Bellı bır \aşa gelınce Miıudunuz-
da deformas\onlar başlaunıa artık
dans edemnorsunuz. ü\sa modern
dans iv,tcn gelen du\ umla taratima bağ-
lı Meae ( uıınıngham gıbı ellertmız nt-
rese de dans etmek ıstı\oruz."
kendı ıcınde çabıık UMIIII saglasan
topluluk ılk gosterisını Istanbul Sanat
VİLikezı mn(ISM)6 kurulus\ılıetkın-
lıkkııııdL gen,eklestnnıis Ankara Mo
dem DJHS Topluluuıı nun Aınerıkalı ıkı
koreüratı KelK Pashle* >e Moll> Mu\-
ner'm on ık projeM "Ruzgânn Koku-
su'ıdlı bu iosteııııın arduıdan Bedn
Ba\kanı ın ^ ıldız Teknık L nnersıtesı
N uksLİ iıabancı kıtaplıgı ndakı sergı-
sinde bıı dot: içlam ı perfornıansgoste
nsi \apmisl ır "DanceFacton' Alman-
\ı oncesinde HABITAT etkınlıklerı
kapsamında \enus Tıs ıtrosu nda bır
gostı.ıı gv.iv,eklestııeLek Şu anda v,alı^-
. odern dansta yenı
bır oluşum olan "Dans
Factor\"ı organık >apılı bır
fabrıka olarak tanımlayan
Meltem Teznıen. "l^çıler
\e yonetıcıler aynı kışıler
\e tek amaç modern dans
uretebılmek" dıyor
malııını buna \onelik surduren Dans
Fav-toı\ provalaı iv,ın neıevı bos bulur
sıornı kullanıvoı Basta A k M balt sa
lonuolnı ık uzeiv. Aksanatbalestudvo
siıııda \e Istanbul Sjııat Merkezı stud
\osiında H ABİTAT ıv,ın henuz ısnıı bel
lıolııuvan ııiLakkoreuratıleıı hazırian-
misboluıııleıiv,alişi\oılar Bıı bolumleı
MSl DL\ kt konsı.r\atujıı Modeııı
B ılc bolum setı Asteıı Tv_ktı ın daha
oncL Anıerıkan Dans hestı\alı n,ın ha-
zııhdı_ı ııisiıı ıhskılcıı uzerıne komık
bıı lıa\ ı I(,LILII I D ıdlı gosteiidv.ii bıı
dııcl d ıha oncv. dc sihnckdıklı.nRuz
gaıııı kokıısu koiLjıatısmı Mustata
k ıpl ın ııı \aptıgıB ımııı ılı konsena
tuarb ıle bolumu soıı simtogıencılerın
deıı Dans Factoı\ nın de dansı,ılann
d ııı lu-ı.1. l kıguıı ıııı [ llennıı Gorniı
BegumTuzun un Absurd\e Bahar Fı
lız\ıldız ın GaieijniMmlı mezunı\et
pıoıelerınden olusıısor
" Dansçı sadece dans etmemelı. kendı
dansının kurgusunu da \aratabılmelı dı-
\e duşunu'vonu. Kendı ıçımızden ko-
regraflar çıkarabılmek hem bıze henı
dedansdun\amıza\enısoluklarkazan-
dıracaktır Mustata kaplan'ın projesı
bo\ le bır ornek. Fizık kaıdelennden \o-
la çıkarak. potansı\el enerjının kınetık
enerjı\e donuşumuvle ılgılı bır çalışrna
çıkardı -kendisı a\ nı zamanda elektnk
muhendısıdır- Bu \e bunun gıbı proje-
k>r. me/unıtet projelennı de kastedıvo-
rum, hepsı Dans FactoıVnın bır \erde
kendı kendını beslemesını sağlnor"
Tezmen \ ucutlarını dalıa ı\ ı tanınıak
ıcınde AttenTekerıleanatomı uzerıne
atoKe vahşiııası saptıklaımı da belırtı-
NOI Tekeı 1W> \ılında kazandıgı bıı
bursla Amerıka \agıderek orada ana-
tonıı ıızennearaştmnalar\apmis Dans
Fııtor\ bıın\esınde bu konuda egıtını
\eıen Teker bo>lece dansıilaıın daha
^7 enei|i lıareavarak \uıutlarını en ı\ı
sekılde nasil kullaııabıleteklennı sakat-
lanmadan zorîav ıcı hareketlerı \ap ıbıI-
mevı ogıendıklerını so\lu\or
Toplıılugun olu>umuna sebep olan
•\lman\adaki gosterı ise >ıı siralarda
Dıns Factor\ clemanlannı bırazdusiın-
durmekte (, unkıı daha onceden testı\ al
orgaııızasvonuna bıldııdıkkrı pıo\a
gunlerı konusuııda \etkılılerın geıeklı
gunlerı \e gosterıvı \apacaklan Carl
Ort
1
! Saloııu nu tahsis edememelerı gru-
bu provasız gosteıne ıtı\oı Bunıı kabııl
edeme\eceklemıı belırten Tezmen "25
Mİdır Munıh'te Turkler" baslıklı festı
valde kendıferını seulktleııııı cn ıvı se-
kılde tenisil ttnıek istcdıkleıını ve pro
\asızgosteı ı \ apaniavacaklaı ı gorusun-
de Bu duıuında festı\alın kapanıs ge
cesınde \er alacak Dans Factoıv nın
gosterısı daha ıleııkı bıı nrıhı. ertelen-
mıs go7iıku\oı Dans Factoı\ nın 9 Iı ı
zııan dksamı \enus Tıvatıosiı ndakı
gosterılen toplulugun Istanbul sesııcı-
sl k llsisin I v,lk l ı a k l III lik JOstv.llV)l
ıııasi nedLiııvk dı a\ıı bıı oııenis. sahıp
Peter Gabrıel. Annar Brahem. Ergul
O/kutan, Emre \hunba\. Hakan Ozer
\e Allan Tcherıno nun nuızıkleıının
kull ınılac ıgı gostumın kostıımlerı ise
A\şegul Alet e aıt Gosterı ıkı perdclık
6 bolumu iv,erı\oı
MEMET Fl'AT
Gene Kitap Kapakları
DeYayınevı'nın kuruldugu donemde yayıncılık Ye-
dıtepe Yayınevı nın getırdıgı anlayışın egemenlıgın
deydı kıtap kapaklarına bayagı ozen gosterılıyordu
Ama savurganlık kesınlıkle soz konusu degıldı 1
lıralık kıtapların 3 lıra olması butun gıderlerın toplu-
ca artmasındandı kapak anlayışının degışmesınden,
kapaklara harcanan paranın yukselmesınden degıl
Kıtabın satışı ucuzluguna baghydı
Ornekse Yedıtepe Yayınevı nın 1959 da yayımla-
dıgı ozenle hazırlanmış bır antolojı Çagdaş Fransız
Şnn pahalı (10 lıra) oldugu ıçın gereken ılgıyı gorme-
mıştı Oysa çevırılerın guzellıgınden ote ıçındekı fo-
tograf desen el yazısı orneklerıyle Fransız şıırı ha
vasını estıren çok tatlı bır kıtaptı
Kısacası kapak gıderlennın yukseltılmesı duşunu-
lemezd. Tasarımcı uçuncu rengı ıstedıgınde bıleya-
yımcıların yuzlerı donuk ^şıyordu
Ayrıca tasarım ıçın verılen emek de karşılanamıyor-
du Bu ışı yapanlann cogu ya sanatçıların yadaya-
yımcıların arkadaşı olan kıtapsever kımselerdı
Ornekse başlangıcmda da gelışmesınde de emek-
ten yardımlaşmadan başka hıçbır dayanagı olma-
yan anamalsız De Yayınevı nı yaptıgı kapaklarla bır
tasarımcı one çıkarmıştı Saıt Maden.
Daha onceden bır arkadaşlıgımız yoktu Istanbul
Matbaası nda çalışan Metın Yasavul'la ış ılışkılerı
vardı 0nun aracılıgıyla tanıştık
Ikı tıtız kıtapsever
Arkası kendılıgınden geldı
De Yayınevı nın tasarımcısı oldu dıyemem De Ya-
yınevı onun destekledıgı yayınevı oldu
Hıçbır zaman emegınırı karşılıgını almadı Sımge-
sel bırşeyfer aldıgında da bunu benı utandırmamak
rahatlatmak amacıyla yaptıgmı sezıyordum
O gunlerdekı tasanmcılann kıtap kapakları konu-
suna yaklaşımları çok degışıktı Bunu soylerken kar-
şılaştıkları kısıtlamaları duşunuyorum
Kagıt seçme olanagı yok Ikı renk Oncelerı let-
raset de yok Verdıgın rengı de her zaman oyle nu-
marayla fılan veremıyorsun usta boyaları karıştırıp
tutturacak
De Yayınları nın ıkı ya da en çok uç renk kullanıla-
rak yapılan brıstol karton kapaklarla one çıkması
hem ayrıhğı hem de tutarlılıgı olan dızılere bolunme-
sı kanımca Saıt Maden ın kısıtlı koşullan çok lyı de-
gelendırerek gerçekleştırdığı bır tasarım başarısıydı
Sonrakı yıllarda bu hava bıraz degıştı Unlu bır ta-
sanmcının gosterdıgı yakınlıga ard arkası gelmeme-
cesıne yuklenmenın yarattıgı utanç ortamında ara-
ya başkaları da gırmeye başladı Yayınevınm çevre-
sındekı bu tur ışlere yatkın gençler yazarlar Hatta
letraset kullanımı yaygınlaştıktan sonra bır ara ben
bıle kapak yapmıştım
O gençler arasmdan Fent Erkman gıbı bır kapak
tasarımcısı da çıktı
Bır de hıçbır grafıken kolay kolay begenmeyen,
Guzel Sanatlar Akademısı ogrencısı Aydın Ulken
vardı Tıtızlıgı neredeyse huysuzluga varan bu odun
vermez gencın eleştırılermı genellıkle çok aşırı bul-
sam da kendı begenısıne olan sonsuz guvenı hoşu-
ma gıderdı
Oyle her kıtabın kapagını yapnpaya da yanaşmaz-
dı llle yazarı sevecek
Rılke'nın Malie Laurıds Brıgge nın Notlan nı ba-
sacagımızı duydugu zaman kendisı ıstemıştı kapa-
gını yapmayı Çunku yalnız yazarı kıtabı degıl çe-
vırmenını Behçet Necatıgıl'ı de sevıyordu
Ama ıkı renk' demıştım
Tamam
Bır sure sonra geldı
Arka kapaga da donmek ıstıyorurn '
lyı de
Bılıyorum Klışe gıden çok artarsa ben para al-
mam dengelerız
Bu coşku karşısında tutum mu dayanır
1
Sen vazgeçme parandan yaparız bır şeyler '
Kapagı getırdıgı gunku şaşkmlıgımı ıse unutamam
Letraset kullanmamış yazıları uzun kartonlara çınıy-
le koskocaman yazmıştı Bır de orumcek ağı gıbı ış-
lenmış bır resım ortasında kapkara bır leke
Nasıl kuçulecek bu yazP"
'Klışecı kuçultur dıyor
Butun olçulerı ayrınt/larıyla yazmış
Sonrası şoyle
Klışecı yazıları bırçekışte ıstenen olçuye ındıreme-
yecegını ıkıkereçekmesıgerekecegını onagore pa-
ra alacagını soyluyor
Baskı ustası ıse resmın klışesını gorunce çaresız
gozlerle bakıyor yuzume
'Agabey bunun murekkep ayarını yapmak ola-
naksız ya bu tıreter çamur gıbı çıkar, ya da bu leke
kelek kalır"
'Ne olacak?'
"Olacagı buna ıkı baskı yapacagız Lekeye ayn klı-
şe yapı/acak tırelere ayn
Haydı yenıden klışecıye
1
ISIeyse sonunda ıkı renk ucuz kapagımız bıraz pa-
halıya çıkmıştı ama ıstedıgımız gıbı olmuştu
Kapak tasarımcılarının gunumuzde boyle sorunla-
nyok Geçıyorlarbılgısayarlannınbaşına guzellıkten
başka bır şey duşunmuyorlar
Bugun bır kıtabın ıçı mı yoksa kapagı mı daha pa-
halıya çıkıyor bellı degıl
Kımseyı de ılgılendırmıyor
Pahalı kıtaplar daha lyı satılıyormuş Oyle dıyor-
lar
BIGIN
8 LLlSLARARAMISTANBlLTn VTRO
FESTIVALI
Mııhsiıı Eıtımrul Sahnesı nde saat I s 00 te Sa\as \e
Baris llst Bel Şehır Tnatıol ııı) keııter Tısatrosiı nda
21 M)6A kıırt \\eill Bıeıl t koıisın (Zelıha Beıksos I
Vfartı Sanat E\ı nde s uıı |s îOda Adam Adamdır
(Tn ıtro lı) \er ılı\oı
9 l L l SLARARASI "* API KREDI GENÇ LİK
FESTIVALI
Peterson "Sj\ I? Çalgıl ıı Doıtltısiı nun koıiseıı saat |V(K)da
A\a Irını de Maııo Gııgoro\ Tuck& Pattı ıaz pop
konserı ıse saat 21 îOda Mjsljk Daıusşjtaka K.anıpusıı
Ozel Darusaftaka SporSalonu nda
İSTANBl L LISESI 5 KL LTl R H \FTASI
1S00 Osırenn Geıesi Muzık gıupları dans gruplaıı \e
detıle 20 00 Ouıencı Pırtisi \umber One FM Ekıbı
ANMAGLM"
SumevraÇakıı ^0 doğumuununde >aıt 16 00da Rııhı Su
Dostlaı korosu ının siınacam bıı dınletı ıle ınılıcik
Dınletı Mıııı ırl ıı Odisi Utınbul Bııuıkkent Şııbesi nde
dıızenkııecek
.^ ANKARA TLNAP KİTAP FIARI
12 00 1 ı 00 Hııcın kız koıııisiııiıi FıhınBeııeı
M(KI ls()() Dı\lv.tın kultııı Polıtıkisi Oluı ııııı'
konıisiıı nı' ıı ( t m f i ı i \ ı s FuukŞınuıı \lv.lıniv.t \lt ııı
Fıkıı Saglaı Zeııın Taspınar 1->(K)-I6(K) Dogaıı
Cucelojİu ıle So\k-si 16 >() İSOO \lı kııc i~ık
Soslesi' IS (10-20 00 CumhuriMt DonıiıııııdL
Hukıııtictleıın kulttır Polıtık ıl ın konuşm iv.il ır !>ııkrın
kuıdakul Alpa\ kabac ılı Sıııa Aksin '1 ıkııp kepenek