Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
57 NİSAN 1996 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Kurban Bayramı nedeniyle yurt çapında olağanüstü güvenlik önlemleri alındı
Bahar bayramla biıükte geldiHaber Merkezi - Pazar günü başlaya-
cak ve dört gün sürecek Kurban Bayra-
mı nedeniyle yurt çapında çeşitli önlenı-
ler alındı. Bayram süresince Ankara ve
İstanburdabelediyeotobüslerinin ücret-
siz çalışaeağı bildirilırken, kurban kesim
ve satış yerleri de zabıta ekiplerince de-
netime tabi tutulacak. Bayram tatilinde
hav a sıcaklığının mev sim normallerinin
üzerinde seyredeceği bildirilirken. oto-
büs şirketleri \e Türk Hav a Yolian, Ege
ve Akdeniz yörelerine ek set'erler düzen-
lemeyebaşladı. Ağıryük taşıtlannın bay-
ram süresince trafiğe çıkışlarına kısıtla-
ma getirildi.
Bayramda \atandas.lara yardımcı ol-
mak ve çıkacak sorunları gidermek ama-
Özden
6
Inanç
sömürüsüyle
bîr yere
vanhnaz'
Haber Merkezi - Anayasa Mah-
kemesı Başkam \tktaGüngör Öz-
den, laık bır de\letın dınsel bay-
ramlarda yapabıleceğı en ıvı göre-
\i tarafsız bır kurımıun yapması-
nın önemıne işaret ederek "Dinve
inanç somürüsüvle bir \ere \anl-
maz. Devletin insanlara sa\gı \e
yansızlığını en iyi kanıtlayan ku-
rumlardan biri de Türk Hava Ku-
rumu'dur" dedı. Özden. THK Baş-
kanı Prof. AtillaTaçoy \e yönetını
kurulu üyelerıni ziyaret etti. Öz-
den. THK'nin Kurban Ba> ramı ön-
cesinde Müslümanlann çoğunlu-
ğunu oluşturdugu Türkıye'de >ap-
tığı calışmalarla toplayacağı gelır-
lerin. geleceğımızı gü\ ence altında
tutan kurumlara aktanlmasmda bü-
yük bır katkısi olduğunu \uraula-
dı. THK Başkanı Taçov'un. Istan-
bul'da bir şubelerıne yapılan bom-
balı saldınyı anımsatması üzerine
Özden. "AdamöMürerek.THKgi-
bi ulusal kurumlara homba atıla-
rak \anlacak \er bataklıktır" dedı.
eıyla yurt çapında beiediye \e \alilikle-
re bağlı kuruluş \e bırimlerde hazırlık-
lar yapıldı. Ankara Büromuzun haberi-
ne göre. bay ram süresınce belediye oto-
büslerinin yıne ücretsıztaşıma yapacağı
Ankara'da ASKİ ve EGO'da arızalara
müdahale ıçin özel ekipler kuruldu Za-
bıta Müdürlüğü ckiplerinin de gerekli
tüm önlemleri aldığını bıldiren yetkıliler.
zabıtanm bayram süresince tak\ ıyeli gö-
re\ yapacağı. toplu ıılaşım hatları. pazar
yerleri \e eğlence merkezlerinin sürekli
denetleneceğini belirttıler.
İçişleri Bakam (JlküGüney imzasıy-
la tüm illerin \ aliliklenne göndenlen bir
genelgey le. ağır y ük taşıtlan ile lastık te-
kerleklı traktörlerin butıün. 1 mavıs ve 2
mayıs günleri saat 07.00-22.00 »aatleri
arasında bazı yollarda trafiğe çıkmalan-
nı yasaklandı.
İstanbul Haber Servisi'nin haberine
göre Istanbul Büyükşehir Beledıyesi.
dört gün sürecek Kurban Bay ramı nede-
niylekenttebazı önlemler aldı. İSKİ ken-
te tam kapasiteyie su \erecek. deniz oto-
büslerı ek set'erler düzenleyecek. İETT
otobüslen. hızlı tram\ ay ve teleterik bay-
ram süresince ücretsiz çahşacak. İstan-
bul'da 168 noktada kurbanlık satişi ya-
pıldığını belirten yetkililer. 6 gezici eki-
bin satış noktalarını .sürekli olarak de-
netleveceğini. hastalıklı hayvan girişıni
engeîlemek icin de Tarım İl Müdürlüğü
ile kentin 7 noktasında 24 saat denetim
yapılacağını kaydettiler.
Büyük-jehir Belediyesi'nden yapılan
yazılı açıklamaya göre İETT. arife \e
bayram günlerinde otobüs sefer say ısını
arttıracak \ e bayram süresince ücretsiz
yolcu taşıyacak. Ulaşım A.Ş. bünyesin-
de çalışan çağdaş ve hızlı tramvay \e
Maçka Parkı'nda çalışan teleferik de
bayram süresince ücretsiz hizmet \ere-
cek. İstanbul Deniz otobüsleri A.$ de
bay ram süresince artacakyoğunluğapa-
ralel olarak ek set'erler düzenîeyecek.IS-
K.I ise kente tam kapasiteli su verecek.
olası su arızası \e kanal tıkanmasıyia il-
gili önlemler alacak.
Bayram dolaytsıyla. Büyükşehir Bele-
dı\esi Zabıta Müdürlüğü ekip sayısını
Bayramda \atandaşlara yardımcı olmak \e çıkacak sorunları gidermek amacıyla Miıt çapında helediye \e \aliliklere bağlı kuruluş ve
birimlerde ha/ıriıklar yapıldı. Bay ram dolayısıyla. Büyükşehir Beledi\esi Zabıta NİüdüıiiJğü ekip sayısını normal günlere göre arttıra-
rak.ba>ram süresincegörev >apacak.(Fotoğraf: LĞLR GÜNYLZ)
Sürücünün kendisine yol vermediğini gerekçe göstererek tankere kurşun yağdırdı
IÇamıır'ıın bedeli 50 kurşun
normal günlere göre arttırarak. bayram
süresince görev yapacak. Zabıta ekiple-
ri. ilçe zabıta birimleriyle koordineli ola-
rak kent genelinde denetimlerde bulu-
nacak. Beyoğlu, İstanbul ve Anadolu Ya-
kası'ndaki sokaklarda dolmuş, taksi ve
minibüsler denetlenecek. Yolcu trafigi-
nin yoğun olacagı otogarlarda görev li za-
bıta say ısı arttınlacak. ana arterler ve ara
meydanlarda da denetimler sıklaştınla-
cak. Seyyar satıcıların denetimleri de
aralıksız sürdürülecek. Vatandaşların.
zabıta konusundaki dilek \e sikâyetleri-
ni. (527 57 00) numaralan telefona ya-
pabilecekleri bildirildi. Bayram süresin-
ce izinleri kaldmlan Istanbul Büyükşe-
hir Beledtyesi'ne bağlı temızlik ekiplen
de sorumluluk alanlarındaki
çahşmalarına devam edecek-
ler.
Büyükşehir Belediyesi'nce
yapılan açıklamada hfaiye
ekiplerinin her zaman olduğu
gibi bayram süresince de 24 sa-
at görev başında olacağı kay-
dedildi. Boğazıçi ImarMüdür-
lüğü'nde görev yapan ekiple-
rin de takviye edildiği belırtı-
lerek. kaçak yapı ve gecekon-
du yapımına izin verilmeyece-
ği duyuruldu. Acil Yardım \e
Cankurtarma Müdürlüğü de.
bireysel ve toplumsal acil has-
talık. kaza. doğal af'etler. yan-
gın. göçük ve yaralanmalarda.
hayati önem tas>ıyan hastalık
durumlannda mümkün olan en
kısa sürede ilk tıbbi yardımı
yapmak üzere hazır bekleye-
cek. Veteriner Müdürlüğü. kur-
ban satıs. yerlerinı. sağlık ra-
porlannın olup olmadığını de-
netleyecek.
Mezarlık Müdürlüğü de.
bayram süresince mezarlıklar-
da kontrol yapacak ekipler
olus;turacak. dilencilerin ziya-
retçileri rahatsızetmemesi için
Zabıta Müdürlüğü ile koordi-
neli çalışmalar yapacak. ikti-
sadi Teftış Heyetı ekipleri ile
Sağlık Müdürlüğü ekipleri. şe-
ker-tatlı toptan ve perakende
imalatçıları. hediyelik eşya sa-
tış yerleri. s.ekerciler, otogarlar.
mezarlıklar ile eğlence yerleri
ve lunaparkları denetleyecek.
Önemli telefonlar
RECEP KAPl CL
ERZURUM - Kendisine yol \ermedi-
ği gerekçesiyle Tuzluca-lğdır karayolu
üzerinde bir tankcrin önünü keserek tara-
yan Anavatan Partisi kurucusu Süleyman
Taşkınsu, Başbakan Mesut Yılmaz'ın tüm
girişimlerine rağmen tutuklanmaktan kur-
rulamadı. 21 Man Nevmz Bayramı kutla-
malan içın lğdır'a giden Başbakan Mesut
Yılmaz" ı bır gece e\ inde konuk ederek adı-
nı duyuran Iğdır Küçük Sanayi Sitesi Ko-
operatif Başkanı Süleyman Taşkınsu. II
nisan günü kendisine ait Tempra marka
7
6
AE 745 plakalı otomobilıyle Tuzluca-lû-
dırkarayolunda seyrederken önde gitmek-
te olan'36 AU 744 plakalı
tankerin sürücüsü İsak Sön-
mez'le kapı^tı. Bu sırada
Taşkınsu'nun otomobili de
çamur oldu. Ana\ atan Parti-
si Millervekili Adil Aşınmve
Iğdır Belediye Başkanı Ali
Asker Aşırım'ın dünürleri de
olan Süleyman Taşkınsa.
olaya çok sinirlenerek araba-
sıyla tankerin önünü kesti.
Belinden iki tabanca cıka-
ran Taşkınsu. tankere elli kez
ates, ederek lastiklerini delik
deşik etti. Bununla da yetin-
medi. tanker sürücüsü tsak
Sönmez'i otornobiliyle uzun
.süre kovaladı. Öfkeli koope-
Tatifbaşkanı. o sırada yoldan
geçen bir sivil polis ekibi ta-
Tafından güçlükle sakinleşti-
• Otomobiline çamur sıçratan tankerin yolunu otomobili ile kesen
Süleyman Taşkınsu. belinden çıkardığı iki tabanca ile tankeri kurşun
yağmuruna tuttu. Başta Başbakan Mesut Yılmaz olmak üzere araya giren
üst düzey politikacılar Süleyman Taşkınsu'nun tutuklanarak cezaevine
konulmasına engel olamadı.
rilerek gözaltına alındı.
Olaydan sonra lğdır'a getirilen ANAP
kurucusu Taşkınsu'nun burada da görev li-
lere hakaret ettiği öne sürüldü. Olay ın bü-
yümesı üzerine durumdan haberdar olan
Taşkınsu'nun yakınlan. konuyu Anka-
ra daki bazı üst düzey politıkacılara yansit-
tılar. Bunun üzt'rıne Başbakan Mesut Yıl-
maz başta olmak üzere cok sjyıda bakan
\e ANAP'lınınolayın kapatılması içmde\-
reye girerek yetkılilere müdahalede bulun-
duğu ilerı sürüldü.
Siy ası baskılara day anamayan yetkililer.
Taşkınsu"yu Iğdır Dev let Hastanesi'ne ya-
tırdılar. Ancak tüm gırişimlere rağmen tan-
ker sürücüsü İsak Sönmezin davasından
vazgeçmemesı üzerine Taşkınsu, önceki
gün Iğdır Cunıhuriyet SaNcılığı'nacıkanl-
dı. Hakkında. sılahlı saldırı. tehdit. yol
kesme. alıkovma. münhal alanda silah at-
ma ve görev lı memııra hakaretten 6 ayn
suctandav a açılan Taşkınsu. Iğdır Ağır Ce-
zaMahkemcsi'nce tutuklanarak cezae\ine
konuldu.
Baskılar sürüyor
Süleyman Taşkınsu'nun gözaltına alın-
masından sonra yoğun baskı gördüklerini
ve baskıların halen de\am ettiğini ifade e-
den bir üst düzey yetkili. "Başbakanından
bakanına. milleftekiline kadar her gün ara-
nıyoruz. Taşkınsu'nun serbest bırakılmast
için adetatehdit «liliyoruz. Ne yapacağımı-
L\ şaşırdık. Bu baskılar altında göre>imizi
yapamayacağu. Hepimi/ sürgün beklenti-
si içerisine girdik*" dedi.
Kars'ın Digor ilcesî ile Aras Nehri arası askeri güvenlik bblgesi ilan edildi
İzin belgesiz girmekyasakANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kars'ın
Digor ilçesi kırsal kesimi ile Aras Nehri
kuzeymdeki 8 bölge, 30 Nisan 1996
tarihinden itibaren 6 ay süreyle "geçici askeri
gû\enlikbölgesi'* ilan ediidi. Genelkurmay
Başkanlığı Genel Sekreterliği'nden yapılan
açiklamada. dış sınırkoordinatlan ve mahalli
mevki isimleri belirlenen bölgelere,
oturanlann dışmdaki kişilerin, 9'uncu
Kolordu Komutanlığı'ndan \erilecek izin
belgesiyle gırebilecekleri duyuruldu.
Açıklamada, tatbıkât ve attş.lar dolayısıyla 30
Nisan-1 KLasım 1996 tarihleri arasında 2565
sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik
Bölgeleri Kanunu ve bu kanuna bağlı
yönetmelık geregince "geçki askeri güvenKk
bölgesi'' olarak belirlenen bölgeye izinsiz
girişlerin can \e mal emniyeti bakımından
•^yasak ve tehlikeli" olduğu bildirildi.
u
Geçici
.Aİskeri Gii-venlik Bölgesi'" ilan edilen yerlenn
mahalli mevki isimleri şöyle:
Birinci Bölge (Aydınkavak), Ikinci Bölge
(Dumanlı Dağ), Üçüncü Bölge (Tarhan
Dağı), Dördüncü Bölge (CiritMevdam),
Beşinci Bölge (Kotur Dagı). Altmcı Bölge
(Ziyaret Tepesi-Satıroğtu Tepe). Yedinci
Bölge (Gaziler Kuze>i Bö^esi). Sekizinci
Bölğe (Yağlıca Dağı).
Genelkurmay Genel Sekreterliği'nin
açıklamasında, söz konusu bu bölgelerin dış
sınır koordinatlan da yer aldı. Söz konusu
yerlerde. daha önce de "geçici askeri güvenlik
bötgesi" ilanı uygulamasına gidilmişti.
Büyükşehir Belediyesiaçık-
lamasında. Kurban Bayramı
süresince yurttaşların şikâyet-
lerinindeğerlendirileceği mer-
kezlerin telefonları da şöyle
belirtildi:
Beledıye Merkez: 512 55
00 448
Zabıta Müdürlüüü: 527 57
00
ttfaiye Müdürlüğü. f>35 01
00 (4 hat)
İETT Genel Müdürlüöü:
245 07 20
İSKİ Genel Müdürlüğü: 588
38 00
TEK: 237 23 50
Hızır Acil Servisı: 112
Saölık Işleri Müdürlüğü:
514 1645
Kesim sayısı a/aldı
Ingiltere'de ortay a çıkan de-
li dana hastalığı. kurbanlık sa-
tışlarının önemli ölçüde azal-
masına yolaçtı. Hastaltk nede-
niyte kurbanlık dana satışları
durma noktasına gelirken. ko-
yun ve öteki kurbanlıkların sa-
tışlarının da azaldıgu bunda
deli dana hastalığı lîe birlikte
pahalılığın etken olduğu bildi-
rildi. İstanbul Büyükşehir Be-
lediyesi Veteriner tşleri Müdü-
rii Mehmet Mehdi Eker. hasta-
lıklı hayvan girişinı engeîle-
mek için Tarım İİ Müdürlüğü
ile kentin 7 noktasında 24 saat
denetimlerini sürdürdüklerini
söyledi. Istanbul'da 168 nokta-
da kurbanlık satısı yapıldığını
s urgulayan Eker. 6 gezici eki-
bin bu satış noktalannı sürekli
olarak denetlediöini kavdetti.
IRMIKI AYDIN ENGtN
- Bari evi üstüne yaptırsaydı...
Bu sözü çocukluğumda çok duydum. Boşa-
;nan ya da pek sağlam ayakkabı olmayan er-
'.keklerle evlenen iyi aile kızları için annelerimız
masum ev dedikodulanndasöylerterdi. Çocuk
oilincimde geleceğini sağlama bağlamanın öl-
'çütlerinden biri olarak yer etmiş.
I Sonraları "Evi üstüne yapmanın, üstüne ev-
[
)er ve evler yapmanın" pek önemli olduğunu ar-
(tık çocuk olmayan bilincimle kavradım. Örne-
Iğin bitmez tükenmez kiracıhk duraklarımdan
öirinde tanıdığım ev sahibem. Alımlı bir kadın-
Idı. Alımsız bir herifle evlenmişti. Herif Avru-
Ipa'dan yangın söndürücüler ithal ediyordu.
JGkullarda, resmi dairelerde onun ithal ettiğı
yangın söndürücülere çok rastladım. Kadın da
boşboğazın tekiydi. Bence oldukça haklı bir
öfke duyduğu kocasından söz ederken "Gözü
doymaz onun" derdi. "Cihangir'in yansı onun.
f/âfâ daire, apartman peşinde koşuyor..." Ken-
disiyse kadınca içgüdüleriyle bu ev, apatman,
•han, haman furyasından pay kapmak. kimıle-
'rini "üstüne yaptırmak" için çabalar ve yer yer
Sbaşanya da ulaşırdı.
| Türkiye'de kapitalizmin gelişmesinin adımla-
jrını hızlandırdığı 6O'lı yıllardı. Resmı ihalelerden
«ağlanan kaynaklarla gitgide büyüyen tıcaret
sermayesi benim ev sahibemin kocasının elin-
de bir türlü yatınma, hele hele sanayi yatınmı-
na dönüşmüyor; onun yerine ha bıre, doymak
;bilmez bir iştiha ile han, hamam, apartman ta-
pusuna, üretken olmayan bir yatırıma yöneli-
•yordu.
Vatan İbo'ya Minnettardır
Şimdi eğri oturup doğru konuşalım, alımlı ev
sahibemin alımsız kocası tek örnek değil, tipik
örnek değil. örnek bile değil. Genel bir eğilimin
önemsiz bır halkası.
Sanayicilerin, politikacıların, ekonomistlerin
ağırlıkta olduğu toplantılarda ne zaman köylü-
lerden yakınılsa. "Efendim köylü Zıraat Banka-
st'ndan tobum kredisialıyor. Sonra gîdip opa-
rayla pğlanın düğününü, kızın çeyizini düzü-
yor. Ülkenin böyle kalkınması mümkün mü..."
dense. aklıma alımlı ev sahibemin ahmsız ko-
cası gelir.
Parasını gayrimenkule yatırmakla, yatırım
yapmak arasındaki farkı kavramayan, kavra-
mak filan da istemeyen nice ünlü varsıl ailenin
durmaksızın mal mülk edinmelerine tanığım,
tanıksınız.
Makro planlarla ülkenin ekonomik kalkınma-
sını düzenlemek isteyenlerin gelıp kafalannı
çarptıklan kayalardan biri de hep bu eğilim. bu
alışkanlık olageldı. Ekonominin dızginlerini ele
geçırmiş nice ekonomi bılgini, âlimi. uleması
ülkedeki varlılklıların servetlerini yatırıma dö-
nüştürmemelerinden yakındılar. Onlara kolay-
lıklar sağladılar. teşvik yasalan çıkardılar. özen-
dirici önlemleri bırbiri ardına uyguladılar... Na-
file. Mülk edınme ve geleceğini böylece bir tür
garantıye bağlama, gayrımenkullerin sağladığı
rantlarla iyi bir geçim düzeyi tutturmak her za-
man geçerli bir eğilim oldu.
Ülkemizde ekonominin, sonra da hükümetin
ve hatta devlet ve hükümet kavramlan arasın-
da ince ama önemli farkı bilmediğinden devle-
tin dızginlerini ele geçiren Tansu Çiller de bir
ekonomi âlimı. Profesör filan yani. O da mak-
ro ekonomik planlamalara imza attı. O da ser-
vet sahiplerine çağrılar çıkardı. Şırnak'a, Bey-
tüşşebap'a. Hakkâri'ye yatırım yapmalarını is-
tedi. Seferberlikler filan bile ilan etti galiba. A-
ma o da yukandaki paragraflarda altını çızme-
ye çabaladığım eğilimleri aşamadı, alışkanlık-
ları kıramadı.
Kuşkusuz istisnalar da var. Ben bir tanesine
dikkat çekmek istiyorum: İbrahim Tatlıses Sı-
radan bile olmayan bir inşaat işçisi iken olağa-
nüstü sesiyle şöhret merdiveninde tırmanma-
ya başlayan İbrahim Tatlıses. Hani kimilerinin
küçüms^diği kıro! Türkücülükten. sinema reji-
sörlüğüne, TV dizisi starlığından, talk-showcu-
luğa kadar pek çok boyaya giren çıkan ve öl-
çü rating ise (ki öyle) basbayağı hepsinin de üs-
tesinden gelen ibrahim Tatlıses'den söz ediyo-
rum. Bol soğanlı bulgur pilavına ekmeği katık
edıp kaşık salladığı günlerden bu yana bal gi-
bi bileğinin (sesinin) hakkıyla bir servet yaptı. tb-
rahim Tatlıses' ın malı mülkü. hanı hamamı hak-
kında bilgim yok. Ama onun lahmacun zinciri
ile fast-food sektöründe, otobüs işletmesiyle u-
laştırma sektöründe, seyahat şirketiyle turizm
sektöründe, plak ve kaset ve galiba CD sana-
yilnde yatınmlar yaptığını biliyorum. Bu deli-
kanlı çalışarak bir servet yaptı ve servetini ya-
tırıma yöneltti. Yani servet sermayeye dönüş-
tü; sıcak para kapitalizm'n doğal ve sağlıklı iş-
leyişinin bir unsuru olarak işlev görmeye baş-
ladı.Yatırımlaryeniişalanlarıyarattı. Ülkenin iş-
sizlik istatistiklerinde az ama olumlu katkılar
sağladı.
Kapitalizmin ölçüleri ve değerleri içinde ka-
laraksöyleyeceksek "Vatan ibrahim Tatlıses'e
minnettardır". Bize de "Yiğidi öldür ama hak-
kmı ver" diyen atalar sözüne uymak düşüyor.
Bir de Yeniköy dolayında yalısı olan bir kan-
koca var: Uçuran-Çiller çifti. Şu ya da bu yolla
servetler kazanıyorlar (Burada kullandığımızşu
ya da bu yol terimlerinin içeriğini merak eden-
ler bizim Ankara Haber Müdürü Doğan Akın'ın
kitabını, Uçuran Holding'l okusunlar). Uçuran-
lar, durmadan büyüyen servetlerini ha bire
Amerika'da. Ankara'da, Antalya'nın bilmem ne-
resinde, Beykoz'un ötelerindekı ormanlık alan-
larda, Yeniköy dolaylannda gayrimenkule yatı-
nyorlar. Milliyetin dünkü haberine göre geçen
günlerde Yeniköy setüstünde üç evi daha üst-
lerine yapmışlar.
işte size ülkernizden iki varsıl prototipi: İbra-
him Tatlıses ve Özer - Tansu Uçuran-Çiller ai-
lesi. Birincisine vatan minnettar."
Peki ikincilere?..
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Doğru Çözümleme
Toplumsal yaşamımızda ne denli kaoslar yaşanı-
yorsa, toplumbilim alanımızda da o denli kaos yaşa-
nıyor. Yapılan "çözümlemeler" çoğu kez havada ka-
lıyor. Çünkü "yanlış" bilgi ve olmayacak "varsayım-
lardan" yola çıkılıyor. Ve sonunda çok parlak cüm-
lelerle, büyük "sonuçlara" ulaşılıyor ama, bu sonuç-
ların hiçbir "kıymetı harbiyesi" olmuyor. Zira "temel-
leri" bulunmuyor.
Örneğin adı lazım olmayan ünlü birtoplumbilimci,
geçenlerde günlük bir gazeteye 27 Mayıs'la ilgili bir
demeç vermiş. Şöyle diyor: "1960 darbesınde gö-
rünen neden DP'nin anayasaya uygun olmayan ta-
vırlar sergı/emes/ ve diktatörlüğe geçmesidir. Oysa
1961 'de seçim olacaktı. Bu seçımin ertelenmesi ve-
ya imkânsız hale gelmesi mümkün değildi."
Buyrun bakaiım... Tabii bu "saptamanın" (!) ardın-
dan. aklınıza ne gelirse söyleyebılirsıniz. isterseniz 27
Mayıs'ı ABD'nin yaptırdığını söyleyın. isterseniz
CHP'nin yaptırdığını...
Peki ama 1961 'de yapılması gereken seçımin "er-
telenmesi veya imkânsız hale gelmesi" neden
"mümkün değildi"? İşte bu değerli arkadaşımız. bu
sorunun yanıtını vermediği gıbi, bunun nedenlerını sı-
ralamak gereğini de duymuyor. "Mümkün degıldı"
gibisinden keskin bır ifadeyle yetiniyor. Çünkü ken-
disi öyle "düşünüyor." Ve ardından da bu bılım dışı
"saptamaya" dayanarak, sözde "bilimsel" çözüm-
lemelere gırışiyor.
Bana kalırsa, DP'nin 1961 seçimlerini ertelemesı,
ya da imkânsız hale getirmesi pekâlâ "mümkündü".
Ve ben bu "düşüncemi" temel alarak bambaşka çö-
zümlemelere gidebılirim. Peki benım çözümlemele-
rim "bilimsel" olur mu? Hayır, olmaz.
Bilimsel olmaz: zira, DP'nin 1961 seçımlerını erte-
lemesı ya da imkânsız hale getirmesi "mümkün de-
ğildi" ifadesi ne kadar öznel, bılim dışı ve dayanak-
sızsa; "mümkündü" ifadesi de, o denli öznel, bılim
dışı ve dayanaksız olurdu. O halde, doğru bır çözüm-
leme yapabilmek için ne yapmak gerek?
Yapılması gereken şey, ilk önce o dönemin koşul-
larını ortaya koymak ve DP'nin demokrasiyle ilgili ta-
vır ve düşüncelerini belirlemeye çabalamaktır.
Ve 1960 öncesi koşullannı ıncelediğımizde (mut-
lak çoğunluğu yitirmiş olmasına karşın), kendı ço-
ğunluğunun iradesini "milli irade" gıbi gören ve de-
ğerlendiren DP'nin, siyasal rakiplerine "yaşam hak-
kı" tanımamak konusundaki "karariılığmın" bir dizi ör-
neğini görürüz. O halde DP'nin 1961 seçimlerini er-
telemesi, ya da bir biçimde olanaksız hale getırme-
sinin "mümkün olma" olasılığı çok yüksekti. Hele
"mümkün değildi" gibisinden bır sav ileri sürmenin
hiçbir mantıklı ve bilimsel dayanağı yoktu.
Bir başka örnek daha verelim.
Örneğin bir başka değerli araştırmacı; sık sık "SS-
CB'nin2. DünyaSavaşısonrasında Türkıye'den top-
rak talebi olmamıştı" diye yazardı. Eğer bu sav doğ-
ru olsaydı, Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı sonrasında
ABD ile kurduğu ilışkılerdeki inanılmaz ödünler lyıce
anlaşılmaz olacak, hatta bunlan açıklamak mümkün
olmayacaktı.
Bu savı ileri süren, bir kanıt getirmek zorunda da
değildi. Zira, herhangı bir toprak talebi "yoktu", dı-
yordu. Bu durumda, SSCB'nin bir toprak talebi ol-
duğunu ileri sürenler bunun kanıtını bulup getırme-
liydiler.
Nitekim, bu konulardaki kimi yazışma ve tartışma-
lardan sonra. yeterince inandırıcı kanıtlar ortaya ko-
nuldu ve bu tartışma sona erdi. '
Şimdilerde Türkiye'nin merkezi yapısına ve genel-
de "merkeziyetçiliğe" karşı toplu bir eleştiri yağmu-
ru, hatta saldın var. Kimileri, demokrasinin yerel yö-
netimlerde daha iyi işleyeceğine ve yerel sorunların
merkez yerine kendi coğrafyaları içinde daha iyi çö-
zümleneceğine inanıyorlar.
Merkezi yönetimimizin "tel teldöküldüğü"ortada.
Ancak yerel yönetimlerin daha iyi sonuçlar aldıklan-
na, daha iyi yönetildiklerine daır pek bir kanıt yok. Ço-
ğu yerde güç "mafya" adt verilen türedi çetelerin
elinde. Hatta kimi zaman, yerel çatışmalar, daha ge-
niş alanlara sıçnyor.
Bodrum'a yerleşen eski bır dostum. Avukat Öcal
Okay bir kitap yazmış. Bir kopyasını da bana yolia-
dı. Kitabın adı "Ben Öyle İstiyorum..." Bence "ıbret-
lik" olaylar anlatıyor. Yargı ve hukukun üstünlüğün-
den kaçmak içın, neler yapılabileceğini sergıliyor.
Olayları net bır biçimde değerlendirebılmek içın
yerinde yaşamak gerek. Ancak benim bu kitaptan
anladığım şu ki: eğer merkez otoritesi zayıflarsa, ye-
rel düzeyde çok tatsız şeyler yaşanabılir.
Zaten yıllardır gazetelerden izliyoruz. Sahıl şeridı-
mizdeki "rant kavgası" artık silahlı bir mücadeleye
dönüştü. Kaç belediye başkanı vuruldu, kaç Meclis
üyesi canından oldu... Aynen ABD'nin bir zamaniar
yaşadığı "Vahşi Batı", 1990ların Türkiyesı'nde ya-
şanıyor.
Doğru çözümlemeler doğru bilgilerleyapılır. Yalan-
yanlış bilgilerle iddialı çözümlemelere girişmenın ağır
bedeli vardır.
ATATf'RK HEYKELtNE ÇİRKtN TAMMLvMA
'Beygir üzerinde
meçhul asker'
• Kayseri Anakent Beledive Başkanı Şükrü
Karatepe. Atatürk heykeliyle ilgili olarak
"Cumhuriyet Meydanı'ndaki heykel. dünyanın en
çirkin heykelidır. Ben ona. meydanda bir beygir
üstünde kim olduğu belli olmayan bir asker
diyorum. Ümmeti Müslümam böyle bir riske
sokmak istemiyorum. Ama. Cenabı Allah ınşallah o
günleri bize gösterecektir." dedi.
RECEP BLLL'T
KAYSERİ - "Kayseri
Anakent Belediye Başkanı
Şükrü Karatepe. Cumhuri-
yet Meydanfndaki ikinci
Atatürk hey kelinı de kaldır-
mavı düşündüklerını söyle-
di. Karatepe. heykeli "Mey-
danda bir beygir üzerinde
kim olduğu belliolmayan bir
asker" olarak tanımladı \e
"Cenabı Allah inşallah o
heykeli kaldıracağımız gün-
leri bize gösterir" dedi.
Cumhuriyet Meyda-
nı'ndaki Kunuluş Savaşı'nı
simgeleyen bir Atatürk anı-
tı için daha önce de sorun
çıkaran Kayseri Anakent
Belediye Başkanı Karatepe.
Atatürk heykelleri ve anıt-
larına karşı tavnnı sürdürü-
yor.
Karatepe. kentte RP'lile-
re yakın işadamlannın kur-
duğu bir TV kanalında yap-
tığı konuşmada. alandaki
ikıncı Atatürk anıtını şımdı-
Hk kaldıracak güclerının ol-
madığını. ancak ileride kal-
dınnay ı düşündüklennı sö\ -
ledı. "
Karatepe. konuyla ilgili
bir soruyu yanıtlarken şiın-
lan söyledi. "*Cumhuri\et
Meydam'ndaki hey kel. dün-
yanın en çirkin heykelidır.
Ben ona. nıevdanda bir bey -
gir üstünde kim olduğu bel-
li olmayan bir asker diyo-
rum. Ama heykellerin kal-
dınlmasının zorluklarını da
biliyoruz. Lmmeti Müslü-
mam böy le birriskesokmak
istemiyorum. Ama. Cenabı
Allah inşallah o günleri bize
gösterecektir."
Kayseri'nin RP'lı Beledi-
ye Başkanı Şükrü Karjtepe.
27 mart yerel seçimleri son-
rası uğradığı saldında çene
\e burnu kınLın \e onarını
içınpoşetekonulan bırdiğer
Atatürk anıtı içın de -.oru:ı
çıkarmıştı. O dönemde
"Ben o heykeli ne onarırım
ne de kaldınnm" dıy e tcpki
gösteren Kjratepe. yoğun
tepkiler üzerine heykeli
Anadolu Fuan'nın ıçıre
kovnıak zorunda kulmiitı.