Katalog

29 TEMMUZ 1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Doğırya yap-iştet- devret modeli • ERZURUM(AA)- Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası(ETSO)Başkanı Lütfı Yücelik. •'Alternatif olarak yap-işlet-devret modelinin uygulanması en doğru olanıdır' dedi. Yücelik, bu yöntemle bölgeye yabancı sernmaye akışının kolaylaşacağını, yatınmlann gerçekleşme oranının hayli yüksek olacağını söyledi. Vepgi kanunları • MALATYA (AA)- Maliye Bakanlığı Gelirier Genel Müdür Yardımcısı Osman Anoğlu, vergi kanunlannın iyi anlatılamaması nedeniyle bazı sıkıntılann ortaya çıktığını söyledi. Anoğlu. "Çıkanlan vergi kanunlan, vatandaşlann rahatı içindir. Ancak, kanunlar anlaşılamadıgından veya mükelleflere anlatılamadığından birçok sıkıntı ortaya çıkıyor. Bu düzenin sağlıklı işlemesi çok önemlidir. Böylece hem vatandaş hem de devlet kazanacaktır" dedi. Bossa'da işten çıkanma • ADANA (AA)- DİSK'e bağlı Otel Lokanta Eğlence Yerleri Işçileri Sendikası'na (OLEYİS) üye olan ve Sabancı Holding'e bağlı Bossa-l fabrikası yemekhanesinde çalışan 42 işçinin işlerine son verildi. Oleyis Genel Sekreteri Süleyman Doğan, Bossa-l fabrikasında çalışan 42 işçinin sendikalanna üye olduğunu, ancak işverenin buna tahammül edemeyerek işçilerin işine son verdiğini ileri sürdü. Pancar ekim alanları daraldı • MALATYA (Cumhuriyet) - Malatya ve yöresindeki pancar ekim alanlannın. tavan fıyatının düşük gösterilmesi yüzünden azaldığı bıldirildi. Malatya Zıraat Odası Başkanı Enver Budan. pancar ekim sahalan azaldığı için rekoltenin 116 bin ton dolayında beklendiğini belirtti. FAO'nun hububat tahmini düşük • ROMA (AA) -Birleşmiş Mılletler Dünya Gıda Örgütü (FAO), dünya hububat üretiminde bu yıl içın öngördüğü rekolte tahmininde önemli ölçüde indınm yapti. FAO'nun yayımladığı derginin özel sayısında. ABD ve Rusya'da bu yıl iri taneli hububat ve buğday rekoltesinde azalma öngöriilmesi nedeniyle, FAOnun 1995 yılı için öngördüğü buğday rekoltesinde önemli ölçüde indirime gıderek, rekolteyi 549 mılyon ton olarak belirlediğı kaydedıldi. Ticaret heyeti Rusya'ya gîdiyor • A1\KAR4(AA)-Dış Ticaret Müstesarlığı koordinatörüğünde bır ticaret heyeri. 31 Ağustos Perşembe günü Moskova'ya gidecek. Dı$ Ticaret Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamada. Rusya Federasyonu ıle Türkıye arasında karşilıklı olarak ticaretin gelıştirilmesi. Türk ihraç ürünlerinin çeşıtlendınlmesi ve işbirliği imkânlannu arttınlması amacıyla, 3! ağustos ile 2 evlül tarihlen arasında. Rusya Fede^syonu'na yönelik bir "Ticaret Heyeti ve Türk Ürtnlen Sergisı" programı dizenlendiği bılcinldi. Sahte belgeye agırceza • ANKAR\ (AA) -Maliye Bakanı Ismsi Attıla. sahte veva muhte.ıyatı (kapsam. içerik) itibanyla yanıltıcı b>elge tanzın edenlenn, 3 yıldan 5 yıh kadar ağır h apıs cezasna çarptınlacahnı belirterek, *" BJ cezala-para cezasına Çevrilmeyecek ve e-nelenmeyecektir" dedi. iXttila, venr kanunlannda deşrişiklik upan 4108 sayılı learunun 2 -laziran 1995 tanhli Resıu Gazete'de y a\ımlanank yürürlüğü girdiğiru hanriatarak, bu leatunla Vep Usul K.anunu'nuskaçakçılık ile ilgJi hükünlerinin (&eğiştirildı|ıni ve bu suçlan i^leyenler ıan uygulanacak c= ezalann yeıiden düıenlendıiını bildirdı. Tanm Bakanlığı 'Buğday sıkıntısı yok' derken, her ilde ekmeğe ortalama yüzde 50 zam geliyor Ekmekle oynadılar, kazandılarANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tüm Türkiye'de ekmek fiyatına yaklaşık yüzde 50 dolayında zam ge- lecek. Türkiye Un Sanayici- len Derneğı'(TSUD) Genel Sekreteri fiker Tanık. "Ek- mek zammının sorumlusu biz değil, hükü- metin ekono- mik politikala- ndır" dedi. Is- tanbul'da "ek- meğe zam" tar- tışmalan sürer- ken, Ankara'da ekmek, ağustos ayından başla- yarak yüzde 20 oranında bir ar- tışla 9 bın lira- dan satılmaya başlanacak. TUSD Genel Sekreteri Ilker Tanık, Cum- huriyefe yaptığı açıklama- da. ekmektekı ve undaki kat- ma değerin yüzde 1 'e inme- si gerektiğinı belirterek. "Un fiyatlanndaki artış cınalda 250bin lira olsa, bir çuv al un- dan 250 ekmek \apıldığı dü- şünülse. ekmek başına nıali- yet bin lira artar. Oysa ek- mek zammının arkasında kaüte, standart \e başka et- • Türkiye Un Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Ilker Tanık, "Ekmek zammının sorumlusu biz değil, hükümetin ekonomik politikalandır" dedi. kenler var. Ekmekzammının sorumlusu biz değil, hükü- metin ekonomik politikalan- dır'" dedi. Tanık. halkın tü- kettıği ekmeğin gramajının yüksek tutulması gerektiğini belirterek. "Lüks ekmek ve halkın kullandığı ekmeğin ayn a\n düşü- nülmesi gerekir. Ekmek gramajı sabit, fıvatlan da serbest ol- malı. Böylelikle rekabet orta- nunda ekmek fiyatı kendini beurleyeceknr" dıye konuştu. Bu yıl buğ- day rekoltesinin geçen yıldan fazla olduğunu kaydeden Ta- nık, yağmur. İcımıl ve sü- nenin kalıtevi bozduğunu vurguladı. Tanık. iç piyasa- daki buğday fiyatlannın art- ması, kalitelı buğday yeter- sizliğinden dolayı ıthale ihti- yaç duyduklannı söyledi. Türkiye Ziraat Odalan Birliğı Başkanı Erol Baraz. ithal buğdaya karşı oldukla- rını belirterek, "Ekmek fi- vatlan arüvor di\e 1989 vı- Buğday sıkıntısının ardından beklenen oldu \e ekmek artık zamlı satılacak. lında yapılan ithal hatası ya- pılırsa, içinden çıkılmaı bir durum alır. Hatta bugün ya- şanan sıkıntılann nedenle- rinden biri de budur \e Tür- kiye geneline ya>ılacaktır" dedi. Yetkilılerden alınan bilgi- ye göre. özel sektör tarafın- dan ithal anlaşması yapılan 150 bin tondan fazla buğday Türk limanlannageldi. Top- rak Mahsülleri Ofisi'nin (T- MO) kendı ihtıyacı içın ve güvenlik stoklannı tamam- lamak amacıyla buğday ıt- halatı yapacağı bildinldi. Ankara'da ekmek 9 bin lira Ankara Fınncılar Odası Başkanı Yusuf EkşL buğday fivatlarındaki ıstikrarsız yükselmenin malıyetleri ar- tırdığını belirterek, Ankara Esnaf \e Sanatkârlar Odala- n Bırlıği'ne ekmek fiyatlan- nın yükseltılmesi için baş- vurdu. Bunun üzerine topla- nan birlik yönetim kurulu. Ankara'da 250 gram normal ekmeğin. 1 ağustostan itiba- ren 9 bin lıradan satılmasına karar verdı. Ekşı, ekmeğin yeni fiyatı- nı belirlemek için sürdür- dükieri çalışmalarda. halkın satın alma gücünü gözönüne aldıklannı ve fınncı karara- rını tavan fiyat belırledıkle- rini söyledi. Buğdayın bol olması gereken bu aylarda. üretimin kıt olduğunu, bu nedenle un fiyatlannda düş- me beklenirken. aşın dere- cede artış görüldüğünü anla- tan Ekşi. "10 gün içinde 50 kilogramlık unun fivan, 450 bin liradan S00 bin liraya çık- a" dedi. Ekşi. 800 bın liraya un bulmakta dahi güçlük çektiklerini vurguladı. Halk-ekmek Ekşi. 3 bin 500 liraya ek- mek satan Ankara Halk Ek- mek Fabrikası'nın. Ankara Anakent Belediyesi Encü- men karan ile doğalgaz, su ve elektriğe para ödemediği- ni anımsatarak, "Un alımın- da ise sadece en ucuz un olan tip 4'ü kullanıyor. Belediye- nin pazarlamadaki ba>ü on- dalığını ve kâr marjını orta- dan kaldırarak, ekmeği ucu- zasanyor" diye konuştu. Ek- şi. "Sayın Gökçek, finncı es- nafını, Ankara halkına hiz- met etmekten mahmm bt- rakmaktadır" dedi Ankara Halk-Ekmek Fab- rikası Müdürü Mustafa Şi- rin, malıyetteki artışlara kar- şın, ürettikleri 320 gramlık ekmeği 3 bin 500 liradan sat- mayı sürdüreceklerini söv le- di. Fabrikanın günde 500 bin ekmek ürettiklerini belirten Şirin, kapasiteyi arttırmayı düşünmediklerini kaydetti. 3 günlükihalemaratonu sonucunda 15 kombinadan 1 l'i müşteri buldu Et ve Bafak^ın satışı tamamlandıANKARA (Cumhuriyet Büro su) - Et ve Balık Ürünlen AŞ'ye (EBK) ait 15 kobinadan 11 tanesi çarşamba günü başlayan ihale maratonu sonucu satıldı. EBK'nin . yüzde 99.83 oranındaki hısselerine daha önceki ihalede 14 milyar lira \eren Erzincan Pancar Ekıcileri Kooperatifi, dünkü işlemde tek katılımcı olarak önerisini 6 milyar liraya indirdı. Ihalenin dün yapılan bölümünde. Van Et Kombinası için 5 girişimcı önen sundu. 30 milyar liradan başlatılan açık artırmada, 20 bin metrekarelik alan özelleştirme kapsamı dışında bırakıldı. Özelleştirme dışı bırakılan arsalar olmadan 144 bin metrekarelik alan üzerine kurulu tesisleri almak istemejen 5 girişimci. ihaleden çekildi. Bunun üzerine satış. başka birtarihte vapılmak üzere iptal edildi. Ikincı ihalede. Hakkâri Yüksekova Et Kombinası satışa çıkanldı. Toplam 159 bın metrekarelik alan üenne fr B + V»F kurulu tesislere ilişin açık artırma 15 mılvar liradan ba^layınca Telli Telsaç dışındaki girışimciler ihaleden çekıldı. K.omis>on. pazarlık sonucu tesislerin 16 milyar liraya Telli Telsaç"a satılmasına karar \erdı. Ersan Erzincan Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ"deki EBK"ye ait yüzde 99.83 oranındaki hissenin özelleştirilmesine ilişkin ihaleye de. yalnızca Erzincan Pancar Ekıcılen K.ooperatifi katıldı. Önceki ihalede 14 milyar lira peşin para veren kooperatifin. bu ihaledeki önerisi 6 milyar lirada kalınca. komisyon önerinin 10 milyar liraya çıkanlmasını istedı. Iştirak payının satışı konusunda sonuç alınamaması üzerine. kooperatıfle görüşmelerin gelecek hafta sürdürülmesi kararlaştırıldı. EBK'nin, öneri olmadığı için satılamayan Adana ve Burdur kombinalan için de ayrı ihale düzenlenecek. Yanlış özelleştirme ve ithalat politikalan, bu sonu hazırladı Hayvancılık ölmedi9 öldürüldü • Özelleştirme çerçevesinde 1986'dan itibaren, yem fabrikalannın satılmaya başlanmasıyla yem fiyatlan, 1989-1994 döneminde yüzde 600 oranında arttı. Aynı doğrultuda, 1989 yılında 118 bin ton olan yem ithalatı, 1992 yılında 524 bin tona çıktı. • Hükümetin, 1989'dan itibaren canlı hayvan ve et ithali serbest bırakmasıyla 3 bin tonluk ithalat. 1993 yılında 86 bin 212 tona yükseldi. 6 bin ton olan canlı hayvan ithali, 23 bin tona çıktı. 1986'da 622 bin ton olan et üretimi ise, 1993'te 432 bin tona düşrü. ESRAYENER ANKARA - Hükümetin. yem fabrikalannın satışıy- îa başlattığı hayvancılık sektöründen çekilme politi- kası Süt Endüstrisi Kurumu (SEK)ileEtve Balık Kuru- mu (EBK) satışlarıyla sü- rerken, Türkiye'de hayvan- cılık yıldan yıla ölüyor. 1986 yılında yem fabrikala- nnın satışıyla başlayan özelleştirme süreci, yem fi- yatlannın yüzde 600 ora- nında artmasına neden olurken, et ve canlı hayvan ithalinin serbest bırakılma- sının ardından 1986 yılında 622 bin ton olan et üretimi 1993 yılında 432 bin tona düştü. Aynı dönemler itibanyla 660 bin ton olan kesilen hayvan miktan, 265 bin to- na ındi. İthalat cenneti ~ Hükümetin yem fabrika- lanveSEK'in ardından Et ve Balık Kurumu'nun da satış sürecini başlatmasıyla devlet. hayvancılık sektö- ründen tam olarak çekılir- ken, ülke sektörde ithalat cennetine dönüşüyor. Hükümetin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu böl- gelerinde hayvancılığın ge- liştirileceği yönünde verdi- ğı vaatlere karşın. devletin sektöre teşvik verebileceği en önemli araçlan olan yem fabrikalan \e Süt Endüstri Kurumu'nun ardından E- BK'nın da bölgedeki tüm tesisleri satılıyor. Yem fiyatlannda yüzde 600 artış Kamuya ait yem fabrika- lannın 3 tanesi 1986. 4 ta- nesi 1989. 17 tanesi de 1993 ve 94 dönemlerinde özelleştirme kapsamında satıldı. Satılan fabrikalann ara- sında Adıyaman. Elazığ, Diyarbakır. Erzincan, Siirt, Tunceli, Tatvan, Van ve Muş fabrikalan da satıldı. Yem fabnkalannın satılma- sının ardından 1989 yılında 118 bin ton olan yem itha- latı 1994 yılında 527 bin 245 tona yükseldi. Yem fabrikalannın özel- leştirilmesinin ardından, hükümet et ithalini de ser- best bıraktı. 1989'da 3 ton olan canlı hayvan ithali, 1992 yılında 86 bin 217 to- na yükseldi. Aynı dönemde, 6 bin 876 ton olan et ithali. 33 bin 311 Beskrilik. devlet eliyle öliime terk edildi. tona çıktı. Yem fiyatlanndaki yük- selme ve bü>ük mıktardaki et ithaliyle birlikte ölmeye başlayan besiciliğin ardın- dan devletin de şektörden çekilmesi yolundaki politi- kalanyla et üretimi tüm ül- kede durma noktasına gel- di. 1989 yılında 622 bin 709 ton olan et üretimi. 1993 yılında 432 bin 180 tona düştü. Kesilen hay\an miktan da aynı dönemlerde 16 bin 238 tondan. 9 bin 965 tona indi. Türkiye'nin 5 bin gemisi var ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye'nin 1994 yıl sonu itibanyla 11 tescil limanına kayıtlı 18 ve daha yukan grostonilatoluk gemı sayısının 5 bıni bulduğu öğ- renildi. Türkiye'de 1993 yıl sonu itibanyla 4 bin 787 olan ge- mi sayısı. 1994 yılında önemli oranda bır artış gös- tererek 5 bını buldu. 5 bın adet 18 ve da- ^ ha yukan grostonila- toluk gemılerin yüz- de 65.8'iniyük. yüz- de 29.4'ünü yolcu. yüzde 20.9'unu da tankerler oluşturuyor. Bu gemılerin toplam grostonilato içındeki payının yüzde 74.4"ünün >ük, yüzde 4J'sinın yolcu. yüzde 20.9'unun da tankerle- re ait olduğu belirtıldı. Yıne bu gemilenn yüzde 0.77'sıni buharlı. yüzde 90.81 'ını mo- torlu, yüzde 7.98'ını de yel- kenli gemıler oluşturuyor. Halen kullanılan 5 bın ge- minin yüzde 55'min ahşap- tan. yüzde 45'inin de metal- den oluştuğunu ıfade eden yetkıliler. tescil lımanlanna kayıtlı 18 ve daha yukan gros tonılatoluk 5 bın geminın yüzde 88.8'ınin Türkiye. yüzde 1 9'unun Almanya, yüzde 1.7'sınin lngıltere, yüzde 1 'nin Hollanda. yüzde , 6.6'sının da dıger ül- ü kelerde yapıldığını kaydettiler. Bu gemılerden yüz- de 80'inin özel sektö- re, yüzde 20'sınin de devlete aııt olduğunu anım- satan DİE yeitkihleri, tescil limanlanna kayıtlı gemilenn yüzde 58.5'nın îstanbul, > r uzde 18.1'inınlzmır. yüzde 23.4'ünün ise Antalya. Ban- dırnıa. Çanakkale, Içel. ls- kendenan, Samsun. Trabzon. Tatvan ve Zonguldak tescil lımanlanna kayıtlı olduğunu bildırdıler. Hükümet C.Doğu'da günah çıkarıyor ANKARA (C umhurivet Bürosu)- Doğu \e Güneydoğu Anadolu Bölgesı Onarım Projesı çerçevesinde. ılk aşamada bölgede hayvancılık sektörünün canlandınlacağı, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan ve toplam 2 trilyon liralık kredi kullanımı öngeren karar taslağının Başbakanlık'a iletildiği bıldirildi. Karar taslağında, yerli veya ithal yoluyla sağlanan ha> \ anların dağıtımının Et \e Balık Kurumu tarafından yapılacağı, 7 ay \adeyle verilecek olan kredilere yüzde 20 faız uygulanması öngörülürken. kredılendirilecek olan azamı 200 baş hayvan için toplam 1 miKar 800 milyon lira ödeme yapılacağı bildırıldı. Ziraat Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Paçacı ile Genel Müdür Yardımcısı Ekrem Aydemir tarafından hazırlanan ve toplam 2 tnlyon lırafık kredı kullammını öngören karar taslağının Başbakanlığa iletildiği bildirildi. Bakanlar Kurulu tarafından onavlanması halınde yürürlüğe gırecek olan karar tasansında. yerlı veya ithal edılmek süretıyle sağlanacak olan hayvanların dağıtım ışının Et ve Balık Kurumu ile 2678 sayılı yasaya göre ruhsat almış olan kombinalann üstlenmesı kararlaştırıldı. Karar tasansında. besicılere azamı 7 ay vadeyle verilecek olan kredilere vüzde 20 faız uygulanmasının öngörüldüğü belırtildı. Karar taslağında. hav vanlan teslım malıyetının canlı ağırlık üzerinden hesaplanacağı. yem ve bakım gıderlennde ise halen yürürlükte bulunan büyükbaş hayvan başına 9 mılyon lıranın esas alıncağı bildinldi. 120 gün olarak kabul edilen besı süresınce. hayvan teslim edilen ışletmelenn en az ıki defa denetleneceğı. hayvan kesım aşamasının da tutanağa bağlanmasının öngörüldüğü karar tasansında, hayvan teslım edilecek işletmelerde asgarı kapasıtenın 25 baş olacağı. azami 200 baş hayvanın kredilendinleceği belirtıldı. Uzakdoğu Asya Ülkeleri Birliği'ne üye olmak zorunda kaldı Vietnam, ABD kapitalizmine teslim Ekonomi Servisi- Vıet nam. bundan 28 yıl önce komünizm tehdidine karşı ABD'yi desteklemek amacısla oluşturulan Uzakdoğu As>a Ülkeleri Birliği'ne (ASEAN) ka- tıldı. Hâlâ komünizmle yöne- tılen Vıetnam'ın antı ko- münist bir topluluğa resmı olarak katılması bazı çev - relerde şaşkınlığa yol açar- ken. topluluk üyeleri tara- fından sev inçle karşılandı. Tayland. Malezya. Sın- gapur. Endonezya, Fılıpın- ler ve Burnei Sultanlığı gi- bi ekonomik vapısı çok güçlü ülkeler- den oluşan ASEAN'a N'ietnam, Bur- neı Sultanlığı'ndadün düzenlenen tö- renle üye oldu. Orta Asya'daki ezelı düşmanlan Çın'den duyduklan korkunun toplulu- ğa katılmalanndaki en büyük neden olduğunu kaydeden Vıetnam Dışışle- rı Bakanı Nguyen Manh Cam, "*Artık ideolojik çekişmeleri bir tarafa bırakıp ekonomik çıkarlarunızı gözetmek zo- rundayız" şeklınde konuşarak ASE- AN "a girme nedenlerini özetledi. Ekonomisi güçsüz Topluluğa girmekle 2006 yılına ka- dar gümrük vergilerını büyük bır oranda ındırmek zorunda kalacak olan Vıetnam'ın diğer üye ülkelenn yanında ekonomisinin çok güçsüz ol- ması bir yandan hoşnutsuz- luk uyandınrken bir yandan da topluluğun toplam nüfu- sunun artmasıyla Çın'e kar- şı bir güç olunacağı için üye ülkeleri sev indiriyor. Bu arada. Vietnam'ın ASEAN'a katılımı Orta As- ya'da komünizme karşı sa- vaşmaktan başka bır amacı bulunmayan topluluğu amaç bunalımtna götürdü. Tanımlama sorunu Topluluğun amacı hakkın- da özel toplantılar yapmaya başlayan üye ülkelerin dışiş- leri bakanları, artık eski amaçlarının anlamının kalmadığını. gelişen yeni koşullarda kendilerıni tekrar tanımlamalan gerektiğini dü- şünüyorlar. Askeri veya ticari blok olmadığı herkesçe kabullenilen ASEAN'ın üyelerınin ekonomik güç bakımından bırbırlerinden çok farklı olmalan yü- zünden de ekonomik bütünleşmenin gerçekleşmesi pek kolay görünmüyor. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Çiller Neden Kopkmuyon? Beş kişilik ailede günde bir simit - bir çay parası olan asgari ücretin arttınlması, paranın değeri düşe- ne kadar günde iki simit - iki çay parasına çıkanlma- sı, işverenlerin ricası, Çiller'in gizli talimatı ile bir ay ertelendi. Asgari ücretin ağustosta yürürlüğe gireceği sözü- nü vermiş hükümet ortağı CHP bir kez daha atlatıl- dı, işçi karşısında yalancı konumuna düştü. Ekonomik krizden bu yana sermayeye verdiği ödünter, yarattığı özel olanaklarla kendini kabul etti- ren Çiller, bir asgari ücret için mi işverenlerin gönlü- nü kıracak? Birkaç ay öncesine kadar koro halinde "erken seçim" diyen, Çiller'in gitmesi gerektiği çağ- nsını yapan sermayenin büyük patronlan, örgütleri TÜSİAD - TİSK, bugün kendisine tam destek verir- ken... Bu kez erken seçıme karşı çıkarlarken... Kü- çücük bir ricalan geri çevrilir mi hiç? Kayıtlı ekonomide bugünkü asgari ücretle çalışan 2 milyonun üzerinde işçi var. Ücreti yeni asgari üc- retin altında kalan ve uygulama ile birlikte ücreti yük- selecek 3 milyon üzerindeki işçinin tümü özel sek- törde. Anlı şanlı özel sektörümüz, sadece 200 bınin çok az üzerinde sendikalı, toplu pazarlık hakkından yararlanan ve bir o kadar da ücreti asgari ücret dü- zeyinin üzerinde olan işçi çalıştırmak gibi bir büyük ayıbı taşıyor. Kayıtlı ekonomiye taşeron eliyle, yan sanayi ola- rak ucuz maliyet sağlayan, "yüzkarast, kara sanayi" kayıt dışı ekonomide çalışan 4 milyon civarındaki iş- çi de yeni asgari ücreti bekliyor. Onlar da üç aşağı beş yukan asgari ücret düzeyindeki bir net ücretle çalışıyorlar. Vergi ve sigortalan ödenmeksızin, işve- renlere malıyetleri yandan fazla düşmüş olarak. Yeni asgari ücret önce kayıtlı ekonomıdeki işçiye, sonraki aylarda da kayıt dışı ekonomideki işçilere yansıyacak. Ve Tansu Çiller, milyonlarca, ücreti asgari ücretle doğrudan bağlı işçinin trilyonlannı işverenlere bağış- lamaktan, milyonları küstürmekten hıç korkmuyor. Medyanın oyuncağı, örgütsüz milyonlardan neden korksun ki?.. Onlar, olup bitenin algılamasında bile olmadan, son zamanlarda kendine iyice biat ettirdi- ği medya sayesinde, çantada keklik, peşinden sü- rüklenecekler. Asgari ücretli milyonlar örgütlü olmasa da işçinin hakkını savunmakla yükümlü işçi sendikaları, Türk- iş var. Asgari ücretin uygulamasının bir ay geciktiril- mesine, CHP'li Çalışma Bakanı ile birlikte Türk-lş Başkanı da sert çıkmış. Türk-lş, üyesi olmayan as- gari ücretli için Çiller'i ürkütecek biretkili eylem yap- mayacağına ve CHP'de asgari ücretin bir ay gecik- mesi için koalisyonu bozmayacağına göre, birersert demeç, çıkış, ne yazar? Onlar da demokrasi oyunu- nun küçük, şirin cilveleri, tuzu biberi. Duruma bakılırsa Çiller, örgütsüz milyonlardan, as- gari ücretliden korkmadığı gibi, örgütlü 600 bin ka- mu ışçisinden de korkmuyor. Kamu işçileri, belleği- nizi tazelerseniz, Özal'ı. ilk büyük direnişleri"bahar eylemleri" ile önce teslim almışlar, madencinin bÜT yük Zonguldak direnişı ile de tuş etmişlerdi. Ardın- dan yaz direnişleri ile de 12 Eylül'ün yasaklı düzeni sayesinde ağır ölçüde yoksullaştınlmış işçinin ücret- lerinde önemli iyileşmeler sağlanmıştı. Şimdi Çiller iktidannda ekonomik kriz bahane edi- lerek yaşanan büyük yoksullaşmanın ardından, Çil- ler 600 bin işçinin karşısına nasıl, korkmadan "sıfıra yakın " bir zam karan ile çıkabiliyor? Türk-iş'in diren- me, miting ve iş bırakma eylem kararlannın ardından da politıkasında hiçbir yumuşama görülmüyor. Çiller, Özal'ın, ANAP iktidarının gidişinin yolunu açan, düşük ücret politıkalannda önemli düzettme- leri sağlayan kamu işçilerınden ve Türk-lş'ten nasıl olur da hiç korkmaz gözüküyor? Ya korkusunu gizliyor, blöf yapıyor, sonra zoru gö- rünce manevra yapacak, ya da işin içinde bizim bil- mediğımiz başka işler var. Kulislerde çok fazla dedi- kodu dolaşıyor. Onlardan söz etmek için önümüz- deki günlerde bol zamanımız olacak. İyisi mi sizleri biraz merakta bırakıp, şimdilik gelişmeleri izleyelim. Türkiye, kuru üzümde dünya pazannı kaybediyor Uretici tüccarla baş başa kaldı MERİH AK İZMİR-Birliklennyaşa- dığı finansman krizı Türk tanmını zora soktu. Birlik- ler. hükümetin uyguladıği politika ve finansman ek- sikl iği >üzünden pazara gi- rememe durumuyla karşı karşıva kalırken üreticile- rin de tüccarla "teke tek kalmasının" ürün fıyatlan- nı büyiik oranda düşürece- ği belirtiliyor. Türkiye'nin, dünya ihracatının sayılı ül- kelerinden birisi olduğu çe- kirdeksız kuru üzümde. hü- kümetin tutumu yüzünden pazannı kaybetme tehlike- siyle karşı karşıya kaldığı vurgulanıyor. Hükümetin IMF'yle yaptığı anlaşma doğrultu- sunda tarımdan desteğini kademeli olarak çekmesi, özellike ihraç ürünleri olumsuz yönde etkilemeye başladı. Çeşitlı ürünlerde Türkiye dış pazannı kay- betme tehlikesiyle karşı karşıya da kaldı. Bunun en somut örneğı. Türkiye ye geçen yıl 160 mılyon do- larlık döv iz sağlayan çekir- deksiz kuru üzümde yaşa- nıyor. Yalnız Ege Bölge- si'nde 900 bin dekarlık bağ alanında yaklaşık 100 bin üreticı ailenin çalıştığı çe- kirdeksiz kuru üzümde hü- kümetin birlikleri destekle- memesi durumunda bu yıl 100 milyon dolarlık ihracat gerçekleşebileceği belirti- liyor Bu yıl çekirdeksiz kuru üzümde yaşanan üretim fazlalığının da bu ürünün fiyatının düşmesine etken olduğa dıkkat çekiliyor. TARt$ Üzüm Birliği Yönetim Kurulu Başkanı AIi Rıza Tiirker, çekirdek- siz kuru üzümün devlet destekleme kapsamına alınması gerektiğini savun- du. Tanmda liberalizmin dünyanın hiçbir yerinde uygulanmadıeını dile geti- ren Türker. "ABD de dahi üreticiyi koru>an tedirler alınmaktadır. Üzümün destekienmeden yürüme- si mümkün değildir" diye konuştu. Bu yıl 200 bin ton dola- yında rekolte bekiendiğini belirten Türker. şunlan söy- ledi: "1993 yüında 93 bin ton iizümü 850 mirvara al- dık. 1995 yılında ortalama fiyat 40 bin lira olursa, 30 bin ton ürün alabiliriz. Dev- letdestekleme yapmazsa. fi- nans kararnamesi çıkart- mazsa, sadece 'kendi genel müdürünüzünü kendiniz seçin. özerk olunuz' derse, biz böyle özerklik istemiyo- ruz. Kuru üzümde bağ alanlanna sımrlama gereki- )x>r. Tütünde kota dışı çıka- nlan yerlerde bağcılık teş- vik ediliyor. Sultani üzüm artık doyum noktasında. Tütünde kota dışı bırakılan yerlerde sultani üzüm yeri- ne sofralık üzüm getirilerek bağcılığuun teş\ ik edilmesi lazım. Sultani üzümde bağ dikinı teşviklerinin kaldıı> larak flziksel sınırlamanın getirilmesi gerekir." Izmır Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Özmen. çekirdeksiz kuru üzüme yönelik üretim politıkalarının yurtiçı ve yurtdışı talep koşullan göz önüne alınarak oluşturul- ması gerektiğini dile getir- di.