Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 ARALIK 1995 CUMA 12 SOYLEŞI Prof. Dr. Hakkı Keskin: Irkçılığa ve Türk düşmanhğına karşı mücadele veriyoruz AlmanyaTürk Toplumukuruluyor!izim ana amacımız, ırkçılığa ve Türk düşmanhğına karşı mücadele. Böyle bir mücadelede kendi aramızda ırkçı egilimli, aşırı milliyetçi insanları barındıramayız. Özgürlükçü demokratik hukuk devleti ilkelerine bağlıyız. B ürklerin ve diğer göçmenlerin Almanya'da yasal, politik ve sosyal alanlarda eşit haklara sahip olmalarını ve tabii sadece eşit haklara değil, aynı zamanda eşit uygulamalar görmelerini sağlamak istiyoruz. T GUNER\İIREKLİK BERLİN- Alman\ a da Turklenn örgut- lenmelerı. bu ulke>e ayak bastıklan tarıh kadar eskidır Oğrencı demeklen dahaon- ceden de vardı, ama çalışan kesım olarak oıgutlenmelen daha 6O'lı >ıllarda "Turk tşçi Dernekleri" ıle başlamıştı Sonra, Turkıv e dekı sol ruzgar Almanya'da da es- tı \e ılkpolıtık amaçlıorgutlenmeleroluş- turuldu O zamanlarsosyalıstlık henüz top- lum ıçınde "ürkıitücü" bır ışlev gördugu ıçıtı genellıkle Turk oğrencılenn kurduğu demeklere "Turk Toplumcular Ocağı" gıbı ısımler verıldı Türk Toplumcular Ocakları yaygınlaşarak federasyonagıdıl- dı Sonra malum So\yet-Çın tartışmalany- la bolunmeler oldu. yenı sıyasal dernekler kuruldu 8O'lı yıllara kadar Almanya'da Turkıye polıtıkası vapıldı. Turkıye'nm "iş- leri. buradan halledilmeve çalışıldı." SO'lı \ ıllarla bırlıkte. "yabancı ışçi so- runları", "vabancı işçi haklan". "seç- me seçilme hakkı" gıbı ıstemler ve kav- ramlar onaya çıkmaya başladı "Turk Cemaati", "Turk Toplumu", "Turk-Alman Kultur ve Da>anışma Derneği" gıbı benzen ısımlerle kurulan örgutlerın sayısı aıderek arttı Şımdı >enı bır aşamaya gelındığı gorûluyor Alman- ya dakı Turklenn haklannı sav unan, sorun- lanna çözüm yollan bulmayı amaçlavan çok say ıda yerel orgut. 2 kasim gunu yapı- lacak bır kuruluş kurultay ıvla bır araya gel- mek bır çatı altında bırle^mek îstıvor "Hukukde\leti ilkelerine bağlı demok- ratik" sağ-sol eğılımlı butun dernek ve kuruluşlan bır çatı altında toplamav ı amaç- lavan "Almanya Turk Toplumu" kuru- cu u>elennden. SDP'lı Hamburg Mıllet- vekılı Prof Dr Hakkı Keskin ılebırsoy- leşı yaptık - Sav ın Prof. Dr. Hakkı Keskin, 2 ara- lık gunu "Almanya Turk Toplumu" ku- ruluş toplantısı gerçekleştirilecek ve sa- nıvorum toplantı sonunda, vabancı hak- ları ve sorunları uzerine çalışmalar va- pan dernekleri bir araya getiren bir ça- tı orgutu kurulacak. Amacınız kuşku- suz. dernek çalışmalarını merkezileştir- mek ve daha ivi koordine edebilmek. Ancak. Almanva'daki vabancı hakları uzerine çalışmalar yapan Turk dernek- lerini bir arava getirmek kolav olnıa- mıştırherhalde. Bovlt biristek var mıv- dı. dernekler arasında? - Çok farklı polıtık göruş ve mançtakı in- sanları, eğılımlerı bır orgut çatısı altında. \lmany a duzey ınde bıraraya getirmek ko- lay olmadı Sızındebıldıgınız gıbı Alman- ya da bırkaç yıl ıçınde ozellıkle Turklere yonelık olarak yaşanan olaylar var Orne- ğın Möln'deüçınsanımızınvakılarakoldü- rulmesı. Solıngen'de beş ınsanımızın hun- harca bır saldın sonucu can vermesı Al- manya"da her gun çok sayıda ınsanımızın Turk olmasından dolayı horlanması dış- lanması bardagı taşıran damlalar oldu Alman guvenlık tum bu saldınlar kan- şısında önemlı olçude çaresız kalması ve tav ır almaması. Turkler arasında "Bu iş ne kadar surecek. daha ne kadar bu ulke- de dışlanacağız. horlanacağız, can-mal gıivenliğimiz olmadan yaşayacağız" so- rusunu sormava ve tavır almaya zorladı - Bövle bir federasvona gidilebilmesı için Moln. Solingen gıbı felaketlerin va- şanması mı gerekıyordu? - Maalesef Türk toplumu çok fazla or- gutlere. demeklere bolünmuş durumda Turk toplumunun sıyası kulturunde uzlaş- ma olayı, asgarı muştereklerde bırleşme olavı çok vaygın bır kultur ogesı degıl Bız yenı >enı. son yıllarda, uzlaşmanın. asgarı muştereklerde bırleşmenın zorunlulugunu anlamaya başladık Bız daha bu Moln. So- lingen olayları olmadan. Hamburg'da 10 yıl once Ramazan Avcı'nın dazlaklartara- fından oldurulmesı uzenne de çok farklı gorü^tekı dernekler camıler. kuruluşlarla bır bırlık oluşturmuştuk Alman)a çapın- da boy le bır oluşuma gidilebilmesı ıçın de- mek kı, daha bır suru acı olayın yaşanma- sı gerekıvormuş Maalesef bu boyle - Kaç dernek bu çatı örgutüne katılı- >or. isimleri? - Kurucu orgutler olarak, eyalet duze- yındekı çatı orgutlenn bır araya gelmesıy- İe bu gın^ım başlatıldı Hamburg'da Tur- kıve Goçmenler Bırlığı Berlın-Branden- burg Turk Toplumu Ruhr Bolgesınde. Es- sen de Turk derneklennı bır araya getiren Essen Turk Toplumu, Hessen'de, Frank- furt'ta tarklı goruştekı dernek ve ınsanlan bır araya getiren Essen Rheın-Maın Turk Toplumu, Aşağı Saksonya'dakı d ernekle- rı bır araya getiren Aşagı Saksonya Turk Toplumu Schlesvvıg Holsteın Turk Toplu- mu. Bremen Turk Dernekleri Toplu- mu'nun da bu çalışmalara katılacağını umuyoruz Ayrıca meslek kuruluşlan da \ar Almanyanın değışık yerlerınden mı- mar muhendıs dışçı. doktor dernekleri Turk DoktorlarBırlıgı var Bunlann da uye olması ıçm gorüşmeler yaptık Yaklaşımlan olumlu ve bu genel kurulda uye olacaklannı sanıvoruz -Almanya'nınbütünşehirlerindeca- miler var ve bu camiler bir dernek tü- züğüvle çalışıvorlar. dernek olarak ka- bul edilivorlar. - Ev et öy le Bu camılerden ozellıkle Dı- yanet Işlen'ne bağlı camılenn daha da ak- tıf olarak görev alacaklannı umuyoruz Ye- n gelmışken bır kez daha belırtey ım bızım bu çatı kuruluşta farklı göruştekı dernek ve orgutler. kışıler bulunuyor Almanya du- zeyınde çoğulcu nıtelıkte. partıler ustu Turk ve Alman hükumetınden bagımsız, bıryaptınm gücu olan, yanı Turk toplumu- nun hak ve çıkarlannı etkın bır bıçımde sa- vunabılecek bır çatı orgüt oluşacak Ana ilkeler - Hangi dernek ve kuruluşların sizin bu çatı örgutüne üye olabilecegi konu- sunda ne gibi ana iikeler saptadınız? - Bızım bu yondekı tartışmalanmız tam ıkı yıl surdu ve sonunda hangı gerekçeyle olursa olsun kaba kuv vete başv uran kuru- luşlara karşı çıkan bır tutumu benımsedık Çünkü bızım ana amacımız, ırkçılığa ve Turk duşmanlığına karşı mücadele Böyle - Doğru Ama bız onların demokratik hukuk dev letı ılkelenne bağlı olmadıklan- nı da bılıyoruz Bunlar ellennden gelse Türkıye'de şenata dayalı bır devlet kura- caklar Fakat, en sonunda bır uztaşma ge- rek Uzun uzun tartışıldı, konuşuldu. so- nunda laıklık kelımesının konmaması uy- gun goruldü Ama bu bızım laıklığe karşı olduğumuz anlamına gelmıyor - Benim de bundan kuşkum yok. ama konsavdı daha ıvi olurdu. Camilerle, ya- ni dinsel kesimle de birlikteçalışmak is- tivorsunuz. Almanya'da gerekli olmasa da laikliksozcuğunun konması, \lman- >a Türk Toplumu'nun şeriata karşı al- dığı kesin tav rı gostermesi açısından da- ha anlamlı olurdu. - Ben su guvenceyı verebılınm Bız la- ıklık düşmanı olan veya laıklık düşmanlı- ğı yapan. laıklığe karşı çalismalarda bulu- nan kuruluşlan almama bıçımınde bır go- ruşle yola çıktık Türk toplumunun amaçları - Almanva Turk Toplumu'nun belli başlı amaçları neler? -Turklenn vedığergoçmenlenn Alman- ya'da yasal. polıtık ve sosyal alanlarda eşit haklara sahıpolmalannı vetabıı sadece eşit haklara degıl, aynı zamanda eşit uygulama- sı resmi kuruluşlar karşısında. göç. azınlık ve yabancılar politikası konula- rında kanıuoyunda temsil etmek" de- niyor bu cümlede. Ivi niyetle, hizmet anıacıv la dernekler kuruluyor ama "le- gıtım" olunamıyor. "Legıtim" olunabil- nıesı için. yani "temsil hakkı" olabilme- si için demokratik yontemle ve çoğulcu anlayışla, temsil ettiğini soylediği kitle- nin onu seçmesi gerekir. Dernekler, fede- rasyonlar kuruluyor, Turkleri temsil et- tiğini sriv luyor. ama biri çıkıp "kardeşim sen beni nasıl temsil edersin, ben seni seçmedim ki" diyebilir. Almanlar da "Siz hangi vetkiv le Turkleri temsil etti- ğinizi sövluvorsunu/" divebilirler. - Turkler'ın bu ulkede seçme-seçılme hakkı yok Sözûnu ettıgınız temsil etme yetkısı ıçın yasal bır hak Turklere venlmış değıl kı Yasal bır mekanızma ortada yok kı. bunu sağlayabılelım Boyle bır meka- nızma sağlansa Turkler kendılennı temsil edeceklerı seçeceklerdır Bızım çalışmala- rımızın bır ağırlıklı noktası da bu olacak Ama Almanya'dakı Turk knleorgütlen- nın büyük bır bolümu bızım kurmak ıste- dığımız gıbı bır çatı örgutunde yer alıyor- larsj. Turk toplumunun buyük bır kısmını temsil edıyor demektır Aynca buradakı temsıl olayını, onlann çıkar ve haklannı Prof. Dr. Hakkı Keskin, çok farklı politik göriiş ve inançtaki insanları bir örgüt çatısı altında birleştiriyor. masa Turklenn yüzde 90'dan fazlasının Al- man vatandaşlığına geçeceğını göstenyor Onun ıçın çıfte vatandaşlık çok onemlı - 1yi ama bugun pratikte vatandaşlık zaten var. Alman vatandaşlığına geçmiş Tıirklerin hemen tamamı Turk vatan- daşı aynı zamanda. Alman vatandaşlı- ğına geçebilmek için once Turk vatan- daşlığından çıktılar. Alman vatandaşı olduktan sonra da tekrar Turk vatan- daşlığına geçtiler. Çift pasaportla dola- şıyorlar. \ani pratikte çifte vatandaşlık suruvor, mumkıin olabilir. - Tabu. mümkun olabıhyor ama bız bu- nun yasallaşmasinı istiyoruz - Peki biraz da Almanya Turk Toplu- mu kurulduktan sonra yapacağınızça- lışmalare değinir misiniz? - Almanya dakı Yahudı Cemaati nın yaptıgı çalışmalar bıze guzel bır ornek oluşturuyor Artık Turk toplumunun sahıp- »ızolmamasını istiyoruz Turk toplumuna karşı gerek gazetelerde, gerekse televız- yonlarda. kamuoyunda. parlamentoda va- pılan her turiü saîdınlara. sataşmalara ve- ya fızıkı saîdınlara karşı anında bır bütun olarak gerektığı gıbı karşı koyabılmek mu- dahale edebilmek. caydırıcı'bırpolıtıkaız- lemek istiyoruz Artık kolay kolav hıç kım- se Türk duşmanlığı yaparak o\ avcıhğına HAKKI KESKİN KİMDİR? Prof Dr Hakkı Keskin 12 Şııbat 1943 tanhınde Trabzon 'un Maçka ılçesınde doğdıt 1964 \ ılında lısevı bıtıren Keskin öğrenınune Almama nın Hamburg Unn ersıtesı 'nde Almanca eğıtımı alarak de\am ettı 1967 \ ılında Berlın Hıır Unneısıtesı Snasal Bılgıleı Fakultesı 'ne ba$la\an Keskin. a\nı unıversıtede Sn asal Bılgıler ve Ekonomı dalında doktora \ aptı E\lul 1982 den bu \ana Hamburg Yııksek Okulıı Sosval Pedagojı Fakultesı nde oğretıın uvelığt gorevmı surduren Keskin. SPD \hletvekühğı \ e Turkn e Goçmenler Başkanlığını \ apmakta. Tınkne sana\ı \e az 'ielışmış ulkeler arası ı'ışkıler. \abancı sorunları \abancı politikası ve \ abancı duşmanlığı uzerine çok sa\ ıda \ a\ ım bulunan Keskin. exlı ve ıkı kız çocuk babasıdır bır mücadelede sen kendı aranda. kendı saflannda ırkçı eğılımlı ayn mıllı>etçı in- sanları banndıramazsın Öte yandan öz- gurlukçu demokratik hukuk dev letı ılkele- nne samımı olarak bağlılık bızım benım- sedığımız ve kayıtsız şartsız kabul ettığı- mız bır dığer ılke Bunun dişina çıkanlann bızım bu çatı örgutunde >en olamaz Laiklik ilkesi -Taslak olarak hazııiadığınız ve kuru- luş toplantısında kurultay a sunacağı- mız tuzukte. ' Ozgurlukçu demokratik hukuk ılkelenne baglıdır' Laiklik ilkesi nive konulmadı? - Laıklık sozcuğu uzenne de çok tartış- tık Laıklık sozcuğunun konulmasını ıste- ven orgutler vardı Ama buna karşı olma- dıklan. hatta bunu savunduklan halde Al- manya ıçın bovle bır sorunun olmadığını, vanı Almanya'da Alman devleti ve vasa- lan çerçevesinde laıklığın gundemde bır konu olmadığını duşunenler de bulunuyor- du aramızda Gereksızyerebırtakımtartış- malara yol açmaması ıçın bu kehmeyı koy- mamayı tercıh ettık - O zaman bu, laikliği tartışma konu- su yapacaklara odun vermek. şenata gözkırpmakolmuvormu? "Gelin sizde üye olun" gıbı bır anlam taşıyor - Aslında değıl dendı kı "ozgurlukçu. demokratik hukuk devleti ılkelen laıkhğı zaten ıçenyor - Ama bugun Turkiye'de "özgurlük- çü, demokratik hukuk dev leti ilkelerine bağlıyım" diyen şeriatçılar da var. largormelerım sağlamak ıstıyoruz Bu an- lamda. Almanyalı Turklenn bır hak ve çı- kar orgutunu oluşturmak ıstıvoruz Öte yandan, Türk ve yabancı düşmanhğına, ırkçılığa, aynmcılığın her türlüsüne karşı kararlı bır mücadele vermek ıstıyoruz \anı Turklenn bu toplumda. horlanma- dan, dışlanmadan kendı onurlanyla vaşa- malannı ıstıyonız Lçüncü nokta, kendımı- zı kultürel azınlık olarak görürsek. kultu- rel azınlıklann kendı kultürel kımlıklerını gelıştırerek koruyabılmelennı ve Alman toplumuyla uyum ıçersınde yaşayabılme- lerını ıstıyoruz Dörduncü nokta. Alman- ya'da sosyal banşın ve dayanışmanın eşıt- lık temelınde gerçekleştırılmesıne çalışa- cağız Eşıtlık sağlanmadığı surece sosyal banş vedayanışma sağlanamaz Bırdıger maddey ı de ekleyey ım. Almanya'nın artık . Almanya'dakı sıyasal guçlenn, otontele- nn. polıtıkaların burada yaşavan goçmen azınlıklanbutoplumunavrılmaz. vazgeçıl- mez bır kesımı olarak görmelen ve bunla- ra bu toplumun her kesımınde eşit hak v er- melen gerekır Bunlar bızım temel amaç- lanmız - Nalnız bu arada şunu belirtmek ge- rek. Biz kurulacak Almanva Turk Top- lumu'nun tuzuğunu, amaçlarını konu- şuvoruz. Bunlar kurucu uvelerin sapta- dığı ana ilkeler. Fakat bunîarda kuruluş kurultay ında delegelerin onerılerivle. değişiklik yapılabilir. Ancak, derneğin amaçları arasında bir cumle var: "Fede- ral Almanya'da yaşamakta olan Turk toplumunu Alman. Turk ve uluslarara- sav unma, bu yoldan onav ını alma bıçımın- de de anlamak lazım ^apacagımız çalış- malar, Almanya'dakı Turk toplumunun yüzde 6O'ı, yüzde 7O'ı tarafından ona\la- nıyorsa. onlan temsil edıyoruz anlamına gelır Seçme ve seçilme hakkı - Turklerin Almanya'da seçme-seçil- me hakkı yok diyorsunuz. Nerel duzev- de. yani ilçe beledive meclisi seçimleri için boyle bir hak savunulabilir. Fakat Almanya duzeyinde. federal meclis ve eyalet parlamento seçimleri için bu hak- kı nasıl savunabiliriz. Alman vatandaş- lığına geçmemış bir goçmen. nasıl olur da federal duzeyde seçme-seçilme hak- kına sahip olabilir? - Alman vatandaşlığına geçmeyenler ıçın bız oncelen yerel seçım hakkını savu- nuvorduk Nıtekım 1985 vılında Ham- burg'da vabancılann >erel seçımlere katı- labılmelen ıçın bır vasaçıktı Ancak Fede- ral Anayasa Mahkemesı bu vasayı gen ı,e- vırdı. Alman vatandaşlığına geçmemış ya- bancıların yerel seçımlere katılmasının anavasava aykın olduğunu bıldırdı Bız o gunden bu yana, her alanda tam eşıtlık ıçın. kendı vatandaşlık hakkını kaybetmemeksı- zın Alman vatandaşlığına geçışı savunuvo- çıtte vatandaşlığı Alman polıtık partılen de Alman \atandaşlığına geçındı- yorlar, ama bunun ıçın gerekli kolaylıkla- n sağlamalan lazım \apılan araştımalar kendı vatandaşlığından çıkma şartı konul- çıkamayacak Amacımız olavlan Alman- ya genelınde çok yakından. çok daha pro- fesyonel bır bıçımde ızlemek ve anında ge- rekli mudahalevı yapmak - Peki Tıirkiye'deki sorunlar. Turki- ve'nin bazı meseleleri sizin çalışma ala- nınıza girecek mi? - Bunu çok tartıştık. Bu sorunlar v e me- seleler eğer bızı etkılıyorsa çalışma alanı- mıza elbette gırecektır Bız demokrasıye temelden ınanan ınsanlanz Ancak Turkı- ye'dekı ınsan haklan ıle demokrasıj ı Kurt sorununu ele alarak çoğu defa çok haksız kasıtlı. Turkıye'vı hedeflerınden uzaklaş- tıımayı amaçlavan saldınlaroluyor Alman- ya da OrneğınTurkıve'nm AvrupaToplu- İuğu'na tam uyelığının engellenmesı ıçın voğun bır çaba var Haklı eleştırılere bır dıyeceğımız yok Ama haksız nıtelıkte eleştınîer ozellıkle medya kesımınde go- ruluyorve şuuraltı bırTurkduşmanlığınm tarklı bır bıçımde yansiması olarak karşı- mızaçıkıyor Hemdebunlar ılerıcı solka- nattan oluyor İşte bız bu tur gelışmelere karşı da kesın tavır alacagız protestolar gondereceğız Okuyucu mektuplan gondenlmesını sağ- lavacağız anında kıtle halınde ta\ır koya- cağız Ote yandan Alman okullannda Turkçe nın anadıl olarak oğrenılebılmesı ve Turkçe'nın varolan yabancı dıllerden bırı olarak kabul edılmesı ıçın de çalışaca- ğız Türk kulturu\le ılgılı olarak okullar- dakı ders kıtaplarında çok vanlış. haksız bılgıler var Bunlann kaldınlması ıçın de uğraşacağız Gizli ırkçılık, açığuıdaıı daha tehlikeli GL RAY ÖZ ESSEN - Tanh 16 Kasım 1995 Bıld gazetesın- degunun konusu "Rahatsız Edici Gerçekler: Boş Kasalarımız." Başlık ılgı çekıyor Paralannı fenık fenık say an Almanların ozellıkle ılgısını çekıyor Kasalanmız nıye boşaldı9 Devletımız ıflas mı edı- vor9 Sosyal yardımlar nıye her gun bıraz daha kı- sılıyor0 Başlık daha gunun konusunu okumadan bu sorulan ve yorumlan çağnştınyor Ama amaç za- ten budur Bıldgazetesı kendı alanında "Iyi" gaze- tecılık orneklen venr Buyuk puntolar her gun bır yalanı ya da bır dedıkoduyu dıllendınr Puntolann hemen bıraz altında Alman ışçılennın ve ışsızlen- nıngozunuokşayacakbırhanımefendınınçekıcıbır pozu muflaka yer alır tç sayfalardakı kuçuk yo- rumlardurtucudur, tahnkedıcıdır Kım kımı boğaz- ladı. canı hemşıre hastalannı nasıl obur dunyaya yolladı, Prenses Dı. bu defa nerede kımle ne yap- tı' Ama bunca gonul eğlendırıcı haberın arasında, arada bır zamanı geldıgınde "ciddi" bır haber "cid- di" bıryorum da yer alır Oyle ya Bıld ekonomıyı kntık edıyor. cıddı bır konuya el atıyor. Alman- ya'nın ve Alman halkının sesı (') Bıld bır konuyu gundeme getınyor Genellıkle gundeme getınlen konularyol goste- nr hedefgostenr Gosterır \e çekılır Gensi artık uyanık ve zınde guçlerın bıleceğı ıştır Kafayı çe- lûp, ıvıce zom olduktan sonra ellennde benzın ^ı- şelerıyle yakacak yabancı arayanların ışıdır Bıld o zaman bır başka gunun konusu bulur ve hatta ne ka- dar > abancı dostu olduğunu kanıtlarıyla gostenr1 "Gunun konusu" Alman ekonomısının hal-u pur melalını gostermeyı amaçlıyor Bıld gazetesı- ne göre kasalar tam takır ve bunun da nedenı ya- bancılardır Bıld soruyor ">eden sosyal odeme- ler bu kadar arttı?" Elcevap "Nedenlerden bi- risi gittikçe daha fazla yabancının Almanva'va gelmesi." Bıld gazetesı manşetten bu ılgınç "gü- nün konusır'nu verdıkten sonra çok sayıda oku- yucu mektubu aldı Ama Bıld. okuyucu mektupla- nna pek fazla rağbet etmez Soz konusu "gıinun konusu"na karşı gorus yazan okuyucu, Bıld gaze- tesınden ısmının yayımlanmamasını ozellıkle nca edıyor Boyle bır yayından sonra o okuyucu mek- tubunu yazan. yabancı duşmanlığı yapanlardan bı- raz çekınmelıdır Bılden azından karşı goruş yazan Turkokuyucusununbu ısteğınden utanırmıacaba 1 Okuyucu mektubundan yalnızca bırkaç cumle ala- cağımburaya "Vabancılar da tıpkı Almanlar gi- bi, Almanlardan daha az sosyal yardım aldık- ları halde sosyal sıgorta primi oduvorlar. Peki yabancılar,(Doğu Almanva'nın kalkınması için alman) dayanışma vergisini odenıivorlar mı? A} nca birleşme için benzinde litre başına 25 fe- nikek vergi alınıvor. yabancılar arabaİarını dol- dururken, bu vergiyi odenıivorlar mı?" Okuyucu mektubunda daha fazla ornek var bu- rada sayabıleceğım Ama ozet olarak gerçeğı soy- leyelım. bugun yabancıların ışgucu olmasa. ekono- mıye Bıld gazetesınde pek yer bulmayan resmı ra- porlarda da yeraldığı gıbı kdtkıları olmasa, Al- manların kasaları boşalmazdı ama epeyce zorlanır- dı doğrusu Alman bılım adamları 2000 lı yıllarda vabancılann olmadığı bır Almanya'daekonomının baş aşağı gıdeceğını açık ve kesın bır dıIle belırtı- yor, Almanyanın goçmen ışçı alımınabaşvurması gerektığını söyluyorlar Ustelık bu > ıl Alman ekonomısının genel gelışı- mıne ılışkın Kohl hukümetınce vapılan açıklama- lar hıç de Bıld gazetesını doğrulamıvordu Alman ekonomiMsonbeşyılınbunalımınıaştı yenıdentrr- manışa geçtı Buna rağmen sosyal yardımlar kısılıyor Nedenı bundan on y ıl once sendıkalann. banş orgutlerınm, sol partılerın >erlerınde daha bır sıkı durduklan za- manlarda, ıktıdar olmanın daha daha zor. şımdı ıse şu postmodern zamanlarda daha kolay olmasıdır İktıdar olmak kolay olunca. sosyal yardımlan kıs- mak eşyanın tabıatına daha ıyı uyar Almanya'da yaşayan yabancılar aslında neo Na- zılerden dazlaklardan ve daha bılmem kımlerden korkmuyorlar Asıl korkutucuolan. Bıldgazetesı ve benzerlennın yarattıkları dumanlı havadır Irkçılı- ğın gızlisi, açığından daha tehlıkelıdır Gızlı ırkçı- lık tehlıkelıdır Gızlı ırkçılık urkutucudur Ama bır şey daha var. gızlı olan. umudun duşmanıdır ve bu nedenle de umutsuzdur ANKARA... ANKA... MLŞERREF HEKİMOĞLU Mor Mor çok sevdığım bır renk, belkı mor dağlardan, belkı Goztepe dekı bahçemızdeaçan mor zambaklar- dan, leylaklardan ya da babamın çok sevdığı mor me- nekşelerden Ama bır de Ihsan Cemal Karaburçak'ın moru var 1960 yılında gordum ılk kez, bakakaldım1 Bır resım ustasının fırçasında morun başka bır boyutu, başka bır esıntısı var Mor bır ozanın dızelerıne yansı- dı sonra Mımar-ozan Cengız Bektaş da mor şıırler yazdı, o şıırler odul aldı TRT'den Amelıe Edgü'ye teşekkur edıyorum Mıllı Reasurans Sanat Galerısı nde açılan Karaburçak sergısıne gıde- medım, ama Murat Ural'ın sergı nedenıyle hazırladı- ğı kıtap başucumda duruyor gunierdır Sabah-akşam sayfalarında dolaşıyor, mor gezıler yapıyorum Kımı za- man Cengız Bektaş'ın mor dızelerınde, kımı zaman Hüseyın Gazi dağının eteğınde kımı zaman da Goz- tepe'dekı bahçemızde Mor zambaklar Cınnah Yoku- şu ndakı evımın penceresınde de açıyor ama leylak- ları çok ozluyorum Oysa Goztepe bahçelerınde de aç- mıyor artık guzel bahçeler taşa, betona donuştu Ye- şıl demuyor yalnız solmayan renklerı yalnız sanatçı- lar uretıyor sanırım Son gunlerde tepeden tırnağa ya- şanıyor bu gerçek Sıyasal ressamlann fırçalarına bak- sanıza1 Tum renkler nasıl soluyor nasıl kırlenıyor1 Ih- san Cemal Karaburçak kıtabının sayfalarında arınıyor gozlerım Cengız Bektaş'a seslenıyorum derken, dıp- lomat dostum Buyukelçı Hamıt Batu ıle bır Karabur- çak soyleşısı yapıyorum telefonda 196O'lı yıllara do- nuyorum Buyukelçı Batu nun gırışımıyle Avrupa baş- kentlerınde açılan tanıtma sergılennı anımsıyorum Tu- ran Erol'un Karaburçak ıle ılgılı sozlen çınlıyor kula- ğımda Sonra Bedri Rahmi'nın bır sozu Duvarımda- kı Fikret Mualla'ya baktı uzun uzun Sonra dondu, kukredı nerdeyse "Resım renk demek Muşerref Re- ıs " Karaburçak da çok renklı bır ressam kuşkusuz, us- telık az renk kullanarak çok renklı tablolar yapıyor Mu- rat Ural ın kıtabmda unlu ressam Gougen'ın ılgınç bır sozu var "Bu agac/ nasıl goruyorsunuz, yeşıl değıl mû Oyleyse paletınızdekı en guzelyeşıiı koyunuz dıyor Bu soz resmın gızemını açıklıyor galıba Rengın en guze- lını kullanmak gerekıyor Yeşılse yeşıl kırmızı. pembe, mor ama en guzelını Sıyasal ressamlar bu nedenle başarısız galıba Hele son donemde renkler çok ka- rıştı bırbırıne nerdeyse seçım bıldırgelerı de bırbırıne karışacak' • • • Karmaşayı sanat olaylarıyla aşıyor başkentlıler Bır BASO'nun konserıne, bır CSO salonuna ya da Resım Heykel Muzesı nın salonunda bır pop muzıkalı dınle- meye koşuyorlar Operada Aıda'lar Carmına'lar soy- lenırken bır pop muzıkalı de ılgınç değıl mı'? Muzık dunyasında rock ve pop etkısını ntmık bır başkaldır- ma dıye yorumlayanlar var Fantastık boyle bır yapıt mı bılmem Ama Devlet Operası nda boyle btr deneyı ılgınç buluyor sanatseverler Ben bır yorum yapamı- yorum Guzel danslara şarkılara karşın sahne bıraz boş ve soğuk geldı bana dengeler kurulamamış gı- bı Oysa konser gecelerı sıcak dışarda kar. buz, ıçer- de babalar Gürer Aykal yonetıyor son konserlerı O gelınce salon ısınıyor bırden Orkestra canlanıyor yıl— lann bırhktelığı guzel yaşanıyor Geçen hafta Ahmet Ediz ve Ayşe Ediz kardeşler Haydn ın Vıyola ve Çem- balo içın Konçerto'sunu çaldı Konçerto boyunca bır muzık yelpazesı canlandı gozumde Sedat Edız'ı anımsadım ıyı bır kemancı değerlı bır konsertmaıs- ter, onun babası da Mızıka-ı Humayun uyesı otekı bu- yukbaba da aynı konumda Mızıka-ı Humayun'da bır çalgıcı Bır de unlü tangocu var aılede, Ibrahim Öz- gür ve Ateş Boceklerı nı de anımsadık elbet Başkent- lıler her olaya sıyasal yorumlar yapıyor Muzıksel bır aılede kuşaklar degışse de çızgı değışmıyor ama. sı- yasal orkestralarda haylı ılgınç gelışmeler var, dıyor- lar Babalar ve çocuklar dedeler ve torunlar arasında- kı terslığı belırtıyorlar Terslık doğal da yonler de çok ters galıba Soldan daha sola değıl de, en sağa bır yo- nelış! Tahir Sümer'ı dınlerken çok duygulandı muzıkse- verler Ne çalarsa çalsın duzeyını yansırıyor koskoca kontrbasla guzel oynuyor' O gun Oğretmenler Gunu, değerlı sanatçımız da son parçayı oğretmenlere arma- ğan ettı Guzel bır seslenış degıl mı? Oğretmen ve oğ- rencı ılışkısını de guzel yaşıyor Tahır Sumer Oğrencı- lerı çok başanlı. uluslararası yarışmalarda ıyı notlar alı- yor, unlu okullara gıdıyorlar Bır tohumu guzel yeşer- tıyorlar Değerlı kemancımız Suna Kan'ın da ıyı bır oğ- retmen olduğunu bılıyor musunuz 9 Ecra Gokoğ- lu'ndan Mendelssohn'un Keman Konçertosu'nu dın- lerken gozlerım yaşardı Suna Kan la yan yana oturu- yorduk Konçertoyu onun yuzunde ızlıyordum nerdey- se Bır yeteneğın gelışmesı çaldığı yapıtın yorumun- da ozgur olması kışılığını bulması çok onemlı elbet Suna Kan'ın bır ozellığını daha tanıdım o konserde Oğrencı ve hoca ılışkısını de saygılı ve duyarlı bır çız- gıde yurutuyor Bır yeteneğın en ıyı ve ozgur bıçımde gelışmesıne ozen gosterıyor Konser sonrası kucak- laşma da guzel bır buluşmayı sergıledı bence Esra Gokoğlu nu kutluyor. hocası gıbı bırtırmanışdıtıyorum dalında, çağdaş duzeyını, soluğunu, coşkusunu yıtır- meyen bır sanatçı olmasını sanatına, halkına saygıy- la çalmasını Bır okurum telefon ettı Istanbul dan "Karbastı, yol- lar kapandı ama, Suna Kan ı dınlemekten gerı kalma- dık, Edıme 'den bır otobus dolusu oğrencı de onu dın- lemeye geldı" dedı Bır gun Esra Gokoğlu'na da ge- lecekler Kış ortasında baharı sanatçılar yaşatıyor bı- ze Her kuşaktan her daldan sanatçılar Hepsıne se- lam BULMACA SOLDA>SAĞA: 1/ Bır vari:,mada konulanoduleye- terlı nıtelıkte go- rülmemekle bır- lıkte. anılmava değer bulunan kımseveyadaya- pıta venlen dere- ce 2/ Guzel ka- dın Kalın bıçıl- 6 mis uzun tahta 3/ Bıldırcın sokunu 4/ Toprağı ya da hayvanı sulama Tumturaklı ko- nuşma 5/ \ a>ak denılen hav - vanın ufak bır turu Şarkı türkü 6/ Kulplu ve emzıklı su kabı Brezılya'nın plaka ışaretı II Hay ır " anlamında kullanılan soz X\ IIJ yuz- yılda Fransada moda olan gosterışlı bır bezeme bıçemı 8/ Buyük Sahrada kumullar- la örtulu bolge Tapınaklar- da uzerınde kurban kesılen gunlük yakılan. dınsel toren yapılan taş masa 9/ Sıncap YUKAR1DAN AŞAĞIYA: 1/ Yırmı kuruş değerınde Osmanlı gumuş sikkesi 2/ ln bır hıyar turü Rus mutfağına özgu sebze çorbası 3/ Dırencı arttıran çıkıntı Germanyum elementının sımgesı 4/ Ga- zete, dergı vada kıtap jayımlayan 5/ Yapma, etme Turiü renklerde karelı olan kumaı? 6/ Makınelerde devıngen bö- lumlen ıçıne alan parça ' \azlı yar kolen olavım Kabul eyle—yerıne (Karacaoğlan) 7/Onemlı tanhselolgu Es- nek. kenarsiz. başı ıy ıce saran kuçuk başlık 8/ Olumsuzluk belırten bır onek Kapı sürgusu 9/ "velkenlı bır yarı^ lek- nesı llkel bır sılah